BAM! - Oudstudentenbond VUB

stipt
!
M
BA
België - Belgique
P.B.
1160 Brussel 16
BC 8565
tweemaandelijks
3de jaargang nr.4
sept. - okt.2014
P913673
Afgiftekantoor
1099 Brussel X
BAM!
HIER IS DE BAM!
In deze BAM! worden de nieuwe
raadsleden voorgesteld, maar dit
nieuwe bestuur draait al op volle
toeren. Bovendien hebben, wanneer
je dit leest, de noodzakelijke personeelswissels zich, naar eenieders
voldoening, voltrokken. Met dank aan
de bereidwillige medewerking van
de Mens.nu. Die goede samenwerking benadrukken we, in de volgende
BAM, met een interview van Marina
Van Haeren, directeur van de Mens.
nu, door onze voorzitter.
De taken zijn verdeeld en er wordt
met frisse moed tegenaan gegaan.
Een reeks nieuwe activiteiten staat op
stapel. Daarover meer op de volgende
bladzijden.
Er zijn echter ook belangrijke tradities
in ere te houden. Eén zo’n traditie is
het Vriendenmaal. Omstandigheden
noodzaakten ons de datum ervan te
verschuiven van februari naar 20 september eerstkomend. Deze verschuiving heeft het mogelijk gemaakt dat
de twee nieuwe ereleden ook effectief
aanwezig kunnen zijn.
De emoties die door mij heengingen
toen die eer mij te beurt viel zal ik niet
gauw vergeten. Ik ben er zeker van
dat dit ook zal gelden voor de twee
mensen die we dit jaar opnemen als
erelid, Dana Huygh, de goedlachse
oud-voorzitter van OSB en Freddy
Thielemans, de joviale voormalige
burgemeester van Brussel met zijn
groot hart voor de vrijzinnigheid in het
algemeen en voor de ULB en de VUB
in het bijzonder. Het Vriendenmaal is
echt wat het zegt en het is duidelijk
dat OSB veel vrienden telt.
Ik hoop jullie dan ook zeer talrijk te
mogen ontmoeten, maar dat kan niet
missen. Jullie zijn dan toch allemaal
al op de VUB voor de tweede editie
van “Kom terug naar d’unief”, de grote
alumnidag met een leuke en interessante mengeling van activiteiten die
het verleden en de toekomst met
elkaar confronteren.
Tot dan,
Jim Van Leemput
Raadslid 2014 - 2015
0 euro
osb.be
VRIENDENMAAL
in
De Oudstudentenbond nodigt u en uw partner van harte uit voor het traditionele vriendenmaal op vrijdag 20 september
2014. Wij huldigen dit jaar ereleden Freddy Thielemans en Dana Huygh. Freddy Thielemans is ULB-alumnus en voormalig
burgemeester van Brussel. Dana Huygh kent u als oud-voorzitter van OSB en als mede-organisator van het OSB-Weekend.
Wij hopen dat u hen komt feliciteren en komt meegenieten van ons smakelijk buffet.
Wij verwachten u voor het aperitief omstreeks 19 u. in zaal Convivium, naast het studententenrestaurant.
De kostprijs bedraagt 30 euro p.p. (aperitief, buffet, dessert en 2 glazen wijn)
Inschrijven via: 02/644,64,60 of [email protected].
Uw inschrijving wordt bevestigd bij storting op rekeningnummer:
BE84-0010-0794-2659
INTERVIEW
PETRA VAN MULDERS
Hoe ben je als jonge wetenschapper aan deze positie
geraakt?
Door hard te werken. Ik heb er niets bijzonder voor gedaan. Het is niet dat ik gelobbyd heb, in tegendeel zelfs
want ik stond er oorspronkelijk niet voor te springen. Ik
heb heel hard gewerkt en ik veronderstel dat de mensen
dit gezien hebben, dus hebben ze mij genomineerd voor
deze positie. Ik heb dan heel lang getwijfeld en heb in
eerste instantie neen gezegd. Laat maar zitten dacht ik,
ik wil liever gewoon onderzoek doen. Die verantwoordelijkheid leek me misschien wat veel maar ze zijn blijven
aandringen en dan dacht ik waarom niet. Als zij vertrouwen hebben in mij waarom zou ik dan geen vertrouwen
hebben in mezelf.
Petra Van Mulders is jong, gepassioneerd en krijgt
voor twee jaar de leiding over 80 wetenschappers aan
het CERN (Europese Raad voor Kernonderzoek). De
onderzoekster aan de Vrije Universiteit Brussel deelt
haar ervaringen.
