nr. 30-03, 15 maart 2014 - Protestantse Gemeente Laren

INVESTEREN IN LEREN
De kans ‘krijgen’ om te leren én de kans ‘grijpen’ om te leren. Daar draait het om bij
onderwijs. Het is niet alleen aan ons om minder bedeelde kinderen en vrouwen een
school te bieden. Het is zeker ook aan de kinderen en vrouwen om daar optimaal gebruik van te maken. Waarbij we meer vragen dan alleen de lessen te volgen. Investeren
in leren houdt ook in dat de leerlingen tijd en moeite steken in het maken van huiswerk.
Dat ze het geleerde in de praktijk brengen en hun nieuw verworven kennis op hun beurt
weer overdragen aan andere mensen in de gemeenschap. Met als resultaat dat een relatief kleine investering de hele gemeenschap sterker maakt en daardoor beter voorbereidt
op een goede toekomst.
Vanuit deze gedachte heeft de Interkerkelijke 40-dagenaktie Laren-Blaricum-Eemnes
wederom zorgvuldig gekozen voor projecten die bijdragen aan goed onderwijs. Met dit
jaar ook een project speciaal gericht op vrouwen.
Multifunctioneel Trainingscentrum voor vrouwen in Nepal
Met als achterliggende gedachte dat het vooral de moeders zijn die de opvoeding van de
kinderen voor hun rekening nemen, zijn het ook de moeders die hun kinderen de eerste
beginselen van lezen en rekenen kunnen overbrengen. Mits ze natuurlijk zelf in staat
zijn geweest onderwijs te volgen. Helaas is dat in Nepal nog veel te vaak niet het geval.
Reden om een belangrijk deel van uw donatie te besteden aan het bouwen van een multifunctioneel centrum in Jutpani/Padampur waar
vrouwen onder meer kunnen leren lezen en schrijven. In deze gemeenschap met ruim 4.000 inwoners is 95% van de vrouwen analfabeet. Dit beperkt
hen niet alleen in hun eigen ontwikkeling, maar
ook zijn zij niet of nauwelijks in staat om het belang van onderwijs voor hun kinderen op waarde te
schatten. Laat staan dat ze hun kinderen kunnen
begeleiden bij hun schoolwerk.
Naast de functie van school wordt het trainingscentrum ook ingezet om voorlichting te geven over
onder meer hygiëne, geboortebeperking en aids. Er
worden lessen op de naaimachine gegeven en er
zullen regelmatig bijeenkomsten worden georganiseerd over onder meer verbetering van de akkerbouw. Kortom, een trainingscentrum primair gericht op de vrouwen, maar waar de hele gemeenschap van zal profiteren.
Vierjarige vervolgopleiding voor Amrita Pratak
Amrita is een van de Nepalese kinderen die dankzij uw steun de kans heeft gekregen om
de lagere en middelbare school te kunnen doorlopen. Hierdoor heeft Amrita geleerd wat
de waarde is van een goede opleiding. Ze heeft zeer hard gewerkt op school en is ambitieus. Dat bleek ook uit de bedankbrief die Amrita ons afgelopen jaar heeft gestuurd.
Hierin zegt ze zeer vereerd te zijn met de hulp maar ze voelt zich er ook zeer verlegen
Uitgave van de Protestantse Gemeenten Laren-Eemnes en Blaricum
IN DIT NUMMER O.A.
Colofon
2
Overdenking
3
Boeken
4, 8, 12
PG Laren-Eemnes
6
PG Blaricum
10
Flits
13
Kerkdiensten
16
onder. Het liefst zou Amrita de vierjarige
studie Bachelor in Business Administration volgen, waarmee ze opgeleid wordt tot
accountant. Maar haar eigen ouders – haar
vader is blind en moeder behoeft ook enige zorg - kunnen haar financieel niet ondersteunen. Amrita snapt dat ze haar ouders zal moeten bijstaan, maar ze beseft
ook dat ze een veel grotere kans heeft op
een betere toekomst voor haarzelf en haar
ouders als ze deze studie wel gaat volgen.
Wij willen deze bescheiden én hardwerkende Amrita graag de kans geven om
deze studie te gaan volgen in Barathpur.
Ze zal dan dagelijks met de bus naar
school kunnen gaan, zodat ze haar ouders
waar nodig kan blijven bijstaan, maar ze
beseft ook dat de opleiding veel tijd en
energie van haar zal vergen. Misschien
juist daarom is Amrita enorm gemotiveerd om van haar studie een succes te
maken en daarmee te werken aan een betere toekomst voor haar ouders, de familie
en de gemeenschap.
Een bijdrage voor vier projecten die
wij al langer steunen
Een project dat ook dit jaar weer onze
steun verdient is Friersdale, het project
van Pater van Wegen in Zuid-Afrika.
Onze steun zorgt ervoor dat er weer een
jaar lang twee kleuterjuffen voor de klas
kunnen staan. En zo de kinderen een goede basis geven voor een betere toekomst.
Ook zien we de positieve resultaten van
Stichting Child voor het schoolproject
voor aids-wezen in Tanzania. Deze
stichting vangt de aids-wezen niet alleen
op, maar biedt ook goed onderwijs.
Waarbij enkele kinderen het inmiddels tot
30e jaargang, nr 3, 15 maart 2014
1
COLOFON
ONDERWEG is een uitgave van de:
Protestantse Gemeente Blaricum
en de
Protestantse Gemeente Laren-Eemnes
Wij zijn op internet te vinden bij:
www.protestantsegemeenteblaricum.nl
en www.protgem-laren-eemnes.nl
REDACTIE:
H. Aertsen, hoofdredacteur
J.G. de Bruijn, J. Rinzema
EINDREDACTIE:
E. van Egmond, S. Talsma,
A. Veerman
OPMAAK en DRUK:
Graficiënt Printmedia, Almere
De redactie behoudt zich het recht
voor:
− kopij in te korten bij ruimtegebrek
− aangeboden berichten zonder opgaaf
van redenen niet te plaatsen.
BEZORGING / ABONNEMENTEN:
Protestantse Gemeente Blaricum
G.W. Imhoff,
Kauw 15, Blaricum, ' 5250278
Protestantse Gemeente Laren-Eemnes:
J.W. Lemckert, Zomertaling 43
3755 GN Eemnes, ' 6267252
e-mail: [email protected]
INSTUREN KOPIJ VOLGEND NUMMER
De sluitdatum voor inzending van kopij
voor het eerstvolgende nummer van
Onderweg is:
DONDERDAG 27 MAART
Voor alle rubrieken uw kopij sturen naar:
[email protected]
Vermeld in de onderwerp-kopregel altijd voor
welk onderdeel en voor welke rubriek uw
kopij bestemd is (bijv. Algemeen/Oecumenische vesper of PGB/Diakonie of PGLE/
Lekkerkerk). Instructies voor het aanleveren
van kopij kunt u via email bij de redactie
aanvragen.
ROOSTER ONDERWEG
Onderstaand vindt u de data waarop de
kopij voor de volgende nummers bij de
redactie binnen moet zijn en de verspreidingsdata voor de volgende nummers.
Nr.
Kopij
Verspreiding
4
5
6
7
8
27-03
08-05
12-06
14-08
11-09
12-04
24-05
28-06
30-08
27-09
230e jaargang, nr 3, 15 maart 2014
aan de universiteit schoppen. En het zijn deze goed opgeleide kinderen die op hun beurt
weer een bijdrage kunnen leveren aan de gemeenschap.
Eveneens goede resultaten behaalt de Stichting Caring Unites uit Laren, die zich inzet
voor goed onderwijs in Nepal. Reden om ook dit jaar drie vrouwelijke studenten goede huisvesting te bieden in een beschermde omgeving, een belangrijke voorwaarde voor
jonge vrouwen in Nepal om door te kunnen leren.
Als laatste willen we de Stichting Child Welfare Organization Nepal blijven steunen.
Van deze stichting is Nelleke Alders uit Blaricum voorzitter. Zij en haar collega’s zetten
zich al vele jaren belangeloos in voor kansarme inwoners van Nepal, variërend van sanitair tot onderwijs en van voorlichting tot irrigatie. Onze steun biedt twee kansarme
kinderen de mogelijkheid om naar school te gaan. En zodoende te investeren in een toekomst zonder armoede.
Onder het motto ‘Investeren in leren’ vragen wij van de vrouwen en kinderen die wij
steunen een duidelijk offer. En wij kiezen de projecten zoals ieder jaar zorgvuldig uit,
waarbij we er ook op toezien dat het geld goed besteed wordt en dat de begunstigden
hard werken voor het beste resultaat. De stichtingen worden geleid door mensen die
zich geheel belangeloos inzetten voor deze projecten, met als enige doel kansarme kinderen, vrouwen en gemeenschappen een goede, inspirerende toekomst te bieden. Dit
kan evenwel alleen met uw financiële investering.
Helpt u ons hen te helpen?
De Interkerkelijke 40-dagenaktie Laren-Blaricum-Eemnes
Rabobank Noord Gooiland, rekening: NL 72 RABO 0334 9515 93
De interkerkelijke 40-dagenaktie Laren-Blaricum-Eemnes heeft nu ook een weblog:
www.40-dagenaktie.nl
Met deze weblog willen de leden van de werkgroep niet alleen de lopende projecten onder de aandacht brengen en verantwoording afleggen over eerder gerealiseerde projecten. Zij willen hiermee ook graag de mooie en dankbare reacties op de steun die zij
namens u konden geven, samen met u delen.
THEMA-AVONDEN ‘OP HET RAAKVLAK
VAN GELOOF EN SAMENLEVING’
De laatste bijeenkomst van deze cursus vindt plaats op: Woensdag 9 april
Dr. Bart van der Boom: ‘Wij weten niets van hun lot’.
‘Wij weten niets van hun lot’ Gewone Nederlanders en de Holocaust geeft antwoord op
de vraag wat gewone Nederlanders tijdens de Bezetting vonden en wisten van de Jodenvervolging. Leefden zij mee met hun vervolgde landgenoten, of liet hun lot hen
koud? En wat wisten zij van dat lot? Hebben wij es gewusst, of niet? Op basis van 164
merendeels nooit eerder onderzochte dagboeken reconstrueert de auteur de stemming en
kennis ten aanzien van de Holocaust.
Bart van der Boom (1964) is universitair docent moderne Nederlandse geschiedenis in
Leiden en publiceerde eerder boeken over de plaatsvervangend leider van de NSB Kees
van Geelkerken, Den Haag in de Tweede Wereldoorlog, de Organisatie Bescherming
Bevolking en de stemming tijdens de Duitse bezetting.
Ook deze avond wordt gehouden in de Dorpskerk, Torenlaan 16, 1261 GD Blaricum;
het begint om 20.00 uur precies. Koffie en thee zijn beschikbaar vanaf 19.45 uur. Na
een inleiding van ongeveer een uur is er ruim gelegenheid voor het stellen van vragen
en voor discussie. Na afloop (ongeveer 22.00 uur) kan een glas worden gedronken. Opgave vooraf wordt op prijs gesteld (per Email: [email protected]). De toegang is vrij.
Ons gironummer is 60 77 41 090 ten name van G. van Dijk CJ (vermelding: kerk café).
Voor opmerkingen over het programma, ideeën voor nieuwe thema’s en sprekers en
voor andere informatie kunt u terecht bij:
Gert van Dijk: [email protected] (035- 6245648)
Henk Thierry: [email protected] (035-5317041).
