Nieuwsbrief 145

Nieuwsbrief 145
25 februari 2014
Rubrieken
NPHF Opinie
Klik op onderstaande links om
snel naar een rubriek te gaan
in de nieuwsbrief.
Blog 29: Hallo, eet mij vandaag met couscous. Door
Felix Cohen, bestuurslid NPHF en directeur
Voedingscentrum. Het klinkt futuristisch: een sms
krijgen van een pak melk uit je koelkast, of van de
avocado op je fruitschaal, met een menusuggestie of
een waarschuwing dat de houdbaarheid van het
product verloopt. Maar waarschijnlijk gaat dit al in de
zeer nabije toekomst gebeuren. Op dit moment
worden microchips ontwikkeld die in de verpakking
passen en bijvoorbeeld temperatuur en vocht kunnen
meten en de houdbaarheidsdatum in de gaten
houden. Bekijk Blog
NPHF nieuws
Algemeen nieuws
Publicaties
Agenda
Personalia
Oproepen
NPHF nieuws
Vooraankondiging: Gezondheidscongres Van Denken naar Doen
25 februari 2014
Op 18 september a.s. organiseert de NPHF, samen met Stichting Zelforganisatie en Zorgportaal
RijnmondNet, de gezondheidsconferentie Van Denken naar Doen. Het doel van de conferentie is
om effectieve voorbeelden te laten zien hoe het veld van nazorg naar voorzorg kan bewegen door
'gewoon' aan de slag te gaan. Noteer de datum alvast in uw agenda, meer informatie over het
programma volgt.
Blog Felix Cohen, bestuurslid NPHF
25 februari 2014
Met de titel: Hallo, eet mij vandaag met couscous. Zie de NPHF Opinie hierboven.
NPHF tijdens het Innovation for Health congress
13 februari 2014
Dinsdag 11 februari jl. vond het eerste Innovation for Health conference in de RAI te Amsterdam
plaats. Deze conferentie was goed bezocht met 700 deelnemers, voornamelijk uit de Life Science &
Health sector. De NPHF Federatie voor Preventie werd vertegenwoordigd in het programma door
Tom Oostrom en Thomas Plochg. De eerste nam weliswaar in zijn hoedanigheid als directeur van
de Nierstichting aan het plenaire paneldebat mee, maar brak een duidelijke lans voor meer
preventie. De laatste presenteerde de NPHF visie in de enige workshop die over preventie ging. Klik
1
hier voor de website en hier voor de NPHF presentatie.
Algemeen nieuws
Vanavond in EenVandaag: de lobby van Philip Morris in Brussel
25 februari 2014
Actualiteitenrubriek EenVandaag besteedt vanavond aandacht aan de lobbypraktijken van Philip
Morris International (PMI) in Brussel. De uitzending is tot stand gekomen in samenwerking met
TabakNee en gebaseerd op interne documenten over de lobby van Philip Morris waar TabakNee
eerder de hand op wist te leggen. De uitzending belicht hoe Nederlandse Europarlementariërs zijn
omgegaan met de lobby van de Marlboro-producent. Klik hier voor meer informatie.
Niet iedere snotneus is griep
13 februari 2014
Half februari is er nog steeds geen griepepidemie, zo blijkt uit de meldingen van de peilstations van
de NIVEL Zorgregistraties. In de neus- en keelmonsters van mensen met plotselinge koorts en
hoesten, een snotneus, keelpijn, hoofdpijn, pijn op de borst of spierpijn, vindt het RIVMlaboratorium in de eerste maand van dit jaar twee keer zoveel respiratoir syncytieel virus (rsv) als
griepvirus. Daarnaast blijken veel van de mensen met deze griepachtige klachten besmet met
rhinovirus: verkoudheidsvirus. Klik hier voor meer informatie.
Specialisten komen met lijst onzinbehandelingen
22 februari 2014
Er komt een beter-niet-doenlijst van medische behandelingen die niet effectief zijn. Voor de helft
van wat in ziekenhuizen gebeurt, bestaat geen wetenschappelijk bewijs. Daarom gaan medisch
specialisten op grote schaal de effectiviteit van behandelingen onderzoeken. Klik hier voor het
artikel in de Volkskrant.
Minister Schippers geeft startschot Stichting Q-Support
12 februari 2014
Minister Edith Schippers (VWS) heeft in het Brabantse Herpen het startschot gegeven voor de
Stichting Q-Support. Daarbij lanceerde zij ook officieel de website. De stichting Q-Support begeleidt
en geeft advies aan Q-koortspatienten, mensen met chronische Q-koorts en mensen met QVS (Qkoorts vermoeidheidssyndroom). Klik hier voor het nieuwsbericht en klik hier voor de website.
De gezondheid van jongeren vraagt om onderzoek
18 februari 2014
Volgens de VVD worden jongeren ongericht bevraagd en is het de jongeren onduidelijk wat er
gebeurt met de uitkomsten van het onderzoek door de Jeugdgezondheidszorg. Dit is onjuist
volgens GGD Nederland. De vragenlijsten zijn opgesteld door gezondheidsonderzoekers van de
GGD in samenwerking met het RIVM en gebaseerd op wetenschappelijke inzichten. De uitkomsten
van het onderzoek worden alleen gedeeld met het kind zelf. De collectieve, geanonimiseerde
gegevens worden gebruikt voor gemeentelijk gezondheidsbeleid. Klik hier voor meer informatie.
Veel belangstelling gezonde school: extra geld VWS en OCW
20 februari 2014
De bewindspersonen van de ministeries van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en van Onderwijs,
Cultuur en Wetenschap stellen 2 miljoen euro extra ter beschikking voor Sport, Bewegen en
Gezonde Leefstijl op scholen. Het animo onder scholen is zo groot dat het huidige budget voor
ondersteuning vanuit de Onderwijsagenda Sport, Bewegen en Gezonde Leefstijl niet toereikend is.
Klik hier voor meer informatie.
2
Nederlandse jongeren zijn gezond
20 februari 2014
Nederlandse jongeren voelen zich gezond en zijn dat ook echt. Ze staan op een internationale
ranglijst in de top 3 op het gebied van goede gezondheid. Toch zijn er in Nederland problemen, met
onder meer extreem drankgebruik, internetverslaving en overgewicht. Dat blijkt uit de Verkenning
Jeugdgezondheid, deze is gemaakt in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid en
uitgevoerd door het RIVM en het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid (NCJ). Klik hier voor meer
informatie.
