lesmap - De Panne

0
Poppentheater Wortel
www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27
3001 Heverlee
0486 45 12 54
[email protected]
Poten omhoog!
Een humoristische voorstelling over durven jezelf te blijven,
voor kleine "boefjes" vanaf 3 jaar.
Naar aanleiding het boek "Poten omhoog!" van Catherina Valckx
De vader van Billy is een boef. Een gevaarlijke hamsterboef. En hij wil graag
dat zijn zoon net zo gevaarlijk wordt. Billy moet van zijn vader oefenen,
oefenen en oefenen. Op iedereen die hij tegenkomt. "Poten omhoog!", roept
hij met een boevenstem. Maar niet iedereen is onder de indruk... Het eerste
dier dat Billy tegenkomt is een worm. "Poten omhoog!", roept Billy weer.
Maar de worm merkt terecht op dat dat moeilijk zal gaan. Het volgende dier,
een muisje, vraagt of Billy haar voorpoten of achterpoten bedoelt. Pfff, het
valt nog niet mee om boef te zijn! Totdat Billy de vos tegen het lijf loopt, die
het op hem en zijn nieuwe vrienden voorzien heeft. Dan komt de ware boef
in Billy naar boven. Of juist de held?
1
Poppentheater Wortel
www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27
3001 Heverlee
0486 45 12 54
[email protected]
Inhoudsopgave
1.
Voorwoord ...................................................................................................................................... 4
2.
Voorbereiden en verwerken van een voorstelling .......................................................................... 5
3.
4.
5.
6.
2.1.
Enkele bedenkingen ................................................................................................................ 5
2.2.
Vertrekken vanuit een thema of vanuit de kinderen: ............................................................. 5
De ervaring van de kinderen als uitgangspunt ................................................................................ 6
3.1.
Inleiding ................................................................................................................................... 6
3.2.
Nabespreking........................................................................................................................... 6
Uitwerking thema “boeven (& de politie)” ..................................................................................... 8
4.1.
Algemeen................................................................................................................................. 8
4.2.
Voorbereidend gesprek ........................................................................................................... 8
4.3.
Vakgerelateerde activiteiten ................................................................................................. 10
4.3.1.
Wereldoriëntatie ........................................................................................................... 10
4.3.2.
Bewegingsopvoeding..................................................................................................... 10
4.3.3.
Beeldopvoeding ............................................................................................................. 10
4.3.4.
Nederlands .................................................................................................................... 11
4.3.5.
Hoek............................................................................................................................... 15
4.3.6.
Wiskundige initiatie ....................................................................................................... 15
Uitwerking thema “jezelf durven zijn, iedereen is anders, talenten” ........................................... 16
5.1.
Voorbereidend gesprek ......................................................................................................... 16
5.2.
Vakgerelateerde activiteiten. ................................................................................................ 16
5.2.1.
Bewegingsopvoeding..................................................................................................... 16
5.2.2.
Beeldopvoeding ............................................................................................................. 16
5.2.3.
Wiskunde ....................................................................................................................... 17
5.2.4.
Nederlands .................................................................................................................... 17
Uitwerking thema “zien alle dieren er hetzelfde uit?”.................................................................. 20
6.1.
Voorbereidend gesprek ......................................................................................................... 20
6.2.
Vakgerelateerde activiteiten ................................................................................................. 20
6.2.1.
Wereldoriëntatie ........................................................................................................... 20
6.2.2.
Hoekverrijking ............................................................................................................... 20
6.2.3.
Beeldopvoeding ............................................................................................................. 20
6.2.4.
Zelfstandig spel ............................................................................................................. 21
6.2.5.
Nederlands, drama ........................................................................................................ 21
6.2.6.
Wiskunde ....................................................................................................................... 21
2
Poppentheater Wortel
www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27
3001 Heverlee
0486 45 12 54
[email protected]
7.
6.2.7.
Bewegingsopvoeding..................................................................................................... 21
6.2.8.
Muzikale opvoeding ...................................................................................................... 22
6.2.9.
Voorlezen / boekenhoek ............................................................................................... 23
Korte samenvatting van het verhaal ............................................................................................. 23
3
Poppentheater Wortel
www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27
3001 Heverlee
0486 45 12 54
[email protected]
1. Voorwoord
Deze lesmap helpt je om de kinderen op de voorstelling voor te bereiden en ze nadien
te verwerken. Je kan ze gebruiken om de voorstelling in je lessen te integreren. Op die
manier is de voorstelling geen losstaand uitstapje, maar geeft ze net een meerwaarde
aan dat klasgebeuren.
