Agendapunt 5b Fiscale consequenties overdracht taken PW aan

Vergadering
Datum
Agendapunt
Bijlage
:
:
:
:
bestuur Productschap Wijn
4 juni 2014
5b
4
Voortgang afbouw – Fiscale consequenties overdracht taken Productschap Wijn aan
stichtingen
Bijgaand treft u aan een notitie van het adviesbureau Worrel & Jetten inzake de fiscale
consequenties van het overhevelen van niet wettelijke taken van het Productschap Wijn aan
de Stichting Wijnfonds en de Stichting Wijnonderwijs Nederland.
De notitie is ter beoordeling voorgelegd aan de Belastingdienst. Van de kant van de
Belastingdienst is nog geen reactie ontvangen.
Het bestuur wordt verzocht de notitie vooralsnog voor kennisgeving aan te nemen.
Zoetermeer, mei 2014
1
Stichting Wijnfonds i.o. en
Stichting Wijnonderwijs Nederland
i.o.
Fiscale consequenties van het
overhevelen van niet wettelijke
taken van het Productschap Wijn.
Memo
Aan: het bestuur van de Stichting Wijnfonds i.o. en de Stichting Wijnonderwijs Nederland i.o.
Van:
mr. G. van der Lelie RB
Betreft: Fiscale consequenties van het overhevelen van niet wettelijke taken van het Productschap Wijn
Datum: 14 april 2014
Vraagstelling:
In verband met het overhevelen van niet wettelijke taken van het Productschap Wijn heeft u ons de
opdracht verstrekt tot het verrichten van de volgende fiscale advieswerkzaamheden:
Uitgangspunt hierbij is dat er een tweetal stichtingen wordt opgericht, te weten Stichting Wijnfonds en
Stichting Wijnonderwijs Nederland, die bepaalde niet wettelijke taken van het Productschap Wijn
overnemen. Om de uitvoering van deze taken mogelijk te maken worden financiële middelen vanuit het
Productschap Wijn overgedragen naar de stichtingen.
1.
2.
3.
Wij zullen met de Belastingdienst afstemmen voor welke activiteiten de Stichting Wijnfonds en de
Stichting Wijnonderwijs Nederland (na oprichting) belastingplichtig zijn voor de
vennootschapsbelasting en of vennootschapsbelasting is verschuldigd over de van het Productschap
Wijn ontvangen middelen.
Wij zullen met de Belastingdienst afstemmen wat de gevolgen zijn voor de BTW wat betreft de
overgenomen taken van het Productschap Wijn door de Stichting Wijnfonds en de Stichting
Wijnonderwijs Nederland.
Wij zullen met de Belastingdienst afstemmen of schenkingsrecht is verschuldigd door de Stichting
Wijnfonds en de Stichting Wijnonderwijs Nederland over de verkregen middelen van het
productschap Wijn ter uitvoering van de van het Productschap Wijn overgenomen taken.
Inleiding, opheffing Productschap Wijn:
Op 20 december 2011 heeft de Tweede Kamer een motie aangenomen die strekt tot opheffing van de
product- en bedrijfschappen. Het kabinet Rutte-Asscher heeft besloten de wens van de Tweede kamer te
volgen en de productschappen en bedrijfschappen op te heffen. Dit gebeurt naar verwachting op basis
van de wet tot opheffing PBO aan het eind van dit jaar.
De SER heeft op 6 juli 2012 de leidraad afbouw of opheffing product- en bedrijfsschappen opgesteld
alsmede de bijbehorende notitie belangrijke normen in het kader van de beginselen van zorgvuldigheid,
transparantie en integriteit. Deze leidraad geeft betrokken partijen richting en inzicht hoe de toepassing
van de voor de PBO geldende wet- en regelgeving kan worden toegepast in een afbouwplan /
opheffingsplan. Het Productschap Wijn heeft op 7 november 2013 haar afbouwplan vastgesteld.
Feiten:
Oprichting stichtingen:
De organisaties die vertegenwoordigd zijn in het Productschap Wijn, hebben gezamenlijk besloten tot de
oprichting van een tweetal stichtingen. De Stichting Wijnonderwijs Nederland zal zich o.a. toeleggen op
het bevorderen van het professioneel wijnonderwijs en de Stichting Wijnfonds zal zich toeleggen op het
Pagina 2 van 8
stimuleren van de verantwoorde consumptie van wijn. De doelgroep van de stichtingen komt overeen met
de doelgroep het productschap.
Volgens de concept statuten hebben de stichtingen ten doel:
Doelstelling Stichting Wijnfonds
 Het (doen) bevorderen van een matig en verantwoord wijngebruik en het (doen) verstrekken van
informatie over de schade die gepaard gaat met een riskant consumptiepatroon;
 Het (doen) verrichten van onderzoek en het uitvoeren van branchespecifieke regelingen ten
behoeve van de bescherming van het milieu;
 Het bevorderen van de voedselveiligheid en kwaliteit van wijn in alle stadia van de productie en
de afzet;
 Het verrichten van alle verdere handelingen die met het vorenstaande in de ruimste zin verband
houden of daartoe bevorderlijk kunnen zijn.
 De stichting heeft geen winstoogmerk.
Doestelling Stichting Wijnonderwijs Nederland