Minder kinderen naar kinderdagverblijven
18 februari 2014
Het aantal kinderen dat naar een kinderdagverblijf gaat, is in 2013 voor het tweede opeenvolgende
jaar afgenomen. Op 31 december 2011 zaten 322 duizend kinderen van 0 tot 4 jaar op de opvang,
eind 2013 waren dat er nog 284 duizend. Dat komt neer op een daling van 11 procent. Dit blijkt uit
onderzoek van het CBS. Klik hier voor meer informatie.
Een op de vijf tienermeisjes is obsessief bezig met gezond eten
18 februari 2014
Eén op de vijf meisjes is obsessief bezig met gezond eten. En dat niet alleen, 21,5% geeft aan in
paniek te raken als ze aan het einde van de dag bedenken dat ze niet genoeg gevarieerde of
waardevolle voedingsstoffen hebben binnengekregen. Klik hier voor meer informatie.
Meer jongeren in behandeling voor hun gameverslaving
16 februari 2014
Steeds meer jongeren zoeken behandeling voor hun gameverslaving. In 2013 behandelde Jellinek
ruim 50 jongeren voor een gameverslaving. Dit is een forse toename ten opzichte van voorgaande
jaren. De stijging komt onder meer door de uitgebreide beschikbaarheid van internet via
smartphones en tablets. Klik hier voor meer informatie.
Eerste Kamer stemt in met Jeugdwet
18 februari 2014
De Eerste Kamer heeft brede steun uitgesproken voor de Jeugdwet. De fracties SGP, Christen Unie,
D66, CDA, PvdA en VVD stemden in met de wet. De stemming volgde na een lang debat met
staatssecretaris Martin van Rijn (VWS) en staatssecretaris Fred Teeven (VenJ). Dat betekent dat
vanaf 1 januari 2015 gemeenten verantwoordelijk zijn voor alle jeugdhulp en de uitvoering van
kinderbeschermingsmaatregelen en jeugdreclassering. Klik hier voor het nieuwsbericht en klik hier
voor een infographic over de Jeugdwet.
GGD controleerde in 2013, 10 procent gastouders
19 februari 2014
De GGD controleerde het afgelopen jaar 10 procent van alle gastouders die ingeschreven stonden
in het Landelijk Register. Daarmee is voldaan aan de minimale eis van een controle van 5 tot 30
procent van de gastouders, stelde minister Lodewijk Asscher van SZW op 13 februari jl. in antwoord
op Kamervragen. Klik hier voor meer informatie.
The #dutchkiss
13 februari 2014
Across the globe, only one in ten gay men has access to sex education, HIV care and healthcare
treatment. Due to anti-gay laws and stigmatisation their right to health care is jeopardized, while
they are at a high risk for HIV. The Aids Fonds defends this right to health care and has initiated the
launch of the #dutchkiss campaign in solidarity with the global LGBT community. An international
symbol of tolerance, love, free choice of partner and health care. Klik hier voor meer informatie.
Minister Asscher: Welzijn, Jeugdzorg en Kinderopvang kunnen aan de slag
3
met sectorplan
14 februari 2014
Het sectorplan voor welzijn & maatschappelijke dienstverlening, jeugdzorg en kinderopvang is
beoordeeld. In het plan wordt ongeveer 17 miljoen euro uitgetrokken voor (om)scholing van
medewerkers, bewustwording van de verminderderde kansen in de branches en begeleiding van
ontslagen werknemers naar nieuw werk. De minister legt ongeveer 8,5 miljoen euro bij. Klik hier
voor meer informatie.
Van Rijn: We draaien de volumeknop terug
13 februari 2014
Van 810.500 Nederlanders is bij de huisarts bekend dat zij problemen hebben met hun gehoor. Dat
blijkt uit onderzoek van het RIVM. Daaruit blijken ook signalen dat gehoorschade door harde
muziek onder jongeren een groeiend probleem is. Het vermoeden bestaat dat jongeren meer
worden blootgesteld aan hard geluid, bijvoorbeeld via persoonlijke muziekspelers en uitgaan. Klik
hier voor meer informatie.
PGV Nederland blij met convenant gehoorschade
17 februari 2014
PGV Nederland is blij met het Convenant Preventie Gehoorschade Muzieksector dat
Staatssecretaris Van Rijn op 14 februari jl. sloot met brancheverenigingen VVEM en VNPF. Klik hier
voor meer informatie.
Abortusklinieken verwikkeld in strijd om monopolie
13 februari 2014
Nederlandse abortusklinieken zijn verwikkeld in een hoogoplopend onderling conflict. Onder meer
het Vrelinghuis in Utrecht en de klinieken in Arnhem en Eindhoven beschuldigen de organisatie
CASA ervan te streven naar een monopoliepositie in Nederland, voor geldelijk gewin. CASA heeft
zeven van de veertien abortusklinieken onder zich. Klik hier voor het artikel in de Volkskrant.
Nulmeting prostitutiebeleid
19 februari 2014
Op dit moment vinden er drie landelijke onderzoeken plaats over prostitutiebeleid. Deze
onderzoeken worden uitgevoerd met het oog op de invoering van de Wet regulering prostitutie en
bestrijding misstanden seksbranche. Deze onderzoeken vormen de nulmeting van het
prostitutiebeleid. Klik hier voor het VNG dossier prostitutie.
Geen zorgvisie bij lokale partijen
21 februari 2014
Er lijkt een hiaat te zijn tussen de zorgen van de kiezer en de thema's die politieke partijen voor de
gemeenteraadverkiezingen uitkiezen. De meeste partijen hebben helemaal geen visie op zorg en
ondersteuning, terwijl de aanstaande decentralisaties daarin bij de kiezer beginnen te landen. Klik
hier voor het artikel in Binnenlands Bestuur.
Goede basis cliëntondersteuning kwetsbare mensen bij gemeenten
25 februari 2014
Het ministerie van VWS, de VNG en MEE Nederland hebben afspraken gemaakt die een goede basis
vormen om cliëntondersteuning van kwetsbare mensen per 1 januari 2015 bij gemeenten te
regelen. Dat schrijft staatssecretaris Martin van Rijn (VWS) aan de Tweede Kamer. Klik hier voor het
nieuwbericht en klik hier voor de Kamerbrief.