Kinderen die goed voorbereid zijn, reageren anders. Ze leggen andere accenten, vinden
andere dingen belangrijk. Omdat theater een wisselwerking is tussen acteurs en
publiek, wordt de voorstelling zo rijker. Door de uitstap goed voor te bereiden, gaan
de kinderen zich ook beter voelen bij de voorstelling. Ze hebben een zicht op wat er
komen gaat, zonder dat de verrassing eraf is.
Het is dus belangrijk om de “clou” van het verhaal niet vooraf te verklapppen.
Vooral bij kinderen die niet vaak naar het theater gaan, helpt dat om de voorstelling te
begrijpen en te plaatsen. Die donkere ruimte, waar straks van alles gebeurt, wordt er
minder bedreigend door. Dankzij een goede voorbereiding zijn de kinderen minder
onrustig.
Deze lesmap is opgebouwd rond de thema’s “boeven” , “jezelf durven zijn” en “zien
alle dieren er hetzelfde uit?”.
Het stuk gaat over voor kinderen zeer herkenbare gevoelens zoals durven, jezelf
blijven, vriendschap, …
Wij stellen voor om met de kinderen vóór de voorstelling te werken rond de thema’s
“boeven” en “zien alle dieren er hetzelfde uit?”. Zodoende kunnen de kinderen zich
gemakkelijk inleven in deze thema’s en zitten zij niet meer met vragen hieromtrent.
Zij kunnen dan hun volledige aandacht richten op het theatergebeuren.
Wij hopen van harte dat deze lesmap u van nut kan zijn. Wij zijn erg nieuwsgierig over
de manier waarop en de mate waarin dit u heeft geholpen. Uw reacties en meningen
zijn heel erg welkom op. (Contactgegevens onderaan de pagina)
We wensen jullie in ieder geval heel veel plezier en inspiratie om er samen met de
kinderen een fijne en misschien wel feestelijke verwerking van te maken!!
4
Poppentheater Wortel
www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27
3001 Heverlee
0486 45 12 54
[email protected]
2. Voorbereiden en verwerken van een
voorstelling
2.1.Enkele bedenkingen
“De context, waarin een toeschouwer komt kijken naar een voorstelling, kan heel
bepalend
zijn voor de manier waarop hij de voorstelling waarneemt en daaruitvolgend ook ervaart.
Daarom gaan we hier even dieper op in, zodat je, als begeleider kan kiezen hoe je dit wenst
aan te pakken. Er zijn natuurlijk veel factoren, die je niet kan sturen. Maar er zijn een
aantal mogelijkheden om kinderen ontvankelijker te maken voor theater. Zoals
gesprekken en activiteiten, die ervoor zorgen dat kinderen zich meer kunnen openstellen
voor allerlei indrukken en gesprekken, activiteiten waardoor de kinderen hun ervaringen in
een naverwerking kunnen verdiepen, verbreden en integreren.”
2.2.Vertrekken vanuit een thema of vanuit de kinderen:
 De voorstelling als startpunt nemen en dan kijken wat de kinderen heeft geboeid en
geraakt. Vanhieruit vertrekken in klassikale, groeps- en/of individuele projecten.
Kinderen geven zelf aan wat ze willen doen. (de ervaringen van de kinderen over de
voorstelling als focus) Zie hoofdstuk 3.
 Vanuit een bepaald thema, waarin deze voorstelling past, meer gericht gaan kijken
met de kinderen. (een thema als focus, waarin de voorstelling past) Zie hoofdstuk
4,5,6.
5
Poppentheater Wortel
www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27
3001 Heverlee
0486 45 12 54
[email protected]
3. De ervaring van de kinderen als
uitgangspunt
3.1.Inleiding
Vertel kort dat jullie naar een voorstelling van een poppentheater gaan. Laat kinderen die
al directe of indirecte ervaringen hebben met theater vertellen:
 Wat is theater of poppentheater? Wie weet dat?
 Wat gebeurt er als je naar een theater gaat?
 Waar ga je dan kijken?
 Wie is er al ooit naar een theater gaan kijken?
 Wat moest je daar doen?
 ...
Doelstelling:
- Reeds opgedane ervaringen delen en als begeleider aan de weet komen welke
ideeën, verwachtingen, gedachten de kinderen over “naar theater gaan” hebben.
- Zorgen voor een open, ontvankelijke houding
- Nieuwsgierigheid prikkelen
“We gaan samen kijken naar een verhaal over een hamster, Billy. De vader van Billy
is een gevaarlijke boef! Hij wil dat zijn zoon ook een gemene boef wordt. Maar
zover is het nog niet want Billy is te aardig. Daar wil vader op een dag verandering
in brengen, hij zal Billy leren hoe je een échte boef wordt! Willen jullie ook weten
hoe je een echte boef wordt? Dat ga ik jullie nog niet vertellen. Kom maar mee
kijken, dan kunnen jullie het zelf zien!”