Wat heb je gestudeerd en hoe zag je studententijd
eruit?
Ik ben altijd aan de VUB gebleven. Ik ben hier fysica
beginnen studeren in 2002 en toen bestond de studie nog
uit vier jaar. Van mijn studietijd moet ik zeggen dat ik niet
zo losbandig was en feestjes waren meestal niet aan mij
besteed. Hoe ik hier juist terechtgekomen ben, was omdat
ik op school al heel vroeg geïnteresseerd was in van
alles en nog wat. Ik had een heel brede interesse. Ik heb
Grieks-wetenschappen gestudeerd in het middelbaar en
had daarom zelfs nog overwogen om Grieks te gaan studeren. Mijn interesseveld was dus echt heel breed. In het
vijfde middelbaar ging ik al naar infodagen en dan bleef
ik meestal wel hangen aan de tafels van de wetenschappen. Op een keer stond er een video op met beelden van
het CERN. Hierdoor is mijn nieuwsgierigheid gekomen
om vragen te stellen. Bij het standje lagen papieren voor
als je het CERN eens wou bezoeken en deze heb ik dan
ingevuld. Het is daar allemaal begonnen met het idee dit
wil ik ook doen. In het middelbaar had ik echter maar 6
uur wiskunde en ze hadden mij gewaarschuwd dat als ik
fysica wou doen dat ik beter 8 uur zou nemen omdat die
wiskunde heel zwaar is. Ik vond toen die wiskunde wel
oké, maar niet om twee jaar intensief wiskunde erbij te
gaan nemen. Ik ben toen biologie gaan studeren, maar
na twee maanden keek ik door de microscoop en dacht ik
dit is niet klein genoeg. Ik voel mij niet zo gepassioneerd
met waar ik nu naar kijk en zo ben ik fysica gaan studeren.
Wat is concreet jouw taak binnen het CERN?
Ik zal beginnen met wat we op CERN doen. We willen
begrijpen hoe de natuur in elkaar zit, dus wat de meest
elementaire deeltjes zijn en hoe dat deze deeltjes met
elkaar interageren. Door al de elementaire deeltjes dat er
bestaan te kennen, willen we het volledige universum kunnen opbouwen. Momenteel kunnen we maar 5% opbouwen. Er is heel veel dat we niet weten en met behulp van
de Large Hadron Collider, die versneller, een cirkel van
26 km, gaan we protonen versnellen tot bijna de lichtsnelheid. We laten ze botsen op wel bepaalde punten en op
die punten hebben we gigantische detectoren gebouwd
die de botsingen gaan registreren en opmeten. Deze worden uitgelezen en wij analyseren de botsingsgegevens.
Eén van deze experimenten is het CMS experiment en
hier werken we met Brussel aan mee. Er zijn verschillende
elementaire deeltjes en die hebben allemaal verschillende
eigenschappen die we moeten kunnen identificeren. Eén
van die deeltjes is de b-quark (beauty of bottom quark).
Het is voor dit experiment dat ik de groep van wetenschappers zou leiden. Dit zijn zo’n 80 mensen en wij proberen de technieken die momenteel bestaan te verbeteren. Het Brout-Englert-Higgs-deeltje dat twee jaar geleden
ontdekt is en waarvoor vorig jaar de Nobelprijs fysica is
uitgereikt, vervalt in de meeste gevallen tot twee b-quarks.
Hoe beter we die b-quarks kunnen identificeren, hoe beter
dat we de eigenschappen van het Higgs-boson deeltje
kunnen bepalen. Wat wij concreet moeten doen is zorgen
dat we zo goed mogelijk die b-quarks kunnen identificeren. Ik moet zorgen dat de mensen naar eenzelfde doel
werken en dat er niet te veel mensen op hetzelfde werken.
Eigenlijk een echte management positie. Proberen dat het
doel zo snel mogelijk en zo goed mogelijk bereikt wordt.
Ben je ook zelf praktisch bezig?
Ja toch wel. Ik vind het belangrijk om er ook zelf intensief mee bezig te zijn en om te weten, aan te voelen wat
de technische problemen soms zijn. Ik denk dat dit een
manier is om respect te krijgen, door zelf te tonen dat ik er
alles vanaf weet en weet wat de problemen zijn. Zo krijg je
enerzijds begrip van hun kant, maar ook respect.
per
Is het moeilijk om zo veel verantwoordelijkheid op je
schouders te dragen?