Dikke dokter maakt weinig werk van obesitas
20 februari 2014
Huisartsen voelen zich verantwoordelijk voor preventie en behandeling van overgewicht. Veel
vooral jongere huisartsen grijpen pas in als overgewicht al is toegenomen tot obesitas. En
4
huisartsen met overgewicht en ernstig overgewicht, verwijzen hun te zware patiënten minder vaak
voor dieetadvies. De dikke dokter maakt weinig werk van obesitas, zo blijkt uit een publicatie van
onderzoekers van het NIVEL en de VU in het wetenschappelijke tijdschrift BMC Obesity. Klik hier
voor het nieuwsbericht en klik hier voor het onderzoeksrapport.
Primeur voor Gezond Gewicht Overvecht
18 februari 2014
Vanaf 2013 beoordeelt de Erkenningscommissie interventies op het nieuwe niveau Eerste
aanwijzingen voor effectiviteit. Een van de criteria voor deze erkenning is dat voor- en nametingen
zijn uitgevoerd. Gezond Gewicht Overvecht (GG&GD Utrecht) maakte hiervoor goed gebruik van
gegevens uit het Jeugd Informatie Systeem van de jeugdgezondheidszorg. De Overvechtse
interventie ontving als eerste de erkenning op dit nieuwe niveau. De interventie is wijkgericht en
richt zich op het voorkomen en terugdringen van overgewicht door gezonder eten en meer
bewegen bij 0-19 jarigen. Bron: Nieuwsbrief Centrum Gezond Leven.
Chronisch zieke heeft graag meer ondersteuning bij het werk
11 februari 2014
Langdurig ziekteverzuim van werkende mensen met een chronische ziekte of beperking heeft niet
alleen te maken met hun gezondheidstoestand, maar ook met hun werksituatie en de
ondersteuning die ze krijgen op hun werk. Dit blijkt uit onderzoek binnen het Nationaal Panel
Chronisch zieken en Gehandicapten van het NIVEL. Klik hier voor het nieuwsbericht en klik hier voor
de publicatie.
Nieuwe training: Starten met de Valanalyse
12 februari 2014
Valpartijen bij ouderen kunnen ernstige gevolgen hebben, maar zijn vaak goed te voorkómen.
Eerstelijnszorgverleners spelen daarbij een belangrijke rol. Screening is één van de werkzame
elementen voor valpreventie. De Valanalyse is een instrument waarmee de eerstelijnszorg kan
achterhalen of iemand een verhoogd valrisico heeft en waarmee advies gegeven kan worden. De
valanalyse is ontwikkeld door VeiligheidNL in samenwerking met inhoudelijke experts en
professionals, zoals de Nederlandse Vereniging van Praktijkondersteuners en de
beroepsvereniging Verpleegkundigen en Verzorgenden Nederland. Klik hier voor meer informatie.
NIVEL Zorgregistraties: Big data van en voor de eerste lijn
19 februari 2014
Welke gezondheidsproblemen spelen er in de bevolking? Hoeveel mensen krijgen er griep? Welke
zorg krijgen mensen met een chronische aandoening en welke zorgverleners in de eerste lijn zijn
daarbij betrokken? Met welke vragen gaan patiënten direct naar de fysiotherapeut? En met welke
vragen gaan ze eerst langs de huisarts? De website van NIVEL Zorgregistraties eerste lijn geeft
onderzoekers en beleidsmakers antwoord op deze en andere actuele vragen in de
gezondheidszorg. Klik hier voor het nieuwsbericht en klik hier voor de website.
De prijs van gezondheid
21 februari 2014
Hoeveel mag een gewonnen levensjaar kosten? Het is een van die vragen die eigenlijk niet te
beantwoorden zijn. Van Gils en collega's leggen uit hoe je een prijskaartje aan het leven kan
hangen. Dat waarderen van gezondheid in harde valuta lastig en arbitrair is. De auteurs laten zien
dat er veel kanttekeningen bij te plaatsen zijn en het is heel goed als u die in uw achterhoofd heeft
als er weer eens wordt beweerd dat een behandeling kosteneffectief is omdat ze niet meer dan
20.000 euro per gewonnen levensjaar kost. Klik hier voor het gehele redactioneel in NtvG.
Genezen blijkt makkelijker dan voorkomen
7 februari 2014
Om preventie goed vorm te geven is het, zoals ook bleek uit het programma Preventiekracht,
essentieel dat alle betrokkenen goed samenwerken: de zorgmedewerkers bij onze leden, de
5
huisartsen, maar ook de zorginkopers: gemeenten en verzekeraars. Klik hier voor het volledige
weblog van Aad Koster, directeur van Actiz.
Hoge drempels bij opvragen medisch dossier
14 februari 2014
Dertig van de vijftig huisartsen werpen drempels op als patiënten een kopie van hun medisch
dossier opvragen, blijkt uit onderzoek van de Consumentenbond voor de Gezondgids. Klik hier voor
meer informatie.
Gebroken diensten geven lange dagen
19 februari 2014
Gebroken diensten komen in de thuiszorg veel en naar het lijkt steeds meer voor. Veel
verpleegkundigen en verzorgenden zijn daar niet blij mee. Gebroken diensten maken het soms
lastig werk en privé te combineren en kunnen belastend zijn, zo blijkt uit een publicatie van
onderzoekers van het NIVEL in het vakblad TVZ. Klik hier voor het nieuwsbericht en klik hier voor de
publicatie.
Campagne: `Sociaal werk doe je met sociaal werkers` gestart
13 februari 2014
De MOgroep heeft met leden een campagne ontwikkeld om de Sociaal Werker in de schijnwerpers
te zetten. De campagne richt zich op beleidsmakers, gemeenten en andere organisaties die samen
met Sociaal Werkers de transformatie van het lokale sociaal domein vorm moeten geven. Marijke
Vos, voorzitter van de MOgroep, overhandigde het eerste exemplaar van het campagneboekje aan
Jantine Kriens, voorzitter directieraad VNG. Zij deed dit samen met Antoinet Wijnakker, de Sociaal
Werker van het jaar 2013. Klik hier voor meer informatie over de campagne.
Meerjarenplan moet ervoor zorgen dat bijsluiters wel worden begrepen
20 februari 2014
Huisartsen en apothekers moeten alerter worden op problematisch medicijngebruik door
laaggeletterden en migranten. Vaker dan gemiddeld gaat er bij deze groepen patiënten iets fout bij
het innemen van medicijnen. Dat heeft jaarlijks 1.250 sterfgevallen tot gevolg, bleek uit eerder
onderzoek. Klik hier voor meer informatie.
