Frank Jol brengt de parasport naar goud

13
maandag 25 augustus 2014
AD
Frank Jol
brengt de
parasport
naar goud
R In zijn
mobiele
werkplaats
zet Frank Jol
spikes op
een nieuwe
prothese
voor Ronald
Hertog.
FOTO’S INGE
HONDEBRINK
Frank Jol, de materiaalman achter de schermen
op het EK Atletiek in Swansea, kon naar eigen
zeggen eerder knutselen dan lopen. Verbeterde
protheses van Jol helpen de gehandicapte
sporters net iets sneller te zijn.
HANNEKE VAN HOUWELINGEN
V
óór elke grote belangrijke wedstrijd vraagt
paralympiër Ronald
Hertog zijn materiaalman om een nieuwe
prothese. Een verse springvoet
voelt nu eenmaal beter. Net
zoals renners tijdens de Tour de
France dagelijks hun stuurlint
laten vervangen.
En jawel, met zijn laatste sprong
sleepte Hertog afgelopen weekend een tweede bronzen medaille binnen. Frank Jol zag het
met gepaste trots. Hij ontwierp
en verbeterde de blade, die Hertogs onderbeen vervangt dat hij
als 13-jarige bij een auto-ongeluk verloor. Jol maakte ook de
springvoeten van Marlou van
Rhijn, de snelste vrouw ter wereld op twee kunstbenen. Zij
won twee gouden plakken.
De 45-jarige Frank Jol weet dat
een goed afgestelde prothese het
verschil kan maken op de atletiekbaan. In zijn witte truck
wordt gepast, gemeten, geknutseld, gebrainstormd. Voor paralympiër Stefan Rush rijdt hij
terug naar Nederland om
nieuwe rolstoelrubbers te halen,
als die het spontaan laten afweten. Hij combineert dat retourtje Nederland met de 80ste verjaardag van zijn moeder. Steeds
opnieuw probeert de materiaalman met zijn sporters innovaties te bedenken. Het zat er al
jong in: ,,Ik kon eerder knutselen dan lopen.’’
Verzuren
Doel van elke verbetering: maak
de gehandicapte sporter een
honderdste of een tiende van
een seconde sneller. Hebben zij
voordeel van hun prothese? Jol:
,,Heel simpel. Het is dood materiaal. Je moet er energie instoppen, wil het iets doen. Zeker,
een blade kan niet verzuren en
een lichaam wel. Maar een prothese kan weer geen kracht genereren.”
Jol denkt wel dat valide en mindervalide sporters het vaker
tegen elkaar op zullen nemen.
De discussie daarover is voor de
orthopeed uit Hoorn al een bewijs: ,,De sporters zijn niet beperkt. In deze tijd, met deze
techniek, liggen er ongekende
mogelijkheden wanneer je een
been moet missen. Een amputatie hoeft geen verlies te zijn. Je
kunt een heel sportief en actief
leven hebben, zonder gelijk op
Olympisch niveau te hoeven
sporten. En ja, ik ben wel trots
ja, dat ik in staat ben daaraan
bij te dragen.”
Orthopeed
schaaft met
sporters aan
perfecte
protheses
De aansluiting van de prothese op de stomp is
cruciaal voor hoogspringer Jeroen Teeuwen.
Z
Z Hoe doet de concurrentie het? Jol bekijkt de
Franse kampioen Marie-Amélie le Flur.
EVEN VRAGEN AAN | Frans Haagen
‘Unesco-erkenningbeiaardkomtgeen moment te vroeg’
ARTWIN KREEKEL
AMERSFOORT | Na de woonwagenkampen heeft nu ook de beiaard,
beter bekend als het carillon, een
plek verworven op de Nederlandse
Unescolijst van immaterieel erfgoed.
De erkenning komt geen moment te
vroeg, vindt Frans Haagen, hoofd van
’s werelds enige beiaardconservatorium dat gevestigd is in Amersfoort.
1
Het heeft even geduurd voordat de beiaard deze waardering kreeg…
,,Dat kun je wel stellen ja. Een dikke
500 jaar om precies te zijn. Het is niet
meer dan terecht en wij zijn er reuzeblij mee.’’
2
Waarom moet ons klokkenspel zonodig cultureel worden beschermd?
,,Zover ik weet is de beiaard het enige
instrument dat écht in de Nederlanden is ontstaan. Omstreeks 1510
werd hij voor het eerst bespeeld.
Sindsdien is hij niet meer weg te denken. Nederland telt ruim 180 carillons. In documentaires over ons land
hoor je op de achtergrond altijd wel
een carillon. Het is verweven met de
Nederlandse cultuur.”
3
Dat maakt het niet alom geliefd. Nogal wat mensen
noemen het getingeltangel.
,,En er zijn net zo veel die het mooi
Onze studenten
komen uit de hele
wereld speciaal
naar Amersfoort
– Frans Haagen
vinden. Het carillon is als instrument
lang niet zo populair als de piano of
het orgel, dat is waar. Wij hebben gemiddeld tien studenten op onze beiaardschool. Ze komen van over de
hele wereld speciaal naar Amersfoort. En dat doen we in Amersfoort
al 60 jaar.”
4
Niettemin zit de opleiding in
zwaar weer. Haalt de beiaardschool 2020 nog?
,,Die kans lijkt me gestegen met de
erkenning als erfgoed, maar het
klopt. In de nieuwe studieplannen
van het kabinet kun je niet zomaar
meer twee door de overheid geﬁnancierde opleidingen achter elkaar vol-
gen. Dat is voor ons een probleem,
omdat 95 procent van de beiaardstudenten eerst een andere muziekopleiding volgt.’’
5
U bent stadsbeiaardier in
vijf plaatsen, maar niet in
uw eigen stad. Kunnen ze u
niet meer horen in Amersfoort?
,,Haha nee. Onze stad heeft geen
vaste beiaardier. Die functie wordt
vervuld door alle studenten en docenten van onze school. Op 6 september houden we trouwens een
beiaarddag, met concerten en rondleidingen door de school. Kom langs,
zou ik willen zeggen tegen de mensen.’’

Download Report