Zomer - Vtv Pastoor Barten

Sfeerimpressie van open dag 2014
Jaargang 19
Zomer 2014
Inleverdata voor copy komende uitgaven:
15 maart–15 juni–15 september—6 december
2
Vtv Pastoor Barten
O p g e r i c h t
5
P a s t o q o r
J u n i
1 9 3 9
d o o r
R . M . B a r t e n
Informatie en contact
Pastoor Barten
Volgens Bartjes is het clubblad van Volkstuinvereniging
“Pastoor Barten ‘s-Hertogenbosch.
Het blad wordt vier keer per jaar uitgebracht.
Het uitbrengen alsook de inhoud vallen onder verantwoordelijkheid van het bestuur van de vereniging.
Reacties voor het bestuur kunt u sturen naar:
[email protected]
Reacties en copy voor de redactie kunt u sturen naar:
[email protected]
3
Inhoudsopgave
Colofon
Van de Redactie
Go-in-Duketown
Open Dag 2014
Mededelingen bestuur ,cartoon
Achterklap lost niets op
Rectificatie de verenigingstuin, kijk jij wel eens op onze website, geschiedenis: uit de oude doos
Kaartseizoen opnieuw gezellig afgesloten
Plezierig tuinieren
Barnsteen
De bijen van Bartjes no. 1
Gezondheid
Slakken in de tuin
Gezondheid
Ik geef de pen door
De tuinboon
De Verenigingstuin
Risotto met erwten
Van de redactie,
De zomer is definitief uit zijn startblokken. Het ledental van onze vereniging
is begin mei jl.. explosief gegroeid!
We hebben er in een klap 60.000
nieuwe leden bij in de vorm van twee
bijenvolken die ons gaan helpen om
alles wat we verbouwen netjes te bestuiven. In ruil daarvoor mogen we ook nog wat van de
door hen verzamelde honing gebruiken. Ik ben benieuwd
hoe een en ander zich gaat ontwikkelen. Om u op de
hoogte te houden zal er in ieder geval in elke uitgave
aandacht aan besteed worden. Voor de voetballiefhebbers onder ons komen ook weer gouden tijden aan. In
ieder geval een ieder alvast een vruchtbare zomer toegewenst . In deze uitgave staan verspreid nog enkele sfeerimpressies van de open dag op 1 juni jl..
4
Go-in-Duketown
Door: Don Verheijen
Op 9 juni, 2e Pinksterdag, was
het weer zover: de Bossche
Go-club die dinsdagavond gebruik maakt van onze kantine,
organiseerde haar tweede Gotoernooi onder de naam Go-in
-Duketown. Er waren dit jaar
42 deelnemers, ongeveer 50%
meer dan het jaar daarvoor
(27), die van heinde en verre
waren gekomen om op een
unieke plek aan een eendaags
-toernooi te kunnen deelnemen. Enkele kinderen deden
mee, maar we zagen ook de landelijk voorzitter van de Gobond en de voormalig Nederlands kampioen, die vorig jaar
de wisselbeker won. En die beker nu af moest staan aan
een mij volkomen onbekende speler die samen met zijn
zoontje deelnam. Het weer werkte een hele tijd goed mee
waardoor ook buiten gespeeld kon
worden. Pas later op de dag barstte
het noodweer los waardoor iedereen
binnen schouder aan schouder verder moest spelen. Jan en Edith stonden deze dag achter de bar, zorgden
voor een prima lunch en verkochten
veel meer drankjes dan het jaar
daarvoor: Als gezegd, het weer was
beter en er waren meer deelnemers.
Al met al een geslaagde, gezellige
dag, met –altijd belangrijk- een behoorlijk financieel resultaat voor de
vereniging.
Winnaar 2014
5
Open Dag 2014
Door: Diny van Laarhoven
Zoals u allen weet vierden we op 1 juni niet alleen de Open Dag maar ook het 75-jarig
bestaan van onze vereniging. De gedegen voorbereidingen hebben hun vruchten afgeworpen.
De Vrijwilligers
Ieder jaar is het bestuur, samen met de vrijwilligers, enkele
maanden bezig met deze voorbereiding.
