Sheets RE 5

Welkom
Module Re5
2008/2009
Actuarieel Instituut Module Re5
1
Programma les 1/8 Re5
introductie algemeen
introductie cursus/syllabus
exameneisen Re5
communicatieproces (met oefeningen)
schrijfproces (met oefeningen)
afspraken volgende bijeenkomst
Actuarieel Instituut Module Re5
2
Introductie docent (1)
Tinvo, Taal: inhoud & vorm
Wil Knappers
Tielekeshoeven 21
5242 KB Rosmalen
tel:
073 – 522 68 71
mobiel:
06 – 462 17 628
[email protected]
e-mail:
Actuarieel Instituut Module Re5
3
Introductie docent (2)
Opdracht van Actuarieel Instituut
tot verzorgen van module RE-5
(sinds 1996)
en module AG14
(sinds 1999)
Actuarieel Instituut Module Re5
4
Introductie deelnemer(s)
Wat is uw naam?
Op welk terrein bent u momenteel
werkzaam?
Hebt u al ervaringen met memo’s,
brieven en rapporten?
Hebt u al eerder een training hiervoor
gevolgd?
Actuarieel Instituut Module Re5
5
Introductie algemeen
8 korte of 4 lange bijeenkomsten
deelonderwerpen van schriftelijke
vaardigheden
gericht op het schrijfproces
toegespitst op zelf beoordelen en schrijven
door cursisten
Actuarieel Instituut Module Re5
6
Redenen beperkingen
tijd (ong. 14-16 klokuren)
meeste problemen liggen hier
sluit dicht aan bij (toekomstige)
beroepspraktijk
is in regels weer te geven
vaardigheid kan getraind worden
Actuarieel Instituut Module Re5
7
Uitgangspunten module Re5
De cursist
neemt deel aan de eerste fase (actuarieel rekenaar)
van de opleiding tot actuaris
streeft ernaar zijn/haar schriftelijke communicatie
te optimaliseren met als oorspronkelijk oogmerk de
opleiding tot actuaris geheel af te ronden
ziet in dat een optimalisering van de schriftelijke
communicatie niet alleen betrekking heeft op de
huidige beroepspraktijk, maar vooral gericht is op
het beroep (de functie) van actuaris
Actuarieel Instituut Module Re5
8
Doelstellingen module Re5
De cursist
bekijkt de eigen schriftelijke communicatie kritisch
optimaliseert eigen schriftelijke communicatie(vormen)
zonder zich daarbij uitsluitend te richten op de huidige
beroepspraktijk
kan lezergericht communiceren in geschrift
kan verschillende interne en externe tekstsoorten (zoals
brief, mailing, notitie, e-mail, memo en rapportage) publieken doelgericht produceren
kan schriftelijk communiceren in een zo goed als foutloze
(nieuwe) spelling en formulering binnen de genoemde
tekstsoorten
Actuarieel Instituut Module Re5
9
Introductie syllabus Re5
communicatieproces
schrijfproces
tekstvoorbereiding
tekstindeling
tekstsoorten
tekstproductie
tekstafwerking
Actuarieel Instituut Module Re5
10
Exameneisen
voldoende scoren voor examen
geen presentieplicht
gelegenheid tot tussentijds drie
schrijfoefeningen te laten beoordelen
Actuarieel Instituut Module Re5
11
Inhoud examen Re5
gelede schrijfopdracht
(2 deelopdrachten binnen 1 casus)
binnen 2,5 klokuur
geen pc: handmatig schrijven
woordenboek/-lijst en syllabus zijn
toegestane hulpmiddelen: open-boek-toets
2 onafhankelijke correcties/beoordelingen
naar een V of O
Actuarieel Instituut Module Re5
12
Communicatieproces
Feedback
(ruis)
Zender
Boodschap
ruis
ruis
inhoud
expressief
aspect
Ontvanger
toon
referentieel
aspect
Actuarieel Instituut Module Re5
relationeel
aspect
appellerend
aspect
13
Schrijfproces
van ‘writer centered’ naar
‘reader centered’
twee typen schrijvers:
planners
doeners
fasen schrijfproces:
conceptualisering
voorbereiding
uitvoering
controle en afwerking
Actuarieel Instituut Module Re5
14
Programma les 2/8 Re5
vragen/problemen Voorwoord,
Inleiding of hoofdstuk 1?
bespreking huiswerkopgaven
publiek-/doelanalyse
formeel/informeel schrijven
tekstinhoud vaststellen
afspraken volgende bijeenkomst
Actuarieel Instituut Module Re5
15
Publiekanalyse
1.
welk lezerspubliek?
a. opleidingsniveau, beroep?
b. positie/functie?
c. primaire of secundaire lezer?
2.
3.
4.
kent u de lezer(s)? hiërarchische relatie?
hoe goed is lezer bekend met onderwerp?
welke houding te verwachten t.a.v.
onderwerp?
welke reactie te verwachten n.a.v. tekst?
Actuarieel Instituut Module Re5
16
Doelanalyse
1.
2.
3.
4.
welke aanleiding voor schrijven
tekst?
wat hoop ik te bereiken met tekst,
welk effect moet tekst hebben? wat
is dus mijn doel?
welk appèl in de tekst expliciet doen
op publiek? Welke hoofdvraag van
tekst?
welke elementen onderwerp
nadrukkelijk uitwerken in de tekst?
