Presentaties kennissessie zonne-energie coöperaties

Kennissessie zonneweides
en
lokale energie-coöperaties
Zaandam, 18 september 2014
22-9-2014
0
Claudio Martina
De Bouwwinkel Zaandam
22-9-2014
1
Servicepunt Duurzame Energie
Zonnepanelen Alkwin Kollege Uithoorn
Hans van der Heide
Regioconsulent
22-9-2014
Servicepunt Duurzame Energie
•
•
•
•
•
Kenniscentrum voor gemeenten
Ondersteuning d.m.v. regioconsulenten
Collectief kennisprojecten
Subsidie- en financieringsadvies
Provinciaal kader: Koersdocument
– Gebouwde omgeving
– Zon PV
22-9-2014
3
Alkwin Kollege
• Scholengemeenschap voor havo,
atheneum, gymnasium
• Zichtbare duurzame uitstraling
belangrijk
• Budget vrijgemaakt voor zonnepanelen
• Vraag aan Servicepunt:
Wij willen zonnepanelen op het dak plaatsen. Hoe
pakken we dit aan? Waar moeten we op letten?
Wat kan een bedrijf leveren voor het beschikbare
budget?
22-9-2014
4
Rol Servicepunt
• Opstellen offerte-uitvraag
–
–
–
–
Taakstellend budget van € 70.000 incl. BTW
Specificatie technische eisen
Schets dakopstelling
Plaatsing omvormers
• Offerte aanvraag bij 3 lokale/regionale installateurs
– Verzorgen schouw op locatie
– Beantwoorden gestelde vragen
• Beoordeling offertes en advies gunning
– Criteria:
•
•
•
•
Kwaliteit panelen en omvormers
Locatie omvormers
Opbrengst
Monitoringsysteem
– Stellen aanvullende vragen
– Advies gunning
22-9-2014
Het systeem
• 180 panelen, 45.000 Wp
• Verwachte opbrengst 38.400 kWh/jaar
• Omvormers op het dak
22-9-2014
6
Monitoring
• Presentatie resultaten op
aanwezige monitoren in de hal en gangen
• Inzicht in:
–
–
–
–
22-9-2014
Temperatuur
Zoninstraling
Elektriciteitsproductie
Geleverde en teruggeleverde elektriciteit
7
Het resultaat
•
Opbrengst boven verwachting: opbrengst is 15.429 kWh van 24 juni tot 12 september
22-9-2014
8
Aandachtspunten
• Stel een goede vraagspecificatie op
–
–
–
–
–
Taakstellend budget: wat kan hiervoor geleverd worden?
Kwaliteit panelen
Omvang (vermogen of budget)
Dakopstelling
Opbrengst per Wp
• Transparante beoordeling
• Doorlooptijd na opdrachtverlening: ca. 3 maanden
22-9-2014
9
Vervolg
• Energieke Scholen Collectief Uithoorn
–
–
–
–
22-9-2014
Basisscholen zetten zich gezamenlijk in voor verduurzaming
Haalbaarheidsonderzoek naar realisatie gezamenlijke Esco
Start eind september
Uitvoering haalbaarheidsonderzoek door Esco Service Center
10
VRAGEN?
Hans van der Heide
06 – 202 102 20
[email protected]
22-9-2014
11
Geert Haenen
Team Duurzame energie Provincie Noord-Holland
Op verzoek niet opgenomen in dit overzicht
22-9-2014
12
Kennissessie Zonne-energie Coöperaties - 18 september 2014
Cees Groot / Zonsupport
Ontwikkelingspartner provincie NH
Kennissessie Zonne-energie Coöperaties - 18 september 2014
Partners:
Inhoudsopgave
-
Energieakkoord en salderen op afstand
Energie coöperatie & regelgeving
Overzicht projecten zonnecentrales
Welke stappen om slagingskans te vergroten?
Hoe krijg je het project financieel rond?
Hoe krijg je de deelnemers mee?