 Het (doen) bevorderen van professioneel wijnonderwijs en examens in Nederland;
 Het (doen) verstrekken van kennis en informatie over wijn aan wijnhandelaren, ondernemers en
consumenten;
 Het verrichten van alle verdere handelingen die met het vorenstaande in de ruimste zin verband
houden of daartoe bevorderlijk kunnen zijn.
 De stichting heeft geen winstoogmerk.
Voor beide stichtingen gelden onderstaande bepalingen:
Vermogen stichting:
Het tot verwezenlijking van het doel der stichting bestemde vermogen wordt gevormd door:
 subsidies, giften en donaties;
 hetgeen wordt verkregen door erfstellingen of legaten, waarbij erfstellingen slechts kunnen
worden aanvaard onder het voorrecht van boedelbeschrijving;
 hetgeen op andere wijze verkregen wordt.
Bij ontbinding van de stichting dient de vaststelling van de bestemming van het liquidatiesaldo zoveel
mogelijk in overeenstemming met het doel van de stichting te geschieden; een batig liquidatiesaldo zal
worden besteed ten behoeve van een algemeen nut beogende instelling in de zin van de Algemene wet
inzake rijksbelastingen.
Bestuur:
Het bestuur wordt gevormd door organisaties die nu deelnemen in het Productschap Wijn, te weten: De
Unie, FNV Bondgenoten, CNV Dienstenbond, Centraal Bureau Levensmiddelenhandel, Federatie van de
Groothandel in Levensmiddelen, Koninklijke Vereniging van Nederlandse Wijnhandelaren, Vereniging van
Nederlandse Agenten Commissionairs Makelaars en Taxateurs in Wijn en Gedistilleerd, Koninklijke
SlijtersUnie. Het aantal bestuurders bij de Stichting Wijnfonds wordt vastgesteld op vijf; het aantal
bestuurders bij de Stichting Wijnonderwijs Nederland wordt vastgesteld op negen
Pagina 3 van 8
Slechts natuurlijke personen kunnen bestuurder zijn. Niet tot bestuurslid benoembaar zijn personen die in
dienst zijn bij of werkzaam zijn ten behoeve van de stichting. De bestuurders kan vacatie- of presentiegeld
worden toegekend alsmede vergoeding van de door hen in de uitoefening van hun functie gemaakte
kosten.
Fondsen:
Overeenkomstig de door de SER opgestelde leidraad afbouw of opheffing product- en bedrijfsschappen,
heeft het Productschap Wijn besloten gedurende haar resterende bestaansperiode de heffingen te
verlagen en met ingang van 1 januari 2014 alleen nog een heffing op te leggen om aan de wettelijke
verplichtingen van het productschap te kunnen voldoen. Volgens het afbouwplan Productschap Wijn wordt
“de bestemmingsheffing op nul gesteld en de financieringsheffing blijft in 2014 € 0,30. De totale heffing
wordt met ingang van 1 januari verlaagd van € 0,58 naar € 0,30 per hectoliter wijn”
Daarnaast is conform de door de SER opgestelde leidraad afbouw en opheffing product- en
bedrijfsschappen besloten om middelen naar andere partijen (de bovenvermelde stichtingen) over te
dragen. Hierbij geldt als uitgangspunt dat het ten tijde van de afbouw of opheffing overdragen van taken of
activiteiten en de daarbij behorende middelen pas kan geschieden nadat aan alle (toekomstige)
verplichtingen kan worden voldaan, waarbij de door de bedrijfsgenoten opgebrachte middelen zo veel als
mogelijk moeten worden benut voor het doel of de doelgroep waarvoor deze bijeengebracht zijn.
In dit afbouwplan van het Productschap Wijn staat: “Bij opheffing van het productschap resteert
hoogstwaarschijnlijk alsnog een batig saldo in de bestemmingsreserve. De organisaties die
vertegenwoordigd zijn in het Productschap Wijn, hebben gezamenlijk besloten tot de oprichting van een
tweetal stichtingen om de juiste besteding van de bestemmingsreserve te garanderen.
Voor de activiteiten die voorheen uit de bestemmingsheffing werden gefinancierd worden fondsen
ingesteld, welke door de Stichtingsbesturen worden beheerd. De hoogte van het bedrag dat vanuit de
bestemmingsreserves in elk fonds wordt gestort wordt vastgesteld op basis van het begrote aandeel
(percentage) van de betreffende activiteit in 2014 in de totale uitgaven van het productschap aan die
activiteiten gezamenlijk in dat jaar.”
De fondsen die door de Stichting Wijnfonds en de Stichting Wijnonderwijs Nederland worden beheerd,
worden aan derden doorgegeven, die vervolgens de ontvangen bedragen besteden overeenkomstig het
doel of de doelgroep waarvoor de fondsen zijn bijeen gebracht.
Volgens het afbouwplan Productschap Wijn worden In de Stichting Wijnfonds de volgende fondsen
ondergebracht:
 Campagnefonds Verantwoorde Wijnconsumptie (in de begroting 2014 € 230.000) welke bijdrage
wordt besteed aan de campagnes van Centraal Bureau Levensmiddelenhandel en PVAD ter
stimulering van het verantwoord gebruik van alcoholhoudende dranken.

