Magazine voor slimme oplossingen
Nr. 13 - juni/juli 2014
Stadslandbouw:
veilig en gezond?
oppe (BeFocus.b
e)
Mijn loopbaan
begint bij de MIVB.
Wil je een rol spelen in de ontwikkeling van
duurzame mobiliteit in Brussel, een sector met
toekomst ?
Aarzel niet om onze vacatures te ontdekken
nds 20 09
oppe (BeFocus.b
e)
Piriya, Mivb-er si
©Christophe Lic
Om mee te werken aan onze uitbreidingsprojecten
en bij te dragen tot de voortdurende verbetering
van de kwaliteit van onze diensten, zoeken we
technische profielen en ingenieursprofielen
voor de functies van PROJECTLEIDER (projecten
spoorsignalisatie, elektronica, automatisering van de
metro), TECHNISCH EXPERT (in veiligheidssystemen,
infrastructuur, IT, kwaliteit …) en OPERATIONEEL
BEHEERDER (netwerkverkeer in real time,
management van de onderhoudsploegen …).
©Christophe Lic
De MIVB is een hoogtechnologisch bedrijf dat
innovatie hoog in het vaandel draagt.
Als grootste werkgever van Brussel combineren we
de troeven van een overheidsbedrijf met
het dynamische van de privésector.
si
Patrick, Mivb-er
nds 1998
©Christophe Lic
©Christophe Lic
oppe (BeFocus.b
e)
oppe (BeFocus.b
e)
op jobs.mivb.be
Abdelouahed, M
ivb-er sinds 2012
Hanane,
Mivb-er sinds 20
03
jobs.mivb.be
VOORWOORD ↙
De maatschappelijke rol
van ingenieurs en van hun verenigingen
TWEE ANEKDOTES ALS INLEIDING …
• In de aanloop naar de verkiezingen van 25 mei 2014 heeft een ie-net-bestuurder een
proeve van telling gedaan naar het aantal ingenieurs (ir. + Ing.) die ergens op een kandidatenlijst in Vlaanderen en Brussel figureerden. Hij heeft er nauwelijks 30 gevonden
(voor Vlaams, federaal en Europees niveau samen), op een totaal van 8137 kandidaten
en opvolgers in het hele land, waarvan een kleine helft op Vlaamse lijsten 1. De opkomstratio is dus van de orde van 1%. Ik heb niet geteld hoeveel advocaten ‒ overigens
een zeer eerbaar beroep ‒ in onze parlementen en regeringen zetelen.
• In het enige kieskanton van Loonbeek was ik zelf opgeroepen als bijzitter. Bleek dat
de vier bijzitters allen ingenieurs waren, onder voorzitterschap van een psychologe
die research doet naar hersenwerking op de KU Leuven. In het kiesarrondissement
Leuven kan men de bijdrage van ingenieurs blijkbaar smaken.
Beide anekdotes zijn uiteraard niet statistisch representatief noch wetenschappelijk onderbouwd.
Wanneer hoor je
de stem van een
ingenieur in het
politieke debat of
in de media?
Ingenieurs zijn betrokken bij heel wat technologie-gerelateerde maatschappelijke onderwerpen vanuit hun job, maar wanneer hoor je de stem van een ingenieur in het
politieke debat hierrond of in de media? Genetisch gemodificeerde organismen, Oosterweelverbinding, kernenergie, alternatieve energiebronnen, CO2-uitstoot, mobiliteitsvraagstuk, smog-alarm, afvalmanagement? (aanvullen ad libitum)
DE VRAAG STELLEN IS ZE BEANTWOORDEN.
Ik ben ervan overtuigd dat een belangrijke rol van onze ingenieursverenigingen moet
zijn dat zij onze ingenieurs op de maatschappelijke kaart zetten.
Er zijn wel degelijk een aantal voorbeelden dat we actief zijn op dit vlak:
• Project De Wereld Aan Je Voeten ijverde van 2008 tot 2013 op grote schaal om
leerlingen in het middelbaar onderwijs aan te moedigen te opteren voor technische
richtingen.
• I²R (Ingenieurs Re-Integratie) is een pilootproject dat wij dit jaar met de VDAB uitvoeren, met als doel werkloze ingenieurs opnieuw aan de slag te krijgen in het normale
economische proces.
Wat is het dat jonge (en ook oudere) ingenieurs kan motiveren om lid te worden / te
blijven van een ingenieurscommunity? Wij hebben de afgelopen jaren de nadruk gelegd
op netwerken, loopbaanbegeleiding, diplomaverdediging, diverse financiële voordelen.
Ik denk dat wij ook, en misschien vooral, de nadruk moeten leggen op de maatschappelijke relevantie van onze verenigingen, door te wegen op het maatschappelijk debat,
en ervoor te zorgen dat politici niet verder onze toekomst mogen bepalen zonder gehinderd te zijn door enige wetenschappelijke en technologische kennis in een maatschappij die bij uitstek steunt op die kennis.
Wilt u bijdragen om uw vereniging deze maatschappelijke rol te helpen spelen? Wilt
u input in het debat leveren? Stuur een mail naar [email protected]!
Wanneer hoor je de stem van een ingenieur in het politieke debat of in de media?
1. Zie voor de details http://www.verkiezingen.fgov.be/index.php?id=3332&L=1
Dr.ir. Robrecht H. Paternoster
Zaakgelastigde van ie-net vzw
juni - juli 2014 - Ingenieur in beweging - nr. 13 - 3
WATER ZUIVERING: Een 6 meter lange reactor waar broom verbindingen
uit drinkwater worden gehaald met behulp van ozon. Resultaten laten
de turbulente stroming zien en de verblijfstijd van de bestanddelen.
VERIFIEER EN OPTIMALISEER UW ONTWERP MET
COMSOL MULTIPHYSICS
®
Met COMSOL Multiphysics kunt u de werking van uw
ontwerp nabootsen. Alle fysische aspecten, zoals in de
werkelijkheid voorkomen, worden meegenomen. Bekijk
nu een korte introductie over COMSOL Multiphysics
op www.comsol.nl/introvideo
Product Suite
COMSOL Multiphysics
ELECTRICAL
AC/DC Module
RF Module
Wave Optics Module
MEMS Module
Plasma Module
Semiconductor Module
FLUID
CFD Module
Mixer Module
Microfluidics Module
Subsurface Flow Module
Pipe Flow Module
Molecular Flow Module
MECHANICAL
Heat Transfer Module
Structural Mechanics Module
Nonlinear Structural Materials Module
Geomechanics Module
Fatigue Module
Multibody Dynamics Module
Acoustics Module
CHEMICAL
Chemical Reaction Engineering Module
Batteries & Fuel Cells Module
Electrodeposition Module
Corrosion Module
Electrochemistry Module
MULTIPURPOSE
Optimization Module
Material Library
Particle Tracing Module
INTERFACING
LiveLink™ for MATLAB®
LiveLink™ for Excel®
CAD Import Module
ECAD Import Module
LiveLink™ for SolidWorks®
LiveLink™ for SpaceClaim®
LiveLink™ for Inventor®
LiveLink™ for AutoCAD®
LiveLink™ for Creo™ Parametric
LiveLink™ for Pro/ENGINEER®
LiveLink™ for Solid Edge®
File Import for CATIA® V5
© Copyright 2013–2014 COMSOL. COMSOL, COMSOL Multiphysics, Capture the Concept, COMSOL Desktop, and LiveLink are either registered trademarks or trademarks of COMSOL AB. All other trademarks are the property of their respective owners, and COMSOL AB and its subsidiaries and
products are not affiliated with, endorsed by, sponsored by, or supported by those trademark owners. For a list of such trademark owners, see www.comsol.com/trademarks
INHOUD ↙
07
24
28
03
06 07 15
Voorwoord
Actua
DOSSIER
19
Verenigingsnieuws In de kijker
Stadslandbouw
20 24
28
32
38
Socio-culturele
activiteiten
Ingenieurs werf
je aan op basis
van inhoud
Opleidingen
Mensen
CARRIÈRE
ie-novator2014
ILYA en
Ingenieur in
beweging
2 in 1!
Kalender
COLOFON Adres van de redactie Desguinlei 214 2018 Antwerpen T 03 260 08 40 E-mail: [email protected] of [email protected]
Verantwoordelijke uitgever Hans Van Heghe - Voorzitter ie-net vzw
Coördinatie en contact Karolien Van Wiele, ie-net [email protected]
T 03 260 08 58 Redactieraad Bart Demol, Niek Dobbels, Hans Van Heghe Vormgeving + Tablet Decom nv ‘t Hofveld 6c4 1702 Groot-Bijgaarden
T 02 325 64 64 [email protected] www.decom.be Druk Drukkerij PrintPassie Astridlaan 215 3900 Overpelt T 011 80 90 90 www.printpassie.be
Reclameregie Trevi nv Meerlaan 9 9620 Zottegem T 09 360 62 16 [email protected]
juni - juli 2014 - ILYA/Ingenieur in beweging - nr.13 - 5
↘ ACTUA
IJKINGSTOETS IS RELEVANTE
GRAADMETER VOOR STUDIESUCCES
UGENT GEBRUIKT HAGELBOLLEN
VOOR ONDERZOEK
Hevige onweders met hagelbuien hebben
rond Pinksteren een enorme ravage aangericht in grote delen van Vlaanderen en
Brussel. De onweders bieden evenwel een
unieke opportuniteit om de kracht van
hagel en de impact van ijs te bestuderen.
