brochure - Gemeente Zonnebeke

THE OLD
CONTEMPTIBLES
100 years later
Voorwoord | 1
COLOFON
Hoofdredactie & Coördinatie:
Communicatiedienst en dienst voor toerisme/
VOORWOORD
Memorial Museum Passchendaele 1917,
Zonnebeke
Teksten:
Dienst voor toerisme/
Memorial Museum Passchendaele 1917,
dienst cultuur, Zonnebeke
1914 – 1918, deze periode staat voor altijd in het collectief geheugen gegrift als de Eerste
Wereldoorlog. De Groote Oorlog was één van de eerste internationale conflicten ooit. Vier
jaar lang leverden soldaten en burgers uit meer dan 50 landen strijd in Europa en specifiek
ook in Vlaanderen. De oorlog heeft duidelijk zijn sporen nagelaten in het huidige landschap,
onze cultuur en ons onroerend erfgoed. Toch dient de aandacht vooral te gaan naar de vele
slachtoffers van de oorlog. Zij verdienen vandaag nog steeds een waardige nagedachtenis.
Vertaling:
Snelvertaler
Ontwerp & Prepress:
Chocolate Jesus Design, Beselare
Druk:
Drukkerij Lowyck, Oostende
Fotografie:
David Samyn – Westtoer,
Willy Roets, dienst voor toerisme/MMP1917
Zonnebeke, Guy Du Cheyne, Johan Vervaeck,
Freddy Lattré en Michiel Hendrickx
Zonnebeke heeft een rijke geschiedenis en
staat bekend als frontgemeente. Vooral de
wereldbekende deelgemeente Passendale
of ‘Passchendaele’ speelde in 1917 een
hoofdrol tijdens één van de gruwelijkste
veldslagen van de Eerste Wereldoorlog,
de Slag van Passendale. Er vielen meer dan
een half miljoen slachtoffers voor een terreinwinst van slechts enkele kilometers.
Kaarten:
Dienst voor toerisme/
Memorial Museum Passchendaele 1917,
Zonnebeke
Het spreekt dan ook voor zich dat in Zonnebeke, in de Westhoek en in gans België
verschillende evenementen en tentoonstellingen zullen georganiseerd worden
om de Groote Oorlog, exact 100 jaar geleden, op een gepaste wijze te herdenken.
In deze brochure vind je een overzicht van
de evenementen die in 2014 zullen plaatsvinden in de gemeente Zonnebeke. Het
aanbod is zeer verscheiden: tentoonstellingen, plechtigheden, maar ook muziek en
kunst spelen allemaal een rol in de eeuwherdenking van de Eerste Wereldoorlog.
Het programma van de gemeente Zonnebeke laat de bezoeker toe om de Groote
Oorlog vanuit verschillende dimensies te
bekijken. Op die manier wordt het verhaal
van de slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog eeuwig herdacht.
Deze informatie dateert van april 2014 en is
onder voorbehoud van fouten en wijzigingen.
© 2014, Gemeentebestuur Zonnebeke,
De Burgemeester, Dirk Cardoen
Langemarkstraat 8, 8980 Zonnebeke
De Schepen van Toerisme, Sabine Vanderhaeghen
2 | Colofon
Voorwoord | 3
INHOUDSTABEL
Voorwoord | 3
Jaarthema toegelicht: ‘The Old Contemptibles, 100 years later’ | 6
APRIL
SEPTEMBER
ANZAC Day | 9
Herdenkingsplechtigheid
Carabiniers-Grenadiers | 20
Erfgoeddag:
Tyne Cot Cemetery | 10
Opening Kenniscentrum | 11
Opening Amerikaanse noodwoning | 11
MEI
Black Watch | 12
JUNI
Kunsttentoonstelling
WARUM? - Ieder zijn oorlog | 13
AUGUSTUS
Via Dolorosa | 14
Tentoonstelling
‘The Old Contemptibles’ | 15
Opening Passchendaele Memorial
Park | 16
Living History ‘The Old Contemptibles’ | 18
OKTOBER
Lichtfront | 21
Dubbelplechtigheid 1914-2014 | 22
Concert: Home @ Xmas | 23
NOVEMBER
Passchendaele Ceremony 1914-2014 | 24
Inhuldiging Bedfordshire
Regiment Monument | 25
Boekenbeurs van de Westhoek | 26
11 november plechtigheid | 27
DECEMBER
De Franse winter | 28
De Bestanden | 29
Plechtigheid bij Schots monument aan de
Frezenberg | 19
Vooruitblik naar 2015 | 30
Toegankelijkheid | 32
4 | Voorwoord
© Michiel Hendrickx
Inhoudstabel | 5
JA ARTHEMA TOEGELICHT
‘THE OLD CONTEMPTIBLES,
100 YEARS LATER’
lopen. Omdat het Britse leger dreigde om-
zich klaar om met een beslissende aan-
singeld te worden, besliste de legertop om
val een doorbraak te forceren om zo naar
een tactische terugtocht te bevelen naar
Ieper op te rukken. Het Polygoonbos en de
Maubeuge. Drie dagen later, bij Le Cateau,
Nonnebossen werden veroverd, maar daar
kwam het tot een nieuw treffen. Een nieu-
liep de aanval vast tegen de ingegraven
we terugtrekking werd bevolen, ditmaal
Britse Guards van Generaal Fitz Clarence
tot aan de Marne.
die met hun snelvuur de Duitsers tegenhielden. De Eerste Slag bij Ieper liep hier
Na de slag bij de Marne op 5 en 12 sep-
ten einde en was na de terugtrekking uit
tember 1914 begon de ‘race to the sea’, een
Mons en Le Cateau een zoete overwinning
reeks van overvleugelingsoperaties van
voor de Britten.
