BOS CONSULTING

Armoedebeleid 2014-2015
Diaconaal adviesbureau
toespraak voor de raadscommissie op 16 sept. 2014,
door Jaap Bos, namens het SME
Dames en heren,
Het SME mist in deze beleidsnotitie twee belangrijke onderwerpen
1. de traagheid van de procedure om een WWB uitkering te krijgen
2. de schuldenproblematiek
Deze twee factoren vormen de hoofdoorzaken voor plaatsing op de uitdeellijsten van de voedselbank
WWB
Meestal begint het probleem met inkomensvermindering door ontslag, echtscheiding of overlijden partner.
Minima hebben geen financiële buffer van 3-6 maanden om traagheid van de sociale zekerheid op te vangen
Daardoor ontstaan problematische schulden, waarvoor sanering nodig wordt.
De afdeling schulddienstverlening (SDV) start geen traject voordat de WWB uitkering geregeld is
Dan worden de schulden razendsnel zo problematisch dat een dagvaarding dreigt voor woningontruiming.
Het SME juicht de activiteiten toe van WIJ Eindhoven om vroegtijdiger hulp te gaan bieden
Zolang de bureaucratie van sociale zekerheid en inkomensondersteuning zo complex is, zal het resultaat mager zijn.
NEOS klanten krijgen door goede samenwerking met de sociale dienst sneller en soepeler een WWB uitkering
Dat snellere en soepeler beleid moet aanknopingspunten kunnen bieden voor algemene toepassing
Dan zal SDV sneller schuldsaneringtrajecten kunnen gaan opstarten.
Slachtoffergedrag
Deze versnelling is een belangrijke factor ter voorkoming van slachtoffergedrag.
Slachtoffergedrag werkt destructief: ze gaan drinken, blowen, laten zich verleiden door drugsmaffia (hennepteelt).
Door zulk slachtoffergedrag worden ze instabiel en ongeschikt voor de arbeidsmarkt.
Dan moeten ze naar een stabiliseringtraject bij een beschermingsbewindvoerder, op kosten van bijzondere bijstand
Schuldsanering
Driekwart van de schuldsaneringen betreft minima.
De gemeente hanteert standaard een saneringsperiode van drie jaar, waarna de restschuld wordt kwijtgescholden.
De gemeente houdt €73/mnd in op hun uitkering, zonder rekening te houden met de beslagvrije voet
Een bijstandsmoeder heeft vaak slechts een aflossingscapaciteit variërend van €42-46/mnd
Van minima krijgen de schuldeisers na drie jaar meestal minder dan 10% van hun vordering uitgekeerd.
De gemeente zal rekening moeten gaan houden met de beslagvrije voet
Dan zullen er waarschijnlijk minder minnelijke schuldregelingen tot stand kunnen komen
Dan zullen er meer verwijzingen naar de rechtbank nodig zijn voor wettelijke schuldsanering (WSNP)
Bij een lagere aflossingscapaciteit dan €100 kan sinds november 2013 de saneringsperiode worden verkort tot 1 jaar
Een dergelijk perspectief biedt hoop voor de minima en kan slachtoffergedrag voorkomen.
Mensen blijven veel beter beschikbaar voor de arbeidsmarkt.
Arme kinderen help je het beste door hun moeders/verzorgers sneller uit de schulden te helpen
Aanbevelingen:
1. Vereenvoudiging en versoepeling de aanvraag procedure voor een WWB uitkering
2. Verkorting van de periode van schuldsanering voor minima
3. Voorkoming van slachtoffergedrag zal een positief effect hebben op de arbeidsmarkt
dank u voor uw aandacht
BOS CONSULTING
Insolventierecht en Schuldregeling
Focustraining en Pastorale therapie
Diaconaal adviesbureau
www.de-lichtstad.nl/sociale-hulp
Mr.ing.Jaap P.Bos Lisven 1 5646HL Eindhoven
tel: 040-2116526
bggh 0620361647
email: [email protected]
1
Armoedebeleid 2014-2015
Diaconaal adviesbureau
Advies van het Samenwerkingsverband Minima Eindhoven (SME)