Uitgave van de Protestantse Gemeenten Laren-Eemnes en Blaricum
Boeddhaïsering
Boeddhabeelden zijn voor veel mensen wezenlijke symbolen van
meditatie. Men ziet daarin het voorbeeld van Siddharta Gautama,
grondlegger van boeddhisme, die zittend onder een boom uiteindelijk verlichting vond. Het beeld was en is voor monniken,
maar ook voor leken, een symbool van de lange weg van meditatie, een langzaam proces van loskomen van begeerte, van verlangens en van lijden, waaraan sterfelijke mensen vastzitten. Het
doel van de weg van de meditatie was om door dit leven en andere levens heen uiteindelijk te komen tot nirwana, de hoogste
staat van verlichting.
Daar staat een boeddhabeeld van oudsher voor: voor die individuele weg die ieder mens te gaan heeft. Dat betekent vervolgens
niet zonder compassie leven. Integendeel: het mediteren wordt
gekoppeld aan vreedzaam bestaan, aan het spreken van goede
woorden en het vermijden van alles wat
kan beschadigen. .
Boeddhabeelden zijn in onze maatschappij
veel meer geworden dan de authentieke
beelden van een religie.. Ze zijn bijna niet meer weg te denken
uit de persoonlijke en de commerciële ruimte. Je ziet ze overal:
in huizen, in tuinen, sauna’s, winkels, restaurants. Warenhuizen,
wereldwinkels en niet te vergeten: tuincentra verkopen ze en
masse. Ook via internet kun je ze volop bestellen.
De site van de spirituele winkel Webangel biedt zelfs buddhaknuffels aan. My first buddha heten ze. Ze zitten in doosjes
die lijken op de verpakking van My little pony. De site schrijft er
bij:
De unieke knuffel die geschikt is voor alle leeftijden, vanaf 0
jaar. Het product is er zowel voor kinderen als volwassenen, die
even wat geluk, gezondheid of liefde nodig hebben. Men geeft My
First Buddha cadeau voorafgaand aan een geboorte, spannend
tentamen, een pittige test of een lastige periode in het ziekenhuis.
Wat betekenen die boeddhabeelden?
Zijn het de nieuwe amuletten, de gelukspoppetjes. Zijn het de
nieuwe symbolen die een mens helpen om te midden van een
woelige wereld in de innerlijke ruimte van rust te geraken en zo
los te komen van alle hectiek of innerlijk uit te waaien. (nirwana
betekent letterlijk uitgewaaid zijn).
Zijn boeddhabeelden onderdeel van een nieuwe hype. Een actrice antwoordde op de vraag: bent u religieus?: Ik heb iets met
boeddhisme. De vragensteller knikte begripvol, zonder te vragen:
wat dan?
Maken we een, wat ik zou willen noemen, boeddhaïsering van
de samenleving mee?
Het is onmiskenbaar dat op allerlei gebieden vormen van boeddhisme een rol spelen. Denk aan tijdschriften zoals Happinez.
Denk aan de bedrijfswereld, waar aan personeel cursussen meditatie wordt aangeboden, denk aan de therapeutische wereld, waar
therapeuten steeds vaker meer of minder openlijk gebruik maken
van elementen uit de boeddhistische traditie. Denk aan het taalgebruik. Tot rust komen heet tegenwoordig:
even in de zen. De vraag is: waar staan de
boeddhabeelden voor en hoe waardeer je
dat.
Boeddhabeelden zijn voor mij symbolen van een waardevolle
traditie en een vreedzame religie, bron van wijsheid waar ik veel
van kan leren. Boeddhisme is nooit opdringerig en bekeerderig
geweest.
De vraag is of het tegenwoordige commerciële uitbaten van
boeddhabeelden door Intratuin, Overvecht en andere winkels
daarbij past. (Ik besef overigens terdege dat kerken met de verkoop van beelden en beeldjes, relikwieën en prullaria commercieel behoorlijk van wanten wisten).
Met alle boeddhabeelden om mij heen komt steeds vaker de
vraag bij mij boven: waar gaat het mij bij religie om. Gaat het
om loskomen, verlichter worden, langzamerhand steeds hoger
komen, uitwaaien. Of gaat het om afdalen tot in de diepste diepte
van het menselijke bestaan, het delen van het menselijke bestaan
met al haar wel en wee.
Met alle boeddhabeelden om mij heen krijg ik heimwee naar het
kruisbeeld.
J.G. de Bruijn
DRIJFVEREN
wat of wie inspireert mij?
SPREKENDE BEELDEN
Het leek mij goed om een keer als hoofdredacteur van Onderweg het verhaal uit Johannes 5 tot leven komt. De afbeelding voegt
uit de schaduw te treden en u deelgenoot te laten zijn van wat mij als het ware een extra dimensie aan het bijbelverhaal toe. Soms,
drijft om elf maal per jaar uw kerkblad te maken. Natuurlijk, ik maar dat lukt niet altijd, is er een direct verband met de kerkmaak het niet iedere keer zelf: gelukkig zijn er telkens weer de dienst van een van de voorbije zondagen, zoals in het geval van
trouwe schrijvers die hun bijdragen insturen die vervolgens door het schilderij van Pieter Aertsen. Met Kerst, Pasen en Pinksteren
de eindredactie op de juiste plaats in Onderweg gezet worden. staat er op de voorpagina steevast een middeleeuwse miniatuur,
Wat doet de hoofdredacteur eigenlijk? Hij spreekt met de redac- en uit de reacties die uw hoofdredacteur daarop krijgt, blijkt dat
tie een aantal zaken af: waar het voorpagina-artikel over gaat, u dat op prijs stelt. Die miniaturen verbeelden het evangelie van
wie het Meditatief (of Overdenking) en de boekrecensie schrijft. die kerkelijke hoogtijdagen op een heel indringende wijze, niet
En hij zorgt ervoor dat de ruimte die over is nadat alle binnenge- alleen door de details maar ook doordat de miniatuurschilders die
komen kopij geplaatst is, een zinvolle invulling krijgt. Waar let blijde boodschap vaak hebben gesitueerd in hun eigen omgeving,
hij dan op? Anders gezegd, wat motiveert hem in zijn keuze?
in het landschap van de streek waarin zij leefden, en zo wordt,
Vaak zijn dat bijbelse illustraties: middeleeuwse miniaturen, zou je kunnen zeggen, het verhaal van de kerstnacht, van de drie
schilderijen, tekeningen of etsen van oude en moderne meesters, wijzen, van de opstanding met het lege graf en van Pinksteren
waarvan hij hoopt dat de vaak verrassende details daarin u even- met de tongen van vuur bij je thuis gebracht, zo word je erbij bezeer zullen boeien als zij hem boeien. Soms ook een gevelsteen trokken, zo word je erdoor aangesproken. En daar gaat het om:
die een bijbels tafereel op eenvoudige wijze verbeeldt, waarbij je telkens weer zijn het beelden die spreken, die niet slechts een ilje dan kunt afvragen waarom de bewoner juist dat tafereel heeft lustratie bij het bijbelverhaal zijn, maar die zelf dat verhaal veruitgekozen als versiering of aanduiding van zijn huis. Het gaat tellen. Uw hoofdredacteur kan uren naar zo’n middeleeuwse
altijd om beelden die spreken, die door de details het bijbelver- prent kijken, en hoe langer hij ernaar kijkt, hoe meer details hem
haal navertellen, zoals in de vorige Onderweg de afbeelding van opvallen. Dat motiveert hem, dat wil hij u doorgeven. Sprekende
het schilderij van Pieter Aertsen van de genezing van de verlam- beelden, beelden die spreken, voor hem is er niets mooiers.
de man in Bethesda; in het onderschrift werden enkele details
Henk Aertsen
genoemd, waardoor de afbeelding tot leven komt en waardoor
Uitgave van de Protestantse Gemeenten Laren-Eemnes en Blaricum
30e jaargang, nr 3, 15 maart 2014
3
Hoe God verdween uit de Tweede Kamer
Wat is precies de relatie tussen het geloof in Jezus
Christus en de politiek? Deze vraag is aan de orde
bij de algemene beschouwingen in de Tweede Kamer naar aanleiding van de begroting van het christelijke kabinet-Kuyper in 1901. De confessionele
partijen hadden tijdens de verkiezingscampagne de
indruk gewekt dat het om een keuze voor of tegen
Christus ging, waarbij de confessionelen aan de
kant van Christus stonden en de liberalen aan de
andere kant. P.H. Roessingh, liberaal Kamerlid en
hervormd theoloog van de vrijzinnige richting,
waarschuwt de regering voor een te gemakkelijk
gebruik van het etiket ‘christelijk’. Want, zegt hij:
‘Uw christendom is nog niet het Christendom, uw
Christus is nog niet de Christus en uw Evangelie nog niet de
Blijde Boodschap, uitgesproken in Bergrede en gelijkenis en
verkondigd op Galilea ’s heuvelen.’ Er is volgens Roessingh
nogal een verschil tussen het Evangelie zoals dat door Jezus in
de Bergrede wordt beleden en de kerkelijke interpretatie ervan in
het christologische dogma.
Het is dit onderscheid tussen een ‘dogmatisch christendom’ en
een ‘praktisch christendom’ dat Eginhard Meijering centraal stelt
in zijn boek Hoe God verdween uit de Tweede Kamer. Meijering
beschrijft het proces van ontkerstening van de Nederlandse politiek gedurende de twintigste eeuw. Zijn voornaamste stelling: het
CDA heeft een dogmatisch of leerstellig christendom ingeruild
voor een praktisch of ethisch christendom, een onderscheid dat
Meijering min of meer heeft ontleend aan Roessingh. Onder het
dogmatisch christendom verstaat hij een christendom dat zich
richt op kerkelijke leerstukken als verzoening en verlossing. In
het praktisch christendom staat de ethiek van het menselijk samenleven centraal.
Meijering laat treffend zien dat tot in de jaren zestig het aanhalen
van God en kerkelijke dogma’s tamelijk vanzelfsprekend was
voor christelijke partijen als KVP, ARP en CHU. Zoals blijkt uit
vele Kamerdebatten, van de spoorwegstaking in 1903 tot het gezantschap bij het Vaticaan in 1925, van de wetgeving over crematie in 1955 tot het ontbreken van de zegenbede in de troonrede
in 1973: debatteren met een beroep op Gods openbaring in Bijbel
en kerkelijke traditie was eerder norm dan uitzondering. In de jaren zeventig hielden de discussies over de aard van het christendom tussen enerzijds de confessionele partijen en anderzijds de
liberale en socialistische partijen op. Het CDA, in 1980 ontstaan
uit een fusie KVP, ARP en CHU, heeft definitief gekozen voor
een ethische religiositeit, waarbij de ‘C’ hoogstens iets zegt over
het belang van veralgemeniseerde waarden en normen. Het
ethisch christendom waarop het CDA zich nu wil baseren, is de
positie van Roessingh in 1901, en daarmee bedrijft het CDA, anders dan ChristenUnie en SGP, feitelijk geen christelijke politiek
meer, aldus Meijering.
Meijerings speurwerk heeft een lezenswaardig en lucide inkijkje
in de parlementaire debatten over de verhouding tussen het christelijke en de politiek opgeleverd. Het is voor het eerst dat een
aantal Kamerdebatten over het wezen van christelijke politiek op
een rijtje wordt gezet, en dat is winst. De legitimiteit van christelijke politiek en de invulling van wat christelijk is, heeft in de politiek altijd al ter discussie gestaan, zo blijkt. Toch had de analyse scherper, subtieler en preciezer gekund.