Dat is spannend (lacht). Ik kan het niet anders beschrijven
dan een uitdaging. De verantwoordelijkheid was de reden
waarom ik het oorspronkelijk niet wou doen. Ik vond het
onderzoek alleen al stresserend genoeg, moet dit er dan
ook nog bij? Anderzijds denk ik dat dit iets is waar je volgens mij nooit klaar voor bent, afhankelijk van je karakter
natuurlijk, maar ik ga nooit opeens wakker worden en zeggen: “ja nu kan ik het wel aan”. Dat is iets waarin je moet
groeien en dat met de ervaring komt. Al denk ik wel dat
het gaat lukken. Het is een soort gezonde stress.
Vanwaar komt je enthousiasme in de fysica en specifieker in CERN?
Het is niet het klassieke antwoord dat ik als kind al wou
weten hoe alles in elkaar zat. Ik wou gewoon van alles
bijleren en van alles iets leren en dat had evengoed met
een ander onderwerp kunnen zijn. Maar ik zag CERN
en ik vond het fantastisch dat mensen, ongeacht hun afkomst, cultuur, religie of politieke voorkeur samen konden
werken aan dezelfde projecten, met dezelfde passie en
dat is puur het verzamelen van kennis. Het is inspirerend
om daarvoor te werken. Het is zelfs niet de fysica an sich,
maar meer de ideologie erachter.
Is de job makkelijk te combineren met je dagelijks
leven of zijn er al moeilijkheden opgedoken?
Ja dat is niet altijd gemakkelijk. Ik heb een dochter dus
je kan het je wel voorstellen wat de moeilijkheden zijn.
Ik heb geen kind om haar constant bij iemand anders te
laten. De balans vinden tussen gezin en werk is niet altijd
evident en dan zeker niet het sociaal leven ook nog. Dat
sociaal leven is helemaal geminimaliseerd, maar mijn
werk is een passie. Als je er niet continue mee bezig wil
zijn, doe je het beter niet. Het vraagt immens veel energie
en zeker mentale energie, maar momenteel lukt het wel. Ik
moet gelukkig ook niet verhuizen naar Genève, dus in die
zin valt het wel mee. Onze vergaderingen zijn via videoconferentie en de mensen waarmee ik samenwerk zitten
ook niet fysiek op CERN waardoor verhuizen helemaal
niet nodig is. Ik kan vanuit mijn woonkamer evengoed mijn
vergadering laten doorgaan. Anders sta ik toch voor een
lege zaal in CERN, aangezien iedereen toch elders zit.
Zijn er nog verdere toekomstplannen?
We zien wel. Ik heb geen vaste job. Iedereen weet dat het
heel moeilijk is om aan een vaste job te geraken, maar
ik lig daar momenteel niet echt van wakker. Ik ben ervan
overtuigd dat als mijn contract bij FWO na een aantal
jaren verloopt, dat er dan wel weer andere mogelijkheden
zullen zijn. Al dan niet in de elementaire deeltjes. Ik kan
dan nog altijd iets anders gaan doen. In zekere zin kan
ik ook uitkijken naar wat ik dan zal doen. Het is nog één
groot vraagteken, maar ik kan mij voorstellen dat het iets
totaal anders is. In die zin kan een grote groep leiden ook
geen kwaad. Het is een ervaring die je op je CV kan zetten en die dan breder gaat dan gewoon het onderzoek dat
ik gedaan heb. Iets dat zeker van pas kan komen.
Hoe zien de toekomstplannen in je dagelijks leven
eruit?
Ik heb niet direct grote plannen. Misschien iets meer sport
doen (lacht) en wat meer boeken lezen. Meer tijd maken
voor andere interesses dus. De komende twee jaar zal ik
niet echt tijd hebben om aan gezinsuitbreiding te denken,
dus dat ga ik voorlopig uit mijn hoofd zetten. Al sluit ik het
niet uit voor later. Ik ben nog jong (lacht)
NIEUW BLOED
ILSE COOLEN
Was je studentikoos (bvb. lid van een studentenkring)?
Met te veel tijd omhanden vanaf mijn eerste stappen als
student, liet ik me maar al te graag meeslepen in het
studentikoze gebeuren. Ik heb me graag ingezet in verschillende studentenkringen. Misschien wel iets te graag,
gezien de hoeveelheid kringen waar ik me de afgelopen
jaren heb aan toegevoegd. Ik denk nog vaak terug aan
mijn eerste maanden aan de VUB en mijn eerste kennismaking met de studentikoziteit. De fantastische sfeer en
de vele vrienden draag ik liefst nog zo lang mogelijk mee.
