brand / veiligheid Auteur: H.J. Kooijmans ‘De opmars van sprinklerinstallaties is sinds 1970 niet te stuiten.’ Sprinklerbranche: geen last van de crisis H.J. Kooijmans, Sales manager UNICA Automatic Sprinkler Terwijl de bouw- en installatiesector nog steeds te maken heeft met een krimpende markt hebben sprinklerinstallateurs – en leveranciers, zoals Unica Automatic Sprinkler, business unit van Unica Installatiegroep, te maken met een stijgende omzet en goede vooruitzichten. Dat de sprinklerbranche de wind mee heeft, is een gevolg van het nieuwe Bouwbesluit. Ook de terugtredende rol van de brandweer en de verschuiving van nieuwbouw naar herbestemming van gebouwen, van leegstand naar duurzame huisvesting, speelt een rol. Bovendien is er sprake van verminderde beschikbaarheid van bluswater. • Stellingname t.a.v. brandveiligheid in huisvesting. De oplossing ligt voor de hand: herbestemming. Door gebruik te maken van ener- het Bouwbesluit 2012 In het Bouwbesluit 2012 zijn minimale eisen vast- giebesparende bouwmethodes en slimme instal- gelegd ten aanzien van de brandveiligheid van latietechnieken kan tegelijker tijd het gebouw een bouwwerk. De belangrijkste doelstelling is: de worden verduurzaamd. Maar hierbij moet wel mensen moeten het gebouw veilig kunnen ont- worden beseft dat door de gewijzigde functie van vluchten en de brand moet dusdanig beheersbaar een gebouw, de bijbehorende brandveiligheid zijn dat dit geen bedreiging vormt voor de naast- ook moet worden aangepast. gelegen panden. Als hier aan voldaan is, mag in principe een pand afbranden. Brandschade is een • Verminderde beschikbaarheid van kwestie voor de eigenaar en zijn verzekeraar. bluswater Tot vrij recent was het gebruikelijk om sprinklerin• Terugtredende rol brandweer stallaties voor bijvoorbeeld kantoren en bedrijven In het verlengde van het Bouwbesluit 2012 en aan te sluiten op de plaatselijke drinkwatervoor- mede gedreven door de roep om bezuinigin- ziening. Ook zonder sprinklerinstallatie werd de gen zal Brandweer Nederland zich richten op drinkwatervoorziening in nieuwbouw uitgelegd preventie in plaats van het blussen van branden. om in geval van een brand de brandweer van De nadruk komt te liggen op zelfredzaamheid bluswater te kunnen voorzien. Dit hield in dat de en op eigen verantwoordelijkheid van de burger. leidingdiameters behoorlijk overgedimensioneerd Concrete gevolgen van de bezuiniging bij de zijn en dientengevolge bezinksels accumuleren brandweer zijn een mindere dekkingsgraad van door een relatief lage doorstroomsnelheid bij brandweerkazernes en minder brandweerperso- normaal gebruik. neel. De meeste aandacht voor wat betreft de De drinkwaterleidingbedrijven in Nederland zijn brandweerinzet voor persoonlijke veiligheid zal echter van mening dat zij drinkwater moeten zich focussen op niet-zelfredzame personen zoals leveren en geen bluswater en dus moeten kun- de bewoners van zorginstellingen, seniorenhuis- nen volstaan met relatief slankere leidingnetten, vesting en kinderdagverblijven. die goedkoper in aanleg en onderhoud zijn en vooral een veel betere doorstroming hebben. 22 • Herbestemming van gebouwen Om deze visie te ondersteunen zijn de afgelopen Door de ongecontroleerde groei van onder meer jaren de vastgoedkosten enorm opgelopen voor de kantorenmarkt tot de jaren 90 van de vorige de aansluiting van sprinklerinstallaties. In feite eeuw hebben we in Nederland te maken met een ontmoedigingsbeleid voor de aansluiting van een enorme leegstand, terwijl er een permanente sprinklerinstallaties en een taakverzwaring voor vraag is naar huisvesting voor studenten, starters, de brandweerinzet, zij moeten nu uitrukken met een- of tweepersoons huishoudens en senioren een eigen watervoorraad. stedebouw & architectuur | nr. 4 | juli 2014 De afgelopen jaren zijn de vastgoedkosten voor de aansluiting van sprinklerinstallaties enorm opgelopen. In feite een ontmoedigingsbeleid voor de aansluiting van sprinklerinstallaties en een taakverzwaring voor de brandweerinzet. 23 brand / veiligheid ‘De nadruk in brandveiligheid komt te liggen op zelfredzaamheid en op eigen verantwoordelijkheid van de burger.’ De sprinklerinstallatie geboden voor lage kosten die onvoldoende druk De opmars van de sprinklerinstallatie is sinds en capaciteit leveren omdat dat gunstig uitkomt 1970 niet te stuiten en deze lijn zal zich – om met het oog op de aangeboden drinkwaterca- hierboven genoemde redenen - ook voort gaan paciteit. Ook worden er steeds vaker loodgieters zetten. Een sprinklerinstallatie zorgt ervoor dat ingeschakeld voor de aanleg van sprinklerinstal- een brand geheel automatisch zonder tus- laties. Daarom is kwaliteitsbewaking van belang. senkomst van mensen een brand signaleert, Als je die niet inbouwt, is het wachten op de door meldt, controleert en in negen van de tien eerste brand waarbij de sprinkler niet doet wat gevallen ook blust. Hierdoor blijft de brand klein wij er van verwachten, en dat is frustrerend, en kunnen mensen veilig vluchten en wordt het gezien de langzaam en zorgvuldig opgebouwde pand gespaard. reputatie van de sprinkler in Nederland. Om die De techniek van de sprinklerinstallatie is de kwaliteitsbewaking van de grond te krijgen zijn laatste jaren enorm verbeterd voor wat betreft belangrijke stappen gezet. Sinds kort is de NEN aanspreeksnelheid en sproeidichtheid op maat. 2077 gepubliceerd die als norm wordt gehan- Doordat de sprinklerbranche wordt gesteund teerd voor toepassing van woningsprinklers. Als door de brandweer en verzekeraars in de vorm vervolg hierop wordt binnenkort de certificerings- van een inspectie- en certificeringsregeling, is en regeling woningsprinklerinstallateurs uitge- blijft de betrouwbaarheid van een sprinklerinstal- geven. Door de Nederlandse Organisatie voor latie erg hoog. Brandveiligheid (NVOB) is daarvoor een speciale De techniek van de sprinklerinstallatie is de laatste jaren enorm verbeterd voor wat betreft aanspreeksnelheid en sproeidichtheid op maat. vereniging opgericht: Vereniging Woningsprinkler De watermistinstallatie Installateurs (VWI) die nauw samenwerkt met de Ingegeven door de verminderde beschikbaarheid brandweer. van bluswater, de beperkte fysieke mogelijkheid om leidingen in een gebouw te monteren, de Vanuit een heel andere hoek ligt er een bedrei- angst voor waterschade, en de beperkte red- ging voor de woningsprinkler: de verzekeraar zaamheid van sommige bevolkingsgroepen is met die bang is voor waterschade door ondoelmatig name de watermistsprinklerinstallatie in opmars. gebruik of door een uit hand gelopen grap. Het In Nederland is inmiddels circa 800.000 vierkante opdringen van veiligheidsvoorzieningen aan de meter gebouwoppervlakte met deze nieuwe burger, die uiteindelijk worden meegenomen in techniek beveiligd. Het succes van watermistin- de huurpenningen of koopsom, is een moeilijk stallaties is terug te voeren op het principe van traject en wordt vaak als betutteling ervaren. Het het maximaal benutten van het koelende en domein ‘achter de voordeur van de burger’ is en warmte-absorberende vermogen van water door blijft een omstreden terrein voor hulpverleners in waterdeeltjes extreem klein te maken. Hierdoor Nederland. wordt er slechts 20 procent van de hoeveelheid water gebruikt in vergelijking met traditionele Nieuwe kansen sprinklertechniek. Voor het segment zorg, onderwijs en utiliteit blijft de sprinkler -of watermistinstallatie uitgelezen 24 De woningsprinkler kansen bieden. Ook in het kader van duurzame Momenteel staat de woningsprinkler volop in de ontwikkeling van steden en woonkernen zijn mul- belangstelling, met name gestimuleerd door de tifunctionele oplossingen binnen handbereik door brandweer. Op zich een goede ontwikkeling waar bijvoorbeeld te kiezen voor grijs wateropslag. men toch kritisch naar moeten blijven kijken. Door hemelwater te bufferen kan dit worden Kenmerkend voor de woningsprinkler is dat deze gebruikt voor koude–warmte opslag , toiletspoe- ontwikkeld is voor het redden van mensenlevens ling, tuinsproeien en sprinkler- of watermistinstal- en niet per definitie gericht is op behoud van laties. Een sprinkler- of watermistinstallatie is 100 i inventaris en goederen. Kritisch blijven kijken procent recyclebaar en biedt onze gebouwen een www.sprinkler.nl inderdaad. Momenteel worden systemen aan- verdubbeling van hun levensduur. stedebouw & architectuur | nr. 4 | juli 2014 25