Hoe bescherm ik mijn idee?

Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Bescherm uw cre@tiviteit
door Bruno Vanderschoot
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Agenda
> Het BBIE
> Intellectueel Eigendom
> Merkregistratie
> Andere IE-rechten
> Nuttige tips
1
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
2
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Intellectueel Eigendom is de
verzamelnaam voor rechten op
“intellectuele creaties”
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
3
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
EXCLUSIEF EN DUUR ?
> Merendeel deposanten
is KMO, starter of
particulier
> Gratis onderzoek
> Gratis informatie
> Bepaalde rechten gratis
> Subsidies mogelijk
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
BUREAUCRATISCH?
> Eenvoudige procedures
(bijv. merkaanvraag)
> Online indiening
> Online helptools
> Info à la carte
4
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Samenwerking
> BBIE is kenniscentrum (betrouwbaar, neutraal)
> Lange termijn politiek
> Info op websites (nood aan info)
> Informatiesessies (voor de partners zelf, voor hun
doelgroepen) + opleidingen
> Beurzen
> Artikels schrijven
> Bezoek aan BBIE (bijv. FlandersInshape, Wallonie
Design)
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
5
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Het BBIE geeft geen advies
Advies over IE-zaken wordt gegeven door gemachtigden of in
intellectueel eigendom gespecialiseerde advocaten.
Zie www.bmm.eu
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Wat is een merk
Een merk is een teken waarmee u
uw waren (producten) of
diensten onderscheidt van die van
uw concurrenten.
6
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Wat is een merk?
Een merk is de wereld van
associaties en
emoties die mensen hebben bij een
merkteken.
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Een merk is
Niet wat u vindt
Maar wat zij vinden!
7
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Waarom een merk?
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
8
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Merkenbeleid
> Juiste keuze
(merkonderzoek)
> Registreren of niet
> Consumenten binden
(emotionele +
symbolische betekenis)
> Financiële +
strategisch/concurrentië
le doelen
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Bereid je goed voor
> Branding + marketing
(test bijv. nieuwe
merknamen bij je
afnemers)
> Positionering van je
bedrijf, huisstijl, imago
en reputatie
> Juridische valkuilen
> Eerst merkgemachtigde,
dan reclamebureau
9
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Val op!
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Merk en waarde
"Als Coca-Cola al haar productiemiddelen tijdens een
ramp zou verliezen, dan zou het bedrijf
geen enkele moeite hebben om op korte termijn
voldoende financiële middelen te genereren om alle
fabrieken weer opnieuw op te bouwen.
1.
Maar, als alle consumenten plotsklaps aan
geheugenverlies zouden lijden en alles over
Coca-Cola zouden vergeten dan zou de onderneming
failliet gaan".
10
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Merk en waarde
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Merk en waarde
€ 42.225,=
€ 34.450,=
11
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Merk en waarde
voor consument
voor merkhouder
herkenningsteken
Snel vinden in winkel
Herkennen van reclame
Minder /geen verwarring
Herkenbaarheid
Onderscheid
associaties
Prijs/kwaliteit
Waarden
Belevingswereld/identiteit
Positionering
Reputatie
Merktrouw creëren
Meerwaarde
marketingvoordelen
Gemak bij kopen/herhaling
Spaaracties/aanbiedingen
Hogere marge
Onafhankelijk van retailing
Extensiemogelijkheden
Marktleiderschap
Beurswaarde
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Wat is een merk?
>
Individueel
of
collectief
12
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Woordmerken
Hospisol
Radio Uilenspiegel
Rob televisie
Leuvense Fonskes
Vlerick Alumni
Cosi
De gek oppelde afbeelding k an niet worden weergegev en. Het bestand is mogelijk v erplaatst, heeft een andere naam gek regen of is v erwijderd. Controleer of de k oppeling v erwijst naar het juiste bestand en de juiste locatie.
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Beeldmerken
13
De gek oppelde afbeelding k an niet worden weergegev en. Het bestand is mogelijk v erplaatst, heeft een andere naam gek regen of is v erwijderd. Controleer of de k oppeling v erwijst naar het juiste bestand en de juiste locatie.
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Woord- Beeldmerk
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
‘Aparte’ merken
> Vormmerk
> Kleurmerk
> Geurmerk
> Klankmerk
14
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Woord? Beeld? Combinatie?
> Sterk merk
> Zwak merk
> Kleur?
> Financieel (2 voor 1)
> Geen lange namen
> Geen ‘moeilijke’ namen
> Grenzeloos!
