Milieujaarverslag 2013
Sint Lucas Andreas Ziekenhuis
Auteur:
Functie:
Datum:
Ada Zon
Milieucoördinator
Maart 2014
Milieujaarverslag 2013
1
Inhoudsopgave
1.
VOORWOORD ................................................................................................................................ 3
2.
INLEIDING .................................................................................................................................... 4
3.
HET SINT LUCAS ANDREAS ZIEKENHUIS ................................................................................. 5
3.1 EEN TOPKLINISCH ZIEKENHUIS……................................................................................. 5
4.
MILIEUZORG .................................................................................................................................. 6
4.1 MILIEUBELEID ................................................................................................................ 6
4.2 MILIEU BINNEN DE ORGANISATIE ..................................................................................... 6
4.3 CONTINUE VERBETERING EN BORGING ............................................................................ 6
5.
MILIEUACTIVITEITEN IN 2013 ...................................................................................................... 7
6.
INTERNE EN EXTERNE AUDITS EN INSPECTIES .................................................................... 10
7.
VERBRUIKSGEGEVENS ............................................................................................................. 12
7.1 ELEKTRICITEIT EN GAS ..................................................................................................12
7.2 WATER ........................................................................................................................13
7.3 AFVAL..........................................................................................................................13
7.4 CO2 FOOTPRINT ...........................................................................................................15
8.
VOORTGANG MILIEUDOELEN MILIEUBELEIDSPLAN 2009-2013.......................................... 16
9.
MILIEUACTIVITEITEN IN 2014 .................................................................................................... 18
BIJLAGEN............................................................................................................................................. 20
Bijlage 1: Begrippenlijst
Bijlage 2: Uitwerking milieudoelen 2010-2013
Bijlage 3: Invloed projecten op energieverbruik op jaarbasis
Bijlage 4: Milieujaarplan 2014
Bijlage 5: Interne en externe audits en inspecties
Bijlage 6: De verschillende afvalstromen van het SLAZ
Milieujaarverslag 2013
2
1.
Voorwoord
Het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis (OLVG) en het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis zijn in
maart 2013 bestuurlijk gefuseerd. De komende tijd wordt er hard gewerkt aan het verder samengaan van beide ziekenhuizen. Een duurzame koers is vastgesteld, niet alleen op het
gebied van patiënten en medewerkers maar ook op milieugebied.
In 2013 bereidde het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis zich voor op de accreditatie van het
NIAZ (kwaliteitsmanagementsysteem) en van de milieuthermometer (milieumanagementsysteem). Het doel van beide managementsystemen is de borging van de kwaliteit en de doelmatigheid op het gebied van zorg en milieu, en deze – waar mogelijk – te (blijven) verbeteren. Het NIAZ-certificaat is al behaald en de certificering voor de milieuthermometer staat
gepland in juni 2014.
2013 kende een aantal doelstellingen op het gebied van milieu, en deze zijn bijna allemaal
behaald. Ook is er een nieuw milieubeleid opgesteld voor 2014-2017, zodat het Sint Lucas
Andreas Ziekenhuis zich de komende tijd nog verder kan verbeteren op het vlak van duurzaamheid.
Een belangrijke stap voor 2014 is het intensiveren van de samenwerkingen tussen het OLVG
en het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis. Er wordt een gezamenlijke visie op het gebied van
milieu uitgewerkt en geïmplementeerd. Een begin is al gemaakt door de ondertekening van
een gezamenlijke duurzaamheidsverklaring. Het fundament van het duurzaamheidsbeleid
van zowel het OLVG als het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis is gelegd en het is een mooie
uitdaging om daar verder aan te bouwen.
Namens de Raad van Bestuur,
Dhr. P.E. van der Meer
Portefeuillehouder milieu
Milieujaarverslag 2013
3
2.
Inleiding
Hierbij treft u het milieujaarverslag 2013 aan. Conform de vergunning dient dit jaarverslag in het eerste
kwartaal van het jaar te worden opgemaakt.
In dit jaarverslag wordt verantwoording afgelegd over het gevoerde milieubeleid in het SLAZ en wordt
daarom verstuurd aan de Raad van Bestuur van het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis en aan de Omgevingsdienst Noordzeekanaal (de vroegere Dienst Milieu en Bouwtoezicht)
Dit jaarverslag is onder verantwoordelijkheid van de milieucoördinator opgesteld. Naast een verantwoording van de activiteiten die voor het milieu zijn gevoerd, geeft het verslag ook inzicht in de voorgenomen activiteiten voor 2014.
Leeswijzer
Hoofdstuk 1 bestaat uit een korte inleiding en een leeswijzer. In hoofdstuk 2 wordt kort het ontstaan
van het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis besproken. Tevens wordt besproken hoe milieu binnen de
organisatie is geborgd. Hoofdstuk 3 gaat over communicatie, voorlichting en onderricht. In hoofdstuk 4
wordt het milieubeleid besproken. Om te controleren of het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis aan alle
milieu wet- en regelgeving voldoet, worden er door verschillende instanties inspecties uitgevoerd. De
uitkomsten van de verschillende inspecties worden in hoofdstuk 5 besproken. In hoofdstuk 6 wordt
weergegeven wat er op milieugebied is bereikt in 2012 en in hoofdstuk 7 wordt besproken wat de
plannen zijn voor 2013. In het laatste hoofdstuk (8) wordt besproken wat de voortgang is met betrekking tot de verschillende milieudoelen.
In het milieujaarverslag worden veel specialistisch begrippen gebruikt. Om deze begrippen te verduidelijken is een begrippenlijst opgesteld, welke in bijlage 1 is weergegeven. Een begrip is te herkennen
[begrip]
aan het teken
.
Milieujaarverslag 2013
4
3.
Het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis
Het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis is op 1 januari 1996 ontstaan uit een fusie tussen het toenmalige
Sint Lucas Ziekenhuis en het Andreas Ziekenhuis.
Het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis in Amsterdam West biedt hoogstaande, patiëntgerichte zorg in
een multiculturele omgeving. Het ziekenhuis, gevestigd in een modern pand, behandelt jaarlijks ruim
200.000 patiënten. 2.000 Medewerkers (1.200 Fte) en 120 specialisten bieden 24 uur per dag, 7 dagen per week topklinische zorg aan al onze patiënten. Specialisaties zijn onder andere moeder/kindzorg, Obesitas, Slaapapneu, Neurologie en Psychiatrie. Betrokkenheid en professionaliteit zijn leidend
in de manier van werken.
Bestuurlijke fusie
In 2012 is een bestuurlijke fusie aangevraagd met het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis. Doel van de samenwerking is om ook in de toekomst het volledige zorgpakket aan onze patiënten te blijven bieden.
Daarvoor is intensievere samenwerking op het gebied van de complexe zorg nodig. In de toekomst
wordt een aantal gespecialiseerde behandelingen verdeeld over beide ziekenhuizen. Dit leidt niet
alleen tot een hogere kwaliteit van zorg, maar ook tot efficiëntie.
In 2013 is een begin gemaakt met een intensere samenwerking tussen de afdelingen van beiden ziekenhuizen. In 2014 zullen verschillende afdelingen samengaan. Een juridische fusie staat gepland
voor 1 januari 2016.
Medewerkersbijeenkomst informatie fusie SLAZ-OLVG
3.1 Een topklinisch ziekenhuis
Het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis is aangesloten bij de stichting Samenwerkende Topklinische opleidingsZiekenhuizen (STZ). Hiermee is het SLAZ één van de 19 topklinische opleidingsziekenhuizen
in Nederland.
Topklinische zorg is een bijzondere vorm van zorg die alleen mogelijk is in ziekenhuizen met een speciale vergunning. Meestal gaat het om vrij dure behandelingen waarvoor geavanceerde apparatuur,
bijzondere voorzieningen of specifieke deskundigheid nodig is. Deze vorm van zorg heeft dan ook een
bovenregionale functie.
Om topklinische zorg te kunnen leveren is een groot aanbod noodzakelijk van medischspecialistische, verpleegkundige, paramedische en medisch-ondersteunende opleidingen. Het Sint
Lucas Andreas Ziekenhuis is een 'Teaching Hospital' en voorziet als zodanig in een uitstekend opleidingsklimaat. Daarnaast initiëren de STZ-ziekenhuizen toegepast patiëntgebonden wetenschappelijk
onderzoek. Op wetenschappelijk gebied vervullen de STZ-leden een brugfunctie tussen de academische en de regionale ziekenhuizen.
Gezamenlijk richten de leden van STZ zich op opleiding, wetenschappelijk onderzoek en innovatie.
Hierdoor staan de leden van STZ garant voor kwalitatief hoogwaardige patiëntenzorg.
Milieujaarverslag 2013
5
4.
Milieuzorg
Het SLAZ is zich bewust van haar verantwoordelijkheid met betrekking tot de zorg voor milieu en het
beleid op het gebied van milieu is er dan ook op gericht negatieve effecten op het milieu zoveel mogelijk te beperken.
4.1 Milieubeleid
Eind 2013 is een nieuwe duurzaamheidsverklaring opgesteld in samenwerking met het OLVG.
Voor het OLVG-SLAZ is een duurzaam bewustzijn beleidsprioriteit. Doelstellingen op duurzaamheid
zijn een vast onderdeel van het bedrijfsbeleid. Het beleid op het gebied van duurzaamheid is erop
gericht om mensenrechten te respecteren, eerlijk te handelen en negatieve effecten op het milieu
zoveel mogelijk te beperken.
[begrip]
Het milieubeleid is geformuleerd in een milieubeleidsplan
2009-2013. De hoofddoelen in dit milieubeleidsplan zijn:
- beheersen van afvalstromen en optimaliseren van afvalscheiding en afvalpreventie;
- beheersen en verminderen van energieverbruik;
- beheersen en coördineren van vervoersmanagement.
2013 Is het laatste jaar van het milieubeleidsplan. In dit milieujaarverslag wordt dan ook besproken of
alle doelen behaald zijn. De uitwerking van de doelen is te vinden in bijlage 2.
4.2 Milieu binnen de organisatie
De Raad van Bestuur van het SLAZ is eindverantwoordelijk voor het milieubeleid binnen de organisatie. Zij worden hierbij ondersteund en geadviseerd door de milieucoördinator, welke ondersteund wordt
door het Milieukernteam (MKT).
De milieucoördinator is werkzaam bij de Dienst Inkoop en Logistiek. De milieucoördinator is verantwoordelijk voor het opstellen en actueel houden van het milieubeleidsplan en de voortgang van de
doelstellingen genoemd in het milieubeleidsplan. Tevens draagt de milieucoördinator zorg voor het
voldoen aan milieuwet- en regelgeving, coördineert en initieert milieuactiviteiten en heeft een adviserende en begeleidende functie bij interne en externe milieuvraagstukken.
Om milieu beter binnen het SLAZ te kunnen implementeren en bijhouden is er sinds 2008 een milieukernteam aanwezig. Doordat de leden als vast team van verschillende disciplines samenwerken, is er
een brede kennis van zaken en grote betrokkenheid bij het milieu. Het MKT is nauw betrokken bij het
opzetten en uitvoeren van het milieumanagementsysteem. De leden zijn verantwoordelijk voor het
behalen van doelstellingen en het uitdragen van milieuzorg binnen hun vakgebied. De gehele organisatie wordt bij de uitvoering van het milieubeleid betrokken door middel van informatievoorziening,
voorlichtingscampagnes en werkinstructies. Het MKT komt één keer per 6 weken bijeen.
In 2013 zijn er ook aandachtvelders milieu geworven. Dit omdat de communicatie naar (met name) de
zorgafdelingen lastig blijkt te zijn in praktijk. Door een aandachtvelder milieu op de afdeling te hebben,
kan via deze persoon de communicatie met betrekking tot milieu onderwerpen beter onder de aandacht gebracht worden. Doel is dan ook dat milieu periodiek op de agenda komt te staan bij de afdelingen.
Eenmaal per 2 maanden wordt een nieuwsbrief milieu uitgebracht die naar de aandachtvelders milieu
en geïnteresseerden gemaild wordt.
4.3 Continue verbetering en borging
Om continue verbetering te waarborgen vinden er controles plaats door de milieucoördinator. Onder
controles worden milieucontroles bedoeld, waarbij een afdeling wordt gecontroleerd op de milieuvergunning. De behaalde resultaten worden jaarlijks vastgelegd in een milieujaarverslag en gerapporteerd aan de Raad van Bestuur. Aan de hand van de milieujaarverslagen zullen de milieudoelstellingen en verbetervoorstellen voor het daaropvolgende jaar worden opgesteld en vastgelegd in het milieujaarplan. Op deze wijze wordt de continuïteit en borging van de milieuzorg binnen het SLAZ op
bestuurlijk niveau vastgelegd en de milieuzorg gegarandeerd.
Milieujaarverslag 2013
6
5.
Milieuactiviteiten in 2013
In 2013 zijn de volgende milieuactiviteiten uitgevoerd:
Vervoersbeleid
Het vervoersbeleid binnen het SLAZ was versnipperd en lag bij verschillende afdelingen. Dit is nu in
een document gezet door een werkgroep van de desbetreffende afdelingen. Het vervoersbeleid is ter
goedkeuring aan de OR voorgelegd. Na goedkeuring zal het beleid worden vastgesteld.
Binnen Amsterdam is er de wens om het aantal verkeersbewegingen (met name tijdens de spits) te
verminderen. De Amsterdamse ziekenhuizen zijn hiervoor benaderd, omdat er veel woon-werk en
bezoekersverkeer is. Eenmaal per maand werd er gesproken over oplossingen op vervoersgebied en
over het opzetten van vervoersbeleid. Stichting Verkeersadvies leidde deze vergaderingen. De bijeenkomsten zijn per 1 januari 2014 stop gezet, omdat Stichting Verkeersadvies werd opgeheven.