3.2.Nabespreking
“Hoe heeft elk individueel kind deze voorstelling ervaren?” Elk kind ervaart dit anders,
omdat iedereen anders is. Daarom is het een uitdaging om het kind zoveel mogelijk te
ondersteunen en te stimuleren om te zeggen wat het zelf al dan niet mooi vond! Geef
hiervoor vrije opdrachten, die de kinderen stimuleren zich te uiten op een speelse manier,
om uit te drukken wat ze ervan vonden, wat hen geraakt heeft.
Eerst kunnen de kinderen vrij en spontaan vertellen wat ze ervaren hebben.
Op deze manier kunnen ze hun directe, spontane reacties uiting geven. Dit hoeft niet lang
te duren, afhankelijk van de noden en het enthousiasme van de kinderen.
Dan laat je de kinderen vb een tekening maken. Ze mogen iets tekenen over de
voorstelling.
6
Poppentheater Wortel
www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27
3001 Heverlee
0486 45 12 54
[email protected]
Eventuele vragen, die wat kunnen helpen:
- Wat vonden jullie leuk in de voorstelling?
- Wat vonden jullie het allerleukste, het tofste van allemaal?
- Was er iets dat je niet zo fijn vond? Iets dat je niet graag zag?
- Was er iets dat je grappig vond? Hebben jullie gelachen? Waarom hebben jullie
gelachen?
Het is niet de bedoeling om een tot in de puntjes uitgewerkte tekening te krijgen, maar
eerder een eerste impressie van de voorstelling. Later kunnen ze nog veel meer uitwerken.
Deze tekeningen zijn het aanknopingspunt, om dieper op de ervaringen van de kinderen in
te gaan. Bespreek de tekeningen. De kinderen vertellen over hun tekening, wat er opstaat,
wat er gebeurt... . Het wordt een interactief gesprek. Er ontstaan herkenningspunten bij
elkaar. De ene heeft misschien eenzelfde element getekend als iemand anders. Zo ontstaan
vergelijkingen, worden ervaringen uitgewisseld... .
Je kan als begeleider bij elk kind de interessepunten noteren. Je ontdekt dat er bepaalde
thema’s zijn, die algemeen genomen in de groep leven en aansluiting vinden. Je ontdekt
misschien dat er interessegebieden ontstaan bij een bepaalde groep van kinderen of hele
individuele interesses. Er kan dus op de verschillende niveaus gewerkt worden, op klassikaal
niveau, met groepjes en individueel.
Kinderen en begeleider doen door middel van heel dit gesprek voorstellen om aan de slag
te gaan. Soms is het nodig om een doel te stellen, soms is vrij experimenteren meer
aangewezen. Het is handig als alle voorstellen genoteerd worden op een bord.
Vb
- Iemand wil een schilderij maken, 3 andere kinderen willen dit ook
- Iemand wil zich verkleden in een boef en boefje spelen
- Iemand wil tegen de volgende dag een boek meebrengen over hamsters, over
dieren, over boeven, over helden,…
- Iemand heeft thuis een hamster, konijn, … en wil hierover vertellen, wil het eens
mee naar school brengen, …
- …
Op deze manier ontstaat een projectwerking, die losstaat van één vast thema.
7
Poppentheater Wortel
www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27
3001 Heverlee
0486 45 12 54
[email protected]
4. Uitwerking thema “boeven
(& de politie)”
4.1.Algemeen
In deze voorstelling komt het thema “Boef” vooral humoristisch aan bod. Het is dus zeker niet
angstaanjagend. Het gaat eerder over het verschil tussen problemen oplossen dmv “poten omhoog”
(Papa van Billy) en oplossen door slimheid en samen-staan-we-sterk vriendschap (Billy zelf)
4.2.Voorbereidend gesprek
Wat is een boef? Kan een boef lief zijn? Hoe zou een boef eruit kunnen zien? Wat doet
een boef? Mag dat? Wie houdt de boef tegen? Hoe doen ze dat? Kennen jullie nog andere
woorden voor een boef?
Info voor de begeleider:
De boef
Een boef, een booswicht, snoodaard, slechterik of schurk is een personage met een slecht
karakter. In een verhaal - meestal fictie - strijdt de slechterik tegen de held. Een boef is
iemand die dingen doet die niet mogen, bijvoorbeeld stelen. Een boefje is iemand die
ondeugend is.
Synoniemen: schelm, schurk, bandiet, belhamel, gemenerik, ongure man, misdadiger, …
Boeven worden in (jeugd)films dikwijls clichématig voorgesteld: ze dragen een wit-zwart
of soms geel-zwart gestreept pak, een (bivak)muts, een masker voor hun ogen, een
nylonkous over hun hoofd enz. Denk maar aan de Dalton Brothers in hun gestreepte
kledij. Ze kijken ook altijd zeer boos of dom.
