Gemeente Waterland
CM
Å
Zaanstreek-Waterland
Gemeente Waterland
1 3 MRĨ 2014
1 3 MRT 2 0 U
INGEKOMEN
GESCAND
Uw brief d.d.:
Uw kenmerk:
Ons kenmerk:
Afdeling:
Behandeld door:
Telefoon/Mobiel nr.:
E­mail:
Datum:
Onderwerp:
Aan de gemeenteraden van de gemeenschappelijke
regeling GGD Zaanstreek­Waterland
Dir­2014­000448
Bedrijfsvoering
drs. J. Riensema
075 ­6519292
[email protected]
11 maart 2014
Kadernota 2015
Geachte Gemeenteraad,
Hierbij sturen wij u, ter informatie, de kadernota 2015­ 2018 van de GGD Zaanstreek­Waterland. De
kadernota vormt de opmaat voor de programmabegroting 2015. In de kadernota wordt op hoofdlijnen
de inhoudelijke en financiële ontwikkelingen gemeld binnen de gemeenschappelijke regeling. De
kadernota geeft, in financieel opzicht, een doorkijk tot en met 2018.
In de kadernota zijn verder de algemene uitgangspunten voor de begroting 2015 en volgende jaren
weergegeven. Daarnaast wordt invulling gegeven aan een nieuwe taakstellende bezuiniging. In de
vergadering van het algemeen bestuur op 6 maart 2014 is de bezuiniging vastgesteld op 4,25 7o (een
bedrag van C 423.100). De geprognosticeerde bijdrage 2015 voor uw gemeente treft u in hoofdstuk 5
van de kadernota aan.
0
Wij sturen u in aanvulling op deze kadernota een afzonderlijk document waarin inzicht wordt gegeven
in de taken die de GGD Zaanstreek­Waterland in de gemeenschappelijke regeling uitvoert. In het
document "Taken in de gemeenschappelijke regeling GGD Zaanstreek­Waterland" is ook algemene
informatie over de gemeenschappelijke regeling opgenomen. Dit boekwerkje kan benut worden voor
nieuwe raadsleden die, na de gemeenteraadsverkiezingen van 19 maart as., worden benoemd.
Met vriendelijke groet,
Namens het Dagelijks Bestuur van de GGD Zaanstreek­Waterland,
drs. G. Nijenhuis
Voorzitter van het Dagelijks Bestuur
drs. J.P. Detering
Secretaris van het Dagelijks Bestuur
Hoofdvestiging
. 54 54
Website: www.ggclzw.nl
E­mail: [email protected]
KvK: 34370893
r
á
Zaanstreek-Waterland
•3
í.
•
ì
m
J
m
mÊĚĽ
mm
m
mm
a
Planning en Control Cyclus
Kadernota 2015
ü
Inhoudsopgave
Inleiding
1.
Financiële bijdrage 2015 en volgende jaren
5
2.
Invulling van de bezuinigingsopdracht per programma
5
2.1
(Wettelijke) taken die door de GGD worden uitgevoerd
6
2.2
Invulling van de bezuiniging
6
Programma 1: Epidemiologie, beleid en gezondheidsbevordering
Programma 2: Algemene gezondheidszorg
Programma 3: Maatschappelijke gezondheidszorg
Programma 4: Jeugdgezondheidszorg
Programma 5: Geneeskundige organisatie in de regio
Paragraaf:
Bedrijfsvoering
6
8
10
10
12
12
2.3
14
Financiële effecten bezuinigingen
3.
Uitgangspunten begroting 2015-2018
16
4.
Ontwikkelingen per programma
18
Programma 1: Epidemiologie, beleid en gezondheidsbevordering
Programma 2: Algemene gezondheidszorg
Programma 3: Maatschappelijke gezondheidszorg
Programma 4: Jeugdgezondheidszorg
Programma 5: Geneeskundige organisatie in de regio
Paragraaf:
Bedrijfsvoering
18
18
19
21
21
22
Bijdrage per gemeente 2015-2018
23
5.
Bijlage
333
Document "Taken in de gemeenschappelijke regeling GGD Zaanstreek-Waterland"
Zaanstreek-Waterland
rum
2014.1.2
Planning en Control Cydus
Kadernota 2015
QÍKZ'
Inleiding
Hierbij bieden wij u de kadernota 2015- 2 0 1 8 aan. De kadernota vormt de opmaat voor de
programmabegroting 2015. In de kadernota wordt op hoofdlijnen de inhoudelijke en financiële
ontwikkelingen gemeld binnen de gemeenschappelijke regeling in het jaar 2015 en geeft een doorkijk
naar de jaren die daarop volgen (t/m 2018).
Centraal in de kadernota 2 0 1 5 staat de bezuinigingsopdracht voor 2015.
De financiële armslag voor gemeenten verslechtert de komende jaren opnieuw. Dit vertaalt zich door
naar de gemeenschappelijke regeling. Het bestuur heeft bij de vaststelling van de begroting 2 0 1 4 de
opdracht neergelegd om ingaande 2015 met nieuwe bezuinigingsvoorstellen te komen. Op 6 maart
2 0 1 4 heeft het algemeen bestuur van de GGD Zaanstreek-Waterland besloten tot een bezuiniging van
É 423.100, dit is ongeveer 4 , 2 5 Zo van de gemeentelijke bijdrage (over 2014).
0
In deze nota treft u de invulling van de bestuursopdracht aan.
Verder bezuinigen is geen eenvoudige opgave gezien de eerdere bezuinigingen die door de GGD zijn
doorgevoerd (met ingang van begrotingsjaar 2 0 1 1 5 Zo en met ingang van begrotingsjaar 2 0 1 4 nog
eens 4,5 zo). De maatregelen die worden voorgesteld grijpen in op het niveau en de wijze van
dienstverlening van de GGD. Bij de voorbereiding van de opties tot bezuiniging is door het
management van de GGD uiteraard zorgvuldig de afweging gemaakt om de dienstverlening op een
acceptabel niveau te kunnen waarborgen. Van belang is daarnaast om als organisatie flexibel te zijn
en te blijven om mee te kunnen gaan in de veranderde omgeving (transities in het sociaal domein).
Waar mogelijk is verder de strategische agenda 2 0 1 3 - 2 0 1 6 betrokken om aan te sluiten bij de keuzes
en accenten die in het bestuur zijn gemaakt danwel gelegd.
0
0
Naast ingrepen in de dienstverlening is ook wederom kritisch gekeken naar bezuinigingsmogelijkheden
op de interne kosten (de overhead). Ondanks dat het management van de GGD begrip heeft voor de
noodzaak tot bezuinigen kan niet onvermeld blijven dat de opties die worden voorgesteld personele
consequenties hebben. Dit betreuren wij gezien het goede werk dat onze professionals voor onze
burgers van de regio doen en de inzet waarmee ze hun werkzaamheden uitvoeren.
De bezuinigingen, opgenomen in hoofdstuk 2 van deze nota, vormt het zwaartepunt van de
kadernota. Daarnaast zijn in deze kadernota de uitgangspunten voor de begroting 2015 vermeld.
Nadrukkelijk wordt aangegeven dat er geen rekening is gehouden met een eventuele indexatie van de
lonen op grond van de nieuwe CAO. De uitkomsten zijn bij het opstellen van deze kadernota nog niet
duidelijk. Er is alleen rekening gehouden met een index van 0,5 Zo in verband met bijstelling van
sociale premies.
0
Verder wordt globaal inzicht gegeven in ontwikkelingen voor 2015. De opbouw van de kadernota is als
volgt. In hoofdstuk 1 is een samenvatting opgenomen van de geprognosticeerde financiële bijdrage
over 2 0 1 5 t/m 2 0 1 8 inclusief de bezuinigingen. In hoofdstuk 2 worden de opties tot bezuinigen nader
toegelicht Ook worden in dit hoofdstuk de effecten en de risico's die de bezuinigingen met zich
meebrengen benoemd. Bij de bezuinigingen op de formatie is het uitgangspunt dat er geen sprake is
van gedwongen ontslagen. De bezuiniging op de formatie worden gerealiseerd door, waar mogelijk,
beëindiging van inhuur via een bureau, natuurlijk verloop (ontslag op basis van leeftijd of eigen
verzoek) en herplaatsing. In hoofdstuk 3 zijn de algemene uitgangspunten voor de begroting 2 0 1 5 en
volgende jaren weergegeven. In hoofdstuk 4 zijn per programma belangrijke ontwikkelingen gemeld.
Naast de vijf programma's zijn uiteraard ook de ontwikkelingen met betrekking tot de interne
organisatie (paragraaf bedrijfsvoering) weergegeven. In hoofdstuk 5 treft u, indicatief, de bijdrage
voor 2015 en volgende jaren per gemeente aan.
Aanvullend op deze kadernota is een afzonderlijke nota opgesteld waarin inzicht wordt gegeven in de
taken die de GGD Zaanstreek-Waterland in de gemeenschappelijke regeling uitvoert en op welke
(wettelijke) basis de GGD deze uitvoert.
as®
Zaanstreek-Waterland
A
ISO
OOOl
2014.1.2
Planning en Control Cyclus
Kademota 2015
/900i\
HKZ
CHKZ\
Vanuit het bestuur is nadrukkelijk gevraagd om dit in beeld te brengen. Wij hebben gemeend naast
dit inzicht er goed aan te doen om algemene informatie over de gemeenschappelijke regeling GGD
Zaanstreek-Waterland op te nemen. Dit boekwerkje kan tevens benut worden voor nieuwe
bestuursleden en raadsleden die na de gemeenteraadsverkiezingen van
19 maart as worden benoemd.
Dagelijks Bestuur GGD Zaanstreek-Waterland
6 maart 2014
333
4
2014.1.2
Planning en Control Cydus
Kademota 2015
A
150
0OO1
f 9HKZ
00i\
ÇHKZX
1
De financiële bijdrage voor 2015 en volgende jaren
Samengevat ziet de totale gemeentelijke bijdrage voor 2015 en volgende jaren er als volgt uit. Daarbij
is rekening gehouden met een bezuiniging van 4,25 7o en een -bedrag van C 423.100.
0
2014
2015
2016
2017
2018
10.012.996
10.012.996
10.012.996
10.012.996
10.012.996
48.000
48.240
48.481
48.724
20.000
20.200
20.402
20.606
68.000
68.440
68.883
69.330
Financieel meerjarenperspectief
Begrotingsaldo
zie blz 15
Autonome ontwikkelingen
Loonindex 0,5 Zo ivm werkgeverspremies
zie blz 15
zie blz 15
a
Bedrag prijsindex
Opties tot bezuiniging
Proaramma 1 EBG
Verminderen formatie 0,4 fte epidemeologie
zie blz 7
-30.000
-30.000
-30.000
-30.000
Verminderen formatie 0,1 fte afdelingshoofd
zie blz 7
-11.500
zie blz 7
-33.800
-11.500
-33.800
-11.500
Beëindiging activiteiten VETC, 0,5 fte
Proaramma 2 AGZ
-11.500
-33.800
pm
pm
pm
pm
zie blz 10
-37.600
-37.600
-37.600
-37.600
zie blz 10
zie blz 11
-25.000
-37.500
-21.200
-160.400
zie blz 12
zie blz 12
-10.000
-7.500
-160.400
-10.000
-7.500
-21.200
-160.400
-50.000
-21.200
zie blz 11
-12.500
-21.200
-160.400
-10.000
-7.500
-10.000
-7.500
zie blz 13
-7.100
-14.000
-40.000
-7.100
-14.000
-40.000
-7.100
-14.000
-40.000
-14.000
-40.000
-2.500
-2.500
-5.000
-2.500
-5.000
-30.000
pm
-30.000
pm
Onderzoek naar verminderen fte medisch milieukunde zie blz 8
Proaramma 3 MGZ
Verlagen aantal meldingen Meldpunt, 0,5 fte
Proqramma 4 JGZ
Werkwijze Ie contactmoment VO, vermindering fte
Terugdringen indicatief moment, vermindering fte
Afname van het aantal kinderen, vermindering fte
Aanpassen contract beveiligde koelkasten
Ondersteuning overleg jeugd, verminderen 0,1 fte
Paraqraaf bedriifsvoerinq (overhead")
Verminderen formatie 0,1 fte personeelsadministratie
Verlaging budget wervingskosten
zie blz 13
zie blz 13
Afstoten nevenlocatie Purmerend
Representatiekosten personeel
zie blz 13
zie blz 13
Beëindiging software tijdregistratie
Verlaging budget drukwerk en porto
Onderzoek inkomsten uit verhuur ruimte Vurehout
zie blz 14
zie blz 14
Geen mogelijkheid verkoop verlofuren
zie blz 14
-5.000
-30.000
pm
Totaal bezuinigingen
Totaal bijdrage gemeenschappelijke regeling
10.012.g96
-2.500
-5.000
-30.000
pm
pm
pm
pm
-435.600
-448.100
-460.600
9.657.896
9.645.836
9.633.779
9.621.726
e
Nadrukkelijk wordt opgemerkt dat de totale bijdrage indicatief is en op totaalniveau van de GGD. Bij
het opstellen van de programmabegroting 2015-2018 zullen tussen de programma's verschillen
ontstaan, bv door aanpassing inwonerscijfers (naar 1 januari 2014) en de uiteindelijke toerekening
van overhead naar de programma's.