Aan de Universiteit Gent loopt een internationaal onderzoeksproject rond
hagelschade bij vliegtuigen. De nieuwe
materialen waaruit de meest recente,
lichtgewicht vliegtuigen worden vervaardigd, zijn immers erg gevoelig aan
beschadiging door de impact van grote
hagelstenen. Om dat probleem beter te
begrijpen, worden aan de vakgroep Toegepaste Materiaalwetenschappen van de
UGent proeven uitgevoerd waarbij hagelbollen worden afgevuurd en de kracht
bij impact wordt gemeten.
De bedoeling van zulke impactexperimenten is om in eerste instantie te begrijpen hoe
het ijs zich bij impact gedraagt, en wanneer
(en waarom) de hagelbal gaat breken. Met
behulp van hogesnelheidscamera s wordt
heel nauwkeurig vastgelegd hoe het ijs bij
heel hoge snelheden vervormt en faalt. De
experimenten laten toe om het mechanisch
gedrag van een hagelbol nauwkeurig te
beschrijven en te simuleren met computermodellen. Eens het gedrag van hagelbollen kan worden voorspeld, kunnen de
onderzoekers ook nagaan hoeveel schade
kan worden aangericht bij impact op bvb.
vliegtuigmotoren, auto-onderdelen, serres
en andere constructies.
De recente, en heel intense hagelbuien bieden een unieke kans om dit wetenschappelijk onderzoek vooruit te helpen. Het is
immers bijzonder moeilijk om hagelbollen
in het laboratorium te kweken . Door het
natuurlijke, meteorologische proces van
hagelvorming, verkrijgen de hagelstenen
een unieke materiaalstructuur die sterk
verschilt van gekweekte hagelbollen.
Daarom riep de Universiteit Gent op grote
hagelbollen af te sluiten in een plastic zak,
en in de diepvries te bewaren.
6 - Ingenieur in beweging - nr. 13 - juni-juli 2014
De ijkingstoets die de kennis, het inzicht
en de vaardigheden van toekomstige
studenten meet, is een relevante graadmeter voor hun studiesucces als student.
Dat blijkt uit een analyse die de Faculteiten Ingenieurswetenschappen van de KU
Leuven, de UGent en de Vrije Universiteit
Brussel maakten na de eerste editie van
de toets in 2013.
De Faculteiten Ingenieurswetenschappen van die universiteiten onderzochten
na de eerste editie van de ijkingstoets in
2013 hoe hun studenten het deden in de
loop van het academiejaar. De deelnemers aan de toets werden opgedeeld in
groepen, afhankelijk van hun score. Aan
de hand van de resultaten van de ijkingstoets en de januari-examens maakten de
universiteiten voorspellingen voor de
slaagkansen aan het einde van dit academiejaar. Een goede score op de ijkingstoets is wel geen garantie op succes, ook
factoren als inzet, motivatie en studieaanpak spelen mee. De analyse toont dat de
wiskundige voorkennis, gemeten bij de
ijkingstoets, een relevante graadmeter is
voor het studiesucces van een student.
Een volledig overzicht van de opleidingen
die een ijkingstoets aanbieden vind je op
www.ijkingstoets.be.
TIEN BELGISCHE BEDRIJVEN NEMEN DEEL AAN WK VOETBAL IN BRAZILIË
Tien Belgische bedrijven zijn betrokken bij de organisatie van het WK Voetbal in Brazilië. Dat zegt de SportsTechnology Club (STC), een initiatief van Agoria en het BOIC.
Een mooi resultaat voor een verre exportbestemming en bovendien een prachtige
internationale vitrine voor deze bedrijven. De namen in de Belgische ploegopstelling
zijn Art & Facto, Barco, Bekaert, Desso, EVS, Newtec, Outside Broadcast, Philips Belgium, Skylane Optics en Schréder. Een mooie mix van ervaring en jong talent, zegt
Peter Demuynck van de SportsTechnology Club.
UMICORE INVESTEERT IN NIEUWE KATALYSATORENFABRIEK IN POLEN
Umicore zal in Nowa Ruda, Polen, een productie-installatie bouwen voor katalysatoren die de uitstoot van voertuigen beperken. Deze investering zal Umicore in staat
stellen om aan de toename van de vraag naar katalysatoren van Europese klanten te
voldoen. Die groei is voornamelijk het gevolg van de recente invoering van de nieuwe
emissiewetgeving in de Europese Unie. De fabriek wordt de eerste industriële site
van Umicore in Polen en vormt een aanvulling op de bestaande Europese productiecapaciteit voor katalysatoren van het bedrijf in Duitsland, Frankrijk en Zweden. De
fabriek zal katalysatorsystemen produceren voor zowel lichte als zware dieselvoertuigen en wordt uitgerust met de modernste apparatuur: twee productielijnen en alle
bijkomende installaties en apparatuur voor logistieke operaties, kwaliteitscontrole
en analytische inspectie van de producten. Umicore neemt ook maatregelen om het
energieverbruik en de CO2-emissies van de fabriek tot een minimum te beperken.
DOSSIER ↙
Stadslandbouw is van alle tijden
Met 224.000 resultaten op Google doet het woord ‘Stadslandbouw’ het goed. En Wikipedia vertelt ons
dat ‘stadslandbouw sterk in ontwikkeling is, waardoor heel wat verschillende definities de ronde doen’.
Met dat laatste kunnen we akkoord gaan, maar tijdens de ie-net-studienamiddag ‘Stadslandbouw:
hype of realiteit’ slaagde professor Marie-Christine Van Labeke van de Vakgroep Plantaardige Productie
(UGent) er met gemak in om alvast het hypegehalte wat te nuanceren.
Tekst: Luc Vander Elst
S
tadsboerderijen, daktuinen, pluktuinen: stadslandbouw doet zich voor
in vele gedaanten en wint meer en
meer veld in onze huidige, verstedelijkende leefomgeving.
Professor Van Labeke: “In 1920 werd er
in Chicago al voor gepleit dat de stad in
haar eigen voedsel zou moeten kunnen
voorzien. Nieuw is het fenomeen dus
niet, maar het wint wel almaar aan be-
lang. Ik definieer stadslandbouw als de
productie van voedsel binnen de stad en
langs de randen van de stad. Daaronder
kunnen zowel commerciële als niet-commerciële productiemethoden vallen.”
TOEGEVOEGDE WAARDE
Productielandbouw is internationaal, is
onderdeel van een productieketen, heeft
hoofdzakelijk anonieme klanten, is niet
gebonden aan de omgeving en draait
rond kostprijsbeheersing. Stadslandbouw daarentegen is lokaal, is onderdeel
van een maatschappelijke keten, de klanten zijn bekenden en men creëert een
toegevoegde waarde.
Van Labeke: “Niet de productie is het
eindproduct. De productie vormt de basis
voor diensten die aan de stad worden geleverd. Stadslandbouw levert andere bejuni-juli 2014 - Ingenieur in beweging - nr. 13 - 7
↘ DOSSIER
langrijke waarden aan, zoals rust, ruimte,
levensprocessen, voedsel, gezondheid en
een stukje natuur. Het herstelt de relatie tussen enerzijds boer-producent en
anderzijds burger-consument. Met stadslandbouw creëer je mogelijkheden voor
voedselproductie tegen een vrij lage prijs,
als men de groenten zelf teelt en meestal
zijn ze ook nog geteeld op een gezonde
manier. Stadslandbouw heeft typisch de
korteketenbenadering en vindt een afzet
in lokale winkels, OCMW, ziekenhuizen
en/of restaurants. Meestal biedt stadslandbouw ook de mogelijkheid om laag-
“Stadslandbouw
herstelt de relatie
tussen enerzijds
boer-producent en
anderzijds burgerconsument.”
geschoolde werklozen tewerk te stellen
en doordat burgers samen gaan tuinieren, verhoogt het de burgerzin en het sociaal engagement. Bovendien kan het de
buurt een groene ‘boost’ geven.”
Stadslandbouw vindt men in tal van
vormen. De vijf belangrijkste vormen
die voorkomen zijn stadstuinen, volkstuinen of samentuinen, community supported agriculture (CSA), initiatieven van
de stad of van lokale organisaties, zoals
stadsboerderijen en ten slotte de landen tuinbouwbedrijven in het peri-urbaan
gebied die hun productie beginnen te
differentiëren en zich meer richten op de
afzetmarkt in de stad of voor andere vormen van verbreding zorgen, zoals plukboerderij, zorgboerderij, ...
STADSTUINEN
De meest traditionele vorm van stadstuinen zijn de tuinen bij een huis. De bewoners beslissen autonoom over wat er in
de tuin gebeurt. Een studie in het Verenigd Koninkrijk wees uit dat stadstuinen 22 tot 36% van de stadsoppervlakte
beslaan. Bij ons beslaan privétuinen 8,2%
van heel Vlaanderen.
Van Labeke: “Bij tuinen moeten we nog
een onderscheid maken tussen voor- en
achtertuinen. Bij voortuinen primeert
de visuele aantrekkelijkheid, bij achtertuinen primeert het functionele aspect.
Stadstuinen zorgen over het algemeen
zowel fysisch als psychologisch voor
een gevoel van welzijn en gezondheid.
