SOCIAL CATERING IN BELGIË 2010 – 2012 Health

SOCIAL CATERING IN BELGIË 2010 – 2012 Health Educa<on B & I Inhoudsopgave
Inleiding
Doelstellingen van het onderzoek
Methodologie
………………………….. …………………………..
…………………………..
DEEL I: KWANTITATIEF ONDERZOEK: CIJFERMATIGE ONDERBOUW VAN DE STUDIE 1. Algemene cijfers
1. 1. Sociaal demografische ontwikkelingen 1. 1.1. Bevolkingsomvang 1. 1.2. Vreemdelingen in België 1. 1.3. Bevolkingsdichtheid 1. 1.4. Structuur van de bevolking 1. 1.5. Bevolkingsvooruitzichten 1. 1.6. Huishoudens 1. 1.7. GezinsgrooNe 1. 1.8. Vergrijzing 1. 2. Economische cijfers 1. 2.1. Kerncijfers Belgische economie 1. 2.2. Uitgaven per huishouden 10 11 12 13 ………………………….. 14 …………………………..
……………………………
……………………………
…………………………… …………………………… ……………………………
……………………………
…………………………… 16 20 24 27 29 32 35 37 …………………………… 40
…………………………… 43 © Food in mind: Social Catering in België 2010 -­‐ 2012 2 Inhoudsopgave
2. 
Cijfers Sociale catering
2.
2.
2.
2.
……………………………… 48 1. Zorgsector 1.1. Woon-­‐ en zorgcentra
1.2. Ziekenhuizen
1.3. Medisch pedagogische insWtuten ……………………………… ……………………………… ……………………………… 49 55 62 2.
2.
2.
1.4. OCMW’s 1.5. Zorgpersoneel 1.6. Gevangenissen ……………………………… ……………………………… ……………………………… 64 67 70 2.
2.
2. Onderwijs
2.1. Aantal scholen en schoolbevolking
……………………………… 74 2.
2.2. Aantal onderwijspersoneel
……………………………… 78 2.
2.
2. 
3. Bedrijven en overheidsinstellingen
3.1. Aantal en grooNe van ondernemingen ……………………………… 3.2. Aantal werknemers ……………………………… 82 91 © Food in mind: Social Catering in België 2010 -­‐ 2012 3 Inhoudsopgave
DEEL II: KWALITATIEF MARKTONDERZOEK
………………………… 96 1. 
1.
1..
1. 
Social catering algemeen
1. Begripsa\akening en algemene uitgangspunten
2. Structuur van de sociale catering markt in België 3. Overzicht van sociale cateringmarkt: aantal outlets
…………………………
97 ………………………… 99 ………………………… 121 ………………………… 122 1.
4. Overzicht van sociale cateringmarkt: aantal maalWjden ……………………… 123 2. Social catering: de drie sectoren
………………………… 124 2. 1. Sector Healthcare .............……………. 125 2. 1.1. Health: Analyse van de sector 2. 1.1.1. Ziekenhuizen: 2.
1.1.1.1. Overzicht van de sector
.…………………………. 127 2. 1.1.1.2. Belang van voeding
.…………………………. 132 2. 1.1.1.3. Warme maalWjden
………………………….. 134 2. 1.1.1.4. Koude maalWjden en ontbijten
………………………….. 135 2. 1.1.1.5. Aandeel consumentengroepen
………………………….. 137 2. 1.1.1.6. Snacking
………………………….. 138 2.
2. 1.1.1.7. Type keuken
1.1.1.8. Onderhoud
………………………….. 139 ………………………….. 141 © Food in mind: Social Catering in België 2010 -­‐ 2012 4 Inhoudsopgave
2. 1.1.2. Psychiatrieën en MPI’s
2. 1.1.2.1. Overzicht van de sector ………………………… 146 2.
1.1.2.2. Belang van voeding
………………………… 147 2.
1.1.2.3. Type keuken
………………………… 149 2.
1.1.2.4. Tegemoetkomingen van de overheid ………………………… 150 2. 1.1.3. Woon-­‐ en zorgcentra 2. 2.
2.
2.
2.
2.
2.
2. 
2.
2.
2. 2.