Uitgaven voor medicijnen flink gedaald
21 februari 2014
De uitgaven aan geneesmiddelen zijn vorig jaar met 7 procent gedaald naar ongeveer 4,1 miljard
euro. Dat heeft de Stichting Farmaceutische Kengetallen (SFK) gemeld. Klik hier voor meer
informatie.
Screening verlaagt sterfte borstkanker niet
14 februari 2014
Een paar weken nadat de Gezondheidsraad concludeerde dat borstkankerscreening meer voordan nadelen kent, blijkt uit een Canadees onderzoek van Anthony Miller e.a., gepubliceerd in BMJ,
dat vrouwen die aan borstkankerscreening meedoen even vaak aan borstkanker overlijden als
vrouwen die er niet aan meedoen. De controverse over borstkankerscreening duurt dus voort. Klik
hier voor het artikel in Medisch Contact.
Internationale Dag Zero Tolerance Vrouwelijke Genitale Verminking (VGV)
24 februari 2014
Zes februari is door het Inter-African Committee (IAC) uitgeroepen tot de Internationale Dag van
Zero Tolerance Against Female Genital Mutilation. Sindsdien sporen zij alle landen aan om deze dag
jaarlijks te herdenken en op deze manier de strijd tegen vrouwelijke genitale verminking te
stimuleren. Het ministerie van Veiligheid en Justitie presenteerde die dag de geactualiseerde
Verklaring tegen Meisjesbesnijdenis. Klik hier voor meer informatie.
6
Meer hart- en vaatziekten door fijn stof
10 februari 2014
Blootstelling aan fijn stof kost, volgens schattingen van de Global Burden of Disease Study uit 2010,
wereldwijd ruim 3 miljoen doden. Over het directe effect van blootstelling aan fijn stof op de
incidentie van hart- en vaatziekten bleef echter veel onduidelijk, vandaar dat in 1997 in 5 Europese
landen de grote ESCAPE-studie werd opgezet. In BMJ doen de onderzoekers verslag van hun
bevindingen. Klik hier voor het nieuwsbericht en klik hier voor het verslag.
Nationaal Preventie Plan stap in goede richting
11 februari 2014
De KNMG is verheugd dat de Tweede Kamer het Nationaal Preventie Plan steunt. Op dinsdag 4
februari jl. heeft de Tweede Kamer een motie aangenomen die tot doel heeft de sociaaleconomische gezondheidsverschillen te verkleinen. De KNMG had daarvoor aandacht gevraagd bij
de Kamerleden. Klik hier voor het bericht van de KNMG.
Hoogste werkloosheid in Flevoland
24 februari 2014
In 2013 is de werkloosheid in alle provincies toegenomen. Flevoland, Groningen en Friesland
kenden het hoogste percentage werklozen. Van de vier grootste gemeenten was de werkloosheid
het hoogst in Rotterdam, maar steeg het snelst in Amsterdam. Dit blijkt uit onderzoek van het CBS.
Klik hier voor meer informatie.
Er is minder onderzoek nodig
13 februari 2014
Ik wilde weten waar we vandaan komen en waar we naartoe gaan. Toen ik arts werd, kwam daar de
drang bij om aan de bestaande kennis toe te voegen. Ik ging epidemiologie studeren om het beter
te doen. De medische wetenschap was een staalkaart van slechte wetenschap. Vijfentwintig jaar
later is de kwaliteit van de medische wetenschap niet beter, maar slechter. Een column van Luc
Bonneux, arts en epidemioloog. Bron: Medisch Contact.
Detentiecentra op koers met verbeteringen medische zorg
20 februari 2014
De inspanningen van de centra voor vreemdelingenbewaring en grensdetentie om de medische
zorg te verbeteren, hebben hun vruchten afgeworpen. Dat constateert staatssecretaris Teeven
(Veiligheid en Justitie) in een brief die aan de Kamer is verzonden. In deze brief gaat de
staatssecretaris in op de conclusies en aanbevelingen uit het rapport 'verantwoorde medische zorg
in detentie- en uitzetcentra, signaleren van psychische kwetsbaarheid moet systematischer' dat de
Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) openbaar heeft gemaakt. Klik hier voor het nieuwsbericht,
klik hier voor de Kamerbrief en klik hier voor het rapport.
Ligt de Elstar direct bij de apotheek?
19 februari 2014
Unilever mag zijn Magnums in de vrieskast van de supermarkt blijven leggen, maar moet als het
aan voedselwaakhond Foodwatch ligt zijn wonderhalvarine Becel pro-activ uit de schappen halen.
Die zou in het vervolg alleen nog op recept bij de apotheek te krijgen moeten zijn. Wie daarna de
halvarine op zijn brood smeert om daar een plakje Milner op te leggen moet daarom wel even de
bijsluiter lezen. Column Peter de Waard in de Volkskrant.
Nieuw Amsterdams onderzoeksinstituut voor volksgezondheid
12 februari 2014
Wetenschappers van VUmc gaan samenwerken met collega's van de VU, het AMC en de UvA in een
uniek Amsterdams wetenschappelijk onderzoeksinstituut voor volksgezondheid: het Sarphati
Institute. Het college van B&W heeft bekendgemaakt dat het hiervoor 8 miljoen euro beschikbaar
stelt. De toename van welvaartsziekten (zoals overgewicht, diabetes, hart- en vaatziekten en
verschillende vormen van kanker en hersenziekten) vereist een sterke, gezamenlijke aanpak. Klik
7
hier voor meer informatie.
Andries Baart: Helpt de transitie mensen echt?
6 februari 2014
In theorie en op papier is het helder: zorg en welzijn dichtbij, op maat, vanuit de cliënt. Maar gaat
het in de praktijk zo werken? Andries Baart twijfelt. 'Ik vraag me af of dit transitiebeleid echt
bedoeld is om mensen te helpen.' Klik hier voor meer informatie.