We moeten ons daarbij wel afvragen
welke mogelijkheden zulke tuinen bieden en hoe gezond voedsel uit de stadstuin wel is?”
Omdat de ruimte in de steden vaak beperkt is, blijkt de creativiteit bij het maken van een stadstuin bijna eindeloos:
raamtuinen, vierkantemetertuinen, verticale tuinen, muurtuinen, enz.
Van Labeke: “Welke ook de vorm van
de stadstuin is, er zijn altijd positieve
effecten, zoals koolstofsequestratie, afvalrecyclage door compostering en biodiversiteit, vooral op het vlak van lagere
diersoorten. Ze bevorderen het algemeen
welzijnsgevoel van de tuinier en ze hebben zeker ook een effect op de temperatuursregeling in de stad, maar dat is
voor individuele tuintjes moeilijk meetbaar. Een risico is dat sommige tuinbeoefenaars te veel chemicaliën gebruiken,
maar daarover bestaat op dit moment
weinig documentatie.”
8 - Ingenieur in beweging - nr. 13 - juni-juli 2014
COMMUNITY GARDENING
Onder het begrip ‘community gardening’
verstaan we vooral volkstuinen en het
samen tuinieren.
De eerste volkstuinen in Vlaanderen
werden al in 1861 in Gistel aangelegd.
Volkstuinen zijn zelden solitair, maar
worden meestal verzameld in een volkstuinencomplex.
Uit een studie van 2007 blijkt dat er in
Vlaanderen op dat moment 114 volkstuincomplexen waren met in totaal
4.601 tuinen.
Van Labeke: “Studies tonen aan dat er
vooral rond de grote steden veel nood is
aan volkstuinen. De Vlaamse regering heeft
vanaf 2012 de aanleg van volkstuinen gestimuleerd. In 2013 werden er 46 volkstuinprojecten goedgekeurd en in 2014
werd een nieuwe oproep gelanceerd.”
CSA
CSA of ‘community supported agriculture’
staat voor land- en tuinbouw die gedragen wordt door een gemeenschap. Bij CSA
draagt de boer of tuinier het risico voor
bijvoorbeeld een mislukte oogst niet alleen. Als lid van de gemeenschap neem je
mee je verantwoordelijkheid op. Je kiest
voor ecologische landbouw en je betaalt
niet zozeer voor de landbouwproducten
op zich, maar je draagt bij in de werkingskosten van het bedrijf en de loonkosten
van de boer. Als lid van de gemeenschap
deel je dus in het landbouwrisico.
Van Labeke: “CSA is niet per se stadslandbouw, maar een peri-urbane zone
biedt mooie kansen voor dit type van
landbouw. Het is gebaseerd op enkele
belangrijke principes, zoals de rechtstreekse verkoop aan de consument, de
afzetzekerheid, de risicospreiding tussen
consument en landbouwer, milieubewuste duurzame landbouw of lokale voedselproductie via familiebedrijven.”
Ook binnen CSA bestaan er nog verschillende structuren. Bij ‘farmer managed’
organiseert en vermarkt de landbouwer
zelf het CSA-programma. Hij neemt alle
managementbeslissingen. Als het gaat
om ‘shareholder/subscriber’ organiseren
lokale burgers het CSA-programma en
zij zoeken een landbouwer uit de buurt
die voor hen produceert. In dat systeem
neemt de abonnee de meeste managementbeslissingen. In het systeem ‘farmer
cooperative’ organiseren en vermarkten
enkele bedrijfsleiders samen het CSAprogramma. Samen kunnen ze een rui-
mere variëteit aan landbouwproducten
aanbieden. En bij ‘farmer-shareholder
cooperative’ tot slot werken landbouwer
en lokale burgers samen en nemen ze samen de beslissingen over alle aspecten
van het programma.
Van Labeke: “Inzake verkoop zijn er ook
nog verschillende mogelijkheden binnen CSA. Zelfoogst is een mogelijkheid
of men kan pakketten klaarzetten op de
boerderij of bij een afhaalpunt. CSA staat
in Vlaanderen nog in de kinderschoenen.
We kennen op dit moment 19 aangesloten bedrijven.”
DIFFERENTIATIE
“We zien ook dat land- en tuinbouwers in
de omgeving van een stad hun productie gaan differentiëren en meer afstemmen op de stedelijke context. Zo nemen
ze maatregelen om aan het landschap te
werken, beginnen ze met een zorgboerderij of een kinderboerderij of starten ze
met thuisverkoop of een pluktuin.”
Tot slot zijn er de initiatieven die steden,
lokale bevolkingsgroepen of zelfs individuen nemen om stadslandbouw op de
rails te zetten. Die initiatieven leiden niet
zelden tot het ontstaan van echte stadsboerderijen. Voortrekkers bij ons zijn op
dit moment Gent en Brussel. Gent streeft
met het initiatief vijf doelstellingen na:
een zichtbare, kortere voedselketen,
duurzamere voedingsproductie en –consumptie, sterkere sociale meerwaarde
rond voedselinitiatieven, voedselafval
terugdringen en voedselafval maximaal
hergebruiken als grondstof. Brussel heeft
een uitgebreid plan uitgetekend met maar
liefst 51 actiepunten, die mikken op sociale tewerkstelling, eigen voedselproductie, educatie en korte keten.
Van Labeke: “Steden nemen tal van initiatieven. We zien plant factories in Japan,
Zuid-Korea en China, een combinatie van
groente- en viskweek in Basel, Den Haag,
Zurich en Berlijn, de ontwikkeling van
een geïntegreerd landbouwproject, annex stadsontwikkeling, in Almere, enz.
De krijtlijnen zijn altijd wel gelijkaardig:
kringlopen sluiten, lokale voedselproductie stimuleren, soms zelfs energieproductie, duurzame ontwikkeling, zorg,
educatie, groenbeheer, maar zeker ook
ontmoetingskansen en een versterking
van het sociale weefsel in de stad.”
Stadslandbouw is van alle tijden. Vandaag
groeit het naar een hype, maar de hype van
vandaag is wellicht de constante van morgen. Het principe biedt ecologisch en economisch te veel voordelen om het slechts
een korte levensduur toe te dichten.
Professor Marie-Christine Van Labeke van de
Vakgroep Plantaardige Productie (UGent)
juni-juli 2014 - Ingenieur in beweging - nr. 13 - 9
↘ DOSSIER
Levert stadslandbouw
ook veilig voedsel op?
Stadslandbouw mag dan wel
een hype zijn en goed op weg
om een vaste stek te veroveren
in het dagelijks leven van ons
verstedelijkende Vlaanderen,
toch blijft de vraag of we met
stadslandbouw veilig en gezond
voedsel kunnen produceren. En bij
uitbreiding of dat lukt met gewone
landbouw in Vlaanderen, toch
gemeenzaam bekend als een van
de meest vervuilde plekken op deze
wereldbol. Niemand beter geplaatst
om die vragen te beantwoorden
dan Roeland Samson, bio-ingenieur,
docent aan de Universiteit
Antwerpen en promotor van het
project ‘AIRbezen’. Hij verricht
vooral veel onderzoekswerk rond
vegetatie en milieuvraagstukken,
meer bepaald luchtverontreiniging.
Tekst: Luc Vander Elst
Roeland Samson, bio-ingenieur en docent
aan de Universiteit Antwerpen.
10 - Ingenieur in beweging - nr. 13 - juni-juli 2014
“Met AIRbezen willen we de luchtkwaliteit in Antwerpen beter in kaart brengen
door de bladeren van aardbeien biomagnetisch te monitoren. Planten in de buitenlucht accumuleren op hun bladeren
tijdens het groeiseizoen het fijn stof uit
de lucht. Die hoeveelheid fijn stof op het
bladoppervlak kunnen we met biomagnetische monitoring inschatten en zo
weten we iets over de concentratie fijn
stof in de lucht. De aardbeien zijn een
‘meetstation’ voor luchtverontreiniging.
Voorgaande studies toonden al een sterke correlatie aan met verkeersintensiteit
en omgevingsconcentratie aan fijn stof.
De verkeersgebonden uitstoot bestaat
namelijk uit een vaste ferromagnetische
fractie, afkomstig van de uitlaatemissies
en slijtage of corrosie van remmen en
motor. Meestal wordt de luchtkwaliteit
maar in enkele meetstations opgemeten,
maar met AIRbezen konden we het concept van biomonitoring op grote schaal
toepassen in Antwerpen. De vraag naar
plantjes en het succes van de actie was
enorm. Zo konden we de ruimtelijke verspreiding veel gedetailleerder in kaart
brengen en kunnen we de plekken met
goede en slechte verkeersgerelateerde
luchtkwaliteit onderscheiden.”
Met AIRbezen werden ook honderden
mensen gesensibiliseerd rond luchtkwaliteit door ze actief te betrekken bij de
staalname, want iedereen kon zelf een
plantje ‘adopteren’.
“Het thema houdt de mensen heel fel bezig. We hebben de inschrijvingen voor
het project voortijdig moeten stopzetten,
omdat we het anders niet meer geanalyseerd kregen. Maar uiteindelijk gaat het
over vragen die mensen zich dagelijks
terecht stellen. We hebben het project
daarom ook uitgebreid: we meten niet alleen meer de luchtverontreiniging, maar
we gaan nu ook na hoe die luchtverontreiniging de grootte en de groei van de
aardbeien beïnvloedt.”