beide kampen naar de kust toe. Halfweg
Tijdens het herdenkingsjaar 2014 wordt er gekozen voor het internationaal thema ‘The
Old Contemptibles, 100 years later’. De keuze voor dit thema is niet geheel toevallig. Het
Gemeentebestuur Zonnebeke streeft naar Toerisme+ en wil dus een meerstemmig en
ethisch herdenkingsprogramma aanbieden.
oktober 1914 kwamen de Britse troepen
In de eerste oorlogsmaanden verloor het
aan in Vlaanderen. Ieper werd een nieuw
BEF meer dan de helft van haar effectie-
strijddoel voor zowel de Duitse als geal-
ven. De oudgedienden werden gehuldigd
lieerde troepen. Dit kwam vooral door
met een speciale onderscheiding, de Mons
de tactische ligging en de centrale rol die
Star. Geen enkel leger slaagde erin om een
de stad toen speelde. Na enkele kleinere
definitieve doorbraak te forceren aan het
schermutselingen kwam het tot grotere
Westfront. De bewegingsoorlog was tot
gevechten op de heuvelkam ten oosten van
stilstand gekomen. De warme hoopvolle
Ieper, in een boog rond Bikschote, Lange-
zomer had plaatsgemaakt voor een ijs-
mark en Sint-Juliaan. Het was niet zozeer
koude, natte en ontnuchterende winter.
Bij het uitbreken van de oorlog beschik-
de Slag bij Mons maar in hun versie had
één grote veldslag, maar aaneenschake-
Honger, koude, ontbering, ziektes en dood
te Groot-Brittannië over een klein maar
de naam een andere inhoud, namelijk dat
lingen van bloedige confrontaties die we
waren dagelijkse gasten in de primitieve
goed getraind en uitgerust leger. De
van een taai en gehard leger.
samen de Eerste Slag bij Ieper noemen.
loopgraven. Niemand was immers op zo’n
British Expeditionary Force (BEF), zo-
Bij het uitbreken van de oorlog op 4
als het leger officieel werd genoemd,
augustus 1914 werd de mobilisatie in
Op 30 oktober viel Zandvoorde in Duitse
bestond slechts uit 160 000 man. De ‘Old
Groot-Brittannië nog op dezelfde dag af-
handen. De Britten met de Household Ca-
Midden november 1914 werden de uit-
Contemptibles’ is de bijnaam voor dit Brit-
gekondigd. Ondertussen waren de Duitse
valry, die zich in Zandvoorde verschanst
geputte beroepssoldaten grotendeels
se beroepsleger. De bijnaam werd door de
troepen bezig met hun opmars door Bel-
hadden, werden van de hoogte gedreven
afgelost door de Fransen en brachten ze de
Duitse keizer Wilhelm II geïntroduceerd
gië. Op 22 augustus marcheerden de
en moesten zich terugtrekken. De volgen-
winter door in de sector Ploegsteert, net
in augustus 1914 toen hij zijn bevelheb-
Britse troepen richting Belgische grens,
de dag probeerden Duitse troepen door
over de grens. De cartoonist Bruce Bairns-
bers orders gaf om het ‘contemptible little
bij Mons. De volgende dag al kwam het tot
te breken tussen Geluveld en Mesen. Sa-
father creëerde er zijn ‘Old Bill’ en tijdens
army’ van Groot-Brittannië te verplette-
de confrontatie tussen het Britse en Duit-
men met Wijtschate vielen deze dorpen in
het Kerstbestand verbroederden Britse en
ren bij Aix-en-Chapelle. De Britse soldaten
se leger. Het Duitse leger was verrast om
Duitse handen. Op 11 november maakten
Duitse soldaten er.
namen de geuzennaam met trots over na
al in Mons Britse troepen tegen het lijf te
de elitetroepen van de Pruisische Garde
6 | Jaarthema toegelicht
oorlog voorbereid.
Jaarthema toegelicht | 7
EVENEMENTEN
2014
ANZAC
DAY
25 april
kindvriendelijk
Op vrijdag 25 april 2014, ANZAC Day,
‘s Avonds wordt het tragische verhaal
wordt overal ter wereld de inzet van de
verteld van 3 Australische en 3 Nieuw-Zee-
Australische en Nieuw-Zeelandse troe-
landse broers die in een heel korte periode
pen herdacht. Op deze symbolische dag
het leven lieten in de Slag om Passendale.
ging het ‘Australian and New Zealand Army
Zij brachten het ultieme offer voor hun
Corps’ (ANZAC) in 1915 de Eerste Wereld-
land, maar lieten hun ouders verweesd
oorlog in met de landing op Gallipoli. In
achter.
Zonnebeke is het op deze vrijdag vroeg
dag met een ingetogen ‘Dawn Service’ op
De Koninklijke Fanfare Sint-Cecilia Zon-
Buttes New British Cemetery (Polygoon-
nebeke brengt het aangrijpend concert
bos) voor de gesneuvelde Australiërs en
‘Three brothers in arms’ waarin muziek,
Nieuw-Zeelanders, gevolgd door een ont-
zang en woord elkaar perfect aanvullen.
bijt.
De muziekvereniging krijgt hiervoor versterking uit Australië en Nieuw-Zeeland.
Na het ontbijt en de kransneerlegging aan
het gemeentelijk monument begeven we
ons richting Tyne Cot Cemetery voor een
herdenkingsplechtigheid.