Vragenronde
Energieakkoord – Salderen op afstand
-
Deelnemers dienen te wonen binnen de postcoderoos van het project
Salderen op afstand 10 jaar alleen via Energie Coöperatie+VvE
Indienen projecten tot 2020 (overgangsperiode 2 jaar)
Salderen op afstand voor natuurlijke personen (+ beperkt bedrijven ZZP)
Leden Energie Coöperatie investeren in project (crowdfunding)
Leden Energie Coöperatie ontvangen korting op de energiebelasting (9 cent / kWh)
Energie coöperatie U.A.
-
Leden zijn uitgesloten van aansprakelijkheid
Statuten en oprichting
Bestuursleden, Voorzitter, penningmeester, secretaris
Coöperatie is VAN en VOOR de leden
Energie Coöperatie
U.A.
Bestuur
Lid
Lid
Lid
Lid
Lid
Lid
Lid
Lid
Lid
Lid
Lid
Lid
Lid
Energieleveranciers verrekenen per
deelnemer de korting op de
energiebelasting a 9 cent / kWh
Verkoop energie aan energieleverancier
(levering aan het net circa 7 cent / kWh)
Elektriciteitsnet
€
Energieleverancier
Levering kWh’s
Ledenverklaring
€
Verrekening in jaarafrekening
energiebelasting a 9 cent / kWh
Project Zonne-Energie centrale
Energie coöperatie Interpack
€
I
Inwoners uit postcoderoos
Overzicht projecten zonnecentrales
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Zonnedak Interpack - Andijk
Zonnedak VD Oord – Egmond aan den hoef
Zonnecentrale Bergen-NH
Zonnecentrale Koggenland
Zonnecentrale Beemster
Zonnecentrale Tiel
Zonnecentrale Greenport Venlo
Zonnecentrale Haven Amsterdam
50 MW zonnecentrale in Noord Holland is reële
target
Interpack West – Friesland
Postcoderoos deelname:
- 1619 (Andijk)
- 1601 (Enkhuizen)
- 1602 (Enkhuizen)
- 1611 (Bovenkarspel)
- 1613 (Grootebroek)
- 1614 (Lutjebroek)
- 1693 (Wervershoof)
Zonnedak Interpack West-Friesland
Omvang
- 300 kWp
- 1200 panelen
- 120 – 150 deelnemers
Coöperatie Zonnedak Interpack
- Inschrijving geopend
Zonnedak VD Oord Egmond
Postcoderoos deelname:
- Egmond aan den Hoef
- Heiloo
- Bergen
- Alkmaar
Omvang
- 80 + 17 kWp
- 320 panelen
- 32 – 50 deelnemers
Zonnedak VD Oord Egmond
Coöperatie Bergen Energie
- Inschrijving belangstellenden
geopend
Zonnecentrale Bergen-nh
Postcoderoos deelname:
- Bergen
- Schoorl
- Alkmaar
Omvang
- 2,5 ha
- 1,5 MWp
- 5500 panelen
- 550 – 1000 deelnemers
Zonnecentrale – Anematerrein Bergen-nh
Coöperatie Bergen Energie
- Inschrijving belangstellenden
geopend
Zonnecentrale Teding van
Berkhout - Koggenland
Postcoderoos deelname:
- Koggenland
- Hoorn
- Medemblik
Omvang
- 8,5 ha
- 6,3 MWp
- 23.500 panelen
- 2400 – 3500 deelnemers
Zonnecentrale – Teding van Berkhout
Coöperatie Koggenland/ Hoorn
Zonnecentrale Tiel
Postcoderoos deelname:
- pm
- pm
Omvang
- 0,5 ha
- 235 kWp
- 940 panelen
- 100 – 200 deelnemers
Zonnecentrale – Tiel
Coöperatie i.o.
- Inschrijving binnenkort geopend
Zonnecentrale Greenport Venlo
Postcoderoos deelname:
- Venlo
- Roermond
Omvang
- 2 - 8 ha
- 1,5 - 6 MWp
- 6000 – 24000 panelen
- 600 – 2400 deelnemers
Zonnecentrale – Greenport Venlo
Coöperatie i.o.