Dat is een stressvolle maar ook een heel gezellige tijd,
want het is fijn om ieder jaar weer te kunnen rekenen op
voldoende vrijwilligers.
Het weer
Het enige wat we niet kunnen sturen is de zon, maar zelfs
die werkte mee. Het was een goede temperatuur, waar iedereen volop van kon genieten en dat werd ook gedaan.
Herzogenwalder
Blasmusikanten
’s-Morgens een koffieconcert met de Herzogenwalder Blasmusikanten was een goed
begin van de dag.
De kinderen
De kindervrijmarkt bestond uit 1 kind, maar ze hield haar
spullen ingepakt. Ze vond het leuker om op het springkussen en op de waterglijbaan pret te maken. Ook leuk, alles
mag, als het maar leuk is.
Ceder Stars
’s-Middags speelden de Ceder Stars de sterren van de hemel. Deze muziek uit de 60-er jaren kan praktisch iedereen
waarderen. De stemming zat er bij de eerste klanken al
meteen in. Er werd zelfs volop gedanst.
6
De eet– en drinkbar
De bar stond centraal en
werd goed bezocht, de barmensen hadden het er maar
druk mee. Ook de eetbar
had het druk, vooral de saté
vond gretig aftrek, die was
ook bijzonder lekker.
Loterij en verkoop spulletjes
Er was weer een kraampje met op de
invalide werkplaats van Oost gemaakte
spullen die verkocht werden.
De jaarlijkse loterij was ook weer spannend, dus er kwamen vanuit de tuinwinkel geregeld blije gezichten over het terras gewandeld . Daar werden de prijzen
uitgereikt.
Rondleidingen
De rondleidingen over het terrein waren ook een succes
waarbij onder andere de bijenkasten en de imkers (in opleiding) werden bezocht.
Kers op de taart
Aan de bezoekers was te zien dat ze het allemaal goed
naar de zin hadden. Dat is de
kers op de taart
voor eenieder die
zich voor deze
dag heeft ingezet.
En nu op naar juni
2015.
Kijk voor meer foto’s van de Open Dag op onze website
7
Mededelingen Bestuur
Tuinwinkel
Bij deze uitgave van Bartjes treft u een bestelformulier
voor aardbeiplantjes aan. Mocht u hiervan gebruik willen
maken verzoeken wij u deze uiterlijk 9 juli in te leveren bij
de tuinwinkel.
Op zaterdag 12 juli is de winterprei binnen. In tegenstelling
tot voorgaande jaren hoeft deze niet van te voren besteld
te worden. U kunt het op die dag gewoon afhalen in de
winkel.
Verder wordt het weer tijd om aan de mest te gaan denken. In de winkel kunt u opgeven hoeveel mest u wilt bestellen. Er is weer stalmest (waarschijnlijk biologische) en
champignonmest.
Namens het bestuur,
Jan Verschuuren
Door Bart van der Kraan
8
Achterklap lost niets op
Bla-bla
Door: Joost Damen
Het klagen
Regelmatig hoor ik op de tuin dat mensen tegen elkaar staan te klagen. Vaak
gaat dit over andere tuinleden en nog vaker over bestuursleden en vrijwilligers.
Ik zal de laatste zijn die beweert hier nooit aan meegedaan
te hebben; niks menselijks is mij vreemd.
Ik ben echter tot het inzicht gekomen dat het niets oplost
en schadelijk is voor de ander, voor onze vereniging en uiteindelijk ook voor jezelf.
De oplossing
Het helpt meer om je ongenoegens te bespreken met degene die het betreft. Dat is niet de gemakkelijkste weg
maar uiteindelijk wel de beste. Daar is vaak best moed
voor nodig. Ben je zo flink om deze stap te zetten doe het
dan met de instelling dat je als twee gelijkwaardige mensen
de zaak wilt oplossen.
De valkuil
Als je er aan begint met de bedoeling om de ander wel
eens even de les te lezen is de kans op een succesvolle
afloop niet groot. Wees je ervan bewust dat de manier
waarop jij het gesprek ingaat wordt aangevoeld door de
ander.