2014.1.2
Planning en Control Cyclus
Kademota 2015
-7.100
pm
-423.100
In bovenstaande tabel wordt samengevat de financiële consequenties weergegeven die in deze
kadernota worden uitgewerkt. U treft per onderwerp een (in de 2 kolom) een verwijzing naar de
bladzijde waar u een nadere toelichting op de cijfers vindt.
Zaanstreek-Waterland
-33.800
OlKZ^
2
Bezuinigingsopdracht
Inleiding
Het algemeen bestuur heeft in de vergadering van 10 oktober 2013, bij de vaststelling van de
programmabegroting 2014, besloten om met ingang van 2015 verder te bezuinigen. Het bestuur heeft
gevraagd om:
ñ
in beeld te brengen welke taken wettelijk en door de GGD moeten worden uitgevoerd en
op welke wijze de GGD de taken uitvoert.
»
voorstellen tot bezuinigingen te doen voor een bedrag tot 5 Zo van de gemeentelijke
bijdrage 2014.
«
bij de opties tot bezuiniging de consequenties aan te geven.
«
bij de bestuurlijke behandeling van de kadernota 2015 wordt de keuze gemaakt hoeveel
uiteindelijk bezuinigd zal worden. Dit is afhankelijk is van de consequenties die het heeft
voor het niveau en de kwaliteit van de dienstverlening.
0
Het algemeen bestuur heeft op 6 maart 2014 de opties besproken en besloten om uiteindelijk een
bedrag van 6 423.100 te bezuinigen (4,25 7o). Bij het invullen van de bezuinigingsopdracht zijn de
volgende opmerkingen van belang:
Er wordt 4,25 Zo bezuinigd. Dit percentage is gerelateerd aan de gemeentelijke bijdrage
2014. De totale gemeentelijke bijdrage voor 2014 is vastgesteld op ê 10.012.996.
Het is een bezuiniging op totaalniveau van de GGD. Het betekent niet dat de
gemeentelijke bijdrage op individueel niveau met 4,25 Zo daalt. De hoogte van het
percentage per gemeente is afhankelijk van de ontwikkeling van inwonersaantallen op
basis waarvan de bijdrage wordt berekend en het programma waarop bezuinigd wordt.
Voor het programma jeugdgezondheidszorg geldt een andere verdeelsleutel dan voor de
overige programma's.
0
0
0
2.1
Wettelijk uit te voeren taken
Zoals gevraagd is de basis waarop de taken die de GGD in de gemeenschappelijke regeling worden
uitgevoerd in beeld gebracht. Daarbij is aangegeven welke taken wettelijk zijn en daarnaast of de
taken door de GGD moeten worden uitgevoerd. Aanvullend op deze kadernota is een afzonderlijk
document opgesteld "Taken in de gemeenschappelijke regeling GGD Zaanstreek-Waterland" waarin
dit in beeld gebracht is. Het document bevat daarnaast algemene informatie. Bijvoorbeeld informatie
over een gemeenschappelijke regeling en hoe e.e.a. bekostigd is.
2.2
Invulling van de bezuiniging
Programma 1
Epidemiologie, beleid en gezondheidsbevordering
Tot de volgende bezuinigingen is besloten:
Bezuiningen programma 1 EBG
Bedraq Frictiekosten
Verminderen formatie 0,4 fte epidemiologie
-30.000
Nee
Verminderen formatie 0,1 fte afdelingshoofd
Beëindiging activiteiten VETC, 0,5 fte
-11.500
-33.800
Nee
Ja
-75.300
BBS
Zaanstreek-Waterland
6
2014.1.2
Planning en Control Cydus
Kademota 2015
A
/90Oi\
CHKZX
|
Į,'
1
2
Bezuĩnigĩngsopdracht
Daar waar het vermindering van formatie betreft omvat het bedrag loonkosten verhoogd met overige
personele kosten van 8 Zo (arbo, reiskosten, opleidingskosten ed). Verder is angegeven of er
frictiekosten zijn in verband met de afbouw van de formatie. In paragraaf 2.3 wordt dit nader
toegelicht en gekwantificeerd,
0
De toelichting is als volgt:
Verminderen formatie 0,4 fte epidemiologie
Epidemiologen verrichten de volgende taken:
1. uitvoering gezondheidsenquêtes;
2. epidemiologische ondersteuning gemeenten e.a. externen (inwoners, zorg­ en hulpverlenende
instellingen en huisartsen);
3. epidemiologische ondersteuning GGD intern;
4. deelname onderzoek en AWP.
De formatie epidemiologen bedraagt 2,52 fte. Bezuiniging van 0,4 fte epidemiologie heeft tot gevolg
dat:
De invoering van Emovo bij voortgezet speciaal onderwijs (VSO en SVO) niet in het volgend
schooljaar wordt ingevoerd. De invoering wordt verschoven naar 2016.
Het RIVM zal in 2014 de landelijke Volksgezondheid Toekomst Verkenning (VTV) uitbrengen.
De landelijke VTV geeft een overzicht van de omvang van ziekte en gezondheid,
gezondheidsbeïnvloedende factoren, de gezondheidszorg en beleid. De GGD Zaanstreek­
Waterland zal in 2015 de regionale VTV uitbrengen. Het voornemen was in de regionale VTV
gemeentelijke profielen op te nemen. Dit is echter zeer arbeidsintensief en zal met de
vermindering van formatie komen te vervallen.
Verminderen formatie 0.1 fte afdelingshoofd
De formatie bedraagt 0,6 fte, waarop een vermindering van 0,1 fte wordt voorgesteld. Deze optie
wordt voorgesteld omdat er taken van het afdelingshoofd zijn overgeheveld naar een andere afdeling.
Het gaat om taken op het gebied van het GGD rampenopvangplan. Deze taken zijn belegd bij het
afdelingshoofd AGZ, tevens adjunct­directeur Ghor.
Beëindiging VETC (Voorlichter In Eigen Taal en Cultuurì; 0,5 fte
De voorlichter in Eigen Taal en Cultuur (VETC) geeft in eigen taal en cultuur voorlichting en advies
aan inwoners van de regio. Dit betreft vooral de Turkse inwoners, maar ook wel anderstaligen,
bijvoorbeeld Marokkanen, Somaliërs, Afghanen en (Turkssprekende) Bulgaren.
De taken van de VETC zijn:
­ Bij de doelgroep ouders met nederlandse taalproblemen: Het geven van voorlichting aan ouders
over opvoeding en andere gezondheidsonderwerpen in buurthuizen, ouderkamers op scholen en
OG's/CI's.
Bij de doelgroep volwassenen met nederlandse taalproblemen: het geven van voorlichting over
gezond heidsonderwerpen, zoals voeding, bewegen, diabetes, dementie, autisme en psychische
problemen (o.a. depressie) in buurthuizen e.d.
­ Samenwerking bij het geven van voorlichting met andere organisaties zoals Odion, SMD, Welsaen,
GGZ, ZMC en minderheidsorganisaties
Is een schakel tussen de inwoners met NL taalproblemen en de werkzaamheden van de GGD,
bijvoorbeeld bij de werving voor projecten, het voorlichting geven aan deelnemers
zwangerschapscursussen, ondersteuning JGZ medewerkers bij gesprekken met ouders met
taalproblemen.
333
Zaanstreek­Waterland
7
2014.1.2
Planning en Control Cydus
Kadernota 2015
2
Bezuinigingsopdracht
VETC neemt een belangrijke plaats in bij het verkleinen van de gezondheidsachterstanden bij groepen
met nederlandse taalproblemen. Door gezondheidsvoorlichting in eigen taal of door
gezondheidsvoorlichting die vooral visueel ondersteund wordt, neemt de kennis over zowel
gezondheid en ziekten, als over gezondheidszorgsystemen toe. Ook heeft de GGD via de Voorlichter
in eigen taal en cultuur toegang tot moeilijk bereikbare groepen. Dit heeft een positief effect bij de
werving voor projecten, vooral bij het project Bewegen Op recept.
Elders in Nederland is het effect van VETC-interventies gemeten en er zijn enige effecten op het
gebied van kennisvermeerdering. Hoewel het hier gaat om een moeilijk bereikbare doelgroep en er op
deze wijze kennisoverdracht plaatsvindt, is de afweging gemaakt om dit toch als optie voor
bezuinigingen voor te leggen. Het betreft geen wettelijke taak.
Programma 2
Algemene gezondheidszorg
Bezuinigingen programma 2 AGZ
Onderzoek naar vermindering fte medisch
mileukunde
Bedrag Frictiekosten
pm
Nvt
Voor dit programma wordt geen bezuiniging voorgesteld. De reden is dat de formatie ruim onder de
geldende normen ligt. Het algemeen bestuur heeft op 6 maart wel besloten om de mogelijkheid te
onderzoeken om de formatie voor medische milieukunde, na al onder het waakvlamniveau, verder
terug te brengen. Een afzonderlijke notitie met de voor- en nadelen en risico's zal aan het bestuur
worden voorgelegd.
De toelichting op de formatie in relatie tot de norm is als volgt.
In 2004 werd in het kader van het project Versterking Infrastructuur Infectieziektebestrijding en
Technische Hygiënezorg (VISI) door de regio Zeeland-Brabant (Zeebra) een normering uitgewerkt
voor de werkzaamheden op het terrein van de algemene infectieziektebestrijding en soa/sense.
Grondslag van het normeringadvies was de opdracht in de toen geldende Wet collectieve preventie
volksgezondheid (thans Wet publieke gezondheid) en de operationalisering daarvan in negen
deeltaken voor de Algemene Infectieziektebestrijding en soa/sense.
Dit project, uitgevoerd onder verantwoordelijkheid van het RIVM en GGD Nederland, leverde een
rekenmethode op voor het bepalen van de benodigde formatie arts, verpleegkundige en administratief
medewerker van het team infectieziektebestrijding en seksueel overdraagbare aandoeningen (soa)
van een GGD. Periodiek wordt de rekenmethode geactualiseerd. Bij de berekening wordt rekening
gehouden met de grootte van het werkgebied van een GGD (inwoneraantal) en het gemiddeld aantal
bij een GGD gemelde meldingsplichtige infectieziekten, het aantal artikel-26 meldingen en outbreaks.
De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) toetst in het kader van het thematisch toezicht de
uitvoering van de werkzaamheden van de GGD op het terrein van de infectieziektebestrijding en
soa/sense aan deze norm.
Voor TBC geldt de norm waarover een werkgroep van GGD' en/KNCV/W&N onlangs een advies heeft
uitgebracht over de kwantitatieve en kwalitatieve tuberculosebestrijding in Nederland. Dit advies
wordt besproken met VNG en andere ketenpartners als uitwerking van Nationaal Plan TBC 2011-2015.
Voor medisch milieukunde is in 2004 het modeltakenpakket door GGD Nederland en de commissie
milieu van de VNG vastgesteld. Daarbij behoort ook een kwantitatieve richtlijn voor formatie. Het
modeltakenpakket en deze formatierichtlijn samen moeten het voor gemeenten en GGD'en mogelijk
maken om elkaar aan te spreken op het functioneren van de medisch milieukundige zorg. Voor de
korte termijn is het 'waakvlamniveau' bepaald; als aan dat niveau niet wordt voldaan is een
verantwoorde uitvoering van de medisch milieukundige zorg niet mogelijk. In het kader van het
A
ISO
QOOl
Zaanstreek-Waterland
2014.1.2
Planning en Control Cyclus
Kademota 2015
/90oa\
HKZ
ÇHKZX
2
Bezuinigîngsopdracht
thematisch toezicht toetst de IGZ ook hier de uitvoering van de werkzaamheden van de GGD aan een
"veldnorm" te weten het waakvlamniveau.