> Maak de goede keuze
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Wat is geen merk (wet)?
Een merk dat:
> Gebrek aan onderscheidend vermogen heeft
> Beschrijvend is
> Een gebruikelijke aanduiding is
> Misleidend is
> In strijd is met de openbare orde en de
goede zeden
> Verwijst naar een internationaal symbool
Beoordeling altijd in combinatie met waren en diensten waarvoor merk wordt
geregistreerd.
Bij twijfel: bel ons informatiecentrum of schakel een IE-specialist in
15
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Gebrek aan onderscheidend
vermogen
Algemene aanduidingen: Nierstichting, Body &
Volume, Badwereld, Films op lokatie.
Samenstellingen: Bouwbeurs, Watertaxi, Asbaketui,
Geboortewinkel/ geboortecentrum, Sportzorg, I-coach
Hoedanigheid, bestemming, herkomst,……: Natural
plus (toevoeginsmiddelen voor voedingsmiddelen op
basis van kruiden), Active C (vitamines), Soft Grip
(scharen), Dry ’n Fresh (deodorant), Blindensnijplank.
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Openbare Orde en Goede Zeden
16
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Internationale symbolen: art. 6 ter
van het Verdrag van Parijs
Heeft betrekking op vlaggen, wapens en andere
officiële emblemen van staten of internationale
organisaties.
Meest voorkomend: weigering omdat teken het
embleem van de Europese Unie bevat.
Gebruik kan mits toestemming van de organisatie.
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Oplossing: voeg grafisch element toe
maar……….
niet OK!
OK!
17
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Let op!
> Chevrolet Nova
> Fiat Uno
> Soa (melk)
> Bob (alcoholhoudend bier)
> Misair (vliegmaatschappij)
> EMU (vliegmaatschappij)
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Merkencommissie
18
De gek oppelde afbeelding k an niet worden weergegev en. Het bestand is mogelijk v erplaatst, heeft een andere naam gek regen of is v erwijderd. Controleer of de k oppeling v erwijst naar het juiste bestand en de juiste locatie.
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Weigeren of niet?
De gek oppelde afbeelding k an niet worden weergegev en. Het bestand is mogelijk v erplaatst, heeft een andere naam gek regen of is v erwijderd. Controleer of de k oppeling v erwijst naar het juiste bestand en de juiste locatie.
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Aandachtspunten merk zoeken
>
In welke databases
zoeken?
>
Voor welke producten en/
of diensten?
>
Geeft een indicatie
>
Infocenter ook voor vragen
over classificatie
>
WWW.BOIP.INT
19
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
20
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Zoeken op klassen
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
21
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
22
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Zoeken op beeldmerk
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
23
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
24
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
25
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Buiten Benelux
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
EU + WIPO
In 27 landen EU OAMI, te Alicante
Uitbreiding registratie vanuit Benelux naar max. 80
landen WIPO, te Genève
Vraag een adviseur in IE om advies
Recht van voorrang
26
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Let Op!
>
Geen identiek
vrij
merk
>
Sterk gelijkende merken
>
Anagrammen
>
Vertalingen
>
Verwarring mogelijk dan
probleem
27
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Oplossing
>
Grondig onderzoek
>
Onderzoek door BBIE
>
Advies van
merkgemachtigde
>
100% zekerheid onmogelijk
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Waarom registreren?
> Door registratie wordt het merk wettelijk bezit. Je
krijgt een officieel registratiebewijs.
> Met een registratiebewijs kun je stappen ondernemen
tegen piraterij.
> Je kunt het ® teken gebruiken. Dat wekt het
vertrouwen van klanten.
> De ondernemer kan zijn merk verkopen, want een
geregistreerd merk is geld waard.
Controleer eerst in het merkenregister of je merk of
handelsnaam al als merk is geregistreerd
28
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Betekenis symbolen ™ ® ©
™ wordt vooral in USA gebruikt om aan te
duiden dat een naam een merknaam is (is
nog geen registratie)
® wordt gebruikt zodra het merk definitief is
geregistreerd
© wordt gebruikt om een auteursrecht op
een werk te claimen
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Hoe registreren?
>
Online indienen via BOIP Online
Filing
>
Formulieren via post of fax
>
Binnen 4 maanden een officieel
registratiebewijs
>
Status aanvraag volgen in het
merkenregister
Algemene vragen over registratie en
procedures: Informatiecentrum BBIE:
070 244 242
Advies: www.bmm.eu Benelux Vereniging voor
Merken- en Modellenrecht
29
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Geldigheidsduur merk
> 10 jaar vanaf depotdatum, maar moet wel binnen 5
jaar gebruikt worden.
