Waarom? Veranderverhaal: nut + noodzaak

Droomdoelen
Angst
Turn around
Waarom?
Factoren
Actoren
Ambitie
Good to great
Organisatiekundige vraag
(OK)
Veranderverhaal:
nut + noodzaak
Aanleiding
Richting
Wie?
Wat?
As is
To be
S
S
T Gap T
M
M
C
C
∆ Diepte
Angel
Kiem
Waardecreatie
Hoe?
Ik!
∆ Breedte
Veranderkundige vraag
(VK)
∆ resultaat KT
∆ orde: 1e - 2e - 3e
∆ benadering: R-T-P
∆ interventies: S T - M C
∆ plan
Werken aan collectieve betekenisverlening
Probeerproces
Er zij verandering!
Als je m
org
o ud be
nt
en
al
even
s va
be
ndaag
nj
e dood
Toon Hermans
Veranderen als de seizoenen
Paradigmashift
Het vier-ballenmodel
Waarom?
De belofte
Wie? Ik!
De veranderaar
Wat?
Organisatiekundig
ontwerp
Hoe?
Veranderkundig
proces
vormgeven
Het veranderproces
Wilde plannen
Er gebeurt hier
iets moois
Verandering
Kan het veranderproces
duidelijker
worden uitgelegd?
De vier kernvragen
Veranderidee
Waarom?
Waarom moet het eigelijk
anders?
Wat is er aan de hand in
de huidige situatie, ‘as is’?
Wat?
Wat moet de toekomstige
organisatie worden, ‘to be’?
4
Kernvragen
Wie zijn bij de verandering
betrokken?
Wie?
Wie brengen de verandering
tot stand?
Hoe?
Veranderproces
Hoe geven we het veranderproces
vorm zodat de gewenste organisatie
wordt gerealiseerd?
–1
Drie dilemma’s uit de veranderpraktijk _
Dilemma’s
Deel en Geheel
Inhoud en Betekenis
Ratio en Emotie
Drie dilemma’s uit de veranderpraktijk
Deel - Geheel
3
Dilemma’s
Inhoud - Betekenis
Ratio - Emotie
Wat zijn de grenzen van de casus
om zoveel mogelijk impact te
hebben op de gehele organisatie
en andersom … ☺
Eenduidige inhoud krijgt meervoudige
betekenis en andersom … ☺
Hoe geven we emoties een plek
zonder de ratio tekort te doen
en andersom … ☺
Linksom en rechtsom veranderen
Linksom veranderen
of Planned Change
Waarom?
Veranderidee
= ∆ plan!
Wie?
Wat?
Rechtsom veranderen
of Continuous Change
Veranderproces
Hoe?
Waarom?
Veranderidee
Wie?
Wat?
Het implementatieproces
volgt ná het ontwikkelde
veranderidee
In het veranderproces
ontstaan nieuwe
veranderideeën over wat
en waarom er ∆ wordt.
Veranderproces
= ∆ plan!
Hoe?
Werken met het vier-ballenmodel en drie dilemma’s
l
ee
n is
Geh
ke
Wie?
Betrokken
partijen
Wat?
Organisatiekundige vraag
(OK)
Hoe?
Veranderkundige vraag
(VK)
Ratio
Emotie
ud
el
ho
te
De
In
Be
Waarom?
Nu
Beeld gaat voor tekst
De ijsberg smelt (Kotter, 2006)
Onze ijsberg smelt?
Genoeg
gepraat nu! Laten
we iets doen.
Die lunch komt
wel! Denk na!
Waarom gebeurt
mij dit nou weer?
Ik heb Fred nooit
gemogen, nu weet
ik waarom!
Herman, vergeet
niet dat het zo
winter is!
O jee.
Jee o jee.
Ik bedoel
o jee o jee!
Het veranderidee: Waarom?
Waarom?
De belofte
Wie? Ik!
De veranderaar
Wat?
Organisatiekundig
ontwerp
Hoe?