Ilse Coolen is de nieuwe stafmedewerker bij de Oudstudentenbond VUB. Ze studeerde klinische psychologie aan de VUB en is alumnus sinds 2013. Graag stelt
zij haar voor aan haar mede alumni.
Waarom heb je gekozen om aan de VUB te studeren?
Waarom specifiek die studierichting?
Helaas zal ik moeten toegeven dat mijn keuze om aan de
VUB te studeren gebaseerd was op haar ligging. Gedurende mijn humaniora ging ik namelijk elke zaterdag naar
de Colruyt op de Triomflaan, wat ervoor zorgde dat een
andere universiteit kiezen zelfs niet aan de orde was. Ik
zou graag vertellen dat de kleinschaligheid, de vrijzinnige overtuiging en de natuurlijke pracht in de zomer me
overtuigd hebben. In werkelijkheid was ik al blij dat ik me
op voorhand kon thuis voelen. Als ik hiermee dacht dat
mijn dagelijks leven niet omgegooid zou worden, had ik
me vergist en gelukkig maar. Ik heb voordat ik op de VUB
zat nooit veel getwijfeld over wat ik in de toekomst zou
willen doen. Op onverklaarbare manier, wist ik dit gewoon.
Psychologie alsook de intrigerende manier van de werking
van een menselijk lichaam en brein, grepen mijn interesse
en dat was voldoende om mijn studiekeuze op te baseren. Ik weet nog goed hoe ik mijn interesse visualiseerde
aan de hand van een kabel witte kerstverlichting die rond
het brein verstrengeld zit, waarbij af en toe een lampje
rood wordt als dat deeltje brein ‘kapot’ was. Ik koos dan
ook voor het afstudeerprofiel biologische en cognitieve
psychologie, waar ik al snel de moeilijke benamingen voor
‘kerstverlichting’ leerde kennen en begreep dat hersenen
en ‘kapot’ niet samengaan in één zin.
Wat was je mooiste moment op de VUB (zowel studiegericht als buiten de studies)?
Ik zal wellicht niet alleen zijn om mijn mooiste moment
te omschrijven als de eerste maanden aan de VUB. Het
nieuwe gevoel dat je de puberteit voortaan echt achter
je laat, zorgt ervoor dat je ook effectief de kans krijgt te
groeien. Die eerste maanden zijn zeker een nieuwe geweldige ervaring die men niet snel kan vergeten, hoewel
ik het toch zeker kan vergelijken met het besef dat ik na
het afronden van mijn studies een hele hoop gegroeid
ben. Hoewel ik in mijn eerste jaar dacht eindelijk volgroeid
te zijn, kan ik nu verheugd zijn op het vele groeien dat nog
komen zal.
Wat was je moeilijkste moment op de VUB (zowel
studiegericht als buiten de studies)?
Als ik nu terugkijk op mijn VUB carrière, kijk ik dwars
door al de zorgen heen, maar ze waren er zeker. Elke
examenperiode kwam als een emmer koud water over je
heen. Procrastinatie stond rond die tijd steeds vooraan in
mijn woordenboek. Al moet ik zeggen dat ik aan het einde
van mijn bachelor ook een klap in het gezicht kreeg. Toen
besefte ik namelijk dat mijn studentikoze carrière een
jaar eerder zou moeten worden getemperd. Een laatste
jaar unief overladen met stage, thesis en de gewoonlijke
taken en examens hadden me overtuigd dat mijn folkloristisch enthousiasme op de tweede plaats moest komen.
Achteraf bekeken was het een boeiend en leerrijk jaar,
weliswaar met een flinke dosis stress.
Heeft de VUB je (vrijzinnige) overtuiging beïnvloed?
Ik zou zelfs durven zeggen dat de VUB mijn vrijzinnige
overtuiging in gang heeft gezet. Voordien vond ik mezelf
bijster vrijzinnig wanneer ik niet meteen geloofde wat
een leerkracht me vertelde zonder de waarom-vraag te
stellen. De VUB geeft je volledig de ruimte en tijd om je te
ontplooien, om discussies aan te gaan en om nagenoeg
grenzeloos na te denken. In de loop van mijn studies is
mijn affiniteit voor de VUB en zijn vrijzinnige gedachtegang progressief blijven groeien. Ik ben dan ook heel
verheugd dat ik deze affiniteit kan verderzetten binnen de
OSB.
