Retail Report 2014 - Q1

GfK Retail Reports
Q1 / 2014
GfK. Growth from Knowledge
Met GfK Retail Reports heeft u elk kwartaal direct zicht op de actuele ontwikkelingen binnen de grootste non-food markten in de
Nederlandse retail: Een heldere samenvatting van de harde feiten en een spitse analyse van trends, in woord & beeld.
Voorwoord
We kijken weer optimistisch naar de toekomst. De politiek geeft aan dat de crisis overwonnen is
en het consumenten vertrouwen stijgt weer. Toch zijn er economen die terughoudendheid prediken. De groei komt voornamelijk voort uit de export en niet uit de toename van de binnenlandse
bestedingen. Dit maakt het herstel kwetsbaar en vooral afhankelijk van zaken die buiten de Nederlandse invloedsfeer vallen.
Deze dubbele gedachten zien we ook terug in de markten die door GfK worden gemeten. In sommige markten zien we een voorzichtige stijging van de consumenten bestedingen, in andere zien
we dat de bestedingen nog steeds onder druk staan.
Als we naar het totaal van de in de Retail Reports besproken markten kijken zien we dat de totale
bestedingen in deze markten in het eerste kwartaal van 2014 nog met 0,6% zijn gedaald ten opzicht van hetzelfde kwartaal in het voorgaande jaar. Er zijn echter grote verschillen in de diverse
markten. Zo zien we naar jaren eindelijk weer eens een positieve index in de doe-het-zelf branche.
Een trend die natuurlijk wordt geholpen door het mooie weer in maart (vorig jaar maart hadden
we immers nog te maken met een hardnekkige vorst periode) en de aantrekkende huizenmarkt.
Het één is van tijdelijke aard en misschien een verschuiving, het ander lijkt van meer structurele
aard te zijn nu de consument weer wat rooskleuriger naar de toekomst kijkt.
Over de ontwikkelingen in de diverse markten treft u meer in de navolgende brancherapporten.
Uiteraard kunt u voor meer vragen altijd terecht bij één van onze consultants.
Wij wensen u veel inspiratie toe tijdens het doornemen van deze GfK Retail Reports.
Peter Vos
Business Consultant
GfK
2
DE MARKTEN IN DETAIL
In deze editie treft u per kwartaal een geïndexeerde vergelijking met hetzelfde kwartaal van het
voorliggende jaar, van de volgende markten:
- CONSUMENTENELEKTRONICA »
- PHOTO MARKT »
- FASHION »
- DOE-HET-ZELF »
- ENTERTAINMENT »
- IT & OFFICE »
- GROOT HUISHOUDELIJKE APPARATUUR (MDA) »
- KLEIN HUISHOUDELIJKE APPARATUUR (SDA) »
- TOERISME »
- TELECOM »
- BOEKEN »
- RETAIL IN TOTAAL »
GfK biedt betrouwbare markt- en consumenteninformatie waardoor klanten betere beslissingen
kunnen nemen. Over de hele wereld combineren meer dan 13.000 marktonderzoek-experts hun
passie met de 80 jarige onderzoekservaring van GfK. Hierdoor is GfK in staat om wereldwijde inzichten te koppelen aan lokale marktinformatie uit meer dan 100 landen. Door gebruik te maken
van innovatieve technologieën, zet GfK big data om in smart data. Hierdoor kunnen onze klanten
hun concurrentievoordeel verbeteren en krijgen zij meer inzicht in de keuzes en ervaringen van
hun consumenten.
3
Q1/2014
CONSUMENTENELEKTRONICA (CE)
Is de Consumenten Elektronica sector op de weg terug?
Ook het begin van 2014 laat helaas nog geen positieve kentering zien in de verkoop van
Consumenten Elektronica. In het eerste kwartaal van 2014 kwam de totale omzet van CE
producten uit op 369 miljoen Euro. Dit is een daling van -7,1 procent in vergelijking met
het eerste kwartaal van vorig jaar. Deze daling is echter wel aanzienlijk minder dan de
afgelopen kwartalen in 2013 lieten zien. Wellicht is dit toch een gevolg van positievere
geluiden over een lichte economische groei en een toename van het consumentenvertrouwen. Zal het tij gaan keren?
Barbara van Schouten
Business Consultant CE
Het afgelopen jaar hebben we een sterke opmars gezien van het aantal connected apparaten. Steeds meer apparaten zijn op de markt gebracht, die ofwel via een docking systeem
of draadloos met elkaar kunnen communiceren. Docking Minispeakers laat dan ook in het
eerste kwartaal een groei zien van 6,9 procent ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar.
