Thema blusmiddelen/automatische blusinstallaties

Thema blusmiddelen/automatische blusinstallaties
Welke regels gelden er voor sprinklers?
De ontwerpnormen voor sprinklers zijn vooral vastgelegd in de
Nederlandse NEN-EN12845 + NEN1073 en de Amerikaanse
normen NFPA13. In Nederland zijn sprinklers alleen verplicht in
vuurwerkkluizen. In het buitenland zijn sprinklers in steeds
meer situaties wél verplicht. In Scandinavië bijvoorbeeld in alle
verzorgings- en ziekenhuizen. En in Wales moet vanaf 1 januari
2016 een sprinklerinstallatie aanwezig zijn in alle nieuwbouwwoningen. Meer voorbeelden zijn te vinden via www.sprinkler.nl
en www.eurosprinkler.org.
In Nederland is het wel zo dat sprinklers steeds vaker worden
meegenomen in de besluitvorming met het oog op een gelijkwaardige brandveilige oplossing. Dit hangt samen met de terugtrekkende rol van de overheid, de veranderende rol van de
brandweer en de groeiende eigen verantwoordelijkheid van
gebouwbeheerders en -eigenaren.
Maar in de praktijk, bij controles en
gevolgen door brand, blijkt dit besef nog
maar mondjesmaat te zijn doorgedrongen. “Op zich niet zo vreemd”, legt van
Lierop uit, “want om te beginnen weten
veel mensen niet eens dat de wettelijke
eisen aan brandveiligheid erg laag zijn en
alleen gericht op veilig vluchten. Daarbij
heeft een omslag in denken tijd nodig, en
gebouweigenaren bouwen en verbouwen
immers niet zo vaak. Als brancheorganisatie vinden wij het van groot belang dat
gebouwbeheerders en -eigenaren worden
gestimuleerd om na te denken over de
gevolgen van brand: wat accepteer je nog
wel en wat niet? Zet dit in een brandveiligheidsvisie. Vervolgens is het de kunst die
visie naar een passende mix van maatregelen te vertalen. Een goede adviseur kan
daar prima bij helpen.”
Bij de vertaling van de brandveiligheidsvisie naar maatregelen moet je volgens
Van Lierop breed denken. “Betrek alle
belanghebbenden erbij. Denk na over de
rol van de brandweer en neem de inbreng
van de eindgebruiker zeer serieus. Als
eindgebruiker weet je immers exact wat er
in je gebouw gebeurt. Dan kom je als het
goed is ook op het vraagstuk rondom de
continuïteit van je bedrijf of organisatie.”
En hij vervolgt: “Brandveiligheid is een
samenspel en in veel gevallen maatwerk.
Ga je er mee aan de slag, denk dan ook aan
een krachtig middel als sprinklers. De
bedoeling is dat deze een brand controleren, maar een mooi bijkomend voordeel is
dat zij een brand in de praktijk vaak ook
blussen.”
Continuïteit en flexibiliteit
Een zeer recente brand in Den Haag
onderstreept Van Lierops betoog. In de
nacht van 10 op 11 februari 2014 is door
kortsluiting op de tweede etage van V&D
in Den Haag brand ontstaan. Voordat de
brandweer arriveerde, had één sprinklerkop de brand automatisch geblust. Er was
waterschade, maar de sprinklerinstallatie
voorkwam dat de brand zich verder
ontwikkelde. De naastgelegen bagage-
10
nummer 2
mei 2014
afdeling met koffers en de rest van het
warenhuis bleven gespaard. V&D heeft
ondanks de overlast haar deuren om 10:00
uur kunnen openen voor het winkelend
publiek. De continuïteit van het bedrijf
kwam dus nauwelijks in het geding.
Naast continuïteit is het ook raadzaam na
te denken over flexibiliteit. “Met een
sprinklerinstallatie kun je flexibeler
bouwen en zijn grote open ruimten en
atria mogelijk”, aldus Van Lierop. Hij
vervolgt met een voorbeeld van veranderd
beleid met het oog op ouderenhuisvesting: “De overheid wil dat ouderen langer
zelfstandig kunnen blijven wonen.