430e jaargang, nr 3, 15 maart 2014
Een belangrijke vraag die Hoe God verdween uit de
Tweede Kamer oproept, is: wat is precies Meijerings
definitie van christelijke politiek? In zijn redenering
lijkt dat alleen een politiek te zijn die in het teken
staat van een ‘dogmatisch christendom’. Maar de
Nederlandse parlementaire geschiedenis laat zien dat
er verschillende modellen mogelijk zijn om het christelijke zich tot het politieke te laten verhouden: een
theocratisch model (Gods geboden moeten gelden
voor de hele samenleving), een christenradicaal model (de eisen van de Bergrede zoals gerechtigheid,
solidariteit en barmhartigheid zijn absoluut geldend
voor de politiek), een christen realistisch model
(waarbij enerzijds vanuit de eigen christelijke overtuiging politiek wordt bedreven, en anderzijds tegelijkertijd een
handreiking wordt gedaan naar de pluriforme samenleving) en zo
zijn er nog wel een paar denkbare modellen. Meijering legt, zonder expliciet een betekenis van christelijke politiek te geven, te
zeer een Kuyperiaanse of zelfs theocratische maatstaf aan.
De vraag waarom er een verschuiving binnen de kerken naar een
ethisch christendom plaatsvond, is uiteraard moeilijk te beantwoorden. Maar alles hangt wel van het antwoord af. Als je die
verschuiving opvat als een soort natuurfenomeen dat de mens
lijdzaam over zich heen moet laten komen, dan is niets anders
mogelijk dan aanpassing en is de tijd van christelijke politiek
simpelweg voorbij. Maar als je ervan uitgaat dat gelovigen de
christelijke traditie zelf actief vormgeven, dan had de zaak ook
heel anders kunnen lopen. En dan kan bij wijze van spreken het
tij ook nu nog gekeerd worden op basis van een radicale, geloofwaardige Evangelieverkondiging.
Voor Meijering vormen de jaren zestig één grote vanzelfsprekende cesuur. ‘Ontzuiling’, ‘ontkerstening’ en ‘secularisatie’
zijn dan de begrippen om de kloof met het verleden te markeren.
De titel is al veelzeggend: Hoe God verdween uit de Tweede
Kamer, een metafoor met een knipoog naar Geert Maks Hoe God
verdween uit Jorwerd. Meijering zelf is de eerste om toe te geven dat het iets genuanceerder ligt. Er staat in Jorwerd nog steeds
een kerk waar om de drie weken ’s zondags een dienst wordt gehouden. ‘Ook uit de Tweede Kamer is God niet helemaal verdwenen, al wordt zijn naam veel minder vaak genoemd,’ schrijft
Meijering. Maar hij werkt vervolgens niet uit op welke manier de
christelijke traditie nog wel betekenis heeft in de huidige politiek
en in het bijzonder in het CDA.
In de praktijk was de cesuur in de jaren zestig minder scherp dan
gesuggereerd. Het christelijk geloof is niet zozeer verdwenen,
het heeft alleen een andere gestalte aangenomen, zo hebben de
Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid in Religie in
het publieke domein en Gabriel van den Brink in De Lage Landen en het hogere betoogd. Het is jammer dat Meijering deze
studies niet heeft verdisconteerd. Toekomstige onderzoekers
kunnen voortbouwen op zijn werk en wellicht een meer gedifferentieerde analyse bieden van de geschiedenis van de christelijke politiek.
Pieter Jan Dijkman
Eginhard Meijering, Hoe God verdween uit de Tweede Kamer. Uitgeverij Balans, Amsterdam, 2012.
Boekbespreking eerder verschenen in Wapenveld, tijdschrift over geloof
en cultuur, jaargang 63, nummer 3, pag.28-29. (bewerking HA)
Uitgave van de Protestantse Gemeenten Laren-Eemnes en Blaricum
VAN VASTENTIJD NAAR VEERTIGDAGENACTIE
We staan weer aan het begin van de veertigdagentijd, de tijd
vóór Pasen waarin het lijden van Jezus wordt herdacht. Bij katholieken heette die tijd vroeger “de Vasten” en dat zegt precies
waar het om ging: jezelf beperkingen opleggen bij het dagelijkse
eten en drinken. Voor volwassenen waren er behoorlijk strenge
regels, soms werden zelfs de boterhammen geteld. Als kind
hoefden wij ons daar niet aan te houden, wij mochten alles eten
wat de pot schafte. Wel was die pot heel sober: door de week
geen vlees, geen toetje. En al helemáál geen snoep. Tot aan Pasen, zes weken lang.
De vastentijd, of veertigdagentijd, begint altijd op een woensdag.
De dinsdag daar vóór, Vastenavond, kwamen wij vroeg uit
school en kregen dan van moeder elk twee cent om te versnoepen. Twee cent, wat een weelde! Voor een halfje kreeg je al een
grote zoute drop. Samen met mijn broers kochten wij met onze
zes centen het halve winkeltje van de waterstoker leeg.
De volgende ochtend was het Aswoensdag, vroeg naar de kerk.
Op Palmzondag waren er in de kerk palmtakjes gewijd en aan
iedereen uitgedeeld. Veel mensen staken dat takje thuis achter
het kruis of wijwaterbakje. Op Aswoensdag bracht iedereen zijn
palmtakje weer mee naar de kerk, waar zij bij het begin van de
dienst werden verbrand. Daarna kregen wij met die as een kruisje
op het hoofd getekend, jongens en mannen op hun kruin, meisjes
en vrouwen op hun voorhoofd. Bijbels teken van inkeer en rouw
en herinnering aan onze sterfelijkheid: “Gedenk o mens dat gij
stof zijt en tot stof zult wederkeren”.
Een dergelijke dienst wordt in vrijwel
alle katholieke kerken nog altijd gehouden. Als kind voelden wij dat askruisje als een ereteken en lieten het
zo lang mogelijk zitten. Ook als wij
naar school gingen of buiten speelden. En groot protest als moeder ons
zwarte gezicht wilde wassen.
Die zelfde dag kregen wij ieder ons eigen vastentrommeltje.
Heel de vastentijd lang werd ieder snoepje dat wij kregen daarin
bewaard, het dropje van de drogist, de koekjes die wij kregen bij
tante Anna in het gesticht of de toffee als wij op zaterdag voor
Joodse buren het licht hadden aangedaan. Het was niet altijd gemakkelijk, maar we wisten heel goed dat alles bedoeld was als
teken van meeleven met het lijden van Jezus. Daarom hielden
wij vol, zes weken lang. Tot Pasen. Zodra de paasklokken werden geluid mochten wij ons vastentrommeltje helemaal leeg
snoepen. Voor deze éne keer hoefden wij niet te delen.
Na de oorlog kwam er een nieuwe ontwikkeling op gang. Met
het wegvallen van precieze voorschriften werd gezocht naar een
andere, zinvolle invulling van de Vasten. Naar een hernieuwde
geest van inkeer en versobering gepaard aan naastenliefde. We
beseften dat solidariteit met het lijden van Jezus onvruchtbaar
blijft wanneer dat niet samengaat met solidariteit met de lijdende
medemens. Het geld dat wij uitspaarden door sober te leven zou
hén ten goede moeten komen en niet onszelf. Het waren de Duitse bisschoppen die vanuit deze gedachte eind vijftiger jaren de
stichting “Misereor” oprichtten. Landelijk werd tijdens de Vasten geld ingezameld en besteed aan sociale hulpprojecten. Deze
Stichting bestaat nog altijd en heeft een enorme vlucht genomen.
Geïnspireerd door het voorbeeld van hun Duitse collega’s startten de Nederlandse bisschoppen in 1961 de landelijke Bisschoppelijke Vastenactie, die van meet af aan een groot succes werd.
In 1964 was de opbrengst al bijna 17 miljoen! Een graag gebruikte manier om geld in te zamelen werd
de sobere maaltijd, met collectebusjes op tafel. En kinderen kregen geen vastentrommeltje meer maar een spaardoosje. Het geld
werd vooral besteed aan de bestrijding van
honger en armoede in de wereld en van politiek en sociaal onrecht. Zo werd bv. ook de
bevrijdingsbeweging op de Filipijnen en in
Zuid-Amerika gesteund.
Uiteindelijk is het initiatief van de Duitse
bisschoppen niet alleen over landsgrenzen
heen gegroeid, maar ook over kerk-grenzen, wat resulteerde in
de Interkerkelijke Veertigdagen Actie. En die kent u allemaal!
Trees Talsma-Wessels
Dagtocht 10 Mei
Op zaterdag 10 mei organiseren we een
dagtocht voor de leden van beide gemeenten, Laren/Eemnes en Blaricum.
De dagtocht zal een ontspannen en licht
educatief karakter hebben. We gaan deze
keer met de bus in de richting van het rijk
van Nijmegen. Een gids zal ons daar ’s
morgens geleiden en informeren over wat
er te zien en te beleven is. Na een koffiemaaltijd staat ’s middags een bezoek aan
het park Orientalis op het programma. Dit
park, vroeger Heilige Land stichting genoemd, is na jaren van verval, gerenoveerd en biedt veel interessants over het
ontstaan van grote wereldgodsdiensten.
Het is een bezoek zeker waard.
Vertrek: ’s morgens 8.30 uur. Terugkomst: eind van de middag. (Plaats van
vertrek en terugkomst is de Ontmoetingskerk)
De kosten bedragen ongeveer € 45 p.p.
Vanaf nu kunt u zich opgeven bij:
Cees van Rijsdam,
Ploeglaan 1, 3755 HR Eemnes,
Telf. 5311260 email: [email protected]
vandaag lezen wij
zo.
ma.
di.
wo.
do..
vr.
za.
zo.
ma.
di.
wo.
do..
vr.
za.
zo.
ma.
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
maart
Psalm 106: 1-23
Psalm 106: 24-48
Mattheüs 23: 1-12
Mattheüs 23: 13-22
Mattheüs 23: 23-28
Mattheüs 23: 29-39
Psalm 9
Johannes 4: 1-15
Johannes 4: 16-30
Johannes 4: 31-42
Johannes 4: 43-54
Psalm 122
Johannes 5: 1-18
Johannes 5: 19-29
Johannes 5: 30-46
Psalm 125
Uitgave van de Protestantse Gemeenten Laren-Eemnes en Blaricum
di.
1
wo. 2
do.. 3
vr.
4
za.
5
zo. 6
ma. 7
di.
8
wo. 9
do.. 10
vr. 11
za. 12
april
Mattheüs 24: 1-14
Mattheüs 24: 15-28
Mattheüs 24: 29-42
Mattheüs 24: 43-51
Mattheüs 25: 1-13
Psalm 143
Mattheüs 25: 14-30
Mattheüs 25: 31-46
Mattheüs 26: 1-16
Mattheüs 26: 17-30
Mattheüs 26: 31-46
Mattheüs 26: 47-56
30e jaargang, nr 3, 15 maart 2014
5
Protestantse
Gemeente
Laren-Eemnes
Johanneskerk,
' 5381125
Koster: H.v.Garderen, ' 5314505
Ontmoetingskerk,
Koster: F.v.d.Brink,
' 5311995
' 5313400
PREDIKANT:
Ds J.G. de Bruijn, Kerklaan 39,
1251 JS Laren, ' 035-8873301
e-mail: [email protected]
Tel.spreekuur: di t/m vr van 8.45-9.15 uur
SCRIBA
W.J. van Maarschalkerweerd, Zeeltweg 50
3755KA Eemnes, ' 035-5313687
e-mail: [email protected]
WEBSITE
www.protgem-laren-eemnes.nl
Correspondentie-adres:
[email protected]
COLLEGE VAN KERKRENTMEESTERS
Voorzitter C.Th.J. Hagen, Willemserf 84
3755 XM Eemnes ' 035-5310905
Penningmstr H. de Jager, Lantentijmen 12,
1251RG Laren, ' 035-5383694.
Bank: NL39 RABO 0334 9395 77 t.n.v.
Protestantse Gemeente Laren-Eemnes
Reservering / huur kerk (zalen):
D. van der Zouw, Pastoor Hendrikspark 6
1251MD Laren, ' 035-5380308
COLLEGE VAN DIAKENEN
Voorzitter: Annelies Verhoef, Herderstasje
14, 3755 TB Eemnes, ' 5389092
e-mail: [email protected]
Penningmeester:
Jan
van
Hamond,
Geutoomserf 12, 3755 VN Eemnes,
' 5311888, e-mail: [email protected]
Diaconie: NL47 RABO 0334 9022 82 tnv.
