DE MASTERPROEF VOOR HAIO’S: VERDUIDELIJKENDE INFORMATIE 1 ICHOvzw DE MASTERPROEF VOOR HAIO’s Inhoudstafel: I. INLEIDING ...................................................................................................................................................................2 II. ONDERSTEUNING EN MEER INFORMATIE .................................................................................................................2 III. UW PROJECT .............................................................................................................................................................3 III.1. DOELSTELLINGEN EN AARD VAN HET PROJECT .................................................................................................3 III.2. STAPPEN EN TIMINGS: .......................................................................................................................................3 III.3. KEUZE VAN HET ONDERWERP ...........................................................................................................................4 III.4. SAMENWERKING MET MEERDERE HAIO’S ........................................................................................................5 III.5. CONCRETISEREN VAN HET THEMA OF DE ONDERZOEKSVRAAG .......................................................................5 III.6. LITERATUURVERKENNING; WETENSCHAPPELIJKE ONDERBOUW .....................................................................5 III.7. ETHIEK/DEONTOLOGIE ......................................................................................................................................5 III.8. ONDERZOEKSOPZET BEPALEN; REGISTRATIES VOORBEREIDEN ........................................................................6 III.9. OBSERVATIES DOEN: ..........................................................................................................................................7 III.10. ANALYSE...........................................................................................................................................................7 III.11. BESPREKING/BESLUITEN ..................................................................................................................................7 III.12. PLANNING KWALITEITSVERBETERING .............................................................................................................7 III.13. IMPLEMENTATIE ..............................................................................................................................................7 III.14. EVALUATIE/BESPREKING .................................................................................................................................8 ste III.15. SCHRIFTELIJKE RAPPORTERING OP HET EINDE VAN HET 1 JAAR ..................................................................8 de III.16. SCHRIFTELIJKE RAPPORTERING OP HET EINDE VAN HET 2 JAAR ..................................................................8 de III.17. MONDELINGE RAPPORTERING OP HET EINDE VAN HET 2 JAAR ...................................................................9 III.18. WANNEER HEB IK ALS HAIO HIER TIJD VOOR ? .............................................................................................10 III.19. BEOORDELING VAN UW PROJECT .................................................................................................................10 III.20. WAT BIJ NIET-SLAGEN OF BIJ LAATTIJDIG INDIENEN ? ..................................................................................11 III.21. PRIJZEN VOOR MASTERPROEVEN ..................................................................................................................10 III.22. ARCHIVERING THESISSEN ..............................................................................................................................12 III.23. INTERESSANTE LINKS .....................................................................................................................................12 III.24. INTERESSANTE BOEKEN/CURSUSSEN ............................................................................................................12 Bijlage 1: VANCOUVER STIJL ........................................................................................................................................13 Bijlage 2: OVERZICHT VAN INLEVERINGSDATA ............................................................................................................14 Bijlage 3: CHECKLIST I.V.M. UW PRAKTIJKPROJECT .....................................................................................................16 Bijlage 4: RICHTLIJNEN I.V.M. HET VERZOEK AAN HE ETHISCH COMITE 18 Bijlage 5: TAAKVERDELING…… .....................................................................................................................................20 ICHOvzw 18/11/2014 DE MASTERPROEF VOOR HAIO’S: VERDUIDELIJKENDE INFORMATIE 2 I. INLEIDING De opleiding tot huisarts is officieel een “master (na master) huisartsgeneeskunde”. De masterproef is dan ook een essentieel en doorslaggevend onderdeel van de opleiding (ze komt overeen met 24 studiepunten van de 120). In deze instructiebundel vind je de basisinformatie over de masterproef die continu verder loopt gedurende de 2 jaar van je opleiding. Doelstellingen van de masterproef: In het betreffende Decreet van het Vlaamse Ministerie van Onderwijs staat de volgende definitie van een masterproef vermeld: “een werkstuk waarmee een masteropleiding wordt afgerond. Daardoor geeft een student blijk van analytisch en synthetisch vermogen en van zelfstandig probleemoplossend vermogen op academisch niveau. Het werkstuk weerspiegelt de algemeen kritisch-reflecterende ingesteldheid of de onderzoeksingesteldheid van de student.” Het is dus de bedoeling dat je via jouw masterproef zo goed mogelijk toont wat je waard bent als academisch geschoold huisarts. II. ONDERSTEUNING EN MEER INFORMATIE Je bent als haio zelf de eindverantwoordelijke voor het afwerken en voor de kwaliteit van jouw masterproef. De evaluatie van de masterproef steunt op het tonen van de juiste attitude, het verwerven van de relevante kennis en het demonstreren van de gevraagde vaardigheden. Bij het uitwerken van dit zelfgestuurd project zijn er verschillende personen die je hierbij zullen ondersteunen (zie ook Bijlage 5): 1) je promotor: een lid van het Zelfstandig Academisch Personeel (ZAP), een doctor-assistent of een Bijzonder Academisch Personeelslid (BAP) van de universiteit waar je bent ingeschreven als student/haio. Je kan ook een promotor van een andere universiteit kiezen. Je promotor is de formele bewaker van de academische kwaliteit van je project en is één van de officiële eindbeoordelaars. 2) eventueel een co-promotor (1): je promotor kan een deel van zijn taken delegeren aan een van zijn medewerk(st)ers die dan de rol opnemen van actieve co-promotor en je zal ondersteunen bij je gehele wetenschappelijke werk of een deel ervan. 3) je stagecoördinator: zal je wetenschappelijk project procesmatig ondersteunen: het opvolgen van de timing, uitwisseling en besprekingen in je seminariegroep, het geven van tips en verwijzingen. De seminariegroep is ook een vruchtbare bodem om reflecties te genereren en discussies over jouw masterproef te houden. 4) je praktijkopleider kan co-promotor zijn (2): begeleidt je activiteiten in de concrete huisartsenpraktijk: bewaakt praktijkrelevantie van het gekozen onderwerp, helpt bij de implementatie van je project(voorstellen), ondersteunt je bij de logistieke realisatie; het is erg belangrijk voor het goede verloop van je masterproef dat je hierover regelmatig overleg pleegt met je praktijkopleider, bijvoorbeeld tijdens de leergesprekken of de medische vergaderingen. Een neerslag van deze overlegmomenten komt in je portfolio terecht, bijvoorbeeld in de vorm van een korte powerpoint die je gebruikte om de praktijkopleiders of andere collega’s te informeren over je stand van zaken, de vorderingen en de problemen. 