Veranderkundig
proces
vormgeven
Het veranderidee
Aanleiding
Waarom?
De waardebelofte
Het veranderidee
Antwoord op
Waarom? en Wat?
Wat?
Organisatiekundige
vraag
Richting
Het vier-ballenmodel
Waarom?
Waarom moet het
eigenlijk anders?
Waarom?
De belofte
Wie? Ik!
De veranderaar
Wat?
Wat is er aan de
hand in de huidige
situatie en wat moet
de toekomstige
organisatie worden?
Hoe?
Hoe?
Veranderkundig
proces
vormgeven
Wat?
Organisatiekundig
ontwerp
Wie?
Wie zijn bij de
verandering
betrokken?
Wie brengen de
verandering tot
stand?
Hoe geven we het
veranderproces vorm
zodat de gewenste
organisatie wordt
gerealiseerd?
Waarom moet er iets veranderen?
Bedreiging
Situatie
‘We zitten in de problemen.’
Nu
Signaal
Onmiddellijk verlies van
marktdominantie,
werkgelegenheid, enz.
Situatie
‘We gaan in de problemen komen.’
Toekomst
Signaal
Dreigend verlies van
marktdominantie,
werkgelegenheid, enz.
Kans
Situatie
‘We kunnen profijt uit deze
situatie halen door onmiddellijk
tot actie over te gaan.’
Signaal
Missen van een kans die
voor het grijpen ligt.
Situatie
‘In de toekomst profiteren we
van de situatie.’
Signaal
Missen van een kans die
mogelijk voor het grijpen ligt.
De killer-application!
Angst
‘Turn around’
Factorenanalyse
Waarom?
Nut + noodzaak
Visie
(droomdoelen)
Actorenanalyse
Belofte van waardecreatie:
•Samenleving
•Klant
•Organisatie
•Team
•Individu
Ambitie
‘Good to great’
Aanleiding
van verandering
Probleem
van vandaag!
Richting voor
ontwikkeling
De gedroomde bestemming: angst
De gedroomde bestemming: ambitie
Een visie heeft vijf functies
2 Doelen
Een visie geeft een einddoel waarnaar
je streeft. Een visie geeft ook een
ambitieus doel. Hiermee fungeert
de visie als een kompas voor al het
doen en laten.
1 Betekenis
Een visie geeft een betekenisvol
kader waarin mensen zich kunnen
oriënteren. Het stelt hen in staat te
begrijpen wat er om hen heen gebeurt.
Een VISIE is een
droom die kan!
Een beeld van
de toekomst die
je wilt creëren.
3 Binding
Een visie verbindt mensen door
gemeenschappelijke waarden
en doelen. Vanuit dit gevoel van
verbondenheid is een visie ook
een bron van inspiratie. Een visie
integreert en inspireert.
5 Continue verbetering
Een visie reikt de criteria aan
waarmee je activiteiten en gedrag
kan beoordelen.
4 Energie
Een visie zorgt voor beweging en
stuurt de activiteiten. Doordat een
visie richting geeft, vergemakkelijkt
zij ook het maken van keuzen.
De belofte van waardecreatie
1
Samenleving
2
Klant
3
Organisatie
4
Team
5
Individu
Vijf waardeproposities
Operational
Excellence
Product
Leadership
Experience
Customer
Intimacy
Community
Building
Experience
Community Building
The Golden Circle (Sinek, 2009)
Why
How
What
‘People buy why you do it’!
Het veranderidee: Wat?
Waarom?
De belofte
Wie? Ik!
De veranderaar
Wat?
Organisatiekundig
ontwerp
Hoe?
Veranderkundig
proces
vormgeven
WAt? De organisatorische vraag…
Huidige situatie
Verandering
Structuur
Gewenste situatie
Structuur
Technologie
Technologie
Medewerkers
Medewerkers
Cultuur
Cultuur
Gap
Angel trekken
en/of
kiem opkweken
STMC: bouwstenen van organiseren
• Primair proces, ondersteunende
processen, regelende processen.