Woningcorporaties zijn daarom bezig om
voormalige bejaardentehuizen om te
vormen tot aparte woonunits voor
ouderen. Deze gebouwen voldoen door de
opdeling in individuele appartementen
vaak niet aan de eis van 60 minuten
brandwerendheid tussen de woningen.
Met een sprinklerinstallatie los je niet
alleen dat probleem op, maar til je het
brandveiligheidsniveau naar een veel
Studenten gezocht
De VSI/NOVB heeft specifieke vraagstukken over de
toepassing van sprinklers
en gelijkwaardigheid. Zij zijn
op zoek naar studenten die
hierin geïnteresseerd zijn en
aansluiting willen zoeken bij
de faculteit Bouwkunde van
de Technische Universiteit
Eindhoven om deze vraagstukken op te lossen.
In Eindhoven is Ruud van
Herpen praktijkhoogleraar
Fire Safety Engineering
(FSE). Hij ondersteunt en
promoot het onderzoek en
onderwijs op het gebied van
FSE binnen de vakgroep
Building Physics and Services (BPS).
Meer weten? Neem contact
op met John van Lierop:
[email protected].
Thema blusmiddelen/automatische blusinstallaties
Publicaties
•• Met het oog op praktische
brandveiligheidsoplossingen en met het denken in
risico’s als uitgangspunt,
biedt SBRCURnet de
publicatie Werken met
Fire Safety Engineering
(2013) aan.
•• Daarnaast stond het
thema ‘Veranderen van
gebouwen’ met het oog op
brandveiligheid centraal
tijdens het Nationaal
Brandveiligheidscongres
van 17 april 2014. Vragen
als ‘Wat vinden we als
Nederlandse marktpartijen een acceptabel
brandveiligheidsniveau in
bestaande gebouwen?’,
‘Waar loop je tegenaan als
een gebouw van functie
verandert?’ en ‘Hoe kun je
onder andere aan jaren 70-gebouwen,
zoals het Catharineziekenhuis in Eindhoven. Daar is een watermistsysteem ingezet
waarmee een gelijkwaardige oplossing
voor brandcompartimentering is gerealiseerd en tegelijkertijd een gelijkwaardige
oplossing voor brandoverslag via gevels.”
In ziekenhuizen gelden voor patiëntenkamers hogere eisen met het oog op de
grootte van de compartimenten. “Wil je die
realiseren met bouwkundige maatregelen,
dan blijkt een sprinkler in zulke gevallen
een economisch betere oplossing te zijn.”
Toch zijn het juist ook de kosten die velen
doen aarzelen over het installeren van
blusinstallaties. “Klopt”, beaamt Van Lierop,
“maar dan reageer ik met de opmerking dat
je het brandveiligheidsniveau dat je met
sprinklers bereikt absoluut niet kunt
vergelijken met het basisniveau dat je
bereikt door het volgen van het Bouwbesluit.
Uiteraard kost een installatie het nodige,
maar je moet je vooral afvragen ‘wat levert
het me op?’ En welke andere investeringen
kunnen achterwege blijven omdat er een
sprinklerinstallatie of een andere automatische blusinstallatie is geïnstalleerd?”
In verband met het kostenvraagstuk wijst
Van Lierop op de zogenoemde BIO-mix.
“Weeg bij het opstellen van een visie zowel
Bouwkundige, Installatietechnische als
Organisatorische maatregelen af. Bij
bouwkundig moet je dan vooral denken
aan brandscheidingen en kleppen, bij
installatietechnisch aan branddetectie en
blusmogelijkheden en bij organisatorisch
aan de inzet van de bedrijfshulpverlening
‘Let bij het
opstellen van een
visie op de
BIO-mix’
en het gebruik van een gebouw.” Honderd
procent veilig bestaat niet, maar met de
juiste mix van maatregelen kun je veel
problemen voorkomen. Hij besluit: “En
vergeet ook niet mee te rekenen wat de
keuze voor een bepaalde oplossing je na
een brand kan opleveren.”