5) eventuele externe experten (aangeduid door je promotor): ervaren researchers voor methodologisch advies: statistische analyses, methodologie i.v.m. het opzet van je onderzoek, .... inhoudsdeskundigen, specialisten ter zake leden van de ethische commissie: bij eventueel ethisch/deontologische aspecten van je wetenschappelijk project of vragen i.v.m. het aanvraagformulier voor de ethische commissie (zie ook III.7. ethiek/deontologie) medewerkers van Domus Medica: je kan via de databestanden en de experten van Domus Medica voor sommige thema’s gebruik maken van hun standaard analyse en de vergelijking met de databank uit andere huisartsen-praktijken. ICHOvzw 18/11/2014 DE MASTERPROEF VOOR HAIO’S: VERDUIDELIJKENDE INFORMATIE 3 ICHOvzw biedt via de website informatie aan die nuttig kan zijn bij het uitwerken van je project. Enkele voorbeelden: www.ICHO.be > mijn icho > algemene informatie > wegwijzers > master: voorbeelden van registratieformulieren, artikels over onderzoeksdesigns, basisinformatie over analyse- en rapportagetechnieken, een tekst over mogelijke foutenbronnen bij patiëntengebonden onderzoek, ... www.ICHO.be > databank masterproeven: projecten van andere haio’s en opleidingspraktijken die publiek raadpleegbaar zijn externe links met interessante informatie over wetenschappelijke methodologie en statistiek: zie III.20. opleidingsmodule rond het opzoeken van literatuur. universiteitsbibliotheken: relevante thesissen in andere disciplines III. UW PROJECT III.1. DOELSTELLINGEN EN AARD VAN HET PROJECT Tijdens de twee jaren van je praktijkopleiding huisartsgeneeskunde voer je een heel masterproject uit: uitkiezen van een praktijkrelevant onderwerp, uitvoeren van een oriënterend literatuuronderzoek, uitschrijven van een protocol, opmaken van een concrete planning, uitvoeren van het project, verzamelen gegevens, analyseren en interpreteren van resultaten, en ten slotte het geheel weergeven in een samenhangende scriptie (en een presentatie) waarin je laat zien dat je een nieuw onderwerp/probleem kan uitwerken, analyseren en vertalen naar praktijkrelevante en onderbouwde oplossingen. Zo toon je dat je in staat bent om op academisch niveau een kwaliteitsbevorderend of een wetenschappelijk project in al zijn fasen te doorlopen. Dit project kan verschillende vormen aannemen: een kwaliteitsverbeterend praktijkproject, zie hiervoor het zeer leesbare boek: Piet Vandenbussche, Danielle Grouwels en Luc Seuntjens, Dokteren met kwaliteit. Antwerpen: Standaarduitgeverij, 2008. een klinisch, wetenschappelijk onderzoek een belangrijke en eigen bijdrage leveren in een lopend wetenschappelijk onderzoek Een uitgebreid en diepgaand literatuuronderzoek over een specifiek huisartsgerelateerd onderwerp (hieronder kan een ADAPTE procedure van DUODECIM-richtlijnen vallen) III.2. STAPPEN EN TIMING: Belangrijke tijdsmomenten om te onthouden: september (jaar 1) 1 december (jaar 1) december – maart (jaar 1) 1 april (jaar 1) mei – juni (jaar 1) september – december (jaar 2) januari-februari (jaar 2) maart-april (jaar 2) ICHOvzw De lijst met voorgestelde onderwerpen is beschikbaar via www.icho.be > brochures > masterproef > themalijst ter inspiratie. Je hebt (tijdig!) het onderwerp met het stappenplan en het akkoord van je praktijkopleider, je promotor en je staco naar het ICHO-secretariaat gestuurd (via formulier aanmelding masterproef). Laattijdige aanmelding geeft geen blijk van een juiste attitude. Je focust op het uitschrijven van een protocol, gesteund op literatuuronderzoek en feedback van promotor, praktijkopleider, staco en collega’s van de seminariegroep. Je hebt (tijdig!) het formulier verzoek aan het ethische comité (cfr. III.15) elektronisch en voorzien van alle nodige handtekeningen ingeleverd bij het ICHO-secretariaat. Het nauwgezet, correct en volledig invullen van het formulier is een onderdeel van de evaluatie. Je werkt een concrete planning (met timing) uit en toetst deze af bij de collega’s en medewerkers van de opleidingspraktijk die betrokken zijn bij de uitvoering van het project. Je voert de planning uit en verzamelt gegevens. je analyseert de verzamelde gegevens, interpreteert en vergelijkt met literatuurgegevens. Je overlegt, discussieert en reflecteert over de resultaten. Je schrijft het project neer in een scriptie en maakt een presentatie. 18/11/2014 DE MASTERPROEF VOOR HAIO’S: VERDUIDELIJKENDE INFORMATIE 4 uiterlijk 1 mei (jaar 2) Uiterlijk 15 mei (jaar 2) mei/juni (jaar 2) juni (jaar 2) Je hebt je volledige scriptie ingediend (cfr. III.16). 1 papieren exemplaar bij je promotor, je co-promotor, je praktijkopleider en de aangeduide lector elektronische versie in pdf-formaat via www.icho.be > mijn icho > mijn portfolio > masterproef + opladen in je online studentendossier bij de universiteit waar je bent ingeschreven abstract via www.icho.be > mijn icho > mijn portfolio > masterproef Opladen van je powerpoint-presentatie via www.icho.be > mijn icho > mijn portfolio > masterproef Je geeft een mondelinge presentatie en verdedigt je masterproef De examencommissie komt bijeen. Voor de haio’s die hun opleiding starten in januari/maart i.p.v. augustus/oktober wordt deze timing ongeveer een half jaar opgeschoven (cfr. bijlage 2). Denk eraan dat het uitwerken en opvolgen van de planning/timing jouw verantwoordelijkheid is! De promotor zal jouw attitude en vaardigheden om een planning en timing op te maken én op te volgen in zijn eindevaluatie betrekken. III.3. KEUZE VAN HET ONDERWERP Je bent helemaal vrij om een onderwerp te kiezen. Kies een onderwerp dat jou ligt, waarin je geïnteresseerd bent. Maar voorzie meerdere opties, want het uiteindelijke onderwerp moet ook nog in de smaak vallen bij de praktijkopleider en de promotor. Enkele mogelijkheden: je kan samen met je PO een aspect (of pijnpunt) kiezen van de opleidingspraktijk en daarrond de kwaliteit van de zorg verbeteren. Neem een kijkje in het archief van het ICHO, daarin vind je zeker inspiratie! Zo is het een goed idee om bijvoorbeeld te vertrekken van de eindconclusie van één van je voorgangers, om van daaruit een opvolgproject op te zetten. De centrale vraag is dan telkens “welk aspect van de zorg die we vanuit de praktijk leveren, kan verbeteren?” Het onderwerp mag ook de eigen praktijk overschrijden. je kan een onderwerp kiezen uit de lijst die de academische centra ter inspiratie aanbieden (cfr. www.ICHO.be > brochures > masterproef). Diegene die als eerste de toezegging heeft van de promotor mag dit onderwerp uitwerken. De promotor kan ook beslissen dat er meerdere haio’s eenzelfde thema kiezen en ofwel dit in groep maken ofwel elk afzonderlijk een ander aspect van hetzelfde thema uitdiepen. je kan een onderwerp kiezen uit de lijst die opgegeven werd door de praktijkopleiders (cfr. www.ICHO.be > brochures > masterproef). Ook hier geldt dat meerdere haio’s eenzelfde thema kunnen kiezen indien de promotor en de betrokken praktijkopleiders hiermee akkoord gaan; je kan zelf een onderwerp kiezen dat je wil uitwerken en neemt hiervoor zelf contact op met een promotor. Een overzicht van de mogelijke promotoren (ZAP, doctor-assistent, BAP) vind je op de websites per universitair centrum: www.achg.be www.primarycare.ugent.be www.huisartsgeneeskunde.be http://huis.vub.ac.be ICHOvzw Indien je advies wenst bij het kiezen van een promotor, kan je contact opnemen met de aanspreekpunten per universiteit i.v.m. de masterproef. Deze personen vervullen ook een ombudsfunctie ivm de masterproef: [email protected] KULeuven (0474/38.83.18) [email protected] Universiteit Gent (09/332.06.65) [email protected] Universiteit Antwerpen (03/265.25.25) [email protected] Vrije Universiteit Brussel (02/477.47.17) 18/11/2014 DE MASTERPROEF VOOR HAIO’S: VERDUIDELIJKENDE INFORMATIE 5 je voorstel dient te voldoen aan enkele voorwaarden: 1) conceptueel: het moet praktijkrelevant zijn en voldoende frequent voorkomen in de huisartsenpraktijk, praktijkoverschrijdend 2) methodologisch: het moet opgezet worden volgens de principes van kwaliteitsverbeteringsprojecten (kwaliteitscirkel), adequaat klinisch wetenschappelijk onderzoek of actie-onderzoek. 