• Alle activiteiten geordend!
• Hard- en software.
• Middelen/gereedschap om
processen uit te voeren.
• Individuele kenmerken (diversiteit).
• Competenties en ‘vlootschouw’.
• Zó zijn onze manieren.
• Het collectieve gedragspatroon:
formeel + informeel.
Een appelboom wordt nooit een perenboom
De puzzelstukjes op de juiste plek
Closing the gap
M.C. Escher;
Encounter 1944
Lithogr aph
Angel
Kiem
Strategiespagaat
Product Leadership
Customer Intimacy
Experience
Community Building
Operational Excellence
–1
Ambidextrous: meer beloften tegelijkertijd _
M.C. Escher;
Dr awing Hands 1948
Lithogr aph
Van transactie- naar relatiediensten
Ambidextrous: meer beloftes tegelijkertijd
Exploitatie
Exploratie
Routines
Dynamische competenties
Fit
Stretch
Single-loop leren
Double-loop leren
Incrementele verandering
Radicale transformatie
De valkuil is
vergeten op tijd
te vernieuwen
De valkuil is het
wiel telkens
opnieuw uitvinden
STMC
Ambidextrous
STMC
Ambidextrous: meer beloftes tegelijkertijd
Alignment van:
Exploitatie
Exploratie
Strategie
Winst, kosten
Groei
Innovatie
Structuur
Mechanisch
Formeel
Organisch
Adaptief
Flexibel
Cultuur
Efficiency
Risicomijdend
Kwaliteit
Klantgericht
Risiconemend
Snel
Experimenteren
Leiderschap
Autoritair
Top-down
Visionair
Geïnvolveerd
Mensen
Operationeel
Charlie Chaplin
Ondernemend
Willy Wortel
Systemen
Standaardisering
Zero defect flows
Multi-tasking
Resultaatgedreven
Schaken op meer borden tegelijk
�ut-of-the-box denken
Het veranderproces: Wie? Ik!
Waarom?
De belofte
Wie? Ik!
De veranderaar
Wat?
Organisatiekundig
ontwerp
Hoe?
Veranderkundig
proces
vormgeven
Van Waarom-Wat naar Wie
Factoren
Richting
Waarom?
Aanleiding
Actoren
Wie?
Betrokken
partijen
in de ∆
Wat?
STMC
Visie
Stakeholders
Publiek
Overheden
Gebruikers
Casus
Experts
rs
to
de
Ac
Belangengroepen
Positief
Negatief
vl
oe
Leveranciers
re
n
Beslissers
ï
Be
Media
Neutraal
n
?
Stakeholders in soorten en maten
Wereldmaatschappij
Bijdrage aan oplossingen
voor wereldproblematiek
(zoals klimaatverandering)
NGO
Aangaan van succesvol
samenwerkingsverband
Werknemers
Meerwaarde
creëren via
opleidingen
en innovatie
Lokale
gemeenschappen
Effectieve sociale
bijdrage voor
reputatieopbouw
en bedrijfscontinuïteit
Omgeving
sch
om
i
Belanghebbenden
Maximalisering van
bedrijfswaarde via solide
economische activiteiten
at
Econ
e
Klanten
Ontwikkeling van
milieuvriendelijke
producten en het
vergroten van
klanttevredenheid
appij
Casus
M
a
Zakelijke
partners
Concurrentiekracht
vergroten door
win-winrelaties
Overheden
Eerlijke handel en naleving
Veranderbreedte
Wie?
=
∆ breedte
Ik
Afdeling
Team
Organisatie
Divisie
Burger/klant
Leverancier
Ketens
Netwerken
Stakeholderanalyse
Directe
stakeholders
Belang
algemeen
Emotie
in casus
Impact
1
2
3
4
5
…
• Maak onderscheid tussen directe en indirecte stakeholders
• Bepaal van directe stakeholders hun belang(en) in het algemeen en hoe de casus
dat belang (emotioneel) raakt? ?