Het Feest
Als je er samen in geslaagd bent om het
gesprek succesvol te laten verlopen zul je
ervaren dat er meer is gebeurt dan even
iets bespreken. Vanaf dat moment kun je
samen weer verder, is je rugzak leeg, en
is er weer ruimte voor nieuwe dingen,
kortom het voelt als feest.
9
De Verenigingstuin Rectificatie
In ons voorjaarsnummer is Nieskruid
of Kerstroos (Helleborus) besproken
met daarbij afbeeldingen van de vlierbes. Onze excuses hiervoor.
Hiernaast de juiste afbeelding in verschillende kleuren.
Kijk jij wel eens op onze website?
Op onze website is van alles te zien;
Het laatste nieuws, De jaaragenda, De
contributiehoogte, De openingstijden van
de kantine, Het assortiment van de tuinwinkel, De samenstelling van het bestuur, De uitslagen van de kaartcompetitie, Foto’s van verleden en heden, Allerlei tuin tips, Contactinformatie over
onze vereniging. Het adres is
http://www.vtvpastoorbarten.nl Tot ziens!
Geschiedenis: “Uit de oude doos”
Op 8 april 1943 deed het college van burgemeester en wethouders een voorstel aan de gemeenteraad, mede gelet op
de voortdurende aandrang van hogerhand ter bevordering
van het volkstuinwezen in de huidige tijdsomstandigheden
met het oog op de voedselvoorziening om de percelen ten
noorden van de spoorlijn van het Bedeelingsfonds aan te
kopen. De gemeenteraad besloot aldus. Voor het gebruik
Van de grond zou de volkstuinvereniging een bedrag van
fl 0,01 per m2 per jaar aan de gemeente vergoeden. Alvorens vruchtdragend tot volkstuin te kunnen worden bestemd werd de grondslag bewerkt, hetgeen in werkverruiming zou geschieden.
10
Kaartseizoen opnieuw gezellig afgesloten
Door: Joost Damen
Van september tot en met april
Van september tot en met april zijn er door onze vereniging
opnieuw zeven kaartavonden georganiseerd. Er werd gejokerd en gerikt. Tijdens de gezellige avonden zorgden de
vrijwilligers van de kantine weer voor een hapje en een
drankje.
Competitie
Dit jaar was de strijd om de eerste
plaats tot het einde spannend.
Diny van Laarhoven en Wim Vos
organiseerden de avonden. Barbara
van Aarle zorgde opnieuw voor de
puntentelling.
De winnaars
Jokeren: 1. Marie van Elteren, 2. Riek van Ooijen,
3. Riet Zwanenberg
Rikken: 1. Tim Heesakkers, 2. Leo Kuys, 3. Jan Vos.
Het nieuwe seizoen
Het nieuwe seizoen kent de volgende vrijdagavonden:
2014 - 26 september, 31 oktober, 28 november.
2014 - 19 december is het Kerstkaarten.
2015 – 30 januari, 27 februari, 27 maart, 24 april.
11
Gezondheid!
Door: Joost Damen
Bron: Gezondgids van de Consumentenbond
12
Barnsteen
Bron:Wikipedia
Door: Wout Duinmaijer tuin 205
Barnsteen (onjuist ook wel amber genoemd is een fossiele
hars die afkomstig is van naaldbomen. Deze bomen werden veelal aangeduid met de wetenschappelijke soortnaam
Pinus succinifera, een nog levende dennensoort. De hars
is miljoenen jaren geleden uit de
bomen gedropen en daarna versteend. Barnsteen stamt uit het
Mesozoïcum tot aan het Kwartair.
Barnsteen is meestal warmgeel tot
donkerrood van kleur, maar er bestaan ook meer groen-, blauw- of
zelfs zwartgekleurde soorten.
Insect in barnsteen
Doorzichtige barnsteen wordt algemeen het mooist gevonden en is het kostbaarst. Zoals ook
nog bij de tegenwoordige dennen het geval is, loopt er uit
kleine beschadigingen van de schors hars uit de boom. Deze hars beschermt de boom tegen insecten en schimmels.
