Bijlage Weet en beweeg

Bijlage
Weet en beweeg
Deze bijlage hoort bij de beschrijving van de interventie ‘Weet en beweeg’, zoals die is opgenomen in
de databank Effectieve Jeugdinterventies.
Meer informatie: www.nji.nl/jeugdinterventies
Maart 2014
Figuur 1 Opzet Interventie Weet & Beweeg
Arts constateert
overgewicht/obesitas zonder
medische oorzaak + meldt cliënt
aan
Intakegesprek van ca. 1 uur door
GZ-psycholoog en diëtist (inclusief
voedingsanamnese). Hierna beslist
een gezin over deelname
START WEET & BEWEEG
Kinderen: 12
bijeenkomsten
van 2 uur,
waarvan 1 uur
cursus (2
kindtherapeute
n)+ 1 uur
beweging
(kinderfysio)
Ouders: 9
parallelle
bijeenkomsten
van 2 uur
(2
oudertherapeute
n)
Ouders en kinderen gezamenlijk: 2
extra bewegingsactiviteiten (roeien,
zwemmen) van ca. 1,5 uur, begeleid
door fysio en min. 1 ouder- en 1
kindtherapeut
Hele gezin: gezinsgesprek
(ongeveer halverwege het
programma), ca. 1 uur door 1
ouder- en 1 kindtherapeut
Feestelijke afronding voor ouders en
kinderen: quiz en diplomauitreiking (ca. 2 uur) door alle
therapeuten, fysio en dietist
Ca. half jaar na afronding
programma: parallelle
boosterbijeenkomst voor ouders en
kinderen (ca. 1,5 uur) door alle
therapeuten, fysio en dietist
Tabel 1 Parallel thema overzicht bijeenkomsten
1
KINDGROEPEN
Kennismaking
1
OUDERGROEPEN
Kennismaking, mijn lichaam als
weegschaal
2
mijn lichaam als weegschaal
2
ouders als coach
3
2 x 3 structuur maaltijden en
drinken
3
ontstaansfactoren
overgewicht/ obesitas
thema verpakkingen
4
Bewegen
4
bewegen
(fysio-educatie)
5
beloningssysteem
5
Zelfregulatievaardigheden
belonen en zelfbeloning
6
pesten en plagen
6
pesten en plagen
7
verpakkingsleer
8
moeilijke momenten en problemen
oplossen
7
moeilijke momenten en problemen
oplossen
9
eetgewoonten
10
wegen thuis
slapen en overgewicht
gedragsverandering
8
wegen thuis
slapen en overgewicht
gedragsverandering
11
Voedingseducatie; smaaklessen
12
terugvalpreventie
9
evaluatie
wensthema’s
sportadvies fysiotherapeut
13 feestelijke bijeenkomst
quiz en diploma-uitreiking
14 booster sessie (na een half jaar)
Tabel 2 Verantwoording
1. Kind heeft een passend voedingspatroon, strevend naar BMI-reductie
Factor
Doelen
Aanpak
Methode
Kennis
Kind en ouders hebben kennis
over wat gezonde voeding inhoudt
Ouders en kinderen krijgen in allerlei vormen educatie over
gezonde voeding (educatie, quiz, etikettenleer).
Psycho-educatie, actief
leren
Kind en ouders hebben inzicht in
in hun eigen voedingspatroon
Er wordt meerdere keren tijdens het programma een eetdagboekje Zelf-monitoring
ingevuld om het voedingspatroon in kaart te brengen.
Kind en ouders hebben inzicht
in de verbeterpunten in hun
voedingspatroon
Het gezin krijgt persoonlijke feedback op hun registratie en
krijgen in de groep ideeen over wat er thuis anders kan.
Kind en ouders staan positief
tegenover het proeven van
gezonde voedingsmiddelen
Kinderen en ouders proeven in de groep gezonde tussendoortjes Observationeel leren/
en drinken water. Ook worden zij gestimuleerd om thuis dingen modelling, beloningsuit te proberen, waarbij gezinsleden thuis het goede voorbeeld
systeem, huiswerk
kunnen geven.
Kind en ouders staan positief
tegenover het doen van aanpassingen in hun voedingsstijl
De voordelen van gezonde voeding worden benadrukt (liefst
gekoppeld aan gewichtsverloop door de gewichtstabel).
Niet-helpende/negatieve gedachten worden in gesprekken/
werkbladen uitgedaagd en vervangen door helpende gedachten
Kind en ouders voelen zich
in staat om hun voedingsstijl
aan te passen
Kind en ouders worden positief bekrachtigd door begeleiders
Bekrachtiging
en groepsgenoten in het maken van kleine stapjes in de gewenste gewenst gedrag,
richting, deelnemers ervaren sociale steun. Ook aanmoediging lotgenotencontact,
tot zelfbekrachtiging.
zelf-bekrachtiging
Kind en ouders hebben de
vaardigheden om hun voedingsstijl aan te passen
Kind en ouders krijgen vaardigheden aangereikt en oefenen
deze in de praktijk.