• Prioriteer de invloed/impact op schaal van 1 tot 5
• Wat betekent dit voor je veranderkundige aanpak?
• Wie ondersteunt de casus? Hoe ga ik daar mee om?
Stakeholdersupportmatrix
Potentials
Veranderaars
Achterblijvers
Supporters
Impact
Support
Stakeholderbenaderingen
groot
Meedenken
inhoud
Meebeslissen
Informeren
Betrekken
in proces
klein
groot
Impact
klein
Support
×12
Roedelanalyse
×12
Cirk
an
be
tro
kk
Wie?
×12
el v
en
Cirkel
van
invloed
heid
×12
×12
Ik
Groepsdynamisch heb ik direct invloed op 12 sleutelpersonen die elk weer 12 sleutelpersonen in hun cirkel van invloed hebben ≈ 150! …
Lao-Tse
Een leider doet zijn werk het beste
Als de mensen nauwelijks weten dat hij er is,
En minder goed als de mensen hem gehoorzamen en toejuichen,
Hij doet zijn werk het minst goed als de mensen hem verachten,
Als iemand anderen niet eert,
Zullen ze hem evenmin eren.
Maar over een goede leider die weinig spreekt,
Zullen ze, als zijn werk gedaan is en zijn doel bereikt,
Allemaal zeggen: ‘We hebben het zelf gedaan’.
l ao-tse
604 voor chr.
Leiden = managen met twéé handen
Harde hand
• Richting geven
•Confronteren
• Resultaten eisen
• Druk zetten
De stok
achter de deur
Zachte hand
•Delegeren
•Motiveren
•Ondersteunen
• Veiligheid bieden
Het warme bad
Ed van Leeuwen, 2006
Adizes’ leiderschapsmodel
Langetermijngericht
Creativiteit
Continuïteit
Motivatie
Samenwerken
Ondernemer
Integrator
Externgericht
Interngericht
Producent
Beheerder
Procedures
Systemen
Resultaten
Daadkracht
Kortetermijngericht
De match tussen casus en veranderaar
De Casus
• Type opdracht
• Welk leiderschap
is nodig?
O
I
O
I
P
B
P
B
De veranderaar
• Type leiderschap
• Welk leiderschap
breng ik mee?
Leiderschap: zien wat nodig is
‘Waarin zou het bestuur van de wereld
verschillen van het hoeden van paarden?!
Neem weg wat de paarden schaadt, meer niet.’
zhuang zi
± 500 voor chr.
De weg
Vele wegen kent het leven, maar van al die wegen
is er één die jij te gaan hebt.
Die éne is voor jou. Die ene slechts.
En of je wilt of niet, die weg heb jij te gaan.
De keuze is dus niet de weg, want die koos jou.
De keuze is de wijze hoe die weg te gaan.
Met onwil om de kuilen en de stenen,
met verzet omdat de zon een weg
die door ravijnen gaat, haast niet bereiken kan.
Of met de wil om aan het einde van die weg
milder te zijn, en wijzer, dan aan het begin.
De weg koos jou, kies jij ook hem?
Hans Stolp
na ar Dag Hammarskjöld
Uit: Kijken met de ogen
van je hart, Ten Have, 2004.
Momenten in het adviesproces
Relatie
Inhoud/Visie
En
tre
e
Co
nt
ra
ct
se eld
no be
ag st
Di om
ek
to
ie
at n
rm ke
fo er
In itw
u
ro
nd
en
rv
On
ve tw
ra ikk
nd e
er len
en
tie
te
ua
In
al
Af
Doorgaande
beweging
en
Ev
tie
Monitoring
Energie
Associatie voor Organisatieont wikkeling, 2005
Rollen van de adviseur
•Uitvoerder:
Wat kan ik voor uw doen?
•Expert:
Wat u zou moeten doen…
•Procesadviseur:
Wat u zou kunnen doen…
•Coach:
Wat zou u kunnen doen?