Fonds Stichting Verantwoord Alcoholgebruik (in de begroting 2014 € 130.000) welke bijdrage
wordt besteed aan de STIVA en de BOB campagne.
Pagina 4 van 8

Fonds Verpakkingenregeling (in de begroting 2014 € 70.000) ter dekking van de kosten die
betrekking hebben op de vereenvoudigde regeling van het verpakkingenfonds.

Fonds Voedselveiligheid (in de begroting 2014 € 15.000) ter dekking van de kosten voor het
onderhoud van de Hygiënecode voor de wijnhandel.

Fonds EU Brussel (in de begroting 2014 € 10.000) ter dekking van de reis en verblijfkosten bij de
EU Commissie in Brussel.
Vanaf 2015 is nog onzeker hoe de Stichting Wijnfonds aan aanvullende fondsen komt. Onderzocht wordt
of op basis van Europees recht algemeen verbindend verklaring kan worden afgegeven, waardoor een
heffing per hectoliter wijn kan worden geheven door de Stichting Wijnfonds. De uitgaven zullen in eerste
instantie uit de overgedragen middelen worden gefinancierd.
Volgens het afbouwplan Productschap Wijn worden In de Stichting Wijnonderwijs Nederland de volgende
fondsen ondergebracht:
 Fonds Wijnonderwijs (in de begroting 2014 € 175.000) ter stimulering van het wijnonderwijs. Het
geld gaat onder andere naar de basiscursus wijn, de Stichting Wijnexamens Nederland en wordt
besteed voor de ontwikkeling van leermiddelen.
 Fonds Wijnexamens (in de begroting 2014 € 60.000) voor de bijdrage aan de Stichting
Wijnexamens Nederland ten behoeve van de coördinatie en bewaking van wijnexamens en
uitgifte diploma’s.

Fonds Wijnonderwijs Supermarkten (in de begroting 2014 € 75.000) voor de bijdrage aan het CBL
Leerhuis ten behoeve van het wijnonderwijs in de supermarkten.

Fonds Wijninformatie (in de begroting 2014 € 96.880) voor de bijdrage voor de instandhouding
informatievoorziening, onder andere via folders, brochures, promotiemateriaal en de website.