De normen zijn, in vergelijk met de huidige formatie als volgt:
Norm fte
GGD fte
Infectieziektebestrijding, arts
2,02
1.39
Infectieziektebestrijding, sociaal verpleegkundige
3,39
Infectieziektebestrijdi n g, ad min istratie
0,56
1,99
0,22
Soa, arts en sociaal verpleegkundige
4,08
1,78
Soa, doktersassistent
0,82
1,5
TBC, arts
0,4
0,66
0,2
0,55
1,38
1,5
1,8
1,4
TBC, verpleegkundige
TBC, doktersassistente
Medisch milieukunde
Op basis van de geldende normen zit de GGD met de aanwezige formatie artsen, verpleegkundigen
en doktersassistenten onder de norm. Aan de deeltaken beleidsadvisering, voorlichting
groepen/preventieprojecten, outbreakmanagement en onderzoek wordt minder tijd besteed dan de
norm aangeeft. Met de aanwezige personeelsbezetting worden de basistaken infectieziekten
uitgevoerd. Voor het garanderen van de 24 uurs bereikbaarheid van de GGD is een samenwerking
met GGD Kennemerland aangegaan. Verder is met de GGD'en Hollands Noorden en Kennemerland
een onderzoek gestart naar mogelijkheden tot functionele samenwerking op het terrein van de
algemene infectieziektebestrijding. Verwacht wordt dat dit onderzoek in kwalitatieve zin een voordeel
kan opleveren voor GGD Zaanstreek-Waterland, maar niet tot een bezuiniging zal leiden.
De uitvoering van de taak soa/sense vindt in samenwerking plaats met de andere GGD' en in NoordHolland en Flevoland, waarbij de GGD Amsterdam als de coördinerende GGD optreedt ter uitvoering
van de Regeling Algemene Seksuele Gezondheid. Voor continuering van de spreekuren wordt nauw
samengewerkt met de GGD Hollands Noorden
Voor TBC geldt dat in Noord-Holland/Flevoland intensief wordt samengewerkt op het gebied van
tuberculosebestrijding. Daarbij is de taakverdeling dat de GGD Amsterdam de rol vervult van backoffice en de andere GGD' en de functie van frontoffice. In dit kader wordt de artsenformatie door de
GGD Amsterdam beschikbaar gesteld (0,2 fte) en is onder andere ook voorzien in een
waarneemregeling voor de verpleegkundige TBC bij ziekte of calamiteiten.
Voor medisch milieukunde is vergeleken met de formatie op waakvlamniveau bij de GGD ZaanstreekWaterland sprake van een onderbezetting. In de praktijk levert dit (nog) geen problemen op omdat
ingeval van afwezigheid of calamiteiten teruggevallen kan worden op de medisch milieukundigen van
GGD Amsterdam, die ook de functie vervullen van 2 lijn medisch milieukundige zorg. Samenwerking
tussen de GGD' en vindt plaats op de schaal van Noord-Holland/Flevoland/Utrecht.
e
Zaanstreek-Waterland
2014.1.2
Planning en Control Cydus
Kademota 2015
2
Bezuînigingsopdracht
Programma 3
Maatschappelijke gezondheidszorg
Tot de volgende bezuiniging is besloten:
Bezuiniging programma 3 MGZ
Bedrag Frictiekosten
Verlagen aantal meldingen Meldpunt, 0,5 fte
-37.600
Nee
Daar waar het vermindering van formatie betreft omvat het bedrag loonkosten verhoogd met overige
personele kosten van 8 Zo (arbo, reiskosten, opleidingskosten ed). Verder is aangegeven of er
frictiekosten zijn in verband met de afbouw van de formatie. In paragraaf 2.3 wordt dit nader
toegelicht en gekwantificeerd.
0
De toelichting is als volgt:
Verlagen aantal meldingen meldpunt bemoeizoro van 640 naar 604. 0,5 fte
Vanuit het MOB is 0,5 fte overgeheveld naar het meldpunt Bijzondere zorg. Dit betekent dat het
aantal meldingen van het MOB wordt verlaagd naar 604. Door het meldpunt vindt doorverwijzing
plaats naar reguliere zorg. Echter bij complexere hulpvragen vindt behandeling plaats in het meldpunt
bijzondere zorg. Hierin werken partijen vanuit verschillende disciplines samen. Financiering van het
meldpunt bijzondere zorg vindt plaats vanuit de centrumgemeenten.
Programma 4
Jeugdgezondheidszorg
Tot de volgende bezuiniging is besloten:
Bezuinigingen programma 4 JGZ
Bedrag Frictiekosten
Aanpassing werkwijze Ie contactmoment VO, vermindering fte
Terugdringen indicatief moment, vermindering fte
Afname van het aantal kinderen en teambureus, vermindering fte
Aanpassen contract beveiligde koelkasten
Ondersteuning overleg jeugd, verminderen 0,1 fte
-12.500
-21.200
Ja, deels
Ja, deels
-160.400
Ja, deels
-10.000
-7.500
Nee
Ja, deels
-211.600
Daar waar het vermindering van formatie betreft omvat het bedrag loonkosten verhoogd met overige
personele kosten van 8Zo (arbo, reiskosten, opleidingskosten ed). Verder is aangegeven of er
frictiekosten zijn in verband met de afbouw van de formatie. In paragraaf 2.3 wordt dit nader
toegelicht en gekwantificeerd.
0
De toelichting is als volgt:
Aanpassing werkwijze l contactmoment voorgezet onderwijs, verminderen fte
Bij de invoering van het 2e contactmoment is de keuze gemaakt om ook het le contactmoment in het
voortgezet onderwijs anders vorm te geven. De wijziging van het le contactmoment houdt in dat er
een andere verdeling van professionals is over de contactmomenten. Voorheen werd het le
contactmoment VO als volgt vorm gegeven:
y De verpleegkundigen zagen in de oude stijl 100Zo van de leerlingen Havo/Vwo (aantal ruim 1500)
De artsen zagen in de oude stijl 1007o van Vmbo leerlingen (aantal ruim 2000).
e
o
o
B3S
Zaanstreek-Waterland
10
2014.1.2
Planning en Control Cydus
Kademota 2015
2
Bezuinĩgĩngsopdracht
Met de wijziging van het l e contactmoment in 2013 is dit als volgt:
4
d e
Dokterass
Jeugdverplk
Jeugdarts
2 klas
lOO^o emovo+L/G+triage
0
Ŵ
klas
emovo+L/G+triage
1007o
o
0
55 Za Havo/Vwo en 40 7o Vmbo
400/0 Vmbo
0
38 Zo Havo/Vwo en 32,5 Zo Vmbo
25,5 7Ü Vmbo
0
De wijziging van de invulling van het le contactmoment betekent een andere de personele inzet
namelijk:
benodigde formatie
Oud
Dokters assistent
Nieuw
0,085
1,41
Jeugdverpleeqkundiqe
0,90
0,75
Jeugdarts
1,93
0,53
De kosten voor het le contactmoment kunnen met C 50.000 naar beneden kunnen worden gebracht.
De bezuiniging wordt afbouwend ingezetn met een verloop van 25zó per jaar.
Als nadeel van deze structureel bezuiniging op de formatie moet wel worden genoemd dat de
ontwikkeling vertraagt. Door krapte in de formatie zal vooral worden gefocust op de uitvoering.
Ontwikkelen en onderzoek zal dan minder mogelijk zijn. Door krapte in formatie is er weinig tot geen
flexibiliteit zijn.
0
Terugdringen indicatief moment, vermindering fte
Het indicatief moment is een extra tijd waarop de jeugdverpleegkundige of arts het kind kan terugzien
bij twijfel of als er nog zaken aan de orde moeten komen.
In 2013 bedraagt het aantal indicatieve momenten 400 meer dan begroot. In de begroting wordt
rekening gehouden met totaal 4.100 indicatieve momenten. In 2013 zijn er 4.510 geweest. Op zich is
het terugdringen binnen de begroting al een bezuiniging maar zou het maximaal aantal indicatieve
contactmomenten terugbrengen naar 3.500 nog bijdragen aan een grotere bezuiniging. Dit is zeker
realistisch. Wel zal daarbij een leercurve nodig zijn in wat wel en niet gedaan wordt. De inhoud van
het indicatief moment zal daarom moeten worden geprotocolleerd. Uiteraard op basis van inhoudelijke
input. Medewerkers zullen zo meer aan de reguliere contacten kunnen toekomen.
Dit zou een reductie in benodigde formatie kunnen opleveren van jeugdverpleegkundige en Arts van
0,13 voor beide disciplines. De consequentie is dat medewerkers doeltreffender moeten gaan werken.
Daarvoor is wellicht training nodig waarvoor incidentele individuele kosten mogelijk zijn in 2014.
Afname van het aantal kinderen en teambureaus, vermindering fte
Het aantal kinderen neemt af. Rekening wordt gehouden met een afname van 100 kinderen.
Daarnaast is een nieuwe werkwijze toegepast, de zogenaamde teambureaus. Normaal is een
contactmoment op 7 en 9 maanden, 2 maal 20 minuten. Het teambureau is een samenwerking van
jeugdverpleegkundige en jeugdarts. Zij doen samen 1 contactmoment tussen de 7 en 9 maanden en
werken hierin nauw samen. Dit betekent dus dat er een samengesteld contactmoment is voor
verpleegkundige en arts, die een kind elk 10 minuten zien. Dit vereist nauw samenwerken en
teamwork (vandaar teambureau). Het levert productieverhoging op vraagt minder personele inzet.
Het teambureau kan alleen worden toegepast voor bepaalde leeftijdscategorieën, namelijk 7 tot 9
maanden.
Met de afname en het instellen van teambureaus wordt de formatie voor artsen teruggebracht met
0,53 fte, de verpleegkundige voor 0,51 fte en de formatie consultatiebureauassistent met 0,49 fte. Dit
levert een besparing op van C 160.400.
11
risoï
'9001^
Zaanstreek-Waterland
2014.1.2
Planning en Control Cydus
Kademota 2015
HKZ'
2
Bezuĩnigingsopdracht
Bezien wordt of de daling van het aantal kinderen trendmatig is en er voorzichtig kan worden
geconcludeerd dat dit structureel is. In 2015 zal JGZ de slag naar flexibilisering doorzetten, eventuele
verschuivingen in inzet van personeel zal dan tevens duidelijk worden. Gevolgen van bovenstaande
structurele daling kunnen dan worden opgevangen.
Flexibilisering zal verder worden uitgewerkt, dit kan inhouden dat meer maatwerk voor de contacten
met kinderen wordt gemaakt, inzet van verpleegkundige en arts zal daarop worden afgestemd.
Nodig hiervoor is een omslag in denkrichting. Wellicht zal dit nog investering in tijd en opleiding
vereisen en dus gemoeid gaan met incidentele kosten in 2014.
Een waarschuwing bij deze maatregel is wel dat de afname van formatie gebaseerd is op een totaal­
berekening. In de praktijk zie je verschillen per gemeente qua geboortes van kinderen en dus qua
afname van het aantal kinderen. Op het totaal kan dus een bezuiniging van formatie worden
gerealiseerd doch dat maakt echter de locale situatie ingewikkelder.
Immers voor een bureau zullen toch het aantal kinderen gezien moeten worden, een marginaal aantal
minder kinderen maakt niet dat dat bureau kan vervallen en er dus formatie vrijkomt. De
bezuinigingen in macro zullen in micro dus moeilijker realiseerbaar kunnen zijn.
Aanpassen contract beveiligde koelkasten
Voor de vaccinkoelkasten op de 16 locaties geldt dat deze zijn aangesloten op een alarmcentrale.
Door de alarmcentrale wordt bewaakt of de temperatuur juist is en bij stroomstoring of andere
temperatuurstoring wordt er actie ondernomen. Binnen kantoortijden door personeel GGD en buiten
kantoortijden door het alarmeringsbedrijf. De koelkasten worden ook via dit bedrijf gehuurd. Het
contract is destijds overgenomen van Evean.
Aanschaf van eigen koelkasten en een ander contract voor temperatuurbewaking zal een financieel
voordeel opleveren. In 2015 kan worden overwogen om hierop over te gaan. Waarbij wel een risico
wordt genomen dat vaccins buiten kantoortijd verloren kunnen gaan. Het risico is echter zeer beperkt
en hiervoor is een verzekering afgesloten, weliswaar met een eigen risico van ë 2.500.
Ondersteuning ieugdoverleggen. vermindering formatie met 0.1 fte
Vanuit de formatie van de GGD wordt het portefeuillehouderoverleg jeugd en het ambtelijk overleg
jeugd ondersteund. Aangezien dit geen taak is van de GGD wordt u voorgesteld om de ondersteuning
met ingang van 2015 te beëindigen en de formatie met 0,1 fte terug te brengen.