- Inschrijving belangstellenden
geopend in oktober
Zonnecentrale Haven
Amsterdam
Postcoderoos deelname:
- Amsterdam centrum
- Haven
Omvang
- 0,7 ha
- 350 KWp
- 1400 panelen
- 140 - 200 deelnemers
Zonnecentrale – Haven Amsterdam
Coöperatie opgericht
- Inschrijving belangstellenden
geopend
50 MW zonnecentrales NH reële
target?
Oproep provincie
- Biedt ruimte voor nieuwe
duurzame economie.
- BBG is niet toereikend voor
behalen doelstellingen
2020 en 2023.
- Combinatie met extensieve
landbouw mogelijk.
- Stel richtlijnen op.
Omvang
- 50 - 100 ha
- 50 MWp
- Combinatie SDE+ en
salderingsregeling.
Criteria
- landschappelijke inpassing
- - < 3 meter
- tijdelijke bestemming voor
15-25 jaar
- niet in natuurgebieden
Vergroten slagingskans Zonnecentrale
1. Professionele organisatie en ondersteuning in de
voorbereiding en exploitatie;
2. Inventariseer geschikte locatie (combineer functies);
3. Check bestemmingsplan / functie;
4. Minimale omvang project 100 kWp;
5. Inventariseer postcodegebied / aantal inwoners;
6. Doorrekenen Business case met praktijk cijfers;
7. Uitwerken helder financieel product;
8. Reële huurprijs grond / dak
9. Oprichten energie coöperatie / statuten;
10. Vastleggen afspraken met eigenaar grond en
leverancier panelen bij begin proces
Vergroten slagingskans Zonnecentrale
11. In te brengen kosten in verhouding tot grootte project;
12. Selecteer een taskforce binnen de coöperatie i.v.m.
besluitvorming;
13. Verwachtingsmanagement: niemand wordt rijk! Wel
groen!
14. Werk met een goede leverancier/ installateur met een
garanties op panelen, bekabeling en omvormers van 20
jaar;
15. Communicatie project 4x media (website);
16. Uitbreiding projecten: werk aan relatie met gemeente;
17. Overtuig alle stakeholders met een professionele
aanpak!
Hoe krijg je het project financieel rond ?
Richtprijzen van jaarlijkse kosten zonnecentrale
1. Onderhandel met energieleverancier een goede prijs €0,052 € 0,06 / KWh;
2. Breng deel (80%) leveranciervergoeding in B.case (€ 30,-);
3. Energie coöperatie € 1,- / paneel;
4. Risico coöperatie € 0,50 / paneel;
5. Administratie/ monitoring / front / backoffice € 2,- / paneel;
6. Liander € 1,25 - € 1,50/ paneel (vastrecht , trafo, meetdienst)
7. Huur dak € 1,50,- tot € 2,50 / paneel;
8. Huur grond € 0,50 / paneel;
9. Verzekering, accountant, onderhoud € 1,75 - € 2,50 / paneel;
10. Jaarlijkse kosten totaal < € 7,- / paneel
Hoe krijg je het project financieel rond ?
Conclusie
1. Zonnedak projecten vanaf 75 – 100 kWp mogelijk met gebruik
bestaande liander aansluiting pand;
2. Projecten tot 50 KWp zonder bestaande uitsluiting te duur;
3. Zonnecentrale op grond > 1 MWp mogelijk indien jaarlijkse
kosten in verhouding blijven tot grootte project;
4. Zonnecentrales grond naar verhouding gunstiger t.o.v. dak;
5. Check dat alleen kosten worden opgenomen waar een dienst
of product tegenover staat;
6. Overleg met netbeheerder of kosten inkoppelling net verlaagd
kunnen worden (op dit moment liggen de kosten netbeheerder
naar verhouding te hoog).
Hoe krijg je de deelnemers mee?
Benaderen deelnemers
-
Maak een communicatie plan;
Beleg informatie avonden
Aanbieden informatie in kleine brokken
Marketing/ crowdfunding goed opzetten met een externe
partij
- Een goede duidelijke website met faq, informatie
- Crowdfunding: combinatie maken met online en offline.