Het toenemende succes vindt momenteel plaats bij alle electronica apparaten die muziek
kunnen streamen. Deze markt liet zelfs een verdubbeling in omzet zien. Daarnaast moeten we niet vergeten dat er ook steeds meer producten op de markt komen die dezelfde
functionaliteiten bevatten maar niet standaard door GfK onder de traditionele bruingoed
producten worden gemeten. Waardoor er omzet wegvloeit naar andere markten zoals de
Telecom markt!
Tevens zien we een opleving in de omzet van Radio Devices Table Top. Hieronder vallen de
Portable Radio’s, Clockradio’s en Radio Boomboxen. Deze combinatie van 3 productgroepen laat in het eerste kwartaal van 2014 een lichte groei zien van 2,2 procent. Dit heeft
onder meer te maken met de toenemende belangstelling en aanschaf van digitale radio
DAB+. Door de actieve media-uitingen op dit gebied en meer aandacht op de winkelvloer
zien we, in de eerste 3 maanden van dit jaar, dat er van deze 3 productgroepen een kleine
8.000 apparaten zijn verkocht met DAB+ functionaliteit.
4
Q1/2014
De groei in omzet binnen de productgroep Luidsprekers is nog steeds onveranderd hoog! Het eerste kwartaal laat deze productgroep weer een groeipercentage zien van 49,6 procent. Bijna een
verdubbeling dus aan omzet ten opzichte van het eerste kwartaal van 2013! Het segment Soundbars binnen deze groep is hier nog steeds de voortrekker. Meer dan de helft van de omzet wordt
gegenereerd door het segment Soundbars. Waarbij het subsegment Soundbar Systems meer dan
de helft van het totaal aantal verkopen laat zien. Een Soundbar System bestaat uit een single
soundbar samen met een externe subwoofer. De connectie tussen de soundbar en de subwoofer
kan zowel bedraad als draadloos zijn. De gemiddelde prijs van een Soundbar ligt momenteel op 370
euro, waar dit in het eerste kwartaal van 2013 nog 484 euro was. Een daling dus van 24 procent.
Met het WK Voetbal voor de deur vanaf half juni is de hoop gevestigd op een omzet boost binnen
de Consumenten Elektronica. De eerste bundelacties waar veelal een tv deel van uitmaakt, worden
al op de markt gebracht. Wellicht dat voetbal liefhebbers hun gespaarde geld nu zullen gaan aanspreken om de wedstrijden in Ultra HD te kunnen bekijken. We zullen het gaan zien en rapporteren
dit bij de volgende kwartaalupdate.
5
Q1/2014
Photo markt
Positieve kansen in een dalende markt
De totale markt voor digitale camera’s is het eerste kwartaal van 2014 gestart met een
daling van 11,6% in aantallen en een daling van 11,7% in waarde ten opzichte van hetzelfde kwartaal in 2013. Tegelijkertijd is deze afname minder sterk dan in dezelfde periode een jaar eerder. De gemiddelde prijs van digitale camera’s laat een daling zien van
5,5% in het eerste kwartaal. Gaan we echter het eerste kwartaal vergelijken met het
vorig jaar dan zien we een stijging van 0,8% voor de gemiddelde prijs in dezelfde periode.
Martijn Peeters
Business Consultant CE
Wanneer we kijken naar de verschillende soorten camera’s, zien we dat de camera’s met
een verwisselbaar objectief in aantallen stijgen in Q1 ten opzichte van Q1 in 2013. Tegelijkertijd daalt deze overkoepelende categorie in waarde versus dezelfde periode vorig
jaar. De verwisselbare lens categorie is te splitsen in Compact Systeem Camera’s (CSC) en
Digitale Spiegel Reflex (DSLR). Als we vervolgens per segment kijken zien we dat de groei
in aantallen en in waarde komt van de CSC. De DLSR laat in waarde en ook in aantallen
een daling zien. Voor de camera’s met een vaste lens kunnen we zien dat deze minder snel
dalen in aantallen en waarde dan in dezelfde periode vorig jaar.
De plaats van aankoop voor digitale camera’s is grofweg in drieën te delen. De Electronic
Retail, de Photo Retail en de Mass Merchants. Deze kanalen zijn goed voor bijna 99% van
de gemeten camera verkopen in Nederland. Alle kanalen dalen, echter zijn er onderling
wel verschillen. Zo daalt het ERT kanaal in het eerste kwartaal van 2014 over de 3 verschillende categorieën camera’s. Het Mass Merchants kanaal heeft in moeten leveren op
het gebied van de compact camera en de DSLR. De CSC camera heeft een flinke stijging
doorgemaakt in het Mass Merchants kanaal. Het Photo Retail kanaal heeft in het eerste
kwartaal van 2014 verhoudingsgewijs de kleinste daling laten zien en dat komt vooral
door de enorme stijging van de CSC verkopen. Hiermee heeft het Photo Retail kanaal haar
complete positie ook nog eens weten te vergroten in de camera markt.