Pendelbussen vanaf 05.15 uur aan de parking van
20.30 uur in kerk Zonnebeke |
het Kasteeldomein (Berten Pilstraat) richting
info en reservatie via Lieven Vandewiele |
Buttes New British Cemetery | Dawn Service om
[email protected] of
06.00 uur | herdenkingsplechtigheid Tyne Cot
GSM 0032 478 53 40 19
Cemetery om 09.15 uur | inschrijven voor ontbijt
Algemene informatie: Memorial Museum
vereist via E [email protected] of
T 0032 51 77 04 41 | gratis deelname
Passchendaele 1917 / Dienst voor Toerisme |
Berten Pilstraat 5A, BE-8980 Zonnebeke |
T 0032 51 77 04 41 | E [email protected]
8 | Voorwoord
APRIL 2014 | 9
ERFGOEDDAG
27 april |
Opening Kenniscentrum
Opening Amerikaanse
noodwoning
Het Memorial Museum Passchendaele 1917 opent, in samenwerking met de
Zonnebeekse Heemvrienden, haar gloednieuwe ‘Passchendaele Kenniscentrum’. In
de gerestaureerde pastorie, naar een ontwerp van de architect Huib Hoste, vind je
naslagwerken, historische kaarten, foto’s
en archieven over de Eerste Wereldoorlog
en de geschiedenis van de streek. In de komende herdenkingsjaren 2014-2018 wordt
het dé plaats waar onderzoekers, studenten en nieuwsgierigen terecht kunnen voor
historisch onderzoek of inlichtingen.
Op 27 april wordt ook de Amerikaanse
noodwoning van het Memorial Museum
Passchendaele 1917 plechtig geopend
in aanwezigheid van de US Embassy. In
2013 werd deze barak vanuit Wevelgem
naar Zonnebeke overgebracht. Dit mooie
gebouwtje uit 1922 is één van de laatste
getuigen van de vele noodwoningen die na
de oorlog in de Westhoek werden gebouwd.
De noodwoning vormt het decor voor een
tentoonstelling over de wederopbouw en
de Amerikaanse aanwezigheid in Vlaanderen tijdens de Eerste Wereldoorlog.
Tyne Cot Cemetery
Tyne Cot is de militaire begraafplaats met
het grootste aantal Britse gesneuvelden in
de wereld. Er zijn ongeveer 12 000 graven
waarvan slechts 4000 geïdentificeerd.
Onder de slachtoffers zijn er onder andere Vlamingen, Nederlanders, Tsjechen,
Zweden, Japanners en Amerikanen die
gestorven zijn in Britse dienst. Zij staken
grenzen over en verlegden grenzen. Kom
luisteren naar één van de gidsbeurten.
Afspraak op de parking waar je ontvangen
wordt met een kopje koffie.
Doorlopend open van 10.00 tot 18.00 uur | elke 20
minuten start een gidsbeurt van één uur | eerste
gidsbeurt om 10.00 uur | laatste gidsbeurt om
17.00 uur | Tyne Cot Cemetery, Tynecotstraat,
BE-8980 Zonnebeke (parking Vijfwegestraat)
Algemene informatie: Memorial Museum
Tijdens Erfgoeddag is er een kleine tentoonstelling met foto’s en verhalen van de
verschillende gesneuvelden en vermisten
van Tyne Cot Cemetery.
Passchendaele 1917 / Dienst voor toerisme |
Berten Pilstraat 5A, BE-8980 Zonnebeke |
T 0032 51 77 04 41 | E [email protected]
Doorlopend open van 10.00 tot 18.00 uur |
officiële opening om 10.30 uur |
Ieperstraat 1, BE-8980 Zonnebeke
Officiële opening om 11.00 uur
Algemene informatie: Memorial Museum
Passchendaele 1917 / Dienst voor toerisme |
Algemene informatie: Memorial Museum
Berten Pilstraat 5A, BE-8980 Zonnebeke |
Passchendaele 1917 / Dienst voor toerisme |
T 0032 51 77 04 41 | E [email protected]
Berten Pilstraat 5A, BE-8980 Zonnebeke |
T 0032 51 77 04 41 | E [email protected]
10 | APRIL 2014
APRIL 2014 | 11
BLACK
WATCH
3 mei |
Met taptoe
Onmiddellijk na een persconferentie start
één van de eerste belangrijke internationale herdenkingsplechtigheden op het
voormalige Westelijk front. De gereputeerde Schotse Black Watch Regimental
Association en de gemeente Zonnebeke
werkten samen een ambitieus project uit
rond de vorming van de Ieperboog. Op
3 mei zal het resultaat, een indrukwekkend bronzen beeld van een Highland soldaat, ingehuldigd worden op nagenoeg exact
dezelfde plaats die op 10/11 november 1914 de geschiedenis inging als ‘The Black Watch
Corner’.
Het monument op de zuidwestelijke hoek van het Polygoonbos zal niet alleen een permanent eerbetoon vormen aan de standvastigheid van het legendarische Black Watch
Regiment maar ook herinneren aan de vastberadenheid van de Britse ‘Old Contemptibles’
(Duitse spotnaam voor het Britse beroepsleger) in het algemeen.
Om dit belangrijk evenement extra in de verf te zetten, wordt de plechtigheid later op de
dag gevolgd door een avondtaptoe te Geluveld.
Deelnemers aan deze plechtigheid zijn de Koninklijke Scoutsharmonie St. Leo, Field Marshal Haig’s
Own Pipes & Drums, RBLS Passchendaele 1917 Pipes & Drums/ Flanders Memorial Pipeband, Ypres
Surrey Pipes & Drums, Drumband Koninklijke Fanfare Vrede en Eendracht Kachtem en last but not
least de met de Black Watch Association geaffilieerde Red Hackle Pipeband and Higland Dancers.