Welke profs hebben veel indruk op je gemaakt?
Mijn brede interesse in de biologische eigenschappen van
een menselijk brein heb ik grotendeels aan professor
emeritus biologische psychologie R. Cluydts te danken.
Helaas heb ik zijn boeiende manier van lesgeven niet tot
het einde van mijn studies meer mogen meemaken, maar
studenten warm maken voor de biologische kant van de
psychologie kon hij zeker en vast. Met een recordaantal
studenten in het biologische en cognitieve afstudeerprofiel
tijdens zijn laatste jaar lesgeven ben ik ervan overtuigd
dat ik het niet alleen was die geboeid werd door deze
professor.
Welke tips zou je aan de huidige studenten meegeven?
Het is voor mij belangrijk dat de rit doorheen het studentenleven individueel bepaald mag worden, waardoor elke
student zijn eigen pad kan bewandelen. Moest ik tips
meegeven zou dit vooral gerelateerd zijn aan studiemethoden. Ook deze ondervinden de meeste studenten
echter uit hun eigen ervaringen. Wel heb ik me al vaak genoeg betrapt op de tip : ‘student zijn is meer dan studeren
alleen’. Ik wil zeker meegeven dat je niet te treurig moet
zijn op het einde van je studentencarrière. Ergens zal je
de roep van Brussel blijven horen. De Oudstudentenbond
zal althans zijn best doen om je studententijd nooit te vergeten!
Save the date
Kom terug
naar d’unief
een redelijk eigenzinnige alumnidag
zaterdag 20 september 2014,
doorlopend vanaf 14u00
Inschrijven kan via:
www.vub.ac.be/alumni/kom-terug-naar-dunief
OSB-BESTUUR
2014
Sam Vancampenhout
leerkracht secundair onderwijs
voorzitter OSB
Bert Peeters
student
ondervoorzitter financiën
Geert Royemans
IT consultant
ondervoorzitter personeel
Moeykens Filip
CEO patronale life NV
ondervoorzitter RvB VUB
Tim Trachet
VRT-journalist
raadslid OSB
Jim Van Leemput
gepensioneerd/ voorzitter Vriendenkring Personeel
raadslid OSB
AdA5li
Steven Cromphout
werkzoekend
raadslid OSB
Maya Richard
medewerker Brillen24.be
raadslid OSB
Jonas De Keersmaecker
projectmedewerker Landelijke Kinderopvang
raadslid OSB
Gaetan Van Russelt
test & quality consultant
raadslid OSB
Sam Weckx
fractiemedewerker Open Vld Brussel
raadslid OSB
Lieselotte Thys
master management
raadslid OSB
Pierre Catteeuw
financieel consultant & adviseur
raadslid OSB
Michael Marinus
attaché FOD werkgelenheid, arbeid, sociaal
overleg
raadslid OSB
Unie Vrijzinnige Verenigingen vzw
Jimmy Baes
zelfstandig Accountant- Belastingconsulent
raadslid OSB
Karel Demuynck
senior methods engineer Besix
raadslid OSB
Stany Meskens
CVO handelsschool Aalst - Denderleeuw Geraardsbergen
raadslid OSB
Kevin Marquez
flight controller
raadslid OSB
Nicolas Dutré
advocaat - stagiair
raadslid OSB
AdA5liggend_Opmaak 1 15/02/12 17:15 Pagina 1
Wij zijn er voor jou!
Een huisvandeMens is er voor iedereen, dus ook voor jou.
Je kan bij ons terecht voor:
Informatie
(over ethische en maatschappelijke thema’s)
Vrijzinnig humanistische plechtigheden
(geboorte, huwelijk, samenwonen, jubilea, afscheid…)
Unie Vrijzinnige Verenigingen vzw
Vrijzinnig humanistische begeleiding
(een luisterend oor, een goed gesprek)
Waardig levenseinde
(wilsverklaring, patiëntenrechten, palliatieve zorg…)
Vrijzinnige draaischijf
(lokale vrijzinnig humanistische initiatieven en activiteiten)
Vrijwilligerswerk
Onze dienstverlening is kosteloos.
De huizenvandeMens zijn een initiatief van deMens.nu
deMens.nu Magazine
Het deMens.nu Magazine is hét vrijzinnig humanistisch
tijdschrift voor de maatschappelijk geëngageerde mens.