Associatie voor Organisatieont wikkeling, 2005
Kenmerken adviseursrollen
Uitvoerder
Expert
Proces­
adviseur
Coach
Activiteiten
adviseur
Implementeren,
doorvoeren
Onderzoek,
diagnose
stellen
Begeleiden
verandering
Spiegelen,
kader
verruimen
Activiteiten
klant
Doelen stellen
Opdracht
geven,
beslissen,
implementeren
Uitwisselen,
overleggen,
samenwerken
Verkennen,
experimenten,
toetsen
Probleemeigendom
Gedeeltelijk
overgedragen
Tijdelijk
overgedragen
Gedeeld
Behouden
Verantwoordelijk voor
oplossing
Oplossing
staat vooraf
vast
Afhankelijk
van acceptatie
Ontwikkelt
zich in proces
Per definitie
bij klant
Vergroten
oplossend
vermogen
klant
Niet aan
de orde
Bij nog eens
zo’n probleem
Afhankelijk van
relatie
met adviseur
Uitdrukkelijke
doelstelling
Machts­
verhouding
Delegatie
formele
macht
Deskundigheidsmacht
Gelijkwaar­
digheid,
vertrouwen
Zelfvertrouwen
empowerment
Associatie voor Organisatieont wikkeling, 2005
�rganisaties bestaan niet…
De normaalverdeling van weerstand
Casus
-20%
60%
+20%
Wat je aandacht geeft, groeit
s
Weerstand managen
Bijdrage
ie
Training
Gebrek
aan
kunde
Simulatie
Gebrek
aan
begrip
Perspectief
Gebrek
aan
motivatie
Participatie
Erkenning
Commitment
ie
Co m
pe
teg
te
ra
nt
Betekenis
St
Coaching
Visie op de toekomst: een goed idee?
Situatie nu
Geeft frictie naar
de toekomst: ‘alles
wordt minder’
Orïentatie op
het verleden
Geen
toekomstbeeld
Weerstand bij iedereen
Gewenste
situatie
Orïentatie op
het verleden
Oriëntatie op
de toekomst
Scheiding der geesten
Wie er voor kiest
om te vertrekken:
mobiliteit
Wie ervoor kiest
om mee te gaan:
ontwikkeling
Helder
toekomstbeeld
nieuwe
organisatie
Aan het raam zitten is ‘not for free’
JA
MISSCHIEN
NEE
Emotionele respons op negatieve verandering
Vermijd de
binnenbocht
Woede
Actief
Acceptatie
Onderhandelen
Emotionele
response
Stabiliteit
Uittesten
Ontkenning
Immobilisatie
Depressie
Passief
Tijd
Betekenisverlening gaat stem voor stem
…hmm, nu weet ik
in ieder geval waar
we tegen zijn…
Verandering
andering
Ver
?!
Thinking apart together
Het veranderproces: Hoe?
Waarom?
De belofte
Wie? Ik!
De veranderaar
Wat?
Organisatiekundig
ontwerp
Hoe?
Veranderkundig
proces
vormgeven
Verbinden van inhoud en proces
Visie
Waarom?
Wie?
=
∆ breedte
Hoe?
1Kortetermijnveranderresultaat
2 De orde van veranderen
Wat?
STMC
∆ diepte
Haast met visie
Vertalen van organisatiekundige vraag naar veranderopgave
Veranderopgave
Organisatie-inrichting
Breedte en diepte geeft orde!
Wie?
=
∆ breedte
Ik
Afdeling
Team
Organisatie
Divisie
Burger/klant
Leverancier
Ketens
Wat?
=
∆ diepte
Structuur
Boven water
Technologie
Gedrag
Medewerker
Cultuur
Onder water
Netwerken
Drie ordes van veranderen, tijd en leiderschap
∆ breedte
Team
Ik
Afdeling
Klant
Leverancier
rmogen
1e orde
Verbeteren
3-6 maanden
nderve
Structuur
Organisatie
ve r a
Technologie
∆
diepte
Cultuur
2e orde
Transformatie
1-5 jaar
E xp o
t en
el
e
i
t
Medewerkers
3e orde
Transitie
5 jaar en meer!
