Fusiekoorts

10 • OPINIE
DINSDAG 20 MEI 2014 • DE MORGEN
GENOEG GELACHEN
De campagne volgens
Nigel Williams
Restjes verdelen
Een team van vijf columnisten geeft van maandag
tot en met vrijdag zijn met humor gekruide visie
op de verkiezingscampagne. Morgen: Raf Walschaerts.
Hoe de markten reageren
de dag na een verkiezing is
meestal een goede graadmeter van wat ons te wachten staat met de nieuwe
bestuursploeg. Reageren
ze positief, dan kan je er als
werkende mens donder op
zeggen dat het je beste periode niet gaat zijn.
Onze wereldwijde economie
is een soort Matrix, een
matrix die gemaakt is om
maximale winst te halen uit
investeringen en handel. Het
is geen complot van een
paar mannen ergens in een
kelder die enkel denken aan
hoe ze ons verder kunnen
beroven, het is een systeem
dat zichzelf voedt met een
eigen logica.
Vergezocht? Als ergens een
regering wordt verkozen die
belooft werk te maken van
een eerlijkere verdeling van
inkomens, betere huisvesting enzovoort, laat ons
zeggen een sociale regering, dan dalen de aandelen,
de markten voorspellen dan
minder winst voor hun comfortabele investeerders,
want winst kan blijkbaar
enkel gemaakt worden door
uitbuiting.
Er is geen Vlaamse, Waalse
of Brusselse economie als
dusdanig, we zijn allemaal
connected door de matrix
van wereldwijde handel. In
mindere of meerdere mate
hangen we allemaal af van
wat er gebeurt op de beursvloeren van New York, Londen, en meer en meer het
Oosten.
Elke opstand, staking of
kink in de kabel is genoeg
om de Matrix te storen. “Bye
bye Oekraïne, we willen je
helpen maar we hebben ook
Poetins gas nodig.”
Het is daarom dat ik me afvraag, telkens als ik politici
hoor zeggen dat ze een
sterkere economie willen,
wat ze er eigenlijk mee bedoelen. Bedoelen ze dat ze
Marc Descheemaecker
Geen minimale treindienst,
alle treinen moeten rijden
Het recht op staken moet te verenigen zijn met respect voor de reiziger
Zondag stemmen
we voor de
volgende groep
gewillige
of onwillige
dienaars van
de matrix van
maximale winst
en minimale kost
Zondag stemmen we voor
de volgende groep gewillige
of onwillige dienaars van dit
‘systeem’, deze matrix van
maximale winst en minimale
kost. Zij zijn degenen die de
restjes mogen verdelen, ze
hebben strikte parameters
waarmee ze moeten werken
om de Matrix in stand te
houden. Ze mogen niet out
of the box denken.
Ik wil ook een sterke economie, maar een economie die
verantwoording moet afleggen, een economie die er
voor ons is en niet enkel
voor hen die al veel hebben.
Zondag kijkt de Matrix naar
wat gebeurt, wij gaan stemmen, nemen wij de blauwe
pil? Of de rode pil?
Patrik Vankrunkelsven en Marleen Finoulst
We moeten medische keuring voor
20 km lopers vooral niet verplichten
H
et wordt een klassieker: na de
20 km van Brussel, en zeker bij
het plotse overlijden van een
loper, volgen de pleidooien
voor een verplichte medische
keuring van alle deelnemers.
Dit jaar is het niet anders. In tegenstelling met
een vorige editie kon de organisatie niets verweten worden: er was voldoende bevoorrading
en daarenboven werd er gelopen in de voormiddag. Wij hebben genoten van de loop door
Brussel: het was een prachtige lentedag met
een heerlijke starttemperatuur van ongeveer 16
graden, en als je wat uitkeek kon je meestal in
de schaduw lopen. Stellen dat het een erg
warme editie was, is daarom niet terecht.
Descheemaecker is voormalig
CEO van NMBS en lijstduwer
Europa voor N-VA. Hij schreef
dit artikel in persoonlijke naam.
E
en volgende federale regering
moet dringend werk maken
van een minimumdienst voor
de treinreiziger in het geval
van stakingen. Het is echter
nog maar de vraag of een
minimumdienst niet eerder problemen
schept voor de reiziger en voor NMBS.
Als op een stakingsdag slechts een
beperkt aantal treinen rijdt, dreigt de reiziger geconfronteerd te worden met overvolle
treinen, geen overstappen, onvoldoende
capaciteit: de volledige chaos dreigt dan.
Een chaos waar de vakbonden al mee lijken
te dreigen.