3) ethisch verantwoord: cfr. III.7. III.4. SAMENWERKING MET MEERDERE HAIO’S Samenwerking met meerdere haio’s is ten zeerste aan te raden. Maar ieders werk moet duidelijk zichtbaar en onderscheidbaar zijn, zodat een individuele beoordeling mogelijk is. Dat kan het best door twee individuele eindwerken af te leveren. Elke haio moet een eigen onderzoeksvraag formuleren. Bespreek dit tijdig met de promotor en vraag hem/haar om raad. Hij/zij heeft immers ervaring met deze gang van zaken. Trouwens, de Commissies voor Medische Ethiek verkiezen dat elke haio een eigen verzoek richt tot het EC waarin wel vermeld wordt met wie samengewerkt wordt. Op die manier kunnen mogelijke problemen in het onderzoek gemakkelijker gedetecteerd worden en gesitueerd binnen het juiste kader. III.5. CONCRETISEREN VAN HET THEMA OF DE ONDERZOEKSVRAAG Het aflijnen van het onderwerp en de methodologie is een cruciale stap. Besteed hier samen met je begeleiders voldoende tijd aan! Aandachtspunten hierbij zijn: Laat je inspireren door voorgaande scripties: Wat is al onderzocht? Waar is een vorige haio gestopt? Kies voor een onderwerp en een methodologie die je echt interesseren. Beperk je tot wat je echt wilt weten. Beperk je tot wat goed en realistisch te meten/observeren is. Probeer in één zin neer te schrijven wat je je afvraagt, wat je wil nagaan/registeren. Controleer of alle verschillende termen/begrippen uit de vraagstelling duidelijk omschreven zijn/geoperationaliseerd zijn. Hoe kan je je project situeren in een bredere context en een vergelijking maken ? ..... III.6. LITERATUURVERKENNING; WETENSCHAPPELIJKE ONDERBOUW Eén van de essentiële elementen van je project is een grondige literatuurverkenning, vanuit een goed opgestelde onderzoeksvraag: om niet opnieuw zelf het warm water te hoeven uitvinden; om de huidige stand van zaken grondig te leren kennen; om inspiratie op te doen inzake onderzoeksthema’s en –methodologie; om je eigen project nadien zinvol te kunnen vergelijken met andere, wetenschappelijk gefundeerde gegevens; om ervaring op te doen in het effectief raadplegen van wetenschappelijke medische literatuur. Bij de verkenning van de wetenschappelijke literatuur verwijzen we ook graag naar een handige online gids om te leren omgaan met medische literatuurbronnen: www.ICHO.be/docu ,of naar overzichten van wetenschappelijke literatuur via www.CEBAM.be. Het is bovendien essentieel om te grasduinen in reeds afgeronde masterprojecten (via de icho-website) en collega’s (ex-haio’s) te contacteren die een project hebben uitgevoerd dat in de lijn ligt van je projectvoorstel. Ook kan je via de bibliotheek van je unief toegang krijgen tot masterthesissen van aanverwante richtingen (bv verpleegkunde, gezondheidswetenschappen, psychologie, enz…). III.7. ETHIEK/DEONTOLOGIE Bij het uitvoeren van je project dien je alle gangbare regels i.v.m. ethiek, deontologie en patiëntenrechten te volgen. Je werkt steeds in een sfeer van zorgvuldigheid én met respect voor de patiënten die meewerken aan het ICHOvzw 18/11/2014 DE MASTERPROEF VOOR HAIO’S: VERDUIDELIJKENDE INFORMATIE 6 project. Enkele richtlijnen vanuit de Orde der Geneesheren en de Commissies voor Medische Ethiek verdienen jouw bijzondere aandacht: Je mag patiënten aanschrijven van de opleidingspraktijk die zijn ingeschreven via het GMD of “gelijkgesteld kunnen worden als dusdanig”. Vooraleer je deze patiënten contacteert, moet je praktijkopleider de geselecteerde patiënten inlichten over jouw intentie om hen te contacteren in het kader van uw masterproject. Een kwaliteitsverbeterend praktijkproject of wetenschappelijk onderzoek mag niet tot primair of secundair doel hebben om de inkomsten van de haio of van de praktijk te verhogen. Daarom kan elk extra contact in het kader van het masterproefproject (dus buiten de patiëntencontacten in het kader van opvolging en behandeling) niet gehonoreerd worden via een getuigschrift voor verstrekte hulp. ... Voor elke masterproef moet je een aanvraag indienen bij een ethische commissie, inclusief een praktijkproject met retrospectieve registratie. Alleen als u een loutere literatuurstudie doet, hoeft u dit niet te doen. Haio’s die samenwerken met een promotor verbonden aan U.A., U.G. of V.U.B. kunnen het aanvraagformulier downloaden via www.icho.be > formulieren > masterproef. Je moet dit formulier voorzien van alle nodige bijlagen e en handtekeningen elektronisch indienen bij het ICHO-secretariaat voor 1 april van het 8 jaar. Voor haio’s die samenwerken met een promotor verbonden aan K.U.Leuven wordt een eerste triage gedaan door de Opleidingsspecifieke Begeleidingscommissie Huisartsgeneeskunde (OBC). Hiervoor wordt gewerkt met de 1 online tool “Ethische begeleiding masterproeven” https://gbiomed.kuleuven.be/apps/ec/. Indien de OBC beslist dat het dossier moet doorgestuurd worden naar de ethische commissie, wordt aan de haio gevraagd het aanvraagformulier in te vullen (www.icho.be > formulieren > masterproef). Een uitgebreide beschrijving van deze specifieke procedure vind je terug via www.icho.be > mijn icho > algemene informatie > wegwijzers > master. Daar vind je ook een handleiding voor het gebruik van deze online tool. In bijlage 4 lees je tips vanwege de Commissies voor Medische Ethiek o.b.v. de verzoeken die in het verleden werden ingediend. III.8. ONDERZOEKSOPZET BEPALEN; REGISTRATIES VOORBEREIDEN Bepaal eerst en vooral heel gedetailleerd je onderzoeksopzet. Enkele voorbeelden van bruikbare methodologieën in de huisartsgeneeskunde vind je in het overzichtsartikel van B. Aertgeerts en F. Buntinx (www.ICHO.be > mijn icho > algemene informatie > wegwijzers > master). Je kan ook voorbeelden bekijken van interessante projecten van vorige haio’s www.ICHO.be > databank masterproeven. Maak je keuze tussen de verschillende mogelijke opzetten; bepaal de indicatoren die je wil onderzoeken en leg de concrete methodologie en registratiemanieren vast. Enkele tips bij de voorbereiding van je metingen/observaties: Zijn de gekozen indicatoren relevant, meetbaar, realistisch te registreren? Bepaal of je prospectief, retrospectief, tijdens of na een consultatie wilt registreren. Vergeet niet de mogelijkheid van “weet niet” of “?” of “onbekend” als antwoordvariabelen op te nemen. De output van je project/onderzoek kan maar zo specifiek zijn als de input ervan: liever specifieker en meer gedetailleerd registreren en later groeperen of veralgemenen dan omgekeerd. Je kan inspiratie zoeken bij vroegere wetenschappelijk projecten over dit thema: in de literatuur, op de ICHO-website (www.icho.be > databank masterproeven), ... Zal je gebruik maken van papieren observatieformulieren of zal je de gegevens rechtstreeks inbrengen in bijvoorbeeld een Excel-bestand ? 