1.1.3.1. Overzicht van de sector
………………………… 153 1.1.3.2. Belang van voeding
………………………… 160 1.1.3.3. Warme maalWjden
………………………… 162 1.1.3.4. Koude maalWjden en ontbijten
………………………… 163 1.1.3.5. Type keuken
………………………… 165 1.1.3.6. Onderhoud
………………………… 167 1.1.3.7. Decreten en iniWaWeven inzake ouderenzorg ……………….. 168 1.1.4. OCMW’s 1.1.4.1. Overzicht van de sector
………………………… 174 1.1.4.2. MaalWjdbedeling ………………………… 175 1.1.5. Gevangenissen
1.1.5.1. Overzicht van de sector
………………………… 178 2.
1.1.5.2. Belang van voeding
2.
1.1.5.3. Nieuwe iniWaWeven binnen de sector
2. 
1.1.6. Opvangcentra 1.1.6.1. Belang van voeding
………………………… ………………………… 179 180 ………………………… 182 © Food in mind: Social Catering in België 2010 -­‐ 2012 5 Inhoudsopgave
2. 1.2. Health: contractcatering en andere samenwerkingsvormen 2. 1.2.1. Eigen beheer versus contractcatering: aantal outlets …………………… 2.
1.2.2. Eigen beheer versus contractcatering: aantal meals ………………………. 2.
1.2.3. Eigen beheer versus contractcatering ………………………… 2.
1.2.4. Marktaandeel contractcateraars in aantal maalWjden ……………………. 2.
1.2.5. Marktaandeel contractcateraars in omzet
………………………… 2.
1.2.6. Samenwerkingsvormen
184 185 186 188 189 ………………………… 190 2. 2. Sector Educa2on 2. 2.1. Educa<on: Analyse van de sector 2. 2.1.1. Overzicht van de sector 2.
2.1.2. Belang van voeding 2.
2.1.3. Warme maalWjden 2.
2.1.4. Koude maalWjden 2.
2.1.5. Type keuken
2.
2.1.6. Internaten 2.
2.1.7. Snacking 2.
2.1.8. Indicatoren voedingsbeleid
………………………… 198 ………………………… ………………………… ………………………… ………………………… ………………………… ………………………… ………………………… ………………………… 199 204 205 206 207 208 209 212
2.
………………………… 213 2.1.9. Onderhoud
© Food in mind: Social Catering in België 2010 -­‐ 2012 6 Inhoudsopgave
2. 2.2. Educa<on: contractcatering en andere samenwerkingsvormen 2. 2.2.1. Eigen beheer versus contractcatering: aantal outlets ……………………. 217 2.
2.2.2. Eigen beheer versus contractcatering: aantal meals ……………………… 218 2.
2.2.3. Eigen beheer versus contractcatering …………………………
219 2.
2.2.4. Marktaandeel contractcateraars in aantal maalWjden ……………………. 220 2.
2.
2.2.5. Marktaandeel contractcateraars in omzet
2.2.6. Samenwerkingsvormen ………………………… ………………………… 221 222 ………………………… 225 ………………………… 226 3.1.2. Onderscheid blue collar – white collar
3.1.3. Overheids-­‐ en parastatale instellingen
3.1.4. Warme maalWjden
3.1.5. Koude maalWjden en ontbijten 3.1.6. Snacking 3.1.7. Onderhoud ………………………… ………………………… ………………………… ………………………… ………………………… ………………………… 228 231 232 234 237 239 2. 3. Sector Business & Industry 2. 3.1. B&I: Analyse van de sector 2. 3.1.1. Overzicht van de sector 2.
2.
2.
2.
2.
2.
© Food in mind: Social Catering in België 2010 -­‐ 2012 7 Inhoudsopgave
2. 3.2. B & I: contractcatering en andere samenwerkingsvormen 2. 3.2.1. Eigen beheer versus contractcatering: aantal outlets ……………………. 242 2. 3.2.2. Eigen beheer versus contractcatering: aantal meals ……………………… 243 2. 3.2.3. Eigen beheer versus contractcatering ……………………….. 244 2.
2.
2.
3.2.4. Marktaandeel contractcateraars in aantal maalWjden …………………… 3.2.5. Marktaandeel contractcateraars in omzet
………………………… 3.2.6. Samenwerkingsvormen ………………………… 245 246 247 3. 
3.
3.
3. 
4. 
Evolu<e social catering: 2010-­‐2012
1. Health 2. EducaWon
3. B & I 4. Contractcateraars 249 250 257 ………………………… ………………………… ………………………… ………………………… 265 ………………………… © Food in mind: Social Catering in België 2010 -­‐ 2012 273 8 2.2.1. ONDERWIJS
Tabel 35: Aantal scholen in het Vlaams en Brussel Hoofdstedelijk Gewest
volgens type – 2008
Vl. Gemeenschaps
Totaal
comm.