In vroegere tijden zijn door de bomen in het Oostzeegebied
grote hoeveelheden hars geproduceerd. Na de ijstijd is het
barnsteen uit de grond gespoeld en in zee terechtgekomen. Jongere, niet gefossiliseerde barnsteen heet 'kopal'.
Het voelt vettig aan.. Zo kregen de mensen in Ethiopië hun
donkere kleur. Om de aarde te redden gooit Zeus zijn bliksemschicht naar Phaeton waardoor deze dood ter aarde
valt. De zusters van Phaeton, de Heliaden, bewenen hem.
Hun tranen druppelen neer en stollen tot barnsteen.
De Griekse mythologische figuur Elektra wordt vereenzelvigd met barnsteen. Het Griekse woord voor barnsteen is
"elektron" (ηλεκτρον) waarvan ons woord "elektriciteit" afkomt, omdat een stuk barnsteen dat met een dierlijke vacht
wordt gewreven statisch geladen wordt.
13
De bijen van Bartjes 1
Door Maurits Tax
Bron Koos van Middelkoop en folder Hoe bij-vriendelijk is uw tuin
Vanaf begin mei 2014 is onze vereniging de trotste bezitter
van twee bijenvolken. Op deze plek houd ik u steeds op de
hoogte van de wondere wereld van deze bijen.
Hoe het begon
Na het Jaar van de Bij, in 2012, kregen we dit voorjaar van
Platform Biodivers Den Bosch het verzoek enkele bijenvolken te adopteren. Het bestuur besloot enthousiast op het
verzoek in te gaan. Onder leiding van een imker, Thomas
Freitag, worden er twee tuiniers opgeleid tot imker, Maurits
Tax (tuin 222 en 223) en Ellen Manders (tuin 9 en 10), zodat de vereniging er voortaan ook zelf voor kan zorgen. De
verkregen honing zal in de winkel worden verkocht, zodat
de vereniging wat kan terugverdienen op de aankoop van
de twee bevolkte bijenkasten. De volken zijn op zondagmorgen 4 mei jl. geplaatst en diezelfde morgen was er voor
belangstellenden een boeiende presentatie van de imker.
Belangrijkheid van de bij voor de mensen
Bijen zien er heel anders uit dan wespen. Bijen hebben een
behaarde rug met een wat donkerbruine
kleur. Soms hebben ze een hele kluit stuifmeel aan hun achterpoten zitten (zie foto).
Die ontstaat als ze al een aantal bloemen
hebben bezocht op zoek naar nectar. Uit
die nectar wordt door de bijen honing gemaakt.
Bijen maken niet alleen honing, maar ook
aardbeien, appels, peren, bramen, pruimen enz., enz. Je
zou ook kunnen zeggen: “waar een appel wordt gegeten,
14
heeft een bij gezeten.” Een bij vliegt van bloem naar bloem.
Daarbij neemt zij stuifmeel mee aan haar poten en lijfje. Zo
zorgt zij voor bestuiving waardoor de vruchten kunnen
groeien. Dat geldt zowel voor de fruitteelt als voor de vrije
natuur.
Terras
Een hele zwerm gonzende bijen naast het terras zult u niet
meemaken. Toch bestaat bij sommigen de angst om gestoken te worden. Maar bedenk steeds, het zijn vooral wespen
die zich op uw terras met zoetigheden (bier en wijn) ophouden, vrijwel nooit
bijen. Zij bezoeken
uw bloemen om
daar nectar te verzamelen. Hoe meer
bloeiende planten
hoe beter!
Wij hebben van alle
honingbijen de
meest zachtaardige
soort op de tuin, de Carnica-bij. Daar hebben we samen
met de imker bewust voor gekozen.
350 soorten
In Nederland wonen wel 350 soorten wilde bijen. Die leven
alleen en wonen in holletjes in de grond of gaatjes in het
hout. Wilde bijen zijn vrijwel niet agressief. U kunt ze gerust
van dichtbij bekijken.