KUNSTTENTOONSTELLING
‘WARUM?’
15 juni – 21 september |
Ieder zijn oorlog
© Guy Du Cheyne
De tentoonstelling ‘WARUM? - Ieder zijn
oorlog’ brengt 26 beeldende kunstenaars
samen die elk hun eigen interpretatie geven omtrent het thema oorlog en vrede.
Oorlog vormt een thematiek die doorheen
de geschiedenis steeds de nodige aandacht
heeft mogen ontvangen. ‘De Groote Oorlog’
wordt vaak als metafoor gebruikt voor alle
oorlogen, voor elke vorm van onderdrukking, geweld of angst in een multiculturele wereld.
Kunstenaars willen dan ook graag expressie en vorm geven aan deze thematiek, maar natuurlijk is dit geen evidentie.
In de tentoonstelling ‘WARUM? – Ieder zijn oorlog’ brengt elke kunstenaar zijn eigen persoonlijke interpretatie van oorlog, geweld, onderdrukking of angst. Elke kunstenaar kiest
voor een eigen aanpak. Zowel protest, humor als oorlog in zijn meest primaire vorm komen
aan bod. Op die manier krijgt de bezoeker een andere kijk op dit thema. Engagement, nadenken en vooral herdenken vormen het uitgangspunt.
Frans Vercoutere: curator tentoonstelling
U vindt alle deelnemende kunstenaars op www.passchendaele.be.
Van 15 juni tot 21 september dagelijks toegankelijk van 09.00 tot 17.00 uur (uitgezonderd bibliotheek:
maandag van 09.00 tot 12.00 uur, dinsdag tot en met vrijdag van 14.30 tot 18.30 uur, zaterdag van 13.00
tot 17.00 uur) | locaties: bibliotheek De Letterschuur, kasteeldomein, Memorial Museum Passchendaele
1917, kerk Zonnebeke | kasteeldomein bereikbaar via Berten Pilstraat en Ieperstraat, BE-8980 Zonne-
Inhuldiging monument Black Watch 15.00 uur – Polygoonbos Zonnebeke | taptoe om 20.00 uur op
beke | cataloog gratis te verkrijgen in de bibliotheek en in het Memorial Museum Passchendaele 1917 |
het marktplein van Geluveld – tickets € 10 (VVK) en € 12 (ADD)
tentoonstelling is vrij toegankelijk
Algemene informatie: Memorial Museum Passchendaele 1917 / Dienst voor toerisme | Berten Pilstraat
Algemene informatie: dienst cultuur Zonnebeke | Langemarkstraat 8, BE-8980 Zonnebeke |
5A, BE-8980 Zonnebeke | T 0032 51 77 04 41 | E [email protected]
T 0032 51 48 00 61 | E [email protected]
12 | MEI 2014
JUNI 2014 | 13
VIA
DOLOROSA
AUGUSTUS - DECEMBER
TENTOONSTELLING
‘THE OLD CONTEMPTIBLES’
16 augustus – 14 december
De ‘Via Dolorosa’ of ‘Weg van het Lijden’ volgt de eerste oorlogsmaanden in België, vanaf
het oversteken van de Duitse grens, de terugtrekking van het Belgische en Britse leger tot
het vastlopen van het front in de Westhoek. 100 jaar later hebben twee Vlaamse (Diksmuide en Zonnebeke) en twee Waalse (Komen-Waasten en Mons) steden/gemeenten de handen
in elkaar geslagen om samen te werken en dit uniek herdenkingsproject te realiseren.
© David Samyn, Westtoer
Tijdens de periode van augustus tot en met december organiseren de vier partnergemeenten diverse activiteiten waaronder tentoonstellingen, gegidste bezoeken en living history.
De Via Dolorosa bus zal gedurende die maanden ook door het land trekken en stoppen
in diverse steden en gemeenten die belangrijke herdenkingen en evenementen organiseren. Binnenin wordt de bus ingericht als een gratis te bezoeken tentoonstellings- en
ervaringsplaats.
Bij het uitbreken van de oorlog beschikte Groot-Brittannië slechts over een klein, maar
goed getraind beroepsleger ‘The British Expeditionary Force (BEF)’. De ‘Old Contemptibles’ is de bijnaam die door de Duitse keizer Wilhelm II aan dit Britse beroepsleger werd
Meer informatie:
brochure ‘Via Dolorosa’
(beschikbaar zomer 2014)
gegeven.
De tentoonstelling brengt het verhaal van enkele van de ‘The Old Contemptibles’, meer
bepaald van 7 personages (4 Britten, 2 Duitsers en 1 Fransman) uit het eerste oorlogsjaar.
Kortom, een prachtige historische tentoonstelling met persoonlijke verhalen, sprekende
objecten en uniek fotomateriaal die je zeker moet gezien hebben.
De tentoonstelling opent voor het publiek op 16 augustus.
Tentoonstelling 16/08 tot en met 14/12 van 09.00 tot 17.00 uur | locatie: landhuis kasteeldomein Zonnebeke |
kasteeldomein bereikbaar via Berten Pilstraat 5A, BE-8980 Zonnebeke
Algemene informatie: Memorial Museum Passchendaele 1917 / Dienst voor toerisme |
Berten Pilstraat 5A, BE-8980 Zonnebeke | T 0032 51 77 04 41 | E [email protected]
14 | AUGUSTUS
Voorwoord 2014
AUGUSTUS 2014 | 15
© David Samyn, Westtoer
OPENING
PASSCHENDAELE
MEMORIAL PARK
16 augustus
kindvriendelijk
het tweede domein aan waarna het werd
heraangelegd.