Programma 5 Geneeskundige hulp bij ongevallen en rampen
De lasten van dit programma worden volledig gedekt door de ontvangen baten van de
Veiligheidsregio. De bijdrage van de Veiligheidsregio aan de GGD voor de beleidsmatige
ondersteuning Directeur Publieke Gezondheid is gebaseerd op de Brede Doeluitkering
Rampenbestrijding van het ministerie van V8J aan de Veiligheidsregio.
Voor dit programma zijn er dan ook geen bezuinigingen
Paragraaf
Bedrijfsvoering
Tot de volgende bezuinigingen is besloten:
12
å
Zaanstreek-Waterland
2014.1.2
Planning en Control Cyclus
Kademota 2015
2
Bezuinigĩngsopdracht
Bezuinigingen paragraaf bedrijfsvoering
Bedrag Frictiekosten
Verminderen formatie 0,1 fte personeelsadministratie
­7.100
Verlaging budget wervingskosten
Afstoten nevenlocatie Purmerend
Verlagen budget representatiekosten personeel
­14.000
^0.000
­2.500
Beëindiging software tijdregistratie
­5.000
Verlaging budget drukwerk en porto
­30.000
pm
Onderzoek inkomsten uit verhuur ruimte Vurehout
Geen mogelijkheid verkoop verlofuren
pm
Nee
Nee
Ja, 2015
Nee
Nee
Nee
Nvt
Nvt
­98.600
De toelichting is als volgt:
Verminderen formatie 0,1 fte personeelsadministratie
Met ingang van 2014 zijn een aantal processen binnen P&O gedigitaliseerd en is er een portal
operationeel waarmee medewerkers digitaal zaken op het gebied van de personeelsadministratie
kunnen afwikkelen. Met ingang van begin 2014 is er een digitale strook beschikbaar en kan verlof
digitaal worden afgehandeld. Het systeem wordt in de loop van 2014 en 2015 verder uitgebouwd dat
ook declaraties (reiskosten ed) digitaal kunnen worden afgedaan. Bij het team P&O geeft dit een
efficiencyvoordeel waardoor de formatie met 0,1 fte (van de 1,89 fte) kan worden verminderd.
Verlaging budget wervingskosten
Voorgesteld wordt om het budget voor werving en selectie van personeel te verlagen met 6 14.000
(dit is een verlaging van 35 Zo van het budget). Omdat meer digitaal gaat zijn de kosten behoorlijk
lager dan werving door middel van advertenties.
0
Afstoten nevenlocatie Purmerend
Naast de hoofdlocatie in Zaandam heeft de GGD een nevenlocatie in Purmerend. In 2013 is hierop
een bezuiniging gerealiseerd door een verhuizing naar een andere locatie (Purmersteenweg). U wordt
voorgesteld de locatie uiteindelijk volledig af te stoten. Dit betekent dat medewerkers die nu vanuit de
nevenlocatie hun werkzaamheden verrichten dit gaan doen vanuit de hoofdlocatie in Zaandam of een
andere locaties van de GGD (de Centra Jong/Centrum Jeugd en Gezin) of vanuit huis.
Het nadeel hiervan is dat de medewerkers van de JGZ elkaar minder zullen treffen op de werkplek,
natuurlijke samenwerking en afstemming zal daardoor minder goed kunnen plaatsvinden. Daarnaast
kan er sprake zijn van meer reistijd en reiskosten.
De huur en overige huisvestingslasten (energie en schoonmaak ed) bedragen 6 40.000 op jaarbasis.
Hierbij moet worden opgemerkt dat het contract met ingang van 1 juli 2015 kan worden beëindigd. In
2015 zal er sprake zijn van frictiekosten van C 20.000.
Verlagen budget representatie personeel
Voorgesteld wordt om het budget voor personeelsactiviteiten met ê 2.500 te verlagen. Dit is een
verlaging van het budget met 8 fa. Met ingang van 2015 zal een heroverweging worden gemaakt op
welke wijze activiteiten worden uitgevoerd om deze kostenreductie te realiseren.
0
Beëindiging software tijdregistratie
De GGD maakt gebruik van software, Bigben, ten behoeve van verantwoording voor welk
product/dienst welke tijd gewerkt is. Aangezien de managementinformatie die hieruit wordt gehaald
zeer beperkt is, danwel zeer beperkt bruikbaar is maken wij de keuze geen tijd meer te registreren.
Dit voorstel wordt vooral ook gedaan omdat de tijdsinvestering voor medewerkers organisatiebreed
fors is (uitgaande van 5 minuten per week, 300 medewerker is dit op jaarbasis 1.300 uur).
BBB
Zaanstreek-Waterland
13
2014.1.2
Planning en Control Cydus
Kademota 2015
2
Bezuinigĩngsopdracht
Verlagen budget drukwerk en porto
Door te zoeken naar mogelijkheden klanten van JGZ digitaal uit te nodigen of via online
mogelijkheden afspraken te maken kan een bezuiniging op drukwerk en porto worden gerealiseerd.
Het budget kan met ê 30.000 worden verlaagd (40Zo van het budget).
Er worden jaarlijks 60.000 uitnodigingen en informatiemateriaal ed per post verzonden. De online
uitnodiging is klantvriendelijker dan nu. Daarnaast zal door online uitnodigen de kans om in een keer
een passende afspraak te maken tientallen procenten groter zijn dan nu, daardoor zal de administratie
minder belast worden, waardoor uiteindelijk efficiëntie wordt geboekt. Uiteraard is er wel sprake van
aanloopkosten. Er is software nodig en de omslag moet worden voorbereid. De hoogte van de kosten
wordt nader in beeld gebracht.
Wel moet worden opgemerkt dat het probleem kan zijn of alle klanten een email adres hebben of de
mogelijkheid hebben om een computer te gebruiken met internet mogelijkheden. Als dat niet zo is
gaan we kinderen missen. Daardoor kan de preventieve zorg in gevaar komen.
0
Onderzoek naar inkomsten uit verhuur ruimte Vurehout
Besloten is om te onderzoeken of er mogelijkheden zijn om inkomsten te genereren uit de verhuur
van ruimte in de hoofdlocatie van de GGD. In eerste instantie zullen de voor­ en nadelen in beeld
worden gebracht en aan het bestuur worden voorgelegd.
Geen mogelijkheid verkoop verlofuren
Op grond van de cao is het toegestaan om maximaal 72 uur na rato van het dienstverband verlofuren
in een jaar bij te kopen of verlofuren te verkopen. U wordt voorgesteld op grond van zwaarwegend
bedrijfsbelang (financieel van aard) de verkoop van verlofuren met ingang van 2015 niet meer toe te
staan. Verkoop van uren betekent feitelijk verhoging van de formatie en daarbij behorende kosten.
Kopen van verlof blijft wel toegestaan. Deze post is p.m. opgenomen omdat er op begrotingsbasis
geen rekening wordt gehouden met de verkoop van verlofuren.
2.3
Financiële effecten bezuinigingen
Frictiekosten
De opties tot structurele bezuiniging gaan voor een belangrijk deel over het verminderen van
formatie. De afbouw leidt echter niet in alle gevallen direct tot een bezuiniging per 2015.
In de bezuiniging is van de voorgestelde maatregelen ê 292.500 verlaging van de loonkosten
meegenomen (totale loonsom van de GGD is in de begroting 2014 ê 9.660.000, een daling van 3Vo).
Dit betreft ongeveer 4 fte.
Of de bezuiniging direct gerealiseerd kan worden is afhankelijk of de betreffende medewerker in
dienst is van de GGD of op een andere wijze wordt ingezet (inhuur via een bureau). Ook de
mogelijkheid van natuurlijk verloop (bijvoorbeeld in verband met leeftijd) en de mogelijkheid tot
herplaatsing binnen de organisatie is van belang. Bij de structurele bezuinigingen zoals nu voorgesteld
is het uitgangspunt dat er geen sprake is van gedwongen ontslagen. De bezuiniging op de formatie
wordt gerealiseerd door, waar mogelijk, beëindiging inhuur via een bureau, natuurlijk verloop (ontslag
op basis van leeftijd of eigen verzoek) en herplaatsing intern of extern.
Herplaatsing, intern of reintegratiekosten extern, leidt tot frictiekosten. Bij de bezuinigingen is per
programma het risico op frictiekosten aangegeven.
Verder is bij een aantal andere voorstellen ook aangegeven dat er sprake kan zijn van frictiekosten.
Training medewerkers afdeling jeugdgezondheidszorg in verband met een andere manier van werken,
afstoten van de nevenlocatíe in Purmerend, aanloopkosten inzake digitaal uitnodigen De exacte
omvang van deze kosten moeten nader in beeld worden gebracht.
14
Zaanstreek-Waterland
2014.1.2
Planning en Control Cyclus
Kademota 2015
2
Bezuînigîngsopdracht
Wijziging verdeling overhead
De overhead wordt aan het programma toegerekend naar rato van de loonkosten. Bij daling van de
loonkosten stijgt de doorbelasting van de overhead per programma. Door de daling van de loonkosten
met C 292.500 kan er minder overhead (doorrekeningspercentage 297o van de loonkosten) worden
doorberekend, namelijk 6 84.825. Echter door een bezuiniging op de overhead van ē 98.600 zal de
doorbelasting van de overhead aan de programma's niet verhogen. Wel zal de verdeling van de
overhead tussen de programma's veranderen. De daling van de loonkosten in verband met de
voorgestelde bezuinigingen bij programma 1 (EBG) en programma 3 (JGZ) leidt tot een lagere
doorbelasting van de overhead op deze programma's. Het betekent dat de doorbelasting aan de
andere programma's zullen stijgen. Er ontstaat een herverdeling van de overhead. Aangezien de
verdeelsleutel voor de programma's verschillend is kan dit ook leiden tot een herverdeling van de
gemeentelijke bijdrage tussen gemeenten.
0
Risico projecten
De gepresenteerde bezuinigingen hebben betrekking op de gemeenschappelijke regeling en niet op
de projectmatige werkzaamheden die de GGD in opdracht van de individuele gemeenten uitvoert.
Wel is het van belang de financiële relatie tussen de projecten en de gemeenschappelijke regeling te
benoemen. Vanuit de projecten wordt een deel van de overhead in de gemeenschappelijke bekostigd,
deze bedraagt C 485.000 (begroting 2014). In deze kadernota is geen rekening gehouden met een
eventuele korting op de projecten. Hierover is geen duidelijkheid voor 2015. Mocht de
projectenportefeuille worden verkleind dan komt de bijdrage vanuit de projecten in de overhead van
de gemeenschappelijke regeling in gevaar.
000
Zaanstreek-Waterland
15
2014.1.2
Planning en Control Cydus
Kadernota 2015
3
Uitgangspunten begroting 2015-2018
In de kadernota worden de uitgangspunten voor de op te stellen programma 2015-2018 opgenomen
en vastgesteld. De volgende uitgangspunten worden gehanteerd:
Gemeenschappelijke regeling
De uitgangspunten gelden voor de gemeenschappelijke regeling. Voor de projectmatige
werkzaamheden (plusproducten) worden de tarieven 2015 door het dagelijks bestuur, in april 2014,
vastgesteld.
Meerjarenperspectief vastgestelde begroting 2014-2017
De basis voor 2014 vormt het meerjarenperspectief zoals opgenomen in de programmabegroting
2014. Het gepresenteerde meerjarenbeeld in de begroting 2014 is als volgt:
Totale bijdrage gemeenschappelijke regeling
2014
2015
2016
2017
10.012.996
10.101.227
10.136.897
10.294.725
Het algemeen bestuur heeft in de vergadering van 10 oktober 2013 uitsluitend de jaarschijf 2014
vastgesteld en het meerjarenperspectief niet. In het meerjarenperspectief wordt daarom gerekend
vanuit het bedrag uit jaarschijf 2014 (C 10.012.996).
Meerjarige begroting
De begroting 2015 wordt meerjarig opgesteld, te weten over de jaren 2015-2018.
Loonkosten
De salarissen worden geraamd op maximale schaal en periodiek.
Loonindex
De Cao voor gemeenteambtenaren liep op 31 december 2012 af. De VNG onderhandelt sinds begin
2013 met de vakbonden over een nieuwe CAO. Dit verloopt uiterst moeizaam en een nieuwe CAO is
vooralsnog niet in zicht. Duidelijk is dat de VNG met betrekking tot loonsverhoging inzet op een
bescheiden koopkrachtverbetering die uit de ruimte van verlaging van andere premies moet komen.
De vakbond zet daarentegen in op een structurele loonsverhoging.