STADSLANDBOUW
“Het project was ideaal om meteen ook
de effecten van luchtverontreiniging op
stadslandbouw te meten. We vroegen de
deelnemers of er aardbeitjes groeiden
aan hun meetstationnetjes, hoeveel dat
er waren en of ze er ‘normaal’ uitzagen.”
De resultaten van de meting worden nu
nog verwerkt, maar het AIRbezenproject
was maar één stap in de kennisopbouw
van Roeland Samson rond de relatie tussen
stedelijke vervuiling en stadslandbouw.
“Er is uiteraard meer dan alleen maar de
luchtverontreiniging. Vervuiling in een
stedelijke context vind je – behalve in de
atmosfeer – ook in de bodem en het irrigatiewater.
Die drie beïnvloeden elkaar. Atmosferische verontreiniging komt via heropwaaiing van stof of neerslag ook in het water
of in de bodem zelf terecht. Zo krijg je een
accumulatie in de bodem, die bovendien
ook historisch kan verontreinigd zijn.”
Vlaanderen is tot bijna 80% verstedelijkt
en heeft dus een pak vervuilingsbronnen. Gezondheid en economie bepalen de
normstelling voor toelaatbare vervuiling.
“Bij die normstelling zoekt men meestal
een evenwicht tussen die twee. De Wereldgezondheidsorganisatie trekt zich
van het economisch belang niets aan en
hanteert bijgevolg veel strengere normen. Diesel is bijvoorbeeld een van de
grote boosdoeners, maar men heeft al
kansen laten liggen om daarop in te grijpen. Dan wint de economische impact
het van de gezondheid, maar ook onze
gezondheidszorg kost handenvol geld.
Denk maar aan het heel hoge aantal astmapatiënten in België.”
Bij zijn presentatie tijdens de ie-net-studiedag ‘Stadslandbouw, hype of realiteit’
toonde Roeland Samson een kaart van
Antwerpen waarop duidelijk de verontreiniging rond de drukke verkeersassen
erg zichtbaar was. Die vervuiling neemt
vanzelfsprekend recht evenredig toe met
de verkeersdensiteit van de verkeersas
en er is ook vastgesteld dat de vervuiling
afneemt naargelang men verder van de
verkeersas verwijderd is, maar zelfs op
een afstand van 250 meter van de verkeersas treedt nog luchtvervuiling op.
Een ander aspect is de hoogte: hoe hoger
in de stad, hoe minder luchtvervuiling, al
spelen ook daar nog verschillende factoren en parameters mee een rol.
SOORTEN GROENTEN
Ook de soort groente die wordt gekweekt,
speelt een rol. Naargelang een groente
meer of minder water opneemt, zal ze ook
meer of minder vervuiling opnemen.
“Verschillende planten reageren verschillend op vervuiling. Een onderzoek dat geldig is voor een bepaalde groente, is niet
noodzakelijk geldig voor alle groenten.
Er zijn ook verschillen naargelang de tijd
van het jaar. Waarden die we in september hebben gemeten, lagen veel hoger dan
waarden in juni. Dat betekent dat de hoeveelheid fijn stof op die bladeren toeneemt
en niet zomaar wordt afgewassen door de
regen of weggewaaid door de wind. Een
deel van die vervuiling wordt opgebouwd
en opgesloten in die bladeren.”
Tot slot is er ook de vervuiling door de
verschillende vervuilende stoffen. Zware
metalen, zoals arseen, cadmium, chroom,
koper, kwik, lood, nikkel of zink. Polyaromatische koolwaterstoffen (paks), dioxines en pcb’s, pesticiden en minerale oliën.
“Bij de zware metalen blijken vooral arseen, cadmium en lood relevant als vervuilers voor groenten. Daarbij kunnen
we geen duidelijke opsplitsing maken
tussen blad-, vrucht-, stengel- of wortelgewassen, maar er is wel verschil tussen verschillende soorten en variëteiten.
Loodvervuiling komt algemeen verhoogd
voor in gebieden met bebouwing en verkeer. In bepaalde zones in Vlaanderen
zijn er verhoogde concentraties en daar
moet men vooral aandacht besteden aan
het hand-mondgedrag bij kinderen en
aan de afzetting op groenten. De opname
vanuit de bodem is eerder beperkt.”
Of we in Vlaanderen dan nog überhaupt
gezonde groenten kunnen telen?
“Dat is een terechte vraag. De atmosferische component moet continu worden
opgevolgd. Niet alle soorten verontreiniging wordt in dezelfde mate opgenomen
door planten of bodem. Het is nog mogelijk om gezonde groenten te telen, zelfs in
buitenteelt, maar een sterke opvolging is
nodig voor groenten die worden geteeld
in een stadsomgeving of langs drukke
verkeerswegen. Je kunt natuurlijk ook
je voorzorgen nemen tegen vervuiling.
Plaats stadstuintjes niet aan de straatkant
en liefst op een hoogte: dak of balkon.
Maak geen contact met de oorspronkelijke bodem, want die is meestal historisch
ook al vervuild. Maak gebruik van zuivere
teelaarde en scherm je groenten af. Vermijd het gebruik van giftige materialen.
Denk ook altijd aan de bodemvruchtbaarheid en probeer die te verbeteren. Begiet
je groenten met proper water. Als we dat
doen en we spoelen de groenten goed of
we schillen ze, dan kan er heel veel. We
kunnen ook het verkeer zoveel mogelijk
weren uit de stad en de mensen kunnen
zelf het goede voorbeeld geven door minder hun wagen te gebruiken. Op een ander niveau zou dan nog kunnen worden
ingegrepen op het dieselgebruik.”
EIEREN
Na de dioxinecrisis in de jaren ’90 weten
we dat ook kippen en eieren niet altijd veilig zijn. Eieren zijn vooral gevoelig voor dioxines, pcb’s of pesticiden, maar ook daar
kun je veel onheil voorkomen met enkele
eenvoudige voorzorgsmaatregelen.
“Kies ook hier weer voor een goede locatie. Stook geen vuur in de omgeving
en geef je kippen gezond voer. Hou je
kippenren zoveel mogelijk groen en eet
maximaal drie eieren per week.”
Stadslandbouw is dus onderhevig aan
vervuiling, maar niet overal en niet overal evenzeer. Er zijn net zo goed plekken
in de stad, waar je perfect op een veilige
en gezonde manier aan stadslandbouw
kunt doen. Het komt er dus in de eerste
plaats op aan om voldoende voorzorgsmaatregelen te nemen, als je in de stad
begint te tuinieren. De locatie is daarbij
al behoorlijk bepalend.
“Voor een stadstuin bekijk je bij voorkeur de geschiedenis van de plek waar je
met stadslandbouw wil beginnen. Breng
ook de afstand tot de verkeersaders in de
buurt in rekening en de hoogte waarop
je aan stadslandbouw wil gaan doen.
Probeer je tuin los te koppelen van de
bodem en werk met nieuwe grond en
bodemverbeteraars. Opname van vooral
lood via de bodem moet absoluut vermeden worden, net als voortdurende blootstelling via de atmosfeer.”
juni-juli 2014 - Ingenieur in beweging - nr. 13 - 11
↘ VERENIGINGSNIEUWS
Technologie kan geïntegreerde
gewasbescherming vooruitstuwen
Tijdens de ie-net-studiedag over IPM en nieuwe technieken bracht Gert Van
Thillo een opgemerkte presentatie over nieuwe technieken en technologieën
die zich aandienen voor de landbouw van de toekomst. Door nieuwe
technieken toe te passen kan de landbouwer straks tijd en geld besparen en
op de koop toe is het leefmilieu en de voedselveiligheid ermee gediend.
Tekst: Luc Vander Elst
G
eïntegreerde gewasbescherming of
‘integrated pest management’ (IPM)
is een methode waarbij alle mogelijke bestrijdingstechnieken geïntegreerd worden toegepast om de schade aan planten
onder de economische schadedrempel te
houden. Vanaf 2014 zullen alle Vlaamse
land- en tuinbouwers duurzamer moeten
omgaan met gewasbeschermingsmiddelen. Om op een duurzame manier om te
gaan met pesticiden verplicht de Europese richtlijn 2009/128 onder meer die
geïntegreerde gewasbescherming.
Eén van de basisprincipes van IPM is de
waarneming van de schadeverwekkers.
Als men de oorzaak nauwkeurig kan
vaststellen, kan men economische schade immers ook voorkomen door daar gepast op in te grijpen. Eerst moeten dus
de verschillende waarnemings- en waarschuwingsdiensten worden geperfectioneerd en een volgende stap is de voortdurende verbetering van spuitmachines
Gert Van Thillo
12 - Ingenieur in beweging - nr. 13 - juni-juli 2014
en spuittechnieken. Derde pijler zijn de
gewasbeschermingsmiddelen zelf: die
worden verder ontwikkeld om met een
minimum aan actieve stoffen tot een
maximale gewasbescherming te komen.
Het samenspel van die drie elementen
draagt bij tot een meer verantwoord gebruik van gewasbeschermingsmiddelen.
Bij IPM wordt voorrang gegeven aan
niet-chemische bestrijding. Mechanische onkruidbestrijding of biologische
bestrijding met natuurlijke vijanden
zoals het lieveheersbeestje tegen bladluizen verdienen de voorkeur boven een
bespuiting met herbiciden of insecticiden. Als er toch chemisch ingegrepen
moet worden, mogen alleen bestrijdingsmiddelen gebruikt worden die een
minimale druk op het milieu uitoefenen
en zo weinig mogelijk risico’s geven
voor de volksgezondheid.