Om de drie maanden werpt het Magazine een vrijzinnig
humanistische blik op de samenleving. Het gaat hierbij
over mensen. Over u, dus.
U kan een gratis proefnummer aanvragen of u gratis
abonneren.
Hoe?
Stuur een mailtje naar: [email protected]
OF schrijf naar: deMens.nu-UVV vzw
Brand Whitlocklaan 87 – 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe
OF telefoneer naar: 02 735 81 92
Met vermelding van uw naam en adres.
Voor meer informatie:
www.deMens.nu
ANGLICAANSE KUNST
LEVENSBESCHOUWING IN PERSPECTIEF
In het kader van de cyclus ‘Levensbeschouwingen in
Perspectief’ was mij gevraagd op 2 maart 2014 voor
OSB leden over anglicaanse kunst te spreken. De
geschiedenis en inhoud van het anglicaanse geloof
(zeg maar de Church of England) liet ik graag uitleggen door dominee Stephen Murray van de St. John’s
gemeenschap in Gent. Zelf gaf ik als kunsthistoricus
een uiteenzetting over de architectuur en decoratie
van anglicaanse kerken – een onderwerp waar ik mij
als één van de weinigen in gespecialiseerd heb. BAM!
heeft mij verzocht die lezing hier nog eens samen te
vatten en te plaatsen in de context van de hele cyclus.
Als OSB lid ben ik natuurlijk even vrijzinnig als jullie,
maar aangezien kunst, buiten musea, meestal in kerken hangt, vind je ook mij vaak in die gebouwen.
Eigenlijk is er voor kunsthistorici in anglicaanse kerken van voor de negentiende eeuw weinig te doen. De
interieurs zijn dikwijls sober en de muren gewoon wit
gelaten. In 1833 echter, ontstond de ‘Oxford Movement’.
Deze beweging in de Anglicaanse Kerk (met hoofdletters,
want we hebben het nu over het instituut en niet over de
gebouwen) wilde terug meer kunst in de gebedshuizen
als een manier om contact te leggen met God. Zo werden
bestaande kerken gerestaureerd en opnieuw ontworpen.
Men bouwde ook vele nieuwe kerken in neogotische stijl.
Dat had te maken met een nostalgische ‘revival’ van alles
wat middeleeuws was. De muren bleven niet langer wit,
maar kregen een versiering met symbolische motieven en
taferelen uit de Bijbel. Ook belangrijk is dat er vele nieuwe
glasramen besteld werden.
Dit gebeurde allemaal onder leiding van architecten als A.
Pugin (1812-1852), G.G. Scott (1811-1878) en G.F. Bodley (1827-1907), samen met de groep kunstenaars rond
ontwerper William Morris (1834-1896). Deze kunstenaars
stonden bekend als de ‘prerafaëlieten’ omdat zij inspiratie zochten in de middeleeuwen, de tijd voor de renaissance van Rafaël. Het is dankzij hen dat rond die tijd de
kerken interessant werden voor kunsthistorici. Ik zal nu
enkele ‘case studies’ bespreken om een indruk te geven
van hoe vandaag het erfgoed van de Anglicaanse Kerk
beschermd, of net niet beschermd wordt.
We beginnen met de Holy Trinity, een kerk voor de ‘expats’
in Firenze. Die omvatte ooit een prachtige en overvloedige
decoratie. Het gebouw was (her)ontworpen door Bodley
en het interieur door de prerafaëlitische kunstenaar Spencer Stanhope (1829-1908). Voor de ‘memorial chapel’ van
deze kerk had Stanhope een indrukwekkend altaarstuk
geschilderd. In de anglicaanse kerken worden overledenen namelijk vaak herdacht met een mooie metalen plaat,
een glasraam of zelfs, zoals hier, met een compleet altaarstuk – in het vakjargon ook bekend als ‘retabel’. In de
jaren 1960, toen heel wat oude kunstschatten sneuvelden,
werd dit retabel echter in stukken gezaagd en paneel per
paneel verkocht. Jarenlang zochten kunsthistorici naar de
verdwenen panelen die in privé-handen waren terechtgekomen. Het duurde tot 2004 voor het volledige altaarstuk
weer samengesteld kon worden en geëxposeerd in het
Uffizi Museum.
Wat ‘memorials’ betreft kon je in de anglicaanse kerken
ook vereeuwigd worden met je portret op een glasraam.