Gezien deze onduidelijkheid wordt voorzichtigheidshalve een (loon)index voor 2014 van 0,5 Zo ten
opzichte van het voorgaande jaar aangehouden. Deze index is bedoeld voor stijging van
werkgeverspremies. Omdat het nog volledig onduidelijk is wordt er geen rekening gehouden met een
loonstijging op grond van een nieuwe CAO. Mocht dit nodig zijn, dan zal er een afzonderlijke
begrotingswijziging worden voorgelegd.
Prijsindex
Voor 2015 is met een prijsindex van 1 Zo ten opzichte van 2014 rekening gehouden voor de lasten en
de baten. De index wordt alleen toegepast op de budgetten waarvoor dit strikt noodzakelijk is.
Rekenrente
Voor de berekening van de kapitaallasten wordt een rentepercentage van 4Zo gehanteerd.
0
0
0
Verdeelsleutel gemeentelijke bijdrage
De gemeentelijke bijdrage voor programma 1, 2, 3 (met uitzondering van de kosten voor het
meldpunt) en programma 4 (Jeugdgezondheidszorg) wordt berekend op basis van de laatst bekende
definitieve inwonersaantal 1 januari 2014 (t-1).
16
Zaanstreek-Waterland
2014.1.2
Planning en Control Cyclus
Kadernota 2015
3
Uitgangspunten begroting 2015-2018
De kosten voor het meldpunt worden berekend naar rato van de afname in 2012 en totaal 604
meldingen.
De gemeentelijke bijdrage voor programma 4 wordt berekend op basis van de laatst bekende
definitieve inwonersaantal 0-19 jaar op 1 januari 2014 (t-1).
Ontwikkeling inwonersaantallen
Bij de verdeling van de gemeentelijke bijdrage voor 2015 en volgende wordt bij de kadernota
uitgegaan van de definitieve inwonersaantallen op 1 januari 2013 op basis van de cijfers van het CBS.
Bij de begroting worden de definitieve inwonersaantal op 1 januari 2014 gebruikt. Bij het opstellen
van deze kadernota zijn alleen de voorlopige inwonersaantallen op 1 januari 2014 bekend. De
defnitieve aantallen zijn medio april 2014 beschikbaar. De laatst bekende cijfers zijn als volgt (bron
CBS):
Inwonersaantal
per gemeente
Beemster
Edam Vdam
Landsmeer
Oostzaan
Purmerend
Waterland
Wormerland
Zaanstad
Zeevang
2013
2014
Proc
2013
2014
Proc
Defintíef
Voorlopig
stijging/
Defintief
Voorlopig
stijging/
Totaal
Totaal
daling
0-19 jaar
0-19 jaar
daling
8.785
28.754
10.454
9.141
79.482
8.745
28.675
10.409
-05 Zo
2.050
-0,3 Zo
7.243
2.361
9.051
79.411
-1,00/0
o
f
o
-0,4 Zo
0
-0,l Zo
o
-1,40/0
2.311
-2,10/0
-2,70/0
-0,90/0
-l,6 Zo
16.974
15.754
-0,70/0
0,10/0
3.795
3.645
150.855
0,80/0
34.780
3.613
35.424
6.317
6.335
0,30/0
1.514
1.490
325.386
326.209
75.590
75.502
2014.1.2
Planning en Control Cydus
Kademota 2015
-2,90*
2.103
17.730
3.699
17.091
15.740
149.612
17
Zaanstreek-Waterland
2.162
18.040
1.990
7.142
-1,70/0
-2,50/0
1,90/0
0
4
Ontwikkelingen per programma
In dit hoofdstuk wordt per programma inzicht gegeven in belangrijke ontwikkelingen die de komende
jaren worden verwacht en bij het opstellen van deze kadernota (januari 2014) bekend zijn. De
financiële consequenties zijn nog niet bekend. Indien er financiële consequenties zijn zullen deze
afzonderlijk worden voorgelegd bij de behandeling van de begroting 2015 en met het bestuur bezien
worden op welke wijze daar invulling en financiële dekking aan kan worden gegeven.
De ontwikkelingen per programma zijn:
Programma 1
Epidemiologie, beleid en gezondheidsbevordering
Belangrijk is de ontwikkeling in het kader van centraal naar decentraal werken, d.w.z. van regionaal
beleid naar wijkbeleid: het wijkbestuur bepaalt. Dit zal aanpassingen in de organisatie van het werk
vragen. Dit betekent voor EBG bijvoorbeeld dat:
« Epidemiologie levert voor op wijkniveau cijfers en profielen aan
» Beleid blijft centraal
» Gezondheidsbevordering is op wijkniveau actief. Elke wijk of kleinere gemeente krijgt }h dag
per week een gezondheidsbevorderaar ter beschikking. Dit betekent een enorme omslag in de
huidige taken. We voeren nu het beleid beschreven in de lokale nota's gezondheidsbeleid uit.
Daarover zijn regionaal afspraken gemaakt.
Programma 2
Algemene gezondheidszorg
Voor het programma AGZ kunnen de volgende ontwikkelingen worden gemeld:
i
De laatste jaren neemt de dreiging van grootschalige infectieziekte uitbraken toe.
Bioterrorisme met pokken, aviaire influenza, SARS, "Mexicaanse" griep en zoönosen hebben
het belang van een goede voorbereiding op en een goede uitvoering van
infectieziektebestrijding hoger op de politieke agenda geplaatst. De recente uitbraak van Qkoorts heeft het belang van humaan-veterinaire samenwerking benadrukt. Een andere
dreiging is de toename van multiresistentie van antibiotica.
«
De voorzitter van de Veiligheidsregio is verantwoordelijk voor de voorbereiding en uitvoering
van bestrijding van infectieziekten behorend tot de zogeheten A categorie (bijvoorbeeld
influenza). Deze verantwoordelijkheid wordt nader uitgewerkt in het crisisbestrijdingsplan
infectieziekten in Zaanstreek-Waterland.
Het 3 spreekuur SOA/Sense wordt voortgezet om te (blijven) voldoen aan het
kwaliteitsprofiel hulpverlening seksuele gezondheid. Uitvoering van de SOA diagnostiek door
het streeklaboratorium van GGD Amsterdam maakt het aantrekkelijk ook het bijbehorende
SOA EPD te gaan gebruiken. Dit wordt onderzocht.
In de loop van 2014 wordt het elektronisch declareren bij zorgverzekeraars en het
elektronisch voorschrijven van recepten voor infectieziektebestrijding (IZB) en TBC ingevoerd.
De huidige registratiesystemen voor TBC en IZB worden aangepast en op korte termijn wordt
een gespecialiseerd declaratieservicebureau geselecteerd. Voor het elektronisch declareren
zijn naast aanpassingen van de inhoudelijke werkprocessen ook aanpassingen van iet en
financiële processen noodzakelijk. De implementatie vindt plaats onder verantwoordelijkheid
van de vereniging Publieke Gezondheid en Veiligheid (voorheen GGD Nederland).
Voor het bevorderen van technische hygiënezorg conform de Wet Publieke Gezondheid wordt
een minimale variant uitgewerkt, waarbij ook de taken worden meegenomen die voortvloeien
uit de Wet Regulering Prostitutie zodra deze van kracht wordt.
*
*
ü
BBS
e
Zaanstreek-Waterland
2014.1.2
CHKZ\
i
1
Planning en Control Cyclus
Kademota 2015
i
4
Ontwikkelingen per programma
»
De medische milieukunde zal zich verder naar buiten toe profileren, met name richting de
gemeenten.
Programma 3
Maatschappelijke gezondheidszorg
Voor het programma MGZ kunnen de volgende ontwikkelingen worden gemeld:
Meldpunt Overlast en bemoeizorq (MOB), Meldpunt Bijzondere Zorg ÍMBZÌ en Wijkteams
Uit onderzoek blijkt dat de meeste huishoudens zich goed zelfstandig kunnen redden, een beperkt
deel van de huishoudens heeft te maken met lichte problematiek en heeft ondersteuning nodig om
zelfstandig te kunnen blijven. Een klein deel van de huishoudens heeft dermate gecompliceerde brede
of specifieke problematiek dat er behoefte bestaat aan meer en/of zwaardere ondersteuning en zorg
Grofweg wordt de volgende verdeling aangehouden:
- 80 zb: zelfstandig en zelfredzaam
- 15 zb: behoefte aan basisondersteuning
- 5 zb: complexe huishoudens: ingewikkeld, multiproblematiek, zeldzaam of onverwachts verloop.
0
0
0
Het Meldpunt Overlast en Bemoeizorg in samenwerking met het meldpunt Bijzondere Zorg richt zich
op deze 5 Zo complexe huishoudens die gekenmerkt worden door:
0
»
«
»
*
»
»
aanwezigheid van een psychische handicap, waaronder verslavinsgproblemen, lichte
verstandelijke beperking^n/of ernstige psychosiciale problemen (psychische handicap hoeft
niet gediagnosticeerd te zijn) en
tegelijkertijd aanwezigheid van meerdere problemen op andere leefgebieden zoals
huisvesting, inkomen en dagbesteding; en
leidend tot het niet voldoende in staat zijn om in zijn eigen bestaansvoorwaarden te voorzien
(huisvesting, sociale contacten, zelfverzorging); en
gebrek aan mogelijkheden om zelf problemen op te lossen; en
afwezigheid van een adequate hulpvraag; en
mogelijk een beperkt sociaal netwerk.
De groep bestaat uit een gevarieerd verzameling van personen die een huishouden vormen, maar die
om verschillende redenen niet mee kunnen-willen komen in de vaart der volkeren. Iedere
maatschappij kent deze 'drop- outs'. Drop- outs met wie bestaande instituties weinig tot geen raad
weten en door hun gedrag overlast veroorzaken en onveiligheidgevoelens bij burgers veroorzaken.
In Zaanstad en Purmerend zijn/worden sociale wijkteam ingericht. Het is van belang dat het meldpunt
overlast en bemoeizorg en Meldpunt Bijzondere zorg nauw samenwerken met de sociale wijkteams.
In signalering, monitoring en Vinger aan de pols' zorg zal het wijkteam een rol vervullen. In eerste
instantie zal het aantal meldingen bij het MOB toenemen; op termijn zou hierdoor het aantal
meldingen iets kunnen afnemen.
Per juli 2013 is het Meldpunt Bijzondere Zorg van start gegaan. Het Meldpunt Bijzondere Zorg is een
samenwerking tussen GGD (meldpunt Overlaste en bemoeizorg), GGZ, Brijder verslavingszorg, Odion,
Ribw, Leger des Heils en Algemeen Opvangcentrum Purmerend. het meldpunt Bijzondere Zorg
bestaat uit een ' Veldtafeľ waar in alle meldingen worden besproken en zo spoedig moegelijk worden
doorgeleid naar de meeste geschikte instelling. Naast de Veldtafel bestaat het MBZ uit een motivatie-
ISO
OOOl
Zaanstreek-Waterland
2014.1.2
Planning en Control Cydus
Kadernota 2015
CHKZX
HKZ
4
Ontwikkelingen per programma
cq toeleidingsteam om cliënten te motiveren om zorg te accepteren. Het MBZ wordt gefinancierd door
de twee centrumgemeenten Purmerend en Zaanstad. Alle meldingen voor het MBZ worden gemeld bij
het meldpunt Overlast en Bemoeizorg. Het Meldpunt Overlast en Bemoeizorg (MOB) wordt
gefinancierd via de gemeenschappelijke regeling gefinancierd door alle regiogemeenten.
Bij de vorming van het MBZ is voorgesteld om het Meldpunt Overlast en Bemoeizorg van naam te
vernaderen in Meldpunt Bijzondere Zorg. In verband met de verschillende financieringsbronnen ( MBZ
door de centrum gemeenten en het MOB door de 9 regiogemeenten) geniet dat niet onze voorkeur.
Vanaf juli 2013 wordt bij het MOB de Zelfredzaamheidmatrix geïmplementeerd. Aan de hand van de
Zelfredzaamheidmatrix (ZRM) kan de mate van zelfredzaamheid van cliënten in kaart worden
gebracht. Op basis van de ZRM kan op termijn bepaald worden of de cliënt een cliënt wordt van het
MOB of MBZ of begeleid kan worden via een wijkteam.
In verband met de financiering van het MBZ is 0,5 fte van het MOB overgeheveld van het MOB naar
MBZ. Het MOB is structureel vertegenwoordigd in het Veiligheidshuis bij het wekelijks
screeningsoverleg en het overleg veelplegers en nazorg ex-gedetineerden. Deze overleggen vragen
steeds meer tijd van het MOB.