6
Q1/2014
Als we de markt in Q1 in zouden delen aan de hand van features kunnen we de twee duidelijke,
positieve ontwikkelingen waarnemen;
1. Voor de compact camera’s zien we een stijging van toestellen met 18 MP of meer. In de segmenten Systeemcamera en Digitale Reflex zien we dat de toestellen tussen de 20 en 25 megapixels
flink stijgen.
2. Digitale fotocamera’s met de mogelijkheid van Full-HD video opname laten een duidelijke stijging
zien zowel in het compact als in het verwisselbare lens segment.
Een andere ontwikkeling die een positief beeld laat zien is de ontwikkeling van de prijsklassen voor
camera’s met een verwisselbare lens. De prijsklassen die groeien zijn tussen de € 200 en € 300,
13% in waarde in Q1 en de prijsklasse tussen de € 300 en € 400, 20% in waarde in Q1. De sterkste
groei is waarneembaar tussen de € 800 en € 1000 euro, deze categorie vertegenwoordigt inmiddels
14% in waarde.
7
Q1/2014
Fashion
Verkoop van kleding instabiel
Het eerste kwartaal van 2014 sloot voor de modebranche af op een omzetdaling van
1,1%. Het jaar begon nog positief met een klein omzetplusje van 0,6% in de maand januari. Februari was vervolgens echter teleurstellend met een omzetdaling van 5%. In maart
steeg de omzet weer naar een niveau net boven dat van vorig jaar (+0,2%).
Mirjam Hemker
Business Consultant CE
Dat klinkt stabiel, maar is in feite teleurstellend. Ter herinnering: maart 2013 was een extreem koude maand, met een gemiddelde temperatuur die ruim onder de normale waarde
lag. Vanwege het koude weer kwam de verkoop van de lente/zomercollecties vorig jaar
slecht op gang en bleef de omzet maar liefst 18% achter op die van maart 2012. Deze
achterstand werd vervolgens het hele jaar niet meer goedgemaakt.
Het meest stabiel dit afgelopen kwartaal was de beenmodemarkt (o.a. sokken en panty’s),
die met een daling van 0,2% in omzet vrijwel gelijk bleef aan Q1 2013. De ondermodemarkt (o.a. badkleding, ondergoed en nachtmode) daalde het meest: met 3,6% ten opzichte van Q1 vorig jaar. De markt voor bovenmode – goed voor het leeuwendeel van de
modeomzet – daalde in Q1 met 0,7% ten opzichte van vorig jaar.
Binnen de bovenmodemarkt heeft herenmode het ’t beste gedaan dit afgelopen kwartaal,
met een klein omzetplusje van 0,7%. Bij de heren sprongen de jassen eruit als goed verkopend artikel. Damesbovenmode heeft het dit kwartaal net iets minder goed gedaan dan
vorig jaar, met een daling van 0,7%. Bij de dames scoorden onder andere jeans, rokken en
jurken en ook jassen omzetplusjes. Kidsmode tot slot presteerde dit kwartaal het minste,
met een omzetdaling van 2,3%. Ook bij de kids sprongen de jassen er het positiefst uit als
artikelgroep met een flinke omzetplus. Vooral de maand maart was een topmaand voor
jassen – zowel voor dames, heren als kinderen. Dat het voorjaar een stuk vroeger begon
dan vorig jaar was in de verkoop van zomerjassen dus goed te merken.
8
Q1/2014
De horlogemarkt tot slot lijkt de crisis vooralsnog niet te boven. In het eerste kwartaal van 2014
daalde de omzet met bijna 6%. Deze daling werd vooral veroorzaakt door het faillissement van
een grote juweliersketen. Het is inmiddels het 5e kwartaal op rij met dalende omzetten binnen de
horlogemarkt.
9
Q1/2014
DOE-HET-ZELF
Positieve omzetresultaten door goed tuinseizoen
Met een stijging van 5% is het eerste kwartaal van 2014 veelbelovend. Een goed begin is
het halve werk… maar zonder te somberen: het eerste kwartaal van 2013 was dan ook wel
heel slecht. We citeren uit Retail-Reports van vorig jaar : “Het gehele eerste kwartaal van
2013 kunnen we met dank aan de weergoden afschrijven, we noteerden een omzetdaling
van bijna 12%.”
Berry van Oosterhout
Business Consultant CE
Verf en Behangspecialisten blijven met de “Overige DHZ” ruwweg op de omzet van vorig
jaar steken. De Bouwmarkten zijn volledig verantwoordelijk voor de omzetstijging in het
eerste kwartaal van 2014. Kijken we naar de onderliggende trends dan zien we dat de
productgroep “Tuin” het extreem goed doet met een ruim 60% hogere omzet, volledig ten
gevolge van het weer. De aanverwante productgroepen worden in deze trend meegezogen;
de omzet van Tuin-Beits is bijvoorbeeld verdubbeld. Het totaal voor “Verf” is echter nagenoeg stabiel met Muurverf als forse negatieve uitschieter. Andere op de ‘klus binnenshuis’
gerichte groepen dalen ook, bijvoorbeeld behang en raamdecoratie.