Aandachtvelders milieu
Om de communicatie te bevorderen naar de zorgafdelingen zijn er aandachtvelders milieu gevraagd.
Eind 2013 waren er 16 aandachtvelders milieu. Een of tweemaal per jaar wordt een vergadering gepland. Tevens krijgen de aandachtvelders eenmaal per 2 maanden een nieuwsbrief.
Nieuwsbrief
Om de 2 maanden is een nieuwsbrief milieu uitgebracht (vanaf juli 2013). Deze gaat naar de aandachtvelders milieu en naar de leden van de arbo en milieucommissie van de OR.
In de nieuwsbrief worden verschillende milieu onderwerpen aan bod gebracht. De aandachtvelders
verspreiden deze informatie over de afdeling.
Voorlichting en onderricht
Er is een presentatie geweest over milieu in het algemeen, waar iedere medewerker van het SLAZ bij
aanwezig kon zijn.
Er worden regelmatig intern op intranet stukjes geplaatst over verschillende milieu onderwerpen.
Sinds half 2013 worden verschillende openbare milieubeleidsstukken op de website van het SLAZ
getoond. Het gaat dan om het milieubeleidsplan, milieujaarplan en de duurzaamheidsverklaring.
Het Klinisch laboratorium heeft een interne instructie gegeven over de volgende onderwerpen:
• Papier en de blauwe papierbakken
• SZA afval en septodryzakjes
• Glas afval en hoe chemicaliënflessen moeten worden gespoeld voordat ze in de glasbak mogen en wat te doen met de etiketten die daarop zitten.
• De vulgraad van de jerrycans en welke stickers erop horen te zitten. Hoe je ze moet aanbieden.
Doedag 2013
Op 10 0ktober 2013, de dag van de duurzaamheid, is er een Doedag georganiseerd door het Milieukernteam. Het onderwerp van de Doedag was duurzaam eten. Er was een prijsvraag uitgegaan wie
het meest duurzame recept voor een hartige taart kon indienen. Dit recept werd gratis uitgedeeld in
het restaurant. Tevens werd er een biologisch sapje uitgedeeld en kregen de patiënten een biologische appel aangeboden.
Milieujaarverslag 2013
7
Milieuthermometer
[begrip]
In april 2013 is de nulmeting voor de milieuthermometer
afgerond en ingediend bij Raad van Bestuur. Er is besloten om de milieuthermometer in te gaan voeren. Planning is om in juli 2014 te gaan
certificeren.
In november 2013 is een convenant getekend met alle Amsterdamse ziekenhuizen om voor juli 2014
de milieuthermometer Brons in te voeren. Dit convenant is tot stand gekomen met gemeente Amsterdam.
Energiebesparing
Na de quickscan wordt een verdiepend energiebesparingsonderzoek uitgevoerd. De rapportage hierover wordt in 2014 afgerond.
In alle ruimten zijn stickers opgehangen met: kamer uit, licht uit!
Verbouwingen-renovaties
In juli is de verlichting van de naam van het ziekenhuis aan de buitenzijde vervangen door LED verlichting
In oktober is het glazen dak bij het bedrijfsrestaurant vervangen door een energiezuinig glazen dak.
Door dit nieuwe dak wordt per jaar 13.800 kWh/jaar bespaard. Dit staat gelijk aan 4 huishoudens per
jaar.
Verder is de CV installatie effectiever geworden door het inzetten van nieuwe pompen.
Voor een totaal inzicht in de projecten van de afgelopen jaren wordt verwezen naar bijlage 3.
Milieujaarplan
Er is een milieujaarplan 2014 opgemaakt en door de Raad van Bestuur goedgekeurd. Het milieujaarplan 2014 is te vinden in bijlage 4.
Infoland
Er is ziekenhuisbreed een documentbeheerssysteem aangeschaft. In dit systeem worden alle stukken
gezet, zodat een ieder deze in kan zien. Dit geldt ook voor milieustukken, zoals het milieubeleid. Hierdoor kunnen andere afdeling milieudocumenten raadplegen.
Milieujaarverslag 2013
8
Afval
Er is een afvalhandboek opgezet met hierin de procedures hoe om te gaan met de verschillende soorten afval en een afval ABC. Dit is online op Infoland gezet (intern documentbeheerssysteem).
Tevens is er een nieuwe afvalwijzer gemaakt. Deze wordt verspreid door het hele ziekenhuis.
Er is voor gekozen om niet een aparte kunststof stroom in te gaan zamelen. Dit doordat er op dit moment een overschot aan kunststof afval is en het aangebodene vrij schoon moet zijn. De afvalinzamelaar geeft aan dat 8 van de 10 zakken weer terugkomen, omdat dit te vuil is. Dit wordt dan alsnog
verbrand. De verwerker krijgt namelijk voor de kunststof stroom vanuit bedrijven geen subsidie voor
het schoonmaken. Voor het verwerken van de kunststof stroom vanuit particulieren gebeurd dit wel.
Het SLAZ zamelt wel plastic folie apart in voor afdelingen die hier veel van hebben. Dit geldt voor de
afdelingen Goederenbeheer en Transport.
Er zijn twee afvalanalyses gedaan op het bedrijfsafval van het SLAZ: een door een aantal kliko’s van
het bedrijfafval te analyseren en een door de perscontainer van het bedrijfsafval op een sorteerlocatie
te analyseren. De uitkomsten hiervan worden meegenomen in het afvalpreventieplan 2014-2018.
Duurzaam inkopen
Er is een overleg gestart met de afdeling Inkoop om duurzaam te gaan inkopen. Een memo wordt
opgesteld met de consequenties hiervan voor het SLAZ. Deze memo zal eerste kwartaal 2014 naar de
Raad van Bestuur gaan, zodat zij hiermee kunnen instemmen. Na instemming zal het duurzaam inkopen ingevoerd gaan worden. De planning is dat dit voor juli 2014 zal gaan gebeuren, conform de ambitie om voor die tijd milieuthermometer Zilver te gaan halen.
Benchmark ziekenhuizen MPZ 2012
In 2013 heeft het SLAZ meegedaan met de benchmark Milieubarometer voor ziekenhuizen. Met de
benchmark kan het SLAZ zien wat hun verbruik is ten opzichte van andere ziekenhuizen.
Het SLAZ heeft ervoor gekozen om de benchmark excl. Academische ziekenhuizen en het NKI-AVL te
doen.
Voor afval is gekeken naar vergelijkbare ziekenhuizen, zoals het OLVG en het Martini ziekenhuis.
Milieujaarverslag 2013
9
6.
Interne en externe audits en inspecties
Het SLAZ dient zich te houden aan de Wet Milieubeheer. De vertaling van deze wet is voor het SLAZ
in een milieuvergunning (WM vergunning) en een lozingsvergunning (vroegere WVO vergunning)
vastgelegd.
In deze vergunningen staan voorschriften waar het ziekenhuis zich aan moet houden. Om te waarbor[begrip]
gen of de voorschriften worden nageleefd worden er interne en externe audits
en inspecties gehouden.
Het SLAZ bezit de volgende vergunningen:
- Milieuvergunning en
- Lozingsvergunning
In de milieuvergunning staan de voorschriften die voor het ziekenhuis van toepassing zijn op het gebied van milieu.
De lozingsvergunning omvat voorschriften op het gebied van afvalwater en dan met name over de
bemonsteringfrequentie en op welke parameters gemonsterd moeten worden.
[begrip]
Dienst Milieu en Bouwtoezicht (vanaf 2013 Omgevingsdienst Noordzeekanaal
) is verantwoordelijk voor de naleving van de milieu- en lozingsvergunning.
Het SLAZ dient tevens te voldoen aan de wetgeving op het gebied van vervoer gevaarlijke stoffen.
Inspectie voor Leefomgeving en Transport (IL&T)
Milieu
In 2013 zijn de volgende audits/inspecties geweest:
- Inspectie op de milieuvergunning door Omgevingsdienst Noordzeekanaal. Uit deze controle
zijn enkele tekortkomingen geconstateerd. Alle punten zijn afgerond en afgesloten.
- Interne audit door de (externe) adviseur gevaarlijke stoffen. Uit deze controle zijn enkele tekortkomingen geconstateerd. Alle punten zijn afgerond en afgesloten.
Water
Voor de lozingsvergunning worden er elke maand afvalwatermonsters genomen. In januari heeft een
[begrip]
plaatsgevonden en in augustus was er een overschrijding
overschrijding van de norm voor VOX
van de norm voor Barium.
Tevens worden tijdens analyse de vervuilingseenheid (v.e.) van het afvalwater en het afvalwatercoëfficient gemeten.
De vervuilingseenheden voor de afgelopen jaren waren:
Jaar
2011
2012
2013
V.e.
1403
1391
1306
Afvalwatercoëfficient 0,0169
0,214
0,0180
Tabel 1: Vervuilingseenheden afvalwater per jaar
Uit bovenstaande tabel kan geconcludeerd worden dat de afvalwaterkwaliteit van het SLAZ steeds
beter wordt.
Het SLAZ beschikt over twee koeltorens. Elke maand wordt op legionella gecontroleerd. Er zijn geen
incidenten geweest met aanwezige hoeveelheid legionella.
Legionella
Ziekenhuizen met koeltorens dienen een legionellabeheersplan in bezit te hebben. Dienst Milieu en
Bouwtoezicht controleert het legionellabeheersplan van de koeltorens. Het huidige legionellabeheersplan stamt uit 2012.
Iedere maand dienen de koeltorens te worden bemonsterd op legionella. De Baltimore koeltoren staat
alleen bij met warm weer.
Milieujaarverslag 2013
10
Een overzicht van de bevindingen van 2013 worden hieronder in tabelvorm aangegeven:
Maand
jan
feb
mrt
apr
mei
jun
jul
aug
sep
okt
nov
Polacel
<50
<50
<400 <50
<400 <50
<50
<50
100
<50
<50
Legionella
(kve/l)
1
1
1
1
1
1
Baltimore *
*
*
*
*
<63
<50
<50
<100 <50
*
Legionella
(kve/l)
1 niet in gebruik geweest
*
Tabel 2: Bemonsteringgegevens legionella koeltorens
dec
<50
1
*
Bij bevindingen van meer dan 100 kve/l aan legionella, wordt de controle geïntensiveerd (bron: legionellabeheersplan).
Incidenten en klachten
In 2013 zijn geen incidenten geweest op het gebied van milieu. Tevens zijn er geen milieuklachten
binnengekomen in 2013.
De uitgebreide bevindingen van de audits en inspecties, alsmede de waarden voor legionella en het
onderzoek naar de overschrijdingen van de lozingsvergunning zijn te vinden in bijlage 5.
Milieujaarverslag 2013
11
7.
Verbruiksgegevens
Het SLAZ is een grootverbruiker van bijvoorbeeld elektra, gas, water en afval. Om inzichtelijk te maken of het SLAZ dit grootverbruik op een zelfde niveau houdt of dit verbeterd of verslechterd, worden
de verbruiken bijgehouden.
Het SLAZ heeft in 2013 meegedaan met de benchmark Milieubarometer. In deze benchmark kunnen
ziekenhuizen onderzoeken of bijvoorbeeld de energieverbruiken hoog zijn vergeleken met een vergelijkbaar ziekenhuis. Uit de benchmark is gebleken dat het SLAZ ten opzichte van het gemiddelde van
andere ziekenhuizen een relatief hoog gasverbruik heeft. Het elektriciteitsverbruik ligt daarentegen
lager ten opzichte van het gemiddelde. Dit komt met name door het gebruik van de warmtekrachtkop[begrip]
peling
. Het elektra en gasverbruik worden tevens onderzocht in het energiebesparingsonderzoek,
welke in 2014 afgrond zal worden.
7.1 Elektriciteit en gas
Energie (MJ)
Verbruik
2008
Verbruik
2009
Verbruik
2010
30.828.060
29.210.962
33.599.545
Elektriciteit (excl
wkk)
67.430.009
69.003.488
71.557.453
Gas (incl wkk)
98.258.069
98.214.450
105.156.998
Totaal energieverbruik
Tabel 3: Elektriciteit- en gasverbruik in MJ per jaar
Verbruik
2011
Verbruik
2012
Verbruik
2013
V
2
2
35.744.378
27.079.315
21.677.645
-
61.071.618
76.396.928
92.755.927
1
96.815.996
103.476.243
114.433.572
9
Er is minder elektriciteit ingekocht doordat de Warmtekrachtkoppeling (WKK) goed heeft gewerkt en
meer uren heeft gedraaid dan voorgaande jaren. De WKK zet gas om in elektriciteit en warmte. Het
gasverbruik is mede door de WKK wel gestegen. Het SLAZ neemt sinds 2012 groene stroom af.
Het rendement van de WKK is 72%.
Het gasverbruik is ook afhankelijk van de buitentemperatuur. In een koud jaar is de warmtevraag gro[begrip]
.
ter en zal er meer verwarmd moeten worden. Een indicator voor de warmtevraag is de graaddag
Jaar
Graaddagen
Gasverbruik excl.
WKK (MJ)
Draaiuren WKK
Gasverbruik/graaddag
2008
2747
64.713.173
2009
2811
52.702.124
2010
3331
52.240.129
2011
2620
48.227.574
2012
2890
43.538.151
2013
3062
43.492.101
23.558
18.749
15.683
18.407
4.803
15.065
5.675
14.204
Tabel 4: Gasverbruik/graaddag
(bron graaddagen: http://www.kwa.nl/content/graaddagen-en-koeldagen)
Wanneer het gasverbruik per graaddag berekend wordt, is goed te zien dat het gasverbruik per
graaddag (excl. gasverbruik WKK) is verminderd en de laatste twee jaar redelijk gelijk is gebleven.