Er zijn een aantal gekende (al dan niet fictieve) boeven die hun activiteiten eigenlijk
uitvoeren in het voordeel van de maatschappij: Zorro, Bathman, Robin Hood, …
Bekende boeven (en hun achtervolgers)
- De Dalton Brothers (en Lucky Luke)
- De Snoepbarron (en Mega Mindy)
- Billy the Kid: een crimineel uit het Amerikaanse Wilde Westen. Samen met onder
anderen Jesse James, Calamity Jane en Butch Cassidy is hij uitgegroeid tot een van
de meest legendarische revolverhelden uit het Wilde Westen.
- De boeven uit “Hotel op stelten” van Samson en Gert
- Zorro
- Bathman
8
Poppentheater Wortel
www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27
3001 Heverlee
0486 45 12 54
[email protected]
Kleuters moeten zich natuurlijk veilig blijven voelen. Je kan aan het thema “boef” “de
politie” koppelen. Ze kijken op naar de politie, zijn er soms toch ook een beetje bang van.
Je kan hen leren dat de grootste taak van de politie erin bestaan om ons te beschermen.
Naar de kleuters toe:
Boeven doen dingen die niet mogen. Ze zijn gemeen en maken mensen aan het schrikken.
Ze stelen en maken dingen stuk. Boeven hebben vaak allerlei spullen bij, zoals een
schroevendraaier, een mes of een pistool. Ze kunnen dit gebruiken om mensen bang te
maken of om in te breken.
Boeven vermommen zich om niet herkend te worden. Ze kunnen dit doen met een pruik,
een grote zonnebril, een masker, een muts, een hoed, … In het Wilde Westen, bij de
cowboys, reden de boeven op een paard. Zo konden ze sneller verdwijnen wanneer ze een
bank of een postkoets overvallen hadden.
Wanneer een boef ergens ingebroken heeft, of iets anders gedaan heeft wat niet mag,
bellen de mensen de politie. Die zoeken de boef en arresteren hem, hij moet dan naar de
gevangenis.
9
Poppentheater Wortel
www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27
3001 Heverlee
0486 45 12 54
[email protected]
4.3.Vakgerelateerde activiteiten
4.3.1. Wereldoriëntatie
 Ga op onderzoek naar het leven van een boef. Welke richting wil je uitgaan?
Een boef met een goed hart, zoals Robin Hood? Een boef uit het Wilde
Westen, waarbij je het thema dan kan opentrekken naar bijvoorbeeld
cowboys? Een hedendaagse boef, waarbij je het thema kan uitbreiden naar de
politie?
 Op de website van school tv vind je een aantal leuke filmpjes rond de politie,
vingerafdrukken nemen enz.
 Maak een uitstap met de kleuters de politie of laat een politieman
langskomen.
4.3.2. Bewegingsopvoeding
 Boevenverstoppertje: zet een beetje spannende muziek op (bijvoorbeeld van
de Pink Panter). De kinderen verstoppen zich. Jij (en in een latere fase een
andere kleuter) bent verkleed als politieagent en gaat op zoek naar de
verstopte boeven. Wie gevonden is gaat even in de gevangenis zitten, maar
kan door een andere boef bevrijd worden als die hem ongezien tikt (laatste
deel voor oudere kleuters).
 Maak een hindernissenparcours dat boeven moeten afleggen om uit de
gevangenis te ontsnappen (oudere kleuters), om tot bij een buit te geraken
(jongere kleuters).
4.3.3. Beeldopvoeding
 “ik zit in de gevangenis”: de kleuters kleven een foto van zichzelf op een blad. Ze
scheuren of knippen stroken papier en plakken zo tralies over hun foto. Nu zitten ze
gevangen.(jongere kleuters)
10
Poppentheater Wortel
www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27
3001 Heverlee
0486 45 12 54
[email protected]

Kleuters maken een politiebus met een gevangene in (oudere kleuters).

Kleuters maken een politiepet

Kleuters maken een boevenmasker

Kleuters tekenen een robotfoto van zichzelf / van een vriendje (oudere kleuters).
4.3.4. Nederlands
4.3.4.1.
Theaterstukje
De kleuters spelen zelf een theaterstukje naar aanleiding van een verhaal.
Iemand is de boef (of meerdere), iemand is het slachtoffer, iemand is de
politieagent enz. De andere kleuters helpen bij het klaarzetten van het decor,
het aankleden, zitten in het publiek, helpen met het geluid (bijvoorbeeld
roepen “TUTAA” als de politie komt). De juf/meester is verteller en dirigeert
het stuk (en doet teken wanneer de kleuters een geluid moeten maken).