1 Inloggen op deze online tool gebeurt met het studentennummer en paswoord dat gebruikt wordt voor KULoket. Indien je niet bent ingeschreven aan de KULeuven, regelt het ICHO-secretariaat een administratieve inschrijving zodat je over de nodige login-gegevens beschikt. ICHOvzw 18/11/2014 DE MASTERPROEF VOOR HAIO’S: VERDUIDELIJKENDE INFORMATIE 7 Vergeet niet een gebruiksaanwijzing te maken voor de praktijkopleider of andere collega’s die ook zullen meewerken of mee registreren. Het is noodzakelijk om een voor-test te doen met enkele patiënten om het onderzoeksopzet of het registratieformulier uit te testen en te verfijnen. Heb je op voorhand goed uitgetekend hoeveel patiënten je wilt onderzoeken/bevragen/observeren en welke deelgroepen je wilt onderscheiden ? Heb je nagedacht over de mogelijkheid van een controlegroep ? ... Indien je voor je masterproef activiteiten plant binnen een woonzorgcentrum of huisartsenkring, overleg je hierover voorafgaand met de verantwoordelijken i.c. de CRA of de voorzitter van d ehuisartsenkring. III.9. OBSERVATIES DOEN: Maak goede afspraken met je praktijkopleider. Het is van belang dat elke observator met evenveel zorg en aandacht en op identieke wijze registreert. Is er op voorhand goed afgesproken wat een realistische tijdsbesteding is zodat het andere klinische werk er niet onder zal lijden? Maak je observatie- of registratieperiode niet te lang zodat de andere fasen van je project niet in het gedrang komen. III.10. ANALYSE Enkele adviezen voor de fase van de analyse van je gegevens: Hou de feiten, vaststellingen en observaties gescheiden van je interpretaties. Zijn er verschillende hypothesen/scenario’s mogelijk? Formuleer deze. Vind voor elke hypothese argumenten pro en contra. Presenteer alles zo helder en aanschouwelijk mogelijk. Maak tijd om de resultaten te presenteren voor jouw collega’s in de opleidingspraktijk en eventueel in de seminariegroep. Zijn je gegevens conform standaarden/richtlijnen/wetenschappelijk onderzoek: welke wel en welke niet en waarom is dat zo? Analyseer de gegevens in functie van het doel van je project; de andere conclusies zijn nuttige neveneffecten. Samenvattende of visuele voorstellingen zeggen meer dan “duizend” woorden: + grafieken: histogram, taartdiagram, tijdsas, visgraatdiagram, ... + percentages, gemiddelden (eventueel met standaarddeviaties en significantieniveaus) ... III.11. BESPREKING/BESLUITEN Bespreek je analyse met je praktijkopleider, je collega’s in de seminariegroep en je promotor vooraleer je definitieve besluiten trekt. De bespreking van je analyses bevat in elk geval: de voornaamste besluiten (niet de details); je interpretatie van deze besluiten: waarom werd je beginhypothese bevestigd of ontkracht? Je argumenten, de plausibiliteit van verschillende verklaringen/hypothesen, ...; de vergelijking met standaarden/richtlijnen en ander wetenschappelijk onderzoek; de sterktes en zwaktes van de methodologie, mogelijke bronnen van vertekening; de aanzet naar verder onderzoek of naar de voorstellen voor verbetering; suggesties voor je opvolgers. III.12. PLANNING KWALITEITSVERBETERING Eén van de manieren waarmee je je project kan laten renderen, komt in deze fase aan bod: daadwerkelijke verbeteringen/aanpassingen implementeren. Bepaal samen met je praktijkopleider welke kwaliteitsverbeteringen je wil implementeren in de praktijk en hoe dat concreet zal gebeuren; waarbij je op voorhand een nameting of evaluatie vastlegt. Voorzie ook hoe je mogelijke hindernissen zal passeren die de invoering van deze kwaliteitsverbeteringen zouden kunnen tegenwerken. III.13. IMPLEMENTATIE Betrek alle betrokkenen bij je verbeteringsvoorstellen. ICHOvzw 18/11/2014 DE MASTERPROEF VOOR HAIO’S: VERDUIDELIJKENDE INFORMATIE 8 III.14. EVALUATIE/BESPREKING De kwaliteitscirkel is rond op het moment dat je de effecten van de geïmplementeerde verbeteringsvoorstellen kan vaststellen en evalueren. In vele gevallen is het wenselijk om dezelfde outcome-maten en –methodologie te gebruiken als in je vooronderzoek. Indien de tijd hiervoor zou ontbreken, ga dan op zoek naar een andere zinvolle manier waarmee je een diepgaande beoordeling kan verkrijgen. ste III.15. SCHRIFTELIJKE RAPPORTERING OP HET EINDE VAN HET 1 JAAR Vóór 1 april bezorg je aan het ICHO-secretariaat het volledig ingevulde aanvraagformulier voor de ethische commissie. Door het ondertekenen van deze aanvraag verklaart de promotor dat de haio geslaagd is voor het opleidingsonderdeel “Masterproef I”. Je krijgt hiervoor geen “punt”, maar enkel een pass of fail (voldoende of onvoldoende). Opgelet: indien je promotor verbonden is aan KULeuven, volg je een aparte procedure (meer info zie www.icho.be > algemene informatie > wegwijzers > master > Procedure indiening verzoek Ethisch Comité KULeuven). Ingeval van een literatuurstudie wordt geen verzoek EC ingediend en maakt de haio een tussentijdse stand van zaken op die door de promotor beoordeeld wordt. de III.16. SCHRIFTELIJKE RAPPORTERING OP HET EINDE VAN HET 2 JAAR Je bezorgt je volledige scriptie op papier aan je promotor, co-promotor, de aangeduide lector en je praktijkopleider. Bovendien laad je een elektronische versie in pdf-formaat samen met je abstract, op via www.icho.be > mijn icho > mijn portfolio > masterproef en dit vóór 1 mei. Ten slotte laad je je scriptie ook op in je online studentendossier bij de universiteit waaraan je bent verbonden (meer info zie www.icho.be > algemene informatie > wegwijzers > master > Procedure opladen scriptie). In de pdf-versie die elektronisch wordt opgeladen zitten ook het titelblad en eventuele bijlagen opgenomen. De verplichte bijlagen (goedgekeurd protocol en gunstig advies Ethisch Comité) worden apart mee gestuurd. Je kan kiezen tussen een klassiek, volledig uitgeschreven onderzoeksrapport (instructies zie onder) of een volledig publiceerklare versie van een artikel (bv voor Huisarts Nu (Huisarts Nu heeft richtlijnen voor auteurs van onder andere praktijkverbeterproject, onderzoeksverslag, literatuuronderzoek), Huisarts en Wetenschap, het Tijdschrift voor Geneeskunde, ...). Voor het artikel vind je de instructies op de website van het tijdschrift of in een exemplaar ervan. Je moet deze keuze overleggen met de promotor. Vanuit de vier universiteiten willen we de optie van het artikel als eindproduct aanbevelen; dit is wel compacter maar niet persé gemakkelijker (bv 7 pg ipv 30) maar we willen er mee benadrukken dat het niet om de kwantiteit gaat, maar om de kwaliteit. Het hoeft ook niet gepubliceerd te worden, het gaat ons om het format dat in wetenschappelijke rapportage gebruikelijk is. De scriptie mag in het Engels geschreven worden (mits akkoord van de promotor). Een abstract in het Nederlands is wel vereist. De scriptie mag maximum 50 pagina’s in beslag nemen (inclusief bijlages). Volgende structuur helpt om de essentie van het proces weer te geven: + vast titelblad (zie sjabloon op www.icho.be > mijn icho > algemene informatie > wegwijzers > master) + abstract + inhoudstafel + inleiding Waarom gekozen voor dit onderwerp? Wat is de relevantie voor de huisarts? Stand van de literatuur over het onderwerp Wat zijn de kernproblemen Doelstelling van jouw project + oriënterend literatuuronderzoek ICHOvzw 18/11/2014 DE MASTERPROEF VOOR HAIO’S: VERDUIDELIJKENDE INFORMATIE 9 De opzoekvraag, eventueel de PICO De gebruikte key-words, MESH-termen De databanken waarin gezocht werd De zoekstrategie De selectie van de artikels: welke criteria zijn er gebruikt om een artikel al dan niet op te nemen? + onderzoeksmethodiek: hoe ben je tewerk gegaan? Registratie, interview, enz. + resultaten + discussie Interpretaties Voor- en nadelen van alternatieven/aanpassingen Implementatie van alternatieven/aanpassingen Evaluatie + besluit + referenties (in Vancouver-stijl; zie bijlage 1) + verplichte bijlagen Goedgekeurd protocol Gunstig advies Ethisch Comité In samenspraak met je promotor of co-promotor mag je afwijken van deze structuur en een aangepaste indeling uitwerken die beter aansluit bij jouw concreet master-project. Je scriptie wordt – tenzij jij, jouw promotor of eventueel jouw praktijkopleider daar bezwaar tegen aantekent – opgeladen in de databank masterproef op de