Protestantse Gemeente Laren-Eemnes
Zending: NL54 RABO 0334 9029 32 tnv.
Protestantse Gemeente Laren-Eemnes
KERKELIJK BUREAU
J.W. Lemckert, Zomertaling 43,
3755 GN Eemnes ' 6267252
e-mail: [email protected]
KINDEROPPAS
Tijdens de zondagmorgendiensten in de
Ontmoetingskerk vindt de oppasdienst
plaats in de kleine benedenzaal, direct
rechts van de achteringang. Het rooster is
opgenomen in de Flits.
Coördinatie: Arina de Heus, ' 5389269
KINDERKERK
Alle kinderen van 4 tot en met 12 zijn van
harte welkom in de kinderdienst tijdens de
zondagmorgendiensten
in
de
Ontmoetingskerk. Kom jij ook?
Contactpersoon: Nona Overzee,
' 5317698
630e jaargang, nr 3, 15 maart 2014
bij de kerkdiensten
In de veertig dagen tijd lezen we uit het
evangelie van Mattheus.
Op zondag 16 maart ga ik voor. De
lezing is Mattheus 21: 101-17, het verhaal
van de geldwisselaars.
Op zondag 23 maart lezen we Mattheus
21: 31-46 over de wijngaard met de
oppassers. Ik leid de dienst.
Op zondag 30 maart verwelkomen we ds
J.J. van Nijen. De lezing van deze zondag
is Mattheus 22: 41-46, het gesprek van
Jezus met de farizeeërs.
Op 6 april lezen we het indringende
gedeelte Mattheus 26: 31-35, waar Petrus
belooft Jezus niet in de steek te zullen
laten. Ik ga voor op deze zondag.
In de kerk staat een grote palmpasenstok
opgesteld. We kennen het gebruik dat
kinderen deze stok maken op Palmpasen.
Elke zondag zullen kinderen iets aan dit
kruis hangen. Aansluitend aan bovengenoemde lezingen zal dat geld, rozijnen,
een koker en een haan zijn.
Aan de diensten werken steeds gemeenteleden mee, als zangers, als spelers, als
sprekers. Mooi dat dit gebeurt!
En verder:
De voorbedingen voor de diensten in de
stille week zijn van start gegaan.
Palmpasen, 13 april en Eerste Paasdag,
20 april houden we de dienst in de
Ontmoetingskerk. Op de weekdagen 14,
15 en 16 april zijn er avondgebeden in de
Johanneskerk. De diensten van Witte
Donderdag 17 april, Goede Vrijdag 18
april en Stille Zaterdag 19 april vinden
ook in de Johanneskerk plaats. We maken
weer een boekje waarin alle diensten
vanaf Witte donderdag opgenomen zijn.
J.G. de Bruijn
uit de gemeente
BLOEMEN
In de afgelopen weken gingen de bloemen
uit de kerk, als gebaar van verbondenheid,
naar: Dhr. Ellerman, Inslag 30, Laren;
Dhr. Van Vliet, Mendes da Costalaan 3,
Laren; Dhr. en Mw. de Joode, Torenlaan
57, Laren; Dhr. en Mw. te Brake, Doctor
Holtmannweg 1, Laren; Dhr. Berkenbosch, Pastoor Hendrikspark 95, Laren;
Ds. Van den Bos (predikant in Theodotion), Mierenmeent 41, Hilversum; Dhr.
en Mw. Groot, Laarderweg 4, Eemnes;
Dhr. en Mw. van Ieperen, Molenweg 2,
Laren.
Wie iemand van binnen of buiten de
gemeente wil voordragen voor de bloemen kan zich wenden tot Rieke SwaanVelthuijsen, Soestdijkerstraatweg 65,
Hilversum, tel. 5389171
[email protected].
of
email:
CANTORIJ
De cantorij heeft afscheid genomen van
haar dirigent, Hans van Haeften.
Wij spreken onze dank uit voor het goede
dat er geweest is in de periode dat Hans
de cantorij heeft geleid. We zijn hem
erkentelijk voor zijn muzikale inbreng en
zijn positieve opstelling. De cantorij
beraadt zich over hoe verder te gaan.
Het verlangen om te blijven zingen is
duidelijk aanwezig. Waar de wil en het
verlangen zijn, zal zeker een weg zijn.
J.G. de Bruijn
activiteiten
OOSTERHUISKOOR
Op donderdag repeteert het ad hoc koor
dat mee zal werken aan de avond waarop
Huub Oosterhuis komt vertellen over zijn
werk.
De repetities zijn van 19.00 tot 20.00 uur
in de Ontmoetingskerk.
Gericht op de diensten rond Pasen zal er
een ad hoc koor gevormd worden dat aansluitend repeteert op donderdag 13 en 20
maart en op donderdag 3 en 10 april.
Wie zin heeft om mee te doen met dit
koor kan zich opgeven bij Ytta Stulp.
Ik leid het ad hoc koor.
J.G.de Bruijn
HEILIGHEID BUITEN DE VESTING
Over heilige teksten die (net) niet in de
Bijbel terechtkwamen
Pieter Oussoren is bekend geworden door
zijn magistrale Bijbelvertaling: De Naardense bijbel. Nadat hij daarmee klaar was
heeft hij zich samen met Renate Dekker
gestort op geschriften die ontstonden in de
tijd van de bijbel, maar die niet in de
Bijbelse canon terecht kwamen. De
bundel kreeg de naam Buiten de vesting
mee.
Het bevat talloze geschriften, die vertaald
en ingeleid zijn. Om enkele te noemen:
Tobit, Judith, Jesus Sirach, maar ook de
psalmen 151-155, het evangelie van
Thomas, van Nikodemus, van Maria
Magdalena, van Judas, de Handelingen
van Paulus en Petrus, het heengaan van
Maria.
Daarnaast bevat het boek bijlagen waarin
onder meer de vraag voorkomt: was Jezus
getrouwd. Kortom: een uiterst interessante bundel, niet in het minst omdat
veel geschriften afkomstig zijn uit de
gnostische traditie, die in de afgelopen
jaren veel aandacht heeft gekregen.
Pieter Oussoren en Theo van Willigenburg, die twee jaar geleden bij ons over de
Naardense Bijbel kwamen vertellen, ko-
Uitgave van de Protestantse Gemeenten Laren-Eemnes en Blaricum
men terug om ons over heilige teksten
buiten de bijbel te spreken.
Datum: woensdag 19 maart 2014
Tijd: 19.30 uur-21.30 uur
Plaats: Johanneskerk
Inleiders: Theo van Willigenburg en
Pieter Oussoren
Leiding: Job de Bruijn
WAT DRIJFT EEN DICHTER?
Huub Oosterhuis praat over wat voor hem
heilig was en is
leidsplan hebben de gemeenteleden een
uitnodiging ontvangen voor een gemeenteberaad op 2 maart 2014, dat aansluitend
aan de eredienst zal worden gehouden.
Eind februari is door het CvK in samenwerking met het kerkelijk bureau een evaluatieavond gehouden voor alle ‘Kerkbalans-lopers’. Iedereen werd zodoende in
de gelegenheid gesteld zijn of haar ervaringen te delen. Er werden over en weer
verschillende tips uitgewisseld, bijvoorbeeld over hoe men kan vragen wat de
kerk nog meer voor de gemeenteleden
mag en kan betekenen. Het is fijn om te
merken dat er zo veel vrijwilligers zijn die
op een of andere manier een steentje
bijdragen aan al het werk binnen de
gemeente.
Wil van Maarschalkerweerd,
scriba
We hebben de dichter Huub Oosterhuis
gevraagd wat voor hem in zijn leven en
werken ‘heilig’ was en wat nog steeds
heilig is. Wat is er in de loop van de tijd
opgeruimd aan heilige huisjes, en wat is
blijven staan. En hoe klinkt dat bij hem
door in zijn gedichten/ liederen? Is de
inhoud daarvan langzaam aan van toon
veranderd? Welke boodschap wil hij
overbrengen, of wil hij helemaal geen
boodschap overbrengen, maar zijn zijn
liederen een innerlijke drang om zich te
uiten? Of, simpeler gezegd: wat was en
wat is zijn drijfveer tot het schrijven van
liederen/ gedichten?
Hij zal over zijn gedichten en liederen
vertellen. Over liederen moet je natuurlijk
niet alleen vertellen, je moet ze ook
zingen! Dat gaan we dan ook doen met
ondersteuning van een gelegenheidskoor,
dat inmiddels ‘Het Oosterhuiskoor’ is
gaan heten.
Let op:
Vanwege de te verwachten belangstelling
en de aanwezigheid van een mooie
vleugel vindt de bijeenkomst plaats in de
Ontmoetingskerk.
Datum: 8 april 2014
Tijd: 19:30 uur tot 21:30 uur
Plaats: Ontmoetingskerk
Inleider: Huub Oosterhuis
Leiding: J.G. de Bruijn
Klaas Stulp
VANUit de kerkenraad
De afgelopen maanden is de kerkenraad
verder gegaan met de uitwerking van het
nieuwe beleidsplan 2014-2018. Het concept hiervoor is besproken in de vergadering van januari. Daarna is het concept
via Onderweg aan alle gemeenteleden
toegezonden. Bij het voorgestelde be-
eenenvijftig waren het er. Toen de drie
miljoen zevenhonderd eenenveertigduizend negenhonderd tweeënvijftigste
vlok omlaag kwam – minder dan niks,
zoals je zegt – brak de tak af.
Daarop vloog de mees weg.
De duif, sedert de dagen van Noach
gespecialiseerd in dit soort vragen, zei
na enig nadenken bij zichzelf:
Misschien ontbreekt er nog maar een
stem van een enkele mens om de vrede
in de wereld te verwerkelijken.
( Joseph Jaworski)
Ik wil maar zeggen: Ik hoop dat deze
kalender het begin van een nieuwe traditie
is.
J.G. de Bruijn
Lekkerkerk
Veertig dagen
kalender
De veertig dagen kalender, samengesteld
door Klaas Stulp, Mary Mulder, Ineke
Yska en Anke de Bruijn, is prachtig
geworden. Voor elke dag is een gedicht,
verhaal, recept, puzzel of spreuk gekozen.
Het geheel is een mooie balans van ernst
en speelsheid. Uit de kalender geef ik drie
voorbeelden.
Voor vrijdag 28 maart staat de spreuk van
Visje:
Breng je zorgen maar bij God
Hij is toch de hele nacht wakker
Voor maandag 7 april:
God of wij
God sterft niet uit
Als wij ophouden
In God te geloven,
Maar wij houden op te leven
Als we niet verlicht worden
door die dagelijkse, wondere ervaring
van de levensbron
die alle begrip te boven gaat.
(Dag Hammarskjold)
Bij donderdag 10 april lees ik dit verhaal:
Zeg, hoeveel weegt een sneeuwvlok?
vroeg een koolmees aan een wilde duif.
Minder dan niks, gaf die ten antwoord.
Dan moet ik je een merkwaardig verhaal vertellen, zei de koolmees.
Ik zat op een tak van een den, dicht bij
de stam, toen het begon te sneeuwen.
Niet hevig, met stormgeweld, nee, als in
een droom, zonder geluid of gewicht.
Omdat ik toch niets beters te doen had,
begon ik de sneeuwvlokken te tellen die
op de twijgen en naalden van mijn tak
vielen en daaraan bleven hangen. Op
de kop af drie miljoen zevenhonderd
eenenveertig duizend negenhonderd
Uitgave van de Protestantse Gemeenten Laren-Eemnes en Blaricum
De volgende lekkerkerk maaltijd is op
donderdag 27 maart.