In het nieuwe ‘Passchendaele Memorial
Park’ gaan erfgoed, natuur en recreatie
hand in hand. Voor de vele bezoekers aan
de Westhoek is het een niet te missen locatie.
Onder het ‘Impulsfonds 100 jaar Groote
Op zaterdag 16 augustus 2014 wordt ieder-
Oorlog’ lanceerde de Gemeente Zonne-
een uitgenodigd om het park officieel te
beke in 2010 het project ‘The Legacy of
openen. Vanaf 10.00 uur gaan de deuren
Passchendaele’. Het project richt zich tot
open voor het grote publiek en kan men
diverse doelgroepen die het vroegere slag-
genieten van een prachtig museumweek-
veld in Zonnebeke en haar erfgoed willen
end met tal van activiteiten: living history,
verkennen.
een veldmis op zondag, bezoek aan het
MMP1917 en de tentoonstelling ‘The Old
Een grote realisatie is de hereniging van
Contemptibles’.
het oude kasteelpark van Zonnebeke en
het nieuwe, rondom het landhuis Zonnedaele. Beide parken waren sinds 1960
gescheiden. In 2011 kocht de gemeente
Kasteeldomein bereikbaar via de Berten Pilstraat 5A, BE-8980 Zonnebeke
Algemene infor mat ie: Memorial Museum Passchendaele 1917 / Dienst voor toerisme |
Berten Pilstraat 5A, BE-8980 Zonnebeke | T 0032 51 77 04 41 | E [email protected]
16 | AUGUSTUS 2014
AUGUSTUS 2014 | 17
LIVING
HISTORY
16 – 17 augustus
kindvriendelijk
technieken en tactieken van de cavalerie
komen aan bod tijdens een voorstelling
die gebracht wordt door Duitse Ulanen en
Britse Lancers.
© Willy Roets
PLECHTIGHEID
BIJ SCHOTS
MONUMENT AAN
DE FREZENBERG
Verder dit weekend vind je er ook nog het
cinematheater die film en nieuws brengt
Tijdens het weekend van 16 en 17 augustus
uit 1914. Daarnaast is er een reizend
vindt in het kasteeldomein van Zonnebeke
Edwardiaans museum met boeiende we-
een uniek historisch evenement plaats met
tenschappelijke curiosa en weetjes. Met
meer dan 200 WO I-figuranten uit binnen-
de velddienst zondagvoomiddag voor het
en buitenland.
kasteel, verzorgd met gratis thee en tom-
17 augustus
my cake, herdenken we de slachtoffers van
Bij deze editie staat alles in thema van
WO1.
1914, the Old Contemptibles. Er zal dus
extra aandacht gegeven worden aan de
Geschiedenisbeleving en herdenking ge-
troepen anno 1914.
bracht op een zeer toegankelijke manier
voor heel het gezin. Een niet te missen
Het eerste oorlogsjaar is ook het einde
evenement!
van de ‘Belle Epoque’ van de cavalerie. De
© Johan Vervaeck
Op 17 augustus is er een officiële plechtigheid bij het Schots monument aan de
Frezenberg.
Living history 16/08 van 10.00 tot 18.00 uur en op 17/08 van 10.00 tot 17.00 uur | voorstelling cavalerie
Algemene informatie: Memorial Museum
op 16/08 en 17/08 van 14.00 tot 16.00 uur (betalend) | veldmis op 17/08 om 10.00 uur | kasteeldomein
Passchendaele 1917 / Dienst voor toerisme |
Zonnebeke (toegankelijk via de Berten Pilstraat 5A, BE-8980 Zonnebeke)
Berten Pilstraat 5A, BE-8980 Zonnebeke |
Algemene informatie: Memorial Museum Passchendaele 1917 / Dienst voor toerisme | Berten Pilstraat
T 0032 51 77 04 41 | E [email protected]
5A, BE-8980 Zonnebeke | T 0032 51 77 04 41 | E [email protected]
18 | AUGUSTUS 2014
© Johan Vervaeck
AUGUSTUS 2014 | 19
HERDENKINGSPLECHTIGHEID
CAR ABINIERS - GRENADIERS
28 september
LICHTFRONT
17 oktober
poort en Ploegsteert met fakkels zullen
verlichten. Naast deze frontlinie van licht
zullen er in de negen betrokken gemeenten ook artistieke vuurinstallaties worden
opgesteld, geïnspireerd op de historische achtergrond van negen historische
plaatsen (Ganzenpoot in Nieuwpoort, de
© Willy Roets
Op zondag 28 september 2014 is het exact 96 jaar geleden dat onder leiding van Koning
Albert I het groot geallieerd offensief losbrak dat een einde maakte aan de Eerste Wereldoorlog.
Net zoals het jaar daarvoor in 1917, lag Passendale in het brandpunt van de strijd. Na enkele
dagen van hevige gevechten werden de puinen ervan uiteindelijk ingenomen door de Belgische Carabiniers en Grenadiers. Nog steeds wordt dit belangrijk feit uit onze geschiedenis
jaarlijks herdacht.
De herdenking start met een eucharistieviering om 10.00 uur in de St.- Audomaruskerk te
Passendale gevolgd door een plechtigheid bij het monument voor de gesneuvelden en een
plechtigheid bij de gedenkplaten aan het oud gemeentehuis. Daarna wordt er een optocht
gehouden door de 4e Regiment Karabiniersstraat om een plechtigheid te houden bij de
gedenkplaat van de Grenadiersstraat.