Toch is de onderliggende trend in alle drie de maanden positief, en ook terug te vinden in
de groepen die gericht zijn op de grotere klus. Hout- en plaatmateriaal, Electra, IJzerwaren
en Gereedschap springen er allen positief uit. De houdbaarheid van de groei ten opzichte
van 2013 kunnen we pas beoordelen met de resultaten van het tweede kwartaal; in 2013
vond daarin, zeker voor Tuin, een inhaalslag plaats. De seinen staan op groen maar de trein
komt nog niet op gang.
10
Q1/2014
Entertainment
Fysieke Entertainment markt zwaar onder druk
Het eerste kwartaal van 2014 was een zware periode voor de entertainmentmarkt. In de
eerste drie maanden van 2014 zagen we de omzet verder wegzakken en een eindsprint
bleef helaas uit. De omzet is ruim 17% lager uitgevallen dan in hetzelfde kwartaal een
jaar eerder (exclusief streaming). De grootste dalers zijn fysieke muziek en video.
Yvette Westerbaan
Business Consultant CE
Maar allereerst goed nieuws: de markt voor games hardware heeft een veel betere start
gemaakt dan vorig jaar. De omzet steeg maar liefst met 25% in vergelijking met dezelfde
periode vorig jaar. Dit heeft alles te maken met de ontwikkelingen op het gebied van home
consoles. Deze markt is verdubbeld in omzet ten opzichte van vorig jaar en ook in afzet
is er 10% meer verkocht. De markt voor portable consoles staat echter nog steeds onder
druk. De markt heeft meer dan 1/3de moeten inleveren en voelt steeds meer de druk van
de populariteit van smartphones en tablets. Het segment games software lijkt nog niet
veel profijt te hebben van de nieuwe generaties; een daling van 25% in omzet. In dit geval
is het spreekwoord ‘het slechtste wiel aan de wagen kraakt het hardst’ van toepassing.
De omzetdalingen in de markt voor console gaming (-17%) zijn milder dan de daling in de
markt voor PC games (-58%). Een forse tegenvaller voor laatst genoemde segment.
De markt voor fysieke muziek en downloads (dus exclusief streaming) laat een omzetdaling
zien van 32%. De grootste omzetmaker binnen het fysiek product blijft nog steeds albums,
maar laat zowel binnen fysiek als binnen downloads de grootste min in afzet zien. De single
“All of me” van John Legend was zowel de meest gedownloade- als gestreamde track van
het afgelopen kwartaal. Het best verkochte album in de fysieke markt is een oude bekende
in de lijst, maar in een nieuw jasje, namelijk Hitzone nummer 68.
Na twee kwartalen is de blockbuster Intouchables van haar troon gestoten; in het afgelopen kwartaal is de film Planes naar de eerste plek gevlogen en is de meest verkochte film.
11
Q1/2014
Ook het derde seizoen van de dramaserie Game of Thrones heeft het bijzonder goed gedaan; de
machtsstrijd van de families in Westeros weet de kijker wederom te boeien. TV-series blijven aan
populariteit winnen. Het segment “Made for TV” blijft stijgen en is vooral groot in de DVD markt,
maar wint zeker ook terrein binnen Blu-ray. De markt voor fysieke DVD’s en Blu-ray komt steeds
meer onder druk te staan. De omzet is met 33% gedaald ten opzichte van dezelfde periode een jaar
eerder. Blu-ray daalt iets minder hard met 25%.
In juni brengen wij het eerste rapport uit van de nieuwe consumentenstudie Trends in Digital Entertainment. Dit onderzoek geeft inzicht in de belangrijkste trends en ontwikkelingen in de markt
voor Video-on-Demand, digitale muziek (ook live!) en gaming (ook tweedehands!) gekoppeld aan
interessante demografische gegevens en het bezit en gebruik van diverse media(apparaten).
Geïnteresseerd? Neem dan nu contact met ons op!
12
Q1/2014
It & Office
IT: Ondanks dalende markt groei van laptopmarkt en tablet accessoires
Office: Een goede start voor kantoorartikelen en beamers populair
Trends zetten door
In het eerste kwartaal van 2014 bedroeg de omzet voor IT en Office 918 miljoen euro, dat
is een daling van 3,6% is ten opzichte van het eerste kwartaal van 2013. Hoewel we op een
negatieve groei uitkomen, als we het eerste kwartaal vergelijken met het eerste kwartaal
van vorig jaar, zijn er tussen de verschillende IT en Office producten wel veel verschillen in
de groeicijfers.