> Onbeperkt verlengbaar per 10 jaar.
> Depot kan op naam van een persoon, maar ook op
naam van een rechtspersoon.
> Geen tussentijdse wijzigingen en aanpassingen van
gedeponeerde merk.
> Modernisering/restyling eventueel nieuw depot.
30
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Voorbeeld restyling merk
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Een merk verdedigen
>
Toezicht door deposant door
abonnement op latere merken of
check merkenregister op
www.boip.int
>
Advies en controle door
merkengemachtigden
(via www.bmm.be)
>
Consument kan in verwarring
raken.
>
Derden profiteren van uw goede
naam of brengen hem schade
toe.De aanval is de beste
verdediging: in der minne
schikken of oppositie indienen.
31
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
OPPOSITIE
> Op basis van eerder gedeponeerd merk bezwaar
maken tegen later gedeponeerd merk.
> Termijn: binnen 2 maanden na publicatie van het
gedeponeerd merk.
> Cooling off periode: partijen krijgen gedurende
een korte periode de gelegenheid om te bezien of
zij hun geschil onderling kunnen beslechten.
> Partijen krijgen de gelegenheid hun standpunt
schriftelijk toe te lichten.
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
OPPOSITIE
> BBIE neemt beslissing na uitwisseling van
standpunten, argumenten en een eventuele
hoorzitting.
> Oppositie wordt gegrond bevonden: BBIE weigert
inschrijving of oppositie wordt afgewezen.
> Binnen 6 maanden na de start van de
oppositieprocedure wordt beslist.
> Beroep mogelijk bij één van de Gerechtshoven
van de 3 Beneluxlanden (Brussel, Den Haag,
Luxemburg).
32
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Enkele voorbeelden
DE KLOK
FRYLIGHT
frika-ligh
klokke roeland
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
'Mol en Rouge'
33
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Alles begint met een idee
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Idee beschermen?
Abstracte ideeën zijn niet te beschermen.
> Idee om kaarten via internet te versturen.
> Idee om een camera in een telefoon in te
bouwen.
> Idee voor bananenpasta
> Idee voor zwevende stoel
34
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Idee vastleggen
i-DEPOT:
>
Elektronisch bewijsmiddel
>
Voorziet idee van
datumstempel
>
Vergelijkbaar met akte
notaris, maar dan in
elektronische
vorm.
Het i-DEPOT komt niet in de
plaats van een intellectueel
eigendomsrecht.
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Wanneer I-DEPOT indienen?
> IE rechten zonder formele eisen
- Auteursrecht
- Niet geregistreerd Gemeenschapsmodel
> In geval van geheimhouding
> In het ontwikkelingstraject
(eerste stap registratieproces)
> Voor het onderhandelingsproces
35
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Andere mogelijkheden bescherming
Intellectueel Eigendom
> Geheimhoudingsverklaring.
> Auteursrecht.
> Handelsnaam.
> Domeinnaam.
> Octrooi.
> Model
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Geheimhoudingsverklaring
> Document waarin je gesprekspartner en jij
overeenkomen om informatie tijdens het gesprek
geheim te houden.
> Erin opnemen dat de informatie enkel gebruikt kan
worden mits jouw toestemming.
> Eventuele sancties opnemen als er inbreuk is.
> Bij inbreuk geldt verklaring als bewijs.
> Zie voorbeeld site FlandersDC
36
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Auteursrecht
> Nu van toepassing op alle originele producten waarin
men de schepping van een welbepaalde persoon kan
zien, dus ook alledaagse voorwerpen (bril, snijplank,
motief….).
> Voorbeelden: muziek, film, architectonische
werken,…..maar niet idee om films op aparte locaties
te tonen.
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Auteursrecht (2)
>
Auteursrecht ontstaat automatisch. Er is geen formele
registratieprocedure
>
Registratie kan belangrijk zijn in verband met het hebben van
een bewijsmateriaal (notaris, I-Depot,…) en auteurscontract
voor werknemers.
>
Duurtijd tot 70 jaar na dood auteur.
> Meer info: www.economie.fgov/opri-die.htm
37
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Handelsnaam
> Naam waaronder een onderneming haar activiteit
voert.
> Registratie via de Kruispuntbank.