SMARTFARMING
Gert Van Thillo werkt voor Fedagrim, de
federatie van importeurs, constructeurs
en lokale toeleveranciers van agrarisch
materiaal. Nieuwe technologie bij machines zorgt voor efficiëntiewinsten bij de
eerste twee pijlers van IPM: de waarnemings- en waarschuwingsdiensten en de
voortdurende verbetering van spuitmachines en spuittechnieken.
Van Thillo: “De werking van Fedagrim
spitst zich toe op enerzijds de organisatie
van evenementen voor onze leden, zoals
de landbouwbeurs Agribex, en anderzijds
onze ledenservice. Wij beantwoorden
hun vragen, verdedigen hun belangen en
informeren hen over materiaal, machines
en de trends en evoluties die we daarin
zien. Als het over IPM gaat, dan focussen
wij op het aspect ‘smartfarming’. Dat zijn
eigenlijk alle technologieën die je kunt
gebruiken om beter, slimmer en preciezer planten te beschermen of meststoffen toe te dienen. Die technieken kun je
in drie soorten indelen: autonome machines, sensoren en robotisatie.”
ROBOTISATIE
“Als je machines autonoom laat sturen,
dan heb je minder verspilling en dat kadert dus zeker in het IPM-verhaal. Met
sensoren op machines detecteer je perfect waar een gewas goed gedijt, waar er
veel onkruid voorkomt, enz. Bij robotisatie kunnen machines echt helemaal autonoom werken. Autonomie kun je installeren op bestaand landbouwareaal. Voor
robotisatie bouw je eigenlijk gewoon
nieuwe machines, die ook niet meer de
uiterlijke kenmerken hebben van tractoren of andere landbouwmachines.”
HOE GAAN SMARTFARMING EN IPM
DAN JUIST SAMEN?
“Sensoren meten de stand van de gewassen, bepaalde stoffen in de gewassen of
het vochtgehalte van de bodem. Dat alles
wordt in kaart gebracht en op basis van
die gegevens kun je gerichter sproeien.
Alleen al met automatisch sturen krijg je
vijf tot zeven procent minder overlap bij
het spuiten en bemesten. Echte spuitrobots zijn nog in ontwikkeling, maar we
zien nu al wel grasmaairobots en robots
bij het voederen en melken van koeien.
Ook wiedrobots bestaan al: zij rijden tussen de rijen door en wieden zelf mechanisch, waardoor je veel minder gewasbeschermingsmiddelen nodig hebt. Maar
hoe een spuittoestelmodel er binnenkort
uitziet, is nu nog niet echt bekend. We
hebben daar ook nog geen businessmo-
AmaSelect: elektronisch aangestuurde dophouders kunnen de dosering en/of de druppelgrootte aanpassen naargelang de plaats op het perceel. Dat kan
vooraf via taakkaarten worden ingesteld.
del voor en het wetgevend kader ontbreekt nog. Een andere belangrijke vraag
is hoe we al die systemen en modellen op
elkaar zullen afstemmen?”
bewerking autonoom uit zonder dat de
landbouwer daar moet op ingrijpen.”
BEPERKINGEN
Bestaan er al ideeën over een
businessmodel?
“Autonomiseren houdt beperkingen in.
Je kunt bestaande machines uitbreiden
tot een zo groot mogelijke capaciteit
per apparaat en tot je tegen de grenzen
van het technisch en verkeerskundig
toelaatbare zit. Als je robotiseert, dan is
je toestel anders bedacht en gemodelleerd. Met zo’n nieuwe technologie kun
je beter opnieuw van nul beginnen en
bottom-up opbouwen.”
BUSINESSMODEL
“Wellicht zal dat afhangen van de gewassen en van de landbouwer: kan die
de kostprijs betalen, heeft die voldoende
technische kennis? Vroeger kreeg heel
het veld dezelfde behandeling. Met betere technologie kunnen we veel gerichter
spuiten, tot op enkele centimeter nauwkeurig. Maar heeft de landbouwer vol-
doende kennis om die robot te bedienen?
Heeft hij voldoende kapitaal? Bij het
begin van een technologische evolutie
verbeteren de machines technologisch
het snelst. Dat zal gewas per gewas variëren. Wie slechts een paar keer per jaar
moet spuiten, zal misschien kiezen voor
een businessmodel met een loonwerker
die in een bepaalde streek de opdracht
voor verschillende landbouwers op zich
neemt. Een typisch gemengd bedrijf dat
toch een tractor heeft, zal minder gaan
voor robotisatie, maar zal eerder gpssturing en gewassensoren aanbrengen
op de tractor. Omdat hij de tractor het
Komen we met robotisatie in een
tijdperk waar men een toestel op
een veld afzet dat autonoom zijn
werk doet?
“Daar zijn we nu al in beland. Grote akkerbouwers doen dat al en ook in de
fruitteelt zijn er voorbeelden van spuitcombinaties die autonoom rondrijden.
Maar vaak moeten de landbouwers wel
fysiek aanwezig blijven bij de machines.
Er is nog geen wetgevend kader rond bijvoorbeeld arbeidsveiligheid. Landbouwwerkzaamheden moeten vaak op korte
tijd plaatsvinden. Landbouwers werken
dan vaak dag en nacht door en de vermoeidheid zorgt voor ongelukken. Nu
kan men doorwerken zonder dat de boer
daarbij al te aandachtig moet zijn, want
de machine doet het werk autonoom. Je
kunt bijvoorbeeld ook werken met een
master-slaveprincipe. De landbouwer
voert één bewerking uit en het toestel –
een trekker – die volgt, voert een tweede
Amazone gps-switch: nauwkeurige gewasbescherming door het automatisch in- en uitschakelen van
de secties met behulp van nauwkeurige gps-posities.
juni-juli 2014 - Ingenieur in beweging - nr. 13 - 13
↘ VERENIGINGSNIEUWS
hele jaar door gebruikt, zal dat de extra
kostprijs haalbaar maken. Maar de toekomst is nooit te voorspellen.”
Is verdere machinatie en robotisatie
de basis om geïntegreerd te kunnen
besproeien en bestrijden?
Door het gebruik van gps-sectieschakeling kan de overlap tot een minimum herleid worden. Dat zorgt
voor een kostenbesparing en is beter voor het milieu.
“De basis is de managementswijziging bij
de landbouwer. Het besef moet groeien
dat men met meer verschillende soorten
datasets moet rekening houden, zoals
gegevens over bodem, vorige opbrengsten, groeisnelheid, waarschuwingssignalen, enz. Dat is de basis en technologie is daarbij wel een belangrijke driver:
autonome machines met sensoren die
veel gegevens aanbrengen, big data als
het ware. Landbouwers brengen hun
akkers in kaart en weten zo in detail
hoeveel elk akkerdeel kan opbrengen.
Op minder productieve velddelen kunnen ze dan minder middelen aanbrengen. Waar ze sowieso minder of geen
opbrengsten hebben, hoeven ze niet in
gelijke mate te sproeien of te bemesten.
Dat kunnen ze met autonome machines
automatisch laten aanpassen. Zo kunnen ze bepaalde velddelen 100%, 70%,
50% of minder bespuiten.”
BESPARINGEN
Hoeveel kan een landbouwer
jaarlijks besparen op het vlak
van producten?
Smartrefill: door oppervlaktebepaling via nauwkeurige gps-posities kan het systeem de ideale locatie
bepalen om de veldspuit bij te vullen. Daardoor wordt er minder door het gewas gereden, waardoor
schade aan het gewas beperkt blijft.
14 - Ingenieur in beweging - nr. 13 - juni-juli 2014
“Een autosturingsysteem met gps geeft
een winst van 5% inzake kunstmest en
15% inzake gewasbeschermingsmiddelen. De gps is voor nieuwe, grote machines ondertussen zo goed als standaard.
Voor gewassensoren, opbrengstanalyses
en dergelijke moeten we nog wel enkele
stappen zetten. De fabrikanten zijn volop
bezig met die toepassingen voor hun
machines, maar er moet dringend werk
worden gemaakt van een wetgevend
kader. Neem nu de technologie met drones die de velden in kaart brengen. Dat
is nieuw, maar daar hebben we ook een
heel nieuw wetgevend kader voor nodig.
Momenteel mag je die in principe nog
niet gebruiken. Ook voor machines die
worden afgezet op het veld en die zelf
het werk doen is er nog heel wat wetgevend werk nodig.”
VERENIGINGSNIEUWS ↙
Verslag Viering 75-jarig bestaan
KVIV-Limburg
Campus UHasselt, 26 april 2014
D
e deelnemers werden ontvangen in
de verbouwde oude gevangenis van
de faculteit rechten van de UHasselt. De
stadsgidsen zorgden voor de rondleiding
met de nodige geschiedenis en anekdotes.
Daarna werden de meer dan honderd
deelnemers aan de academische zitting
ontvangen in de aula voor het trio TRE
FIATI. Deze aangepaste klassieke muziek
werd door het publiek sterk gewaardeerd.
De zitting werd geopend door Voorzitter
Peter Schreurs. Gouverneur Herman Reynders diepte daarna vijf probleemgebieden
van de provincie verder uit: werkgelegenheid, scholingsgraad, economie, infrastructuur en financiering van de bedrijven.