ICHO-website. Op die manier kunnen alle haio’s, praktijkopleiders, huisartsen, e.a. genieten van het geleverde werk! Het abstract stuur je tevens vóór 1 mei door aan het ICHO-secretariaat via het online formulier op www.icho.be > mijn icho > mijn portfolio > masterproef. O.a. volgende velden zijn voorzien: titel, naam haio, promotor, copromotor en praktijkopleider; contactgegevens; context; onderzoeksvraag; methode; resultaten; conclusies; ICPCcode. Gelieve het online formulier zorgvuldig in te vullen want obv dit formulier wordt het abstractboek gemaakt dat bij de thesisverdediging beschikbaar wordt gesteld aan de juryleden en andere bezoekers. Het abstract wordt tevens bezorgd aan de jury van je mondelinge presentatie en verdediging. De gegevens worden automatisch opgeladen in de databank masterproef op de ICHO-website. Let op! Je abstract mag slechts 1 A4 in beslag nemen. Enkele tips voor een duidelijk leesbaar abstract: Gebruik geen niet-verklaarde of niet-algemeen gekende afkortingen Vermeld het exact aantal deelnemers (artsen/patiënten), gebruik niet enkel percentages Maak gebruik van de volledige A4 die je ter beschikking hebt de III.17. MONDELINGE RAPPORTERING OP HET EINDE VAN HET 2 JAAR In mei/juni worden de projecten van alle haio’s publiek voorgesteld en beoordeeld door een jury. Dien je project eventueel ook in voor postersessies of mondelinge presentaties tijdens wetenschappelijke bijeenkomsten, bv. European General Practice Research Network, EMSA, enz. Je laadt je powerpoint-presentatie (max 10 slides) vóór 15 mei op via www.icho.be > mijn icho > mijn portfolio > masterproef. Je zal je project mondeling voorstellen en verdedigen voor een jury: 10 minuten mondelinge presentatie aan de hand van max. 10 slides; 10 minuten vragen beantwoorden van de juryleden. Enkele tips voor deze mondelinge presentatie: ICHOvzw 18/11/2014 DE MASTERPROEF VOOR HAIO’S: VERDUIDELIJKENDE INFORMATIE 10 Beperk je tot de essentie; bondigheid en helderheid zijn troef. Plaats niet meer dan 12 lijnen tekst op een slide (als je een transparant in WORD als “print preview” kan lezen, is hij normaliter ook goed leesbaar bij projectie). Organiseer zeker een proefpresentatie met enkele vrienden/collega’s als publiek: let op de tijd die dit alles in beslag neemt en laat je op de rooster leggen door je collega’s zodat je goed voorbereid bent. .... Vraag je promotor, co-promotor en praktijkopleider om advies bij het uitwerken van je presentatie. Zij hebben daar heel wat ervaring mee en kunnen je helpen om dit belangrijk onderdeel efficiënt aan te pakken. Ook de coördinator van het seminarie is een geschikte persoon om je presentatie te laten evalueren. De inhoud moet niet alleen wetenschappelijk correct zijn, maar ook een heldere structuur en taal hebben, zodat alle collega-huisartsen goed begrijpen waarover het gaat. Geef eventueel een proefpresentatie tijdens één van de seminaries en vraag om feedback aan je collega-haio’s. Vraag je praktijkopleider om jouw masterwerkstuk voor te stellen op een LOKbijeenkomst of een vergadering van de huisartsenkring. Misschien wat confronterend, maar zeker leerrijk en belangrijk voor de kwaliteit van je presentatie. Dat zal de jury zeker merken. III.18. WANNEER HEB IK ALS HAIO HIER TIJD VOOR ? De activiteiten in het kader van je project zullen gespreid gebeuren over een 16-tal maanden. Het is aan jou om zelf een realistische en haalbare planning op te stellen en op te volgen. Bespreek deze tijdig met je promotor en praktijkopleider. Je kan aan dit project werken tijdens de tijdsblokken die structureel voorzien zijn voor (zelf)studieactiviteiten: elke dinsdagnamiddag en dinsdagavond (als er geen seminarie is) daarbuiten een ander blok van 4u per week (af te spreken met je praktijkopleider). III.19. BEOORDELING VAN UW PROJECT De masterproef telt voor 12 studiepunten per jaar; dus in totaal 24 studiepunten. De verdeling van de gewichten per onderdeel is als volgt vastgesteld: Jaar 1: De beoordeling door je promotor van je ingediend aanvraagformulier voor de ethische commissie: geslaagd/niet-geslaagd (Ingeval van een literatuurstudie wordt geen verzoek EC ingediend en maakt de haio een tussentijdse stand van zaken op die door de promotor beoordeeld wordt) Jaar 2: beoordeling scriptie door promotor en lector: 60% beoordeling mondelinge presentatie: 20% beoordeling mondelinge verdediging: 20% De criteria waarop de masterproef beoordeeld wordt: Als basis dienen de zogenaamde “Dublin descriptors” die op Europees vlak normerend zijn voor het master-niveau van een opleiding: analytisch en synthetisch denkvermogen, persoonlijke verwerking, probleemoplossing in bredere context, integratie van kennis en complexiteit van de context, duidelijke communicatie aan specialisten en leken, leerattitude van zelfgestuurd levenslang leren, ... Je inhoudelijke kennis van het onderwerp van de scriptie. Je inzicht en kennis over methodologische aspecten: kwaliteit van de onderzoeksvraag en de kwaliteit van het literatuuronderzoek: adequaatheid gebruik bronnen, exacte beschrijving, adequaatheid gegevensverwerking, de methodologie van de tussenstappen/fasen, ... Je oordeelsvermogen ivm de interpretatie van de resultaten. Je communicatiecapaciteiten: duidelijkheid, coherente beheersing van de materie, vaardigheid om ruimere context te zien, taalvaardigheid, ... De mate van zelfgestuurd leren in het proces van de totstandkoming van de scriptie. De originaliteit van het onderwerp en de uitwerking. Jouw globale inzet . ICHOvzw 18/11/2014 DE MASTERPROEF VOOR HAIO’S: VERDUIDELIJKENDE INFORMATIE 11 De haio kan continu feedback vragen aan zijn begeleiders maar kan uiteraard ook expliciet feedback vragen over de beoordeling van het project aan de contactpersonen per universiteit (cfr. III.3) of aan de ombudsman. III.20. WAT BIJ NIET-SLAGEN OF BIJ LAATTIJDIG INDIENEN ? Door het ondertekenen van je verzoek tot advies aan het Ethisch Comité verklaart de promotor dat je geslaagd bent voor het opleidingsonderdeel “Masterproef I”. Niet-indiening staat gelijk met niet-slagen. In de dat geval kan je weliswaar overgaan naar het 2 jaar maar indien het verzoek op het einde van de masteropleiding nog steeds niet is ingediend mét handtekening van de promotor, kan je niet afstuderen. (Ingeval van een literatuurstudie wordt geen verzoek EC ingediend en maakt de haio een tussentijdse stand van zaken op die door de promotor beoordeeld wordt) Om voor te kunnen komen voor de Examencommissie van de examenzittijd op het einde van het tweede jaar, is het noodzakelijk dat je scriptie ingeleverd is vóór 1 mei (examenzittijd van juni), of vóór 15 november (examenzittijd van december). Een scriptie die niet tijdig afgegeven werd, komt overeen met een examen dat niet werd meegedaan. Indien je project een onvoldoende zou krijgen, zal je promotor je feedback geven. Aan de hand van zijn/haar suggesties kan je je project herwerken en indienen in een volgende zittijd. III.21. PRIJZEN VOOR MASTERPROEVEN ICHO-fonds voor de aanmoediging van wetenschappelijke publicaties ICHOvzw heeft een fonds opgericht voor de aanmoediging van wetenschappelijke publicaties. In concreto zal een aanmoedigingsprijs ter waarde van € 200,00 worden uitgereikt aan elke haio die een artikel publiceert over zijn masterproef in een A1-tijdschrift, Huisarts Nu, Tijdschrift voor Geneeskunde of Huisarts en Wetenschap. Na aanvaarding voor publicatie contacteer je het ICHO-secretariaat en wordt het bedrag overgeschreven. Nominatie voor de Prijs van de Huisarts (Artsenkrant) Elk jaar vraagt de redactie van Artsenkrant aan ICHOvzw om zes pas afgestudeerde huisartsen te nomineren voor de Prijs van de Huisarts op basis van hun scriptie. De selectie gebeurt op basis van de score van promotor, lector en de jury van de verdediging. Het