Eindhoven, 10 september 2014
Samenvatting
Twee hoofdpunten
 Aandacht voor de schuldenproblematiek
 Vereenvoudiging van de bureaucratie
Schulden veroorzaken bittere armoede
1. Het SME mist in de armoedenotitie een cruciaal onderdeel: de schuldenproblematiek
2. Schuldverplichtingen en vertraging bij sociale zekerheid zijn belangrijke oorzaken voor de voedselbanklijsten
3. Minima hebben geen 3-6 maanden buffer om bureaucratische vertraging bij de sociale zekerheid te overbruggen
4. Schulden veroorzaken de bitterste armoede!
Daarom pleiten wij als SME voor preventiemaatregelen
5. Zou de gemeente haar eigen aandeel in de schuldenproblematiek onder ogen durven zien, hoe klein dat ook is?
Vereenvoudiging van de bureaucratie
6. Wij pleiten voor bureaucratische versoepeling en vereenvoudiging bij het verkrijgen van een WWB uitkering
7. Vereenvoudiging van de bureaucratie achten wij een belangrijke preventiemaatregel tegen schulden
8. Op dit moment gaat 70% van het armoedebudget naar de uitvoering; slechts 30% gaat naar de mensen zelf.
9. Er kan veel geld bespaard worden op bureaucratische uitvoeringskosten. Wij pleiten voor een andere koers.
Huidige saneringsprocedure levert niets op voor schuldeisers van minima
10. Wij pleiten voor een verkorting van het gemeentelijk traject bij schuldsanering
11. De huidige drie jaar levert niets extra's op voor de schuldeisers, maar veroorzaakt wel slachtoffergedrag
12. Bestrijding van slachtoffergedrag vergt een kostbaar en jarenlang stabilisatietraject bij een bewindvoerder
Verkorte saneringsperiode
13. Voor minima is sinds november 2013 een verkorting van de saneringsperiode wettelijk mogelijk geworden.
14. Bij verkorting van de saneringsperiode kan in veel gevallen 5-8 jaar bewindvoering overbodig worden
15. Laat besparingen op bewindvoering ten goede komen aan de armen zelf: ruimhartiger bijzondere bijstand.
16. Instelling van een saneringsfonds kan schuldsanering nog sneller, goedkoper en effectiever maken
17. Uit een saneringsfonds kunnen schulden van minima nog sneller worden afgekocht (tegen finale kwijting).
18. Dit fonds kan ook ingezet worden ter herstructurering van schulden bij 'onder water staande' huizen
Perspectief
19. Het perspectief van snelle hulp gedurende een korte periode voorkomt ontstaan van slachtoffergedrag,
20. En werkgevers ruiken slachtoffergedrag op afstand; dan nemen ze liever iemand anders in dienst
21. Voorkomen van slachtoffergedrag zal een positief effect hebben op de arbeidsmarkt.
Kinderarmoede
22. Kinderarmoede bestrijd je het beste door hun moeders/verzorgers snel uit de schulden te helpen.
De voorgaande stellingen worden hierna toegelicht met gedetailleerde feiten en argumenten.
BOS CONSULTING
Insolventierecht en Schuldregeling
Focustraining en Pastorale therapie
Diaconaal adviesbureau
www.de-lichtstad.nl/sociale-hulp
Mr.ing.Jaap P.Bos Lisven 1 5646HL Eindhoven
tel: 040-2116526
bggh 0620361647
email: [email protected]
2
Armoedebeleid 2014-2015
Diaconaal adviesbureau
Toelichting
Schulden zijn de belangrijkste armoedefactor
1. De afdeling Schulddienstverlening moet op WWB uitkering wachten (4 weken sollicitatie periode, ook als dat
zinloos is); inkomensondersteuning (gemiddeld 13 stuks/gezin) en belastingaangifte moeten eerst geregeld zijn.