Een historisch overzicht van 75 jaar
KVIV Limburg kregen we van collegabestuurslid en oud- voorzitter van KVIV
Limburg Jos Van den Broeck. Steunend
op onder meer de toespraken gehouden
tijdens de stichtingsplechtigheid op het
stadhuis te Hasselt op 22 april 1939 (gepubliceerd in nummers van Het Ingenieursblad jaargang 1939), schetste hij de
omstandigheden en de specifieke Limburgse sfeer waarbinnen deze oprichting
plaats vond.
Nog tijdens de oorlogsjaren en vele decennia later is deze “kleine” gewestelijke
afdeling te erkennen als een vriendenkring rond technologie, cultuur en maatschappelijke activiteiten. De deelnemingsgraad aan de activiteiten van leden
en partners lag steeds hoog.
Belangrijk te noteren is de waardering
bij de leden van het intellectuele aanbod
van Het Ingenieursblad en TI en andere
initiatieven van KVIV-centraal.
Na het muzikaal intermezzo TRE FIATI
nam Rector Luc De Schepper het woord.
Een universiteit wordt niet meer gezien
als een diplomafabriek, maar als een
FRIS, een ”Full Regional Innovation Sys-
tem”. Naast opleiding behelst dit ook onderzoek, valorisatie, ecosysteembeheer,
investeerder en incubator.
Ondernemer Roland Duchâtelet flitste
meteen nieuwe toepassingsgebieden
voor de ingenieurs naar de toehoorders.
Wie had gedacht dat er in ons juridisch
systeem, in het onderwijs en in de zorgsector dringend nood is aan proces- en
applicatie-aanpak door ingenieurs?
TRE FIATI zorgde ook voor de laatste
spreker - Vice-minister president van de
Vlaamse Regering, mevrouw Ingrid Lieten – voor een sfeervolle overgang.
Zij benadrukte om met multidisciplinaire
werkomgevingen innovatieve regio’s uit
te bouwen in Vlaanderen, waarbij de
ecosystemen, onderzoek en vernieuwing
van ondernemingen, financiële middelen
en coaching een belangrijke rol spelen.
Al bij al hadden de verschillende sprekers voldoende stof ter discussie bij de
toehoorders achtergelaten, waardoor er
gretig gebruik werd gemaakt van de geslaagde receptie achteraf. Nadien werd
aan de deelnemers het boek “De onvoorspelbaarheid van het determinisme” uitgereikt, geschonken door de UHasselt.
Dank aan onze gastheer, Rector Luc De
Schepper. Dank aan de sprekers die het
beste gaven van zichzelf om van onze
viering een succes te maken.
Bestuur KVIV Limburg
juni-juli 2014 - Ingenieur in beweging - nr. 13 - 15
↘ VERENIGINGSNIEUWS
Integratie opleiding industrieel
ingenieur zorgt voor nieuwe faculteit
aan de Universiteit Antwerpen
Eind 2008 hadden we met de toen pas verkozen nieuwe rector van de
Universiteit Antwerpen (UA), prof. dr. Alain Verschoren, een interview over
de integratie van de opleiding van de industrieel ingenieur in de universiteit
(I-mag november 2008). “Kom later eens terug” zei hij ons toen.”Dan zullen
we u een associatie van hogescholen en universiteit voorstellen waar men
zal van opkijken”.
Tekst: Ing. Noël Lagast MSc
Hoe gaat het inmiddels met de
associatie en met de integratie van de
opleiding van industrieel ingenieur ? We hadden daarover onlangs een gesprek
met de ervaren beleidsmaker en rector
van de UA.
Hij is getuige van de draaikolk van veranderingen waarin het hoger onderwijs
wereldwijd is terecht gekomen en haar
tot een herpositionering dwong. Sommigen beweren dat hij te veel met gevoeligheden rekening houdt waardoor dit
tot “vis noch vlees” leidt, al mochten we
dit niet ondervinden.
Op 13 september 2002 keurde de
Vlaamse regering het subsidiebesluit
van de interfacediensten van de universiteit goed. In dat besluit staat dat
er naar een samenwerking met de
hogescholen moet gestreefd worden.
Vlaams minister Dirk Van Mechelen,
bevoegd voor het algemeen wetenschappelijk en technologisch innovatiebeleid zei ons toen: “ Als minister
van innovatie ben ik er mij van bewust
dat binnen de associaties een heel
nieuwe onderzoeksgemeenschap zal
ontstaan. Hierop moet vanuit het beleid ingespeeld worden.(I-mag oktober 2002)
16 - Ingenieur in beweging - nr. 13 - juni-juli 2014
Wat is er sinds ons vorig interview
(eind 2008) veranderd? Rector Verschoren: “Vanaf 1 oktober
2013 wordt de opleiding van industrieel ingenieur aan de UA gegeven en
niet meer aan de hogeschool. De opleidingen aan de Karel de Grote en Artesis
hogeschool zijn samengesmolten tot de
Faculteit Toegepaste Ingenieurswetenschappen”.
Belangrijkste pijler in het vernieuwd
curriculum ?
“Het belangrijkste van het vernieuwd
curriculum is het meer wetenschappelijk
onderzoek. Twee verschillende hogeschoolopleidingen tot één universitaire
opleiding integreren is een unieke uitdaging. De voorbereiding is reeds twee jaar
bezig en is hoofdzakelijk het werk van de
co-decanen Amaryllis Audenaert (Artesis
hogeschool) en Walter Sevenhans (Karel
de Grote hogeschool)“.
Het gaat niet alleen over de integratie
van de opleiding van industrieel
ingenieur ?
“De eerste stap in het geheel pakket is
de integratie van de opleiding van industrieel ingenieur. Op korte termijn volgt
de opleiding van kinesist, vertaler-tolk
en van ontwerpwetenschapper. Door het
herschikken en reloceren van de opleidingen creëren we een synergie. Dit gaat
gepaard met een gigantische herschik-
king van ruimten, laboratoria, leslokalen
en personeel”.
Academiseren van opleidingen
“In september 2012 werd in Antwerpen de eerste stap gezet voor de integratie van de opleiding van industrieel
ingenieur in de universiteit en het herschikken van de opleiding. Op 1 oktober 2012 volgde de decretale inkanteling. De volgende stap vindt binnen een
vijftal jaren plaats. Dan verhuizen we
naar de Groenenborgercampus waar
een nieuw gebouw wordt opgetrokken
en een ander gerenoveerd”.
Nieuwe faculteit
“De Faculteit Toegepaste Ingenieurswetenschappen is de achtste van de
UA. Dit houdt ook in dat we vanaf 2013
met de nieuwe faculteit het hoofd moeten bieden aan de financiële parameters voor de universitaire opleidingen.
Vanaf 2017 zullen de academiseringsmiddelen volgens ‹output› worden gestuurd, hetgeen een verhoging van de
onderzoeksoutput inhoudt”.
Meerwaarde voor de student en
het bedrijfsleven
“De studenten kunnen vanaf het eerste
jaar differentiëren en voor het vakgebied
van haar of zijn keuze kiezen. Samen met
de wiskunde krijgen de wetenschapsvakken een meer praktische insteek,
waarbij het wetenschappelijk onderzoek de belangrijkste pijler is. Voor het
bedrijfsleven vormt dit een belangrijke
meerwaarde, zo ook voor de studenten.
Er zullen meer onderzoeksprojecten in
samenwerking met de bedrijven worden uitgewerkt. De bedrijfswereld was
trouwens vragende partij voor een samenwerking met het onderwijs. Ze heeft
mee het curriculum uitgewerkt. Master-
© UAntwerpen - Jesse Willems
“Er zullen meer
onderzoeksprojecten
in samenwerking
met de bedrijven
worden uitgewerkt.
De bedrijfswereld was
vragende partij voor
een samenwerking
met het onderwijs.”
opleidingen zijn trouwens inherent aan
toegepast onderzoek. Ook het inlassen
van een stageperiode is belangrijk. Een
half jaar stage waarbij de bedrijven voor
een waardevolle invulling zorgen. Helaas hebben veel bedrijven vandaag te
maken met een moeilijke economische
tijd en hebben ze amper middelen voor
R&D. De samenwerking gebeurt binnen
de context van duidelijke afspraken en
sluitende contracten.”
In 2012 waarschuwde U voor het
dreigend faillissement van het
Bologna-akkoord. Legt u dat eens uit.
“Het Bologna-akkoord dat in 1999
door 29 landen werd ondertekend
is een uitstekende overeenkomst. De
bama-structuur voorziet hierdoor in
heel Europa in vergelijkbare diploma’s,
kwaliteitscontrole en via het Erasmusproject in de uitwisseling van docenten en studenten. Dit is een duidelijke
verrijking van het hoger onderwijs.
Daartegenover staat dat er van de sociale dimensie van het akkoord wei-
nig overblijft. De student wordt een
product, de universiteiten gedragen
zich als multinationals, waarbij de student een bron van inkomsten vormt.
