Presentatie Joke Hes

Palliatieve zorg bij COPD
Joke Hes Longverpleegkundige
Palliatieve zorg bij COPD 26/06/2014 Joke
Hes
Inhoud presentatie










Welkom
Wat is COPD
Wanneer is er sprake van palliatieve zorg bij COPD
Ziektelast en oorzaken
Longaanval (exacerbatie)
Zelfmanagement
Zorg bij COPD
Dyspneu
Pulmonaal/cardiaal
Casus
Palliatieve zorg bij COPD 26/06/2014 Joke Hes
Wanneer is er sprake palliatieve
zorg bij COPD:
Het verloop van COPD is in grote lijnen onvoorspelbaar. Perioden van
snelle achteruitgang kunnen afgewisseld worden met stabielere fasen.
 Ernst van de COPD
 Intensieve behandeling zonder blijvende verbetering
 MRC dyspneu score van 5
 Ondergewicht BMI < 21 / Spiermassa verlies
 Slechte kwaliteit van leven score ( CCQ )
 Relevante co morbiditeit
Palliatieve zorg bij COPD 26/06/2014 Joke Hes
Palliatieve zorg
“Palliatieve zorg is een benadering die de kwaliteit van het leven
verbetert van patiënten en hun naasten die te maken hebben met een
levensbedreigende aandoening, door het voorkomen en verlichten van
lijden, door middel van vroegtijdige signalering en zorgvuldige
beoordeling en behandeling van pijn en andere problemen van
lichamelijke, psychosociale en spirituele aard.”
Palliatieve zorg bij COPD 26/06/2014 Joke Hes
Waarin onderscheidt palliatieve zorg voor
mensen met COPD zich:
Specifieke aandachtspunten bij palliatieve zorg bij COPD:








Aandacht voor (continue) benauwdheid
Aandacht voor vastzittend sputum
Aandacht voor angst om te stikken
Aandacht voor angst om te sterven
Aandacht voor enorme beperkingen
Aandacht voor indien noodzakelijk zuurstofbehoefte
Aandacht voor depressiviteit
Aandacht voor de omgeving
Palliatieve zorg bij COPD 26/06/2014 Joke Hes
Palliatieve zorg bij COPD is complex:
• Meerdere symptomen, die wisselen van dag tot dag en in aard en intensiteit
• Veel medicatie
• Toenemende kans op co morbiditeit
• Behandeling van het ene symptoom kan problemen geven voor het andere
symptoom
• Complexe psychologische problematiek
• Rol van de omgeving / naasten
Palliatieve zorg bij COPD 26/06/2014 Joke Hes
Klachten die zich voor doen bij COPD
Symptoom
Kanker
Hartfalen
COPD
Vermoeidheid
74%
69%
68%
Kortademigheid
35%
72%
94%
Slaapproblemen
36%
45%
65%
Pijn
71%
41%
68%
Klachten van de mond
20%
27%
63%
Hoesten
28%
35%
70%
Gebrek aan eetlust
53%
31%
51%
Somberheid
39%
23%
59%
Angst
30%
30%
53%
Obstipatie
37%
37%
36%
Verwardheid
16%
29%
23%
Misselijkheid
31%
25%
4%
Palliatieve zorg bij COPD 26/06/2014 Joke Hes
Oorzaken van de bovengenoemde
klachten
•
•
•
•
Weinig ziekte inzicht en klachten
Onderkenning van de ziekte de omgeving
Grillig verloop van de ziekte
Blijvende invaliditeit
Palliatieve zorg bij COPD 26/06/2014 Joke Hes
Longaanval/ exacerbatie
De definitie van een longaanval:
Is een aanhoudende verslechtering van de de conditie van de
patiënt (24 uur) ten opzichte van de stabiele situatie en buiten de
normale fluctuatie met een acuut begin en de noodzaak tot
aanpassing van medicatie bij patiënten met COPD.
Palliatieve zorg bij COPD 26/06/2014 Joke Hes
Verschijnselen van een longaanval
Belangrijke symptomen
 Duidelijk meer kortademigheid
 Duidelijk meer slijm
 Verkleuring van het slijm
Minder belangrijke symptomen
 Hoesten
 Piepen
 Verkouden
 Keelpijn
 Koorts
 Meer gebruik kortwerkende luchtwegverwijder
 Overige patiënt specifieke symptomen
Palliatieve zorg bij COPD 26/06/2014 Joke Hes
Luxerende factoren longaanval





Viraal infect
Bacterieel infectie
Luchtverontreiniging
Overbelaste thuissituatie
Onbekende oorzaak
Palliatieve zorg bij COPD 26/06/2014 Joke Hes
Herstel van een longaanval
 Het herstel van een longaanval duurt gemiddeld 5 weken
 75% hersteld binnen 34 dagen
 7% heeft meer dan 90 dagen nodig om te herstellen naar
baseline niveau
 18% Hersteld niet meer volledig of overlijdt uiteindelijk
Palliatieve zorg bij COPD 26/06/2014 Joke Hes
Belang van zelfmanagement
Zelfmanagement is in het kort gezegd het maken van keuzes en het
dragen van de gevolgen hiervan met als doel:
• Grip op het leven krijgen
• Inzicht krijgen in het ziekte proces
• Inzicht krijgen draagkracht /draaglast
• Verantwoordelijke voelen voor het eigen ziekte proces
Palliatieve zorg bij COPD 26/06/2014 Joke Hes
Hulpmiddelen zelfmanagement
•
•
•
•
•
•
Exacerbatie management plan
Bijhouden van de CCQ
Inzicht krijgen in draagkracht draaglast
Inhalatie instructie
Vragenlijst bijwerking medicatie afnemen
Deelname aan lotgenoten contact( longpunt).
Palliatieve zorg bij COPD 26/06/2014 Joke Hes
MRC
Palliatieve zorg bij COPD 26/06/2014 Joke Hes
Aandachtspunten voor de zorg









Ondersteuning benauwdheid
Ondersteuning in a.d.l.
Inhalatie instructie
Begeleiding
Voeding
Beweging
Droge mond
Ophoesten slijm
Ondersteuning bij zelfmanagement
Palliatieve zorg bij COPD 26/06/2014 Joke Hes
Wat is dyspneu?
Dyspneu is een onaangenaam en vooral angstig gevoel dat de
ademhaling tekortschiet.
Palliatieve zorg bij COPD 26/06/2014 Joke Hes
Respiratoire nood







Verhoogde ademarbeid/uitputting
Verhoogde ademfrequentie
Gebruik van hulpademhalingsspieren
Niet plat kunnen liggen
Korte zinnen/halve zinnen
Transpireren
Geagiteerd of verward
Palliatieve zorg bij COPD 26/06/2014 Joke Hes
Respiratoire insufficiëntie
Stoornis in de gaswisseling wat levensbedreigend is:





Versnelde oppervlakkige ademhaling
Intrekken van de buik bij de inademing
Afwisselend buik-en borstademhaling
Cyanose( perifeer: vingers centraal: lippen, gezicht)
Somnolentie(slaperigheid)
Palliatieve zorg bij COPD 26/06/2014 Joke Hes
Pulmonaal of cardiaal
Pulmonaal (tractus respiratorius)
Cardiaal(tractus circulatorius)
Hoesten
Sputum
Piepende ademhaling
Pijn met ademen
Koorts
Hemoptoë
Rhinosinusitis
Pijn op de borst
Orthopneu
Oedemen
Nycturie
Palpitaties
Palliatieve zorg bij COPD 26/06/2014 Joke Hes

Download Report