Milieujaarverslag 2013
12
Figuur 1: Gasverbruik per jaar
7.2 Water
Jaartal
2008
2009
Waterverbruik
64.130
68.214
3
(m )
Tabel 5 Drinkwaterverbruik per jaar
2010
onbekend
2011
73.312
2012
64.607
2013
64.568
Het totale drinkwaterverbruik in 2013 is ten opzichten van 2012 gelijk gebleven. Voor 2014 staat een
onderzoek naar waterbesparing in het milieujaarplan.
7.3 Afval
De hoeveelheid afval is in 2013 ten opzichte van 2012 gedaald met 10,9% (zie tabel hieronder).
Jaartal
2008
2009
Totale hoe776,038
783,013
veelheid
Tabel 6: Totale hoeveelheid afval per jaar
2010
778,715
2011
773,427
2012
776,565
2013
691,737
De grootste afvalstromen en dan ook te zien als prestatie indicatoren op afvalgebied, zijn:
- Bedrijfsafval (restafval; niet specifiek ziekenhuisafval);
- Specifiek ziekenhuisafval;
- Papier en karton (waaronder ook confidentieel papier);
[begrip]
- Swill
Figuur 2: Percentage bedrijfsafval, specifiek ziekenhuisafval, papier en karton
en swill t.o.v. de totale hoeveelheid afval
Het percentage bedrijfsafval is in 2013 redelijk gelijk gebleven ten opzichte van 2012. Het percentage
papier en karton is vermindert, dit komt met name doordat het archiveringsproject (het digitaliseren
van papierendossiers) is afgelopen en de hoeveelheid papier en karton terugloopt. Tevens zijn er
minder patiënten behandeld, waardoor (met name) het specifiek ziekenhuisafval is verminderd.
De hoeveelheid swill is in 2013 licht gestegen, doordat er een proef heeft plaatsgevonden om het swill
beter te gaan scheiden.
Het SLAZ heeft een laag scheidingspercentage vergeleken met een gemiddeld ziekenhuis (uit benchmark Milieubarometer, zie hoofdstuk 7.2 van het afvalpreventieplan). Om dit scheidingspercentage
wat beter te kunnen beoordelen is dit percentage vergeleken met twee vergelijkbare ziekenhuizen
namelijk het OLVG en het Martini Ziekenhuis. Het SLAZ heeft een laag scheidingspercentage vergeleken met het OLVG, echter het Martini ziekenhuis heeft ook een laag scheidingspercentage. Uit de
Milieujaarverslag 2013
13
afvalanalyses is gebleken dat het SLAZ goed scheidt aan de bron daar er weinig vervuilingen aanwezig zijn binnen het bedrijfsafval.
Een verklaring is dat het OLVG verschillende laboratoria heeft en daardoor meer ander soortig afval
ten opzichte van het bedrijfsafval (zoals gevaarlijk afval). Het scheidingspercentage is daardoor ook
hoger. Het SLAZ heeft minder gevaarlijk en specifiek afval ten opzichte van het bedrijfsafval, wat resulteert in een lager scheidingspercentage. Een lager scheidingspercentage wil dus niet meteen zeggen dat in het bedrijfsafval nog veel recyclebare producten aanwezig zijn.
In de afvalpreventierapportage zijn verschillende afvalpreventiemaatregelen genoemd, welke onderzocht en/of uitgevoerd kunnen worden.
In 2008 is een afvalanalyse gedaan om te onderzoek hoe vervuild het bedrijfsafval was met herbruikbare producten. In onderstaande grafieken is te zien dat uit de afvalanalyse van 2013 blijkt dat er minder vervuiling van het bedrijfsafval met herbruikbare producten is.
Figuur 3 Percentage afvalanalyse 2008
Figuur 4 Percentage afvalanalyse 2013
Een totaal overzicht van de afvalstromen die binnen het SLAZ aanwezig zijn, is te vinden in bijlage 6.
Milieujaarverslag 2013
14
7.4 CO2 footprint
Alle verbruiken kunnen worden omgezet in een CO2 uitstoot. Bij elkaar opgeteld vormt dit de CO2
footprint. In 2012 is de CO2 footprint gedaald, doordat het SLAZ groene stroom is gaan afnemen.
Tabel 7: CO2 productie per onderwerp
Milieujaarverslag 2013
15
8.
Voortgang milieudoelen milieubeleidsplan 2009-2013
In het milieubeleidsplan 2009-2013 staan verschillende doelen vermeld. Deze doelen dienden voor 1
januari 2014 behaald te worden. De doelen vanuit het milieubeleidsplan worden elk jaar opgenomen
in het milieujaarplan, zodat aan het einde van de looptijd het doel behaald zal zijn.
Elk jaar in het milieujaarverslag worden deze doelen uitgewerkt om te onderzoeken of het SLAZ op de
goede weg is om het doel te behalen. In bijlage 2 zijn de uitwerkingen van onderstaande doelen beschreven. Waar de verbruiksgegevens (hoofdstuk 5) met name in gaat op het verbruik ten opzichte
van het voorgaande jaar, zal in bijlage 5 het verbruik vergeleken worden met het nuljaar voor het milieubeleidsplan, namelijk 2008. Hierdoor kunnen er conclusies getrokken worden of de doelen behaald
gaan worden of zijn behaald binnen het termijn van het milieubeleidsplan.
In dit milieujaarverslag worden de eindconclusies opgemaakt daar de termijn voor het milieubeleidsplan is verlopen. Het nieuwe milieubeleidsplan 2014-2017 is door Raad van Bestuur goedgekeurd en
zal leidend zijn per 1 januari 2014.
In dit hoofdstuk wordt in een samenvatting besproken, welke doelen wel/niet zijn behaald.
Doel
Voortgang
1
De afvalgegevens worden aan het eind van de beleidsperiode 2010-2013 volledig en accuraat bijgehouden.
2
De productie van het totaal gewicht (tonnage) aan afval
moet in 2013 zijn gedaald met 1-2% op basis van de gegevens van de nulmeting in 2008
3
De vervuiling van de afvalstroom “bedrijfsafval” moet in 2013
met 10-15% gedaald zijn ten opzichte van de nulmeting in
2008.
4
In de periode van 2010-2013 moet er een daling plaatsvinden van 5-6% voor het energieverbruik.
5
Het SLAZ gaat het vervoersmanagement op een structurele
manier oppakken
6
Het drinkwaterverbruik moet in 2011 inzichtelijk zijn
7
8
9
10
11
12
Het SLAZ wil de overschrijding van de norm voor barium in
het afvalwater voorkomen door er een passende oplossing
voor te vinden.
Opstellen van schriftelijke procedures en protocollen om het
morsen van vloeistoffen te voorkomen.
De logboeken van de verschillende installaties die emissies
naar de lucht veroorzaken dienen te worden geactualiseerd
en gecontroleerd;
De luchtemissies blijven binnen de gestelde normen
De geluidsbelasting op de omgeving blijft binnen de gestelde waarde
Het transport en de opslag van gevaarlijke stoffen moeten
voldoen aan de relevante wet- en regelgeving.
13
Alle milieu incidenten moeten worden geregistreerd in FIM
14
Onderzoeken of het SLAZ moet voldoen aan het besluit van
externe veiligheid (BEVI).
15
Bij alle projecten in het SLAZ, zoals nieuwbouw, verbouwingen, onderhoud en sloop moeten de duurzaamheidscriteria
[begrip]
of Best Beschikbare Technieken (BBT)
gebruikt worden.
Milieujaarverslag 2013
16
Toelichting punt 4: Energieverbruik
Het energieverbruik is niet in voldoende mate gedaald. Uit de uitwerking (zie bijlage 2) blijkt dat het
energieverbruik nagenoeg gelijk is gebleven in 2013 ten opzichte van 2008.
Een energiebesparingsonderzoek is nu in de afrondende fase en zal in 2014 afgerond worden. In dit
onderzoek zal naar voren komen of en welke energiebesparende mogelijkheden het SLAZ heeft. Alle
energiebesparende maatregelen met een terugverdientijd van 5 jaar of korter dienen te worden uitgevoerd.
Toelichting punt 7: Barium
In augustus 2013 is een overschrijding van de norm voor Barium geconstateerd. Er is nog geen passende oplossing voor de incidentele overschrijdingen van het element Barium in het afvalwater. Voor
nu zal er ook niet gezocht worden naar een oplossing voor de overschrijding, dit door voortschrijdende
technieken, waardoor Barium onderzoeken steeds minder toegepast worden. Verwachting is dat in
2014 bijna geen Barium onderzoeken meer zullen plaats vinden. Een overschrijding van de norm door
het werken met Barium wordt in 2014 dan ook niet meer verwacht.
Toelichting punt 15: Duurzaamheidscriteria
Bij projecten worden de duurzaamheidscriteria aangehouden van de laatste Informatiebladen van
Infomil en het bouwbesluit. Dit is nog niet geheel goed vastgelegd. In 2014 zal hier nader naar gekeken worden.
Milieujaarverslag 2013
17
9.
Milieuactiviteiten in 2014
Voor 2014 is een milieujaarplan opgesteld. In dit hoofdstuk worden de hoofdlijnen van dit plan besproken. Het milieujaarplan 2014 is bijgevoegd als bijlage 4.
Milieuthermometer
Voor juli 2014 dient het SLAZ gecertificeerd te zijn voor Milieuthermometer Brons.
Doedag 2014
Op 10 oktober 2014, de dag van de duurzaamheid, zal wederom een Doedag georganiseerd worden.
Er wordt onderzocht of er een samenwerking met het OLVG kan plaatsvinden. Concept onderwerp
voor de Doedag is vervoer.
Afvalpreventie
Er is een afvalpreventieplan 2014-2018 opgesteld. Deze dient na accordering naar de Omgevingsdienst te worden verstuurd. Het afvalpreventieplan is verwerkt in het milieubeleidsplan 2014-2017 dat
ter goedkeuring bij Raad van Bestuur ligt.
Energiebesparingsonderzoek
Eind 2013 en 2014 zal in navolging op de quickscan energie een verdiepend onderzoek worden gehouden om te bepalen welke energiebesparingsmaatregelen uitgevoerd zullen gaan worden.
Vervoersmanagement
Er is een vervoersbeleid opgesteld. Er dient een onderzoek plaats te vinden hoe woon-werkverkeer
plaatsvindt, maar ook hoe bezoekersverkeer naar het SLAZ komt. Dit om verbeteringen te kunnen
vaststellen die het SLAZ nog kan uitvoeren.
Rijkswaterstaat gaat de komende jaren de wegen flink aanpassen, waaronder ook de A10. In het kader daarvan konden bepaalde instellingen/bedrijven een scherm via Rijkswaterstaat aanschaffen en
hier vervoersinformatie op laten zetten. Raad van Bestuur heeft hier toestemming voor gegeven. Het
scherm zal in 2014 in de centrale hal komen te hangen.
Duurzaamheidsverklaring
In samenwerking met het OLVG is een duurzaamheidsverklaring opgesteld. Hiervoor had het SLAZ
alleen een milieuverklaring, maar mede doordat MVO (Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen)
een grotere rol gaat spelen, is ervoor gekozen om een duurzaamheidsverklaring op te stellen.
Gevaarlijke stoffen
Het SLAZ heeft geen integraal gevaarlijke stoffen beleid. Het beleid zal in samenwerking met de BGD
(Bedrijfsgezondheidsdienst) worden opgezet en afgerond worden in 2014.
Er wordt onderzocht of een database gevaarlijke stoffen wenselijk en bruikbaar is.
Verbouwingen-renovaties
Uitbreiding afdeling gynaecologie.
Nieuwbouw van een etage voor afdeling gynaecologie.
Bouw ambulancepost op het parkeerterrein.
Duurzaam inkopen
Er is een memo opgesteld met de consequenties die duurzaam inkopen heeft voor het SLAZ. Dit zal
naar Raad van Bestuur gaan ter goedkeuring voor het invoeren van duurzaam inkopen. Na goedkeuring zal duurzaam inkopen worden ingevoerd. Duurzaam inkopen is een verplicht onderdeel voor milieuthermometer Zilver.
Voor de afdelingen Restaurant en Keuken zijn percentages als doel gesteld voor het duurzaam inkopen in het milieubeleidsplan en het milieujaarplan.
Milieujaarverslag 2013
18
Duurzaam bouwen
Er wordt onderzocht of een computerprogramma voor duurzaam bouwen ingevoerd kan worden.
Duurzaam bouwen is een verplicht onderdeel voor milieuthermometer Goud.
Milieujaarverslag 2013
19
Bijlagen
Bijlage 1: Begrippenlijst
Bijlage 2: Uitwerking milieudoelen 2010-2013
Bijlage 3: Invloed projecten op energieverbruik op jaarbasis
Bijlage 4: Milieujaarplan 2014
Bijlage 5: Interne en externe audits en inspecties
Bijlage 6: De verschillende afvalstromen van het SLAZ
Milieujaarverslag 2013
20
BIJLAGE 1:
Begrippenlijst
Begrip
Definitie
Akoestisch onderzoek
Het onderzoeken van geluidshinder bij ruimtelijke plannen, ter voorkoming van geluidshinder bij geluidsgevoelige objecten (scholen, woning, etc).
Afval
Goederen of stoffen die voor de eigenaar geen waarde
meer hebben. Afval kan in aanmerking komen voor hergebruik, recycling of storten.
Afvalscheiding
Het scheiden van afval in verschillende segmenten die
daardoor geschikt worden voor hergebruik of recyclen.
Afvalpreventie
Het voorkomen dan wel het beperken van het ontstaan
van afvalstoffen en emissies (kwantitatieve preventie) of
het verminderen van de milieuschadelijkheid van afvalstoffen (kwalitatieve preventie).
Afval-reductieplan
Het plan waarin beschreven wordt hoe de hoeveelheid
afval teruggebracht en verminderd kan worden om de
kosten te verlagen.
Afvalstromen
De verzamelnaam voor de verschillende soorten afval,
zoals papier, glas en specifiek ziekenhuisafval.
