IBA is de magneet van de regio IBA is de

© Copyright 2013 Dagblad De Limburger / Limburgs Dagblad.
Het auteursrecht, ook ten aanzien van artikel 15 AW, wordt
uitdrukkelijk voorbehouden. Woensdag, 25 juni 2014
INTERNATIONALE BAU AUSSTELLUNG
IBA is de
magneet
van de regio
Vraag niet wat de IBA voor jou kan doen, vraag wat jij voor de
IBA kunt doen. Deze variant op een beroemde uitspraak van de
vroegere Amerikaanse president J.F. Kennedy is van toepassing
op de aftrap van de Internationale Bau Ausstellung in Parkstad.
De eerste in Nederland. De startmanifestatie is een open oproep
aan eenieder om vernieuwende (bouw)projecten aan te dragen.
door Wiel Beijer
D
e restauratie van Slot
Schaesberg op de grens
van Landgraaf en Heerlen is een herbouwproject dat symbool staat
voor deze Nederlandse IBA.
Dertig jaar gaat het duren eer dit
ambitieuze project volbracht is.
Ambachtslieden en hun leerlingen
van vakopleidingen zijn vele jaren
bezig in hun werkplaatsen en op
de steigers. Het benodigde geld
wordt op tafel gelegd door de gemeente, de regio Parkstad, de provincie en private partners.
Na het overlijden van de laatste
adellijke Van Schaesberg in 1733 is
dit kasteel, gebouwd in Maaslandse
renaissancestijl, leeg komen te
staan en gaandeweg steeds verder
in verval geraakt. De kasteelhoeve
heeft nog tot 1964 dienst gedaan,
maar werd in 1968 gesloopt vanwege onveiligheid. Deze slotruïne
staat derhalve symbool voor een regio van afbraak en wederopbouw.
Maar dit herbouwproject is ook op
een andere wijze typerend voor
Parkstad. De regio heeft een groot
tekort aan goed opgeleide vakkrachten. En waaraan is bij de herbouw
van het slot behoefte? Aan ambachtsmensen zoals smeden, metselaars, steenhouwers, leidekkers, timmerlui, meubelmakers, beeld- en
ornamentsnijders, koperslagers en
schilders. Ook dat is een van de problemen waar de IBA als geheel mee
te maken krijgt.
Leg je hiermee uit wat de Internationale Bau Ausstellung inhoudt?
Nee. Maar misschien moet je helemaal niet willen uitleggen wat een
IBA is. Niet praten, maar doen, zoals bij Slot Schaesberg al gebeurt.
Laat het maar zien.
IBA staat voor het bedenken van
vernieuwende, hoogwaardige, duurzame en vooral spraakmakende
(bouw)projecten, voor het durven
verlaten van gebaande paden, het
vinden van benodigde gelden, het
doorbreken van de stroperigheid
van de overheid én voor uitvoeren.
Het hoeft niet per se nieuwbouw
te zijn. Herbestemmen is zeker zo
welkom. Een nieuwe bestemming
vinden voor de vroegere metaalfabriek Renneberg in Schinveld of
het leegstaande klooster Huize
Damiaan in Simpelveld, kan ook
een IBA-project zijn. Net zoals het
opwaarderen van gedateerde bedrijventerreinen in de regio of het
transformeren van een deel van de
oude Miljoenenlijn in een moderne Avantislijn. Als het maar gaat
om projecten die Parkstad bijzonder maken. Zo bijzonder dat mensen en bedrijven zich graag in deze
regio met lef willen vestigen.
Na de sluiting van de Limburgse
mijnen en de daaropvolgende
slechts gedeeltelijk geslaagde operatie Van Zwart Naar Groen is de IBA
een herkansing om fouten uit het
verleden te herstellen. De misschien wel laatste kans voor de
broodnodige transformatie van de
regio. Als de IBA in 2020 eindigt
moet het woon-, werk- en leefklimaat in én het imago van Parkstad
structureel beter zijn dan nu het geval is. „Wil je als regio internationaal zijn, dan moet je iets laten
zien, dan moet je bijzonder zijn.
Bij het eerste evaluatiemoment in
2017 moeten wij al iets laten zien.
Zo niet, dan hebben we een probleem. Maar we moeten ons ook
realiseren dat de belangrijkste projecten waarschijnlijk pas na de IBA
worden afgerond, omdat grote ambitieuze projecten nou eenmaal
een langere aanlooptijd nodig hebben. In 2020 moeten we hoe dan
ook enkele showcases kunnen to-
“
We gaan immers
met zijn allen een
onbekende weg
op. Niemand weet
waar die eindigt.
Maarten Wilbers (IBA Buro)
nen”, zegt directeur-secretaris Peter
Bertholet van Parkstad Limburg,
die vanaf het eerste uur als projectmanager betrokken is geweest bij
het opzetten van de IBA.
De aftrap van deze eerste Nederlandse IBA was op 30 juni 2011 in
het Parkstad Limburg Theater in
Heerlen. Drie jaar later is met de
Open Oproep de echte start. Het
gaat echter om de komende zeven
jaar, de jaren van uitvoering.
„Duitse IBA’s leren dat in het begin
nog de twijfel overheerst en op het
einde het enthousiasme. We gaan
immers met zijn allen een onbekende weg op. Niemand weet waar die
eindigt. Hoe dan ook moet kwaliteit leidend zijn en niet politieke of
maatschappelijke belangen”, zegt
Maarten Wilbers, namens de provincie Limburg actief in het IBA Buro in oprichting. „De Parkstadgemeenten en de provincie hebben
45 miljoen voor de IBA toegezegd,
maar we hopen op veel meer nietpubliek geld van ondernemingen
uit bijvoorbeeld de bouwsector of
de toeristische sector. Ook crowdfunding is mogelijk. Diverse topondernemers in de regio zijn onze
kopmannen. Zij zeiden meteen ja
tegen de IBA. De IBA moet je zien
als een uithangbord waar allerlei
partijen op afkomen. Een voorbeeld. JFC, het NAVO-hoofdkwartier in Brunssum, heeft ons benaderd om te zien of samenwerking
mogelijk is bij de overplaatsing van
de Amerikaanse basis USAG in
Schinnen naar Brunssum. Zou kunnen. Ook de RWTH in Aken wil
met studenten architectuur die stage lopen actief meedoen aan de
IBA. Zie de IBA maar als een magneet”, zegt Thierry Goossens van
het IBA Buro. Alle betrokkenen
zijn het erover eens dat de IBA het
panorama van de regio Parkstad in
2030-2040 gaat schetsen. „Met
twintig à dertig topprojecten, maar
daarbij twee of drie echte iconen.
Zoals een energiefabriek. Misschien
dat de gemeenten dan zeggen: het
gaat zo goed, we stellen opnieuw
geld beschikbaar”, blikt Peter Bertholet hoopvol in die toekomst.
Slot Schaesberg staat symbool voor de IBA.
foto’s Luc Lodder

Download Report