Het meest bekend in Nederland is de honingbij. Die leeft in
volken tot wel 50.000 bijen. Honingbijen vliegen in voorjaar
en zomer. Ze steken niet als u ze gewoon met rust laat.
Pas in de buurt van hun kast zijn ze wat waakzamer en bij
echt gevaar steken ze uit zelfverdediging. Hoe je het ook
15
Vervolg De bijen van Bartjes 1
bekijkt, bijen zijn een belangrijk onderdeel van onze leefomgeving.
Niet alleen lekker
Honing is niet alleen lekker, maar ook gezond. Officieel
mag het niet gezegd worden, vanwege het ontbreken van
wetenschappelijk bewijs, maar wist u dat veel mensen minder last van hooikoorts hebben als ze honing eten uit hun
directe omgeving?
Dank en vragen
Hierbij ook dank aan het bestuur en de vrijwilligers die dit
alles mogelijk hebben gemaakt: Jan Verschuuren
(bestuur), Patrick Kitslaar (197-198), Piet Fiers (9-10),
Lowieke en Fons Donkers (43-44).
Hebt u vragen naar aanleiding van het voorgaande?
Bel me gerust, liefst ’s avonds: 06 230 69 830.
Sfeerimpressie open dag 2014
16
Gezondheid!
Door: Joost Damen
Bron: Consumentengids van de Consumentenbond
Vezels tegen Astma
Dat vezels goed zijn voor de
stoelgang is algemeen bekend. Maar mogelijk beschermen ze ook tegen astma. Zwitsers onderzoek
toont aan dat de longen van
muizen die vezelrijk voedsel
kregen beter bestand waren
tegen huisstofmijt. De vezel-arm etende muizen werden
juist gevoeliger. Darmbacteriën zetten voedingsvezels om
in vetzuren die makkelijk in het bloed opgenomen worden
en in de longen ontstekingen lijken te dempen. Mogelijk
verklaart het hedendaagse, vezelarme, voedingspatroon
dat astma steeds vaker voorkomt.
17
Slakken in de tuin
Door: Maurits Tax
Bron: o.a. Bob Flowerdew’s Organic Bible (vertaald)
Afgelopen voorjaar wisselde te
warm weer zich af met koude en
natte dagen. De zachte winter en
de genoemde weersomstandigheden bleken gunstig voor de naaktslakken; ze waren massaal op de tuinen en leidden daar tot een heuse plaag.
Wat ertegen te doen?
Naakt- en huisjesslakken zijn te stoppendoor barrières van
zout, hout-as, kachelroet, dennennaalden, fijngewreven eierschalen of zaagsel. Ze houden er zeker niet van om over
scherpe dingen te kruipen. De bekendste bestrijdingsmethode is die van de slakkenkroeg; een tot maaiveldhoogte
ingegraven jampotje gevuld met bier en wat jam is onweerstaanbaar. . Slakken kruipen graag onder dakpannen, meloen- of sinaasappelschillen en omgekeerde schoteltjes.
Daar kun je ze tijdens het schemeren, zo verzamelen.
Natuurlijke vijanden vind je vooral wanneer je de bodem
met natuurlijke bedekking vochtig
houdt. Weliswaar trekt dat slakken
aan, maar ook tal van kevertjes die
zich verlustigen aan de slakkeneitjes. Ook bepaalde vliegen parasiteren op de volwassen slakken.”
Meer egels
Ik zelf heb honderden naaktslakken verzameld onder de
loopplanken die ik tussen mijn bedden gebruik. De kippen
en fazanten negeren ze. Ik heb ze verderop in de natuur
teruggegooid. Er zouden meer egels moeten komen: die
houden er ook van. Daar schrijf ik nog wel eens over.
18
Gezondheid!