Enthousiaste e-patiënten vertellen over digitale zorg
14 januari 2014
Drie patiënten zijn in 2013 op zoek gegaan naar de mogelijkheden van digitale zorg. Zoals het
testen van medische apps en via internet in contact staan met hun huisarts of medisch specialist. In
het filmpje hieronder vertellen ze enthousiast over de mogelijkheden die ze hebben ontdekt. Ook
zijn ze kritisch over dat patiënten vaak niet zijn betrokken bij de ontwikkeling van toepassingen. Klik
hier voor het nieuwsbericht en het filmpje.
Europees Parlement stemt in met actieplan eHealth
4 februari 2014
Het Europees Parlement heeft ingestemd met het eHealth Actieplan 2014-2020 van de Europese
Commissie. Onder leiding van Neelie Kroes (commissaris digitale agenda) gaat de Commissie nu
werken aan internationale eHealth-normen. Ook zullen voor het eHealth-verkeer tussen de EUlidstaten standaarden, protocollen en procedures ontwikkeld worden. Klik hier voor het
nieuwsbericht en klik hier voor het actieplan.
80 miljoen euro voor innovatie instituut biobased en biomedische
materialen
10 februari 2014
10 Februari jl. is internationaal onderzoeks- en kennisinstituut voor biobased en biomedische
materialen, Chemelot InSciTe (Institute for Science and Technology) van start gegaan. In Chemelot
InSciTe trekken topwetenschappers, het bedrijfsleven en de overheid samen op als internationaal
kennisknooppunt om innovatieve nieuwe chemische bouwstenen van biomassa te maken en
nieuwe biomedische materialen te ontwikkelen, te testen en klaar te maken voor marktintroductie.
Klik hier voor meer informatie.
Radboudumc ontwikkelt `patient-proof food`
12 februari 2014
Jongvolwassenen met Kanker (AYAs) van het AYA Expertise Platform Radboudumc hebben samen
met professionals van het Radboudumc een nieuwe eet en drink formule ontwikkeld. Klik hier voor
meer informatie.
Huisartsen en apothekers: medicatiebeoordeling is zinvol
17 februari 2014
Huisartsen en apothekers vinden het uitvoeren van een medicatiebeoordeling bij
polyfarmaciepatiënten zinvol. Dat blijkt uit een pilotonderzoek van het Instituut voor Verantwoord
Medicijngebruik (IVM) en het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG), gesubsidieerd door
ZonMw en Nefarma. Klik hier voor het nieuwsbericht en klik hier voor het onderzoeksrapport.
Grote Zorgdebatten in aanloop naar gemeenteraadsverkiezingen
22 januari 2014
In aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen op 19 maart 2014 organiseert de KNMP met
andere zorgorganisaties een serie Grote Zorgdebatten. Gemeenten krijgen steeds meer zorgtaken,
maar ze hebben ook te maken met bezuinigingen. In 4 'Lagerhuisdebatten' gaan politici en
zorgmedewerkers over deze uitdaging in gesprek. Klik hier voor meer informatie.
8
Kieskompas lanceert keuzehulp voor gemeenteraadsverkiezingen
17 februari 2014
De gemeenteraadsverkiezingen van 19 maart 2014 naderen met rasse schreden. Er staat meer op
het spel dan ooit. Er valt echt iets te kiezen en net als in 2010 biedt Kieskompas, ontwikkeld door
wetenschappers van de Vrije Universiteit Amsterdam, in tientallen gemeenten kiezers de helpende
hand. 18 februari jl. werd Kieskompas voor de gemeenteraadsverkiezingen gelanceerd in Hilversum
om de lokale politieke vraagstukken onder de aandacht van zoveel mogelijk Nederlanders te
brengen. Klik hier voor meer informatie.
Een op 10 bedreigde raadsleden wil stoppen
13 februari 2014
Een op de tien raadsleden, die te maken heeft gehad met agressie of geweld overweegt of heeft
overwogen te stoppen met het raadswerk. Een derde van alle raadsleden in Nederland heeft het
afgelopen jaar te maken gehad met agressie en/of geweld. Dit blijkt uit een onderzoek onder
raadsleden uitgevoerd door het actualiteitenprogramma Nieuwsuur in samenwerking met
Raadslid.Nu, de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden. Klik hier voor meer informatie.
Naar een succesvol sociaal wijkteam: dé blauwdruk bestaat niet
23 oktober 2013
Als kennisinstituut ontwikkelt Movisie kennis met, over en voor sociale wijkteams. Met deze kennis
begeleiden zij op verschillende plaatsen wijkteams vanaf de visievorming tot de implementatie en
monitoring. Wat zijn daarbij aandachtspunten? Klik hier voor meer informatie.
Hospital records of all NHS patients sold to insurers
25 februari 2014
Hospital records of all NHS patients sold for insurance purposes days after controversial plans to
extract patient data from GP files put on hold. Klik hier voor meer informatie.
Extreme loneliness worse for health than obesity and can lead to an early
grave
16 februari 2014
Feeling extreme loneliness on a long-term basis can be worse than obesity in terms of increasing
the potentially lethal health risks that lead to premature death, scientists said. Klik hier voor meer
informatie.
The elephant in the waiting room
16 januari 2014
In an article published in the Huffington Post (a U.S. online news aggregator and blog) HCWH
Founder and President, Gary Cohen, discusses the connection between health care and the
environment. Klik hier voor het gehele artikel.
Publicaties
Verslag KWF Meet the Preventers
13 februari 2014
De woorden 'Minder kanker' uit de KWF-missie zijn en blijven een belangrijke pijler voor het beleid
van KWF Kankerbestrijding. Manager Doelbesteding Sandra Kloezen (teams preventie, behandeling,
begeleiding) opende 13 december 2013 het minisymposium 'Meet the Preventers' in Corpus,
Oegstgeest. Zij lichtte de structuur toe van het in 2013 geherstructureerde KWF. Verslag Meet the
Preventers 13 december 2013
Voordelen Gezonde Wijk op een rij
9
18 februari 2014
Wat levert een wijkgerichte aanpak van gezondheid u concreet op? In de Handreiking Gezonde Wijk
staan de voordelen kort en krachtig voor u op een rij. Zo is de Gezonde Wijkaanpak efficiënt. Door
initiatieven en activiteiten onderling goed af te stemmen bundelen lokale partijen zo hun krachten.
Kosten en inzet worden verdeeld en de kans op effect vergroot. Klik hier voor de handreiking.