Tessa Holzenbosch
Director Digital World
Zo daalde de omzet van E-readers, Mediaspelers en Netwerkapparaten in het eerste kwartaal fors, al was deze daling in het geval van de netwerkapparaten gestuwd door prijsdalingen, want in aantallen laten deze producten wel groei zien.
Wat ook in Q4 van 2013 te zien was, tablets die dalen in afzet naar stuks en waarde, zette
in Q1 van dit jaar door. Randapparatuur van de Tablets stijgt nog wel. Hoewel de Tabletmarkt verzadigt raakt, besteedt men dus wel meer aan accessoires zoals keyboards.
Het gaat beter met de laptopmarkt. De groei die inzette in de herfst van 2013 zet door in
het eerste kwarrtaal van 2014.
MFD printers in de plus
Binnen de kantoorartikelen laten alle groepen een groei zien in omzet, met uitzondering
van single function printers. In de eerste drie maanden van het jaar zijn er voor beamers
dubbele groeicijfers genoteerd. Ten opzichte van Q1 vorig jaar, zien we een sterke groei
van de ‘full HD’ en ‘3D’ beamers. Een mogelijke verklaring kan het WK voetbal zijn dat dit
jaar weer gespeeld wordt.
13
Q1/2014
Inkjet cartridges en laser toners waren verantwoordelijk voor de meeste omzet binnen kantoorartikelen. In Q1 2014 is de verhouding van inkjet versus laser bijna hetzelfde zoals die was in Q1
2013. Hoewel de segmenten inkjet en laser toner een vergelijkbare groei vertonen zien we in laser
een stijging van het marktaandeel voor niet-originele toners, daar waar de verhouding binnen inkjet
tussen originele en niet-originele toners hetzelfde blijft.
Hoewel multifunctionele printers groeien, weegt deze groei niet op tegen de sterke omzetdaling die
we zien binnen single function printers. In aantal verkochte items, zien we echter een kleine groei in
verkochte machines in Q1 2014 ten opzichte van Q1 2013. We kunnen concluderen dat de omzet
daling in de totale printer markt gestuwd wordt door een dalende gemiddelde prijs.
14
Q1/2014
gROOT HUISHOUDELIJKE APPARATUUR
Zeven magere jaren
Als we geloven in de “7 magere jaren” moeten we nog een jaartje doorbijten. Met 2008
meegerekend, het startpunt van de forse druk op de huizenmarkt, is 2014 het 7e jaar.
Het lijkt vreemd dat we aan het begin van het jaar voorspellen dat het een mager jaar
wordt. Zeker met een zeer positief eerste kwartaal; we rapporteren een groei van bijna
5% in totaal Witgoed.
Berry van Oosterhout
Business Consultant CE
De eerste kanttekening die we bij die groei willen plaatsen is dat de omzet van de twee belangrijke groepen Wasmachines en Droogtrommels gelijk is aan kwartaal 1 van 2013. Voor
Wasmachines is het bijbehorende volume ook gelijk aan vorig jaar. Voor Droogtrommels is
het volume lager – er worden in de mix betere producten verkocht. Het betere weer is dan
de logische oorzaak van het lagere volume van de droogtrommel verkopen.
Dit weer is er ook de oorzaak van dat men in de (ver)bouw veel beter heeft kunnen doorwerken. Voeg daar de eerste voorzichtige signalen van een herstel op de huizenmarkt aan
toe en een betere verkoop in keuken producten lijkt daarmee verklaard te zijn. Alle keukenapparaten werden in het eerste kwartaal dus beter verkocht, en maken daardoor een
inhaalslag op de in het recente verleden sterk achtergebleven omzet. De onderliggende
volumes zijn hoger met over het algemeen een stabiel prijsniveau. En het is een goed teken dat we de groei ook terugzien in de stoomovens; een hoger segment.
15
Q1/2014
kLEIN HUISHOUDELIJKEAPPARATUUR
Twee kwartalen op rij weer groei
Na de eerste signalen van economisch herstel en het stijgende consumentenvertrouwen
lijkt de markt voor klein huishoudelijke apparatuur al meteen hiervan te profiteren. Iets
wat we in het 4e kwartaal al voorspelden!
Niels van Steijn
Business Consultant CE
De omzet in het eerste kwartaal groeide met 2% vergeleken met dezelfde periode vorig
jaar. Daarmee laat de markt nu 2 kwartalen op rij weer groei zien.