4.3.4.2.
Liedje
Kch, kch, kch.
Rare geluiden kch, kch, hier of bij de buren? kch kch
Hoor ik de keukendeur kch, kuch kraken? kch kch
Stilletjes mijn bed uit in het donker turen kch kch
Stil, geen geluiden maken.
Zou het de wind of de regen een kat of een egeltje wezen>
Is het gekraak van de bomen? Of zijn er boeven gekomen?
kch kch kch
Uit “Eigenwijs”
11
Poppentheater Wortel
www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27
3001 Heverlee
0486 45 12 54
[email protected]
4.3.4.3.
Versje
wie regelt het verkeer zo druk?
wie helpt er bij een ongeluk?
de politie
wie blaast gewichtig op zijn fluit?
wie deelt er de bekeuring uit?
de politie
wie pakt er vechtersbazen op?
wie geeft de boeven op zijn kop?
de politie
wie brengt verdwaalde kindjes vlug,
naar hun eigen huisje terug?
de politie
ik word later, als ik kan,
zelf ook zo'n politieman!!
4.3.4.4.
Hoekverrijking
Maak van de zithoek een gevangenis. Om ruzie te voorkomen (opsluiten enz.)
kan je op een groot vel papier tralies tekenen en dit aan de muur bevestigen, zo
baken je een gevangenis af zonder dat er echt in opgesloten kan worden. . Zorg
voor verkleedkledij van een politieagent en een boef (gestreept pak, masker,
…).
Je kan van de poppenhoek een politiebureau maken. Een houten televisie en
een oud toetsenbord worden de computer. Verschillende lege blaadjes met
daaromheen een blauw papiertje met daarop een sticker van de politie wordt
een 'notitieblok'. Met enkele stoeltje maak je een wachtkamer.
12
Poppentheater Wortel
www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27
3001 Heverlee
0486 45 12 54
[email protected]
4.3.4.5.
Voorlezen / Boekenhoek
Scheetje en schatje
van Lieshout, van Os, van Hout
Schatje en Scheetje zitten in de gevangenis. Ze hebben een paar sokken gestolen.
Gelukkig zijn ze samen, maar de muren van hun cel zijn wel erg kaal. Scheetje is lang
en dun als een lat; hij kan gemakkelijk door de tralies naar buiten klimmen. Op
verzoek van Scheetje haalt hij stukje bij beetje de mooiste dingen van buiten naar
binnen: de zon, een prachtig uitzicht, bomen en planten, en tot slot zelfs een echte
vijver! Schatje en Scheetje hebben het helemaal naar hun zin. Maar dan gebeurt er iets
vreselijks...ze worden vrijgelaten!
Daar staan ze dan op de drempel van de gevangenis. Wat nu?
Schatje krijgt een fantastische ingeving.
Agent en boef
Veldkamp & Den Boer
Boef slaagt er weer in om uit de gevangenis te ontsnappen. Hij vlucht en onderweg
neemt hij iedereen beet. Agent zet de achtervolging in. Kan Boef ontkomen of wordt
hij deze keer zelf gefopt?
13
Poppentheater Wortel
www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27
3001 Heverlee
0486 45 12 54
[email protected]
Wat het lieveheersbeestje hoorde
Donaldson & Monks
Twee boeven zijn ?s nachts van plan de prijskoe van de boerderij te stelen. Ze worden
echter afgeluisterd door het lieveheersbeestje, dat een slimme tegenaanval bedenkt: elk
dier doet het geluid van een ander dier op de boerderij na. Zo raken de boeven in het
pikdonker in de war en in plaats van de koeienstal lopen ze de vijver in.
Poten omhoog!
Catharina Valckx
De vader van Billy is een boef. Een gevaarlijke hamsterboef. En hij wil graag dat zijn
zoon net zo'n gevaarlijke boef wordt. Maar zover is het nog niet. 'Ik ben bang dat je te
aardig bent, Billy,' zegt vader op een dag. 'Hoezo, te aardig?' vraagt Billy. 'Nou, je bent
veel te lief voor een boef. Ik zal je leren hoe je een echte gevaarlijke hamsterboef
wordt. Het eerste wat een boef moet leren,' legt de vader van Billy uit, 'is andere dieren
bang te maken. En dat gaat zo: je richt je wapen op een dier en roept: "Poten
omhoog!" Met een boevenstem natuurlijk.'
14
Poppentheater Wortel
www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27
3001 Heverlee
0486 45 12 54
[email protected]
Vos en Haas en de dief van Iek
Vanden Heede
Neef is de neef van Vos. Jak is een boef. Neef wil ook wel een boef zijn. Boeven zijn
stoer. Ze dragen een masker en een pet en smeden snode plannen. Neef bedenkt een
heel slim plan, maar Jak weet nog iets beters. Ze gaan alles stelen bij Vos. Alles, ook de
schat met het hart van goud?