Afvalprocedures
Het op een gespecificeerde en specifieke wijze omschrijven van processen en activiteiten over afval.
Audits
systematische en onafhankelijke onderzoeken om te
bepalen of activiteiten op het gebied van kwaliteit en de
daarmee samenhangende resultaten overeenstemmen
met de geplande maatregelen of beoogde doelen.
BBT
De Beste Beschikbare Technieken is het beginsel dat er
vanuit gaat dat een inrichting zoveel als economisch en
technisch mogelijk is de nadelige gevolgen voor het milieu beperkt.
Bedrijfsgezondheidsdienst
De afdeling arbeidsomstandigheden.
Bevoegd gezag
De term wordt doorgaans gereserveerd voor het gezag
van controlerende instanties van de overheid.
Brandveiligheidskasten
Veilige opslagvoorziening voor gevaarlijke stoffen, welke
voor een bepaalde periode hittebestendig is. De duur
van deze varieert afhankelijk van de eisen van 30 minuten tot 90 minuten.
BTEX
Omvat de aromatische stoffen benzeen, tolueen, ethylbezeen en xyleen. Deze stoffen worden door de laboratoria gebruikt om analyses te doen.
Milieujaarverslag 2013
21
Bodemvervuiling
De invoering of aanwezigheid van schadelijke of andere
ongewenste stoffen of producten in de bodem (milieuverontreinigende stoffen).
Campagne
Een stelselmatige propaganda die men gaat voeren om
een persoon te verkiezen of een doel te bereiken. Het
programma wordt zo opgesteld om de personen, medewerkers en kiezers overtuigen om mee te werken of voor
hen te stemmen.
CO2 footprint
Is een getal dat weergeeft hoeveel biologisch productieve grond- en wateroppervlakte een bepaalde instelling in
een jaar gebruikt om zijn consumptieniveau te kunnen
handhaven en zijn afvalproductie te kunnen verwerken.
Dependance
Is een bijgebouw.
Dienst Milieu en Bouwtoezicht (DMB)
Is de dienst die de milieuvergunning van het SLAZ controleert. De DMB kan handhavend optreden wanneer er
niet aan de voorschriften wordt voldaan.
Drinkwaterbalans
De vergelijking van de hoeveelheden water die zijn betrokken bij toevoer, afvoer, onttrekking en verandering in
berging over een bepaalde periode en binnen een gegeven gebied of organisatie.
Duurzaam
Kwalificatie van activiteiten en ontwikkelingen die enerzijds voorzien in de behoefte van de huidige generatie,
maar anderzijds niet leiden tot beperkingen voor toekomstige generaties om in hun behoeften te voorzien.
Duurzaamheidscriteria
Criteria die meehelpen om de duurzaamheid van een
product of dienst te bepalen.
Energie
Een fysische grootheid, aangevende de geschiktheid om
arbeid te verrichten of warmte af te geven. De eenheid
van energie is de joule (J).
Energiebesparende maatregelen
Het nemen van maatregelen om het energieverbruik en gebruik te verminderen.
Energiegebruik/verbruik
De som van aanvoer, winning en voorraadonttrekking,
verminderd met de afleveringen van energiedragers.
Het energieverbruik wordt in eerste instantie berekend
voor alle energiedragers tezamen die in een bedrijf, een
bedrijfstak of afdeling worden verbruikt. Deze som is een
positief getal. Voor afzonderlijke energiedragers kan het
echter om een negatief getal gaan..
Milieujaarverslag 2013
22
Energieprestatienorm (EPN)
Geeft energiezuinigheid weer die een gebouw moet behalen.
Emissies
Uitworp of uitstoot van een hoeveelheid luchtverontreinigende verbinding(en) die bij het verbranden van fossiele
brandstoffen vrijkomt en (eventueel na reiniging) de
schoorsteen verlaat.
Extraheerbaar organohalogeenverbinding. Is een parameter welke een bepaalt soort chloorverbinding detecteert in het afvalwater.
EOX
FIM
Facilitaire Incident Melding. In dit systeem dienen alle
incidenten te worden geregistreerd die facilitair van aard
zijn.
Geluidsniveau
Het `geluidsniveau`L` wordt gedefinieerd als de logaritmische verhouding van de absolute waarde van de geluidsintensiteit `J` en een referentiewaarde `J0`. Internationaal is afgesproken als referentiewaarde de intensiteit
bij de gehoordrempel te gebruiken
Gevaarlijk afval
Afval dat gevaarlijk is voor mens, dier of milieu. Bijvoorbeeld afval dat zware metalen, polychloorbifenylen
(PCB`s) of (landbouw)chemicaliën bevat. Ook afgewerkte olie, oliefilters, batterijen, accu`s, oplosmiddelen en
beitsbaden zijn gevaarlijk afval.
Gewogen patiënteenheden
Is een gewogen optellen van:
wegings
parameters
opnamen
verpleegdagen
dagbehandelingen
epb's
factoren
10
0,49
3,4
1,22
Graaddagen
Is een rekeneenheid om de (variërende) temperatuur op
een eenvoudige manier mee te kunnen nemen in berekeningen, met name in berekeningen over energieverbruik. Een graaddag is relatief ten opzichte van een referentie temperatuur, meestal die waarbij geen verwarming meer nodig is (typisch 18 graden Celsius).
Handboek
Een publicatie die de stand van zaken in een wetenschap, op een wetenschapsgebied of een deeldiscipline,
dienst of afdeling weergeeft. Aan een dergelijke publicatie worden twee eisen gesteld: volledigheid en actualiteit.
Milieu
Het geheel van de natuurlijke, maatschappelijke en culturele omgeving dat op een levend wezen zijn invloed
doet gelden.
Milieujaarverslag 2013
23
Milieubarometer
De Milieubarometer is een instrument waardoor milieuscore, CO2-footprint [begrip] en bijbehorende kosten van de
instelling eenvoudig en snel zichtbaar worden. Dit wordt
bereikt door gegevens over energie, water, afval, emissies, transport en papierverbruik in te vullen. De milieubarometer biedt ook een benchmark tussen de verschillende ziekenhuizen, zodat bijvoorbeeld de afgevoerde
afval van ziekenhuis x vergeleken kan worden met ziekenhuis y.
Milieucampagne
Het uitdragen van het milieu door campagne
te voeren over de doelstellingen en voorschriften.
Milieubewustzijn
Het besef van het bestaan van het milieu, de realiteit
van zichzelf en de mensen en dingen uit de omgeving,
het reactievermogen om hier rekening mee te houden.
Milieubeleid (plan)
De algemene doeleinden en beginselen voor het handelen van het bedrijf op milieugebied, met inbegrip van de
naleving van alle relevante wettelijke milieuvoorschriften,
welke vastgelegd zijn in het milieubeleidsplan.
Milieubeleidsverklaring
Akte waarbij een persoon, groep personen of organisatie
een uitspraak doet gericht op enig rechtsgevolg en
schriftelijk is vastgelegd.
Milieujaarplannen
Plan waarin de ondernemingsdoelstellingen voor het
komende (kalender)jaar zijn vastgelegd. Meestal in de
vorm van een plan voor de komende drie jaren, dat jaarlijks bijgesteld wordt.
Milieujaarverslagen
Documentatie die een samenvatting geeft van de activiteiten op milieugebied van een organisatie gedurende
een jaar.
Milieuthermometer
De Milieuthermometer Zorg is ontwikkeld door de vereniging Milieuplatform Zorgsector (MPZ) in samenwerking met SMK (Stichting Milieukeur). De Milieuthermometer bestaat uit een set van criteria om aan een duurzame bedrijfsvoering te voldoen op grond waarvan een
ziekenhuis, GGZ, verpleeginstelling of zorginstelling een
bronzen, zilveren of gouden certificaat kan halen.
Hiermee krijgt de directie van een zorginstelling de beschikking over een handzaam instrument om de milieuprestatie en milieuzorg structureel te verbeteren en concreet aantoonbaar te maken voor personeelsleden, clienten, bezoekers en andere belanghebbenden zoals
zorgverzekeraars.
Milieuzorg
Het nemen van maatregelen om het milieu te verbeteren, zoals het voorkómen en bestrijden van bodem-, water- en luchtverontreiniging en lawaaihinder; milieubewust handelen
Milieujaarverslag 2013
24
Milieumanagementsysteem
Een milieumanagementsysteem is een manier om systematisch milieumaatregelen te organiseren met inachtneming van vooraf bepaalde routines. Dit systeem vereist een milieubeleid, milieudoelstellingen en een milieuorganisatie.
Milieuthermometer
De Milieuthermometer bestaat uit een set van criteria om
aan een duurzame bedrijfsvoering te voldoen op grond
waarvan een ziekenhuis, GGZ, verpleeginstelling of
zorginstelling een bronzen, zilveren of gouden certificaat
kan halen.
Omgevingsdienst NoordzeeKanaal
Is de dienst die de milieuvergunning van het SLAZ controleert. De DMB kan handhavend optreden wanneer er
niet aan de voorschriften wordt voldaan.
Ondernemingsraad
behartigt de belangen van werknemers en controleert of
de onderneming zich houdt aan wetgeving en cao’s.
Pathologie
Laboratorium die weefsels analyseert.
Plofhok
Is een ruimte waarin gevaarlijke stoffen worden opgeslagen. Deze ruimte moet voldoen aan wet- en regelgeving.
Procedures
Gespecificeerde wijze voor het uitvoeren van een activiteit.
Elke expliciet vastgelegde werkinstructie voor personen
of organen voor de uitvoering van hun taak binnen een
informatiesysteem.
Protocollen
Een stelsel van afspraken, of een voorschrift over hoe
iets gedaan moet worden.
Reductiedoelstellingen
Een reductiedoelstelling is de beschrijving van de gewenste besparing en toestand waarin het bedrijf of de
organisatie terecht wil komen in de toekomst, uitgedrukt
in concreet te bereiken resultaten, die te meten zijn met
de bijbehorende indicatoren of maatstaven. Doelstellingen worden SMART (Specifiek, Meetbaar, Aanvaardbaar, Realistisch en Tijdsgebonden) geformuleerd.
Reductieplannen
Plannen waarin de reductiedoelstellingen onderbouwd
worden.
Sanering
Het schoonmaken van de bodem naar een nader te bepalen kwaliteit.
Scheidingsproef
Experiment, om de vervuiling van de hoeveelheid afval
in het restafval te bepalen.
Milieujaarverslag 2013
25
Specifiek Ziekenhuisafval
Al het afval van een ziekenhuis welke besmet is met
medicijnen, bloed, sputum of andere lichaamseigen
vloeistoffen.
Swill
Etensresten en Groente, fruit en tuinafval (GFT)
Terugverdientijd
Aantal perioden dat nodig is om de huidige investeringsuitgaven terug te verdienen via positieve nettoontvangsten die in de toekomst uit de investering voortvloeien.
Vervoersmanagement
Het inzichtelijk hebben van de bereikbaarheid van de
organisatie voor klanten, bezoekers en patiënten. Dit
kan besparingen en meer parkeerruimte opleveren,
minder files en een bijdrage leveren aan een beter milieu.
VIM
Veilig Incident Melding. In dit systeem dienen alle incidenten te worden geregistreerd die verpleegkundig van
aard zijn.
VOX
Vluchtige organohalogeenverbindingen. Vluchtige
chloorverbindingen.
Warmtekrachtkoppeling (WKK)
een motor verbruikt gas en drijft een generator aan voor
de productie van elektriciteit; de vrijkomende warmte
wordt gebruikt voor verwarming.
Waternet
Waternet wordt bestuurd door de gemeente Amsterdam en het waterschap Amstel, Gooi en Vecht (AGV).
Het zorgt op een integrale, samenhangende en maatschappelijk verantwoorde wijze voor drinkwater, afvalwater en grond- en oppervlaktewater.
Milieujaarverslag 2013
26
Bijlage 2: Uitwerking doelen uit milieubeleidsplan 2009-2013
In het milieubeleidsplan 2009-2013 staan verschillende doelen vermeld. Deze doelen dienden voor 1
januari 2014 behaald te worden. Elk jaar in het milieujaarverslag worden deze doelen uitgewerkt om te
onderzoeken of het SLAZ op de goede weg is om het doel te behalen.
In dit milieujaarverslag worden de eindconclusies opgemaakt daar de termijn voor het milieubeleidsplan is verlopen. Het nieuwe milieubeleidsplan 2014-2017 is door Raad van Bestuur goedgekeurd en
zal leidend zijn per 1 januari 2014.
De cijfers van de jaren worden wel genoemd, maar alleen de vergelijking met het nuljaar (in dit geval
2008) wordt gemaakt. Wanneer cijfers in een jaar afwijken van overige jaren, wordt hier (voor zover
mogelijk) een verklaring voor gegeven.
Afval
Een ziekenhuis produceert veel afval. Om het afval beter te scheiden en/of te reduceren, zijn er doelen opgesteld in het milieubeleidsplan 2010-2013. Hieronder worden de doelen benoemd en wordt de
voortgang besproken.
Doelen
In het milieubeleidsplan zijn de volgende doelen op het gebied van afval opgesteld:
1 De afvalgegevens worden aan het eind van de beleidsperiode 2010-2013 volledig en accuraat
bijgehouden in het milieumanagementsysteem
2 De productie van het totaal gewicht (tonnage) aan afval moet in 2013 zijn gedaald met
1-2% op basis van de gegevens van de nulmeting in 2008
3 De vervuiling van de afvalstroom “bedrijfsafval” moet in 2013 met 10-15% gedaald zijn ten opzichte van de nulmeting in 2008.
Voortgang
Voortgang het accuraat bijhouden van afvalgegevens (doel 1)
De afvalgegevens worden via een digitaal systeem van de afvalverwerker bijgehouden. Tevens wor[begrip]
den de gegevens jaarlijks in de milieubarometer
gezet en in het milieujaarverslag. Hierdoor kunnen verschillende jaren met elkaar vergeleken worden en kan gemonitord worden of de doelstellingen
op het gebied van afval behaald worden.