Totaal Gewoon B.O. Totaal Gewoon B.O. Totaal Gewoon B.O. Totaal Gewoon B.O. Totaal Gewoon B.O. Totaal
Gemeenschap
Gewoon B.O.
KLEUTER
ONDERWIJS
Vlaams Gewest
Brussels
Hoofdstedelijk
gewest
LAGER
ONDERWIJS
Vlaams Gewest
Brussels
Hoofdstedelijk
gewest
SECUNDAIR
ONDERWIJS
Vlaams Gewest
Brussels
Hoofdstedelijk
gewest
Privaatrechtelijk
325
23
348
1.257
24
1
25
59
323
33
356
1.256
24
1
25
58
3
214
18
232
611
12
1
13
17
Provincie
60 1.317
Gemeente
2
-
2
439
9
448 -
61
-
-
-
28
-
28
121 1.377
1
3
4
452
26
478 -
61
-
-
-
28
2
30
-
1
1
110
72
683
28
3
31
44
11
55
0
0
0
897 105 1.002
2
19
0
0
0
2
0
2
1
2
3
2
-
-
-
1
-
2.023
1
-
111
92 2.115
4
115
2.032 183 2.215
32
7
5
117
37
We merken een dominanWe op van het aantal scholen in het Vlaamse Gewest ten opzichte van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Er zijn geen gegevens bekend over het aantal scholen in Wallonië. Bron: Brussel Hoofdstedelijk Gewest (www.bruxelles.irisnet.be) © Food in mind: Social Catering in België 2010 -­‐ 2012 9 1.1. Begripsafbakening en algemene uitgangspunten (vervolg)
Voordelen assemblage • 
DoelmaWg gebruik apparatuur (rendement) • 
Kwaliteitbeheersing (hygiëne & organolepWek) • 
Discipline en strakke organisaWe • 
PiekbelasWng vermijden • 
Just in Wme regenereren = opWmale kwaliteit serveren • 
Personeel dient over basiskennis en specifieke kennis te beschikken: volwaardig en waardige beroepsuitoefening! • 
Lagere prijs t.o.v. eigen producWe (lagere investeringkost , lagere producWekost( = foodcost + exploitaWekost), lagere personeelskost) Nadelen assemblage • 
Infrastructuur moet aangepast • 
Temperatuurbewaking • 
RecepWe goederen beheersen naar condiWonering toe • 
Strakke discipline, o.a. FIFO (first in first out) • 
Juiste temperatuurbehandeling Wjdens de regeneraWe • 
Just in Wme regenereren = evenwichtsoefening in organisaWe • 
Noodzaak geschoold personeel © Food in mind: Social Catering in België 2010 -­‐ 2012 10 1.2. Structuur van de social catering markt
SOCIAL CATERING ‘At Work’ Business & Industry Industries Business Healthcare Public Services Police Defence Government Short stay Hospitals Day-­‐care Educa<on Long Stay Hospitals Nursing homes Psychiatric InsWtuWons Serviceflats Medical child Care © Food in mind: Social Catering in België 2010 -­‐ 2012 Lower Educa<on Higher educa<on Children garden Lower educaWon High school Boarding school University Higher educ LT Higher educ ST Boarding school 11 2.1.1.2. Het belang van voeding binnen de ziekenhuiswereld
(vervolg)
De foodcost i n e en z iekenhuis s chommelt tussen 4 à 4 ,5 e uro p er d ag: 20% van h et voedingsbedrag i s h et o ntbijt, 50% h et m iddagmaal, 3 0% h et avondmaal. © Food in mind: Social Catering in België 2010 -­‐ 2012 12 2.1.1.8. Ziekenhuis: onderhoud (vervolg)
• 
• 
• 
Wat betrer de keuken en lokalen is het overwegend de instelling zelf die het onderhoud verzorgt (gemiddeld 90%). De cleaning providers nemen de rest (10%) . In deze cijfers ziNen de contract cateraars niet begrepen. Het reinigen van linnen en texWel wordt voornamelijk uitbesteed aan een externe firma (80%). © Food in mind: Social Catering in België 2010 -­‐ 2012 13 2.1.4.2. OCMW’s: maaltijdbedeling (vervolg)
De plaats van bereiding is: de OCMW keuken /gemeentelijke keuken (20%) in een rusthuis (25%), ziekenhuis (10%), bij een lokale traiteur(20%), fabrikant (kant en klaar) en cateraar (25%). © Food in mind: Social Catering in België 2010 -­‐ 2012 14 2.1.2.4. Health:
marktaandeel contractcateraars in aantal maaltijden
Aandeel contract cateraars Contract cateraars 25% • 
25% van de keukens van ziekenhuizen wordt uitgebaat door contractcateraars. • 
Bij rusthuizen en OCMW’s is dit telkens 19%. • 
Dit komt overeen met 32% maalWjden (ziekenhuizen), 24% maalWjden (rusthuizen), 19% maalWjden (OCMW’s). Eigen beheer 75% © Food in mind: Social Catering in België 2010 -­‐ 2012 15 2.1.2.6. Health: enkele groeperingen (vervolg)
Soprimat NV groepeert 15 woon en zorgcentra Sint Annadreef 68B 1020 Brussel Afgevaardigde bestuurders : BVBA BNL Consult -­‐ MarWn Baert [email protected] Algemene leiding van Soprim@ EBVA MIVAN Consult -­‐ Michel Vanstallen [email protected] Uitbreiding en ontwikkeling van Soprim@ Human Resources, Zorg, Kwaliteitszorg, CommunicaWe & AdministraWe: Bronnenweg 2a 1755 Gooik Tel.: 02/456.11.91 Fax: 02/567.26.03 Financiën, Facilitaire Diensten, Aankoop & AcquisiWes : Keperenberg 36 1700 Dilbeek Tel.: 02/454.00.80 Fax : 02/532.27.36 © Food in mind: Social Catering in België 2010 -­‐ 2012 16 2.2.1.7. Education: snacking in basis onderwijs
versnaperingen/ drank
• 
In het lager onderwijs stellen we een ruim aanbod vast vankoeken/wafels snoep en drank. In 35% van de scholen kunnen de studenten koeken of wafels verkrijgen zowel via automaat(12%) als via persoonlijke medewerking van schoolpersoneel (23%). • 
Dit gebeurt in dubbel zoveel Franstalige scholen (50%) als in nederlandstalinge ( ongeveer 25%). • 
In basisscholen is de verdeling via de automaat uiterst beperkt 3% ipv 39% in het secundair. © Food in mind: Social Catering in België 2010 -­‐ 2012 17 2.3.1.2. B & I: maaltijden blue collar – white collar
SOCIAL CATERING AT WORK BLUE COLLAR YOUNG < 40 BLUE COLLAR On the move, to-­‐go Brand sensiWve Price insensiWve (will. to pay for conven.) Openness for new products / experiences Mostly male consumers 34% 66% WHITE COLLAR OLD > 40 BLUE COLLAR TradiWonal Brand insensiWve Price sensiWve Appreciates home made cooking Compares to tradiWonal kitchen © Food in mind: Social Catering in België 2010 -­‐ 2012 Looks for healthy food / aspect Price incensiWve (willing to pay for conven.) Openness for new products / experiences FuncWonal foods Brand sensiWve Importance of health percepWon Dominance of female consumers 18 3. 1. Health 2012: ontwikkelingen binnen de sector
• 
FOOD IN MIND INDICATOR HEALTH outlets meals/year + 5% • 
• 
• 
• 
• 
• 
Ziekenhuis: groei door dagopnames en bezoekers (o.a. begeleiding van ambulante paWënten) en personeelsleden. Eventueel kleine groei van een aantal organisaWes binnen perifere ziekenhuizen IntegraWe van verpleegscholen in de ziekenhuisomgeving Ouderenzorg: seniories en serviceflats sWjgen in aantal. ROB evolueert naar RVT. Thuiszorg en mantelzorg neemt toe: belevering maalWjden (OCMW). Medisch -­‐pedagogische instellingen, zorg voor niet-­‐werkenden en opvang van jongeren neemt toe, het aantal beschuNe werkplaatsen niet. Meer gevangenen of verlenging van de strarijd en toename van aantal administraWeve medewerkers (bewaking). © Food in mind: Social Catering in België 2010 -­‐ 2012 19 3.3. B & I 2012: ontwikkelingen binnen de sector
LOOK & FEEL
© Food in mind: Social Catering in België 2010 -­‐ 2012 20