1e orde veranderen: verbeteren
Het topje
van de
ijsberg
A
B : A = A’
2e orde veranderen: transformatie
B
A
A
B : B = b (eetje)
3e orde veranderen: transitie
A
?:?=?
‘von Etwas zum Etwas’
Drie veranderbenadering: reizen
Reizen
Pendelen
Trekken
Veranderbenaderingen en veranderordes
Trekken
3e orde:
Transitie
2e orde:
Transformeren
1e orde:
Verbeteren
Reizen
Reizen
A
Huidige
situatie
1
2
3
…
Tijd
Proces
Inhoud
Eerste-ordevraagstukken: S + T
∆ benadering: A
B : A = A’
B
Gewenste
situatie
Trekken
B
B
B
A
Huidige
situatie
1
2
3
Tijd
Proces
B
…
Inhoud
Gewenste
situatie
Tweede-ordevraagstukken: (S + T) + M + C
∆ benadering: A
B : B = b(eetje)
Reizen en trekken: samenvatting
Reizen
Trekken
Doel
Nieuw evenwicht
Blijvende ontwikkeling
Aangrijpingspunt
Structuur en systemen
Gedrag en cultuur
Startpunt
Top-down
Horizontaal
Strategie
Blauwdruk
Richting, visie, vergezicht
Aanpak
Organisatiebreed
Sneeuwbalgewijs
Sturing door
Macht/regels
Management
Belonen/straffen
Markt/regels
Leiderschap
Helpen en leren
Pendelen
Inhoud
A
1
2
3
Oplossingsdenken
…
B
Ontwerpen
(reizen)
Pilot
Diagnose
Grof
ontwerp
Probleemdefinitie
A
B
Proces
Ontwikkelen
(trekken)
Kiezen tussen trekken en reizen
Reizen
Trekken
Er is zeer beperkte tijd beschikbaar
voor de noodzakelijke verandering
Er is voldoende tijd om met elkaar
te veranderen
Er is drastisch ingrijpen noodzakelijk
Geen drastische veranderingen
op korte termijn noodzakelijk
Grootschalige uniforme invoering
is om verschillende redenen gewenst
Er is tijd, ruimte en middelen om
te werken met gedifferentieerde,
kleinschalige opbouw
In de organisatie aanwezige kennis
is van gering belang bij de gewenste
verandering
In de organisatie aanwezige kennis is
onmisbaar voor een goed (eind)resultaat
Tijd om met elkaar te werken aan overeenstemming op basis van o.a. dialoog
is er niet
Overeenstemming door participatie
en dialoog is een cruciale factor
Tijdens verandering kunnen grote
weerstanden worden verwacht
Weerstanden zijn beperkt en kunnen
in veel gevallen weggenomen worden
Interventies
Aanscherpen
Koop een hond
Testen
Onderzoeken
Praten
Doen
!!
uu
ie
ct
og
rs
ol
ru
ke
hn
er
ur
ew
ltu
ed
Cu
M
Te
c
St
r
Veranderkundig breekijzer?
De grillige weg van de verandering
Kenmerken harde en zachte interventies
Hard
Zacht
Doel(en)
Visie
Afbakening
Lef
Meetbaarheid
Betrokkenheid
Fasen
Betekenisontwikkeling
Plan
Ambitie
Project
Uitdaging
Interventies: voorbeelden
Hard
Zacht
Waarom?
Destep, due-dilligence, benchmarking, audits, marktanalyse,
vijfkrachtenanalyse, BCG-matrix
Presencing, Future Search
Conferenties, World Cafe-sessie,
cultuurmeetings
Wat?
