Veilig werken met inlegzolen

Wanneer keert de verzekeraar niet uit?
Veilig werken
met inlegzolen
Dragen uw werknemers gecertificeerde veiligheidsschoenen? Dan is het maar de vraag of ze daarmee ook veiliger
werken. Want misschien hebben ze er zelf inlegzolen in
geplaatst die de beschermende werking van de schoen
teniet doen. Gelukkig is er nu een combinatie van inlegzool
en veiligheidsschoen die is gecertificeerd.
tekst Peter Passenier
Want sinds 2011 is de norm EN-ISO 20345 op dit punt gewijzigd:
veiligheidsschoenen waar iemand zelf een zool instopt, zijn niet
langer veiligheidsschoenen. Let wel, dit geldt ook als de schoen
zelf is gecertificeerd en de zool is voorgeschreven door een gecertificeerd podotherapeut. Het gaat namelijk niet om de schoen of de
zool, maar om de combinatie van die twee. Ook die moet zijn gecertificeerd.
Dat is logisch, want inlegzolen kunnen de ergonomie van schoenen veranderen. Zo verminderen ze het antistatische karakter, zodat de gebruiker niet langer is beschermd tegen elektrische schokken. Bovendien kan zo’n zool ervoor zorgen dat de medewerker
minder ruimte heeft bij zijn tenen. Daardoor raken die bij een harde klap eerder bekneld.
B
ij het transporteren van zware objecten gaat er wel eens
wat mis. Zo ook nu. Een grote glasplaat glijdt van de pallet
en een medewerker krijgt hem boven op z’n voet. Geen
probleem, zou je zeggen, want die medewerker draagt gecertificeerde veiligheidsschoenen. Maar de klap komt harder aan dan
verwacht en de man raakt zwaargewond aan zijn tenen.
Erg vervelend voor de werknemer – en ook voor de werkgever.
Want de producent van de schoenen blijkt niet aansprakelijk en de
verzekeraar keert niet uit. De reden: de werknemer had zijn
schoen zelf voorzien van steunzolen.
Wijziging van norm
Deze casus heeft zich in Nederland nog niet voorgedaan, maar het
is zeer waarschijnlijk dat dat de komende jaren wel gaat gebeuren.
Zoolverbod
Moet een werkgever die inlegzolen dus maar helemaal verbieden?
Dat middel is waarschijnlijk erger dan de kwaal, want ongeveer
een op de zeven medewerkers kan zonder een dergelijke zool niet
Poster
Dat inlegzolen veiligheidsschoenen onveilig kunnen
maken, is niet algemeen bekend. Daarom heeft Toppodotherapie Nederland die boodschap laten vastleggen op een voorlichtingsposter. Die kunnen werkgevers
in hun kantine hangen, zodat werknemers weten dat ze
niet zelf een inlegzool in hun schoenen mogen leggen.
20
20
10-11-2014 14:19:12
EN-ISO 20345
De eisen waaraan de huidige veiligheidsschoenen moeten
voldoen, zijn vastgelegd in veiligheidsnorm EN-ISO 20345.
Veiligheidsschoenen die onder deze norm gekeurd worden, moeten minstens voldoen aan enkele basisvereisten.
Bijvoorbeeld:
»» een beschermende neus (met een minimum lengte/
breedte),
»» b
ovenmateriaal van kroetleder of een gelijkwaardig
synthetisch materiaal,
»» een binnenvoering.
Sinds 2011 bepaalt deze norm dat de aansprakelijkheid
van de producent van gecertificeerde veiligheidsschoenen
vervalt als de drager gebruikmaakt van eigen inlegzolen.
Het risico is dan voor de werkgever en de werknemer.
Inlegzolen kunnen
de ergonomie van de
schoenen veranderen
goed werken. Een verkeerde stand van de voeten, vooral als mensen veel staan, kan namelijk zorgen voor tal van problemen: peesontstekingen, knieklachten, pijn in de heup en rug. Bij veel organisaties zien we dat dit leidt tot een hoog ziekteverzuim. Een
inlegzool kan dit voorkomen, als die ook het grootste deel van de
tijd wordt gedragen. En veel mensen brengen minstens veertig
uur per week door op het werk.
Een andere oplossing dan. Veel bedrijven maken gebruik van inlegzolen die zijn geproduceerd volgens de zogenoemde BGR 191.
Inderdaad een officiële arborichtlijn voor voet- en beenbescherming – maar één die alleen geldt in Duitsland. Bovendien staat
ook in deze BGR 191 dat het gebruik van aangepaste inlegzolen
alleen is toegestaan als de aanbieder dit heeft gecertificeerd. Dus
ook volgens deze richtlijn moet de combinatie veiligheidsschoenzool worden gecertificeerd.
Podotherapeut
Er bestaat verwarring over de titels van verschillende voetspecialisten. Veel organisaties maken gebruik van de diensten van een zogenoemde podoloog. Dat kan goed uitpakken, maar werkgevers moeten zich wel realiseren dat
de podoloog geen beschermde opleidingstitel heeft in de
Wet BIG (VWS). Een podotherapeut daarentegen heeft, net
als bijvoorbeeld een fysiotherapeut, een wettelijk erkende
vierjarige hbo-opleiding gevolgd en heeft die beschermde
titel wel. Daarmee is die beter in staat om te beoordelen of
iemand bijvoorbeeld een steunzool nodig heeft en zo ja,
welke dan precies.
Productiesysteem
Dat is nu gebeurd. Een overkoepelende organisatie van podotherapeuten, Toppodotherapie Nederland, is een samenwerkingsverband aangegaan met producent van veiligheidsschoenen Steel
Blue. Het resultaat is een ISO-genormeerd productiesysteem
waarmee gecertificeerde zolen kunnen worden geleverd die zijn
afgestemd op meerdere modellen van Steel Blue veiligheidsschoenen. De combinaties van die zolen en schoenen hebben zeven verschillende testen doorlopen – denk aan compressie- en antistatische testen – door een onafhankelijk testbureau en vervolgens de
CE-certificering in de wacht gesleept. Daarmee is het aansprakelijkheidsrisico op veiligheidsschoenen afgedekt.
Terug naar de casus waarmee we begonnen. Want dat scenario
kan een werkgever nu vóór zijn. Als een werknemer een steunzool
nodig heeft, kan deze een afspraak maken met een erkend podotherapeut, aangesloten bij Toppodotherapie. Deze doet vervolgens
een uitgebreid onderzoek met behulp van verschillende vormen
van diagnostiek. Vervolgens stuurt de therapeut de afdrukken van
de voeten, met ingetekend de gewenste elementen en steun, door
naar een centrale productielocatie. Daar vervaardigt men dan een
inlegzool die én helpt tegen de klachten van de werknemer, én
past bij de veiligheidsschoenen van Steel Blue. Door verwerking
van een digitaal chipje zijn deze zolen altijd te herkennen.
Inderdaad, werkgevers die op dit moment gebruik maken van een
ander merk veiligheidsschoenen dan Steel Blue, zullen van leverancier moeten wisselen. Maar daar staat tegenover dat zij aansprakelijkheidsdiscussies bij ernstige arbeidsongevallen kunnen
voorkomen. 21
21
10-11-2014 14:19:12