De provincie West-Vlaanderen en 8 west-
IJzertoren in Diksmuide, Drie Grachten in
hoekgemeenten waaronder Zonnebeke
Houthulst, Hill 60 in Ieper, het Soldaten-
geven op 17 oktober het startschot van een
friedhof in Langemark-Poelkapelle, Tyne
groot participatief evenement: Lichtfront
Cot Cemetery in Zonnebeke, Pool of Peace
’14.
in Heuvelland, het voetbalveld in Mesen en
Memorial to the Missing in Ploegsteert).
Met Lichtfront ’14 volgen we de frontli-
Daarnaast zal ook de namenlijst van de
nie zoals die tot stand kwam in het najaar
600 000 slachtoffers die vielen op Belgi-
van 1914 na de onderwaterzetting eind
sche bodem geprojecteerd worden op het
oktober. ’s Nachts zagen de verschillen-
Albert-I monument in Nieuwpoort, de IJ-
de troepen de lichtjes van de vijandelijke
zertoren in Diksmuide en de Belforttoren
partij.
in Ieper.
Tijdens het openingsweekend van Gone-
Lichtfront ’14 zal in zijn geheel zorgen voor
West willen we deze lijn terug oplichten
een diep reflectief moment waar de aan-
door middel van 8500 participanten die
dacht volledig gaat naar alle slachtoffers
de afstand tussen het strand van Nieuw-
van het conflict.
Algemene informatie: Memorial Museum Passchendaele 1917 / Dienst voor Toerisme | Berten Pilstraat
Dit evenement maakt deel uit van GoneWest, de culturele herdenking van WO I door de Provincie
5A, BE-8980 Zonnebeke | T 0032 51 77 04 41 | E [email protected]
West-Vlaanderen. Meer info op www.gonewest.be.
20 | SEPTEMBER 2014
OKTOBER 2014 | 21
DUBBELPLECHTIGHEID
1914 - 2014
26 oktober
HOME
@XMAS
25 en 26 oktober
voor iedereen een droom en het symbool
Op zondag 26 oktober 2014 vinden er en-
van het verlangen om thuis te komen. Ie-
kele officiële plechtigheden plaats en dit
dereen hoopt terug te kunnen leven in een
ter herdenking van de Slag van Geluveld
wereld waar vrede heerst. Om dit verhaal
en de Slag van Zandvoorde. In Geluveld
te vertellen, werd een volledig nieuwe
worden de Worcesters en de South Wales
muzikale creatie gecomponeerd. De hoofd-
Borderers herdacht. In Zandvoorde gaat
personages worden vertolkt door een klein
de aandacht uit naar de Household Caval1914 - Leontien is een jong meisje dat in
schillende andere ensembles, harmonie
wordt er ook een monument onthuld aan
Geluveld woont. In de Westhoek wordt een
en fanfares illustreren en ondersteunen
de kerk van Zandvoorde.
conflict uitgevochten dat elke verbeelding
de personages verder muzikaal. Het koor
tart. Dit betekent niet alleen het einde van
levert commentaar zoals het dat deed in de
de oude wereld, maar het verandert ook de
antieke tragedies.
Plechtigheid Zandvoorde om 10.00 uur |
Plechtigheid Geluveld om 11.30 uur
Algemene informatie: Memorial Museum
Passchendaele 1917 / Dienst voor toerisme |
© David Samyn, Westtoer
ensemble van strijkers en piano. De ver-
ry en de Welsh Fusiliers. Voor deze laatste
Berten Pilstraat 5A, BE-8980 Zonnebeke |
T 0032 51 77 04 41 | E [email protected]
levens voorgoed van wie de oorlog overleeft. Leontien ziet haar dorp in enkele
maanden veranderen in een slagveld. In
de laatste dagen van oktober 1914 wordt
het dorp volledig verwoest.
Home@Xmas vertelt het verhaal vanuit het standpunt van verschillende
personages. Ook voor de tegenstander is
de oorlog een even grote verschrikking.
In die donkere maanden blijft Kerstmis
Het geheel wordt gebracht door Michael Vancraeynest (componist, regisseur en dirigent),
Dirk Ooms (tekstcreatie), Greet Samyn (verteller), een jeugdensemble samengesteld uit de
Koninklijke Harmonie Sint-Cecilia Beselare, de
Koninklijke Fanfare Sint-Cecilia Passendale,
de Koninklijke Fanfare Sint-Cecilia Zonnebeke,
RBLS Passchendaele 1917 Pipes & Drums en een
nieuw samengesteld professioneel ensemble en
koor.
25/10 om 17.00 uur (première) en om 20.00 uur kerk Zandvoorde | 26/10 om 17.00 en om 20.00 uur kerk
Geluveld | prijs: € 5 enkel in voorverkoop
Algemene informatie: Memorial Museum Passchendaele 1917 / Dienst voor toerisme | Berten Pilstraat
5A, BE-8980 Zonnebeke | T 0032 51 77 04 41 | E [email protected]
22 | OKTOBER 2014
OKTOBER 2014 | 23
PASSCHENDAELE
CEREMONY 1914-2014
10 november
INHULDIGING
MONUMENT
BEDFORDSHIRE
REGIMENT
De inname van de puinen van het dorp Passendale door Canadese troepen op 10 november
1917 vormde het orgelpunt van van één van de meest dramatische slagen van de Eerste
Wereldoorlog. Ruim drie maanden en bijna 500 000 slachtoffers na de start van de campagne maakten de efficiënte Canadezen zo een einde aan een campagne waarbij troepen
uit alle delen van het Britse Rijk en Frankrijk het Duitse leger van de eerder onopvallende
heuvelrug probeerden verdrijven.