Wet verplichte GGZ
In 2015 gaat waarschijnlijk de wet Verplichte GGZ van kracht. Deze - nu nog concept wet bepaalt dat
indien het college van B&Ween meldpunt voor openbare geestelijke gezondheidszorg hebben
ingesteld ter uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning en daar een melding is ingediend
betreffende een persoon voor wie de noodzaak tot geestelijke gezondheidszorg zou moeten worden
onderzocht, draagt het college van B&Wbinnen een redelijke termijn zorg vooreen verkennend
onderzoek (art 5.3). Dit leidt tot extra taken van het Meldpunt. Op dit moment zijn de consequenties
nog niet te overzien. Wanneer er meer duidelijkheid is over deze wet zal een nader voorstel worden
gedaan.
Steunpunt Huiselijk geweld
In de concept wet Jeugdzorg wordt bepaald dat per 2015 de Steunpunt Huiselijk geweld en Advies en
meldpunten Kindermishandeling samen gaan in een AMHK. Momenteel bereiden de gemeenten deze
vorming van een AMHK in de regio Zaanstreek-Waterland voor. Op welke wijze het AMHK vorm krijgt
is nog niet bekend.
Het aantal vragen bij het Steunpunt Huiselijk Geweld (SHG) neemt toe. Het kengetal in de
productenraming is 150 contacten per jaar. Met de toename van het aantal meldingen kan niet
voldaan worden aan alle functies die de SHG's, op basis van het VWS rapport, geacht worden te doen.
In augustus 2011 is door het ministerie van VWS een rapport uitgebracht dat de functies van de
SHG's beschrijft. Een heldere definitie van de functies zorgt er voor dat burgers er van op aan kunnen
dat in elke gemeente minimaal deze functies belegd zijn bij het SHG. Dit zorgt ervoor dat een
slachtoffer of betrokkene bij huiselijk geweld exact weet wat hij van het SHG kan verwachten. Deze
functies zijn:
« adviesck ondersteuning
« voorlichting
» Meldpunt
« Organiseren van hulp
» Bewaken ketenafspraken
» Registratie
« Monitoring 8i prevalentieonderzoek
» Deskundigheidsbevordering
A
ISO
QOOl
Zaanstreek-Waterland
2014.1.2
Planning en Control Cyclus
Kadernota 2015
CHKZ
HKZ\
I
i
4
Ontwikkelingen per programma
Op dit moment ligt het zwaartepunt van het SHG op de functie 'adviesŭ ondersteuning' door 40 uur
per week bereikbaar te zijn. In de avonduren en weekend wordt de bereikbaarheid verzorgt door de
GGZ crisisdienst. Met name de functies van voorlichting, organiseren van hulp, bewaken van
ketenafspraken en monitoren van deze hulp op casusniveau raakt onder belicht. Formeel heeft het
Steunpunt 0,99 fte ter beschikking. Het Steunpunt is echter 40 uur per week, gedurende 52 weken,
bemenst. Dit is niet mogelijk in de huidige situatie. De GGD legt prioriteit bij de bereikbaarheid van
het SHG. Gezien de toename van het aantal meldingen, de bereikbaarheid van 40 uur per week en de
functies van het Steunpunt Huiselijk geweld is een uitbreiding naar 1,5 fte noodzakelijk.
Programma 4
Jeugdgezondheidszorg
Voor het programma JGZ kunnen de volgende ontwikkelingen worden gemeld:
2015 is het jaar waarin de gemeente verantwoordelijk wordt voor de jeugdzorg middels de nieuwe
Jeugdwet. In elke gemeente wordt gewerkt aan nieuwe manieren om deze zorg vorm te geven in
wijk­ en/of jeugdteams, dorpszorg of gezamenlijke loketten. Centraal staat dat de inzet op de eigen
kracht van burgers, het zo vroeg mogelijk signaleren van problemen en het zo laagdrempelig mogelijk
aanpakken daarvan, zal moeten voorkomen dat zwaardere hulpverlening ingezet dient te worden. De
JGZ is binnen de C](G)'s een zeer belangrijke signaleerder van knelpunten en heeft een grote mate
van kennis inzake de normale ontwikkeling van kinderen en de mogelijke afwijkingen hierin. Juist de
versterking van de doorgaande lijn tussen het voorveld, zoals de JGZ, en de zorg­ en hulpverlening zal
maken dat de doelstellingen rond de nieuwe vormgeving gemakkelijker gerealiseerd zullen worden.
Binnen de JGZ zal sprake zijn van verdergaande flexibilisering, klantgerichtheid en optimalisering.
Invloeden zoals beschreven in het rapport van prof de Winter zullen merkbaar worden. De JGZ zal
zich vol naar buiten moeten richten, alhoewel er bij preventieve hulp altijd sprake blijft van
proportionele drang die nodig kan zijn in sommige gevallen. Het Nederlandse kind is het gelukkigste
van de wereld, ook blijkt dat 80 Zo van de populatie van Nederland eigenlijk geen problemen kent. De
JGZ zal zich daarop moeten gaan richten.
Onderzoeken in het VO zoals ingezet in 2013 zal uitgekristalliseerd moeten worden doorgezet. Uit
metingen van resultaten zullen belangrijke gegevens komen, die toegepast kunnen worden in 2015
om de onderzoeken te verfijnen.
0
Programma 5
Geneeskundige hulp bij ongevallen en rampen
Voor dit programma kunnen de volgende ontwikkelingen worden gemeld:
« De rol van de GHOR is gericht op regievoering en advisering. De met de ketenpartners in de
witte kolom afgesloten convenanten, waarin wordt vastgelegd op welke wijze deze
ketenpartners verantwoorde zorg onder opgeschaalde omstandigheden (rampen en crises)
blijven leveren, worden periodiek geëvalueerd.
« Het convenant publieke gezondheid dat de GHOR/Veiligheidsregio ZW met de GGD heeft
afgesloten vormt de basis voor uitvoering van de processen waarvoor de GGD in dit verband
verantwoordelijk te weten grootschalige infectieziekte­uitbraak, psychosociale hulpverlening,
medische milieukunde en gezondheidsonderzoek na rampen. Dit convenant wordt ook
periodiek geëvalueerd.
* De GGD heeft een jaarplan OTO, waarin het GGD rampenopvangplan (GROP) met
eerdergenoemde processen, wordt beoefend. Tot en met 2015 ontvangt de GGD voor de
uitvoering van het jaarplan OTO een subsidie van het Traumacentrum VU/AMC.
21
Zaanstreek-Waterland
2014.1.2
Planning en Control Cydus
Kademota 2015
HKZ'
4
Ontwikkelingen per programma
»
Tussen Veiligheidsregio ZW en GGD zijn afspraken gemaakt over de GHOR bijdrage vanuit de
GGD (beleidsmatige ondersteuning DPG). Deze afspraken worden periodiek geëvalueerd en zo
nodig bijgesteld.
Paragraaf
Bedrijfsvoering
Op het gebied van de interne organisatie zijn een aantal ontwikkelingen voor 2015 te melden.
Flexibele inzet personeel
Veranderingen volgen elkaar in snel tempo op. De samenleving wordt complexer. Het Rijk hevelt
taken over naar gemeenten, tegen een lager budget. Een deel van de taken wordt door de gemeente
bij de GGD belegd. Complexiteit, integrale benadering, krappe budgetten zet de dienstverlening
onder druk. Verder is er sprake van voortschrijdende digitalisering en de vergrijzing, het vooruitzicht
van een krapper wordende arbeidsmarkt. Ontwikkelingen waarop ook de GGD tijdig moet inspelen, De
GGD wil een slagvaardige en flexibele organisatie zijn, die goed om kan gaan met veranderingen, met
de focus op het leveren van kwalitatief hoogwaardige diensten en producten. Het streven is
medewerkers, binnen grenzen, flexibel te kunnen inzetten. Ook in 2015 zal hier verder aan gewerkt
worden.
Generieke functiebeschrijvingen
De GGD kent nog geen generieke functiebeschrijvingen. Dit betekent dat het onderhoud van het
functies arbeidsintensief is. Het voornemen is om over te gaan op generieke functieomschrijvingen. In
2015 wordt dit opgepakt. Hierbij moet wel rekening gehouden worden met eenmalige kosten voor
ondersteuning bij dit traject. Een voorstel wordt t.z.t. aan het bestuur voorgelegd.
Medewerkerstevredenheidonderzoek
Eind 2014 of begin 2015 zal er opnieuw een medewerkerstevredenheidsonderzoek worden uitgevoerd.
Dit onderzoek vindt eenmaal in de 2 tot 3 jaar plaats.
Invoering budgethouderschap
Door aanpassingen in de organisatie en de wens om budgetverantwoordelijkheid lager in de
organisatie te brengen zijn aanpassingen in het financiële systeem noodzakelijk. De gebruikte
financiële software biedt onvoldoende mogelijkheden om budgethouders te faciliteren.
A utomatiseringsplan
In 2013 en 2014 is het automatiseringplan 2013-2018 tot uitvoering gebracht. In 2013 en 2014 zijn
met name de investeringen in de modernisering van de serverruimte tot uitvoering gebracht. In 2015
staat uitvoering van de herinrichting van de werkplekken gepland. Over de wijze waarop de (flexibele)
inrichting plaatsvindt wordt in 2014 bepaald.
22
Zaanstreek-Waterland
2014.1.2
Planning en Control Cydus
Kadernota 2015
I
5
Bijdrage per gemeente voor 2015
Onderstaand wordt inzicht gegeven in de geprognosticeerde bijdrage voor 2015.
Bij de gemeentelijke bijdrage 2015 is het inwonersaantal op 1 januari 2014 bepalend. Vanuit het CBS
zijn deze aantallen medio april 2014 beschikbaar. De voorlopige cijfers 2014 ten opzichte van de
definitieve aantallen op 1 januari 2013 ziet er als volgt uit:
Inwonersaantal
per gemeente
Beemster
2013
2014
Proc
2013
2014
Proc
Defīntief
Voorlopig
stijging/
Oefintief
Voorlopig
stijging/
Totaal
Totaal
daling
0-19 jaar
0-19 jaar
daling
8.785
8.745
­0,5^0
2.050
1.990
­2,90/0
Edam Vdam
28.754
28.675
­0,3 Zo
7.243
7.142
­1,40/0
Landsmeer
10.454
10.409
­0,40/0
2.361
2.311
­2,l Zo
9.141
9.051
­1,00/0
2.162
2.103
­2,70/0
Oostzaan
o
0
Purmerend
79.482
79.411
­O^o/o
18.040
17.730
­1,70/0
Waterland
17.091
16.974
­0,70/0
3.795
3.699
­2,50/0
Wormerland
15.740
15.754
040/0
3.645
3.613
­0,90/0
149.612
150.855
0,80/Q
34.780
35.424
1,90/0
6.317
6.335
0,3 Zo
1.514
1.490
­1,60/0
325.386
326.209
75.590
75.502
Zaanstad
Zeevang
o
De mate waarin de bezuiniging per gemeente wordt gerealiseerd is afhankelijk van de ontwikkeling
van de inwonersaantallen en de mate van bezuiniging per programma (voor JGZ geldt een andere
verdeelsleutel). In onderstaande tabel wordt inzicht gegeven in de geprognosticeerde ontwikkeling
van gemeentelijke bijdrage per gemeente. In de tabel worden twee bijdragen gepresenteerd. Een
kolom op basis van het definitieve inwonersaantal 1 januari 2013 en een kolom op basis van het
voorlopige inwonersaantal OP 1 januari 2014.
De bedragen zijn indicatief. Bij het opstellen van de programmabegroting 2015­2018 zullen
verschillen ontstaan door bijvoorbeeld de uiteindelijke toerekening van overhead, definitieve
inwonersaantallen 2014 en de gerealiseerde bezuiniging binnen het programma JGZ en de andere
programma's.