Hoe krijg je de deelnemers mee?
Zet voordelen op een rij
•
•
•
•
•
•
Samen lokale groene energie opwekken;
Samen de energie transitie vormgeven
Doen wat we zelf kunnen doen
Niet meer afhankelijk van de grote energiebedrijven;
Jaarlijks een lagere energierekening;
Beter rendement dan uw spaargeld;
Afsluiting
Bedankt voor uw aandacht.
Zijn er nog vragen?
[email protected]
Servicepunt
Duurzame Energie
18 september 2014
Eise Jan Wattel
Inhoud
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Voorgeschiedenis / project Fablohal
Stand van zaken
Cooperatie en leden
Wettelijk kader korting e-belasting
Wat mogen leden van DE Ramplaan verwachten?
DE leden rechten en plichten
Hoe werkt het?
Planning
Next steps
22-9-2014
Het project
22-9-2014
Voorgeschiedenis
•
•
•
•
•
•
•
Start: zomer 2012
Gesprekken met 5 e-bedrijven
Gesprekken met Alliander (netwerkbeheerder)
Verzekeringen e.d.
Lobbyen parlement (via e-Decentraal en zelf)
Onderzoek constructie Fablohal
Zonnepanelen en dakvernieuwing
22-9-2014
Wat is gerealiseerd
-Max 1524 panelen= 1700
zonnestroomdelen
- 275 Wp
- Max 419100 Wp
- 377.100 kWh / jaar
- Nu in wijk 360 panelen (250
WP) = 80.000 kWh
- Totale Investering € 520.000
-1400 aangemelde
zonnestroomdelen
- 180 aspirant leden
-70% Ramplaan 30%
Postcoderoos
22-9-2014
Cooperatie DERamplaan U.A. en leden
• Cooperatie opgericht en statuten vastgelegd
• Bestuur samengesteld
• Aspirant-Ledenbijeenkomst gehouden op 17
april
• Leden uit postcoderoos:
2013, 2014, 2015, 2023, 2051, 2111
22-9-2014
Wettelijk kader
korting e-belasting
- 7,5 ct +1,5 ct BTW
- Coop eigenaar
- Leden: natuurlijke
personen
- Bedrijven beperkt
(art.5 Uitv. Besluit)
- Postcoderoos
- Garantie 10 jaar
- Eigen aansluiting met
ean code
22-9-2014
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Verlaagd tarief EB, wet, besluit en regeling
Artikel 59a
1. Het tarief voor elektriciteit, bedoeld in artikel 59, eerste lid, onderdeel c, wordt voor dat gedeelte
van de geleverde hoeveelheid dat niet hoger is dan 10.000 kWh verlaagd met € 0,075 per kWh
voor zover de elektriciteit in het kader van een daartoe met een aangewezen coöperatie gesloten
overeenkomst wordt geleverd aan een lid van die coöperatie via een aansluiting met een totale
maximale doorlaatwaarde van ten hoogste 3x80A.
2. De verlaging, bedoeld in het eerste lid, is slechts van toepassing voor de via de aansluiting
geleverde elektriciteit, indien wordt voldaan aan de volgende voorwaarden:
a. de leden van de coöperatie zijn uitsluitend natuurlijke personen;
b. de onroerende zaak die door middel van de in het eerste lid bedoelde aansluiting met het
distributienet is verbonden, dient in hoofdzaak tot gebruik als woning en wordt bewoond door
het lid van de coöperatie;
c. de coöperatie heeft in de voor het lid van de coöperatie geldende verbruiksperiode ten minste
eenzelfde hoeveelheid door haar opgewekte elektriciteit toegerekend aan dat lid van de
coöperatie als de hoeveelheid in die verbruiksperiode geleverde elektriciteit waarvoor de
verlaging wordt toegepast;
d. de door de coöperatie opgewekte elektriciteit, bedoeld in onderdeel c, is opgewekt met behulp
van een productie-installatie die juridisch en economisch eigendom is van de coöperatie;
e. de productie-installatie, bedoeld in onderdeel d, wordt uitsluitend gebruikt voor de opwekking
van elektriciteit door middel van hernieuwbare energiebronnen;
f. de aansluiting via welke de elektriciteit aan het lid wordt geleverd, bevindt zich in hetzelfde
postcodegebied als de verbinding van de productie-installatie, bedoeld in onderdeel c, met een
net als bedoeld in artikel 1, eerste lid, onderdeel i, van de Elektriciteitswet 1998, dan wel in een
aangrenzend postcodegebied; en
g. noch ter zake van de opwekking van de elektriciteit door de coöperatie, noch ter zake van de
daartoe gebruikte productie-installatie, is of wordt van rijkswege een financiële tegemoetkoming
of subsidie verstrekt.
