Column Juni 2014 Duurzame keuzes Duurzaamheid. Misschien wel het grootste containerbegrip van de Nederlandse taal. We weten allemaal dat we er iets mee ‘moeten’. Enerzijds omdat we dat zelf willen (toch?), anderzijds omdat de consument het van ons verwacht. Maar wat verwacht die consument nu eigenlijk? De moeilijkheid van ‘duurzaamheid’ is dat het geen absoluut begrip is. Iets kan meer of minder duurzaam (geproduceerd) zijn. Daar komt bij dat aan een productieproces meerdere duurzaamheidsaspecten kleven die met elkaar kunnen botsen. Zo stelde Aalt Dijkhuizen, voorzitter Alliantie Verduurzaming Voedsel, onlangs tijdens het EFMI Voorjaarscongres bijvoorbeeld dat dierenwelzijn en de CO2-voetafdruk van de productie conflicteren. Ofwel: een hogere mate van dierenwelzijn (waarbij de dieren meer ruimte krijgen en langzamer groeien) leidt tegelijkertijd tot een hogere uitstoot per eenheid product. Ik gok dat de gemiddelde consument de overwegingen van Aalt Dijkhuizen niet meekrijgt, maar wél de naar mijn smaak ongenuanceerde protestcampagnes van bijvoorbeeld Wakker Dier. Je zou dus kunnen stellen dat de consument vollediger en eerlijker geïnformeerd moet worden. En natuurlijk is dat waar, want de consument moet weten waar hij/zij voor kiest. Maar de vraag is of het maken van zo’n keuze in de winkel er voor hem of haar dan gemakkelijker op wordt. Uit het onderzoek ConsumentenTrends 2014, dat tijdens de CBL Haringparty is gepresenteerd, blijkt dat 25% van de shoppers vergeleken met een aantal jaren geleden er bij het kopen van voedsel méér op let of het dier-/milieuvriendelijk geproduceerd is. 21% heeft tegenwoordig meer oog voor de herkomst van het voedsel. De groep shoppers die zich bewust is van het feit dat er op dit terrein iets te kiezen is, is dus groter geworden. Tegelijkertijd constateren we dat veel consumenten eigenlijk het liefst zien dat supermarkten deze keuze al (deels of volledig) voor hen maken. Zo vindt 55% dat supermarkten sowieso geen producten moeten aanbieden waarbij het dierenwelzijn in het geding komt, en vindt 44% dat het assortiment van de supermarkt zoveel mogelijk producten van lokale leveranciers moet bieden. Nog explicieter: leggen we shoppers de stelling voor dat het goed is als supermarkten de keuze maken om van bepaalde producten alleen nog duurzame (biologische/diervriendelijke) varianten aan te bieden, dan is slechts 20% van hen het hiermee (geheel) oneens. Dit percentage ligt iets hoger (24%) als het om fair trade-varianten gaat. Als we écht willen verduurzamen en consumenten daarin willen meenemen, dan moeten we hen helpen de ‘juiste’ keuzes te maken. Voorbeelden genoeg die in dat straatje passen. Plus heeft de afgelopen jaren in bepaalde assortimentsgroepen alleen nog verantwoorde varianten aangeboden (bananen, ananassen, rozen en de huismerkartikelen chocoladerepen, thee, koffie en wijn). Het assortiment van Marqt omvat eerlijke, lokale en gezonde voedingsproducten en dus voornamelijk producten met een duurzaam en fair trade-karakter. Maar ook het initiatief van Albert Heijn om het (reguliere) huismerk kipassortiment in de loop van 2015 volledig door ‘Hollandse Kip’ te vervangen (die langer en onder betere omstandigheden heeft geleefd), appelleert aan die wens. Al staat het de klant vrij om – als de portemonnee dat toelaat – voor een nóg duurzamer alternatief te kiezen. Wát gezien de constatering van Aalt Dijkhuizen dan als maatstaf voor duurzaamheid moet worden gehanteerd, is een vraag die de betrokken partijen nog moeten beantwoorden. Moet er een soort ‘overall score’ komen die met de verschillende duurzaamheidsaspecten rekening houdt? Of moet de consument straks een (bewuste) afweging maken tussen een ‘CO2-voetafdrukvriendelijk product’ en een ‘diervriendelijk product’? Eén ding is zeker: er zullen in de toekomst nog veel duurzame keuzes gemaakt (moeten) worden… EFMI Business School Irene van Berlo Senior Onderzoeker EFMI Business School Marcel van Aalst, Koen Hazewinkel, Melanie Murk en Irene van Berlo van EFMI Business School wisselen elkaar af als columnist. Hiernaast kunt u de column van Irene van Berlo lezen. Deze column is ook gepubliceerd in het vakblad FoodPersonality.