10 november
Op 10 november wordt om 16.00 uur het
monument voor het Bedfordshire Regiment ingehuldigd.
De tot een klassieker uitgegroeide Passchendaele Ceremony is echter niet gericht op het
verhaal van winnaars en verliezers, maar op het herdenken van menselijke waarden, ongeacht de nationaliteit. Het mag dan ook geen verwondering wekken dat het enkele jaren
geleden één van de eerste plechtigheden in Vlaanderen werd waar Canadese, Belgische en
Duitse troepen gezamenlijk door het dorp marcheerden ter herdenking van de kameraden
die hen honderd jaar geleden voorgingen. De ceremonie start met een ingetogen reflectie
bij Crest Farm Canadian Memorial, gevolgd door een fakkeltocht door de Canadalaan. Die
optocht volgt het traject van de bloedige laatste honderden meter van de aanval en eindigt
in het historische ‘Passchendaele’.
Na de plechtigheid worden alle deelnemers uitgenodigd op een openluchtreceptie.
Algemene informatie: Memorial Museum Passchendaele 1917 / Dienst voor toerisme | Berten
Algemene informatie: Memorial Museum Passchendaele 1917 / Dienst voor toerisme | Berten Pilstraat
Pilstraat 5A, BE-8980 Zonnebeke | T 0032 51 77
5A, BE-8980 Zonnebeke | T 0032 51 77 04 41 | E [email protected]
04 41 | E [email protected]
24 | NOVEMBER 2014
© Freddy Lattré
NOVEMBER 2014 | 25
BOEKENBEURS
11 november
PLECHTIGHEID
11 NOVEMBER
Gemeentelijke plechtigheid om 10.00 uur met
kransneerlegging aan het oorlogsmonument.
Locatie: nog te bepalen.
Op dinsdag 11 november organiseert het
De inrichters slagen er steeds opnieuw in
Memorial Museum Passchendaele 1917
de meest omvangrijke collectie nieuwe
samen met de Zonnebeekse Heemvrien-
en tweedehandse boeken over de Eerste
den een internationale boekenbeurs van
Wereldoorlog bijeen te garen in een en
de Westhoek. Deze boekenbeurs is een
dezelfde locatie. Kwaliteit staat voorop.
gegeven geworden tijdens de jaarlijkse her-
Er komen immers ook gespecialiseer-
denking van de Wapenstilstand. Dit jaar
de Britse uitgevers op de boekenbeurs
gaat de beurs door op een nieuwe locatie in
af. Daarnaast is een ruim assortiment
PC de Craeye te Passendale, het dorp dat
lectuur te vinden over de Tweede Wereld-
dat bekend staat om één van de gruwelijk-
oorlog, lokale geschiedenis, heemkunde,
ste veldslagen uit de Eerste Wereldoorlog.
genealogie, volkskunde, hekserij en zelfs
Algemene informatie: Memorial Museum Passchendaele
1917 / Dienst voor toerisme | Berten Pilstraat 5A,
BE-8980 Zonnebeke | T 0032 51 77 04 41 |
E [email protected]
antiquarische pareltjes.
Van 09.00 tot 18.00 uur | PC de Craeye, Kraaiveldstraat 8, BE-8980 Passendale | gratis
Algemene informatie: Memorial Museum Passchendaele 1917 / Dienst voor toerisme | Berten Pilstraat
5A, BE-8980 Zonnebeke | T 0032 51 77 04 41 | E [email protected]
26 | NOVEMBER 2014
NOVEMBER 2014 | 27
DE FR ANSE
WINTER
DE BESTANDEN:
DE KLEINE VREDE
13 december
13 december
Kerst 1914. In een sma lle strook niemandsland ontstonden op een groot aantal
plaatsen spontane verbroederingen tussen de
vijandelijke troepen. De contacten verliepen
hoffelijk, ongewapend, vriendelijk en soms
© Guy Du Cheyne
uitgelaten. Soldaten verrasten elkaar met iets
lekkers, een geschenk of een lied. In dit niemandsland werden muzikale grenzen verlegd, liederen
Midden november 1914 werden de uit-
over de grens. Tijdens het Kerstbestand
en enthousiasme werden uitgewisseld. Het teken dat de kerstbestanden in de verwoeste streek
geputte Britse beroepssoldaten afgelost
verbroederden Britse en Duitse solda-
hebben gegrift, is universeel en van alle tijden. De Bestanden brengt deze periode in herinnering.
door de Fransen. Het front was inmiddels
ten er. Ondanks de zware gevechten de
vastgelopen en er ontstond er een heuse
dag voor Kerstavond ontstond er ook bij
stellingenoorlog met primitieve loopgra-
de Reutel te Beselare een kort Kerstbe-
ven. Regelmatig waren er pogingen om de
stand tussen Duitse en Franse troepen.
situatie te veranderen, maar telkens zon-
Er werden aan beide zijden kerstliederen
der succes.
De rode draad in het concert ‘De Kleine Vrede’
Er worden een beperkt aantal kerstliederen
is een vijftal brieven die verteld worden
gebracht in een eigentijdse bewerking. De
vanuit het oogpunt van een soldaat aan het
hoofdmoot van het concert wordt echter
front. Het concert start met een verwijzing
een speciaal repertoire, gecreëerd voor deze
gezongen en even was er een kleine vrede.
naar november-december 1914. De troepen
productie. De Kleine Vrede eindigt met een
hebben zich aan beide zijden ingegraven. Er
verwijzing naar de actualiteit.