Totale bijdrage
2014
per gemeente
2015
stijg C+)
2015
Stijg Í + )
obv definitieve
daling (-)
obv voorlopige
daling (-)
inw 1-1-13
inw 1-1-14
Beemster
261.817
255.703
­2,30/0
250.120
-4,50/0
Edam Vdam
899.864
856.080
-4,90/0
846.793
-5,90/0
Landsmeer
301.510
286.463
-5,00/0
281.760
­6,6 Zo
Oostzaan
0
275.979
267.992
­2,90/0
262.199
­5,00/0
Purmerend
2.415.656
2.309.734
-4,40/0
2.281.977
-5,50/0
Waterland
479.188
464470
­3,l Zo
454.919
-540/0
Wormerland
466.606
459.116
­1,60/0
456.452
­2,20/0
Zaanstad
4.720.663
4.566.456
­3,3 Zo
0
4.633.489
­1,80/0
Zeevang
191.711
192.182
0,29/0
190.187
­0,80/Û
10.012.994
9.657.896
Totaal
BBS
Zaanstreek-Waterland
0
2014.1.2
Planning en Control Cydus
Kadernota 2015
9.657.896
'9001^
^HKZ^
0
0
Zaanstreek-Waterland
Postbus 2056 » 1500 GB Zaandam
V u r e h o u t 2 « 1507 EC Zaandam
Telefoon (0900) 254 54 54 « Fax (075) 616 30
[email protected] » www.ggdzw.nl
r
Zaanstreek-Waterland
ŵ/
•H
1
i
v.':
HÉ
• H
i
Él
Taken in de gemeenschappelijk regeling
GGD Zaanstreek-Waterland
Inhoudsopgave
1.
Inleiding
3
2.
De GGD Zaanstreek-Waterland
3
3.
Een gemeenschappelijke regeling
3
4.
Bekostiging van de GGD Zaanstreek-Waterland
4
5.
Taken in de gemeenschappelijke regeling
4
6.
De GGD in cijfers
9
000
Zaanstreek-Waterland
2
2014.1.1
Taken in de gemeenschappelijke regeling
GGD Zaanstreek-Waterland
De gemeenschappelijke regeling GGD Zaanstreek-Waterland
1.
Inleiding
Het bestuur van de GGD heeft verzocht om de diensten, taken en producten van de GGD ZaanstreekWaterland in beeld te brengen en daarbij met name de wettelijke verplichting aan te geven. In dit
document wordt dít inzicht gegeven.
Naast het wettelijk kader wordt in het kort algemene informatie gegeven over de GGD ZaanstreekWaterland. Dit is gedaan met het oog op de gemeenteraadsverkiezingen op 19 maart 2014. Het
boekwerkje geeft voor nieuwe bestuurders en nieuwe raadsleden op hoofdlijnen informatie over de
gemeenschappelijke regeling GGD Zaanstreek-Waterland; over de taken die de GGD ZaanstreekWaterland uitvoert en waarom deze in een gemeenschappelijke regeling worden uitgevoerd.
Daarnaast zijn cijfers opgenomen, vanuit de begroting 2014.
De informatie is beperkt en op hoofdlijnen, uiteraard is uitgebreidere informatie te vinden op de
website van de GGD, www.Qadzw.nl en in de programmabegroting 2014.
2.
De GGD Zaanstreek-Waterland
De GGD Zaanstreek-Waterland werkt aan een gezonde regio. Doel is het bevorderen en beschermen
van de gezondheid van ruim 320.000 inwoners van de regio. Er is een uitgebreid pakket van
(preventieve) gezondheidszorg voor alle leeftijdsgroepen. De GGD geeft publieksvoorlichting en
adviseert de gemeenten uit het werkgebied ten aanzien van het volksgezondheidsbeleid.
De GGD richt zich met name op preventie: het voorkomen dat ziekten gaan optreden. De GGD brengt
in kaart wat de gezondheidssituatie van de bevolking is. Op basis hiervan ontwikkelt de GGD
activiteiten. Deze zijn gericht op alle inwoners of groepen van inwoners in de regio. Ook adviseert de
GGD de gemeenten in de regio over het ontwikkelen van een samenhangend beleid op het terrein van
de volksgezondheid.
3.
Een gemeenschappelijke regeling
De overheid en daarmee de gemeente heeft een taak in de publieke gezondheidszorg. Dat staat in
een aantal wetten en landelijke regelingen. Belangrijke wet is de Wet Publieke Gezondheid.
Op basis van deze wet is een gemeente verplicht een gezondheidsdienst in stand te houden. Er is
gekozen om dit te doen via een gemeenschappelijke regeling en in samenwerking de taken op het
gebied van volksgezondheid uit te voeren. De GGD Zaanstreek-Waterland is opgericht in 1999.
De achtergrond van de samenwerking is dat niet elke gemeente een gezondheidsdienst in stand kan
houden. Door de samenwerking ontstaat continuïteit, samenhang en afstemming in de uitvoering van
de publieke gezondheidszorg. Kennis wordt gedeeld en de uitvoering kan efficiënt worden
vormgegeven. De samenwerking is gebaseerd op solidariteit. Gemeenten zijn gezamenlijk
verantwoordelijk voor de kosten in de gemeenschappelijke regeling.
Eens ín de 4 jaar wordt door het bestuur een strategische agenda vastgesteld waarin keuzes worden
gemaakt en accenten worden bepaald voor de middellange termijn om in te spelen op de
ontwikkelingen ten aanzien van de volksgezondheid. De laatste strategische agenda is opgesteld voor
de periode 2013-2016 en is te vinden op de website www.QQdzw.nl/strateQische agenda 2013-2016.
A
ISO
OOOl
Zaanstreek-Waterland
2014.1.1
Taken ín de gemeenschappelijke regeling
GGD Zaanstreek-Waterland
HKZ
ÇHKZX
De gemeenschappelijke regeling GGD Zaanstreek-Waterland
De negen gemeente in de regio Zaanstreek-Waterland die samenwerken in de gemeenschappelijke
regeling GGD Zaanstreek-Waterland zijn:
ş
Beemster
»
Edam­Volendam
»
Landsmeer
9
Oostzaan
»
Purmerend
«
Waterland
I
Womerland
«
Zaanstad
»
Zeevang
De GGD is een openbaar lichaam op grond van de wet gemeenschappelijke regelingen. De inhoud van
de wet is te vinden op http://wetten.overheid.nl. Het beleid en de wijze waarop taken worden
uitgevoerd wordt bepaald door het bestuur. In het bestuur van de GGD zijn de negen gemeenten
door de wethouder gezondheid vertegenwoordigd. De afspraken zijn vastgelegd in de
gemeenschappelijke regeling.
4.
Bekostiging van de GGD
De gemeenten bekostigen een groot deel van de kosten van de GGD, via de zogenaamde
gemeentelijke bijdrage. Het is een van de taken waarvoor gemeenten een uitkering van het rijk
krijgen (vanuit het gemeentefonds). De gemeentelijke bijdrage is bestemd voor de wettelijke taken
van de GGD. De gemeentelijke bijdrage wordt op basis van inwonersaantallen berekend. De GGD
heeft ook enkele inkomsten van anderen dan gemeenten (bijvoorbeeld het RIVM).
Daarnaast voert de GGD projecten uit op verzoek van individuele gemeenten. Deze projecten worden
ook op individuele basis afgerekend met de opdrachtgevende gemeente. In 2014 bedraagt het
projectenbudget ê 3.600.000. Ongeveer 30 fte verricht projectmatige werkzaamheden (in de
gemeenschappelijke regeling werkt 150 fte). Het bestuur van de GGD stelt jaarlijks de tarieven voor
de projectmatige werkzaamheden vast.
De GGD legt met de jaarstukken verantwoording af over het gevoerde beleid en met de begroting
over het te voeren beleid en de kosten. De voorschriften voor de jaarstukken en de begroting, zijn
gelijk aan die van de gemeente, namelijk het besluit begroten en verantwoorden (BBV).
In de wet gemeenschappelijke regelingen is geregeld dat de gemeenteraden uiterlijk 1 april van het
volgende jaar de verantwoording van het afgelopen jaar ontvangen (de jaarstukken). De Raad kan
hierop een zienswijze in dienen. De begroting voor het volgende jaar wordt in juni voorgelegd. Ook
hier kan de Raad een zienswijze op indienen. Het algemeen bestuur van de GGD stelt de stukken
vast.
5.
Taken in de gemeenschappelijke regeling
De GGD voert taken (producten/diensten) uit die in de wet zijn vastgelegd. Niet alles is in de wet
vastgelegd, voor veel taken geldt dat deze worden uitgevoerd op basis van landelijke richtlijnen. De
wet is duidelijk welke taken door de GGD moeten worden uitgevoerd. Minder duidelijk is de wet op
welk niveau taken moeten worden uitgevoerd. Veelal zijn landelijke richtlijnen van toepassing, maar is
e.e.a. niet strikt geregeld. Daar is vrijheid in.
BBS
Zaanstreek-Waterland
rïso^
2014.1.1
Taken in de gemeenschappelijke regeling
GGD Zaanstreek-Waterland
HKZ'
De gemeenschappelijke regeling GGD Zaanstreek-Waterland
Onderstaand wordt een overzicht gegeven van de taken (producten/diensten) die de GGD in de
gemeenschappelijke regeling verricht. De taken zijn ingedeeld naar programma's. Kort wordt per
programma geschetst welke taken worden uitgevoerd. Aansluitend is per programma een overzicht
opgenomen op basis van welke wet en richtlijn de GGD Zaanstreek-Waterland de taken uitvoert.
Naast de taken in de gemeenschappelijke regeling worden projectmatige werkzaamheden verricht.
Deze gaan echter in opdracht van individuele gemeenten en worden ook met de opdrachtgevende
gemeenten afgerekend. Deze werkzaamheden worden verder niet benoemd.
Epidemiologie beleid en gezondheid (EBG)
De activiteiten binnen dit programma zijn gericht op het bevorderen van de gezondheid van de
inwoners van de regio. Deze taak houdt o.a. in dat de GGD:
«
de gemeenten adviseert over gezondheidsrisico's en lokaal gezondheidsbeleid.
»
diverse gezondheidsbevorderende programma's ontwikkelt. Te denken valt aan
preventieprogramma's op het gebied van alcoholmatiging en overgewicht.
»
onderzoek doet naar lokale en regionale gezondheidssituaties.
i
jaarlijks nieuwsbrieven uitbrengt met verschillende leefstijlonderwerpen.
T a k e n (producten en diensten)
Is het
Wettelijk
In welke wet geregeld en welke
Wordt door de GGD
product
uitte
taken en welke norm zijn in de wet
meer uitgevoerd
wettelijk
voeren
beschreven ?
dan wettelijk verplicht ?
verplicht ?
GGD?
Advisering lokaal gezondheidsbeleid
Ja/Nee
ja
Ja/Nee
ja
Epidemiologie
ja
ja
Gezondheidsbevordering algemeen
ja
ja
Voorlichting eigen taal en cultuur (VETC)
nee
nee
Waar/hoe wijkt het af ?
artikel 2 lid c WPG en Hoofdstuk 4, artikel
14, lid 4
taken beschreven in wet worden
uitgevoerd
geen normering in wet beschreven
artikel 2 lid a en b WPG Hoofdstuk 4, artikel
14, lid 4
taken beschreven in wet worden
uitgevoerd
geen normering in wet beschreven
artikel 2 lid d WPG en Hoofdstuk 4, artikel
14, lid 4
taken beschreven in wet worden
uitgevoerd
geen normering in wet beschreven
Algemene gezondheidszorg (AGZ)
De activiteiten binnen dit programma zijn gericht op het voorkomen van infectieziekten en het
beperken van gezondheids-risico's/ -schade. Deze taak houdt o.a. in dat de GGD:
«
registratie en aangifteplichtige ziekten melden.
i
Advisering (ter voorkoming van uitbraak) infectieziekten
«
Uitvoeren van SOA/Sense spreekuren
i
Voorlichting over seksuele gezondheid
»
TBC-onderzoek bij nieuwkomers
«
Uitvoeren van milieuonderzoeken en advisering hierover.
Ä
ISO
9001
Zaanstreek-Waterland
2014.1.1
Taken in de gemeenschappelijke regeling
GGD Zaanstreek-Waterland
Ç HKZ
HKZX
De gemeenschappelijke regeling GGD Zaanstreek-Waterland
Verder verzorgt de GGD reizigersvaccinatie en -advisering. Deze taak wordt vanuit de
gemeenschappelijke regeling uitgevoerd, maar is feitelijk een markttaak. Deze taak wordt
budgetneutraal uitgevoerd (lasten worden volledig gecompenseerd door de baten).
T a k e n (producten en d i e n s t e n )
Infectieziektenbestrijding
SOA­bestrijding
TBC­bestrijding
Is het
Wettelijk
In welke wet geregeld en welke
product
uitte
taken en welke norm zijn in de wet
meer uitgevoerd
wettelijk
voeren
beschreven ?
dan wettelijk verplicht ?
verplicht ?
GGD?