4.3.5. Hoek
Bouwhoek: leg materiaal klaar om een gevangenis te maken
Zandtafel: zorg voor materiaal om een kasteel te maken en voorzie kleine
riddertjes enz.
Speelhoek: zorg ervoor dat de kinderen met boeven en agenten kunnen spelen
(vb. playmobil).
Verkleedhoek: voorzie verkleedkledij van een oef, een agent, Mega Mindy, Mega
Toby, Spiderman, …
Poppenhoek: zie boven, politiekantoor.
Zithoek: ie boven, gevangenis
4.3.6. Wiskundige initiatie
Puzzelhoek: voorzie verschillende soorten puzzels rond het thema. Je kan er
eventueel zelf maken.
Maak een matrix rond het thema boeven – politie.
15
Poppentheater Wortel
www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27
3001 Heverlee
0486 45 12 54
[email protected]
5. Uitwerking thema “jezelf durven zijn,
iedereen is anders, talenten”
5.1.Voorbereidend gesprek
Start met een vragenronde. Wie heeft er blond haar? Wie heeft er wit haar? Wie heeft er
zwart haar? Wie heeft er bruin haar? Wie heeft er oranje haar? Wie heeft er blauw haar?
Niemand? Wie heeft krullen, Wie niet? Wie heeft blauwe, bruine, … ogen? Wie heeft een
oorlel, wie niet, … Je kan een heleboel vragen stellen over het uiterlijk van de kinderen.
Conclusie: we zien er allemaal wel een beetje anders uit. Stel dan enkel vragen over dingen
doen. Wie tekent graag? Wie fietst graag? Wie voetbalt graag, … Stel vragen over wie kan
goed … Conclusie: we doen soms dingen die iemand anders niet graag doet, we kunnen
soms iets wat iemand anders minder goed kan. We zijn niet alleen anders aan de
buitenkant maar ook aan de binnenkant.
Voor de begeleider:
Het thema "jezelf durven zijn, iedereen is anders, talenten" is een uitstekend thema om de
talenten van de kinderen in je klas te ontdekken. Tijdens dit thema kunnen de onderlinge
verhoudingen tussen kleuters naar boven komen en kan je een zicht krijgen op het
welbevinden van de kleuters.
Het is gemakkelijk gezegd “je moet steeds jezelf blijven”. Hoeveel volwassenen hebben
hier nog steeds moeite mee? Het is belangrijk dat kinderen deze boodschap toch al van
jongs af aan meekrijgen. Natuurlijk zit er in elke klas wel een “haantje de voorste” en een
“muurbloempje”. Dat wil niet zeggen dat elk muurbloempje een haantje de voorste moet
worden, in tegendeel! We moeten de kinderen leren dat het oké is wie ze zijn. Dat het oké
is om anders te zijn dan een vriendje. Dat de ene goed is in dit en de andere in dat. Dat de
ene graag in bomen klautert en de andere graag in boekjes kijkt.
5.2.Vakgerelateerde activiteiten.
5.2.1. Bewegingsopvoeding
-
Maak een 5 tal hindernissen. De kleuters mogen zelf kiezen hoe ze de
hindernis nemen: iedereen geraakt op zijn manier aan de andere kant! (zorg
wel dat dit op een veilige manier kan).
5.2.2. Beeldopvoeding
-
Zelfportret maken
Is moeilijk voor de kleinste kleuters maar laat hen het toch proberen.
Handen, voeten, lichaam
16
Poppentheater Wortel
www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27
3001 Heverlee
0486 45 12 54
[email protected]
-
-
Teken rond de handen, voeten, het lichaam van de kinderen, is elke
tekening hetzelfde?
Collage:
Laat de kinderen ogen, kledij, hoofden enz. uit een tijdschrift knippen en
hier een nieuwe persoon mee samenstellen. Lijken alle mensen op elkaar?
Opdracht met beperkte uitleg
Geef de kleuters de opdracht een gebouw te tekenen. Ze mogen zelf het
materiaal kiezen (op wit of gekleurd papier, tekenen, schilderen, met
potlood of stift, wasco, …) Bespreek de resultaten. Heeft iedereen hetzelfde
gemaakt? Zijn het allemaal huizen? Zien de huizen er hetzelfde uit?
5.2.3. Wiskunde
- Aan de hand van uiterlijke kenmerken prenten van vriendjes sorteren, classificeren
(kleur ogen, kleur haar, ...)