U bent welkom met ons mee te eten.
Er kunnen 35 mensen mee eten, en de
kosten zijn € 4.
We gaan om zes uur aan tafel.
Opgeven kan, t/m maandag 24 maart bij
mevr Riek Pieket Weeserik tel 5315636,
of op de lijst achterin de Ontmoetingskerk.
namens alle Lekkerkerkers,
Paula van Hamond
College van diakenen
16-03/20-03 veertigdagenaktie
INVESTEREN IN LEREN
Voor informatie zie de voorpagina.
Jan van Hamond, penningmeester
kerkelijk bureau
Nieuw ingekomen
Mevr P.M. v.d. Plaats – van Kesteren
Kerklaan 32, Laren
Dhr M.C. Spieker
Slangenweg 1, Laren
Verhuisd
Mevr A.W. van Olm - Bonebakker
van: De Leemkuil 13, Laren
naar: Past. Hendrikspark 21, Laren
30e jaargang, nr 3, 15 maart 2014
7
Mevr D.G.A. Forbes Wels
van: Sint Lucasweg 2, Laren
naar: Werkdroger 1, Laren
Vertrokken
Dhr M.I. de Leeuw
naar: Blaricum
Mevr T. Boelsma - Stam
naar: Bussum
Overleden
op 7 februari 2014:
Dhr C.M. Tjepkema
Van Wulfenlaan 15, Laren
op 11 februari 2014:
Mevr J.W. Nagtegaal – van Kooten
Veldweg 9, Laren
Kerkelijk Bureau PGLE,
Jim Lemckert
De paus van Amsterdam: prachtige biografie over Huub Oosterhuis
De invloed van Huub Oosterhuis op de naoorlogse liturgievernieuwing in Nederland kan nauwelijks overschat worden. De biografie die Marc
van Dijk over Oosterhuis schreef maakt dat nog
eens duidelijk. Het boek is een heerlijk leesboek
voor wie geïnteresseerd is in de denk- en
leefwereld van Huub Oosterhuis en/of de recente
rooms-katholieke kerkgeschiedenis.
In De paus van Amsterdam komt hoofdpersoon
Huub Oosterhuis naar voren als een echte
‘Macher’. Hij is niet alleen een bevlogen tekstdichter, een gedreven kerk-, theologie- en liturgievernieuwer, een charismatisch spreker, een
idealistische visionair, maar ook een natuurlijke
leider die zaken van de grond weet te tillen, zoals
de cultureel-religieuze centra: De Populier, De
Rode Hoed en De Nieuwe Liefde. En als het gaat om lobbyen en
geld bijeen brengen dan is Oosterhuis ongeëvenaard. Op een
vrijdagmiddag, tijdens de verbouwing van de Rode Hoed, blijkt
er een investering van vijf ton extra nodig. “Die zondag ben ik na
de preek in de auto gestapt en naar Schijndel gereden, naar de
Zusters van Liefde. Daar heb ik een gesprek gevoerd met zuster
Florentina van Kalsteren (…) ‘Vijf ton?’ zei ze. ‘Dat kan ik niet
vrijmaken. De helft wel. En misschien moet je voor de rest naar
Roosendaal. Dat heb ik gedaan; ik ben diezelfde middag gaan
praten met zuster Albertina Egberts, van de franciscanessen in
Roosendaal. Het was snel geregeld. Twee dagen later werd het
hele bedrag overgemaakt.”
Sterke verhalen
Dat achter dit optreden een persoonlijkheid schuilgaat die geen
gebrek heeft aan zelfvertrouwen en aan geloof in de eigen
opdracht in de wereld laat Van Dijk goed uitkomen. Typerend is
de anekdote die ook als teaser op de achterklap prijkt. Met een
theemuts op zijn hoofd vraagt de kleine Huub aan zijn moeder:
“‘Hoe oud moet je zijn om priester te worden?’
‘Vierentwintig’, zei ze.
‘Vierentwintig priester, vijfentwintig pastoor, zesentwintig
deken, zevenentwintig bisschop, achtentwintig paus.’
‘Wat verbeeld jij je wel?’ zei ze. Ze vond het hoogmoed, of
zoiets.”
Studievriend en collega-studentenpastor Ton van der Stap merkt
op: “Het is niet voor niks dat hij verwantschap voelt met mensen
als Harry Mulisch.” Die verwantschap blijkt wellicht ook hieruit:
gedreven verteller Oosterhuis houdt van sterke verhalen. Anekdotes krijgen soms de vorm van zelfmythologiserende constructies, aldus biograaf Van Dijk: “De kale feiten [zijn] hem niet
genoeg. Hij wil verdichten.” Achter toevalligheden lijkt een plan
te schuilen. In het essay Ik versta onder liefde, 2011, schrijft
Oosterhuis: “Ik werd verwekt rond 30 januari en geboren op 1
november 1933. Op 30 januari 1933 werd Hitler rijkskanselier
830e jaargang, nr 3, 15 maart 2014
van Duitsland. Op 1 november werden de ‘cultuurkamers’ opgericht: totale censuur op cultuur
en kunst en iedere vorm van vrije meningsuiting.”
Deze opmerking over ‘zelfmythologisering’ is wel
relevant, want de biografie is voor een groot deel
gebaseerd op interviews met de hoofdpersoon zelf.
Van Dijk maakt zo een voorbehoud bij zijn eigen
verhaal. Hij vertelt niet dé waarheid, maar “de
waarheid zoals de hoofdpersoon die vertelt.” Een
goede waarschuwing, maar wellicht ook wat al te
bescheiden. Van Dijk voert ook veel personen op
uit de directe omgeving van Oosterhuis. Leermeesters en studievrienden, collega’s en familie,
geliefden en kinderen (Tjeerd en Trijntje).
Al met al leest het boek als een trein. En het
schetst niet alleen een beeld van de hoofdpersoon,
maar tevens een overzichtelijk beeld van de recente katholieke
kerkgeschiedenis. Ook dat maakt – voor wie daarin geïnteresseerd is – het boek zo boeiend.
Jeugd- en vormingsjaren
De biografie is opgedeeld in vijf periodes. De jeugdjaren (19331952) die uitlopen op de keuze van Oosterhuis voor het priesterschap en de orde der jezuïeten. De vormingsjaren (1952-1966)
geven een inzicht in de spiritualiteit van de preconciliaire roomskatholieke kerk, die van jezuïeten in het bijzonder. Ook de band
met en invloed van bisschop Bekkers valt in deze periode.
Oosterhuis: “Bekkers was boerenslim. Hij had een zeer traditionele theologie in zijn hoofd, maar hij was volkomen helder.
Hij was als het ware met de snelheid van het licht bij te praten.
Als je hem bijvoorbeeld uitlegde dat een bepaalde stelling uit de
kerkleer niet meer houdbaar was, dan zei hij ‘Maar natuurlijk,
ach wat je zegt, ja, natuurlijk.’ Hij was niet verstard.”
Leermeester pater Van Kilsdonk figureert door heel het boek
heen. Wat vooral duidelijk wordt, is dat ze elkaars ‘grootheid’
soms moeilijk konden verdragen. Collega Jos Vrijburg: “Van
Kilsdonk was in Amsterdam dé man. Komt daar binnen: nog een
dé man. Dat werkt niet .”
Celibaatskwestie
Kerkhistorisch is de beschreven periode 1966-1970 bijzonder
boeiend om te lezen. Bijna iedereen inclusief de Nederlandse
bisschoppen, dacht in die periode vlak na het Tweede Vaticaans
Concilie, dat het celibaat binnen een bestek van enkele jaren
afgeschaft zou worden. Maar rond 1970 waren de bisschoppen
en hun getrouwen weer terug in het hok. Niet zo Oosterhuis. Hij
vond dat de Amsterdamse studentenpastores moesten kunnen
trouwen én pastor blijven, was het niet mét dan maar zonder de
bisschoppen. De celibaatskwestie leidde uiteindelijk tot de breuk
tussen Oosterhuis en de Amsterdamse studentenekklesia enerzijds en de officiële rk kerk anderzijds. En Oosterhuis werd uit
Uitgave van de Protestantse Gemeenten Laren-Eemnes en Blaricum
de jezuïetenorde gezet. “Der Papst hat geweint”, zegt generaal
overste Pedro Arrupe, als hij Oosterhuis in Rome de bons geeft.
Achter de celibaatskwestie ging een veel diepere kloof schuil:
een totaal andere kijk op kerk, geloof en gezag.
Oosterhuis liep ver voor de troepen uit. Hij was in 1970 verder
dan de Acht Mei Beweging (1985-2003) ooit zou komen. In
1970 hadden Oosterhuis en zijn Studentenekklesia de logische
consequentie getrokken uit hun visie op kerk en geloof: zij
onttrokken zich aan het gezag van de bisschoppen. Maar, zo
merkt Van Dijk op, de mensen van de Acht Mei Beweging waren
(vijftien jaar later) nog volop actief in hun plaatselijke parochie
die deel uitmaakt van de officiële kerk die Oosterhuis zo fel
bekritiseerde: “Hoewel de bezoekers van de manifestatie
onverdeeld vernieuwingsgezind waren ten aanzien van kerkelijke
regels en dogma’s, wensten ze toch minstens in dialoog te
blijven met de bisschoppen. Oosterhuis vond dat een gepasseerd
station.” ‘Loyaal kritisch katholiek’ noemden de Acht Mei’ers
zichzelf. De behoefte aan moederlijke goedkeuring, het ‘moederkerkcomplex’, zit heel diep, moest Oosterhuis constateren: “Ik
vind dat ‘wij van de tegenbeweging’ mensen geduldig moeten
zien los te maken uit de verslaving aan kerkelijk gezag, die vaak
neurotische trekken heeft”, vond hij.
Het ziet er naar uit dat dit proces van ‘losmaken’ nu pas de basis
van de kerk heeft bereikt. Veertig jaar na Oosterhuis’ vrijmaking,
stijgt het aantal nieuwe ‘ekklesia-groepen’ die kiezen voor een
‘vrije opstelling’.
Linkse jaren
In de linkse jaren zeventig vindt Oosterhuis zichzelf opnieuw uit.
Niet de strijd tegen celibaat of kerkelijke structuren heeft dan
nog zijn aandacht (al blijft dat op de achtergrond wel altijd
smeulen), Oosterhuis wordt een bijbels-politieke theoloog van
radicaal linkse signatuur. Volgens hem de enig mogelijke consequentie van het bijbelse verhaal. Het boek Zien soms even
(1972) markeert die ontwikkeling. Tijdens de vieringen in de
studentenekklesia werd in die jaren geen eucharistie meer
gevierd. Praktisch-politiek opkomen voor “geslachtofferde mensen in Angola en Mozambique” kwam daarvoor in de plaats. De
ekklesia schuwde radicale keuzes niet: “In de voorbeden werd
het geweld van de Portugese militairen veroordeeld, maar dat
van de burgerstrijders gerechtvaardigd. Er werd gebeden ‘voor
soldaten aan het front, die moeten vechten en doden, tegen hun
wil en hun geweten in’ en voor ‘vrijheidsvechters, guerrilla’s, dat
zij op hun post blijven, scherpzinnig, onwrikbaar.’”
Sterk verbonden voelde Oosterhuis zich met Salvador Allende
die in Chili op democratische wijze een socialistische samenleving tot stand wilde brengen (1970-1973). Choquerend was
voor hem de staatsgreep in 1973 door generaal Pinochet. “Ik
dacht: nu is de wereld veranderd. Dit is het uur. Wat mensen
dachten op 11 september 2001, dat had ik toen.” Onbestaanbaar
vond Oosterhuis het “dat Piet Steenkamp, oprichter van het
CDA, bij de val van Allende op 11 september 1973 een gelukstelegram had gestuurd aan de christendemocraten in Chili, om ze
te feliciteren met het einde van het socialistisch bewind.”