Ja/Nee
Ĵa/Nee
ja
ja
artikel 6 lid 1 WPG
nee, formatie lager dan visi norm
ia
ia
artikel 6 lid 1 WPG
nee, formatie lager dan visi norm
ja
ja
artikel 6 lid 1 WPG
Wordt door de GGD
Waar/hoe wijkt het af ?
nee, formatie op basis van advies
werkaroeū NTP
Inspectie huidpenetrerende handelingen
Medische milieukunde
ia
ia
artikel 2 lid 2 onder f WPG
ia
ja
artikel 2 lid 2 onder e WPG
nee
nee
nvt
Nee
formatie laaer dan modeltaken
pakket MMK: waakvlam niveau
Reizigersadvisering en ­vaccinatie
Nvt
Maatschappelijke gezondheidszorg (MGZ)
De activiteiten binnen dit programma zijn gericht op het voorkomen cq beperken van overlast voor de
leefomgeving die voortkomen uit problematische individuele situaties om de leefbaarheid en sociale
veiligheid in buurten te bevorderen. Deze taak houdt o.a. in dat de GGD:
» meldingen huiselijk geweld behandelt en de samenwerking tussen partijen coördineert.
» vragen beantwoordt van burgers en professionals over huiselijk geweld en hierover adviseert.
Wet tijdelijk huisverbod uitvoert.
» meldingen behandelt wanneer er sprake is van overlast en problematische situaties in de
woonomgeving en een individu leidt naar passende zorg.
s
T a k e n (producten en d i e n s t e n )
Meldpunt overlast en bemoeizorg
Coördinatie huiselijk geweld
Advies­ en steunpunt huiselijk geweld
Is het
Wettelijk
In welke wet geregeld en welke
product
uitte
taken en welke norm zijn in de wet
meer uitgevoerd
wettelijk
voeren
beschreven ?
dan wettelijk verplicht ?
verplicht ?
GGD?
Ĵa/Nee
Ja/Nee
ja
nee
Wordt door de GGD
Waar/hoe wijkt het af ?
concept WMO artikel 2.1.2 en 2.1.3
geen duidelijke norm
Wet verplichte GGZ artikel 5.3
wel taakomschrijving
nee
nee
rapport VWS
Functieomschrijving
ja
nee
concept WMO artikel 2.1.2 en 2.2.5
geen duidelijk norm, wel taak­ en
ja
nee
wet tijdelijk huisverbod
geen d jidelijke norm
Functieomschrijving
Tijdelijk huisverbod (THV)
Zaanstreek-Waterland
2014.1.1
Taken in de gemeenschappelijke regeling
GGD Zaanstreek-Waterland
I
De gemeenschappelijke regeling GGD Zaanstreek­Waterland
Jeugdgezondheidszorg (JGZ)
De activiteiten binnen dit programma zijn gericht op het bewaken, voorkomen, beperken van
gezondheidsbedreigingen en ontwikkeístoornissen bij kinderen van 0 tot 19 jaar om daarmee het
optimaal functioneren van individuen in de maatschappij te bevorderen.
i
prenatale zorg, bv zwangerschapsgym.
»
de huisbezoeken bij pasgeborenen uitvoert.
»
Hielprikken en gehoortesten uitvoert bij pasgeborenen.
«
reguliere consulten van kinderen tussen 0 en 4 jaar (consultatiebureau)
»
reguliere consulten van kinderen tussen 4­19 jaar
«
opvoedingsondersteuning biedt via inloopspreekuur en telefonisch
*
(rľjks)vaccinatie uitvoert
»
Onderzoek doet en adviseert bij plaatsing naar speciaal onderwijs
*
Zorgcoordinatie voor gezinnen die extra zorg nodig hebben
ï
Inspecties bij kinderopvangorganisaties uitvoert.
T a k e n (producten en d i e n s t e n )
PGO basisonderwijs
PGO klas 2 VO
Gericht onderzoek
Speciaal onderwijs
Rijksvaccinatieprogramma (RVP)
Calamiteiten op school
Logopedie
Is het
Wettelijk
In welke wet geregeld en welke
Wordt door de GGD
product
uitte
taken en welke norm zijn in de wet
meer uitgevoerd
wettelijk
voeren
beschreven ?
dan wettelijk verplicht ?
verplicht ?
GGD?
Ja/Nee
Ja/Nee
ja
nee
ia
nee
ja
nee
ja
nee
AWBZ
nee
ja
nee
ja
Waar/hoe wijkt het af ?
art 5 WBP, jo artl4 lid 4, art 4, 5 en 6
nee, uitvoering via de landelijke
Besluit publieke qezondheidszorq
richtlijnen
art 5 WBP, jo artl4 Hd 4, art 4, 5 en 6
nee, uitvoering via de landelijke
Besluit publieke qezondheidszorq
richtlijnen
art 5 WBP, jo artl4 lid 4, art 4, 5 en 6
nee, uitvoering via de landelijke
Besluit publieke qezondheidszorg
richtlijnen
art 5 WBP, jo artl4 lid 4, art 4, 5 en 6
nee, uitvoering via de landelijke
Besluit publieke qezondheidszorq
richtlijnen
nee
nee
art 5 WBP, jo artl4 lid 4, art 4, 5 en 6
nee, uitvoering via de landelijke
Besluit publieke gezondheidszorg
richtlijnen
maatwerk art 7 besluit Publieke gezond­
nee
heidszorg
Telefonische begeleiding
ja
art 5 WBP, jo artl4 lid 4, art 4, 5 en 6
nee
nee
Besluit publieke qezondheidszorg
Huisbezoek tot 2 weken
Consult A weken tot 4 jaar
Inspectie kinderopvang
ja
ja
ja
nee
nee
ja
art 5 WBP, jo artl4 lid 4, art 4, 5 en 6
nee, uitvoering via de landelijke
Besluit publieke qezondheidszorq
richtlijnen
art 5 WBP, jo artl4 lid 4, art 4, 5 en 6
nee, uitvoering via de landelijke
Besluit publieke qezondheidszorg
richtlijnen
art 1.61Wet kinderopvang en kwaliteits­
nee, conform de wet
eisen peuterspeelzalen
Inloopspreekuren en telefonische
bereikbaarheid
Netwerken
ja
nee
nee
nee
art 5 WBP, jo artl4 lid 4, art 4, 5 en 6
nee, uitvoering via de landelijke
Besluit publieke qezondheidszorg
richtlijnen
art 5 WBP, jo artl4 lid 4, art 4, 5 en 6
nee
Besluit publieke qezondheidszorq
BBS
Zaanstreek-Waterland
7
2014.1.1
Taken in de gemeenschappelijke regeling
GGD Zaanstreek-Waterland
De gemeenschappelijke regeling GGD Zaanstreek­Waterland
T a k e n (producten en d i e n s t e n )
Begeleidingscontacten
Is het
Wettelijk
In welke wet geregeld en welke
Wordt door de GGD
product
uitte
taken en welke norm zijn in de wet
meer uitgevoerd
wettelijk
voeren
beschreven ?
verplicht ?
GGD?
Ja/Nee
Ja/Nee
ja
nee
dan wettelijk verplicht ?
Waar/hoe wijkt het af?
art 5 WBP, jo artl4 lid 4, art 4, 5 en 7
nee
Besluit publieke gezondheidszorg
Opvoedsondersteuning en
groepsvoorlichtjng
nee
ja
art 5 WBP, jo artl4 lid 4, art 4 en 5
nee
Besluit publieke gezondheidszorg
Pre natale en postnatale zorg
Regionale aanpak overgewicht
ja
nee
art 5 WBP lid 2 onder d, jo artl4 lid 4
nee
Ja
nee
art 5 WPB lid 2 onder d jo art 14 lid 4,
nee
art 7 besluit publieke gezondheidszorg
Opvoedspreekuur en ondersteuning
Ja
nee
art 5 WBP, jo artl4 lid 4, art 4, 5 en 7
nee
Besluit publieke qezondheidszorq
Academische werkplaats
nee
nee
Nvt
nee
Geneeskundige hulp bij ongevallen en rampen (Ghor)
De GGD heeft een rol bij een ramp of een crisis waarbij er sprake is van een ernstige verstoring van
de openbare orde en veiligheid en de gezondheid van vele personen in het geding is. De taak van de
GGD kan o.a. inhouden:
(coördineren) van de uitvoering van milieuonderzoeken
maatregelen gericht op het bestrijden van infectieziekten.
gezondheidsonderzoek bij rampen
psychosociale hulpverlening om de klachten bij getroffenen zoveel mogelijk te beperken.
T a k e n (producten en d i e n s t e n )
Geneeskundige hulp bij
ongevallen/rampen
Is het
Wettelijk
In welke wet geregeld en welke
Wordt door de GGD
product
uitte
taken en welke norm zijn in de wet
meer uitgevoerd
wettelijk
voeren
beschreven ?
verplicht ?
GGD?
Ja/Nee
Ja/Nee
ja
ja
dan wettelijk verplicht ?
Waar/hoe wijkt het af ?
art 2 lid 1 en 2 WPG, jo art 6 wPG en
nee
art 33 lid 1 en 2 Wvr
Interne bedrijfsvoering
Ter ondersteuning van het primaire proces kent de GGD twee afdelingen. De afdeling directie en de
afdeling bedrijfsvoering. De afdeling directie bestaat uit de directeur, een staf (communicatie, beleid
en directiesecretaris). De afdeling bedrijfsvoering bestaat uit de teams Personeel en organisatie,
financiën, ICľ en facilitaire zaken.
BBS
Zaanstreek-Waterland
8
2014.1.1
Taken in de gemeenschappelijke regeling
GGD Zaanstreek-Waterland
De gemeenschappelijke regeling GGD Zaanstreek-Waterland
6.
De GGD in cijfers
Het organogram
De formatie in de gemeenschappelijke regeling bedraagt circa 150 fte.
Bestuur
I
Directie
2.0 FTE
Staf /directiesec re taríaat
4.9 FTE
JGZ
90.6 FTE
Bedrijfsvoering
13.3 FTE
16.1 FTE
T
Epidemiologie,
beleid en
gezondheidsbevor
dering
7.4 FTE
.
Algemene
Gezondheidszorg
13.6 FTE
De lasten en baten
De lasten en baten van de gemeenschappelijke regeling zijn als volgt verdeeld (bron: begroting
2014). Daarbij moet worden opgemerkt dat de geneeskundige hulp bij ongevallen en rampen op een
andere manier bekostigd wordt en niet vanuit de gemeenschappelijke regeling.
Programma
Epidemiologie beleid en gezondheid (EBG)
Algemene gezondheidszorg (AGZ)
Maatschappelijke gezondheidszorg (MGZ)
Jeugdgezondheidszorg (JGZ)
Geneeskundige hulp bij ongevallen en rampen (Ghor)
333
Zaanstreek-Waterland
Lasten
2014
Baten
2014
Kosten
Per
2014
inwoner
852.398
1.555.559
1.429.339
0
624.178
248.500
2,62
2,86
8.345.179
1.296.802
852.398
931.381
1.180.839
7.048.377
252.335
252.335
12.434.810
2.421.815
2014.1.1
Taken in de gemeenschappelijke regeling
GGD Zaanstreek-Waterland
3,63
93,24
0,00
10.012.995
fttgrottoo 2014, tot u ! tuten per programma
Sen toting 2014, t o t n l oaten per progr»mrra
!
" Li '
• no:
3 a'os
3 ,..
3'."J
Totaal inwoners per gemeente per leeftijdscategorie
160.000 ­i
110.000
120.000
100.000
a Inwoners ^ 9 jaar
80.000
60.000
10.000
20.000
Beemster
ū
Edam
Volendam
B3S
Zaanstreek-Waterland
Landsmeer O ostzaan
I
Purmerend Waterland Wormerland Zaanstad
• inwoners 0-19 jaar
Zeevang
10
2014.1.1
Taken in de gemeenschappelijke regeling
GGD Zaanstreek-Waterland
CHKZ\
1
Zaanstreek-Waterland
Postbus 2056 - 1500 GB Zaandam
Vurehout 2 » 1507 EC Zaandam
Telefoon (0900) 254 54 54 » Fax (075) 616
[email protected] « www.ggdzw.nl

Geen pleister erop. Wel een gaasje. Ne pas appliquer un sparadrap

Het wondje niet aanraken. Er kan vocht of bloed uitkomen. No toque

Brief Atal-Medial over transitie (PDF, 167 kB)

Factsheet gemeenschappelijke regeling GGD RR

“Ga uit van de schoolkernwaarden”

E-MOVO - GGD Amsterdam

BRIEF GGD MN - GGD Midden Nederland

Borging van de Publieke Gezondheid

Aan de directeur/IB-er van Basisschool de Vlieger Volkel Onderwerp

Wat is het RS-virus? Het RS-virus is het meest