ICHO-secretariaat contacteert je indien je in aanmerking komt. Prijs voor rationeel voorschrijven (Stichting Luk Blondeel) Vanuit de Stichting Luc Blondeel wordt jaarlijks een prijs toegekend aan een masterproef met als thema/in aansluiting met EBM/rationeel voorschrijven. Hiervoor komen de 5 beste masterproeven rond het thema farmacotherapie/EBM in aanmerking. Deze worden doorgegeven aan een externe jury die de finale keuze maakt. Uitreiking gebeurt tijdens de proclamatie. De Stichting contacteert je indien je in aanmerking komt. Prijs van de jonge auteur (Huisarts Nu) De redactie van Huisarts Nu heeft het altijd als een opdracht beschouwd om jonge auteurs te ondersteunen bij een eerste publicatie. Vanuit een bescheiden fonds, opgericht dankzij de Prijs van de Vlaamse Huisarts, reikt de redactie jaarlijks tussen 2010 en 2020 een prijs uit voor de beste publicatie van een jonge auteur van de voorbije jaargang. Eerste auteurs jonger dan 30 jaar die publiceren in Huisarts Nu, komen voor deze prijs in aanmerking. Deze publicatie kan zowel een klinische les zijn, een onderzoeksrapport, een kritische brief of zelfs een opiniestuk. De redactie zal aan het einde van iedere jaargang elke bijdrage op zijn verdiensten beoordelen. Naast de eer krijgt de winnaar € 500. De prijs wordt uitgereikt tijdens de jaarstarter van Domus Medica. Kom je in aanmerking voor deze prijs? Stuur dan een kopie van de voorkant van je identiteitskaart naar Anne Kool, redactiesecretaris, per mail naar [email protected] of per post naar Lange Leemstraat 187, 2018 Antwerpen. De instructies voor auteurs van Huisarts Nu zijn consulteerbaar via www.icho.be > mijn icho > wegwijzers > master. Indiening als kwaliteitsverbeterend praktijkproject (RIZIV) De Quality Award van het RIZIV beloont projecten die de kwaliteit van de verzorging in de huisartsgeneeskunde willen verbeteren. De Quality Award wordt georganiseerd door de werkgroep Huisartsgeneeskunde van de Nationale Raad voor Kwaliteitspromotie (NRKP), in samenwerking met de twee wetenschappelijke verenigingen van huisartsen, Domus Medica en SSMG. Het RIZIV zorgt voor de ondersteuning en voor de financiering van de ICHOvzw 18/11/2014 DE MASTERPROEF VOOR HAIO’S: VERDUIDELIJKENDE INFORMATIE 12 prijs. Meer info: http://www.riziv.be/care/nl/doctors/promotion-quality/quality_award/2011/index.htm#4 III.22. ARCHIVERING THESISSEN Alle masterthesissen van haio’s die geproclameerd zijn én waarvoor de eindbeoordeling tenminste een voldoende is, worden via de ICHO-website gepubliceerd en staan ter beschikking van iedereen die de website bezoekt indien de haio, de promotor, de co-promotor en de praktijkopleider hiermee akkoord gaan. Het ICHO gaat ervan uit dat bij een geslaagde thesis de betrokken personen akkoord gaan met een publicatie op de website. Enkel een schriftelijk, expliciet bezwaar kan een publieke publicatie beletten. III.23. INTERESSANTE LINKS www.ICHO.be/docu :welke zoekstrategie best hanteren ? www.domusmedica.be www.CEBAM.be www.MINERVA-EBM.be www.PUBMED.be …. www.statsoft.com/textbook/stathome.html :overzicht van statistische methoden www.medstatsaag.com : een flow-chart voor verdere analyses + online vragen over basisstatistiek met onmiddellijke correctie en feedback (vanuit de uitgeverij van “Medical statistics at a glance”) III.24. INTERESSANTE BOEKEN/CURSUSSEN + Bert Aertgeerts en Frank Buntinx, Onderzoeksdesigns bij patiëntengebonden wetenschappelijk onderzoek. Belgisch Tijdschrift voor Geneeskunde, 2006, + C. Pope, P. Van Royen, R. Baker, Qualitative methods in research on healthcare quality. Qual Saf Health Care, 2002, 11, 148-152. Bert Aertgeerts en Frank Buntinx, Precisie en foutenbronnen bij patiëntengebonden wetenschappelijk onderzoek. Mieke van Driel, Verklarende woordenlijst van Evidence-Based Medicine. MINERVA, Gent: 2003. ISBN 90-76023-06-5. Dirk Avonts en Paul Embrechts, Basisstatistiek in de huisartsgeneeskunde. HANU, 1987/1988/1989: grafisch voorstellen van meetgegevens, kengetallen en waarnemingsuitkomsten, kanstheorie, toeval of niet ?, populatiesteekproef, hoe zeker ben je van een berekende waarde ?, de t-toets,, de chikwadraattoets, aselectering, generalisatie. A. Petrie and C. Sabin, Medical statistics at glance. 2000, ISBN 0-632-05075-6, 138 blz. D. Moore & G. McCabe, Statitistiek in de praktijk. Schoonhoven: Academic Service, 2001. S. Beurskens et al., Meten in de praktijk. Een stappenplan voor het gebruik van meetinstrumenten in de gezondheidszorg. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2008. Piet Vandenbussche, Danielle Grouwels en Luc Seuntjens, Dokteren met kwaliteit. Antwerpen: Standaarduitgeverij, 2008. Leen Pollefliet, Schrijven: van verslag tot eindwerk – do’s en dont’s. Gent: Academia Press, 2011. p. 291. ..... ICHOvzw 18/11/2014 DE MASTERPROEF VOOR HAIO’S: VERDUIDELIJKENDE INFORMATIE 13 BIJLAGE 1: VANCOUVER STIJL In verschillende wetenschapsdisciplines worden verschillende stijlen gehanteerd voor het verwijzen naar documentatiebronnen en het beschrijven van titels van publicaties. Binnen o.m. de farmacie wordt gebruik gemaakt van de Vancouver-stijl. Deze stijl is ontwikkeld door de ICMJE (International Committee of Medical Journal Editors). Hieronder volgt een beknopte beschrijving van deze stijl. Voor meer uitgebreide informatie verwijzen we je naar de site van de ICMJE: www.icmje.org . Verwijzingen in de tekst De Vancouver-stijl maakt gebruik van eindnoten. Volgens dit systeem (nummer-verwijssysteem) verwijzen nummers in de tekst (bij voorkeur in superschrift, maar tussen haakjes mag ook) naar de lijst van aangehaalde werken aan het eind van de publicatie. Bij verwijzing naar meerdere bronnen tegelijkertijd, worden 2-3 opeenvolgende nummers gescheiden door een koppelteken en niet-opeenvolgende nummers door een 2,6 komma . Titelbeschrijvingen Binnen de Vancouver-stijl worden titels op de literatuurlijst niet alfabetisch geordend, maar in de volgorde waarin ze in de tekst aan de orde komen. Hieronder vind je de voorbeelden van de titelbeschrijvingen van een aantal belangrijke soorten bronnen zoals die in het verwijssysteem van Vancouver gangbaar zijn. Boek: Bakker CL. De natuur gaat achteruit. Meppel: Boom; 1989. p. 213. Auteur(s). Titel. Plaats: Uitgever; jaar van uitgave. aantal pagina’s. Boek met meer dan één auteur: Meerloo M van, Wiersma S. Scholeksters. Groningen: Johan Jansen; 2002. p. 723. Auteur(s). Titel. Plaats: Uitgever; jaar van uitgave. Aantal pagina’s. Bundel met bijdragen van meerdere auteurs: Achterhuis H, redacteur. De maat van de techniek. Baarn: AMBO; 1992. p. 342. Redacteur(s), redacteur(s). Titel. Plaats: Uitgeverij; jaar van uitgave. Aantal pagina’s. Tijdschriftartikel: Sande T. van der. Verzekeringen noteren genetische effecten. Zeno 1993; 2: 10-12. Auteur(s). Titel. Tijdschrifttitel jaartal; jaargang: paginanummers. Artikel in een bundel: Witsenburg F. Het paargedrag van wandelende takken. In: Barst JP, redacteur. Huisdieren en hun hormonen. Groningen: Johan Jansen; 2002: p. 25-47. Auteur(s). Titel. In: redacteur(s), redacteur(s). Titel. Plaats: Uitgever; jaar van uitgave: pagina’s. Online-bron: Putten S van. Werkgelegenheid en risico’s beheersen het debat over biotechnologie. Internet site Europese gemeenschap 1997. Beschikbaar via: www.dds.nl/~ecbn/europa_van_morgen/archief/evm_nr7/bio.htm. Geraadpleegd 1998 november 5. Auteur(s). Titel van de tekst/bron. Titel van het volledige werk [evt. online tijdschrift of online boek] jaartal; evt. jaargang. Beschikbaar via: URL. Geraadpleegd volledige datum. ICHOvzw 18/11/2014 DE MASTERPROEF VOOR HAIO’S: VERDUIDELIJKENDE INFORMATIE 14 BIJLAGE 2: OVERZICHT VAN INLEVERINGSDATA voor diegenen die starten in de periode augustus/september/oktober: september (jaar 1) 1 december (jaar 1) december – maart (jaar 