3. Bij regeling van Onze Minister worden regels gesteld met betrekking tot de aanwijzing en de
intrekking van de aanwijzing van een coöperatie als bedoeld in het eerste lid. Behoudens daarbij te
bepalen uitzonderingen komen coöperaties waarvan één of meer leden ondernemer zijn in de zin
van artikel 7 van de Wet op de omzetbelasting 1968, niet voor aanwijzing in aanmerking.
4. Bij op voordracht van Onze Minister vast te stellen algemene maatregel van bestuur kunnen
voorwaarden en beperkingen worden gesteld waaronder de verlaging, bedoeld in het eerste lid,
wordt toegepast.
5. Bij regeling van Onze Minister worden nadere regels gesteld ten behoeve van de uitvoering van dit
artikel.
Artikel 59b
Voor de toepassing van het verlaagde tarief, bedoeld in artikel 59a, eerste lid, wordt onder een
coöperatie mede verstaan een vereniging van eigenaars, met dien verstande dat in geval van levering
van de elektriciteit aan een lid van een vereniging van eigenaars:
a. in afwijking van artikel 59a, tweede lid, onderdeel a, slechts de voorwaarde wordt gesteld dat het
lid van de vereniging van eigenaars zelf een natuurlijke persoon is;
b. de productie-installatie moet zijn aangebracht op of aan het gebouw met toebehoren of de daarbij
behorende grond met toebehoren, ter zake waarvan de vereniging van eigenaars is opgericht.
Artikel 59c
Indien de verlaging van het tarief, bedoeld in artikel 59a, eerste lid, wordt verminderd of komt te
vervallen, blijven de artikelen 59a en 59b, zoals deze luidden op de dag voorafgaand aan de dag met
ingang waarvan de verlaging van het tarief wordt verminderd of komt te vervallen, gedurende
maximaal 10 jaren na het tijdstip waarop de coöperatie is aangewezen als bedoeld in artikel
Wat mogen leden van DE Ramplaan
verwachten?
• Uniek duurzaam project
• Het werkt zoals het moet
• Financieel beperkt risico
– Overzienbare terugverdientijd (8< x<12 jaar)
– Financiele positie cooperatie in orde
– Liefst geen stijging, liever daling jaarlijkse lasten
• Duurzame organisatie
22-9-2014
DE leden: rechten en plichten
Rechten
• Vereniging U.A.
• Jaarvergadering beslist
• Gekozen bestuur
• Raad van Toezicht / Advies
• Bij liquidatie geld naar rato
terug
• Beeindiging lidmaatschap
• Overdragen aandelen in
Fablo-project (verhuizing
e.d.)
22-9-2014
Plichten
• Eigen inleg Fabloproject
• Collectieve inkoop energie
(allemaal hetzelfde ebedrijf)
• Ledenbijdrage jaarlijks
(n.o.k.)
• Informatieplicht (ivm
belastingdienst)
Zonnecentrale
betaling
levering
ProgrammaVerantwoordelijke
22-9-2014
De leden
(wijkbewoners)
Restitutie Ebelasting
elektriciteit
(producent)
Eenmalige inleg
betaling
& Leverancier
levering
De Coöperatie
Hoe werkt het?