Balanced Score Card, structuur
wijzigen, procesherontwerp
(BPR, Lean), procedures schrijven, personele vlootschouw,
Survey Feedback, cultuur, typering, ERP systemen
Cultuur versterking, loopbaanontwikkeling, persoonlijke
ontwikkelplannen, toneelstuk,
opleiden, trainingen, leiderschap en management development
Hoe?
Kick off, stuurgroepen, project-, programmamanagement,
kwaliteitscirkels, medewerkers
ontslaan, incubator, veranderorganisatie inrichten
Simulatie, gaming, brainstorm,
versnellingskamer, brownpapersessie, open space, speakers
corner, klaag- en jubelmuur,
roddel, life-lab, sociale activiteiten, Appreciative Inquiry
Wie? Ik!
Stakeholderanalyse, ballotage,
old-boys network, mediation,
assessment
Gideonsbende, persoonlijk
commitment statement, confrontatiebijeenkomsten
Interveniëren in de relatie
Laveren tussen inhoud en proces
Reizen
Inhoud
Veranderkundig
vraagstuk
Betekenis
Proces
Trekken
We gaan niet voor een knaleffect
Beperkt verandervermogen?
Losse eindjes en dilemma’s
Worstelen met dilemma’s in de praktijk
Het dilemma-abc
A
Deel
Geheel
B
Inhoud
Betekenis
C
Ratio
Emotie
Deel - Geheel
Effectieve veranderaars
Cirk
el v
an
be
tr
ok
ke
nhe
id
Cirkel
van
invloed
De champagnetoren: inhoud en betekenis
Babylonische ‘betekenis’verwarring
Dialogiseren
Mentale kaart
Spraakverwarring voorkomen
Constructionisme
René Magritte;
L a tr ahison des images 1928-1929
Twee mensen in gesprek
‘Ik heb een hond gekocht’
‘O ja? Een grote hond?’
‘Nee, niet zo erg groot’
‘Is het een langharige?’
‘Nee, een met korte haren’
‘En welke kleur’
‘zwart-wit gevlekt’
‘Wat een leuke hond, zeg’
‘Ja, hè’
Veranderen: see, feel, change!
Ratio
Emotie
Reptielen, zoogdieren en mensen
Ratio
Emotie
Emotionele MRI-scan
m
r
ee
zi
ple
er!
Vec
h
te
n:
i
k
Gee
op!
ft m
er
ij n
sla
u
Basisemoties en -gedrag
Boos
Angst
Verdrietig
ik
be
i
k
n;
do
te
en
ch
iks
Vl u
…
Blij
n
we
g…
ri
Bev
ez
;
en
Emoties
Emoties komen van rechts
Emotie
Ratio
Kwebbeldoos of babbelbox
alsjeblieft … ben er weer … ben ik weer … ben je er nog? … ben
je er? … ben er weer? … beetje … ça va? … alles goed? … zeker
… daarom … dacht … even … geen idee … gewoon … goed …
met jou? … hartelijk bedankt … hoe bedoel je … hoe gaat het?
… ça va? … houd je bek … hoe gaat het … hoe is het … hou (heel
veel) van je … hou kapot veel van je … wil je nooit meer kwijt …
huiswerk … iedereen … inderdaad … ik wil je nooit meer kwijt
… ik mis je … oh mijn god … oh mijn Bieber … in ieder geval …
je kent me niet … ja, met jou? … je weet precies … je weet toch
… je weet zelf … kan niet zonder jou … ik weet het niet … laat
maar … lekker … later … ik hou van jou … respect … misschien
… niet te breken … nog wat te lullen? … nog wat te vertellen?
… ook van jou … succes … sorry … veel liefs en kusjes … wacht
… wat doe je? … wachten … wacht even … wacht eens even
… wat dan? … wie ons breekt … breek ik terug … waarom …
waarschijnlijk … wil je met me? … zie je graag … zie je weer
–1
Duale strategie voor gedragsverandering _
Ratio
Emotie
Duale strategie voor gedragsverandering
Strategie 2: bewust en transcendent
Attitude
Subjectieve norm
Mate van energie
Waargenomen
zelfcontrole
Strategie 1: onbewust en immanent
Affectieve tags
Predispositie
Gewoonten
Keuzearchitectuur
Situatie
Omgeving
Intentie
Gedrag
Balanceren tussen inhoud en betekenis
Inhoud
Rationele analyse
‘dit klopt’
Denken
Veranderidee?