Het beleidsdoel dat afvalgegevens accuraat worden bijgehouden is behaald.
Voortgang vermindering totaal gewicht afval met 1-2% (doel 2)
Jaartal
2008
2009
2010
2011
2012
Tonnage
776,038
783,013
778,715
773,427
776,565
Tabel 1 Hoeveelheid afgevoerde totale afvalstroom in tonnage per jaar
2013
691,737
De belangrijkste deelstromen van de totale afvalstroom zijn:
Specifiek ziekenhuisafval
Papier en karton
Swill
Het specifiek ziekenhuisafval en papier en karton zijn in 2013 met meer dan 2% verminderd ten opzichte van 2008. Het swill is juist toegenomen in 2013 ten opzichte van 2008, echter dit betekend dat
er een betere scheiding heeft plaatsgevonden. Wanneer gekeken wordt naar het totaal kan gezegd
worden dat het tonnage van alle afvalstromen in 2013 ten opzichte van 2008 gedaald met 10,9%.
Het beleidsdoel dat het gewicht van de totale afvalstroom verminderd moet worden met 1-2% is behaald.
Milieujaarverslag 2013
27
Voortgang beleidsdoel vervuiling bedrijfsafval moet verminderen met 10-15% t.o.v. 2008 (doel 3)
In 2008 is een scheidingsproef (afvalanalyse) gedaan voor het bedrijfsafval. Hieruit kwam naar voren
dat het totale bedrijfsafval voor 35% bestaat uit nog te scheiden afvalstromen (bron: afval ABC- afval
implementatieplan, 2009). Om vast te stellen hoe het in 2013 staat met de “vervuiling” van het bedrijfsafval is opnieuw een afvalanalyse gedaan. De uitkomsten van de 2 afvalanalyses zijn in onderstaande tabel en cirkeldiagrammen te vinden.
Soort afval/ jaar
Bedrijfsafval t.o.v.
totale afvalstroom
2008
2013
65%
72%
Swill
Papier/karton
Folie
Koffiebekers
Glas
Petflessen
Blik
Totaal
15%
5%
7%
3%
5%
1%
0%
35%
10%
1%
3%
3%
5%
1%
0%
23%
Tabel 2 Vervuiling van het bedrijfsafval
Figuur 5 Percentage afvalanalyse 2008
Figuur 6 Percentage afvalanalyse 2013
Milieujaarverslag 2013
28
In 2013 zijn de afdelingen Transport en Goederenbeheer begonnen met het scheiden van plastic verpakkingsfolie, dit is terug te zien in de afvalanalyse 2013.
Er is een proef geweest in 2013 om het swill beter te gaan scheiden door meer kliko’s beschikbaar te
stellen, deze proef voldeed echter niet aan de arbotechnische eisen. Een technische oplossing was
voorhanden echter na onderzoek bleek dat de terugverdientijd meer dan 15 jaar is en deze oplossing
is dan ook van de baan.
In 2014 zal een onderzoek van start gaan om te onderzoeken of de kliko’s op een arbotechnischere
wijze kunnen worden opgehaald.
Het percentage vervuiling van het bedrijfsafval is in 2013 met 12% verbeterd ten opzichte van 2008.
Het beleidsdoel om met 10-15% beter te scheiden is in 2013 behaald.
Conclusie
1. De hoeveelheid van de verschillende afvalstromen worden digitaal bijgehouden.
Het beleidsdoel dat afvalgegevens accuraat worden bijgehouden is behaald.
2. De totale hoeveelheid afval is in 2013 met 11% gedaald ten opzichte van 2008. Het beleidsdoel
om de totale hoeveelheid afval in 2013 te verminderen met 1-2% ten opzichte van 2008 is behaald.
3. De vervuiling van het bedrijfsafval is in 2013 met 13% verminderd ten opzichte van 2008. Het
beleidsdoel dat de vervuiling van het bedrijfafval in 2013 met 10-15% verminderd moet zijn ten
opzichte van 2008, is behaald.
Energie
Het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis verbruikt veel energie (gas en elektra). Het energieverbruik wordt
gemonitord, zodat bekeken kan worden of het SLAZ meer of minder energie verbruikt ten opzichte van
andere jaren.
Daar het energieverbruik hoog is, zijn in het milieubeleidsplan 2010-2013 doelen opgesteld om het
energieverbruik te verminderen. Hieronder worden de doelen benoemd en wordt de voortgang besproken.
Doelen
In het milieubeleidsplan zijn de volgende doelen op het gebied van energie opgesteld:
1. In de periode van 2010-2013 moet er een daling plaatsvinden van 5-6% voor het elektriciteitsverbruik.
2. De energiehuishouding wordt in de periode 2010-2013 volledig en accuraat bijgehouden
Voortgang
Daling van het elektriciteitsverbruik met 5-6% (doel 1)
[begrip]
Het SLAZ bezit een Warmtekrachtkoppeling (hierna genoemd WKK)
. De WKK verbruikt gas en
zet dit om in elektriciteit en warmte, welke binnen de inrichting gebruikt wordt.
Wanneer de WKK slecht functioneert, zal er meer elektriciteit worden ingekocht, omdat dit niet voldoende wordt opgewekt door de WKK. Er geldt dan ook dat wanneer de WKK goed functioneert er
meer gas ingekocht dient te worden.
Om te onderzoeken of het totale energieverbruik van het SLAZ is verminderd wordt de elektra en het
gas omgerekend naar MegaJoule.
Energie (MJ)
Verbruik
2008
31.832.388
Verbruik
2009
35.236.940
Elektriciteit (Eneco
en WKK)
Gas (incl. WKK)
67.430.009 69.003.488
Totaal energiever99.262.397 104.240.428
bruik
Tabel 8 Energieverbruik in Megajoules per jaar
Verbruik
2010
40.740.548
Verbruik
2011
40.492.411
Verbruik
2012
39.083.065
Verbruik
2013
26.670.870
71.557.453
112.298.001
61.071.618
101.564.029
76.396.928
115.479.993
92.755.927
119.426.797
Milieujaarverslag 2013
29
Een grote invloed op het energieverbruik zijn de weersomstandigheden. De invloed van de weersom[begrip]
standigheden op (met name) het gasverbruik wordt weergegeven in graaddagen
.
Wanneer de graaddagen bekeken worden, is te zien dat wanneer er meer graaddagen zijn het energieverbruik hoger is. Een hoger aantal graaddagen heeft met name invloed op het gasverbruik.
Het gasverbruik van het SLAZ kan in twee delen gesplitst worden: 1. Gasverbruik voor verwarming en
2. Gasverbruik voor WKK. Om te bepalen wat het energieverbruik per graaddag is, zal het gasverbruik
voor de WKK van het totale gasverbruik afgehaald moeten worden.
Jaar
Graaddagen
Gasverbruik excl.
WKK (MJ)
Draaiuren WKK
Gasverbruik/graaddag
2008
2747
64.713.173
2009
2811
52.702.124
2010
3331
52.240.129
2011
2620
48.227.574
2012
2890
43.538.151
2013
3062
43.492.101
23.558
18.749
15.683
18.407
4.803
15.065
5.675
14.204
Tabel 9 Gasverbruik/graaddag
(bron graaddagen: http://www.kwa.nl/content/graaddagen-en-koeldagen)
Uit de tabel komt naar voren dat het gasverbruik/graaddag is verminderd t.o.v. 2008. Dit komt doordat
de WKK steeds beter is gaan draaien en naast elektriciteit warmte produceert wat gebruikt wordt binnen het SLAZ.. In 2011 heeft de WKK slechter gefunctioneerd en dit is dan ook te zien in het gasverbruik/graaddag
Ook de projecten die het SLAZ uitvoert kunnen van invloed zijn op het energieverbruik. Het overzicht
van uitgevoerde projecten is te vinden in bijlage 2.
Uit deze projecten blijkt dat met name door uitbreiding van het ziekenhuis, meer apparatuur en ICT
projecten er een extra energieverbruik van 3.292.272 MJ (2008 t/m 2013) plaats heeft gevonden en
dat er door energiebesparende maatregelen toe te passen 1.217.877 MJ (2008 t/m 2013) bespaard
is. Dit betekent dat er over de afgelopen 6 jaar (2008-2013) 2.074.395 MJ extra verbruikt wordt.
Wanneer dit getal van het totaal van 2013 wordt afgetrokken, kan men bepalen of het basis energieverbruik is gedaald of gestegen.
Het totale energieverbruik is in 2013 (119.426.797 MJ) ten opzichte van 2008 (99.261.397 MJ) met
16,9% gestegen. Met compensatie voor de projecten wordt dit 112.359.177 MJ. Dit leidt tot een stijging van 15,4%
Het aantal graaddagen is in 2013 ten opzichte van 2008 is met 11,5% gestegen. Het energieverbruik
in 2013 is ten opzichte van 2008 met 3,9% toegenomen wanneer de graaddagen worden meegenomen. Het is niet precies duidelijk waarom dit zo is. Wanneer het energiebesparingsrapport gereed is
en de acties hieruit worden volbracht zal het energieverbruik naar verwachting gaan dalen.
Wanneer er wordt uitgegaan van de gegevens van het totale energieverbruik in plaats van het elektriciteitsverbruik is het beleidsdoel om het totale energieverbruik met 5-6% te verminderen in 2013 niet
behaald.
De energiehuishouding wordt accuraat bijgehouden (doel 2)
Om het energieverbruik goed te kunnen monitoren dient te worden bijgehouden wat de verbruiken
zijn. De energieverbruiken worden door Technisch Onderhoud bijgehouden. De gegevens worden aan
de milieucoördinator aangeleverd. De milieucoördinator verwerkt de gegevens en onderzoekt of er
opvallende verschillen zijn in vergelijking met andere jaren.
Het beleidsdoel is behaald.
Conclusie
1. In plaats van een besparing heeft het SLAZ meer energie verbruikt. Dit komt met name door
de nieuw- en verbouwprojecten. Wanneer men het verbruik van de nieuw- en verbouwprojecten compenseert met het jaarverbruik van 2013 blijkt dat het energieverbruik met 4% is gestegen.
Milieujaarverslag 2013
30
Het beleidsdoel om 5-6% te besparen op het totale energieverbruik is niet behaald.
2. De energiehuishouding wordt door Technisch Onderhoud bijgehouden en de milieucoördinator
monitort de gegevens. Deze procedure is door Technisch Onderhoud op papier gezet. Het beleidsdoel om de energiehuishouding accuraat bij te houden is behaald.
Vervoermanagement
Het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis draagt bij aan veel vervoersbewegingen, door bezoekers en door
eigen medewerkers. Om het aantal vervoersbewegingen efficiënter te maken of te reduceren, zijn er
doelen opgesteld in het milieubeleidsplan 2010-2013. Hieronder worden de doelen benoemd en wordt
de voortgang besproken.
Doelen
In het milieubeleidsplan zijn de volgende doelen op het gebied van vervoermanagement opgesteld:
1. Het SLAZ gaat het vervoersmanagement op een structurele manier oppakken.
Voortgang
Het milieubeleidsplan loopt van 2010-2013. Eind 2013 dienen alle doelen bereikt te zijn. In deze paragraaf is de voortgang te lezen van de verschillende doelen.
Het vervoersmanagement wordt structureel opgepakt
Eind 2012 is er een werkgroep samengesteld van de verschillende afdelingen die allen een onderwerp
van het vervoersmanagement behandelen en beheren. Er is in 2013 een overkoepelend vervoersbeleid opgesteld. Het vervoersbeleid ligt bij de OR ter behandeling.
Na goedkeuring van het vervoersbeleid zal door de werkgroep onderzocht worden of er potentie is om
het vervoersmanagement beter op te pakken.
Het beleidsdoel om vervoersmanagement structureel op te pakken is in 2013 behaald.
Conclusie
1. In 2013 is het vervoermanagement op een structurele manier opgepakt. Het doel is behaald.
(Afval)water
Het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis verbruikt veel water door bezoekers en door eigen medewerkers.
Jaartal
2008
2009
Waterverbruik
64.130
68.214
3
(m )
Tabel 10 Drinkwaterverbruik per jaar
2010
onbekend
2011
73.312
2012
64.607
2013
64.568
Een verklaring voor de grote vermindering van het waterverbruik tussen 2011 en 2012 is niet goed te
geven.
Om te onderzoeken of het verbruik van drinkwater is te reduceren en het barium in afvalwater is te
verminderen, zijn er doelen opgesteld in het milieubeleidsplan 2010-2013. Hieronder worden de doelen benoemd en wordt de voortgang besproken.
Doelen
In het milieubeleidsplan zijn de volgende doelen op het gebied van (afval)water opgesteld:
1. Het drinkwaterverbruik moet in 2011 inzichtelijk zijn;
2. Het SLAZ wil de overschrijding van de norm voor barium in het afvalwater voorkomen door er een
passende oplossing voor te vinden.
Voortgang
Het milieubeleidsplan loopt van 2010-2013. Eind 2013 dienen alle doelen bereikt te zijn. In deze paragraaf is de voortgang te lezen van de verschillende doelen.
Het drinkwaterverbruik moet in 2011 inzichtelijk zijn (doel 1)
Het energieverbruik en water worden door de Technische Dienst bijgehouden in een tabel.
Het drinkwaterverbruik wordt sinds 2011 bijgehouden.
Milieujaarverslag 2013
31
Het beleidsdoel om het drinkwaterverbruik vanaf 2011 inzichtelijk te maken, is behaald.
Overschrijding van de norm voor barium in het afvalwater wordt voorkomen (doel 2)
Barium wordt gebruikt bij de afdeling radiologie voor darmonderzoeken. In 2012 is men op de afdeling
radiologie langzaam over gegaan op een ander soort onderzoek, waarbij geen barium gebruikt wordt.