Opvallend is echter de nog altijd dalende omzet in het huishoudelijke segment van ruim
5%. Deze daling wordt vooral veroorzaakt door de tegenvallende verkoopcijfers van stofzuigers. Ook luchtbehandelingsapparaten en elektrische bijverwarming lieten sterk dalende omzetcijfers zien. Deze daling laat zich gemakkelijk verklaren door het relatief warme
weer in het eerste kwartaal.
Persoonlijke verzorging laat weer eens positieve omzetcijfers zien, al was deze gering
(+0,2%). De grootste categorieën scheerapparaten en elektrische mondverzorging zorgden echter opnieuw voor een daling. Haarverzorgingsproducten lieten aan de andere juiste
de grootste stijging zien.
Kleine keuken apparaten lieten wederom de hoogste groeicijfers zien. De omzet groeide
met 7,5%. Net als in kwartaal 4 vorig jaar zijn het vooral de ‘vetarme’ friteuses, keukenmachines, staafmixers, blenders en contactgrillen. Ook koffiezetters laten nog altijd groeicijfers zien. Hier zien we vooral dat er een stevig gevecht gaande is in het ‘single serve’
segment. De komst van een nieuwkomer en product introducties wakkeren de concurrentie verder aan. Dit belooft dus wat voor het 2e kwartaal! Zeker ook omdat het 2e kwartaal
traditioneel een belangrijk kwartaal is in verband met Moederdag en Vaderdag.
16
Q1/2014
TOERISME
Minder boekingen van vlucht- en autovakanties
De eerste maanden van 2014 laten een onveranderd beeld van dalende boekingen in de
markt voor georganiseerde reizen zien. De schade blijft in de belangrijke boekingsmaand
januari beperkt tot een daling van slechts 2 % en laat zelfs een lichte groei van 1% zien in
omzet. Maar in de twee maanden hieropvolgend zakken de boekingen verder terug t.o.v.
een jaar eerder. In het eerste kwartaal van 2014 boekten dan ook 5,6 % minder passagiers een reis via touroperator of reisagent. Doordat de prijzen gemiddeld genomen 18
euro hoger liggen dan een jaar eerder daalde de omzet minder hard met 2,8%.
Judith Nijk
Business Consultant CE
We zien wel grote verschillen tussen type reizen die er geboekt worden en de ontwikkeling
hiervan. Mede door het faillissement van Oad zien we de autovakanties, die via de georganiseerde weg worden geboekt, met 10% teruglopen. De boekingen voor campingvakanties
daalden met 5%, maar de boekingen van vakantiewoningen liggen zelfs al iets boven het
niveau van vorig jaar. De boekingen van vliegvakanties, ruim 60% van de totale markt, dalen in totaal met 2,6%. Bekijken we hierbinnen het segment van verre rondreizen dan zien
we dat het jaar voor dit segment goed van start is gegaan. De rondreizen buiten Europa
laten een opvallende stijging zien van meer dan 15%. Vooral verre bestemmingen zoals
Zuid- Afrika, de Verenigde Staten en Marokko laten dubbele groeicijfers zijn.
Kijkend naar het verkoopkanaal waar reizen worden geboekt dan zien we dat de boekingen in het fysieke reisbureau een daling laten zien van 17%, een neergaande lijn die jaren
geleden al ingezet is en jaar op jaar doorzet. De boekingen via het online kanaal laten dit
kwartaal een lichte stijging zien van 0,6% t.o.v. Q1 2013. De vraag die we onszelf dan ook
moeten stellen is: moeten we de markt nog wel op deze manier blijven bekijken? Een veel
gebruikte misvatting in de markt is, is om te spreken van de “online” of “offline” markt alsof
het twee totaal verschillende diersoorten zijn.
17
Q1/2014
Uit onderzoek blijkt namelijk dat vrijwel geen enkele geboekte reis zonder invloed van het internet
tot stand is gekomen en dat in 75% van de boekingen beide kanalen worden geraadpleegd. Kortom
de integratie tussen on- en offline is inmiddels zover doorgedrongen dat een cross-channel aanpak
niet langer een afweging kan zijn, maar strikt noodzakelijk is.
De komende maanden zullen in het teken staan van de meivakantie en de start van het last minute
seizoen. Net als voorgaande jaren is de hoop gevestigd op de steeds later boekende consument
maar of deze het tij zal kunnen keren zal blijken in de volgende update.
18
Q1/2014
TElecom
Stijging mobiele telefoons
De markt voor Smart+Mobilephones is in de eerste drie maanden van 2014 goed gestart
met een stijging in aantallen van 4,1% ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder.
In waarde is deze stijging zelfs 12%.