2. Minima hebben geen 3-6 maanden financiële buffer om bureaucratische strubbelingen te overbruggen
3. Daardoor destabiliseert de schuldenaar steeds meer: Achterstanden bij huur, energie, zorgpremie etc.
4. Schuldenaar gaat slachtoffergedrag vertonen: alcohol, drugs, etc; hij is vatbaar voor verleiding tot hennepteelt.
5. Volgens opgedragen beleid mag SDV slechts aan stabiele mensen een minnelijk schuldsaneringtraject aanbieden
6. SDV krijgt jaarlijks 1500 hulpvragen; 250 saneringstrajecten; De rest is niet stabiel genoeg --> bewindvoerder
WIJ Eindhoven
7. Het SME juicht het toe dat WIJ Eindhoven steeds meer vroegtijdige hulp gaat aanbieden
8. Zolang de bureaucratische complexiteit van de armoederegelingen niet afneemt, zal het resultaat beperkt zijn
9. Bureaucratie van sociale zekerheid, inkomensondersteuning (gemiddeld 13 stuks/ gezin), en van schuldsanering
10. Dwangcrediteuren: verhuurder, energie, zorgverzekeraars hebben geen boodschap aan de beslagvrije voet
11. Minima kunnen daardoor vaak zeer snel destabiliseren, waardoor ze de bewindvoering worden ingedreven.
Bewindvoering
12. De kosten van beschermingsbewind worden voor minima betaald uit bijzondere bijstand: 1,5-2 miljoen/ jaar
13. Een bewindvoerder is nodig ter betaling van de vaste lasten en een wekelijks leefgeld. Meestal krijgt hij meteen
te maken met hoge eisen van dwangcrediteuren, terwijl de aflossingscapaciteit vaak minder dan €50/mnd
bedraagt. Met als gevolg steeds verder oplopen van de andere schulden, terwijl er te weinig leefgeld overblijft.
14. Schuldsanering is dringend nodig, maar volgens politieke opdracht wacht SDV af totdat de schuldenaar stabiel is.
15. Schuldregelen door bewindvoerders is discutabel. Gemeentelijke rugdekking zou dat kunnen verbeteren.
Budgetbeheer
16. Gemeentelijk budgetbeheer helpt slechts ten dele, omdat er alleen mechanische doorbetaling plaatsvindt van
vaste lasten. Geen belastingaangifte, of aanvraag voorzieningen, brieven naar schuldeisers en dergelijke.
17. Instabiele mensen hebben daarvoor een deskundige, behulpzame bewindvoerder nodig
18. Gemeentelijk budgetbeheer mag geen voorliggende voorziening worden voor beschermingsbewind.
Slachtoffergedrag
19. Minima voelen zich slachtoffer van een ingewikkelde bureaucratie met een wettelijk snoeihard sanctiebeleid,
complexe inkomensondersteuning en massale ontduiking van beslagvrije voet, waarbij overheid voorop loopt
20. Werkgevers ruiken slachtoffergedrag op afstand en kiezen liever voor werknemers die niet murw geslagen zijn
21. Slachtoffers zoeken zelfmedicatie: alcohol, blowen etc . Ze zijn makkelijke prooi voor drugsmaffia: hennepteelt
22. Geen wonder dat SDV ze niet kan helpen. SDV helpt jaarlijks slechts 250 van de 1500 hulpvragers
Beslagvrije voet
23. Een bijstandsmoeder heeft vaak een wettelijke aflossingscapaciteit van slechts €42/mnd
24. Bij zorgpremie achterstand krijgt ze een herhalende bestuurlijke boete van: € 40/mnd
25. Dwangcrediteur eist bij huurachterstand vaak € 100/mnd om achterstand in te lopen
26. Dwangcrediteur eist bij energieachterstand vaak € 50/mnd
27. Haar andere schulden lopen alleen maar op; en er blijft onvoldoende leefgeld over
28. Ze moet een beroep doen op de voedselbank, met pakketten ter waarde van € 100/mnd
29. Zodra een schuldenaar een saneringstraject krijgt bij SDV zal de belastingdienst (volgens het convenant) geen
bankbeslag meer leggen tot max. roodstand. Maar SDV helpt jaarlijks slechts 250 van de 1500 hulpvragers.
BOS CONSULTING
Insolventierecht en Schuldregeling
Focustraining en Pastorale therapie
Diaconaal adviesbureau
www.de-lichtstad.nl/sociale-hulp
Mr.ing.Jaap P.Bos Lisven 1 5646HL Eindhoven
tel: 040-2116526
bggh 0620361647
email: [email protected]
3
Armoedebeleid 2014-2015
Diaconaal adviesbureau
Saneringsperiode kan verkort worden
30. Driekwart van de schuldsaneringen betreft minima. Na 3 jaar krijgen de schuldeisers bijna niets uitgekeerd
31. AOW-ers krijgen na 1 jaar reeds schone lei, als hun afloscapaciteit lager is dan bewindvoerderssalaris (€51/mnd)
32. Rijkssuppletie (ongeveer €50/mnd) op bewindvoerdersalaris wordt sinds nov 2013 verhaald op boedelrekening
33. Daardoor komen sindsdien minima tot een aflossingscapaciteit van ongeveer € 100 ook in aanmerking voor een
verkorte saneringsperiode, omdat de schuldeisers bij een langere periode toch niets uitgekeerd krijgen.