Ook voor NMBS komen er dan gevolgproblemen, want door slechts een deel van
de treinen geïmproviseerd te doen rijden op
een stakingsdag, dreigt er een reeks operationele problemen the morning after. Zelf heb
ik steeds gepleit voor een maximale dienstverlening, geen minimale.
Kijk naar Duitsland
Zelfs de best opgevolgde stakingsdag bij
NMBS in de voorbije twintig jaar werd
‘slechts’ opgevolgd door minder dan een
kwart van de personeelsleden. Toch stopte
het volledige systeem door een aantal
goed gekozen stakingspiketten, soms
van buiten het bedrijf, in te planten in seinhuizen en andere strategische plaatsen.
Geen trein reed. Werkwilligen bij NMBS
namen gedwongen een dag verlof of
gebruikten de eigen auto. Een minderheid
gijzelde niet alleen de meerderheid van
de werknemers maar ook honderdduizenden reizigers.
Een kijkje over de Europese grenzen
leert echter veel. In Duitsland bijvoorbeeld
mag een statutair treinbestuurder, die
zoals in ons land betaald wordt met publiek
geld, zelfs niet zomaar staken.
Overheidsgeld voor een publieke dienst
betekent daar dat de publieke dienst ook
moet gepresteerd worden. Een evenwicht
van rechten en plichten.
Zelf moest ik voor mezelf de vraag beantwoorden hoeveel medewerkers, treinbestuurders, treinbegeleiders, seinhuisspecialisten er überhaupt nodig zouden zijn om
een volledige dag de meeste reizigerstrei-
nen te laten rijden in het kader van een stakingsdag. Op een totaal aantal spoormedewerkers van 35.000 was dat ongeveer
7.000. Toch wel ontnuchterend. Maar hoe
realiseer je dat? Opvordering? Het heilige
stakingsrecht en brutale vakbondsacties
ontga je zomaar niet.
Laat ons de Duitse logica – werken met
en betaald worden door overheidsgeld om
een openbare dienst te verzekeren – die
naast rechten ook plichten inhoudt, even
vasthouden. Wat inhoudt dat in alle
omstandigheden een basis publieke dienst
moet gerealiseerd worden, ook in stakingsomstandigheden. In hospitalen en veiligheidsdiensten is dit principe allang ingeburgerd en worden ook alle patiënten of
hulpzoekenden opgevolgd. Kan ons spoorsysteem dan niet alle reizigers opvolgen?
Kunnen de treinen niet rijden hoewel de
ateliers, de verkoopsloketten, de administratie, enzovoort, misschien staken en
dus gesloten zijn?
Recht op werken
In treinrijdend Frankrijk heeft men een aanzet van een oplossing gevonden zonder het
individueel stakingsrecht aan te tasten. Men
verenigt respect voor een brede openbare en
aangehouden openbare dienst met het respect voor het stakingsrecht.
Hoeveel
medewerkers
zijn er nodig
om een
volledige dag
lang de meeste
reizigerstreinen
te laten rijden
op een
stakingsdag?
7.000 van
de 35.000
Wanneer een stakingsaanzegging wordt
ingediend door één of meer vakbonden, zijn
bepaalde beroepsgroepen die vitaal zijn
voor het rijden van de treinen bij SNCF, bij
wet gehouden bepaalde administratieve
regels te respecteren. Treinbestuurders,
treinbegeleiders, seingevers kunnen perfect
gebruik maken van hun stakingsrecht maar
moeten individueel en een week vooraf
schriftelijk aan hun hiërarchie melden dat
ze deelnemen aan de staking, of werken.
Dit geeft de mogelijkheid aan de planningsafdeling om een overzicht te krijgen van de
werkwilligen die er altijd zijn en die dan in
te plannen om een degelijke en volledige
dienst te leveren. Wie wil staken, staakt.
Wie wil werken, werkt. En de treinen
rijden.
Dit houdt echter in dat werkwilligen, in
het verleden toch de meerderheid van de
spoorwerknemers, vrije toegang tot de productiemiddelen hebben en het recht op
werken evenzeer wordt gerespecteerd
als het recht op staken. Hier zullen zowel
de politiek, het management als de
ordediensten hun verantwoordelijkheid
moeten nemen en het recht op werken
doen respecteren.
Wie voortdurend
zijn limieten
wil verleggen,
moet wel
nauwgezet
opgevolgd
Is een dodelijk incident te voorkomen met
een verplichte medische keuring? En wat
zou die dan moeten inhouden: telkens een
‘gewoon’ elektrocardiogram of toch maar
een inspanningselektrocardiogram of een
attest dat na een eenvoudige bloeddrukmeting door de huisarts kan worden afgeleverd?
