idee en inspiratie - Het Nieuwe Lyceum

beeldende vorming
TEKENEN
hoofdstuk 1:
Idee en inspiratie
brugklas
Idee en inspiratie
Mr. Lee is een gezellige dikke kat met een vrij aparte hobby. Hij trekt
er namelijk dagelijks op uit om te fotograferen.
Het baasje van mr.
Lee, Juergen Perthold,
had een idee. Hij be-
vestigde een speciale camera om de hals
van zijn kat. Elke 2,5 minuut maakt deze
camera automatisch een foto, het resultaat
is verassend!
beeldende vorming
TEKENEN
hoofdstuk 1:
Idee en inspiratie
brugklas
Opname na opname brengt de camera in beeld hoe mr. Lee zijn dag doorbrengt.
Hij ontmoet een andere kat onder een auto, drinkt uit een plas, maar maakt ook prachtige geheimzinnige
foto’s van bladeren en gebouwen.
De grote vraag is natuurlijk: wie is hier de kunstenaar het baasje of de kat?
Zelfs de grootste kattenliefhebber zal moeten toegeven dat deze eer naar het baasje
gaat, zonder wiens idee deze foto’s nooit
gemaakt zouden zijn.
Achter elk kunstwerk zit een idee. Er is geen
kunstenaar die zomaar wat doet.
Moet je als kunstenaar dan gaan zitten
wachten op een idee, op inspiratie?
Kijkend naar het plaatje hiernaast zou je
dat wel denken. Je ziet de kunstenaar in
een stoel zitten. Achter de stoel staat een
fabelachtige figuur: een muze. Dit wezen
zal de kunstenaar hopelijk inspireren.
Giorgio de Chirico: De
kunstenaar en zijn muze
(1925)
De meeste kunstenaars blijven echter
niet in hun luie stoel zitten wachten op
inspiratie. Die gaan hard aan het werk
met schetspotlood, kwasten, en verf. Dan
komt de inspiratie vanzelf wel. We zeggen
niet voor niets dat een kunstwerk voor 1
procent bestaat uit inspiratie en voor 99
procent uit transpiratie!
beeldende vorming
TEKENEN
hoofdstuk 1:
Idee en inspiratie
brugklas
Een uitzondering is misschien het
‘kunstproject’ van Juergen Perthold,
want die laat zijn kat lekker het werk
doen!
symbolen
Veel kunstenaars laten in hun werk
mensen, dieren of dingen opduiken
die een oeroude betekenis hebben
die bijna iedereen herkent. Figuren
uit sprookjes of godenverhalen (zoals
de muze) of dieren die een bepaalde
betekenis hebben.
Neem bijvoorbeeld de vogel die je ziet
op de afbeelding hierboven, een duif
met een palmtakje in de bek. Er gaat
een lichtje bij je branden. Deze vogel
staat voor iets. Je herkent een oeroud
symbool. Deze duif betekent ‘vrede’.
Palmtakje en duif vormen samen die
betekenis. Misschien weet je nog wel
een stel andere vogels te verzinnen met een symbolische betekenis?
Waarom zou nu juist een duif staan voor vrede en een uil voor wijsheid? Die betekenis hebben ze gekregen
door hun uitstraling en eigenschappen. Een duif, vooral een witte, heeft een vredige uitstraling. Een uil is de
enige vogel die de ogen aan de voorkant van de kop heeft in plaats van aan de zijkant en hij lijkt daarom
heel menselijk. Een kraai, die staat voor onheil of de dood, heeft een naargeestige uistraling door z’n zwarte
kleur en schorre gekrijs. Je begrijpt nu wel dat symbolen niet willekeurig ontstaan.
Karikatuur
Kijk eens naar de afbeelding van de haan rechtsboven die de kunstenaar Pablo Picasso tekende met krijt.
Hij wist de typische kenmerken van de trotse koning van het kippenhok goed te treffen: de kam, de lellen,
de flapperende vleugels en staart. Picasso heeft hier een overdreven beeld gemaakt. Deze haan ziet er
nog trotser en eigenwijzer uit dan een echte haan. Dat is dus wat je kunt doen met tekenen en schilderen!
Je kunt de eigenschappen van iets of iemand verduidelijken. Je noemt zoiets een karikatuur. Bij een karikatuur wordt dus de werkelijkheid vervormt en worden bepaalde eigenschappen, vaak de meest opvallende,
een beetje aangedikt.
beeldende vorming
TEKENEN
hoofdstuk 1:
Idee en inspiratie
The sky is the limit
brugklas
We hebben het nu al een tijdje over vogels, en terecht, want vogels hebben al heel lang heel wat kunstenaars
geïnspireerd. Niet alleen om als symbool te gebruiken of om een karikatuur van te maken, maar ook om
als inspiratie de dienen voor een oude droom van de mens: zelf vliegen. Kijk maar eens naar de afbeelding
hieronder. Je ziet dat de eerste luchtschepen verdacht veel weg hebben van vogels. De experimenten van
deze vliegwaaghalzen trokken iets meer dan honderd jaar geleden veel bekijks. Maar al eeuwen eerder
tekende de beroemde kunstenaar Leonardo da Vinci in zijn schetsboeken serieuze ontwerpen voor vliegtuigen en andere luchtschepen. Zo zie je maar waar de verbeelding je kan brengen…
Kunst gaat over het realiseren van je dromen. Dat kan op doek of papier, op foto of film, in muziek en in
dans, en uiteindelijk is het ook de nieuwsgierige menselijke creativiteit geweest die gezorgd heeft voor het
ontstaan van de wetenschap waardoor dromen als vliegen of communiceren over grote afstand werkelijkheid zijn geworden.
The sky is the limit!