Uit de mode
Begin jaren 80 was voor Oosterhuis een moeilijke periode.
Cultureel-maatschappelijk waren de linkse jaren voorbij. Hij had
het gevoel dat veel oude bondgenoten hem in de steek lieten.
Oosterhuis: “Dat is misschien wel de moeilijkste tijd geweest. Ik
wist niet goed waar het heen moest.” Ook met het centrum de
Populier dat geleidelijk aan opging in debatcentrum De Balie
ging het onder leiding van Felix Rottenberg een on-ideologische
kant op. “Jullie zijn niet geëngageerd, jullie kiezen niet”, vond
hij. “Huub, wij zijn geen partijgangers, wij zijn veel meer te
vergelijken met journalisten. Dit is geen partij of actiegroep”,
repliceerde de Balie-mensen. Maar relativering van de eigen
waarheid is niet zo des Oosterhuis’. Langzaam raakte de paus
van Amsterdam wat uit de mode. Oosterhuis werd een man uit
het verleden.
Prins Claus
De kentering komt eind jaren negentig. Ineens is daar de roem
van zijn kinderen, van Tjeerd en Trijntje (onder meer met Total
Touch). Huub Oosterhuis is ineens de ‘vader van’. De echte
comeback is in 2002, bij het overlijden van prins Claus. Dat jaar
markeert de laatste periode van de biografie. Oosterhuis onderhoudt al jaren een vriendschap met Claus. Tijdens de uitvaart zal
hij preken. De bijval en de waardering voor die preek is
ongekend groot. Het lijkt of Oosterhuis in zijn eentje de licht
culturele ontsporing van dat moment corrigeert. Zijn preek
typeert treffend en ontroerend prins Claus: deze blanke zwarte
blanke / oudere broer van miljoenen / deze geboren koning.
Maar de preek gaat ook over solidariteit. Uit de mond van Oosterhuis klinkt dat stoffige jaren-zeventig-woord ineens gloednieuw en actueel. Alleen kardinaal Simonis uit zich negatief: “De
goede man bleef steken in het Oude Testament,” vond de
kardinaal.
De toespraak heeft een lange nawerking. Oosterhuis is back in
town. En hij blijft, al is het soms door relletjes. Bisschop Wiertz
van Roermond maakte zich boos over de truc der trucs
(Oosterhuis’ typering van de klassieke eucharistie-opvatting).
Alle liederen van Oosterhuis worden verwijderd uit de officiële
lijst rooms-katholieke kerkliederen. En dan zijn daar de
vriendschapsbanden met zowel de SP als met het koninklijk huis.
Als laatste hoogtepunt kan gelden de opening van de Nieuwe
Liefde (2011) tot stand gebracht met meer gelobbyde miljoenen
dan ooit.
Mystieke kant
Niet alle thema’s uit Van Dijks boek zijn hier genoemd: zijn
dichterschap, zijn liefdesrelaties, ook dat alles passeert meer of
minder uitgebreid de revue. En hier en daar krijgt de lezer een
inkijkje in wat je misschien wel de mystieke kant van Oosterhuis
kunt noemen.
Ik ben vier jaar. Mijn vader die de strandkar trekt.
Geluid van stemmen en van branding.
En ik daarin. Ik zie zijn rug, zijn handen,
de hoogte van de lucht. En ben bij alles.
Die hoge lucht keert terug in een gedicht waarin hij afstand
neemt van de “Moria-God, die offers eist” en die hem in zijn
vormingsjaren een tijd achtervolgt. (Moria is de berg waar
Abraham Isaac heenvoert met het aanvankelijke idee hem daar
aan God te offeren.)
Mij even oprichtend uit mijn gebogen houding
zag ik die middag de hoge blauwe lucht,
de hemel open
en schafte U af, de bedachte, gedroomde,
en legde een hand op mijn mond.”
Begenadigd spreker Oosterhuis weet ook te zwijgen. U begrijpt:
dit boek is een aanrader.
Theo van de Kerkhof
Marc van Dijk, De paus van Amsterdam, Biografie van Huub Oosterhuis, Atlas Contact, 2013, 432 blz.
Boekbespreking eerder verschenen op www.deBezieling.nl, dat het
motto voert “Hedendaags leven ontmoet christelijke spiritualiteit”. (HA)
Uitgave van de Protestantse Gemeenten Laren-Eemnes en Blaricum
30e jaargang, nr 3, 15 maart 2014
9
Protestantse
Gemeente
Blaricum
De Dorpskerk, Blaricum ' 5315681
Koster: D.v.d.Boom, ' 036-5250500
PREDIKANT:
J. Rinzema, Torenlaan 14
1261 GD Blaricum
CONTACT:
Mevr. M. de Hoop-Bergsma, ouderling,
' 6943327
Voor pastorale aangelegenheden kunt u
contact opnemen met ds. A. de Boer,
' 030-2369886 of ' 06-23109242 of
[email protected]
SCRIBA (ad interim):
J.S. van Vembde
' 5254819
[email protected]
WEBSITE:
Correspondentieadres: webredactie@
protestantsegemeenteblaricum.nl
COLLEGE VAN KERKRENTMEESTERS
Secretaris: J.S. van Vembde, Plaggewagen
10, 1261 KG Blaricum, ' 5254819
Bank: NL45RABO0308401239 of
NL71INGB0000144630
t.n.v. College van Kerkrentmeesters Prot.
Gemeente te Blaricum
Gedachtenisfonds:
Bank: NL15RABO0117024368
t.n.v. College van Kerkrentmeesters Prot.
Gemeente te Blaricum
Ledenadministratie: Mevr. M. Goote-de
Bergh, ' 5382820, e-mail: ledenadmin@
protestantsegemeenteblaricum.nl
Beheerder kerkhof: Harry van Schaik,
Zwaluwenweg 1, 1261 GH Blaricum,
' 06-1530 6861
COLLEGE VAN DIAKENEN
Wim Beuving, ' 5315312
[email protected]
Bank: NL38RABO0139807993
t.n.v. Diaconie Prot. Gemeente Blaricum
ZWO: NL14INGB0003456460
t.n.v. ZWO-Blaricum
KINDEROPPAS EN KINDERKERK
Tijdens de diensten is er kinderoppas (0-4
jaar) ingang Torenlaan 16.
De kindernevendienst voor kinderen van 412 jaar.
Inlichtingen: Mieke Bleys, ' 5384674
1030e jaargang, nr 3, 15 maart 2014
Uit de Gemeente
NIEUWE GESPREKSKRING
Op vrijdagmiddag 7 maart is de nieuwe
gesprekskring ‘Het verhaal van mensen’
van start gegaan. Deze kring wordt begeleid door ds. Co Geel uit Eemnes. Niet
een discussie over een van tevoren vastgesteld onderwerp staat centraal, maar die
waarin de grondtoon wordt bepaald door
het leven van de groepsleden zelf. We
willen graag de ruimte en de veiligheid
creëren, waarin mensen met elkaar in gesprek komen over wat het leven met hen
gedaan heeft, over hun vreugde en verdriet, hoop en wanhoop. Hoe houd je in
de wirwar van het leven het hoofd boven
water? Wat voor rol speelt geloof en ongeloof daarin? Waar blijf ik als het leven
pijn doet? Wat zijn essentiële momenten
in m’n leven, die me altijd bijblijven?
Wie al een aardig stukje leven achter de
rug heeft en dit soort vragen herkent,
melde zich bij Henk Thierry. We stellen
ons een groepje van maximaal 10 deelnemers voor.
Email: [email protected], tel 5317041
COMMISSIE ‘KRUISPUNT’
Actief voor onze 70-plus senioren
Wist u dat veranderingen van klederdracht vaak ontstonden door religieuze
invloeden? En welke muts ging men na de
belijdenis dragen? Het Huizer Museum
Het Schoutenhuis staat bekend om haar
bijzondere klederdrachtcollectie.
Op vrijdag 14 maart ontvangen wij u
graag vanaf 10.00 uur in de consistoriekamer met koffie/thee, waarna wij Het
Schoutenhuis in Huizen hopen te bezoeken voor een rondleiding.
Het museum gaat speciaal voor ons open,
dus geeft u op bij Sabine, tel. 6937258.
Vervoer v.v. ook mogelijk.
Op vrijdag 11 april, net voor de Lijdensweek, schikken we bloemen o.l.v. een
gast, ook in de consistoriekamer.
Wij verheugen ons op uw komst!
Anne-Marie de Fouw
Tekst voor de Maand
‘Wie goed doet, God ontmoet’
Ds. J. van Selms, dienst 23 feb. 2014
College van
Kerkrentmeesters
COLLECTEROOSTER
De komende periode zal in de diensten,
waarin u zoals altijd van harte welkom
bent, voor de volgende doelen worden
gecollecteerd:
16-03 Instandhouding kerk
Een vast collectedoel in deze in alle op-
zichten roerige tijden, maar de kerk is van
alledag en alle tijden, in heden, verleden
en toekomst.
23-03 Het kerkblad Onderweg
Ook nu weer is uw kerkblad door een
enthousiaste redactie gemaakt, dat kunnen
zij niet alleen, gesteund door de schrijvers
voordien en de drukker nadien, weten zij
steeds het midden te houden.
30-03 Het Gedachtenisfonds
Een fonds om te onthouden. Mensen
mogen hierin storten, bijvoorbeeld wanneer ze een heugelijke feit gedenken,
maar iedere speciale gelegenheid kan zo’n
moment zijn. Vandaag zou zo’n moment
kunnen zijn. Het fonds dekt uitgaven die
buiten het lopende budget van de kerkrentmeesters omgaan.
06-04 Pastoraat eigen gemeente
De basis van iedere gemeente en zeer
zeker ook de onze.
Zou u een bezoekje willen hebben, meldt
het aan een ouderling of diaken en één
van ons komt langs. Ook dominee De
Boer is daarvoor beschikbaar.
13-04 Jeugdwerk
De jeugd van onze kerk en haar leiding
verdienen onze support. In een tijd waarin
de wereld open ligt, vinden zij de inspiratie om de kerk iedere week weer op de
voorgrond te zetten.
COLLECTEVERANTWOORDING
Collecteverantwoording februari 2014:
02-02 communicatie
€ 55,85
09-02 pastoraat
€ 57,30
16-02 vorming en toerusting
€ 95,30
23-02 verlichting en verwarming € 97,95
Alle gevers onze zeer hartelijke dank.
René de Fouw, kerkrentmeester
Gedicht van de Maand
KLEINE JEZUS, GROTE GOD
Kleine Jezus, grote God,
’k heb geen fluit om op te spelen
en mijn vedel is kapot
en ’k ben arm gelijk zovelen.
Kleine Jezus, grote God,
’k heb de zwerver niets gegeven
ter verzachting van zijn lot
en ’k verlichtte niemands leven.
Kleine Jezus, grote God,
’k heb mijn ene broer geslagen
en mijn andere broer bespot,
’k heb geen lasten helpen dragen.
Kleine Jezus, grote God,
’k zag een man verkleumd van koude,
maar ’k hield stijf de deur op slot,
’k heb me slapende gehouden.
Kleine Jezus, grote God,
Onvolmaakt zijn al mijn daden
En mijn vedel is kapot.
Kleine Jezus, grote God,
Daarom wacht ik Uw genade.
Jules de Corte
Uitgave van de Protestantse Gemeenten Laren-Eemnes en Blaricum
COLLEGE VAN DIAKENEN
COLLECTEROOSTER
16-03 40-dagenaktie ‘Investeren in Leren’
Voor meer informatie, zie de voorpagina
van deze Onderweg.