Het darmonderzoek met behulp van barium vindt nog maar 1-2 keer per maand plaats. Een overschrijding van barium is in 2012 dan ook niet voorgekomen. In 2013 is eenmaal een overschrijding
van Barium geweest, echter er waren toen geen onderzoeken. Het is bekend dat Barium blijft kleven
in het riool en eens in de zoveel tijd losraakt. Het is waarschijnlijk dat hierdoor de overschrijding is
gekomen. In 2014 wordt het proces voor onderzoek verder gedigitaliseerd en zullen onderzoeken
waarbij Barium noodzakelijk is, steeds minder voorkomen. Verwachting is dat in 2014 er geen overschrijding van Barium meer plaatsvindt.
Het beleidsdoel om een overschrijding van de bariumnorm in afvalwater niet meer te laten voorkomen
is tot dusver behaald.
Conclusie
1. Het verbruik van het drinkwater wordt sinds 2011 bijgehouden. Het doel is behaald.
2. Daar barium bijna niet meer wordt gebruikt door de afdeling radiologie is het doel behaald. Er zijn
geen overschrijdingen in het afvalwater geweest in 2012. Het doel is behaald.
Bodem
Nabij de voormalige ondergrondse tanks is een bodemvervuiling geconstateerd.
[begrip]
De bodem is gesaneerd
en om de bodem schoon te houden zijn er doelen opgesteld in het milieubeleidsplan 2010-2013. Hieronder worden de doelen benoemd en wordt de voortgang besproken.
Doelen
In het milieubeleidsplan zijn de volgende doelen op het gebied van bodem opgesteld:
1. Opstellen van schriftelijke procedures en protocollen om het morsen van vloeistoffen te voorkomen.
Voortgang
Het milieubeleidsplan loopt van 2010-2013. Eind 2013 dienen alle doelen bereikt te zijn. In deze paragraaf is de voortgang te lezen van de verschillende doelen.
Procedures en protocollen opstellen om morsen te voorkomen
In 2013 is een procedure opgesteld dat bodembeschermende voorzieningen jaarlijks visueel gecontroleerd moeten worden. De Technische Dienst heeft hierbij een formulier ontwikkeld.
Het beleidsdoel om procedures en protocollen op te stellen om de bodem te beschermen is in 2013
behaald.
Conclusie
1. Er zijn protocollen en procedures om de bodem te beschermen. Het doel is behaald.
Lucht
[begrip]
De stoomketels en cv ketels van het SLAZ zorgen voor emissies naar de lucht. Om de emissies
naar de lucht zo veel mogelijk te voorkomen zijn er doelen opgesteld in het milieubeleidsplan 20102013. Hieronder worden de doelen benoemd en wordt de voortgang besproken.
Doelen
In het milieubeleidsplan zijn de volgende doelen op het gebied van lucht opgesteld:
1. De logboeken van de verschillende installaties die emissies naar de lucht veroorzaken dienen te
worden geactualiseerd en gecontroleerd;
2. De luchtemissies blijven binnen de gestelde normen.
Milieujaarverslag 2013
32
Voortgang
Het milieubeleidsplan loopt van 2010-2013. Eind 2013 dienen alle doelen bereikt te zijn. In deze paragraaf is de voortgang te lezen van de verschillende doelen.
Logboeken dienen te worden gecontroleerd en actualiseert (doel 1)
De logboeken zijn in 2013 bijgehouden. Verder wordt opvolging hiervan zoveel mogelijk in Xplosys
(beheerssysteem) gezet.
Het beleidsdoel om de logboeken te controleren en actualiseren is in 2013 behaald.
Luchtemissies blijven binnen de gestelde normen (doel 2)
Door alle inspecties en het onderhoud binnen de gestelde normen uit te voeren, wordt gewaarborgd
dat de luchtemissies binnen de gestelde normen blijven.
Het beleidsdoel om binnen de normen van de luchtemissies te blijven, is tot dusver behaald.
Conclusie
1. De logboeken zijn in 2013 gecontroleerd en geactualiseerd. Het doel is behaald.
2. Luchtemissies blijven door inspecties en onderhoud beneden de norm. De Inspecties worden
conform wet en regelgeving uitgevoerd. Het doel is behaald.
Geluid
Wanneer het SLAZ gaat uitbreiden en/of nieuwe installaties gaan plaatsen, waardoor de geluidsbelas[begrip]
ting op de omgeving hoger kan worden, dient een akoestisch onderzoek
plaats te vinden. Om de
geluidsbelasting naar de omgeving zo veel mogelijk te voorkomen zijn er doelen opgesteld in het milieubeleidsplan 2010-2013. Hieronder worden de doelen benoemd en wordt de voortgang besproken
Doelen
In het milieubeleidsplan zijn de volgende doelen op het gebied van geluid opgesteld:
1. De geluidsbelasting op de omgeving blijft binnen de gestelde waarde.
Voortgang
Het milieubeleidsplan loopt van 2010-2013. Eind 2013 dienen alle doelen bereikt te zijn. In deze paragraaf is de voortgang te lezen van de verschillende doelen.
Geluidsbelasting blijft binnen de gestelde waarden
Er zijn geen uitbreidingen geweest, zodanig dat een nieuw akoestisch onderzoek uitgevoerd moest
worden.
Het beleidsdoel om binnen de gestelde geluidsbelasting te blijven, is behaald.
Conclusie
1. Er is nog geen noodzaak geweest om een nieuw of aanvullend akoestisch onderzoek uit te voeren. Het doel om binnen de gestelde eisen van geluidsbelasting te blijven, wordt dan ook behaald.
Gevaarlijke stoffen
In het SLAZ wordt gewerkt met gevaarlijke stoffen. Om het risico voor het milieu door gevaarlijke stoffen zoveel mogelijk te verminderen zijn er doelen opgesteld in het milieubeleidsplan 2010-2013. Hieronder worden de doelen benoemd en wordt de voortgang besproken.
Doelen
In het milieubeleidsplan zijn de volgende doelen op het gebied van gevaarlijke stoffen opgesteld:
1. Het transport en de opslag van gevaarlijke stoffen moeten voldoen aan de relevante wet- en regelgeving.
Voortgang
Het milieubeleidsplan loopt van 2010-2013. Eind 2013 dienen alle doelen bereikt te zijn. In deze paragraaf is de voortgang te lezen van de verschillende doelen.
Transport en opslag gevaarlijke stoffen moeten voldoen aan wet- en regelgeving
Milieujaarverslag 2013
33
[begrip]
[begrip]
De opslag van gevaarlijke stoffen vindt plaats in brandveiligheidskasten
en een plofhok
buiten. De brandveiligheidskasten worden elk jaar onderhouden en geïnspecteerd. Het plofhok is afgelopen keer bij de milieucontrole van de handhavende instantie geïnspecteerd en goed bevonden.
Het transport van gevaarlijke stoffen ligt niet binnen ons invloedsveld. Het klaarzetten voor transport
valt echter ook onder dit onderwerp en dit ligt wel binnen ons invloedsveld. Het SLAZ heeft een externe adviseur gevaarlijke stoffen die eenmaal per jaar een audit komt doen en die eenmaal per twee
jaar een instructie aan de afdelingen geeft die te maken hebben met het vervoer van gevaarlijke stoffen (niet zijnde intern). Het SLAZ voldoet met bovenstaande aan de wet- en regelgeving.
Het beleidsdoel om te voldoen aan wet- en regelgeving op het gebied van opslag en transport van
gevaarlijke stoffen is behaald.
Conclusie
1. Door onderhoud en controles op het gebied van transport en opslag van gevaarlijke stoffen wordt
op dit moment voldaan aan de wet- en regelgeving. Het doel is behaald.
Calamiteiten
Bij een groot milieu incident wordt het noodplan in werking gesteld. In het noodplan staat hoe te handelen en met wie contact op te nemen. Om calamiteiten te voorkomen, dienen incidenten op milieu
gebied te worden gemeld en te worden geregistreerd.
Om het risico op milieu calamiteiten zoveel mogelijk te verminderen zijn er doelen opgesteld in het
milieubeleidsplan 2010-2013. Hieronder worden de doelen benoemd en wordt de voortgang besproken.
Doelen
In het milieubeleidsplan zijn de volgende doelen op het gebied van calamiteiten opgesteld:
Alle milieu incidenten moeten worden geregistreerd in VIM
Voortgang
Het milieubeleidsplan loopt van 2010-2013. Eind 2013 dienen alle doelen bereikt te zijn. In deze paragraaf is de voortgang te lezen van de verschillende doelen.
Milieu incidenten moeten worden geregistreerd in het FIM
[begrip]
In het VIM
worden alle incidenten op zorggebied geregistreerd. Om het voor een ieder duidelijker
[begrip]
te maken is er ook een FIM
opgesteld, welke alle incidenten op facilitair gebied registreert. Het
FIM is eind 2011 in gebruik genomen. Er is voor gekozen om milieu incidenten in het FIM te registreren. De milieu incidenten worden in het milieujaarverslag vastgelegd.
Het beleidsdoel om alle milieu incidenten in 2013 te registreren in het FIM (ter vervanging van VIM) is
behaald.
Conclusie
1. Milieu incidenten worden geregistreerd in het FIM. Het beleidsdoel om hiermee milieu incidenten
te registreren is behaald.
Externe veiligheid
Externe veiligheid beschrijft de kans dat personen in de omgeving van een activiteit waar met gevaarlijke stoffen wordt gewerkt, slachtoffer worden van een ongeval met die stoffen.
In het milieubeleidsplan 2010-2013 zijn doelen bepaald op het gebied van externe veiligheid. Hieronder worden de doelen benoemd en wordt de voortgang besproken.
Doelen
In het milieubeleidsplan zijn de volgende doelen op het gebied van externe veiligheid opgesteld:
1. Onderzoeken of het SLAZ moet voldoen aan het besluit van externe veiligheid (BEVI).
Voortgang
Het milieubeleidsplan loopt van 2010-2013. Eind 2013 dienen alle doelen bereikt te zijn. In deze paragraaf is de voortgang te lezen van de verschillende doelen.
Milieujaarverslag 2013
34
Het SLAZ moet wel/niet voldoen aan het BEVI
Een inrichting moet voldoen aan het besluit van externe veiligheid wanneer deze aan de BRZO (Besluit Risico Zware Ongevallen) moet voldoen. In de milieuvergunning van het SLAZ is aangegeven dat
het SLAZ niet aan het BRZO hoeft te voldoen.
Het doel om te onderzoeken of het SLAZ onder het BEVI valt, is behaald.
Conclusie
In de milieuvergunning van het SLAZ staat dat wij niet hoeven te voldoen aan het BRZO en dus ook
niet aan het BEVI. Het doel is behaald.
Nieuw en verbouw
In het SLAZ vinden regelmatig verbouwingen plaats. In de afgelopen jaren zijn al verschillende duur[begrip]
zaamheidscriteria
toegepast.
In het milieubeleidsplan 2010-2013 zijn doelen bepaald op het gebied van bouw en verbouw. Hieronder worden de doelen benoemd en wordt de voortgang besproken.
Doelen
In het milieubeleidsplan zijn de volgende doelen op het gebied van nieuw en verbouw opgesteld:
1. Bij alle projecten in het SLAZ, zoals nieuwbouw, verbouwingen, onderhoud en sloop moeten de
[begrip]
duurzaamheidscriteria of Best Beschikbare Technieken (BBT)
gebruikt worden.
Voortgang
Het milieubeleidsplan loopt van 2010-2013. Eind 2013 dienen alle doelen bereikt te zijn. In deze paragraaf is de voortgang te lezen van de verschillende doelen.
Duurzaamheidscriteria of BBT wordt meegenomen bij bouw en verbouw
De afdeling projecten houdt ten alle tijden het bouwbesluit aan als minimum. In het bouwbesluit staan
al een aantal duurzaamheidscriteria die verplicht moeten worden uitgevoerd, zoals bijvoorbeeld de
[begrip]
energie prestatienorm (EPA)
.
Daarnaast dient er vastgelegd te gaan worden, welke duurzaamheidscriteria het SLAZ belangrijk vindt
en altijd dient te gebruiken. Dit kan bijvoorbeeld voor de verlichting worden gedaan. De insteek kan
zijn dat er LED verlichting gebruikt gaat worden bij nieuw en verbouw.
De afdeling projecten gebruikt al verschillende informatiebladen om zo de meest duurzame oplossing
te kiezen. Dit is vastgelegd in de notitie Energiemaatregelen SLAZ.
In het milieujaarplan 2014 is dit onderwerp opgenomen om verder te ontwikkelen.
Het beleidsdoel om duurzaamheidscriteria of BBT toe te passen in 2013 is deels behaald.
Conclusie
2. De afdeling Projecten neemt al verschillende duurzaamheidscriteria mee. Er is nog niet vastgelegd wat de voorkeuren voor duurzaamheidscritera zijn vanuit het SLAZ. Voor nu is het doel deels
behaald.
Algemene Conclusie
In voorgaande paragrafen is te lezen dat het SLAZ op de goede weg is. Van de 16 doelen die genoemd zijn in het milieubeleidsplan 2010-2013 zijn er 14 doelen behaald.
Dit betekent dat er 2 doelen in 2013 niet of deels behaald zijn:
1 In de periode van 2010-2013 moet er een daling plaatsvinden van 5-6% voor het totale energieverbruik. Dit doel is niet behaald.
2 Bij alle projecten in het SLAZ, zoals nieuwbouw, verbouwingen, onderhoud en sloop moeten de
duurzaamheidscriteria of Best Beschikbare Technieken (BBT) gebruikt worden. Dit doel is deels
behaald.