Minnelijk saneringstraject van SDV
34. SDV rekent nog steeds met een drie jaar durende periode voor een minnelijk schuldsaneringtraject
35. SDV houdt bij de klant minimaal €73/mnd in. Spaarbedrag in 3 jaar: 36x73= € 2628
36. Bij in achtneming van de beslagvrije voet zou SDV slechts €42/mnd mogen inhouden van een bijstandsmoeder
37. Dan kan er na drie jaar een spaarbedrag van 36x42=€1512 verdeeld worden onder de schuldeisers
38. Als SDV minder te bieden heeft, dan zullen er minder vaak minnelijke saneringsregelingen mogelijk zijn.
39. Dan zullen er meer verwijzingen naar de rechtbank nodig zijn voor wettelijke schuldsanering (WSNP)
40. Sinds november 2013 kunnen bij wettelijke schuldsanering meer minima reeds na 1 jaar een schone lei krijgen.
41. Met deze nieuwe realiteit behoort het beleid van SDV rekening te gaan houden
42. SDV behoort de saneringsperiode te gaan bekorten tot 1 jaar met 12x42=€504 ter verdeling onder schuldeisers.
Schuldsaneringsfonds
43. Een gebruikelijke sanering met gespreide betaling over 3 respectievelijk 1 jaar vergt veel ambtelijke kosten
44. Terwijl er vaak maar € 1500 respectievelijk € 500 gespaard kan worden ter verdeling onder de schuldeisers.
45. Een schuldsaneringsfonds ter afkoop van schulden zou ambtelijke kosten van lange trajecten kunnen besparen
46. Voor 1998 gebeurde dat zo nu en dan met het toenmalige gemeentelijk noodfonds of door de stadsbank
47. Per geval zou uit dat fonds ongeveer €600 onder de schuldeisers verdeeld kunnen worden tegen finale kwijting
48. SDV zou dat nu al kunnen doen met behulp van geld van familie, vrienden, diaconie, Villa Nova, Vincentius, etc.
Een nieuwe categorie minima: mensen wier huis onder water staat
49. Bij inkomensachteruitgang en eventuele schuldsanering, zou de woning met restschuld moeten worden
verkocht, en komt een gezin op straat, terwijl het niet makkelijk is meteen een sociale huurwoning te krijgen.
50. Met zo'n saneringsfonds zou herstructurering van hun schulden mogelijk kunnen worden, door bijvoorbeeld de
concurrente schuldeisers af te kopen, opdat de hypotheek betaalbaar blijft en het gezin kan blijven wonen.
Positief vooruitzicht
51. Bij een positief vooruitzicht zullen veel minder schuldenaren in slachtoffergedrag hoeven te verzinken
52. Er zal veel minder beschermingsbewind nodig zijn
53. Er zal minder beroep gedaan hoeven te worden op de voedselbank
54. Schuldenaren zullen veel minder vatbaar worden voor de verleidingen van de drugsmaffia (hennepteelt)
55. Veel meer minima zullen beter beschikbaar blijven voor de arbeidsmarkt
Armoede onder kinderen
56. Kinderarmoede bestrijd je het beste door hun moeders/verzorgers snel uit de schulden te helpen.
Maatregelen als de 'meedoen bijdrage' en stichting leergeld zijn goed bedoeld, maar raken niet het kernprobleem.
Peter Ploeger
voorzitter SME
BOS CONSULTING
Insolventierecht en Schuldregeling
Focustraining en Pastorale therapie
Diaconaal adviesbureau
www.de-lichtstad.nl/sociale-hulp
Mr.ing.Jaap P.Bos Lisven 1 5646HL Eindhoven
tel: 040-2116526
bggh 0620361647
email: [email protected]
4

Download Report