1) 1 april (jaar 1) mei – juni (jaar 1) september – december (jaar 2) januari-februari (jaar 2) maart-april (jaar 2) uiterlijk 1 mei (jaar 2) Uiterlijk 15 mei (jaar 2) mei/juni (jaar 2) juni (jaar 2) De lijst met voorgestelde onderwerpen is beschikbaar via www.icho.be > brochures > masterproef > themalijst ter inspiratie. Je hebt (tijdig!) het onderwerp met het stappenplan en het akkoord van je praktijkopleider, je promotor en je staco naar het ICHO-secretariaat gestuurd (via formulier aanmelding masterproef). Laattijdige aanmelding geeft geen blijk van een juiste attitude. Je focust op het uitschrijven van een protocol, gesteund op literatuuronderzoek en feedback van promotor, praktijkopleider, staco en collega’s van de seminariegroep. Je hebt (tijdig!) het formulier verzoek aan het ethische comité (cfr. III.15) elektronisch en voorzien van alle nodige handtekeningen ingeleverd bij het ICHO-secretariaat. Het nauwgezet, correct en volledig invullen van het formulier is een onderdeel van de evaluatie. Je werkt een concrete planning (met timing) uit en toetst deze af bij de collega’s en medewerkers van de opleidingspraktijk die betrokken zijn bij de uitvoering van het project. Je voert de planning uit en verzamelt gegevens. je analyseert de verzamelde gegevens, interpreteert en vergelijkt met literatuurgegevens. Je overlegt, discussieert en reflecteert over de resultaten. Je schrijft het project neer in een scriptie en maakt een presentatie. Je hebt je volledige scriptie ingediend (cfr. III.16). 1 papieren exemplaar bij je promotor, je co-promotor, je praktijkopleider en de aangeduide lector elektronische versie in pdf-formaat via www.icho.be > mijn icho > mijn portfolio > masterproef + opladen in je online studentendossier bij de universiteit waar je bent ingeschreven abstract via www.icho.be > mijn icho > mijn portfolio > masterproef Opladen van je powerpoint-presentatie via www.icho.be > mijn icho > mijn portfolio > masterproef Je geeft een mondelinge presentatie en verdedigt je masterproef De examencommissie komt bijeen. voor diegenen die starten in de periode januari/februari/maart: januari (jaar 1) 1 juni (jaar 1) juli – september (jaar 1) 1 oktober (jaar 1) ICHOvzw De lijst met voorgestelde onderwerpen is beschikbaar via www.icho.be > brochures > masterproef > themalijst ter inspiratie. Je hebt (tijdig!) het onderwerp met het stappenplan en het akkoord van je praktijkopleider, je promotor en je staco naar het ICHO-secretariaat gestuurd (via formulier aanmelding masterproef). Laattijdige aanmelding geeft geen blijk van een juiste attitude. Je focust op het uitschrijven van een protocol, gesteund op literatuuronderzoek en feedback van promotor, praktijkopleider, staco en collega’s van de seminariegroep. Je hebt (tijdig!) het formulier verzoek aan het ethische comité (cfr. III.15) elektronisch en voorzien van alle nodige handtekeningen ingeleverd bij het ICHO-secretariaat. Het nauwgezet, correct en volledig invullen van het formulier is een onderdeel van de evaluatie. 18/11/2014 DE MASTERPROEF VOOR HAIO’S: VERDUIDELIJKENDE INFORMATIE november – december (jaar 1) januari –juni (jaar 2) juli-augustus (jaar 2) september-oktober (jaar 2) uiterlijk 15 november (jaar 2) Uiterlijk 1 december (jaar 2) december (jaar 2) december (jaar 2) ICHOvzw 15 Je werkt een concrete planning (met timing) uit en toetst deze af bij de collega’s en medewerkers van de opleidingspraktijk die betrokken zijn bij de uitvoering van het project. Je voert de planning uit en verzamelt gegevens. je analyseert de verzamelde gegevens, interpreteert en vergelijkt met literatuurgegevens. Je overlegt, discussieert en reflecteert over de resultaten. Je schrijft het project neer in een scriptie en maakt een presentatie. Je hebt je volledige scriptie ingediend (cfr. III.16). 1 papieren exemplaar bij je promotor, je co-promotor, je praktijkopleider en de aangeduide lector elektronische versie in pdf-formaat via www.icho.be > mijn icho > mijn portfolio > masterproef + opladen in je online studentendossier bij de universiteit waar je bent ingeschreven abstract via www.icho.be > mijn icho > mijn portfolio > masterproef Opladen van je powerpoint-presentatie via www.icho.be > mijn icho > mijn portfolio > masterproef Je geeft een mondelinge presentatie en verdedigt je masterproef De examencommissie komt bijeen. 18/11/2014 DE MASTERPROEF VOOR HAIO’S: VERDUIDELIJKENDE INFORMATIE 16 BIJLAGE 3: CHECKLIST I.V.M. JE PRAKTIJKPROJECT 1. Is het onderwerp geschikt voor een praktijkproject? 2. Totstandkoming van het onderwerp 3. Het onderwerp is relevant voor de huisartsenpraktijk in het algemeen. Het onderwerp komt voldoende frequent voor in de huisartsenpraktijk. Het onderwerp is relevant voor de praktijk beschreven in het project. Verbetering van handelen is mogelijk. Het onderwerp is scherp genoeg afgelijnd. Het onderwerp van het project is in overleg met de praktijkopleider gekozen. (Bv. er is een overlegmoment tussen praktijkopleider en haio beschreven waarbij de keuze van het onderwerp wordt besproken.) Documenteren van de overlegmomenten met praktijkopleider en promotor: persoonlijke gesprekken? Telefonisch? Via e-mail? Andere? De motivatie voor de keuze van het onderwerp is goed beschreven. Betreft een vervolgproject na de implementatie van een vorig verbeterproject ? Keuze literatuur a. b. c. d. e. f. g. 4. Registreren h. i. j. k. l. m. 5. De conclusies bevatten ook leerpunten voor de praktijk. De leerpunten die worden genoemd lijken correct. Aan de hand van deze leerpunten kan een actieplan opgesteld worden om het handelen in de praktijk te verbeteren. Actieplan en implementatie ICHOvzw Er wordt gebruik gemaakt van duidelijke tabellen / figuren. Het gebruikte cijfermateriaal is duidelijk te interpreteren. Er zijn voldoende data verzameld om conclusies uit te trekken. De data zijn optimaal benut. De conclusies die uit de data getrokken worden, zijn correct. De conclusies worden gesitueerd t.a.v. de literatuur terzake. Leerpunten 7. Over welke periode is geregistreerd? Hoeveel weken, maanden? Gebeurde de registratie retro- of prospectief? Zijn er voldoende patiënten geïncludeerd? Hoe werden de patiënten gerekruteerd? De gebruikte indicatoren zijn verantwoord door de literatuur. De gebruikte indicatoren zijn valide voor het project. Weergeven van data en conclusies. 6. Bestaande masterthesissen van huisartsen en aanverwante richtingen worden geraadpleegd. Er wordt gerefereerd naar relevante richtlijnen en/of reviews. Er wordt gerefereerd naar relevante secundaire en/of primaire bronnen. Er is een literatuurlijst weergegeven. In de lopende tekst wordt verwezen naar de literatuur (d.w.z. toegepast). Volgen van de regels ivm het aanbrengen en het ordenen van referenties. De zoekmethode naar de literatuur wordt beschreven. De gebruikte zoekmethode wordt geëvalueerd tov de meest optimale zoekstrategie. Er is een actieplan opgesteld. Het actieplan is in de praktijk uitvoerbaar. 18/11/2014 DE MASTERPROEF VOOR HAIO’S: VERDUIDELIJKENDE INFORMATIE 8. Globale eindbeoordeling ICHOvzw 17 Er wordt zorg besteed aan de opvolging van de implementatie (Bv. er is iemand aangesteld om toe te zien of het actieplan werkelijk wordt geïmplementeerd; bv. vergadermomenten). De moeilijkheden / barrières om de implementatie in de praktijk door te voeren worden onderkend en benoemd. Het actieplan is al (gedeeltelijk) geïmplementeerd in de praktijk. De verandering / verbetering van het handelen, die volgt uit de implementatie, wordt beschreven. Er is aandacht voor de continuïteit van de implementatie, die ook bij een eventueel vertrek van de haio uit de praktijk, nog werkzaam kan blijven. Worden er inhoudelijke of methodologische fouten gemaakt ? Is het project mooi opgebouwd met duidelijke structuur ? Is het project voldoende gedetailleerd uitgeschreven zodat de lezer precies weet wat er gebeurd is ? 