Intussen gingen de seizoenen voorbij en
Op 13 december 2014 worden de Fransen
heerst een grote moedeloosheid en de barre
werd het stilaan winter. Die eerste oor-
herdacht en dit met een plechtigheid aan
logswinter was misschien wel de hardste
het Frans monument bij Broodseinde
uit de hele oorlog omdat er niemand echt
en op de Franse militaire begraafplaats
voorbereid was. Allen hadden ze verwacht
St. Charles de Potyze in Ieper. Na deze
dat de oorlog zou afgelopen zijn tegen
plechtigheden is er de boekvoorstelling
Kerstmis. De Britse troepen brachten de
van Guido Galloo.
winter door in de sector Ploegsteert, net
10.00 uur plechtigheid aan Broodseinde | 11.00 uur plechtigheid Potyze | 12.00 uur boekvoorstelling
weersomstandigheden zorgen evenmin voor
optimisme.
Het concert is een onderdeel van het
Bestandenweekend met daarnaast optredens
in Wervik en Houthulst.
Centraal in de productie staat ‘Het Kerstbestand 1914’. Op verschillende plaatsen aan het
front verbroederden beide kampen. De oorlog
wordt even vergeten, maar de oorlogsleiding
Wouter Vandenabeele tekende voor deze productie en schreef alle arrangementen. Muzikaal
wordt hij ondersteund door een aantal muzikan-
grijpt in en maakt snel een einde aan de toe-
ten van Olla Vogola en hij krijgt versterking van
stand.
een aantal Franse groepen.
20.00 uur in kerk Beselare
Algemene informatie: Memorial Museum Passchendaele 1917 / Dienst voor toerisme | Berten Pilstraat
Algemene informatie en reservatie: dienst cultuur Zonnebeke, Langemarkstraat 8, BE – 8980 Zonnebeke
5A, BE-8980 Zonnebeke | T 0032 51 77 04 41 | E [email protected]
| E [email protected] | T 0032 51 48 00 61 | prijs: € 12 (VVK) en € 13 (ADD)
28 | DECEMBER 2014
DECEMBER 2014 | 29
VOORUITBLIK EVENEMENTEN 2015:
CHILDREN OF THE EMPIRE
25 - 26 april 2015 | Concert ‘Children of the Empire’
In het kader van het cultureel programma ‘Gone West ’ organiseert de Provincie
West-Vlaanderen in het kasteeldomein van Zonnebeke een internationaal muziekspektakel met als thema ‘Children of the Empire’. Er staan 3 optredens geprogrammeerd: twee
op zaterdag en één op zondagavond.
24 april – 15 december 2015 | Tentoonstelling ‘Decoding the Front’
In april 2015 opent het Memorial Museum Passchendaele 1917 een prestigieuze tentoonstelling rond internationale communicatie in de Eerste Wereldoorlog.
25 april 2015 | 100 year 2nd Battle of Ypres – 48th Highlanders
Onder voorbehoud
25 april 2015 | ANZAC Day Ceremony
Op 25 april 2015 zal het dag op dag honderd jaar geleden zijn dat Australiërs en NieuwZeelanders landden op Gallipolli, waardoor de ‘Groote Oorlog’ ook voor hen begon. Beiden
kwamen pas in 1917 naar Vlaanderen voor de bloedige Slag bij Passendale. ANZAC Day begint traditioneel met een ‘Dawn Service’ op Buttes New British Cemetery (Polygon Wood).
Flanders Scottish Memorial Day – Kasteeldomein
Zonnebeke
26 april 2015 |
Op zondag 26 april focust de Flanders Scottish Memorial Day op de Schotse gemeenschappen en tradities in Canada, Australië en Nieuw-Zeeland. Vooral binnen het Canadese leger
zijn verschillende Schotse bataljons opgericht. Een evenement met onder meer Highland
Games, Pipe Bands, Schotse delicatessen en rijke tradities.
100-jarige herdenking van ‘Battle of Frezenberg’
– Princess Patricia’s Canadian Light Infantry
8 mei 2015 |
Herdenkingsplechtigheid Carabiniers –
Grenadiers te Passendale
Eind September |
10 november 2015 | Passchendaele Ceremony 2015
Herdenkingsevenement voor het einde van de Slag van Passendale met plechtigheid aan
het Crest Farm Memorial en fakkeltocht richting Passendale kerk. De plechtigheid zal
opgebouwd worden rond het leven van de Canadezen die hier zijn geweest in 1915 en 1917.
11 november 2015 | Boekenbeurs van de Westhoek
Boekenbeurs met internationale standhouders en duizenden nieuwe boeken over de Westhoek en Wereldoorlog I.
30 | Vooruitblik 2015
| 31
© DavidVoorwoord
Samyn, Westtoer
TOEGANKELIJKHEID
Het Gemeentebestuur van Zonnebeke
streeft naar een comfortabele toegankelijkheid voor iedereen en dit voor alle
geplande activiteiten. Voor meer informatie omtrent de toegankelijkheid (parking, openbaar vervoer,
toiletten) van een specifiek evenement kun
je terecht bij de dienst voor Toerisme van
Zonnebeke en op de website
www.passchendaele.be.
Tijdens het evenement zal er een medewerker of vrijwilliger de functie van steward
op zich nemen en ter beschikking staan
voor extra begeleiding voor mensen met
een beperking.
32 | Toegankelijkheid