Er is geen enkel bewijs dat een massale keuring doden of infarcten van deze en vorige
edities zou hebben kunnen voorkomen. Het
is wel zeker dat een dergelijke verplichting
een drempel zou zijn voor vele deelnemers,
en wat erger is: vele lopers zouden een verbod krijgen om nog langer te sporten. De
negatieve effecten zouden vele malen groter
zijn dan de positieve. Wanneer gescreend
wordt, moet heel goed worden nagedacht
over de juiste doelgroep en de aandoeningen
die men wil opzoeken. Een recreatieve sporter met een zeldzame hartritmestoornis ontdekken en hem vervolgens het sporten verbieden, ligt moeilijk. Een gebrek aan
lichaamsbeweging is immers ongezonder
dan sporten. De voordelen van sporten die
we hier beschrijven, gelden niet voor topsport. Matig-intensieve inspanningen zijn te
verkiezen boven voluit gaan.
Wie voortdurend zijn limieten wil verleggen, moet wel nauwgezet worden opgevolgd
en loopt wel meer risico. Dat Niels Albert
afscheid moet nemen van zijn topcarrière als
profveldrijder, is jammer voor hem, maar ontgetwijfeld veiliger.
en loopt
meer risico
een goede voorbereiding is uitermate belangrijk, zeker voor een inspanning als de 20 km
van Brussel.
Fusiekoorts
Sporten verhoogt de levensverwachting.
Duursporten, zoals lopen, fietsen, zwemmen
en wandelen, zijn daarbij te verkiezen.
Manifestaties als de 20 km van Brussel zijn
nuttig om mensen een doel te geven. Als de
40.000 deelnemers regelmatig blijven sporten
(minstens 2,5 uur per week) dan zullen ze
samen 136.000 extra levensjaren hebben in
vergelijking met de gemiddelde bevolking.
Meestal zal de kwaliteit van hun oude dag ook
beter zijn. We moeten dus zeker inzetten op de
promotie van meer lichaamsbeweging.
Sporten is gezond en de voordelen wegen
massaal op tegen de nadelen. Er is geen gevaar
voor wie regelmatig sport en op een manier
waarbij je je goed voelt: records hoeven niet,
extreme afstanden evenmin. Matig-intensief
sporten is verstandiger dan voortdurend voluit
gaan. Vermijd ook om slechts enkele weken
per jaar te sporten voor één manifestatie en
voor het overige niets te doen. Recreatieve
sporters, met of zonder voorafgaand medisch
onderzoek, leven langer en zijn fitter dan diegenen die niet sporten.
Met belangstelling las ik de opinie
van Jonathan Holslag (DM 19/5).
In tegenstelling tot de religieus
geïnspireerde Arabische ‘lente’
van 3 jaar geleden, waarvan men
kon weten dat die zou uitdraaien
op een ramp voor de economie en
voor de vrijheid, wordt de écht
democratische koerswijziging in
India door buitenlandse journalisten afwijzend bekeken. Omdat
Modi voorstander is van de vrije
markt? Of omdat hij beloofd heeft
het door Pakistan gesponsorde
terrorisme aan te pakken? Beide?
Hopelijk toch niet omdat India een
Brits kiessysteem heeft?
Anka Coppens, via de website
Peilingen
Dat is het perverse van peilingen:
de beoordeling van het resultaat
op 25 mei hangt niet af van de vergelijking met de vorige verkiezin-
Topeconomen Paul De Grauwe en Koen Schoors wisselen
elkaar af en schrijven over mens, wereld en economie.
N
a jaren stilte zijn grote bedrijven opnieuw het
pad van de fusies opgegaan. Het farmaceutisch
bedrijf Pfizer wil het Britse AstraZeneca
opslorpen en is bereid daarvoor meer dan 100
miljard te betalen. Een astronomisch bedrag.
Ook in andere landen roert het. General
Electric heeft haar voornemen bekendgemaakt om het
Franse Alstom over te nemen. In de VS maakt At&T zich
klaar om een Directv op te kopen. Het gaat telkens om deals
van tientallen miljarden. Het lijkt erop dat we opnieuw in de
gouden fusiejaren van voor de crisis zijn terechtgekomen.
Dat lijkt allemaal goed nieuws. De crisis is voorbij. Het
optimisme heerst opnieuw, vooral dan in de Angelsaksische
landen. Dat is minder het geval op het Europese continent
waar de dreiging van deflatie en bankzombies een domper
legt op de conjuncturele heropleving.
Toch ben ik niet wild enthousiast over die trend.