23-03 40-dagenaktie
30-03 40-dagenaktie
06-04 40-dagenaktie
13-04 40-dagenaktie
COLLECTEVERANTWOORDING
02-02 Kerk in actie: duurzame energie
Noord-India
€ 73,40
09-02 Youth for Hope
€ 40,10
16-02 Senioren uitje
€ 103,95
23-02 Kerk in actie: Diaconie Almere/
Oost-Groningen
€ 93,10
Het offerblok in de voorhof is gedurende
de 40-dagentijd beschikbaar voor uw
eventuele giften voor het project
‘Investeren in Leren’
Sinds begin van dit jaar staat er onder de
toren weer een melkbus. Ons verzoek aan
u is om daarin uw overbodige ansichtkaarten te deponeren, liefst gebundeld. De
diaconie heeft daar een goede bestemming voor.
Namens alle organisaties die u met uw
bijdragen steunt, onze hartelijke dank.
Trudy Baan, diaken
Paassymboliek
Gedachten schimmen
schichtig in het vale
schijnsel van de maan –
verward in de grauwe
nacht zijn zij verdwaald
doodlopend is de weg –
ik lig te woelen tot
het ochtendgloren, trage
uren tot de eerste vogel
die schier onbereikbaar lijkt –
maar ten laatste
ten laatste omarm ik zijn
moedige schuchtere zang
en vind toch weer
een vleugelslag
een herrijzen tot het leven –
een nieuwe dag
Oeke Kruythof
Woordelijk
Lentemaand!
Lichtende kleuren!
Geel en wit,
De winter voorbij.
Het leven bloeit op;
verlangend naar licht
warmte, geborgenheid.
Oog en oor open,
handen toegestoken,
naar jou, die lijdt.
Licht samen delend
…
kleurend licht,
helend
jou en mij.
Bron: Mediapastoraat
RKK/KRO
Uitgave van de Protestantse Gemeenten Laren-Eemnes en Blaricum
30e jaargang, nr 3, 15 maart 2014
11
Gerard Dekker ‘Dat Koninkrijk, verwachten wij dat nog?’
Gerard Dekker is emeritus hoogleraar aan de VU
in Amsterdam. Onlangs liet deze grijze eminentie
van de Nederlandse godsdienstsociologie een
nieuw boek het licht zien: Dat Koninkrijk, verwachten wij dat nog? Hij beschrijft daarin dat hij
een dienst meemaakte van de Amsterdamse
Ekklesia en het lied van Huub Oosterhuis meezong waarvan het refrein luidt: ‘De nacht loopt
ten einde, de dag komt naderbij’. In een flits ging
het door hem heen dat hier de Bijbelse gedachte
van het Koninkrijk van God in doorklinkt. Het
lied zingt de verwachting daarvan uit, maar verwachten wij dat Koninkrijk ook werkelijk? Dat is
zijn vraag.
Van revolutionair tot behoudend
Eeuwenlang, zegt Dekker Bonhoeffer na, was het
christendom een revolutionaire kracht in onze samenleving. Het
was naar voren gericht. Dankzij het visioen van het Godsrijk
werd het een cultuurvormende kracht. Maar in een proces van
eeuwen en speciaal in het tijdperk van de Verlichting werd het
christendom van een cultuurvormende tot cultuurvolgende en
zelfs cultuurremmende kracht. Het verzette zich tegen allerlei
maatschappelijke ontwikkelingen, zoals democratisering, vrijheidsdrang en emancipatie, al legde het zich in vele gevallen
uiteindelijk – maar niet van harte – bij die veranderingen neer.
Zo groeiden kerk en samenleving steeds meer uiteen, met ontkerkelijking als gevolg.
Origineel
Volgens Dekker is het tijd om grondig te analyseren wat hier aan
de hand is. Hij begeeft zich daarbij op glad ijs, want van huis uit
is hij geen theoloog. Maar dat verhindert hem niet na te gaan
welk beeld uit het Oude en Nieuwe Testament oprijst van de
kenmerken van het Koninkrijk van God. Volgens hem gaat het
om drie grote thema’s: de wereld waarin wij leven; de verhoudingen tussen de mensen; en het persoonlijk leven. Over de
wereld is dan het Bijbelse visioen dat oorlog en geweld tot het
verleden behoren en dat het recht zegeviert. Over de verhoudingen tussen de mensen dat ieder vrij en gelijkwaardig met
elkaar omgaat. En het persoonlijke leven is bevrijd van alle zorg,
pijn, verdriet en angst.
Het originele van Dekkers benadering is nu dat hij van dit alles
niet zegt: het is toekomstmuziek en we zijn er ver van verwijderd, of: we moeten ons met Gods hulp voor dat rijk inzetten,
maar dat hij als socioloog vraagt: wat is er in de historische
ontwikkeling nu feitelijk van dat Godsrijk gerealiseerd, is het aan
het groeien? Komt het visioen naderbij?
Sterk verbeterd
Als socioloog – dus niet als gelovige! – zegt Dekker: inderdaad,
‘de dag komt naderbij’. Een veelheid van ontwikkelingen op
allerlei gebied laat hij de revue passeren om dat te bevestigen.
Op alle punten die hij van belang vindt signaleert hij vooruitgang. De leefomstandigheden van mensen zijn sterk verbeterd.
Wij hebben veel meer mogelijkheden dan vroeger om ons te
ontwikkelen. Geweld in de wereld is teruggedrongen. Er zijn
rechtvaardiger verhoudingen ontstaan. Veel meer mensen dan
vroeger leven in vrijheid, men kan eigen keuzes maken. We
hebben meer kans op een gelukkig leven.
1230e jaargang, nr 3, 15 maart 2014
Dekker vindt niet dat alle wensen zijn vervuld. Er
valt veel te doen, maar er is wel vooruitgang. We
zijn dichterbij wat de Bijbel ons voorspiegelt als
het Koninkrijk van God.
Historisch besef
Hoe komt het dan dat we dat vaak niet zien?
Dekker noemt het gebrek aan historisch besef. We
laten te weinig tot ons doordringen hoeveel er in
de loop van de tijd is verbeterd, bijvoorbeeld in
vergelijking met een eeuw geleden. We klagen
over de moderne maatschappij en zien niet dat die
in veel opzichten ten goede is veranderd. Dekker
noemt ook de invloed van de media. Wat in de
wereld aan onrecht, geweld en ander leed gebeurt
komt onmiddellijk in alle hevigheid naar ons toe.
Dat leidt tot uitvergroting en tot miskenning van
het feit dat in vroeger tijd vaak nog veel meer werd geleden. Wat
de kerk betreft, vindt Dekker dat ze fundamenteel anders zou
moeten denken over de manier waarop God in deze wereld aan
het werk is, want alleen dan kan ze de aansluiting bij de wereld
hervinden en een positieve bijdrage aan de ontwikkelingen
leveren.
Te negatief
Ik weet niet zeker of dit laatste, in zijn algemeenheid, juist
gesteld is. Hebben wij echt een theologische omslag nodig? Toch
in elk geval niet de kerk als geheel. Dekker geeft mijns inziens
een te negatief beeld van de manier waarop ‘het christendom’ op
de idealen van de Franse Revolutie heeft gereageerd. Christenen
hebben zeker ook vooraan gestaan in de ontwikkelingen die hij
beschrijft. Maar veel andere christenen niet. En ook nu is de blik
in de kerken vaak eenzijdig naar binnen gericht, te weinig positief open voor wat zich in de maatschappij afspeelt. We zetten
veelal een te sombere bril op. We somberen over de kerk en we
somberen over de wereld. Wel alle aandacht voor wat er misgaat
in de samenleving, voor nood, onrecht en verdriet, te weinig
dank voor alle goeds dat ons wordt geschonken, de mogelijkheden waar mensen met volle teugen van genieten, liefde, vrijheid, goedheid en harmonie.
We kunnen wel wat van Dekkers positieve en optimistische kijk
gebruiken. Een waardevolle boodschap dus van een gerijpt mens,
een aansporing om op andere wijze naar de wereld en onze rol
daarin te kijken.
Daan van der Waals
Gerard Dekker, Dat Koninkrijk, verwachten wij dat nog?
Meinema, Zoetermeer, 2013.
Gerard Dekker
(HA)
Uitgave van de Protestantse Gemeenten Laren-Eemnes en Blaricum
JEUGDKATERN VAN DE PROTESTANTSE GEMEENTES LAREN-EEMNES EN BLARICUM
JEUGDKATERN VAN DE PROTESTANTSE GEMEENTES LAREN-EEMNES EN BLARICUM
Redactie
UITGAVE 402 – MAART 2014
UITGAVE 402 –MAART 2014
in een Flits deze editie:
Mopje:
Hallo allemaal
KinderDienst Laren
Jan heeft net een klein broertje gekregen. De baby huilt aan één stuk.
Het is weer tijd voor de nieuwe Flits! Zoals
PGB Kinderkerk rooster + Activiteiten
“Waar komt de baby eigenlijk vandaan, mam?” vraagt Jan.
altijd: heb jij iets leuks dat je met de Flits wilt
Kinderkerk Blaricum: Stilte
“Hij is een geschenk uit de hemel, lieverd”, zegt zijn moeder.
delen? stuur je inzending naar [email protected] en
Soos Nieuws
“Hm,” zegt Jan met een blik op zijn huilende broertje , “ik snap wel dat ze hem daar niet langer wilden
wij gaan ermee aan de slag!
hebben!”
En verschillende mopjes, vraagjes en geintjes
Groeten van de hele Flitsredactie!
Verslag
Sirkelslag 2014
Hallo allemaal,
Vrijdagavond 7 februari
Was Boaz nou verliefd op Ruth en haha wat gebeurde er op
speelden we Sirkelslag met
Valentijnsdag 2002 ? Helaas werd er geen kikker in de vijver
De
dagentijd
is het
net begonnen en
ook wij vandus
de kinderdienst
nogveertig
zo’n 525
teams in
aangetroffen,
geen prins te zien in de tuin! Maar wel een foto
besteden
hier
aandacht
aan.
hele land.
van de trouwringen van een 25-jarig getrouwd stel; een
De wedstrijd ging van start via
dropveterrace met spaghetti; geluidsfragmenten waarbij je moest
In
de veertigdagentijd
lezen we de verhalen
uit het
van het ging. Best moeilijke fragmenten met
internet.
Klaas van Kruistum
raden om
welkEvangelie
(liefdes)duo
Mattheüs.
Daarbij
gaan
we
op
zoek
naar
stilte;
niet
alleen
in
de
legde de spelregels uit. Het
Ranomi (water), Eva (appel) en Natascha (voedselbank). Jiulia,
verhalen,
ook in ons eigen leven.
onderwerpmaar
was liefde!
Emma en Anne leerden de anderen hoe in 2 verschillende ritmes op
De project verbeelding is een grote poster
van een kerkraam.
3 verschillende
manieren de cupsong gezongen en geslagen werd.
Elke week wordt een stuk van een kerkraam
ingevuld
een
Onze SooS
werd met
205e,
een goed resultaat! En ’t was gezellig!
afbeelding van het verhaal. Ook hebben
we
een
kruis
als
palmpaasstok,
Tot SooS! op 14 en 28 maart!
waaraan elke week een nieuw symbool
wordt
We
gaantoegevoegd.
wat leuks IN DE KERK doen! Tot ziens, tot SooS
Bertien, Eveline, Luciënne, Anne-Marie & JanvV,
Tot ziens bij de kinderdienst!
Groeten Yvette, Geert-Jan, Huub, Bregitta, Nona, Leo & Elisa
Rooster Kinderkerk-en crècheleiding:
Datum
Leidster KK
Crèche
Bijzonderheden
16 maart
Miranda
23 maart
Aleid
30 maart
Mieke
06 april
n.n.t.b.
Geintje:
13 april
allen
ja
Palmpasen
Thijmen (4) tegen zijn buurjongetje: “Ik denk niet dat God het goed vindt als we die hele bak met
speelgoed omgooien. En mijn moeder trouwens ook niet”.