Universiteiten lokken dan ook zoveel
mogelijk buitenlandse studenten. Zo
wordt de mobiliteit van studenten een
big business en genereert het voor alle
universiteiten samen een cash flow van
miljarden euro. Daar worden de universiteiten niet beter van. Begrijp me
niet verkeerd. Ik ben voorstander van
de uitwisseling van studenten en tracht
de 20 procent-norm te halen. We blijven achter de basisprincipes van de
Bologna-verklaring staan. Ik vraag me
echter af hoelang we deze principes
nog zullen kunnen betalen. Dankzij de
inspanning van de Vlaamse regering
gaat het bij ons nog relatief goed. In
het buitenland wordt de situatie scheef
getrokken. Er ontstaat een ongezonde
groeiende ongelijkheid. We moeten
dringend naar een Europese bezinning
willen we niet afstevenen naar een failliet van Bologna.”
Alain Verschoren werd in 1954 in
Merksem geboren. Na zijn secundair
onderwijs aan het KA (1972) werd
hij in 1976 licentiaat wiskunde aan
de UIA en doctor in de wiskunde in
1979. In 1981 was hij laureaat van
de Koninklijke Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schone
Kunsten. Hij was navorser NFWO
(1976-1986). Hij deed onder meer
onderzoek op het gebied van de nietcommutatieve algebra en algebraïsche meetkunde. In 1996 werd hij
verkozen als decaan van de faculteit
Wetenschappen van het RUCA. In
1998 was hij de eerste decaan van de
eengemaakte faculteit Wetenschappen. Verschoren werd in 2001 rector
van de RUCA. Na de fusie werd hij
voorzitter van de Raad van Bestuur
van de Universiteit Antwerpen. Hij
is gastdocent aan verschillende binnen en buitenlandse universiteiten
en auteur of coauteur van ongeveer
150 publicaties in internationale tijdschriften en een 30 tal boeken.
juni-juli 2014 - Ingenieur in beweging - nr. 13 - 17
↘ VERENIGINGSNIEUWS
Young Potential Weekend
Begin mei trokken 36 jonge ingenieurs
naar Blankenberge voor de vierde editie
van het Young Potential Weekend. Ook
dit jaar mogen we weer spreken over
een geslaagde samenwerking tussen
de KVIV- en VIK-jongeren. Tijdens het
weekend werden er workshops rond het
thema soft en essential skills gegeven
door verschillende sprekers, waaronder
ook een TED-spreker. Daarnaast was er
ook de gelegenheid om te netwerken met
oude bekenden en nieuwe gezichten. Op
zaterdagavond stond er een culinaire
wandeling in Oostende op het programma en voor sommigen eindigde
de avond in het Blankenbergse nachtleven. Het weekend werd op zondagmiddag afgesloten met een spel vol doe-opdrachten en denkvragen.
Langs deze weg willen we graag alle deelnemers, sprekers, de sponsor en
organisatie bedanken voor een zeer geslaagd weekend.
En als je ons niet gelooft, hier zijn enkele reacties van de deelnemers.
“Super gezelschap en
kwaliteit van workshops!”
“Netwerken, maar tegelijkertijd
ook ontspannen.”
Heb je interesse om mee te helpen aan het
volgende Young Potential Weekend of wil je
graag aansluiten bij het jongerenbestuur van
KVIV of VIK? Aarzel dan niet om contact op te
nemen met één van de jongerenvoorzitters.
18 - Ingenieur in beweging - nr. 13 - juni-juli 2014
de
“Ingenieurs met verschillen
m
studieachtergrond, werkzaa
in verschillende domeinen
leren kennen.”
Voorzitter KVIV-jongeren: Michaël Nelissen
[email protected]
Voorzitter VIK-jongeren: Wouter Lowet
[email protected]
Met dank aan
IN DE KIJKER ↙
Herdenking Paul De Schepper
O
p maandag 30 juni 2014 in de vooravond
wenst VIK Waasland samen met de VIKSenioren, Paul te herdenken in aanwezigheid
van VIK-mandatarissen en leden, en familieleden van Paul.
De Senioren hebben er voor gezorgd een fotoalbum te maken dat ter gelegenheid van het
kaderweekend 2013 van VIK te Torhout door
menig werkend lid is ondertekend en aan de
familie is overgemaakt. Mw Lutgarde De Schepper liet weten een goede herinnering aan Paul
en VIK te hebben via dit album. De sfeer van de herdenking zal in een positieve
toon verlopen en aantonen wat Paul zoal heeft
bijgebracht aan VIK, waarbij hij altijd voor iedereen een vriendelijk en luisterend oor had. Een filmische impressie zal aan de hand van
bewegende foto’s worden getoond, vergezeld
van passende teksten.
Alle actieve leden en Senioren, van waar ook zij
afkomstig zijn, worden uitgenodigd deel te nemen aan deze herdenking. De echtgenoten van
de VIK-leden die Paul hebben gekend, zijn eveneens hartelijk welkom.
↘ PRAKTISCH
Waasland
Datum: 30 juni 2014 van 18u30 tot
20u30
Plaats: F
eestzaal Taverne Den Antus
Grote Markt 30,
9100 Sint-Niklaas
€Gratis. Maximum aantal
deelnemers: 120
i ie-net.be/wld/pauldeschepper
De Vlaamse Zeevisserij en visverwerkingsbedrijf Pieters
I
n onze voedselketen is een belangrijke rol weggelegd voor de
Vlaamse Zeevisserij en de daarbij aansluitende visverwerking.
De KVIV Senioren bieden u een unieke gelegenheid om het ganse
proces, van aanvoer tot en met de verwerking van de verse vis, van
nabij te beleven.
We beginnen op 9 oktober om 19.00 uur in de Vlaamse Visveiling te Zeebrugge, waar we verwelkomd worden door de Algemeen Directeur, de heer Johan Van de Steene. Hier zien we de
aanvoer van de vis en de daaropvolgende taken tot en met de
voorbereiding van de verkoop. De dag wordt afgerond met een
drink aangeboden door de veiling. Op 10 oktober volgen we vanaf 6.30 uur, en in het gezelschap van de heer Noel De Visch, voorzitter van de veiling, de klokverkoop. Hierna genieten we van een
stevig ontbijt. Rond 10.00 uur worden we verwacht in Brugge
↘ PRAKTISCH
bij het visverwerkingsbedrijf Marine Harvest Pieters waar we
getuigen zullen zijn van wat er uiteindelijk met de vis gebeurt.
Tenslotte wordt deze activiteit afgerond met een lekkere
lunch in restaurant De Goedendag in het mooie dorpje Lissewege. We bieden uiteraard de mogelijkheid om te overnachten in een hotel dicht bij de visveiling.
Senioren
Datum: 9 en 10 oktober
Vertrekuren:
9 oktober:
- Antwerpen, Ingenieurshuis : 17.00 uur
- Gentbrugge, Parking Land van Rodelaan : 18.00 uur
- Zeebrugge, visveiling en hotel : 19.00 uur
10 oktober
- Hotel en visveiling : 6.00 uur
- vertrek naar Brugge : 10.00 uur
- vertrek naar Lissewege : 12.30 uur
- terugreis naar Gent en Antwerpen : 15.00 uur
€- Met bus ( Antwerpen, Gent ) en overnachting :120 EUR(*)
- Met eigen vervoer en overnachting : 95 EUR (*)
- Met eigen vervoer, geen overnachting in hotel : 60 EUR
(*) Toeslag 1 persoonskamer : 35 EUR
i kviv.be/visveiling
juni-juli 2014 - Ingenieur in beweging - nr. 13 - 19
↘ ACTIVITEITEN - Antwerpen - Brabant
Levensgenieter
tasting
Isvag Wilrijk en Red
Star Line Museum
Antwerpen
In de voormiddag bezoeken we de
installaties van de industriële afvalverbrandingsoven ISVAG in Wilrijk.
Wij zien de verschillende stadia
van het verbrandingsproces. Na
de lunch bezoeken we het Red Star
Line Museum , waar we in het voetspoor treden van de landverhuizers
op hun trip naar New York.
Donderdag 17 juli, 8.15 uur
Gentbrugge, 9.15 uur Antwerpen.
€ 65 EUR bus, 60 EUR eigen
vervoer.
i kviv.be/isvag
De whisky tasting is opgebouwd
rond het leren ontdekken & onderscheiden van smaken. Ook minder
courante whisky s aan bod komen.
Huis Windels heeft een unieke traditie in de sigarenambacht m.a.w.
kennis van fabricatie en grondstof
wordt ons deskundig aangereikt.
Zoo Antwerpen:
achter de schermen
Een bezoek achter de schermen
belicht de hele zoo-infrastructuur:
een kijkje in de dienstingangen, de
keukens, de filterzalen,...Kortom:
overal waar de gewone bezoeker
nooit toegang krijgt. Alle vragen
over de dagelijkse werking van een
dierentuin krijgen een antwoord.
Donderdag 18 september 2014
om 19:30 uur tot 21:30 uur
Huis Windels Ijzerenleen 46-48
2800 Mechelen
€ 28 EUR voor leden van VIK/
KVIV/KVIM/VAM en partner, 33
EUR voor niet- leden
i vik.be/mln/windels
Belgoprocess ‒ SCK/
BR3
Het bezoek - onder leiding van
Mario Baeck - omvat een historisch overzicht en een begeleide
rondleiding door de diverse betoverende zalen, een wandeling door
het complex naar de Kloosterkerk,
de Pianogalerij, het Oratorium, het
Museum en de La Fontaine refter.