Opbrengsten uit databank wijnimport op de website wijn.nl. Importeurs van wijn nemen een
abonnement op deze website en leggen hierin vast welke wijnen ze hebben (databank
wijnimport). Deze informatie is vervolgens gratis toegankelijk voor andere handelaren en
consumenten. De stichting fungeert als intermediair tussen de aanbieders en afnemers van de via
de website aangeboden wijn.
Daarnaast gaan alle voorzieningen over naar de stichtingen die benodigd zijn voor de goede uitoefening
van de overgedragen werkzaamheden, zoals lesboeken, websites e.d.
Vanaf 2015 is nog onzeker hoe de Stichting Wijnonderwijs aan aanvullende fondsen komt. Onderzocht
wordt hoe vanuit CAO fondsen voor structuur- en kwaliteitsverbetering middelen beschikbaar kunnen
worden gesteld aan de Stichting Wijnonderwijs. De uitgaven zullen in eerste instantie uit de overgedragen
middelen worden gefinancierd.
Pagina 5 van 8
1.
Zijn de stichtingen belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting?
Het drijven van een onderneming
Voor de vennootschapsbelasting is een stichting slechts belastingplichtig indien en voor zover zij een
onderneming drijft. Van het drijven van een onderneming is sprake als er een duurzame organisatie van
arbeid en kapitaal is, die door deelname aan het economische verkeer winst beoogt te behalen.
Om te beoordelen of er een streven naar winst is zal het feitelijk resultaat doorslaggevend zijn en niet de
statutaire doelstelling van de stichting.
De toetsing of sprake is van het drijven van een onderneming dient, als er meer -naar hun aard
verschillende- activiteiten worden uitgeoefend, op elke afzonderlijke activiteit plaats te vinden. Als de
activiteiten naar hun aard verschillen, maar toch sterk met elkaar verweven zijn, komt een gescheiden
beoordeling niet aan de orde. Dit laatste zal zich met name voordoen als de stichting bij de deelname aan
het economisch verkeer met zijn geheel aan activiteiten als eenheid optreedt.
Het feit dat een stichting als geheel niet naar winst streeft is niet relevant als een afzonderlijke activiteit is
aan te merken als het drijven van een onderneming.
In concurrentie treden
Indien de stichting geen winststreven heeft, maar wel werkzaamheden verricht waarmee zij in
concurrentie kan treden met ondernemers en ondernemingen die belastingplichtig zijn (zodat hun winst is
onderworpen aan een winstbelasting), dan is de stichting voor die werkzaamheden toch belastingplichtig
voor de vennootschapsbelasting.
Conclusie:
Wij zijn van mening dat bij de Stichting Wijnfonds en de Stichting Wijnonderwijs Nederland met hun
activiteiten geen onderneming drijven en evenmin in concurrentie treden met ondernemingen. De
genoemde stichtingen zijn derhalve niet belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting.
Er is geen vennootschapsbelasting verschuldigd door de Stichting Wijnfonds en de Stichting
Wijnonderwijs Nederland over de van het productschap Wijn verkregen middelen, omdat deze middelen
niet zijn verkregen met ondernemingsactiviteiten. Genoemde stichtingen treden in de voetsporen van het
Productschap Wijn, welke instantie niet belastingplichtig is voor de vennootschapsbelasting.
2.
Zijn de stichtingen belastingplichtig voor de omzetbelasting?
Ondernemerschap voor de omzetbelasting
De criteria voor het ondernemerschap van de omzetbelasting zijn: een ieder die een beroep of bedrijf
zelfstandig uitoefent. Ingeval deze vraag bevestigend kan worden beantwoord, worden alle prestaties van
een stichting, die in het kader van de uitoefening van de onderneming worden verricht, belast voor de
omzetbelasting. Het streven naar winst is , in tegenstelling tot de vennootschapsbelasting, geen vereiste
voor het ontstaan voor het ontstaan van BTW-ondernemerschap.
Pagina 6 van 8
Voor de vraag of een economische activiteit wordt verricht is vereist dat de handeling is gericht op
verbruik (dat wil zeggen voordeel) bij een te individualiseren afnemer of groep afnemers. Bij een
handeling in het algemeen belang is geen sprake van verbruik door een bepaalde afnemer of groep
afnemers.
Daarnaast is voor een economische activiteit vereist dat de vergoeding in rechtstreeks verband staat met