De Wmo-uitgaven van gemeenten in 2010
24 februari 2014
SCP. Dit rapport laat zien waar gemeenten in 2010 hun Wmo-budget aan uitgaven en geeft
verklaringen voor verschillen in de uitgaven per inwoner. Het onderzoek is gebaseerd op een
steekproef van 37 middelgrote en kleine gemeenten. Klik hier voor het rapport.
Mantelzorg en Etniciteit
19 februari 2014
Etnische verschillen in de zorgattitude, zorgbereidheid en conflicthantering van mantelzorgers. Dit
is het proefschrift van Mariecke van den Berg, waarop zij promoveerde op 19 februari jl. aan de
Universiteit van Twente. Klik hier voor het proefschrift.
Hoofdstuk Infectieziekten rapport: Het resultaat telt ziekenhuizen
31 januari 2014
Het zevende hoofdstuk uit het rapport Het resultaat telt ziekenhuizen (HRT) 2011 over
infectieziekten. Klik hier voor het hoofdstuk en klik hier voor het gehele rapport van het IGZ.
CBS Statistisch Bulletin 8
20 februari 2014
In dit statistisch bulletin gaat het eerste hoofdstuk over de bevolking. Statistisch bulletin 8
Handleiding voor de implementatie van de multidisciplinaire richtlijn
depressie bij jeugd
20 februari 2014
Trimbos Instituut. De hulpmiddelen en adviezen zijn ontwikkeld in het project Goed en veilig
behandelen van depressie bij kinderen. Een studie naar de implementatie van aanbevelingen uit de
multidisciplinaire richtlijn Depressie bij jeugd, uitgevoerd in de periode mei 2011 tot november
2013. De studie is gefinancierd door ZonMw. Klik hier voor het rapport.
Op naar een goed voedingsbeleid in de kinderopvang
20 februari 2014
Kinderopvangorganisaties hebben behoefte aan hulpmiddelen voor het maken van een gezond
voedingsbeleid. Verder leven nog altijd enkele misverstanden over voeding. Dat waren de
belangrijkste conclusies van het Voedingscentrum na een rondgang langs
kinderopvangorganisaties. Daarom heeft het Voedingscentrum onder andere de folder 'OEPS!'
ontwikkeld en deze naar 4.000 kinderopvangorganisaties gestuurd. Klik hier voor de folder.
Verslag invitational conference `Positieve gezondheid in de praktijk`
7 februari 2014
Invitational conference, georganiseerd door het Ministerie van VWS, de Gezondheidsraad, het RIVM
en ZonMw, op 19 november 2013. Klik hier voor het verslag.
Nieuw ondersteuningsaanbod voor gezondheidsbevordering voor po-, voen mbo-scholen
17 februari 2014
Wilt u meer doen aan het bevorderen van een gezonde leefstijl bij uw leerlingen of studenten op
school, maar ontbreekt het uw school aan tijd en middelen om hieraan te werken? Vraag dan van
28 maart tot en met 25 april 2014 extra hulp aan om te werken aan een gezonde leefstijl. Scholen
10
kunnen kinderen en jongeren stimuleren meer te bewegen, niet te (gaan) roken of zich weerbaar
op te stellen. Klik hier voor meer informatie.
Advies bekostiging huisartsenzorg en multidisciplinaire zorg
18 februari 2014
In dit document geeft de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) antwoord op de adviesvraag van de
minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) over de bekostiging van deze zorg. De NZa
heeft dit advies opgesteld op basis van het verkennende NZa-advies hierover van juni 2012, vele
gerichte gesprekken met koepelorganisaties en andere deskundigen en de consultatie van een
concept van dit advies in januari 2014. Klik hier voor het adviesrapport.
Factsheet Open en Alert
20 februari 2014
Trimbos Instituut. Alcohol- en drugspreventie in zorg- en welzijnsinstellingen. Deze factsheet
informeert gemeenten, zorgverzekeraars, hulpverleners en managers over Open en Alert. Dit is een
programma ter preventie van problematisch alcohol- en drugsgebruik door jongeren en
vol-wassenen in zorg- en welzijnsinstellingen. De factsheet omschrijft het doel van het programma,
wat het inhoudt en onderschrijft het belang van dit thema. Klik hier voor meer informatie.
Onderzoek naar voorspellers van herhaalde meldingen van huiselijk geweld
20 februari 2014
Trimbos Instituut. In het Onderzoek naar voorspellers van herhaaldelijke meldingen van huiselijk
geweld is gekeken welke factoren een rol spelen bij hermeldingen van huiselijk geweld en in welke
gevallen het juist bij een eenmalige melding bleef. Klik hier voor het rapport.
Het geneesmiddel
11 december 2013
ZonMw. Geneesmiddelen hebben ons leven enorm verbeterd en verlengd. Dat komt mede doordat
hun veiligheid en werkzaamheid aan strenge regels zijn gebonden. Want medicijnen zijn geen
snoepjes en lang niet bij elke patiënt wegen de voordelen van een geneesmiddel op tegen de
nadelen. Dit cahier biedt een kijkje in die wonderlijke wereld achter het medicijn en laat zien wat er
nodig is om te voorkomen dat het farmaceutische systeem vastloopt of ontspoort. Om ook in de
nabije toekomst een optimale bereikbaarheid van werkzame en veilige geneesmiddelen voor
iedereen te garanderen. Klik hier voor het cahier.
Aantal en kenmerken van problematische opiatengebruikers in Nederland
20 februari 2014
Trimbos Instituut. Begin 2013 werden in een veldonderzoek onder de meer problematische
opiatengebruikers in Amsterdam, Rotterdam, Utrecht, Eindhoven en Haarlem vragenlijsten
afgenomen onder in totaal 401 meer problematische opiatengebruikers. Op grond van dit
veldonderzoek kon worden geschat dat van de meer problematische opiatengebruikers in heel
Nederland 79,2 procent in 2012 hulp heeft gehad van een reguliere instelling voor verslavingszorg
die gegevens aanlevert aan het Landelijk Alcohol en Drugs Informatie Systeem (LADIS). Klik hier
voor het rapport.
Geactualiseerde Code Interbestuurlijke Verhoudingen in nieuw jasje
19 februari 2014
De belangrijkste aanvulling in de Code is het artikel over Europa (artikel 9) waarin de partijen bij de
Code afspreken in een zo vroeg mogelijk stadium met elkaar te overleggen over Europese
beleidsvoornemens en waarin is vastgelegd dat afspraken tussen Rijk en decentrale overheden op
de nationale dossiers mutatis mutandis ook gelden voor de Europese dossiers. Klik hier voor meer
informatie.