Door: Joost Damen
Bron: Gezondgids van de Consumentenbond
Vitamine C tegen beroerte
Het eten van vitamine C-rijke voeding zorgt mogelijk voor
een lager risico op een hersenbloeding, blijkt uit onderzoek
gepresenteerd tijdens een bijeenkomst
van de American Academy of Neurology. De onderzoekers maten het vitamine
C-gehalte in het bloed van 65 mensen
die een hersenbloeding hadden gehad
en vergeleken dit met GS gezonde
proefpersonen. In totaal had 45% van
de deelnemers een laag vitamine Cgehalte en 14% had een echt tekort. In
beide gevallen betrof het vooral de hersenbloedingspatiënten. Het betreft
slechts een kleine studie; volgens de onderzoekers is verder onderzoek nodig. http://tinyurl.com/vitamine-en-beroerte
Sfeerimpressie open dag 2014
19
“Ik geef de pen door aan”
Door Rachel Vloet
“Dit is hem dan”
Jan Verschuuren en ik stopten zo’n 4
jaar geleden voor wat mijn toekomstige
tuin zou worden.
Vertwijfeld keek ik rond. Wat ik zag was
een tuin met, “wat achterstallig onderhoud”. De voormalige eigenaresse was
ernstig ziek en heeft daarom de tuin
moeten opgeven. Ik heb een mooie
tuinkist van haar gekregen, we maken er nog steeds gebruik van.
Ik kon me niet voorstellen dat er in onze tuin iets anders
zou kunnen groeien dan onkruid. Nu ervaar ik het ieder jaar
weer als een wonder en raak steeds weer in een jubelstemming: Joepie, er is een tomaatje geboren!
Dankzij een thuisstudie over biologisch tuinieren, maar ook
dankzij de vele tips, lukte het om de tuin in know-time te
veranderen in een bloeiende oase. ‘t landje’ betekent voor
mij een plek om bij te tanken, om stil te staan en om te zorgen dat er ruimte is om te groeien. Hier ligt een parallel met
mijn werk als docent Zorg en Welzijn bij het ROC in
Nijmegen. Een intensieve baan, waardoor ik het tuinwerk
als weldadige noodzaak ben gaan beschouwen.
Na een jaar in mijn eentje tuinieren
sloot Willemien aan, mijn lieve vriendin, we vullen elkaar
goed aan. Om zo biologisch mogelijk te tuinieren maak ik
ieder jaar een wisselteelt-schema, gebruiken geen chemische bestrijdingsmiddelen of kunstmest, en kopen alleen
biologische zaadjes. Godzijdank dat het wetsvoorstel
‘Plantenpakket’ het niet gehaald heeft in de Europese
Commissie. Een nachtmerrie, als griezelige, criminele bedrijven als Monsanto hun milieuvernietigende invloed had-
20
den kunnen uitbreiden! Gelukkig waren er mensen die hun
gezonde boerenverstand gebruikten, en kunnen we onze
eigen zaadjes blijven gebruiken.
Nu in mei heb ik de eerste oogst alweer binnen: asperges,
raapstelen, peultjes, spinazie en enorme aardbeien. Hoe
leuk is het om, als vrienden komen eten, vol trots te zeggen: “Het komt allemaal van mijn eigen landje!”
Dankzij ons voortschrijdend inzicht, wordt de opbrengst ieder jaar weer groter. Het blijft vechten tegen de elementen,
zoals te veel regen, zon, wind, slakken, ratten, luizen, etc.
Ik kan het ergens ook waarderen: wij die de illusie hebben
alles onder controle te hebben, alles proberen te beheersen, leggen het toch af tegen dat wat de natuur voor ons in
petto heeft.
Tuinieren met respect voor de aarde, mens en dier
(dus ook voor het gezellige hyperactieve hondje van Edwin), dat is ons doel.
Het is niet allemaal rozengeur en maneschijn. Er voltrekken zich soms ook huiveringwekkende drama’s op ‘t landje.
Zoals een rat die aan zijn einde is gekomen tussen onze
boontjes. Een vogeltje met zijn vleugeltjes volledig verstrikt in een net, en een
‘verdronken’ duif in de regenton. Voor
Willemien en mij zijn dit traumatische
ervaringen, maar ja, ook dat hoort er bij!
Onze tuin wordt verder ook regelmatig
bezocht door vrienden en familie die
even ‘langs komen fietsen’ Ook voor
hen is het een fijne plek.