Megafusies hebben meestal geen economische fundering. Er
worden wel altijd grote verhalen verteld over schaalvoordelen en synergieën. Ik sta daar sceptisch tegenover. Bedrijven
zoals Pfizer en General Electric zijn al groot genoeg. Ze kunnen geen economische voordelen meer halen uit een nog
grotere dimensie. Waarschijnlijk is het omgekeerde waar. Ze
zijn nu zo groot dat ze minder efficiënt geleid worden. Het
zijn mastodonten die minder gemakkelijk kunnen inspelen
op de nieuwe tendensen en die zich minder gemakkelijk aanpassen aan veranderende marktomstandigheden.
We hebben echt geen nóg grotere
ondernemingen nodig. Die hebben
geen economisch voordeel
l 'Vermijd om slechts enkele weken per jaar te sporten voor één manifestatie en voor
het overige niets te doen', zeggen Patrik Vankrunkelsven en Marleen Finoulst. ©BELGA
Reageren?
[email protected]
India
PAUL
DE GRAUWE
Betere oude dag
Lezersbrieven
Sabotage
De vakbonden zullen woest fulmineren.
Zij beseffen immers dan heel goed dat
hun grootste machtswapen – een systeem
volledig te kunnen blokkeren en honderdduizenden reizigers te gijzelen – dan verleden tijd dreigt te zijn. Enkelingen, heethoofden, dreigen dan allicht met
onverantwoorde sabotage, zoals een
ACOD-CGSP voorman al aangaf locomotieven aan de sporen vast te lassen. Ook zij
zullen tot de orde moeten geroepen worden.
Respect voor het individuele stakingsrecht van elke statutaire werknemer, die
trouwens quasi voor het leven benoemd is,
wordt samengebracht met de plicht om
wanneer men werkt met publiek geld ook
de publieke dienst te presteren waarvoor
men heeft geopteerd.
De opluchting van de reiziger zal enorm
zijn, de schade aan de economie van blokkerende stakingen wordt tot een minimum
herleid, de spoormannen zullen het respect
van de bevolking winnen.
Allicht ben ik echter te naïef en overschat
ik de capaciteit van de vakbonden om mee
te gaan in een beweging naar een vlottere
samenleving.
Maar laat iedereen alstublieft onderscheid
maken tussen top- en amateursport. En de
20 kilometer is voor de meesten onder ons
amateursport. Enige zelfkennis is het begin
van de wijsheid. Het nadeel van manifestaties als de 20 km is bijvoorbeeld dat sommigen, al dan niet voor een weddingschap, even
de loopschoenen aanbinden en zonder of
met een minimale training deze wedstrijd
gaan lopen. Dat is ten stelligste af te raden:
worden
Zelfkennis
l Het Belgische spoor, berucht om zijn stakingen, moet het respect van de bevolking terugwinnen, vindt Descheemaecker. © ERIC DE MILDT
DE GRAUWE
& SCHOORS
Er is geen bewijs dat een massale keuring doden kan voorkomen
Patrik Vankrunkelsven
is directeur van het
Centrum voor
Evidence-Based
Medicine. Marleen
Finoulst is coördinator
www.gezondheidenwetenschap.be
de Matrix willen versterken
of dat ze juist met die logica
willen breken? Als alles
enkel in functie van die ‘economie’ moet draaien zonder
een sociale invulling, welk
nut heeft het dan allemaal?
In naam van de economie
wordt er veel goedgepraat
in de hoop dat de ‘economie’ ooit wat meer restjes
laat doorvloeien naar beneden. Sinds de bankencrisis
weten we dat wij het systeem (bijna) kritiekloos
steunen, we stellen ‘het systeem’ nooit in vraag.
OPINIE • 11
DE MORGEN • DINSDAG 20 MEI 2014
gen, maar met de laatste peiling.
Zo kunnen partijen die vooruitgaan verliezen, en partijen die
achteruit gaan ‘winnen’. Terwijl
de foutenmarge elke keer weer
heel groot blijkt te zijn. misschien
wordt er wat te veel naar gestaard.
Bart Nooyens, via de website
Betaalbare
sociale zekerheid
Een betaalbare sociale zekerheid
heeft voordeel bij meer jobs en
kans op werk voor iedereen. Wij
mogen hier niet enkel kijken naar
de overheid, de grootste verantwoordelijkheid voor meer en
werkbare jobs ligt bij de werkgevers. Als zij alle kortingen die ze al
kregen van de overheid, effectief
zouden omzetten in jobs, dan zou
de werkloosheid drastisch gaan
dalen.
Men voert nu het debat over
degressiviteit in de werkloosheids-
uitkeringen, en die te beperken in
tijd. Ze lanceren voorstellen om
het brugpensioen af te schaffen.