Activiteitenagenda Kinderkerk:
12 april
14.30-16.30 uur
Paasbloemstukken maken voor de verkoop op 13 april.
Opbrengst t.b.v. 40-dagenactie BEL.
Knutsellocatie: Achterom 1, Blaricum
NB: Wie heeft bloempotten (groot en klein) over? Wij willen
ze graag hebben om te vullen met mooie bloemen! Neem ze
mee naar het Achterom, of geef ze na de dienst aan de
Kinderkerkleidster. Heel veel dank!
JEUGDKATERN VAN DE PROTESTANTSE GEMEENTES LAREN-EEMNES EN BLARICUM
UITGAVE 402 – MAART 2014
13 april
10.00 uur
Palmpasen
Versieren van (zelf meegebrachte!!!) Palmpaasstokken
Verkoop van de gemaakte paasbloemstukken
(na de dienst, in de voorhof)
20 april
10.00 uur
Paasviering met optreden van kinderkoor Piccolo
Na de dienst Paaseieren zoeken in de tuin van het Achterom
(voor kinderen van 0-12 jaar).
Vraagje:
Als we stil bidden, hoort God ons dan wel?
Kinderkerk Blaricum:
Stilte
Houd jij van stilte om je heen? Zo stil dat je niets hoort, geen radiomuziek,
geen pratende mensen, geen langsrazende auto’s, geen elektronische
geluiden van gamecomputers. Maar ook geen ruisende watervallen, tjilpende
vogels of de wind in de bomen. Helemaal niets. Totale stilte?
Misschien heb je dat nog nooit meegemaakt, totale stilte. Waar vind je dat nou nog? In Nederland
waarschijnlijk nergens. Maar ook in heel erg afgelegen gebieden is altijd nog wel íets te horen. Zelfs als je
je oren dichtdrukt met je vingers hoor je nog het ruisen van het bloed door je aderen. Stilte bestaat niet.
In de 40-dagentijd, die op 9 maart begint en duurt tot aan Pasen, hebben we in de Kinderkerk als thema:
“zoek de stilte”.
Rond Pasen klinkt het woord “stilte” wel vaker. Zo heet de week voor Pasen “Stille Week” en de zaterdag
na Goede Vrijdag heet “Stille Zaterdag”. Waarom eigenlijk? En hoe stil is die “Stille Week” dan wel? Nou,
niet geluidloos, dat is zeker. Maar iemand die op zoek gaat naar “de stilte”, gaat vooral op zoek naar rust.
Een rustig plekje om uit te rusten. Om na te denken. Om te mediteren of te bidden. Of om even met
niemand te hoeven praten. Door de stilte op te zoeken, geef je je zelf (en je drukke hoofd) de ruimte om
te ontspannen. En daardoor kun je beter kijken naar je eigen leven, en de weg die je daarin gaat.
Dáár is die stilte voor nodig.
En dáár is de 40-dagentijd voor nodig.
In de Kinderkerk hoor je meer.
Mieke
Vraagje:
Wanneer is God eigenlijk jarig?
JEUGDKATERN VAN DE PROTESTANTSE GEMEENTES LAREN-EEMNES EN BLARICUM
UITGAVE 402 – MAART 2014
Mopje:
Jan heeft net een klein broertje gekregen. De baby huilt aan één stuk.
“Waar komt de baby eigenlijk vandaan, mam?” vraagt Jan.
“Hij is een geschenk uit de hemel, lieverd”, zegt zijn moeder.
“Hm,” zegt Jan met een blik op zijn huilende broertje , “ik snap wel dat ze hem daar niet langer wilden
hebben!”
Verslag Sirkelslag 2014
Vrijdagavond 7 februari
speelden we Sirkelslag met
nog zo’n 525 teams in het
hele land.
De wedstrijd ging van start via
internet. Klaas van Kruistum
legde de spelregels uit. Het
onderwerp was liefde!
Was Boaz nou verliefd op Ruth en haha wat gebeurde er op
Valentijnsdag 2002 ? Helaas werd er geen kikker in de vijver
aangetroffen, dus geen prins te zien in de tuin! Maar wel een foto
van de trouwringen van een 25-jarig getrouwd stel; een
dropveterrace met spaghetti; geluidsfragmenten waarbij je moest
raden om welk (liefdes)duo het ging. Best moeilijke fragmenten met
Ranomi (water), Eva (appel) en Natascha (voedselbank). Jiulia,
Emma en Anne leerden de anderen hoe in 2 verschillende ritmes op
3 verschillende manieren de cupsong gezongen en geslagen werd.
Onze SooS werd 205e, een goed resultaat! En ’t was gezellig!
Tot SooS! op 14 en 28 maart!
We gaan wat leuks IN DE KERK doen! Tot ziens, tot SooS
Bertien, Eveline, Luciënne, Anne-Marie & JanvV,
Geintje:
Thijmen (4) tegen zijn buurjongetje: “Ik denk niet dat God het goed vindt als we die hele bak met
speelgoed omgooien. En mijn moeder trouwens ook niet”.
K E R K D I E N S T e N
ZONDAG 16 MAART
de Dorpskerk
Ontmoetingskerk
Tergooi Blaricum
Stichtse Hof
Theodotion
ZONDAG 23 MAART
de Dorpskerk
Ontmoetingskerk
Tergooi Blaricum
Stichtse Hof
Theodotion
ZONDAG 30 MAART
de Dorpskerk
Ontmoetingskerk
Johanneskerk
Tergooi Blaricum
Stichtse Hof
Theodotion
10.00 uur
10.00 uur
10.00 uur
10.45 uur
10.30 uur
Ds. Arie de Boer, Utrecht
Ds. J.G. de Bruijn
Jeugdenzo 12+ (in de consistorie)
Mw. A. Berben
Pastor E. Kok
Em. Pastoor J.H. Willems
10.00
10.00
10.00
10.45
10.30
uur
uur
uur
uur
uur
Ds. P. Barnard, Texel (Oosterend)
Ds. J.G. de Bruijn
Ds. R. H. Mulder
Pastor Drs. N. Hollander
Ds. A.D. van den Bos
10.00
10.00
19.00
10.00
10.45
10.30
uur
uur
uur
uur
uur
uur
Ds. Peter Verhoeff, Alkmaar
Ds. J. van Nijen, Deventer
Oecumenische Vesper
(Zie hieronder)
Mw. C. van den End - Kranenburg
Ds. J.C. Visser
Dhr. C.C. de Vreugd, Nijkerkerveen
OECUMENISCHE VESPER
Bloemen en Bomen in de Bijbel
Nardus - eerbetoon Nardus is een rustgevende en kostbare geurstof van een oosters gewas. Zoals wij
onze geliefden parfum of geurende zeep geven zalfde men uit eerbetoon een geliefde
met nardusbalsem. Zoals de vrouw die nardus uitgoot over Jezus (Marcus 14: 111), Die dit ondanks de hoge kosten zeer waardeerde.
Hier volgt een overzicht van activiteiten
georganiseerd door de BEL-kerken.
Woensdag 19 maart 19.30 uur
Johanneskerk, Naarderstraat, Laren:
Theo van Willigenburg/ Pieter Oussoren:
‘Heiligheid buiten de vesting’
Zondag 30 maart 19.00 uur
Johanneskerk, Naarderstraat, Laren:
Oecumenische Vesper
Dinsdag 8 april 19.30 uur
Ontmoetingskerk, Laren:
Huub Oosterhuis: Wat drijft een dichter?
Woensdag 9 april 20.00 uur
Kerkcafé Blaricum, Torenlaan, Blaricum:
dr. Bart van der Boom:
‘Wij weten niets van hun lot'. Gewone
Nederlanders en de Holocaust
Zie voor meer informatie
http://belkerken.blogspot.nl
COLOFON
Waarderen wij onze naasten wel genoeg voor wat en wie ze zijn?
Dat is het thema van de Oecumenische Vesper van 30 maart 2014, om 19.00 uur
in de Johanneskerk te Laren.
Voorgangers: Pastor W.W.G. Vlooswijk (Hilversum)
Ds. i.o. J.B. Mulder (Baarn)
Muzikale medewerking: Dubbelkwartet Huizen o.l.v. Anton Helmink
Joost Veerman, orgel.
HARTELIJK WELKOM!!
ZONDAG 6 APRIL
de Dorpskerk
10.00 uur
Ds. R. Beltman, Hilversum
Ontmoetingskerk
10.00 uur
Ds. J.G. de Bruijn
Jeugdenzo 12+ (in de consistorie)
Tergooi Blaricum
10.00 uur
Pastoor G. C. G. Verhey–de Jager
Stichtse Hof
10.45 uur
Pastor Drs. N. Hollander
Theodotion
10.30 uur
Pastor. G.L.C.M. van Kesteren
ZONDAG 13 APRIL PALMZONDAG
de Dorpskerk
10.00 uur
Ds. W. Pera, Leersum
Ontmoetingskerk
10.00 uur
Ds. J.G. de Bruijn
Johanneskerk
19.30 uur
Avondgebed
Tergooi Blaricum
10.00 uur
Pastor mw. E. M. Spijkerman
Stichtse Hof
10.45 uur
Ds. M. Randt
Theodotion
10.30 uur
Ds. A.D. van den Bos
Torenhof: Elke woensdagochtend om 10.00 uur wordt er een kerkdienst gehouden.
Op de eerste en derde woensdag van de maand is er een protestantse, op de tweede, vierde en eventueel vijfde woensdag een katholieke voorganger. Rond de feestdagen zijn er oecumenische diensten. In alle diensten is iedereen van harte welkom!
Orgelconcert
zondag 6 april 2014 16.00 uur in de Dorpskerk te Blaricum
Om het fraaie Flentroporgel eens ‘midden in het zonnetje’ te plaatsen presenteert de
Dorpskerkorganist Peter den Ouden op zondag 6 april a.s. om 16.00 uur een concert
waarbij de veelzijdigheid van het orgel naar voren zal komen. Op het programma
staan werken uit de barok (o.a. de beroemde Toccata en fuga in d kl.t. van J.S.
Bach), de romantiek (Cesar Franck) en de 20ste eeuw (Toccata van Hendrik Andriessen en een compositie van de Sloveense componist Andrej Misson, een compositie die opgedragen is aan Peter den Ouden). Kortom een concert om van de volle
glorie van dit instrument in de Dorpskerk te kunnen genieten. De toegang is vrij. Na
afloop is er een collecte om de onkosten te kunnen dekken.
1630e jaargang, nr 3, 15 maart 2014
ONDERWEG is een uitgave van de:
Protestantse Gemeente Blaricum
en de
Protestantse Gemeente Laren-Eemnes
Wij zijn op internet te vinden bij:
www.protestantsegemeenteblaricum.nl
en www.protgem-laren-eemnes.nl
REDACTIE:
H. Aertsen, hoofdredacteur
J.G. de Bruijn, J. Rinzema
EINDREDACTIE:
E. van Egmond, S. Talsma,
A. Veerman
INSTUREN KOPIJ VOLGEND NUMMER
De sluitdatum voor inzending van kopij
voor het eerstvolgende nummer van
Onderweg is:
DONDERDAG 27 MAART
Voor alle rubrieken uw kopij sturen naar:
[email protected]
Vermeld in de onderwerp-kopregel altijd voor
welk onderdeel en voor welke rubriek uw
kopij bestemd is (bijv. Algemeen/Oecumenische vesper of PGB/Diakonie of PGLE/
Lekkerkerk). Instructies voor het aanleveren
van kopij kunt u via email bij de redactie
aanvragen.
Zie ook het volledige colofon op pagina 2.
Uitgave van de Protestantse Gemeenten Laren-Eemnes en Blaricum