- Tellen: hoeveel vriendjes hebben zwart haar, …
- Vriendjes in de klas vergelijken: wie is het grootst, kleinst. (op een rij gaan staan,
van klein naar groot). Nadien grote en kleine dingen zoeken in de klas. Tenslotte
een reeks maken van de verzamelde dingen: van groot naar klein.
5.2.4. Nederlands
5.2.4.1.
Kringgesprek:
- Zie inleiding thema.
- Aan de hand van een foto vertellen de kleuters over zichzelf en over hun gezin.
- jij verdient een pluim omdat ... (talenten van de kleuters benadrukken) je kan dit zelf
over een kleuter doen, of je kan de andere kleuters complimentjes
laten geven
5.2.4.2.
Liedje
Iedereen is anders
(https://www.youtube.com/embed/Bpz2sogItvc)
(instrumentaal:
https://dl.dropboxusercontent.com/u/878395/Liedjes%20en%20ver
sjes/Iedereen%20is%20anders.mp3)
Heb je grote oren (---> oren aanwijzen)
of een kleine bril (---> brilletje maken),
staartjes in je haar omdat mama dat zo wil (---> haren omhoog
houden)
sproeten op je wangen (---> op wangen tikken)
een neus als een konijn( ---> neus aanwijzen).
Iedereen is anders (---> wijzen met je vinger naar de andere
kinderen)
17
Poppentheater Wortel
www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27
3001 Heverlee
0486 45 12 54
[email protected]
en dat is juist zo fijn. Iedereen is anders (---> wijzen met je vinger
naar de andere kinderen)
en dat is juist zo fijn.
Heb je bruine ogen of zijn ze donkerblauw( ---> ogen aanwijzen),
draag je gekke schoenen( ---> schoenen aanwijzen)
die je eigenlijk niet wou (---> nee schudden),
Wiebel, wiebel tanden (---> tanden aanwijzen),
welke zou het zijn?( ---> schouders ophalen),
Iedereen is anders (---> wijzen met je vinger naar de andere
kinderen)
en dat is juist zo fijn.
Iedereen is anders (---> wijzen met je vinger naar de andere
kinderen)
en dat is juist zo fijn.
5.2.4.3.
Spelletjes
- 1 kleuter gaat buiten iets veranderen aan zijn uiterlijk, de andere kleuters raden
wat er veranderd is als hij terug binnen komt.
- dat ben ik! Som een aantal kenmerken op, de kleuters luisteren aandachtig, als
hij of zij denkt dat de kenmerken die beschreven worden van heem/haar zijn
mag die kleuter reageren met 'dat ben ik'
5.2.4.4.
Voorlezen / Boekenhoek
Anders is leuk
Anders is een kameleon en wordt geboren in een
krokodillengezin. Al snel blijkt hij helemaal niet te kunnen zwemmen. Hij
nogal anders. Als hij de wijde wereld intrekt komt hij veel verschillende leuke
dieren tegen; ondanks de vele overeenkomsten, zijn er ook altijd verschillen.
Hoewel dat soms wat lastig is, zou Anders het maar wat saai vinden als iedereen
hetzelfde zou zijn!
Rikki en zijn vriendjes
18
Poppentheater Wortel
www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27
3001 Heverlee
0486 45 12 54
[email protected]
Guido Van Genechten
Elke avond gaat Rikki naar de open plek in het bos. Hij speelt er met al zijn
vriendjes: witte, maar ook grijze, bruine en zwarte konijntjes. Vreemd genoeg
is Rikki de enige die met iedereen speelt.
Max zoekt zijn vriendjes
Rawlinson – Chapman
Als je anders bent dan anderen, voel je je soms heel alleen. Dat heeft Anders
ook. Hij wil niet schoppen, hij wil niet koppig zijn, hij wil gewoon anderen
helpen en vriendelijk doen. In de ogen van de anderen is hij dus geen echte
ezel....tot hij bewijst dat anders niet minder goed hoeft te zijn.
19
Poppentheater Wortel
www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27
3001 Heverlee
0486 45 12 54
[email protected]
6. Uitwerking thema “zien alle dieren er
hetzelfde uit?”
6.1.Voorbereidend gesprek
Laat de kinderen een aantal dieren opsommen. Zien deze dieren er hetzelfde uit? Wat
is er anders aan?
De meeste kinderen kennen wel een aantal dieren, vooral de huisdieren,
boerderijdieren en dieren zoals leeuwen, olifanten ed. De meeste kinderen weten dat
de krokodil een grote muil heeft, de giraf een lange nek enz. Waar de kinderen veel
minder over nagedacht hebben zijn de verschillen tussen de dieren zoals de vacht, het
aantal poten, …
6.2.Vakgerelateerde activiteiten
6.2.1. Wereldoriëntatie
- Verschillen in dieren:
Laat de kinderen aan de hand van foto’s de verschillen tussen dieren zien.