Beste politci, hou op met mensen in armoede te duwen en verplicht de werkgevers hun belofte te
houden. Het creëren van jobs
maakt onze sociale zekerheid
betaalbaar. Het haalt mensen uit
de werkloosheid en geeft de kans
om met gegronde reden vroegtijdig te stoppen met werken.
Eddy Quintens, Aalst
Fatsoen
“In deze tijden van soms bitse en
nijdige, hoogoplopende discussies mag niet vergeten worden
hoezeer de huidige leiders ook
maar mensen zijn”, schreef Carl
Devos in een goede column (DM
19/5). Waarom zou een politicus
geen medeleven kunnen of
mogen tonen bij het verdriet van
politieke tegenstanders? Men
merkt op allerlei fora op dat velen
de laatste tijd het fatsoen vergeten
zijn en er blijkbaar van overtuigd
zijn dat werkelijk alles te herleiden is tot hypocrisie. Of zou het
kunnen dat men het fatsoen
altijd bij de ander zoekt en zelf
vergeet soms eens voor de
spiegel te gaan staan?
Roger Pieters, via de website
Bedankt,
Hugo Camps
Ik las dat Hugo Camps zijn laatste sportcolumn publiceerde.
(DM 19/5). Bedankt voor de vele
mooie momenten die je ons met
deze rubriek bezorgde, Hugo. En
je eindigt echt wel in schoonheid,
met het – zeker in het huidige
tijdsgewricht – méér dan waardevolle advies: “Blijf bewonderen,
lieve lezer, geef cynisme geen
kans.”
Armand Cuvelier, via de website
Waarom blijven megabedrijven dan verbeten zoeken naar
overnames en fusies als zo iets hen geen economisch voordeel biedt? Ik zie twee redenen. Een eerste reden is dat overnames en fusies de concurrentie afzwakken. En met minder
concurrentie zijn de winsten groter. Dat is dus de fundamentele reden waarom grote bedrijven nog groter willen worden.
De stille doelstelling van de grote bedrijven die steeds groter
willen worden, is een monopoliepositie innemen die monopoliewinsten mogelijk maakt, ten koste van de consumenten
die hogere prijzen betalen.
Een tweede reden van de dynamiek naar steeds grotere
dimensie is egotripping van het topmanagement. Groot zijn
geeft de CEO prestige en macht. Het topmanagement is
bereid een hoge, dikwijls een veel te hoge, prijs te betalen om
hoogmoed en machtswellust te kunnen botvieren. Er zijn
hiervan talloze voorbeelden. In onze recente geschiedenis
prijkt het geval Fortis hoog op de lijst van ondernemingen
waarvan de top gedreven was door hoogmoed. Er was geen
enkel economisch voordeel van de overname door Fortis van
ABN-Amro. Ook kon die overname niet leiden tot monopoliewinsten. De drijfveer was uitsluitend egotripping. De top van
Fortis hoopte door die overname te kunnen promoveren tot
de hoogste divisie van de Europese bankwereld, met alles
erop en eraan. Hogere bonussen en meer prestige voor het
topmanagement. Meer politieke invloed ook.
De prijs van deze hoogmoed werd betaald door de aandeelhouders van Fortis. Die verloren het grootste deel van de
waarde van hun aandeel. Dat is eigenlijk een heel algemeen
fenomeen. Bij een overname is het meestal de aandeelhouder
van het overnemende bedrijf die het gelag betaalt.
Fusies en overnames door bedrijven die reeds te groot zijn
betekenen een gevaar voor de maatschappij. Het effect van
die operaties is bijna altijd dat de nieuwe opgeblazen bedrijven veel macht verwerven. Ofwel een monopoliemacht die
ten nadeel valt van de consumenten. Ofwel politieke macht
die waarschijnlijk nog gevaarlijker is. Die macht zal direct of
indirect uitgeoefend worden om de belangen van het bedrijf
en haar topmanagement te vrijwaren.
De Europese Commissie heeft de verantwoordelijkheid
toe te zien dat fusies en overnames niet tot een uitholling van
de concurrentie zorgen in de Europese Unie. Dat is een goede
zaak. De Europese Commissie heeft in het verleden bewezen
dat ze op haar tanden kan bijten als het erop aankomt de concurrentie te vrijwaren (in het geval Microsoft bijvoorbeeld).
Ze moet vandaag de nieuwe trend naar megafusies in de
Europese Unie een halt toeroepen. We hebben echt geen nóg
grotere ondernemingen nodig. Die hebben geen economisch
voordeel. Ze zorgen wel voor te grote machtsconcentraties.
En die leiden altijd tot corruptie.