Actuarieel Instituut Module Re5
17
Tekstschema opstellen
kies verhaallijn:
direct of indirect?
formeel of informeel?
maak voorlopige indeling (trefwoorden)
welke tekstconventies toepassen?
ordeningsprincipe expliciet maken
Actuarieel Instituut Module Re5
18
Programma les 3/8 Re5
vragen/problemen syllabus
hoofdstuk 2
bespreking huiswerkopgaven
tekstschema <-> inhoudvaststelling
publiek/doel <-> tekstschema
tekstschema <-> alternatieven
afspraken volgende bijeenkomst
Actuarieel Instituut Module Re5
19
Structuren tekstschema’s 1/2
korte teksten:
vraag antwoord
verzoek toelichting
mededeling nadere uitwerking
besproken punten gemaakte afspraken
voorstel argumentatie
Actuarieel Instituut Module Re5
20
Structuren tekstschema’s 2/2
lange teksten:
opzet onderzoek resultaten conclusies
probleem mogelijke oorzaken afweging
oorzaken
probleem verklaring mogelijke
oplossingen beste oplossing
Actuarieel Instituut Module Re5
21
Programma les 4/8 Re5
vragen/problemen syllabus
bespreking huiswerkopgaven
conventies tekstsoorten
oefening(en) e-mail
oefening(en) memo
afspraken volgende bijeenkomst
Actuarieel Instituut Module Re5
22
Tekstsoorten extern
brief, individueel, Amerikaanse indeling
mailing, voor meerdere lezers
gespreksnotitie, verslag voor betrokkenen
e-mail, persoonlijk gericht
Actuarieel Instituut Module Re5
23
Tekstsoorten intern
memo, voor meerdere lezers,
vrij informeel
(beleids)notitie,
mening- en/of besluitvormend
rapportage, uitvoerig en beleidsgericht
e-mail, persoonlijk maar informeler
Actuarieel Instituut Module Re5
24
Tekstsoort algemeen
voor elke tekstsoort gelden:
vormconventies
tekstconventies
gebruiksmomenten
risico’s veelgemaakte fouten
Actuarieel Instituut Module Re5
25
Programma les 5/8 Re5
vragen/problemen syllabus
bespreken huiswerk/oefeningen
noodzakelijke schrijfstijl
leesbaarheid-remmers
oefeningen
afspraken volgende bijeenkomst
Actuarieel Instituut Module Re5
26
Noodzakelijke schrijfstijl 1/3
schrijf eenvoudig:
geen lange zinnen
max. hoofdzin + 1 bijzin
weinig/geen jargon
geen lange aanloopzinnen
geen kettingconstructies
Actuarieel Instituut Module Re5
27
Noodzakelijke schrijfstijl 2/3
schrijf concreet:
geen bla-bla
to-the-point
geen afkortingen
geen dubbele ontkenningen
Actuarieel Instituut Module Re5
28
Noodzakelijke schrijfstijl 3/3
schrijf direct:
persoonlijk gericht
u-gericht
geen ambtelijke taal
schrijf in actieve vorm
Actuarieel Instituut Module Re5
29
Leesbaarheid-remmers 1/2
enkele voorbeelden:
weinig/geen/onduidelijke alinea-indeling
weinig/geen/onduidelijke signaalformulering
niet heldere structuur (innerlijk & uiterlijk)
onduidelijke verwijzingen
passieve stijl van formuleren
ambtelijke, omslachtige formuleringen
Actuarieel Instituut Module Re5
30
Leesbaarheid-remmers 2/2
oplossing:
schrijf eerste versie
lees na, controleer en verbeter/pas aan
herschrijf naar eindversie
Actuarieel Instituut Module Re5
31
Programma les 6/8 Re5
vragen/problemen syllabus
bespreken huiswerk/oefeningen
formuleringsproblemen:
tang- & kettingconstructies
lijdende vorm & naamwoordstijl
structuursignalen
oefeningen
afspraken volgende bijeenkomst
Actuarieel Instituut Module Re5
32
Formuleringsproblemen 1/2
tangconstructie
tussen woorden die bij elkaar horen,
staan andere woorden/woordgroepen
of zinnen
te grote tang: overspannen tangconstructie
kettingconstructie
opeenstapeling van constructies (vaak bijzinnen)
lijdende vorm
handelende persoon is niet zichtbaar
veelal zinnen met 'worden' of 'zijn'
Actuarieel Instituut Module Re5
33
Formuleringsproblemen 2/2
naamwoordstijl
verzelfstandiging van werkwoorden
structuursignalen
markeringen: tekens (vormgeving)
signaalwoorden en -zinnen
Actuarieel Instituut Module Re5
34
Programma les 7/8 Re5
vragen/problemen syllabus
bespreken huiswerk/oefeningen
spelling
Nieuwe spelling
Diagnostische toets
diverse oefeningen
afspraken laatste bijeenkomst
Actuarieel Instituut Module Re5
35
Programma les 8/8 Re5
vragen/problemen totale lesstof
bespreken huiswerk/oefeningen
ingebrachte items door deelnemers
integratie-oefeningen
tips voor examen
(schriftelijke) evaluatie en afsluiting
Actuarieel Instituut Module Re5
36