Je kan dit op allerlei manieren doen, bijvoorbeeld dieren die leven in het water,
in de lucht op het land. Je kan steeds een beetje gedetailleerder gaan. Dieren
met een vacht, schubben, … Dieren met poten, zonder poten, ….
6.2.2. Hoekverrijking
-
Zorgen voor verschillende plastieken dieren om mee te spelen
Boekjes over dieren in de boekenhoek
De poppenhoek: allerlei knuffels voorzien van dieren: een vogel, een slang, een
olifant, …
6.2.3. Beeldopvoeding
-
-
Een schaap maken met watten (voor de jongere kleuters watten op een
tekening van een schaap plakken)
Een rups maken met verf en je handen
Een krokodil maken met eierdozen
20
Poppentheater Wortel
www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27
3001 Heverlee
0486 45 12 54
[email protected]
-
Een slang maken (ook wiskunde activiteit)
 Bespreek deze knutselwerkje: wat heb je niet moeten maken bij een slang (poten),
waarvan heb je er bij de duizendpoot veel moeten maken (poten), wat heeft de bij
dat de andere niet hebben (vleugels), …
6.2.4. Zelfstandig spel
-
Met plasticine ontbrekende kenmerken van dieren aanvullen.
6.2.5. Nederlands, drama
-
Poppenkastverhaal met de dieren van de Axenroos
6.2.6. Wiskunde
-
Sorteeractiviteit met knuffels, de boerderijdieren bij de boerderijdieren enz.
2 dieren met een vacht zoeken, 2 dieren met schubben zoeken
6.2.7. Bewegingsopvoeding
-
De kinderen voeren opdrachten uit naargelang de kenmerken van het dier:
 Springen als een kikker, kangoeroe
 Sluipen als een kat
21
Poppentheater Wortel
www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27
3001 Heverlee
0486 45 12 54
[email protected]
 Slingeren als een aap
 Op 1 been staan als een flamingo
 …
Op het lied (zie volgend punt) “Ze kunnen zeggen wat ze willen” kunnen de
bewegingen meegedaan worden als opwarming.
6.2.8. Muzikale opvoeding
-
Liedje “Ze Kunnen Zeggen Wat Ze Willen”
(https://www.youtube.com/watch?v=bOej-ax85c0)
Ze kunnen zeggen wat ze willen maar de olifant
Die heeft de dikste billen van het hele land
En de giraf de allerlangste ne-e-ek
En het nijlpaard heeft de allergrootste bek bek bek
De flamingo heeft de allerdunste poten
De palmboom de allerhardste noten
De krokodil de allergrootste mo-o-ond
En de baviaan de aller roodste kont kont kont
Maar ze kunnen zeggen wat ze willen maar de olifant
Die heeft de dikste billen van het hele land
En de giraf de allerlangste ne-e-ek
En het nijlpaard heeft de allergrootste bek bek bek
De papagaai heeft de allergekleurdste kleren
De pauw de allermooiste veren
De mier heeft de allersterkste ru-u-ug
En de ergste prik komt van de mug mug mug
Maar ze kunnen zeggen wat ze willen maar de olifant
Die heeft de dikste billen van het hele land
En de giraf de allerlangste ne-e-ek
En het nijlpaard heeft de allergrootste bek bek bek
22
Poppentheater Wortel
www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27
3001 Heverlee
0486 45 12 54
[email protected]
6.2.9. Voorlezen / boekenhoek
Er bestaan heel wat boeken met dieren in de hoofdrol. Het boekje “Poten
omhoog!” waarop de voortelling gebaseerd is, is zeker geschikt aangezien de
verschillen tussen dieren hier ook aanbod komen. Verder vind je in de bib of in de
boekenwinkel een groot aanbod rond dit thema.
7. Korte samenvatting van het verhaal
Poten omhoog!
Catharina Valckx
De vader van Billy is een boef. Een gevaarlijke hamsterboef. En hij wil graag dat zijn zoon net zo'n
gevaarlijke boef wordt. Maar zover is het nog niet. 'Ik ben bang dat je te aardig bent, Billy,' zegt
vader op een dag. 'Hoezo, te aardig?' vraagt Billy. 'Nou, je bent veel te lief voor een boef. Ik zal je
leren hoe je een echte gevaarlijke hamsterboef wordt. Het eerste wat een boef moet leren,' legt de
vader van Billy uit, 'is andere dieren bang te maken. En dat gaat zo: je richt je wapen op een dier en
roept: "Poten omhoog!" Met een boevenstem natuurlijk.'
23
Poppentheater Wortel
www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27
3001 Heverlee
0486 45 12 54
[email protected]