18/11/2014 DE MASTERPROEF VOOR HAIO’S: VERDUIDELIJKENDE INFORMATIE 18 BIJLAGE 4: RICHTLIJNEN IVM HET VERZOEK AAN HET ETHISCH COMITÉ Vul de formulieren nauwkeurig en netjes in. Zorg ervoor dat elke rubriek van het formulier is ingevuld. Kruis duidelijk de vakjes aan, of zet hetgeen van toepassing is in een vet lettertype. Lees uw documenten na vooraleer ze door te zenden! Insturen van de formulieren naar het ethisch comité kan enkel na lezing en goedkeuring van de promotor. Dit laatste bepaalt of je slaagt voor jaar 1. Zorg ervoor dat de ‘footer’ op elke bladzijde volgende gegevens bevat: naam van het onderzoek , naam van de haio, datum en het versienummer van het protocol. Wanneer je beschikbare standaarddocumenten gebruikt (b.v. toestemmings- en/of informatieformulier) gelieve deze dan zorgvuldig aan te passen aan uw eigen project! Niet aangepaste ‘typeformulieren’ worden niet aanvaard. De haio wil patiënten van de opleidingspraktijk contacteren in het kader van zijn/haar masterproef. De praktijkopleider of behandelende arts selecteert de doelgroep uit het patiëntenbestand. De geselecteerde patiënten worden gecontacteerd door de GMD-houdende arts of de behandelende arts met de vraag of de patiënt in kwestie bereid is om mee te werken met het project van de haio. De GMD-houdende arts informeert (schriftelijk of mondeling) de geselecteerde patiënt over het opzet van de masterproef en vermeldt dat in een verdere fase de haio de contacten zal onderhouden en de gegevens zal verwerken. Deze toestemming om mee te werken kan impliciet gebeuren (geen reactie betekent geen bezwaar en dus toestemmen) of expliciet (enkel een actief akkoord gaan, wordt beschouwd als toestemming). Het principe is: elke patiënt moet steeds in de mogelijkheid zijn om te weigeren. Deze omslachtige, maar correcte, procedure van toestemming verkrijgen, kan vereenvoudigd worden via de jaarlijkse verlenging van het GMD, als de GMDovereenkomst vermeldt dat de huisarts-in-opleiding en de collega-artsen in de praktijk inzage mogen hebben in het medisch dossier. De patiënt die niet akkoord gaat, kan dat laten noteren in het medisch dossier. In het kader van retrospectief onderzoek: Dossiers in het GMD kunnen geraadpleegd worden door de haio indien het expliciet geformuleerd staat in het GMD-contract dat de patiënt afsluit met de huisartsenpraktijk. Zoniet moet actief toestemming gevraagd worden: expliciet of impliciet. Geïnformeerde, expliciete toestemming gebeurt steeds schriftelijk. In België heeft de mondelinge toestemming geen wettelijke waarde. Routine versus extra analyses voor het masteronderzoek: o Metingen en analyses die worden verzameld vanuit een klinisch oogpunt en noodzakelijk zijn voor de behandeling en opvolging van de patiënt, mogen gebruikt worden voor het maken van de scriptie. Extra testen (zonder klinisch aanknopingspunt) mogen nooit ten laste zijn van de patiënt of het RIZIV. Het is noodzakelijk aan te geven in het protocol hoe deze extra-onderzoekingen zullen vergoed worden. o Consultaties uitgelokt door de studie (bijvoorbeeld een extra controle) mogen niet aangerekend worden aan de patiënt, of aan het RIZIV. Dit moet verduidelijkt worden in het Informed Consentformulier voor de patiënt. o Onderzoeken louter in het kader van de studie (bvb extra labo-testen) mogen niet aangerekend worden aan de patiënt, of ten laste vallen van het RIZIV. Dit moet ook duidelijk vermeld worden in het formulier van Informed Consent. De Ethische Commissie dient op de hoogte gebracht te worden op welke manier deze onderzoeken gefinancierd worden. In het contact met de patiënt moet steeds duidelijk aangegeven worden, wanneer de ‘gewone’ behandeling/consultatie bezig is en vanaf welk moment het studie-aspect (‘interventioneel’ onderdeel buiten de routine-zorg) aanvangt. De naam van de huisarts/ praktijkopleider, de behandelende arts, of de GMD-houdende dokter ,die het patiëntendossier beheert, moet steeds vermeld worden onderaan iedere informatiebrief, oproepingsbrief, … Dit is vooral belangrijk wanneer rekrutering gebeurt via het medische dossier van de praktijk. Het toestemmingsformulier dient ook ondertekend te worden door de haio. De handtekening wordt best voorafgegaan door de vermelding: “Ik, ondergetekende, … (naam) bevestig dat ik mondeling de nodige ICHOvzw 18/11/2014 DE MASTERPROEF VOOR HAIO’S: VERDUIDELIJKENDE INFORMATIE 19 informatie heb gegeven over deze klinische studie, dat ik een kopie heb gegeven van het informatie- en toestemmingsformulier dat door de verschillende partijen werd getekend, dat ik bereid ben om zo nodig alle aanvullende vragen te beantwoorden en dat ik geen druk op de patiënt heb uitgeoefend om aan de studie deel te nemen. Ik verklaar dat ik werk volgens de ethische principes die worden beschreven in de Verklaring van Helsinki en de Belgische wet van 7/5/2004 over proeven op mensen.” Informatie- en toestemmingsformulier moeten duidelijke aparte formulieren zijn. De Nederlandstalige titel van het protocol moet vermeld worden bovenaan het informatieformulier evenals op het toestemmingsformulier. Indien er sprake is van follow-up consultatie, na bv één jaar: wie zal deze consultatie dan uitvoeren indien de haio niet meer aanwezig is in de opleidingspraktijk? Dit moet meegedeeld worden in het aanvraagformulier voor het ethisch comité. De termen “anonimiseren” en “coderen” zijn geen synoniemen.. o Bij anonieme gegevens kan er geen link meer gelegd worden tussen de verzamelde gegevens in het kader van de masterproef en de identiteit van de patiënt. o Bij gecodeerde gegevens is deze link nog wel mogelijk. o In geval van monocentrische studies kan het volstaan de vertrouwelijkheid te garanderen, en aan te geven hoe deze vertrouwelijkheid zal gegarandeerd worden. Een formulering die vaak terug te vinden is in het toestemmingsformulier is de volgende: “… volgens de richtlijnen van ICH/GCP opgesteld in de Verklaring van Helsinki”. ICH/GCP en de Verklaring van Helsinki zijn echter twee verschillende documenten. Beter is: “… volgens de richtlijnen van ICH/GCP en volgens de Verklaring van Helsinki”. Eveneens komt vaak terug in het toestemmingsformulier: “ Ik verleen bevoegde vertegenwoordigers van de …………….en de regelgevende instanties toestemming voor directe inzage in …”. De regelgevende instanties oefenen geen controle uit bij observationele studies vanuit een academisch centrum . Beter wordt “de regelgevende instanties” geschrapt. Vragenlijsten dienen meegestuurd te worden met de aanvraag voor het ethisch comité, en vormen een essentieel onderdeel van het protocol. Indien de vragenlijst nog wijzigt na de goedkeuring van het dossier, wordt deze als amendement opgestuurd naar de Commissie voor Medische Ethiek met vermelding van het projectnummer van het protocol dat al een goedkeuring heeft gekregen Bepaling van de steekproefgrootte? Meestal beperkt door de beschikbare tijd voor registraties en patiëntaanbod in de opleidingspraktijk (pilootstudie, haalbaarheidsstudie). Indien een bepaalde vraag niet van toepassing is op jouw studie, leg dan uit waarom niet, geef een verantwoording en toon op die manier dat je erover nagedacht hebt. ICHOvzw 18/11/2014 DE MASTERPROEF VOOR HAIO’S: VERDUIDELIJKENDE INFORMATIE 20 BIJLAGE 5: TAAKVERDELING (tentatief) Haio Promotor PO Staco Onderwerp X x X x Oriënterend literatuur onderzoek X x Aanmelding X x Tijdschema X x Protocol opstellen X X Indienen ethisch comité X x Planning X X Verzameling data X x Uitvoering X x Analyse X X x Interpretatie X X x x Schrijfproces X x Discussie X X x X Abstract X X Presentatie X x X x x X: betekent een prioritaire taak. x: betekent een ondersteunende taak. ICHOvzw 18/11/2014
© Copyright 2024 ExpyDoc