De doelen die niet of deels zijn behaald, zijn allen opnieuw benoemd in het milieubeleidsplan 20142017 en het milieujaarplan 2014, zodat een vervolg geborgd is.
Milieujaarverslag 2013
35
Bijlage 3: Invloed projecten op energieverbruik op jaarbasis
Realisatiedatum Omschrijving project
Continue
vermogen
[kW]
(geschatte)
Toename op
jaarbasis
[MJ]
(geschatte)
Besparing op
jaarbasis
[MJ]
2005
mei-05 Toenmame medische apparatuur
a
mei-05 Toename dataverkeer
b
2008
maart-08 Ontmantelen en sloop Zusterflat
5
juni-08 Plaatsen centrifugaal koelmachine ivm uitbreiding koelvermogen (klimaatverbetering patiëntenkoeling)
c
juni-08 Vervanging WKK installatie
d
157680
2009
maart-09 Plaatsen portakabina met oppervlaktye van 500 m2
15
473040
mei-09 Verbouw en uitbreiding nachtdialyse
4
12600
mei-09 Gevelrenovatie C,F.Pe, G
5
juni-09 Uitbreiding parkeerterrein
2
juni-09 Renovatie en isolatie (sedumdak) PAAZ
15
juni-09 Renovatie en uitbreiding PAAZ (100 m², comfortverhoging, uitbreiden douches en koeling)
10
315360
juni-09 Realisatie EPIC (elektronisch patientendossier)
50
1576800
3
94608
10
315360
4
126144
september-09 Uitbreiding SEH met 55 m²
december-09 Uitbreiding 2e MRI-installatie (extra koeling)
157680
63000
473040
2010
mei-10 Realisatie ziekenhuisapotheek V0 (extra luchtbehandeling)
oktober-10 Vernieuwen persluchtinstallatie
1
2011
Milieujaarverslag 2013
36
31536
januari-11 Verhuizen personeel van Dependance naar Hoofdgebouw
10
315360
2012
juni-12 Afstoten Dependance in juli 2012
5
157680
juni-12 Vervanging LBK G-vleugel (met WTW)
5
157680
LED verlichting garage
2013
juli-13 Lampen verlichting naam van het ziekenhuis wordt LED verlichting.
oktober-13 Glazen dak bij bedrijfsrestaurant vervangen
49680
CV transportpomp is vervangen
CV verdeler PAAZ is voorzien van nieuwe pompen
Milieujaarverslag 2013
37
0,58
29013
0,3
3888
BIJLAGE 4:
2.
Milieujaarplan 2014
Doelen 2014
In dit hoofdstuk worden de doelen besproken die gesteld zijn voor 2014. Ieder doel heeft een kleur
gekregen, zodat duidelijk is wat wettelijk verplicht is of welke baten het doel heeft. De kleuren hebben
de volgende betekenis:
Rood = vanuit wetgeving verplicht
Oranje= financiële baten voor het ziekenhuis op korte termijn (< 5 jaar). Niet verplicht.
Geel = wel financiële, organisatorische baten, maar geen snelle terugverdientijd (> 5 jaar).
Groen = Wel milieubaten, geen financiële baten.
Budget is inclusief BTW. Betekenis - bij budget: kosten onbekend of vallen onder reguliere werkzaamheden milieucoördinator.
2.1
Systemen
Visie:
Zorgdragen voor implementatie van een systeem, waardoor milieuzorg op een gestructureerde
manier wordt uitgevoerd en geborgd wordt binnen het SLAZ, alsmede streven naar continue verbetering van dit systeem.
Acties:
NumActie
mer
2.1.1
Certificering Milieuthermometer
brons
2.1.2
Infoland vullen met procedures
en werkinstructies milieu.
2.1.3
Duurzaamheidsverklaring opstellen en ter goedkeuring aan
RvB aandragen
2.1.4
MVO in missie en visie opnemen
van het SLAZ
verantwoordelijk
einddatum
Budget
Milieucoördinator
Juni
€3255,-
Milieucoördinator
/MKT
Milieucoördinator
December
-
April
-
Milieucoördinator
December
-
Bij het behalen van de bronzen milieuthermometer voldoen wij aan alle betreffende wet en regelgeving op het gebied van milieu.
Een duurzaamheidsverklaring is breder dan een milieubeleidsverklaring. Het SLAZ zal dan ook hiermee moeten beginnen door
bijvoorbeeld duurzaam in te gaan kopen.
MVO (Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen) dient te worden opgenomen in de missie en visie van het SLAZ, zodat een
ieder kan zien dat dit onderwerp belangrijk is voor het ziekenhuis. Verzekeringen vragen ook steeds meer aan de ziekenhuizen
wat zij doen op het gebied van duurzaamheid.
2.2
Wet- en regelgeving
Visie:
Uitvoeren van een gap analyse op het gebied van de milieuwetgeving en tekortkomingen (indien
mogelijk) wegnemen.
Milieujaarverslag 2013
38
Acties:
Nummer Actie
2.2.1
Wijzigingen wet en regelgeving op
milieu gebied bijhouden en implementeren
2.2.2
Milieucontroles uitvoeren bij verschillende afdelingen. Alle afdelingen dienen in 2014 te zijn gecontroleerd.
2.10.1
Milieujaarverslag 2013 opmaken
en versturen naar omgevingsdienst Noordzeekanaal
2.10.2
Milieujaarplan 2015 opmaken
2.10.3
Milieubeleidsplan 2014-2017 versturen naar omgevingsdienst
Noordzeekanaal
2.10.4
Afvalpreventieplan versturen naar
omgevingsdienst Noordzeekanaal
Verantwoordelijk
Milieucoördinator
/MKT
Einddatum
Maandelijks
Budget
-
Milieucoördinator
December
-
Milieucoördinator
April
-
Milieucoördinator
Milieucoördinator
Augustus
Januari
-
Milieucoördinator
Januari
-
Door zelf de regie te houden en zelf te controleren of de verschillende afdelingen voldoen aan de milieuvergunningvoorschriften
kunnen wij de tekortkomingen zelf constateren en oplossen, voordat het bevoegd gezag dit doet. Boetes kunnen zo worden
voorkomen.
Nieuw milieubeleidsplan 2014-2017 en milieujaarplan 2014 zijn opgemaakt en bij de OR en RvB aangeboden ter goedkeuring.
2.3
Voorlichting en onderricht
Visie:
Bepalen welke opleidingen nodig zijn op het gebied van milieu om zijn/haar taak veilig uit te voeren en ervoor zorgdragen dat een ieder weet dat er een MKT is en wat zij doen.
Acties:
Nummer Actie
2.3.1
Onderzoeken of het onderwerp
milieu wordt meegenomen binnen de opleiding van verpleegkundigen en artsen.
2.3.2
Cursus duurzaam inkopen voor
inkoper en milieucoördinator
2.3.3
Cursus adviseur gevaarlijke stoffen ADR voor milieucoördinator
2.3.4
Doedag milieu opzetten
2.3.5
Milieucampagne(s) opzetten en
uitvoeren en gadgets
verantwoordelijk
Milieucoördinator
/MKT/Manager
Inkoop en Logistiek
Milieucoördinator
/Manager Inkoop
en Logistiek
Milieucoördinator
/Manager Inkoop
en Logistiek
Milieucoördinator
/MKT
Milieucoördinator
/MKT
einddatum
Januari
Budget
-
December
€1550,-
December
€1700,-
Afhankelijk van
planning doedagen
December
€500,-
€3500,-
Milieubewustzijn moet al beginnen zodra een nieuwe medewerker bij het SLAZ gaat werken. Hierdoor blijven ze scherp op
milieugebied en zullen ze eerder problemen en incidenten melden. De introductie is de juiste manier hiervoor. Dit is echter
niet verplicht enigszins.
Doedag en milieucampagnes zijn hier ook tools voor, maar niet verplicht.
Opleidingsbehoefte is soms een verplichting vanuit de wetgeving bijvoorbeeld in het kader van gevaarlijke stoffen. Wanneer
hier niet aan voldaan is, kunnen boetes worden opgelegd vanuit het bevoegd gezag.
Milieujaarverslag 2013
39
2.4
Gevaarlijke stoffen
Visie:
Voldoen aan wet- en regelgeving en duidelijke lijn uitzetten wie, wat moet gaan doen.
Actie:
Nummer
2.4.1
2.4.2
2.4.3
Actie
Jaarverslag gevaarlijke
stoffen (ADR) 2013 op (laten) maken
Opmaken beleid, procedures en werkinstructies gevaarlijke stoffen
Voorstel richting RvB welke
database voor gevaarlijke
stoffen (MPZ, Gros, Chemwatch) het meest wenselijk
is.
verantwoordelijk
Milieucoördinator/adviseur
gevaarlijke stoffen
einddatum
April
Budget
€2000,-
Milieucoördinator
/Arbodeskundige
Februari
-
Milieucoördinator + projectgroep
December
-
Punt 1 en 2 zijn wettelijk verplicht
2.5
Afval
Visie:
Onderzoek doen naar nieuwe technieken, zodat het bedrijfsafval beter gescheiden kan worden.
Actie:
Nummer
2.5.1
2.5.2
2.5.3
2.5.4
2.5.5
2.5.6
2.5.7
Actie
Swill scheiding door keuken
verder onderzoeken.
Plastic bekertjes scheiden in het
gehele ziekenhuis.
Kunststof verpakkingsfolie beter
scheiden
Onderzoek naar incontinentiemateriaal met vochtindicator
Disposable bestek en borden
niet meer beschikbaar stellen in
het restaurant
PET flessen apart inzamelen bij
(bezoekers)restaurant.
Hergebruik oud meubilair
verantwoordelijk
Manager Inkoop
en Logistiek/
Milieucoördinator
/Manager Techniek
Milieucoördinator
einddatum
april
Budget
-
December
€5615,-
Milieucoördinator
December
December
Milieucoördinator/
hoofd restaurant
Milieucoördinator/
Manager Hotelservices
Milieucoördinator/
Hoofd huisvesting
April
December
Doel is vastgelegd in het milieubeleid 2014-2017. Echter na onderzoek is gebleken dat de terugverdientijd voor de swill tank ca.
17 jaar is, dit komt door veranderende omstandigheden en prijzen van het swill. Onderzoeken of er andere opties zijn.
Punt 2 is wettelijk verplicht vanuit de Eural regelgeving. Kunststofscheiding in zijn geheel zou beter zijn, maar op dit moment is
de markt zeer slecht voor gemengd kunststof. Tevens ontbreekt het op veel afdelingen aan plaats om een kunststofcontainer te
plaatsen. Er dient nog wel met afdeling Interieurverzorging en Transport overlegd te worden hoe dit logistiek in elkaar te passen.
Er wordt tot op heden nog niet gehandhaafd op het scheiden van kunststof.
Punt 3 wordt op het moment al gedaan door de afdeling Transport en Goederenbeheer. Echter het restaurant en afd. Techniek
hebben ook kunststoffolie afval. Echter door ruimte gebrek kan dit nu niet gescheiden worden. Met onze afvalverwerker in
overleg voor een oplossing.
Punten 4 t/m 7 komen uit het afvalpreventieplan 2014-2017.
Milieujaarverslag 2013
40
2.6
Energie
Visie:
Energiebesparing conform energiebesparingsplan realiseren.
Actie:
Nummer
2.6.1
2.6.2
Actie
Zoveel mogelijk doorvoeren
bevindingen (TVT < 5 jaar)
van het energiebesparingsonderzoek (zie planning).
Energiecampagne 2014
houden
verantwoordelijk
Milieucoördinator
/Manager Inkoop
en Logistiek/Manager
Techniek
Milieucoördinator
/MKT
einddatum
December
Budget
Budget wordt vastgesteld aan
de hand van energiebesparingsrapportage.
December
€500,-
Doel is vastgelegd in het milieubeleid 2014-2017.
In 2013 is een verdiepend energiebesparingsonderzoek uitgevoerd. Bevindingen hiervan worden volgens een planning ingevoerd.
In de benchmark met andere ziekenhuizen via de milieubarometer is gebleken dat het SLAZ relatief veel gas verbruikt. Dit wordt
meegenomen met het energiebesparingsonderzoek.
2.7
Duurzaam gebouw beheer
Visie:
Bij nieuw- en/of verbouw dient zoveel mogelijk rekening te worden gehouden met duurzame alternatieven en/of verbeteringen.
Actie:
Nummer
2.7.1
Actie
Onderzoeken of een duurzaamheidsprogramma voor gebouwbeheer haalbaar is.
verantwoordelijk
Milieucoördinator/
Hoofd TD/ hoofd
projecten
einddatum
December
Budget
-
Er wordt nu handmatig berekend wat de energiebesparing of het extra energieverbruik is. Er zijn speciale programma’s beschikbaar, die dit vastleggen en die zelfs een certificaat kunnen verstrekken. Het programma zorgt ervoor dat we goed kunnen
aantonen dat we aan duurzaam gebouw beheer doen. Tevens kan dit voor imago doeleinden gebruikt worden. Dit onderdeel is
verplicht voor de milieuthermometer goud.
2.8
Duurzaam inkopen
Visie:
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen door meer duurzame producten binnen het SLAZ in te
kopen en te gebruiken.
Actie:
Nummer
2.8.1
2.8.2
2.8.3
2.8.4
2.8.5
Actie
Implementeren duurzaam inkoopbeleid
Onderzoek naar het ondertekenen manifest MVO voor de zorg
door RvB.
duurzaam inkopen bij afdeling
Inkoop (van alles of alleen bepaalde productgroepen) invoeren
Duurzaam inkoopbeleid bij afdeling Technisch onderhoud
introduceren
Duurzaam inkopen bij afdeling
KL en apotheek introduceren
verantwoordelijk
Milieucoördinator
/Hoofd Inkoop
Milieucoördinator
einddatum
December
Budget
-
Oktober
-
Hoofd Inkoop/
Milieucoördinator
December
€7000,- (voor
duurzame
koffie)
Milieucoördinator/
hoofd TO
December
-
Milieucoördinator/
MKT
December
-
Milieujaarverslag 2013
41
Uiteindelijk doel voor de milieuthermometer is tot dusver het behalen van de zilveren milieuthermometer. Dit betekend dat duurzaam inkopen opgepakt moet gaan worden. Beleid is in 2013 opgesteld en dient verder geïmplementeerd te worden. Door
duurzaam in te kopen, kunnen er veel meer duurzame producten binnen het SLAZ worden gebruikt. Duurzaam inkopen is voor
sommige artikelen wel duurder. Dit betekent dat het opnemen van een budget hiervoor wenselijk is..