Ik verander
mijn gedrag
Veranderproces?
Voelen
Betekenis
Emotionele betekenis
‘dit raakt mij’
Nieuw
resultaat
Afstemmen van rationele analyse en emotionele betekenis
Inhoud/denklijn
Ontwerpen
Proces kan zowel
in de ene als in de
andere lijn starten
Ontwikkeling ‘in fasen’
alleen mogelijk als urgentie
niet te hoog is
Ontwikkelen
Betekenis/gevoellijn
De toekomst van de veranderkunde
Praten in werkwoorden
Niet verandering…
maar veranderen
Niet organisatie…
maar organiseren
Niet dialoog…
maar dialogeren
Niet transformatie…
maar transformeren
Niet transitie…
maar … ? :-)
�p zoek naar de Kern
Waarom?
Droomdoelen
Wat?
Organisatiekundige vraag
Wie?
De betrokken partijen
Hoe?
Veranderkundige opgave
Gedrag in uitvoering
Mensen willen wel veranderen maar niet veranderd worden
Een verandering komt niet binnen in lege hoofden
De fabrieken zitten nog in ons hoofd
�rganiseren in ketens en netwerken
Meervoudige waardecreatie voor meer stakeholders
Alle neuzen dezelfde kant op?
Transitie
Uitdijende coalities
De leider gaat voorop
De leider als individu valt om
50 redenen om niet te veranderen
Ik denk dat de
baas ertegen is.
Straks krijgen
wij de schuld.
Veel te
ambitieus.
Dat gaat niet
werken.
Daar zijn we
het nog lang
niet over eens.
Wat mij betreft
okay, maar…
What’s in it
for me?
Bij ons zal dat
niet werken.
Daar komt
nooit geld
voor.
Daar ontbreekt
ons helaas de
tijd voor.
Gelukkig is
dat niet ons
probleem.
We wachten
op officiële
richtlijnen.
Keep
dreaming!
We laten het eerst
onderzoeken.
Dat ligt te
gevoelig.
Veel te
ingewikkeld.
Misschien
ooit.
Veel teveel
gedoe.
Strijdig met
ons beleid.
Veel te groot
risico.
Dat krijg je er
nooit door bij
de directie.
Daar kan ik
geen beslissing
over nemen.
Ja zeg, over
honderd jaar
misschien!
Dat hebben
we eerder
geprobeerd.
Mijn
pakkie-an
niet.
Daar is geen
budget voor.
Never
nooit niet!
Dat is mijn
verantwoordelijkheid
niet.
Daar moeten
veel te veel
handtekeningen
op.
Een andere
afdeling heeft dat
eerder geprobeerd.
Dat gaat niet
lukken.
We hebben de
juiste spullen
niet.
Dat wordt
niks vrees ik.
Duurt veel
te lang.
Mij wordt niets
gevraagd.
Not my
problem!
Veel te duur!
We hebben
het altijd zo
gedaan.
Echte
veranderingen
wil niemand.
Onmogelijk!
Daar moeten we
nog eens over
brainstormen.
Veel te
revolutionair!
Eerst formele
toestemming
krijgen.
Zoiets hebben
we nooit eerder
gedaan.
We hebben de
mensen niet.
Die lui zijn zo
vastgeroest.
Daar heb ik
echt geen
zin in.
Modieuze
hype!
Veel aspecten tegelijk
l
ee
n is
Geh
ke
Wie?
Betrokken
partijen
Wat?
Organisatiekundige vraag
(OK)
Hoe?
Veranderkundige vraag
(VK)
Ratio
Emotie
ud
el
ho
te
De
In
Be
Waarom?
Nu