Planning
Q2
Q3
2034
2015 - 2016
2014
Q4
Q1
Q2
Q3
Q4
Q1
Energieleverancier
Alliander
Thoolen
Leden werven
Communicatie
Selectie/overeenkomst
22-9-2014
Implementatie
Uitvoering
Next steps
•
•
•
•
•
•
Selectie installatie en panelen
Schuin bitumen dak
Overeenkomst, recht van opstal
Tussenstap collectieve inkoop
Plaatsen PV installatie
Centrale operationeel mei/juni 2015
22-9-2014
Vragen en opmerkingen?
22-9-2014
Samen met de buurt
zonnepanelen
op een ander dak
Eric de Lange
SPDE 18 september
Zonne-energie opwekken op dak ander
• Energietransitie is grote maatschappelijke uitdaging
• Veel mensen willen zelf zonne-energie opwekken maar
kunnen dat niet
• Veel burgerinitiatieven willen wel collectieve projecten
starten maar weten niet hoe
• Drie alternatieven mbt collectieve zon op ander dak
– SDE+
– Salderen achter de meter
– PCR of PCR+
SDE+ en achter de meter
• SDE+ alleen interessant bij laatste tranche – en zelfs
dan mager
• Achter de meter alleen bij laag verbruik op locatie
interessant
• Business cases leveren tvt > 12 jaar op
• Onzekerheden bij overheid
Postcoderoos – met Greenchoice
• Deelnemers:
– zetten samen coöperatie op
– financieren één of meer panelen
– zijn klant van Greenchoice
• Deelnemers krijgen vervolgens
– Korting op EB
– Toe te rekenen deel van opgewekte stroom
• Verrekening met de eigen energierekening
• Bonus gebruikt voor dekking kosten coöperatie.
• Investering in circa 9 jaar terugverdiend
Postcoderoos – een voorbeeld
Essentie PCR+ voor deelnemer
•
•
•
•
•
•
•
Kosten per paneel varieert – offertes €310 tot € 360,- pp
Deelname mogelijk vanaf 1 paneel
PCR – nu alleen via Greenchoice, meer opties volgen
Opgewekte energie wordt verrekend met privé verbruik
Terugverdientijd via GC circa 9 jaar
Opbrengsten per jaar circa 11-12% zonder prijsstijging stroom
Na 25 jaar € 700 verdiend op inleg van € 320,- (onder gelijk
blijvende omstandigheden)
Rol Coöperatie Zon op Nederland
•
•
•
•
•
•
Ondersteuning bij iedere stap: van idee tot realisatie
Kennis proces, werving, contracten, inkoop, administratie
Geen project -> geen kosten
Afspraken binnen keten om kosten zo laag mogelijk te houden
Geen verplichte winkelnering
Lokale coöperaties lid van coöperatie Zon op Nederland
–
–
–
–
–
Kennis en expertise
Administratieve ondersteuning
Belangenorganisatie
Lobby naar politiek & energiebranche
Borging kwaliteit en continuïteit
Veel projecten in Nederland
• Projecten overzicht ZoN
Zon op Nederland projecten
– 8 in productie,
– 10 in ontwikkeling,
– 20 in voorbereiding
• Kernelementen projecten
–
–
–
–
–
–
Lokale initiaitiefnemers
Veelal op maatschappelijk vastgoed
25 jaar gebruik van locatie
Kleinschalig ca. 80 - 200 panelen
Buurtbewoners vormen coöperatie
Coöperaties worden lid van coöperaties
Zon op Nederland
Gerealiseerd
Bijna opgeleverd
In ontwikkeling
Project orientatie
Slapende contacten
Eerste Project
Zon op Landelijk Noord
•
•
•
•
•
21 huishoudens
70 zonnepanelen
14700 Wp 12750 kWh
Op het dak van gymzaal
Operationeel 1 juli 2011
Wie krijgt er in 2015
nog meer energie van
Zon op Nederland?
Vragen? Opmerkingen?
http://www.servicepuntduurzameenergie.nl/
[email protected]
023 - 51 43 111
22-9-2014
59