Het lijkt me leuk om in de toekomst
workshops te gaan organiseren, bijvoorbeeld over permacultuur, eetbaar onkruid, etc.. Mocht hier animo voor zijn….
Ik geef de pen door aan Don, mijn overbuurman.
21
De tuinboon
Bron: Wikipedia.
Door: Wout Duinmaijer tuin 205
De tuinboon of labboon (Vicia faba) is een plant die behoort
tot de vlinderbloemenfamilie (Leguminosae of Fabaceae)
en de onderfamilie Papilionoideae respectievelijk Faboideae daarvan. Ook de
veldboon, paardenboon,
molleboon en wierboon
(Vicia faba subsp.
equina Perj.), duivenboon (Vicia faba subsp.
minor) en waalse boon
(Vicia faba subsp. major
Harz; waartoe ook de
tuinboon behoort) behoren tot dezelfde soort en
worden als veevoer geteeld. Een molleboon
staat in Nederland bekend als een typisch
Groningse lekkernij
Tuinbonen worden al
zeer lang verbouwd en
werden al in 6000 v.Chr. in het Middellands Zeegebied gegeten. De zaden waren toen echter nog vrij klein en zijn
voor het eerst gevonden bij archeologische opgravingen bij
Nazareth in Israël. In Europa wordt al voor 1492 melding
gemaakt van de tuinboon. In Nederland wordt traditioneel
de tuinboon met bonenkruid gegeten.
De tuinboonrassen voor menselijke consumptie kunnen in
twee groepen worden ingedeeld:
1. Rassen die na koken bruin worden en de typische enigs-
22
zins bittere tuinboonsmaak bezitten. Deze rassen zijn bontbloeiend en worden voor de verse consumptie geteeld. De
navel van het zaad is of geel of wit. Bij de rassen met een
witte navel worden twee typen onderscheiden: het Witkiemen het Express-type. Het Witkiemtype is vroeg en geeft
peulen met grote zaden. De planten worden 110-130 cm
hoog en de peulen 16-20 cm lang met vier of vijf zaden per
peul. De zaden zijn grijswit met witte navel. Het Expresstype is wat later en geeft een fijnere peul. De planten worden 80-100 cm hoog en de peulen 14-16
cm lang met vier of vijf kleine zaden per
peul. De zaden zijn grijswit met witte navel.
2. Rassen die na koken blank of groen
blijven en de typische enigszins bittere
tuinboonsmaak missen. Deze rassen zijn
witbloeiend en worden voor de verwerkende industrie geteeld. Ze hebben echter een harde schil, waardoor ze voor
diepvriezen ongeschikt zijn. Bij conservering in glas blijft de
opgiet bij deze rassen helder. Bruinkokende rassen geven
een troebele opgiet.
Rassen met zwarte navel, in dialecten soms boerentenen
genoemd (omdat de vorm van een tuinboon op een teen
lijkt en de zwarte navel op een vuile
nagel), zijn in Nederland nauwelijks
nog in de handel. Een voorbeeld is het
ras 'Leidse lange hangers'. Ze behoren
ook tot het bruinkokend type.
Tuinbonen kunnen veel last van de
zwarte bonenluis hebben. De luis is het
Bladrandkever eerste in de toppen van de planten te
vinden en verspreidt zich daaruit verder over de plant en de
peulen. Volkstuinders verwijderen daarom vaak de toppen
van de planten voordat er luis in komt.
23
Vervolg De tuinboon
Dit is veelal niet voldoende. Naast een biologische bestrijding is een goede manier om zwarte bonenluis te voorkómen het om en om planten van rijen tuinbonen en rijen
dille.
Bij de late teelt, veelal voor de verwerkende industrie, kan
topvergelingsvirus dat bladrol veroorzaakt en bonenscherpmozaïekvirus dat mozaïek-symptomen geeft, de planten
ernstig aantasten. Topvergeling wordt door bladluizen overgebracht van luzerne (Medicago sativa) op erwten en tuinbonen. Topvergeling komt het meeste voor in het zuiden,
zuidwesten van Nederland en in Flevoland. Verder kan
bladvlekkenziekte (Ascochyta fabae en Cercospora zonata)
en chocoladevlekkenziekte (Botrytis-soorten) optreden.