Martijn Peeters
Business Consultant CE
De trend waarin de toestellen met een volledig touchscreen groeien is doorgezet en deze
toestellen zijn goed voor meer dan 80% van de markt. De andere vormen waarin een
smart-mobile telefoon kan worden aangeschaft, bijvoorbeeld met een toetsenbord, zijn
steeds minder belangrijk. Zo zien we bijvoorbeeld dat de telefoons met een numeriek toetsenbord dalen ten opzichte van een jaar eerder. De toestellen met een openklappend deel
waarin het keyboard of de camera zit zijn in het eerste kwartaal van 2014 nog meetbaar,
echter is dit aandeel wederom kleiner dan in dezelfde periode een jaar eerder.
De fysieke vorm speelt nog steeds een duidelijke rol binnen de productontwikkeling en
het aankoopproces. Als we kijken naar het formaat van het toestel, en dan specifiek naar
de dikte, zien we dat de toestellen welke dunner zijn dan 9 mm met 60% zijn gegroeid ten
opzichte van dezelfde periode een jaar eerder. Daarnaast kunnen we zien dat de toestellen
met een schermformaat tussen de 5”en de 5,5” in maart 2014 de #2 positie innemen op
de ranglijst voor schermgroottes.
Wanneer we de markt splitsen in smartphones, mobilephones en phablets zien we dat de
verhoudingen de afgelopen 3 maanden nagenoeg gelijk zijn. Phablets zijn smartphones
met een schermgrootte van meer dan 5.5 inches maar minder dan 7 inches en zijn inmiddels 3% van de markt. De Smartphones worden het meeste verkocht, gevolgd door de
mobile-phones en tenslotte de phablets.
19
Q1/2014
Een van de buzzwoorden van het begin van 2014 is NFC-betalen. NFC staat voor Near Field Communication. Met deze techniek kan draadloos betaald worden bij punten waar een NFC tag geïnstalleerd is. Meer dan een derde van de in het eerste kwartaal van 2014 verkochte telefoons hebben de
mogelijkheid om via NFC contact te maken.
Als we verder kijken naar de manier waarop toestellen worden aangeboden zien we dat de prepaid
packs flink blijven dalen. De daling komt ten gunste van de sim-vrije toestellen welke in aantallen
de “contract toestellen” bijna evenaren. In dezelfde periode een jaar geleden werden er naast de
contract toestellen met name prepaid toestellen verkocht.
De plaats van aankoop verandert ook langzaam maar zeker. In de eerste 3 maanden van 2014 zien
we dat de verkopen via het internet aandeel winnen ten opzichte van het fysieke kanaal. Meer dan
een kwart van de verkopen van de smart-mobile telefoons gebeurt inmiddels online. In dezelfde
periode een jaar geleden kwamen de online verkopen net boven een vijfde van alle verkopen.
20
Q1/2014
Boeken
Een markt in beweging
Het zal niemand ontgaan zijn dat het eerste kwartaal van 2014 voor de boekenbranche
een van de moeilijkste perioden van de laatste jaren was. Twee belangrijke bedrijven,
Polare en ECI, gingen failliet en de onrust was groot. Uiteindelijk heeft het faillissement
geleid tot heropening van het merendeel van de winkels en een hernieuwd optimisme in
de branche. Maar wat voor effect heeft deze gebeurtenis op de cijfers gehad? In totaal
gingen er in het eerste kwartaal 7,8 miljoen papieren A-boeken over de toonbank: dat
zijn er 11,4 procent minder dan in hetzelfde kwartaal een jaar eerder.
Cary Richards
Business Consultant CE
Er werd in het eerste kwartaal 102 miljoen euro omzet behaald met algemene boeken,
10,2 procent minder dan in dezelfde periode in 2014. In het eerste kwartaal zien we wel
grote schommelingen. Terwijl januari nog goed was voor een plus van 3,5% in de verkoopcijfers lieten februari en maart een daling van 13,5% en 14,9% zien.
Januari heeft hiermee geprofiteerd van de wat positievere stemming die ook te voelen was
in de feestperiode aan het eind van het jaar.
Het was opvallend in deze periode dat non-fictie vrije tijd en non-fictie informatief de best
presterende genres waren met dalingen van 5,2% en 6,6%. De Voedselzandloper van Kris
Verburgh (Prometheus) was de bestseller in non-fictie. Binnen de topgenres zijn het met
name reisgidsen (+0,2%) en theologie (+2,9%) die goed presteren. Op het vlak van fysieke
boeken heeft non-fictie het genre fictie ruimschoots ingehaald. Het genre fictie kreeg
weer grote klappen met een daling van 14%.
De gemiddelde prijs van een A-boek lag het afgelopen kwartaal op €12,50. Dat is 15 cent
meer dan in hetzelfde kwartaal van 2013. Wat ook opvallend is, is dat het Vijftig-tintengrijseffect eindelijk lijkt uitgewerkt in het bestsellersegment. De afzet- en omzetdaling
21
Q1/2014
van papieren boeken was nu minder in het bestsellersegment dan in de rest van de markt. De honderd bestverkochte boeken waren in Q1 2014 nog goed voor ruim een miljoen exemplaren, een daling van 8%. In omzet haalden de bovenste honderd titels samen 5,7% minder omzet dan vorig jaar.