> Recht geografisch beperkt.
> Mag niet in strijd zijn met merknaam.
> Duurtijd zolang naam in gebruik is.
> Meer info: www.economie.fgov/opri-die.htm
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Domeinnaam
> Is een “alfanumerieke weergave van een numeriek IP
adres dat mogelijk maakt een op het Internet
aangesloten computer te identificeren”.
> Registratie: (“first come, first served”) via
registratieagenten geaccrediteerd door DNS.
> Handel in domeinnamen kan big business zijn, bijv.
Sex.com, vodka.com, groen.be……
> Meer info: WWW.DNS.BE
38
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Octrooi
> Technische uitvindingen die nieuw zijn en industrieel
toepasbaar.
> Duurtijd 20 jaar.
> Vrij ingewikkelde en dure procedure
> Zodra een produkt nieuwe technische kenmerken
bevat is er een potentiële octrooieerbaarheid.
> Meer info: www.economie.fgov/opri-die.htm
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Voorbeeld octrooi
39
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Voorbeeld octrooi
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
MODEL
40
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Wat is een Model ?
> Vormgeving (design)
> Zowel twee-, als
driedimensionaal
> Nieuw
> Eigen stijl
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Tekening = tweedimensionaal
41
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Model = driedimensionaal
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Hoe bescherm ik mijn model?
> Registratie
> 25 jaar geldig
> Verlenging iedere 5 jaar
> Invullen formulieren
> Afbeeldingen toevoegen
(Unieke stijlkenmerken moeten zichtbaar zijn)
> Kostprijs: € 108 voor 5 jaar
42
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Niet geregistreerd Europees model
> Geen formele registratie
> 3 jaar geldig
> Nuttig voor producten met een korte levenscyclus
(mode)
> Alleen optreden tegen bewuste nabootsing
> Bewijsmiddel: i-DEPOT
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Inbreuk?
> Zeepdispenser Aldi
> Senseo Philips
43
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Model opzoeken
> 4 databases
> BOIP
> WIPO
> OHIM/OAMI
> Designview
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
TIPS
>
Houd ‘logboek’ bij van alle besprekingen die
u voert met andere partijen (fabrikanten,
leveranciers,geldschieters,..).
>
Als zelfstandig ontwerper al uw creaties
onder één merknaam ‘hangen’
(=paraplumerk) zoals, Veronique
Branquinho, Dirk Bikkembergs, Olivier
Theyskens, Interia Design, ………..
>
In dienstverband behoren creaties toe aan
werkgever, let op bij opdrachten voor
anderen (niet onder diensturen, zie proces
Barbie tegen Bratz).
>
Ontwikkel goede marketingstrategie.
>
Niet onnodig procederen tegen namaak
(loont het wel de moeite?).
44
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
TIPS
>
Productieketen zo kort mogelijk houden
om namaak beter te kunnen opsporen.
>
Wees bereid tot samenwerken, ga
antecedenten na van potentiële partners.
>
Als uw product getoond wordt op een
beurs dan eerst algemene voorwaarden
checken van de beursorganisatie
(optreden tegen namaak).
>
Niet-geregistreerd gemeenschapsmodel
(3jaar + namaak volledig identiek)
gebruiken voor bijv. modecollectie.
>
Namaak uit China vaak te herkennen aan
fouten in het Engels op label.
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Kostenplaatje
>Basisrecht voor merkenregistratie
in 3 klassen voor 10 jaar: €240.
>Aanvraag online i-DEPOT: €35.
>Via AO of IC € 25
>Europese registratie: €900
minimum.
>Internationale tarieven, afhankelijk
van o.a. landenkeuze : op onze
website
45
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Noteer alvast:
>
Zitdagen: 22 mei Gent
>
3 juni Kortrijk
>
2 oktober Hasselt
>
23 oktober A’pen
>
20 november Brugge
>
25 november Leuven
>
4 december Gent
>
Workshops Merken: 6 november A’pen
>
Workshops Modellen: 25 september
Kortrijk
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
Informatiecentrum
>
Het eerste aanspreekpunt
>
Voor (algemene) vragen over
merk- en modelregistratie: hoe
deponeren, welke klassen,
weigering?
>
Vastleggen van ideeën
>
Bereikbaar iedere werkdag
tussen 8:30 uur en 17:00 uur
(via mail [email protected],
telefoon 070 244 242 of op ons
kantoor aan de Bordewijklaan
15 in Den Haag)
46
Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom
www.boip.int
47