Sfeerimpressie open dag 2014
24
De Verenigingstuin
Door: Geert van den Dunge
Allereerst mijn complimenten aan allen, die de Monumententuin hebben ingericht! Met planten en struiken, die de
grillen van ons klimaat goed kunnen doorstaan.
Het Purperklokje – Heuchera.
Bij de ingang van de Volkstuin staan zij vooral aan de rechterkant. Het Purperklokje behoort tot de Steenbreekfamilie
of Saxifragae. De bloemkleur varieert van wit-roze tot purperrood. De soort die in onze tuin staat, heeft roodbruin
blad in combinatie met roze-witte bloemen. Door het donkere blad lijken de bloemen wit. Vele soorten hebben groen
blad met witachtige vlekken. Steenbreek herbergt ook vetplanten, die in rozetvorm blijven. Uit dat rozet komt dan een
vergelijkbare bloempluim, zoals bij het Purperklokje.
De plant blijft in de winter groen en gedurende
haar hele leven blijft zij
in rozetvorm. De bloempluimen ontspruiten uit
de bladoksels. Deze
sterven na de bloei- en
zaadvorming af. Het is
een gewaardeerde sterke tuinplant, die bloeit
tussen juni en september. Vochtig koele grond en zon/halfschaduw bevalt de
plant het best. Ze groeien en bloeien op vrijwel elke grondsoort bij voldoende licht. Veel voeding heeft de plant niet
nodig. Dat geldt voor de gehele Steenbreekfamilie.
25
Risotto met erwten
Seizoens-recept aanbevolen en uitgetest door Barbara van Aarle
Recept voor 4 personen
Bereidingstijd 30 minuten
Ingrediënten
3 eetlepels olijfolie
1 kleine uit, fijngesnipperd
350 gram risottorijst
200 gram spekreepjes
1 gedroogd chilipepertje
200 gram doperwten
1 eetlepel roomboter
1 teentje knoflook, fijnghakt
1 liter kippenbouillon (van tabletten)
4 stengels bleekselderij, in blokjes
50 gram Grano Pedano kaas (stukje) grof geraspt
Bereiden
In pan met dikke bodem 2 el olie verhitten en ui in 5 min.
op heel laag vuur glazig bakken. Rijst door ui scheppen en
meebakken tot alle rijstkorrels glanzen. Kwart van bouillon
door rijst roeren en rijst zachtjes laten koken. Regelmatig
roeren. Telkens als bouillon verdampt is flinke scheut toevoegen, tot risotto na ca. 25 min. romig, beetgaar en zeer
smeuïg is. Beetje bouillon apart houden. Intussen in braadpan 1 el olie verhitten. Bleekselderij, knoflook en spekreepjes 2 min. zachtjes bakken. Chilipeper erboven verkruimelen, erwten en beetje bouillon toevoegen en groente 5-10
min. stoven. Risotto en boter door groentemengsel scheppen en nog even doorwarmen. Risotto over vier warme diepe borden verdelen en direct serveren. Aan tafel kaas erover strooien.
Smakelijk eten.
26
U zaait het beste,
U oogst het beste
Voor al uw groente-, kruiden-, bloemzaden, pootaardappelen en andere tuinartikelen, kunt u de
catalogus weer gratis aanvragen!
Voor inlichtingen:
Uw tuincommissie
of
www.garantzaden.nl
Garant Zaden, Postbus 8, 8560 AA Balk
telefoon: 0514-571515
fax: 0514-571479
27
Na het tuinieren gezellig ontspannen
Bij eetcafé Easydays
In een ontspannen sfeer
Voor een betaalbare prijs
Aartshertogenlaan 2
PLANTEN!
HART VOOR GROEN
Vakbekwaam Hovenier
Voor uw Tuin
Onderhoud
Renovatie
Ontwerp
Advies
Ecostyle
Dymph van de Loo
St. Odradastraat 43
5335LK ALEM
[email protected]
T 0418-661614
M 06-30770773
28

Download Report