Een goed voorbeeld zijn de ramen uit de All Saints
kerk (Cambridge) gebouwd door Bodley. We zien hier
de gevangenishervormster Elizabeth Fry (1780-1845).
(Zie illustratie) Naast Fry worden ook andere bekende
negentiende-eeuwers op deze manier in de All Saints kerk
herdacht. Dit merkwaardige gebouw waar William Morris
en de prerafaëlitische kunstenaars rond hem de decoratie
verzorgden is recent opgeknapt en na lange tijd weer voor
het publiek opengesteld. Nog een artistieke vorm van ‘memorial’ komt voor in het werk van Emily Ford (1850-1930).
Zij was specialiste in het schilderen van overledenen die
opstegen naar een ander bestaansniveau. Wat de bescherming van haar kunst betreft, is er een bemoedigend
verhaal te vertellen. De panelen die Ford schilderde voor
het doopvont in de All Souls’ kerk (Leeds), een gebouw
van Scott, tonen inwoners van Leeds en o.a. dominee
Hook om het sociale werk dat zij verricht hadden te
herdenken. Sommigen van hen worden zelfs als heiligen
met een aureool afgebeeld. De panelen bevonden zich tot
enige jaren geleden in een bedroevende staat. Het goede
nieuws is dat via ‘crowd funding’ geld bij elkaar gebracht
werd om deze belangrijke kunstwerken te restaureren.
Minder positief is wat er gebeurde met het prachtige retabel van de kerkschat in Guildford Cathedral. Dit complexe
en unieke werk van Spencer Stanhope kan spijtig genoeg
niet meer door het publiek bewonderd worden omdat de
kerk, waarschijnlijk wegens geldgebrek, het enkele jaren
terug publiek liet veilen en het zoals veel anglicaanse
kunst in privé-handen eindigde.
Veel mooie muurschilderingen uit de negentiende eeuw werden
tijdens de twintigste eeuw onder de witte verf verstopt. Een oude
foto met het interieur van de kerk in Hoylandswaine toont een
prachtige muurschildering van Spencer Stanhope. Op een meer
recente foto zien we hoe het gebouw er later bij stond, met het
werk van Stanhope volledig overschilderd. Gelukkig is het Heritage Lottery Fund te hulp gekomen en werd de witte verf verwijderd zodat we het kunstwerk vanaf juli 2014 weer in volle glorie
mogen aanschouwen.
Kunst uit bovenstaande periode werd lang bestudeerd door het
analyseren van atelierschilderijen, maar eigenlijk kunnen relatief
weinig mensen ze gezien hebben. Er bestond slechts een handvol
‘galleries’ waar men ze exposeerde en dat meestal alleen voor
mensen met geld. Nu, mensen met geld vormden in die tijd een
nog kleinere groep dan vandaag. Daarom beseffen steeds meer
kunsthistorici dat de glasramen, altaarstukken en muurschilderingen in de kerken – die elke zondag vol zaten – veel bekender waren en meer impact hadden op het grote publiek. Alleen al vanuit
kunsthistorisch oogpunt is het daarom belangrijk dat de kunst in
anglicaanse kerken beschermd wordt. (Zie site van ‘Churchcare’:
http://www.churchcare.co.uk/images/100_Church_Treasures_
LIST.pdf)
Als besluit wil ik mijn kennis van de anglicaanse kunst plaatsen
in de ervaringen die ik opdeed bij de confrontatie met andere
levensbeschouwingen uit deze moedige cyclus. De geprekken
met fijne, begeesterde mensen lieten steeds een sterke indruk
na op mij. Ik meen dat bij iedere levensbeschouwing kunst deel
uitmaakt van verhalen en rituelen. Zelfs als je, zoals wij vrijzinnigen, niet in die verhalen ‘gelooft’, kunnen ze toch een positieve
invloed op je hebben. Filosoof Alain de Botton toont dit aan in zijn
boek Religion for Atheists. Critica Camille Paglia omschrijft het zo:
‘Civilized life requires a state of illusion. The idea of the ultimate
benevolence of nature and God is the most potent of man’s
survival mechanisms. Without it, culture would revert to fear and
despair.’ Neuroloog Andrew Newberg ondersteunt in zijn vele publicaties Paglia’s woorden: religie kan volgens hem de geestelijke
en emotionele gezondheid opvallend verbeteren. Ik meen daarom
dat de kracht van wat wij tijdens deze cyclus ontdekten het best
wordt samengevat door auteur Barry Lopez: ‘Everything is held
together with stories. That is all that is holding us together, stories
and compassion.’ Graag wil ik de rol van ‘geïnspireerde’ kunst
daarin benadrukken.