De top 3 bestsellers van het eerste kwartaal van 2014 waren Toen ik je zag van Isa Hoes, De kraamhulp van Esther Verhoef (allebei Ambo/Anthos) en Zusje van Rosamund Lupton (Meulenhoff).
Over het eerste kwartaal van 2014 zijn er ruim 426 duizend e-boeken verkocht. Daarmee groeide
het e-boek op jaarbasis met zo’n 29 procent ten opzichte van 2013. Dit betekent dat rond 1 op de
20 van de verkochte boeken een e-boek is. Het best verkochte e-boek in het eerste kwartaal was
De kraamhulp van Esther Verhoef (Ambo/Anthos).
In augustus zullen wij de cijfers over het tweede kwartaal terugkoppelen. De verwachting is dat de
resultaten positiever zullen zijn dan aan het begin van het jaar.
GfK verzamelt deze informatie over de boekenmarkt in opdracht van KVB-smb
22
Retail in totaal
Een licht herstellende economie en positiever gestemde consument…er is licht aan de
horizon en de eerste voorzichtige signalen van optimisme lijken op zijn plaats.
Desalniettemin laten de bestedingen in de door GfK gemeten non-food markten, over de
gehele linie nog een zeer lichte daling zien: een half procent minder omzet in het eerste
kwartaal van 2014 ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder.
Maikel Verhaaren
Director Retail & Entertainment Benelux
Het verschil tussen de onderlinge markten blijft opvallend.
Na jaren zien we een positieve index in de doe-het-zelf branche. Een trend die natuurlijk
wordt geholpen door de vroege piek van het weer in maart en de ietwat aantrekkende huizenmarkt. Bouwmarkten zijn volledig verantwoordelijk voor deze positieve omzet-index.
Het weereffect is ook duidelijke veroorzaker van de positieve omzetresultaten binnen de
productgroep “tuin”. Binnen de markt voor klein huishoudelijke apparaten, zien we met
name de kleine keukenapparaten en koffiezetters verder stijgen.
Overall staat de markt voor consumentenelectronica, digitale camera’s en entertainmentproducten onverminderd onder druk. Lichtpunten zijn games hardware, door de komst
van de nieuwe generatie spelcomputers, en connected devices (denk aan docking/minispeakers, soundbars). De turbulente ontwikkeling binnen het fysieke retaillandschap helpt
het omzetverloop niet mee hoewel tegelijkertijd de verschuiving richting streaming consumptie van muziek en video stevig doorzet. Bij deze laatstgenoemde trend zullen we het
komende kwartaal langer stilstaan.
De markt voor Smart+Mobilephones is in de eerste drie maanden van 2014 goed gestart.
Verder raakt de tabletmarkt weliswaar verzadigd, men blijft wel meer besteden aan accessoires. Beter gaat het met beamers en de laptopmarkt.
23
retail in totaal
De modebranche staat licht in de min, met name vanwege een teleurstellende februarimaand. Het
voorjaar begon een stuk vroeger en dat was te merken in bijvoorbeeld de piekende verkoop van
zomerjassen.
Een onveranderd beeld van dalende boekingen is te zien in de markt voor georganiseerde reizen.
Bijna 6% minder passagiers boekten een reis via een touroperator of reisagent.
Al met al zal het tweede kwartaal de hoop gevestigd zijn op de verder aantrekkende economie, het
effect van Moeder- en Vaderdag, de start van het last-minute seizoen en uiteraard de eerste helft
van het WK.
24
Colofon
Uitgever
GfK
Krijgsman 22-25
1186 DM Amstelveen
Tel. 020 - 713 3000
[email protected]
www.gfk.com/nl/
Redactie
Peter Vos, Barbara Schouten
Vormgeving & Productie
Marijn van Zomeren
Corporate internationaal GfK team
Disclaimer
GfK Retail Reports is een uitgave van GfK. Hoewel bij het ontwikkelen van deze uitgave de grootst
mogelijke zorgvuldigheid is betracht, bestaat altijd de mogelijkheid dat bepaalde informatie onjuist is. GfK is niet aansprakelijk voor de gevolgen van activiteiten die worden ondernomen op
basis van deze informatie.
Copyright
Het is toegestaan informatie uit deze uitgave over te nemen, mits er sprake is van juiste bronvermelding: GfK / www.gfk.com/retail-reports/
Interesse in de Belgische markt?
Schrijf u nu in op www.gfk-retailreports.be en blijf elk kwartaal op de hoogte van de actuele ontwikkelingen binnen de grootste non-food markten in de Belgische retail.
2
5