de activiteit. Dit betekent dat er een rechtsverhouding moet bestaan op grond waarvan een btwondernemer een handeling verricht in ruil voor een overeengekomen vergoeding. In de situatie dat een
overkoepelend lichaam (de Vereniging Noordelijke Land- en Tuinbouw Organisatie) de algemene
belangen van haar leden behartigt in ruil voor een verplichte jaarlijkse bijdrage, ontbreekt het vereiste
rechtstreekse verband tussen de diensten aan de aangesloten leden en de bijdrage. De aangesloten
leden moeten hun bijdrage betalen ongeacht of zij voordeel hebben van een specifieke dienst. De
aangesloten leden genieten slechts indirect voordelen die op algemene wijze aan de hele sector ten
goede komen (arrest HvJ EG van 12 februari 2009, nr. C-515/07 en HR 14 augustus 2009, nr. 42415 bis).
Conclusie:
Bij de Stichting Wijnfonds staat bij al haar activiteiten (bevorderen van een matig en verantwoord
wijngebruik, regelingen voor verpakkingen ter bescherming van het milieu, bevorderen van de
voedselveiligheid en de kwaliteit van wijn) het algemeen belang of de algemene belangen van de
organisaties die zitting gaan nemen in het bestuur van de stichting voorop, waardoor zij geen
economische activiteiten verricht. Bij de Stichting Wijnfonds is derhalve geen sprake van
ondernemerschap voor de BTW. De te ontvangen fondsen uit het Productschap Wijn dienen buiten de
heffing van BTW te blijven.
De Stichting Wijnonderwijs Nederland behartigt de algemene belangen van de organisaties die zitting
gaan nemen in het bestuur van de stichting voor wat betreft het bevorderen van professioneel
wijnonderwijs en examens in Nederland. Er is hierbij tevens geen sprake van een individueel te
onderscheiden afnemer of groep van afnemers. De volgende te ontvangen fondsen uit het Productschap
Wijn dienen derhalve naar onze mening buiten de heffing van BTW te blijven: Fonds Wijnonderwijs, Fonds
Wijnexamens, Fonds Wijnonderwijs Supermarkten.
De bijdrage van het Productschap Wijn uit het Fonds Wijninformatie als bijdrage voor de instandhouding
informatievoorziening, onder andere via folders, brochures, promotiemateriaal en de website aan
wijnhandelaren, ondernemers en consumenten vormt naar onze mening een bijdrage in de
(exploitatie)kosten voor de folders, brochures, promotiemateriaal, website en de databank. Naar onze
mening vormt deze bijdrage niet de vergoeding voor een specifieke tegenprestatie en is de vergoeding
niet belast met BTW.
De opbrengsten uit de abonnementen op de website wijn.nl, door wijnimporteurs (databank wijnimport),
vormt wel een aan BTW onderworpen activiteit. Tegenover het abonnement (dienst) wordt een vergoeding
betaalt. Over de vergoeding is 21% BTW verschuldigd. De voordruk op de kosten voor het opzetten en
exploiteren van de databank kan in aftrek worden gebracht op de af te dragen omzetbelasting ter zake
van de abonnementen.
Pagina 7 van 8
3.
Is schenkingsrecht verschuldigd door de Stichting Wijnfonds en de Stichting Wijnonderwijs
Nederland over de verkregen middelen van het Productschap Wijn ter uitvoering van de van
het Productschap Wijn overgenomen taken?
Volgens de door de SER opgestelde leidraad afbouw of opheffing product- en bedrijfsschappen kunnen
middelen uit het op te heffen Productschap Wijn naar andere partijen (de stichtingen) worden
overgedragen, mits de door de bedrijfsgenoten opgebrachte middelen zo veel als mogelijk worden benut
voor het doel of de doelgroep waarvoor deze bijeengebracht zijn.
In het onderdeel “fondsen” wordt aangegeven welke fondsen door het Productschap Wijn worden
overgedragen aan de stichtingen en tevens de besteding van deze fondsen, overeenkomstig het doel of
de doelgroep waarvoor deze fondsen zijn bijeengebracht. De besteding van de fondsen is identiek aan de
besteding zoals die door het Productschap Wijn plaats vindt, voordat de fondsen worden overgedragen
aan de stichtingen.
Conclusie:
De overdracht van de fondsen is een gevolg van het opheffen van het Productschap Wijn en de besteding
ervan ligt vast. De overdracht van de fondsen vindt daarom niet plaats uit hoofde van vrijgevigheid
(liberaliteit). Er is derhalve geen sprake van een schenking.
Pagina 8 van 8

Download Report