Nic Peeters
De vrijmetselarij ontmaskerd
11 oktober - 17 november - 9 december 2014
Een driedelige ontdekkingstocht door de vrijmetselarij. Hoewel de vrijmetselarij een besloten vereniging is, worden hier enkele geheimen
van het maçonnieke lidmaatschap in de loop der tijden onthuld.
De Belgische vrijmetselarij historisch bekeken: Als aanvulling op een bezoek aan het Belgisch museum van de
vrijmetselarij gaat Jeffrey Tyssens in op de geschiedenis van de vrijmetselarij in België.
Vrijmetselarij als individuele beleving: Achterhaal samen met Jef Asselbergh hoe de vrijmetselarij in het heden
wordt bekeken vanuit het perspectief van de leden van de loge.
Complottheorieën rond de vrijmetselarij: Sinds het ontstaan van de moderne vrijmetselarij
in de 18de eeuw circuleren er verhalen dat deze vereniging verantwoordelijk is voor allerlei
samenzweringen tegen de religieuze en politieke overheid. Zelfs vandaag zijn de verdachtmakingen rond de vrijmetselarij niet verdwenen. Tim Trachet klaart deze verschillende theorieën
uit voor jullie!
Praktische details
Wanneer? Zaterdag 11 oktober 2014 / maandag 17 november 2014 / dinsdag 9 december 2014
Waar? Brussel/VUB
Prijs? OSB-leden gratis - Niet-leden 5 euro, te storten na bevestiging van inschrijving op BE84 0010 0794 2659
Inschrijven? Via [email protected], www.osb.be (klikken op de activiteit en ‘inschrijven’) of 02/644.64.60
Met de steun van IMD Brussel
KALENDER
PLAKBOEK
WEEKEND-WALIBI-HAVEN- ISLAM IN PERSPECTIEF
AGENDA
najaar 2014
OSB
vrijdag 12 september
Oelegem
Vleermuizen spotten
woensdag 17 september
Oostende
Vrijzinnigheid in perspectief
Vrijdag 12 september 2011 - 15:00u.
zaterdag 20 september
kunstvervalsingen
Brussel
VUB-campus
Museum
Voor Scone
Kunsten
Kom terug naar d’unief
Maandag 17 september 2011 - 16:00u.
Je eigen
drugslab23 september
dinsdag
Gevangenis St. Gillis
Brussel VUB-campus
Academische
opening
Vrijdag
12 september 2011
- 15:00u.
kunstvervalsingen
Museum
Voor Scone
Kunsten
zaterdag
4 oktober
Gent
Maandag 17 september 2011 - 16:00u.
Achter de schermen:
Je eigen drugslab
OperaSt.
Gent
Gevangenis
Gillis
OSB op tocht
tijdens de afgelopen
maanden
Vrijdag
12 september
2011 - 15:00u.
zaterdag
11 oktober
kunstvervalsingen
Brussel
Museum Voor Scone Kunsten
Vrijmetselarij historisch
bekeken
Maandag
17 september 2011 - 16:00u.
Je eigen drugslab
Gevangenis
St.7Gillis
vrijdag
november
Grimbergen
Vrijdag 12 september 2011 - 15:00u.
Volkssterrenwacht MIRA
kunstvervalsingen
Museum Voor Scone Kunsten
zondag 9 november
Maandag
17 september 2011 - 16:00u.
Mechelen
Je eigen
drugslab
Oestertasting
Gevangenis St. Gillis
Vrijdag 12 september 2011 - 15:00u.
kunstvervalsingen
Museum Voor Scone Kunsten
Word OSB -lid
Maandag 17 september 2011 - 16:00u.
betaal 30 Euro of 46 Euro voor
Je eigen drugslab
het partnerlidmaatschap
op het
Gevangenis
St. Gillis
rekeningnummer:
Vrijdag
12 september
- 15:00u.
BE33
0353 76002011
1646
kunstvervalsingen
Museum Voor Scone Kunsten
www.lichtpunt.be
Eugène Plaskylaan 144, bus 3
1030 Brussel
tel: 02/735/91/54
COLOFOON
TELEVISIE VOOR MENSEN MET
COLOFON
Oudstudentenbond VUB
Triomflaan 40
1160 Brussel
[email protected] – 02/644.64.60
Verantwoordelijke uitgever:
SAM VAN CAMPENHOUT