Er is een manifest MVO voor de zorg opgesteld. Dit kan door ziekenhuizen worden ondertekend. Men onderschrijft hiermee de
wil om MVO te implementeren. Er dient een onderzoek te komen of de baten van het manifest opwegen tegen de kosten.
2.9
Duurzame catering
Visie:
Maatschappelijk verantwoord ondernemen door meer duurzame producten in het bedrijfsrestaurant
aan te bieden en een hogere verkoop van deze producten te realiseren. Dit geldt ook voor de keuken.
Actie:
Nummer
2.9.1
2.9.2
2.9.3
2.9.4
Actie
10% duurzaam inkopen door de
afdeling Productie
10% duurzaam inkopen door de
afdeling Restaurant
15 % Van de duurzame producten herkenbaar maken voor
klanten
Omzetverhoging van 20% aan
duurzame producten
verantwoordelijk
Milieucoördinator/
Hoofd productie
Milieucoördinator/
Hoofd restaurant
Milieucoördinator/
Hoofd restaurant
einddatum
December
Budget
-
December
-
April
-
Milieucoördinator/
Hoofd restaurant
December
-
Uiteindelijk doel voor de milieuthermometer is tot dusver zilver. Dit betekend dat duurzaam inkopen opgepakt moet gaan worden. Beleid is in 2013 opgesteld en dient verder geïmplementeerd te worden. Door duurzaam in te kopen, kunnen er veel meer
duurzame producten binnen het SLAZ worden gebruikt. Percentage voor de afdeling Productie en Restaurant is in afstemming
met deze afdelingen gedaan.
2.10
(Afval)water
Visie:
Minder afvalwater produceren en minder water verbruiken.
Actie:
Nummer
2.10.1
2.10.2
Actie
Onderzoek uitvoeren naar (afval)water besparingen.
Onderzoeken afvalwater door
bemonsteringen op parameters
conform meetbeschikking
verantwoordelijk
Milieucoördinator
einddatum
December
Budget
-
Milieucoördinator
December
€18.000,-
Uit de benchmark met andere ziekenhuizen is gebleken dat het SLAZ relatief veel water verbruikt. Er dient een onderzoek te
komen hoe dit komt.
Onderzoek van watermonsters op overschrijdingen van parameters is een verplichting vanuit de milieuvergunning.
2.11
Vervoermanagement
Visie:
Het structureel oppakken en vastleggen van vervoermanagement binnen het SLAZ
Milieujaarverslag 2013
42
Actie:
Nummer
2.11.1
2.11.1
2.11.2
2.11.3
2.11.4
Actie
Enquête bezoekersverkeer uitvoeren
Uitkomsten uit vervoer enquête
uitwerken en een verbeterplan
opstellen.
Verbeterplan uitvoeren (indien
nodig i.o.m. OR).
Registraties mbt vervoer worden
jaarlijks bijgehouden en vastgelegd
Vervoerscampagne opzetten
verantwoordelijk
Milieucoördinator
einddatum
Augustus
Budget
-
Milieucoördinator
+ projectgroep
December
-
Milieucoördinator
+ projectgroep
Milieucoördinator
December
-
December
-
Milieucoördinator
Juni
€500
Onderzoek naar vervoer is verplicht gesteld in de milieuvergunning. Er dient onderzocht te worden of verbeteringen haalbaar
zijn.
Er zijn al een aantal verbeteringen in gang gezet, zoals het plaatsen van oplaadpunten voor de fiets en auto. Tevens wordt
onderzocht of elektrische dienstfietsen haalbaar zijn. Met al deze verbeteringen op vervoergebied kan een goede vervoerscampagne worden opgezet.
Milieujaarverslag 2013
43
Bijlage 5: Interne en externe audits en inspecties
Controle milieuvergunning
Op 14 maart 2013 is er een controle uitgevoerd door de Omgevingsdienst Noordzeekanaal. Uit deze
controle zijn enkele tekortkomingen geconstateerd. Alle punten zijn afgerond en afgesloten.
Verbeterpunt
Resultaat
Gesloten
De lekdetectie van de dubbelwandige tanks 2,3,4 en 5 Opnieuw gekeurd en goedgezijn afgekeurd.
keurd.
Gesloten
Gastoevoer keuring conform scope 7A “brandstofleiKeuring heeft plaatsgevonden.
dingen” was niet uitgevoerd.
Brandstofleiding is goedgekeurd.
Gesloten
Vloeistofkerende vloeren worden niet periodiek visuWerkinstructie is hiervoor opeel geïnspecteerd. Er ontbreekt een procedure hiergemaakt.
voor.
Gesloten
Instructie hoe om te gaan met milieu incidenten is niet Er is een nieuwe instructie geduidelijk.
maakt.
Gesloten
Nul onderzoeken van de bodem zijn niet beschikbaar. Bodemrapportages m.b.t. de
Deze dienen aanwezig te zijn.
nulsituatie zijn gevonden en
toegestuurd.
Gesloten
Onderzoek ventilatiereductie is nog niet afgerond.
Ventilatiereductie is mogelijk.
Mogelijkheden worden nu getest in de praktijk.
Gesloten
Er bevindt zich op minder dan 7,5 m. van de zuurstof- De straatkolk is beveiligd en
tanks een straatkolk.
daarom goedgekeurd.
Tabel 11: Uitkomsten controle milieuvergunning door Omgevingsdienst Noordzeekanaal
Interne audit gevaarlijke stoffen
Het SLAZ dient tevens te voldoen aan de wetgeving op het gebied van vervoer gevaarlijke stoffen. Uit
een audit op 3 april 2013 van een externe adviseur zijn enkele tekortkomingen geconstateerd. Alle
punten zijn afgerond en afgesloten.
Uit de audit is het jaarverslag gevaarlijke stoffen 2013 opgemaakt.
Verbeterpunt
Er dient continu aandacht te zijn voor de juiste signalering op de container buiten. Hiermee wordt bedoeld
dat de zogenaamde ADR-borden op de container
moeten worden opengeklapt wanneer er WIVA vaten
in komen te staan. Deze containers staan buiten bij de
afdeling transport opgesteld.
Resultaat
Is weer onder de aandacht gebracht.
Gesloten
Continu dient er aandacht te zijn voor het correct afsluiten van de container. De container dient daadwerkelijk op slot te zijn opdat onbevoegden geen toegang
hebben tot de container. Dit dient plaatst te vinden
tijdens en buiten kantooruren.
Is weer aandacht aan besteed.
Gesloten
Verkeerd pictogram is op laboratoriumafval geplakt.
Gesloten
Aantal verpakkingen (WIVA vaten) dienen op de vervoersbon te worden gezet.
Is gecorrigeerd en de juiste
etiketten zijn geleverd.
Een inschatting is zeer moeilijk
aan te geven. Besloten is om dit
veld open te laten.
Is aangepast en afgerond.
Gesloten
Gesloten
Procedure PL3610 van de apotheek mbt vervoer radioactieve stoffen over de weg
Tabel 12: Uitkomsten interne audit vervoer gevaarlijke stoffen door externe adviseur
Milieujaarverslag 2013
44
Controles lozingsvergunning
Om te controleren of het SLAZ voldoet aan de voorschriften van de lozingsvergunning worden afvalmonsters genomen. De onderzoeksresultaten worden maandelijks gerapporteerd naar zowel het Sint
Lucas Andreas Ziekenhuis als de Omgevingsdienst Noordzeekanaal.
In 2013 zijn een aantal overschrijdingen van parameters geweest. Het betreft barium en VOX
[begrip]
.
Er wordt altijd een onderzoek gedaan om de herkomst van de overschrijding te bepalen.
Barium
In augustus is er een overschrijding geweest van barium op lozingspunt 5. De bron is hoogst waarschijnlijk de afdeling Radiologie, welke barium gebruikt bij darmonderzoeken.
Na onderzoek kon niet aangegeven worden waarom de bariumnorm overschreden werd. Er zijn 2
bariumonderzoeken geweest, maar voor deze onderzoeken kan hoogstens een bekertje bariumoplossing vrij zijn gekomen. Het gebruik van barium wordt steeds meer teruggedrongen door voortschrijdende technieken. Verwachting is dat barium in 2014 niet meer of incidenteel gebruikt zal worden.
VOX
In januari is een overschrijding geweest van VOX op lozingspunt 3. VOX is een gechloreerde verbinding. Het is niet mogelijk geweest een herkomst van de overschrijdingen aan te tonen. De afdelingen
gebruiken geen chloor voor het schoonmaken en de interieurverzorging gebruikt dit alleen incidenteel.
Er zijn tevens geen infectie uitbraken geweest, waardoor een ontsmetting met chloor noodzakelijk
was.
Vervuilingseenheid
Vanuit de afvalwaterbemonstering wordt ook de vervuilingseenheid (v.e.) bepaald van het afvalwater.
De waterschapsbelasting wordt hieraan gekoppeld.
De vervuilingseenheden voor de afgelopen jaren waren:
Jaar
2011
2012
2013
V.e.
1403
1391
1306
Afvalwatercoëfficient 0,0169
0,214
0,0180
Tabel 13: Vervuilingseenheden afvalwater per jaar
Legionella
Ziekenhuizen met koeltorens dienen een legionellabeheersplan in bezit te hebben. Dienst Milieu en
Bouwtoezicht controleert het legionellabeheersplan van de koeltorens. Het huidige legionellabeheersplan stamt uit 2012.
Iedere maand dienen de koeltorens te worden bemonsterd op legionella. De Baltimore koeltoren staat
alleen bij met warm weer.
Een overzicht van de bevindingen van 2013 worden hieronder in tabelvorm aangegeven:
Maand
jan
feb
mrt
apr
mei
jun
jul
aug
sep
okt
nov
Polacel
<50
<50
<400 <50
<400 <50
<50
<50
100
<50
<50
Legionella
(kve/l)
1
1
1
1
1
1
Baltimore *
*
*
*
*
<63
<50
<50
<100 <50
*
Legionella
(kve/l)
1 niet in gebruik geweest
*
Tabel 14: Bemonsteringgegevens legionella koeltorens
dec
<50
1
*
Bij bevindingen van meer dan 100 kve/l aan legionella, wordt de controle geïntensiveerd (bron: legionellabeheersplan).
Milieujaarverslag 2013
45
BIJLAGE 6:
Afvalsoort
De verschillende afvalstromen van het SLAZ
Aantal tonnen
2008
37,020
0,840
565,030
8,524
Aantal tonnen
2009 *3
26,930
140,280
42,284
413,350
Aantal tonnen
2010
5,220
6,140
48,996
559,480
Bouw en sloopafval A
IJzer
Afvalhout B kwaliteit
Bedrijfsafval A kwaliteit
Bedrijfsafval B kwaliteit
Niet specifiek ziekenhuisafval
Papier/karton
114,386
98,494
89,128
2
2
Vertrouwelijk papier
*
*
*2
Specifiek Ziekenhuisafval
40,430
40,195
43,200
Swill
4,671*4
21,480
21,600
Afgewerkte olie
0,040*4
0,042
Halogeenarm
0,012*4
3,907
Halogeenrijk
1,324*4
Loodaccu’s
0,134*4
0,272
4
Batterijen < 1 kg
0,612*
0,362
Nikkel-cadmium batterijen
0,065*4
Gasontladingslampen
0,591*4
0,358
Lab. afval gemengd
0,082*4
0,010
4
Lab. organisch halogeen
2,277*
Loogafval
Zuurafval
Anorganisch, vast
Organische zuren
Oxiderende stoffen
Totaal
776,038
783,013
778,715
*1 Samengegaan met niet specifiek ziekenhuisafval
*2 Stroom is in 2011 opgezet
*3 Van 2009 ontbreken gegevens. Gevaarlijke stoffen werden nog niet digitaal geregistreerd. Totaal stroom klopt wel
Aantal tonnen
2011
*1
15,032
561,780
Aantal tonnen
2012
3,060
6,230
*1
12,416
555,000
Aantal tonnen
2013
*1
21,399
499,280
121,948
0,080
47,265
20,700
0,042
5,589
0,020
0,066
0,247
105,686
20,757
45,900
21,600
4,730
0,012
0,702
0,210
0,492
0.006
0,010
0,010
0,010
0,024
773,427
0,262
776,565
78,580
23,384
44,240
23,160
1,326
0,054
*5
0,240
0,036
691,737
*4 Handmatig opgevraagd. Gevaarlijke stoffen werden door afvalverwerker nog niet digitaal geregistreerd
*5 Gasontladingslampen worden via wecycle afgevoer
Milieujaarverslag 2013
46
Milieujaarverslag 2013
47

Checklist lokale uitvoerbaarheid onderzoeksprotocol

Re-food en Friet van Piet Re Food is voor ons zeer belangrijke

Bewonersbrief AC markt Eerste van der helst even

Theo van Rooijen

Pop Up Waste

BEHANDELINGSPROTOCOL multiFiltrate / Ci-Ca

Inverko NV sluit volgende overnameovereenkomst met Beutech

Korte termijn opdracht: Het economisch belang van afvalbeheer

Bevorderingsnormen van klas 2 VC naar klas 3 VC – Gieten

Lees meer over de kunststofscheiding