Foka Kempenaar is redacteur bij SBRCURnet.
als beheerder of eigenaar
zo goed mogelijk inspelen
op toekomstige ontwikkelingen?’ stonden op deze
dag centraal.
•• Dit voorjaar kunt u ook
deelnemen aan diverse
cursussen, waaronder de
Basis- en de Verdiepingscursus Brandveiligheid en
de Cursus Brandveilig
beheren van gebouwen.
Kijk voor meer informatie
op www.sbrcurnet.nl/
brand.
hoger niveau. De bewoners, vaak in
mindere mate zelfredzaam, kunnen nu
wel veilig vluchten.”
Kosten en keuzes
Ook bij verbouwingen kunnen oplossingen
als automatische blussystemen volgens
Van Lierop uitkomst bieden. “Dan denk ik
Volgens John van Lierop (EFSN, NOVB) is het van groot belang dat
gebouwbeheerders en -eigenaren worden gestimuleerd om na te denken
over de gevolgen van brand.
nummer 2
mei 2014
11
Thema blusmiddelen/automatische blusinstallaties
Foka Kempenaar
‘Sprinkler vaker in beeld door verschuiving verantwoordelijkheden’
Maatregelmix is maatwerk
Het idee dat je met een automatische blusinstallatie zoals sprinklers een concept in handen hebt waarmee
je écht een verschil kunt maken, is volgens John van Lierop – landenmanager voor European Fire Sprinkler
Network (EFSN) en de Nederlandse Organisatie voor Brandveiligheid (NOVB) – in ons land nog onvoldoende
doorgedrongen. Maar mede doordat beheerders van gebouwen steeds meer eigen verantwoordelijkheid
dragen als het gaat om brandveiligheid, ziet hij wel een kentering ontstaan.
Villa Meijling in Borne is een mooi
voorbeeld van een herbestemming
– van bedrijf naar een voorziening
voor ouderenzorg – waarbij een
sprinklerinstallatie is geïnstalleerd
(foto: De Groot Installatiegroep
Brandbeveiliging B.V.)
D
e voorraad bestaande gebouwen
in Nederland neemt nog elk jaar
toe. Daarvan moeten er vele
worden aangepast om ze te laten voldoen
aan de maatstaven van deze tijd, of om ze
een nieuwe functie te geven. Wil je deze
panden brandveilig maken, dan vormt het
Bouwbesluit de basis. “Dit geeft slechts
minimale prestatie-eisen, die vooral
gericht zijn op veilig vluchten en het
beperken van brandoverslag. Sprinklers
komen er niet in voor, maar die kun je wél
als gelijkwaardige oplossing inzetten”,
vertelt van John van Lierop.
De wettelijke eisen zijn dus minimaal, en
daarbij is de strategie van de brandweer
de afgelopen jaren veranderd. Zij gaan
niet meer zomaar een brandend pand
binnen om de brand van binnenuit te
bestrijden. Bovendien krijgt de markt te
maken met het duale stelstel: door nieuwe
regelgeving die in 2015 in werking treedt,
kunnen initiatiefnemers hun verbouwplannen ook laten beoordelen door
particuliere adviesbureaus. De verantwoordelijke rol van de gebouwgebruiker
voor brandveiligheid komt hierdoor nog
scherper naar voren. Van Lierop: “Eigenlijk
waren die gebouwgebruikers altijd al
eindverantwoordelijk, maar realiseren ze
zich dat vaak onvoldoende.”
Brandveiligheidsvisie
Marktpartijen moeten dus zélf een steeds
scherper beeld hebben van het gewenste
brandveiligheidsniveau in hun gebouwen.
nummer 2
mei 2014
9

Download Report