Eer en partnergeweld onder Hindostanen
11
19 februari 2014
Dit rapport is een verkennende studie naar de vraag hoe eerkwesties en huwelijksdwang
doorwerken bij partnergeweld onder Hindostanen. Het rapport beschrijft verder de maatregelen
die volgens de respondenten hebben bijgedragen aan het beëindigen van het partnergeweld en
aan de preventie van de intergenerationele overdracht. Bron: Verwey-Jonker Instituut.
Disease transmission through hospital networks
1 februari 2014
Tjibbe Donker, Rijksuniversiteit Groningen. The increasing prevalence of antibiotic resistance is a
global threat to human health, rendering otherwise treatable diseases potentially life-threatening.
An estimated 25000 lives were lost as a result of infections caused by one of the five main antibiotic
resistant bacteria in the European Union in 2007, with a total extra health care cost and productivity
loss of 1.5 billion Euro each year. Klik hier voor het rapport.
Report calls on European Commission to tackle pharmaceuticals in the
environment
20 februari 2014
HCWH Europe released a snapshot report calling on EU legislators to protect the environment from
the impact of pharmaceuticals by improving regulatory frameworks. Klik hier voor het rapport.
Health for Growth Programme (2014-2020); State of play
24 februari 2014
The 3rd Health Programme will be discussed and a vote is foreseen in the European Parliament
plenary session in Strasbourg on 25 February 2014. Klik hier voor een presentatie van het
programma.
E-research: problemen rond anonimiteit en toestemming
12 december 2013
Marla Woolderink , Antoinette D.I. van Asselt , Constant P. van Schayck en Frans C.B. van Wijmen.
De Wet Medisch-Wetenschappelijk Onderzoek met Mensen (WMO) eist dat deelnemers aan
medisch-wetenschappelijk onderzoek schriftelijk toestemming geven. Deze eis maakt online
onderzoek, e-research, onnodig moeilijk en soms onmogelijk. Veel e-research heeft betrekking op
online interventies, e-health, die met name gericht zijn op gevoelige onderwerpen zoals seksueel
disfunctioneren, verslaving en kindermishandeling, waarbij anonimiteit een belangrijke voorwaarde
is. Klik hier voor het gehele artikel in NtvG.
Nieuw op de agenda
Ga voor de volledige agenda naar www.nphf.nl/actueel/agenda
13 maart 2014
Landelijke studiedag preventie en handhavingsplan
1 januari wijzigde de Drank en Horecawet opnieuw op twee punten. De leeftijdsgrens voor
alcoholverkoop is verhoogd naar 18 jaar en gemeenten krijgen de verplichting voor 1 juli 2014 een
preventie- en handhavingsplan vast te stellen. Twee veranderingen die duidelijke consequenties
hebben voor gemeenten. Vindt plaats in Bunnik. Klik hier voor het programma en klik hier voor
aanmelding.
18 maart 2014
Public Health Grand Rounds
12
The Public Health Grand Rounds is a monthly webcast created to foster discussion on major public
health issues. Each session focuses on key challenges related to a specific health topic, and
explores cutting-edge scientific evidence and potential impact of different interventions. The Grand
Rounds sessions also highlight how CDC and its partners are already addressing these challenges
and discuss the recommendations for future research and practice. Theme on this webcast:
Multidrug Resistant Tuberculosis. Klik hier voor meer informatie.
20 maart 2014
Netwerkbijeenkomst Gezonde School Internationaal
Tijdens de bijeenkomst is veel ruimte voor vragen en actieve deelname. Aan het eind van deze
bijeenkomst gaat u met concrete suggesties voor uw eigen werkomgeving naar huis. Georganiseerd
door CBO, in opdracht van CGL, RIVM en vindt plaats in Utrecht. Klik hier voor meer informatie over
het programma, aanmelden kan via [email protected].
27 maart 2014
Werkconferentie Partnership Vroegsignalering Alcohol
Op deze conferentie dragen deelnemers en het Partnership Vroegsignalering Alcohol bouwstenen
aan voor een veldnotitie en een samenwerkingsverklaring van ambassadeurs op het gebied van
vroegsignalering alcohol. Vindt plaats in Utrecht. Klik hier voor het programma en klik hier voor
aanmelding.
27 maart 2014
Tranzo zorgsalon: De Participatiewet Arbeidsparticipatie
Centraal in deze zorgsalon van Tranzo staat wat ervoor nodig is om de Participatiewet echt te laten
werken aan de omvorming van verzorgingsstaat naar participatiesamenleving. Klik hier voor meer
informatie en klik hier voor aanmelding.
27 maart 2014
Ethiek in de Praktijk
Er is steeds meer genetisch onderzoek mogelijk, voor en na de geboorte, bij kinderen en
volwassenen. Daarom deze dag, voor meer informatie over de dos and donts, maar ook om samen
tot een standpunt te komen over wat van de medicus verwacht wordt en wat verplicht is bij het
bespreken van genetische informatie. Georganiseerd door Scem en vindt plaats in Amsterdam. Klik
hier voor het programma en klik hier voor aanmelding.
3-4 april 2014
Chronic diseases summit
This first EU summit on chronic diseases will discuss medical, social and economic benefits of
sustainable investments in health, ways to reduce the burden of chronic diseases, and how to
strengthen the prevention and management of chronic diseases, with a focus on EU added value
and action. Vindt plaats in Brussel. Klik hier voor het programma en klik hier voor aanmelding.
3-17 april 2014
Strategisch handelen in een complexe omgeving
De masterclass geeft antwoord op vragen als: Hoe komt u tot een gedeelde opdracht? Hoe krijgt en
13
houdt u de eigen onderwerpen op de agenda? Hoe verbindt u belangen en brengt u duurzame
effectieve samenwerking tot stand? Welke procesaanpakken zijn hierin succesvol? Klik hier voor het
programma en klik hier voor aanmelding.
8 april 2014
HKZ Kwaliteitsdag
Deze dag staat in het teken van kennisoverdracht en informatie-uitwisseling. Denk hierbij aan het
aanpassen of invoeren van een kwaliteits-/veiligheidsmanagementsysteem, werken aan veiligheid,
certificering en de hulpmiddelen daarbij. Tijdens deze dag komt u in contact met
ervaringsdeskundigen, adviseurs, kwaliteitsmanagers en kwaliteitsfunctionarissen. Vindt plaats in
Utrecht. Klik hier voor het programma en klik hier voor aanmelding.