Kind en ouders wegen regelmatig
In eerste instantie wordt in de groep gewogen, later in het
Attitude
Self-efficacy
Cogn. herstructurering,
motivationele gespreksvoering
Vaardigheidstraining
thuisopdrachten, stimulus
controle,
omgaan sociale druk
Zelf-monitoring,
thuis en kunnen dat aan hun programma worden gezinnen gestimuleerd om zelf de
gedrag relateren
gewichtscontrole als gewoonte in te slijten
Barrieres
zelf-bekrachtiging
Kind en ouders hebben de vaarKind en ouders krijgen handvatten aangereikt om moeilijke
Verhogen copingdigheden om met moeilijke situaties situaties te herkennen en mee om te gaan, bijv. het stoplichtvaardigheden,
om te gaan.
model waarin kinderen getraind worden (werkbladen/rollenspel)terugval-preventie,
en ouders geleerd wordt hoe ze hun kinderen op een positieve
manier kunnen begeleiden/ondersteunen.
2. Kind heeft een passende beweegstijl, strevend naar BMI-reductie
Kennis
Kind en ouders hebben kennis
van de beweegnorm en het
belang van bewegen
Ouders en kinderen krijgen in diverse vormen educatie
over beweging
Psycho-educatie, actief
leren
Kind en ouders hebben inzicht
in hun eigen beweegpatroon
Ouders en kinderen gaan na hoeveel en welke vormen van
fysieke activiteit ze hebben
Discussie, actief leren
Kind en ouders hebben kennis
van de beweegmogelijkheden in
hun buurt en hun persoonlijke
mogelijkheden.
Kinderen maken kennis met diverse soorten sport/spel.
Elk kind kan een persoonlijk beweegadvies krijgen over een
geschikte sport van de fysiotherapeut.
Exploreren mogelijkheden,
persoonlijke feedback
Kind en ouders staan positief
tegenover het uitproberen van
diverse fysieke activiteiten.
Kinderen proberen in de groep diverse beweegvormen. Ook
ouders/gezinsleden worden gestimuleerd te participeren aan
activiteiten
Observationeel leren,
modelling.
Kind en ouders staan positief
tegenover het verhogen van de
fysieke activiteiten.
Kinderen ervaren plezier in beweging. Gezinnen staan positief
tegenover lidmaatschap van een sportclub.
Motivationele gesprekken,
lotgenotencontact,
Self-efficacy
Kinderen voelen zich in staat om
meer te bewegen/lid te zijn van
een sportclub.
Kinderen ervaren conditie-opbouw gedurende het programma.
Zij worden op niveau uitgedaagd en er wordt gezocht naar een
bij het kind passende sport.
Zelf-bekrachtiging,
lotgenotencontact
empowerment.
Barrieres
Kind en ouders ervaren minder
Mogelijke barrieres (financieel, praktisch, conditioneel)
Oplossingsgerichte
Attitude
en slechts realistische barrieres
bij het verhogen van fysieke
activiteiten
worden in kaart gebracht en indien mogelijk, via
oplossingsgerichte gesprekken, verholpen.
gesprekken
3. Kind heeft een hogere kwaliteit van leven
Zelfbeeld
Weerbaar
Kinderen hebben een positief
gevoel van eigenwaarde
Negatieve gedachten over zichzelf worden in kaart gebracht,
uitgedaagd en vervangen door helpende gedachten. Kinderen
wordt gestimuleerd positief naar zichzelf te kijken.
Cogn. herstructurering
zelfbekrachtiging,
Lotgenotencontact
Het zelfbeeld van kinderen is
niet alleen afhankelijk van hun
gewicht.
Kind en ouders worden gestimuleerd en voorgedaan om te
complimenteren op gedrag en niet op resultaat. Er wordt
aandacht gegeven aan (niet met gewicht samenhangende)
competenties van ouders/kind. Succeservaringen worden
benadrukt.
Observationeel leren,
zelfbekrachtiging,
versterken competenties
Kind en ouders kunnen omgaan
met negatieve reacties uit
omgeving (o.a. pesten/
stigmatisering)
Kind en ouders krijgen praktische handvatten en copingstrategieen aangereikt om met moeilijke situaties om te
gaan en kunnen deze in een veilig klimaat oefenen.
Elementen uit kanjertraining, rollenspel,
lotgenotencontact