10 april 2014
Mensen met verstandelijke beperking en verslavingsprobleem
De 1ste themamiddag is gericht op verslavingsproblematiek bij mensen met een lichte
verstandelijke beperking. Tijdens de middag wordt de motivatietraining Sterker dan de kick
gepresenteerd. Tevens worden diverse presentaties op het gebied van verslavingsproblematiek
verzorgd door onderzoekers van binnen en buiten de Academische Werkplaats op het gebied van
verslavingsproblematiek. Georganiseerd door Tranzo en vindt plaats in Tilburg. Klik hier voor meer
informatie en klik hier voor aanmelding.
22 april 2014
Tackling childhood obesity in Europe
Childhood obesity is a major public health concern in Europe and according to the European
Commission, around 22 million children in the European Union are considered overweight or
obese, with the numbers growing by 400,000 every year. According to the World Health
Organisation, overweight children have a 60 per cent chance of remaining overweight or obese as
adults. Georganiseerd door Public Policy Exchange en vindt plaats in Brussel. Klik hier voor het
programma en klik hier voor aanmelding.
25 april 2014
Symposium NVVS
De afgelopen jaren is de roep om beperkende en bestraffende maatregelen voor seks die buiten de
sociale norm valt alleen maar groter geworden, met verplichte pornofilters en het verbieden van
vrijwillige prostitutie als meest in het oog springende voorbeelden. Op dit Nederlands-Vlaamse
symposium wil de Nederlandse Wetenschappelijke Vereniging voor Seks en de Nederlands-Vlaamse
Federatie Seksuologie deze evolutie onder de loep nemen. Klik hier voor het programma en voor
aanmelding.
4-5 juni 2014
World research and innovation congress
Global challenges require global solutions, especially within the world of medical research. As the
healthcare community continues to face novel challenges, from drug resistance to emerging
infections, it is vital that the innovators involved keep pace, pool knowledge, work collaboratively
and above all present a united front in the face of disease and injury. Vindt plaats in Brussel. Klik
hier voor het programma en klik hier voor aanmelding.
14
3-6 september 2014
Phasa 2014
The 10th anniversary of the Public Health Association of South Africa (PHASA) conference will be
celebrated with the hosting of the conference in Polokwane (Limpopo). The workshops will take
place on the 3rd, the actual conference on the 4th and 5th, and the student symposium on the 6th
of September. Klik hier voor meer informatie.
Personalia
NWO-subsidie Kwaliteit van Leven en Gezondheid
13 februari 2014
Prof. dr. Chijs van Nieuwenhuizen heeft samen met prof. dr. Hans van Oers en prof. dr. Dike van de
Mheen een subsidie ontvangen vanuit het NWO-programma Kwaliteit van leven en gezondheid.
Titel van het project is Quality of life assessment of people with psychiatric problems in need for
help. One size does not fit all. Klik hier voor meer informatie.
Henk Garretsen benoemd tot lid wetenschappelijke commissie EMCDDA
16 januari 2014
Het European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction te Lissabon heeft prof. dr. Henk
Garretsen, hoogleraar gezondheidsbeleid van Tranzo, voor de vierde keer benoemd tot lid van haar
wetenschappelijke commissie. Klik hier voor meer informatie.
Vliegende start voor nieuwe hoogleraar Gezondheidspsychologie Andrea
Evers
17 februari 2014
Andrea Evers is de nieuwe hoogleraar van de kersverse sectie 'Gezondheids-, Medische en
Neuropsychologie. Met een grote Europese subsidie maakt ze een vliegende start in Leiden. Haar
ambitie? ' Alleen door samenwerken met andere disciplines, komen we tot nieuwe inzichten.' Vier
vragen aan Evers. Klik hier voor het hele interview.
New global green and healthy hospitals policy director
24 februari 2014
Scott Slotterback comes to this role after working for over a decade for Kaiser Permanente, one of
the largest non-profit health care systems in the United States. Klik hier voor meer informatie.
Oproepen
Oproep maand zonder alcohol
25 februari 2014
Een maand zonder alcohol: wie durft en kan dat aan? Dat is de vraag die het Trimbos-instituut en
het Lectoraat verslavingspreventie Windesheim via www.IkPas.nl stellen. De start is op woensdag 5
maart, na de carnaval. Klik hier voor meer informatie.
Subsidieronde Sportimpuls geopend
17 februari 2014
De Sportimpuls is een subsidieregeling die lokale sport- en beweegaanbieders 24 maanden
15
financieel ondersteunt bij de opzet van sportactiviteiten voor mensen die niet of nauwelijks
sporten en bewegen of dreigen uit te vallen. Voorwaarde is dat gebruik gemaakt wordt van een
interventie die staat op de Menukaart Sportimpuls. Klik hier voor meer informatie.
Call for abstracts symposium `Wenselijke Innovatie JGZ en Zorg voor Jeugd`
24 februari 2014
De wetenschappelijke commissie van AJN en de Julius Academy van het Universitair Medisch
Centrum Utrecht nodigen u uit een abstract in te dienen voor een presentatie tijdens een van de 4
speciale parallelsessies of voor een posterpresentatie. De abstract dient voor 20 maart ingediend te
zijn. In de week van 14 april 2014 wordt bekend welke abstracts uitgekozen zijn voor een
mondelinge presentatie en welke abstracts geschikt zijn voor een posterpresentatie. Stuur de
samenvatting vóór 20 maart 2014 per e-mail naar: [email protected].
Redactie
Voel u uitgenodigd om te reageren of contact op te nemen voor nadere informatie! Heeft u Nieuws,
Activiteiten of Nieuwe Publicaties laat het ons weten per mail [email protected]
Redactiesecretariaat:
Tel. 030-2729851
p/a NIVEL
Postbus 1568
3500 BN Utrecht
[email protected]
www.nphf.nl/
NPHF dashboard
Links
NCVGZ
TSG
EUPHA
Collecterooster 2011
GGD Gezondheidskalender
Bijeenkomstenkalender Gezond Leven
ZonMw subsidiekalender
Vraag Aanbod Analyse Monitor (VAAM)
Wilt u zich aanmelden voor de NPHF Nieuwsbrief ga dan naar www.nphf.nl/
16