Dinsdag 2 september 2014 start
om 14:00 uur, einde om 16:00
uur
Ursulineninstituut Bosstraat 9
2861 Onze-Lieve-Vrouw-Waver
€ 5 € voor leden VIK / KVIV en
partner, 10 € voor niet-leden
i vik.be/sen/ursulinen
Planckendael
Uitnodiging voor een aangename
gezin/familie-uitstap. Een uitgebreide dierenwereldreis tijdens een
groepsrondleiding van twee uur
door de vijf continenten. Kom alles
te weten over de bonte verzameling
parkbewoners.
Zondag 7 september 2014 om
13:20 uur tot 16:00 uur
Dierenpark Planckendael Leuvensesteenweg 582 2812 MuizenMechelen
€ 20 EUR voor leden van VIK /
KVIV / KVIM / VAM en partner,
26 EUR voor niet- leden, kinderen < 3 jaar: gratis
i vik.be/mln/planckendael
20 - Ingenieur in beweging - nr. 13 - juni-juli 2014
De installatie van IVAREM verwerkt
enkel groenafval. Het groenafval
komt voornamelijk van de eigen
containerparken. Daarnaast voeren
ook de Ivarem-gemeente-vennoten
en bedrijven (tuinaanleggers,…)
groenafval aan. De compost van
IVAREM beschikt over een Vlacokeuringsattest.
Vrijdag 24 april 2015 om 14:00
uur tot 15:30 uur
IVAREM afvalverwerkingscentrum,
Mechelsesteenweg 285 , 2500 Lier.
€ 5 EUR: leden VIK/KVIV/KVIM/
VAM en partner, 10 EUR : nietleden
i vik.be/mln/ivarem
Zondag 7 september 2014 start
om 13:00 uur, einde om 18:00
uur
Zoo Antwerpen, Koningin Astridplein 26 2016 Antwerpen
€ Normaal tarief, te betalen aan
de kassa
i vik.be/awn/zoo
Ursulinenklooster te
OLV-Waver
IVAREM
Het bedrijfsbezoek wordt opgedeeld in twee blokken: Een bezoek
aan Belgoprocess (afval behandeling / opslag/ www.niras.be en
www.belgoprocess.be) en na de
lunch in Club House SCK volgt een
bezoek aan SCK-CEN/BR3 (ontmanteling / ontsmetting nucleaire
elektriciteitscentrale). Zie info :
www.sckcen.be
Woensdag 24 september , ontvangst vanaf 9.15 uur
Belgoprocess, Gravenstraat 73,
2480 Dessel.
€ Gratis voor KVIV leden / partner
i Kviv.be/sck-belgoprocess
Vernieuwde
Vaartkom te Leuven
Begeleide wandeling door één van
de wijken die een echte metamorfose van industriële naar residentiële
functie heeft ondergaan. Na afloop
mogelijkheid om na te kaarten bij
een facultatief etentje.
Zaterdag 23 augustus, 15.00
uur.
Samenkomst : standbeeld Kanaalgravers van Willy Peeters tegenover OPEK-gebouw.
€ 6 EUR/persoon voor leden en
gezinsleden, 10 EUR/niet-lid,
facultatief etentje 46 EUR/persoon.
i kviv.be/vaartkom
Brabant - Limburg - Oost-Vlaanderen ACTIVITEITEN ↙
Herdenking Paul De
Schepper
Bezoek Sarens
De Sarens Group is een internationale onderneming van Belgische
origine, gespecialiseerd in kraanverhuur en engineeringprojecten
voor het hijsen en verplaatsen van
lasten met uitzonderlijke afmetingen en gewicht. Het familiebedrijf,
momenteel actief in meer dan 60
landen, wist zich in enkele decennia een plaats te veroveren op de
wereldmarkt.
Vrijdag 21 november 2014 om
13:30 uur tot 17:00 uur
Sarens Autoweg 10 1861 Wolvertem
€€Gratis voor leden van VIK/KVIV/
KVIM/VAM en partner, 5 EUR
voor niet- leden
ii vik.be/mln/sarens
24ste Fiets-en Wandeldag
tegen kanker
29 juni organiseert VIK Limburg haar
jaarlijkse actie ‘Fietsen en wandelen
tegen kanker’, tvv van goede doelen
zoals ‘vzw de Kleine Prins’ (kinderkankerfonds) en ‘Hart voor Limburg’.
Beleef een prachtige dag en breng zo
weer wat meer kleur in het leven van
enkele jonge kankerpatiëntjes!
Maandag 30 juni 2014 om
18:30 uur tot 20:30 uur
Feestzaal Taverne Den Antus Grote
Markt 30 9100 Sint-Niklaas
€€gratis
ii vik.be/wld/pauldeschepper
Zondag 29 juni 2014 start om
07:30 uur, einde om 19 uur
KHLim, Universitaire Campus
Diepenbeek & Cultuur-, sport- en
jeugdcentrum Tijl (buurthuisparochiezaal St. Gertrudis) te Riksingen
€€5 EUR voor VIK/KVIV leden en
niet-leden, 2 EUR kinderen tss 7
en 18 j, gratis kinderen jonger
dan 7 jaar, ter plaatse te betalen
ii vik.be/lbg/kanker2014
Familiefietstocht : De
lus van het zwarte
goud
Wandeling Gentse
Feesten: Ze kwamen
binnen in Gent zonder
bellen
Samen met de Gentse Gidsenbond
verkennen we enkele plaatsen in
het Gentse centrum waar verschillende historische figuren over de
vloer zijn geweest.
Vrijdag 25 juli 2014 om 14.30 u
Infokantoor Dienst voor Toerisme
Stad Gent - Sint-Veerleplein 5, Gent
€€8 EUR/persoon leden KVIV &
VIK en familie, 20 EUR/niet-lid.
Kinderen tot 16 jaar gratis.
ii kviv.be/gentsefeesten
Slechte Vrienden –
een luchtige intro tot
de Gentse Feesten
De fietstocht laat ons toe de mijnstreek op een aangename manier te
verkennen. Het totale traject zal ca.
30 km bedragen. Voor de kinderen
geen probleem om deel te nemen.
We lassen voldoende stops in. (inschrijven tot uiterlijk 22 juni!)
Zondag 29 juni , vertrek om
14.00 uur tot ca. 17.00 uur.
Vertrekpunt Koolmijnlaan 203,
3580 Beringen
€€KVIV-leden/partner en kinderen
: gratis
ii kviv.be/mijnstreek
29 juni is het één jaar geleden dat
Paul De Schepper ons onverwachts
is ontvallen. Paul was voorzitter
van de afdeling VIK-Senior ingenieurs, en oud-voorzitter van VIKWaasland. Op maandag 30 juni
wenst VIK Waasland samen met de
VIK-Senioren, Paul te herdenken in
aanwezigheid van VIK-mandatarissen, leden en familieleden van Paul.
Een doldriest, tevens tragikomisch
avontuur over de verander(en)
de regels van de arbeidsmarkt, de
vriendschap en de verbeelding.
Art-deco
stadwandeling in
Ronse
Tijdens een themawandeling van
twee uur in Ronse, met gids, kunt u
kennis maken met de schitterende
huizen die textielbaronnen en welvarende kaderleden in het interbellum bouwden in de meest trendy
stijl van die tijd: de Art deco.
Zaterdag 28 juni 2014 om 14.15
u
Station van Ronse – Winston
Churchillplein, Ronse
€€8 EUR/persoon leden KVIV &
VIK en familie, 15 EUR/niet-lid.
ii kviv.be/ronse
Vrijdag 18 juli 2014 om 19.15
uur.
Minard schouwburg - Walpoortstraat 15, Gent.
€€15 EUR/persoon leden KVIV &
AIG en familie, 19 EUR/niet-lid
(reservatiekosten inbegrepen)
ii kviv.be/slechtevrienden
Gentse Kanaalzone :
Eurosilo, Alco Bio Fuel
en Floreac
Wij bezoeken in de Gentse haven
EUROSILO,
distributiecentrum
voor 4,5 miljoen ton importgranen
en derivaten en ALCOBYOFUEL,
producent van 200 miljoen liter
bioethanol. ’s Namiddags bezoeken
we NV FLOREAC, het grootste tuinbouwbedrijf van de Vlaamse Sierteeltgemeente Lochristi.
Dinsdag 12 augustus 2014, Antwerpen 8.00 uur, Gentbrugge
9.00 uur.
€€59 EUR/persoon bus, 54 EUR/
persoon eigen vervoer.
ii kviv.be/eurosilo
juni-juli 2014 - Ingenieur in beweging - nr. 13 - 21
↘ ACTIVITEITEN - Oost-Vlaanderen
Smaakstoffen en
levenskwaliteit
Roger Raveelmuseum
Een kunstenaar die niet onder één
noemer is te vatten, eigentijds en
tijdloos, wereldburger en lokaal
verbonden. Een geleid bezoek op
de laatste dag van de Biënnale van
de schilderkunst.
Stel u voor dat uw eten geen
smaakstoffen of aroma zou hebben.
Erg hé! Maar wat zijn dan die additieven? Kom ze ruiken en proeven
en vergewis u van hun veiligheid
tijdens deze voordracht door Ruben Coeman, algemeen directeur
Flanders Flavours.
Culinair etentje /
cursus etiquette
Soms worden goede tafelmanieren
op prijs gesteld ... Yvette Verbeerst,
etiquetteconsulente, zal ons tijdens
het verloop van een verfijnd vijfgangenmenu alle etiquette-geheimen uit de doeken doen.
Woensdag 1 oktober 2014 om
20.00 uur.
Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen ‒ Coupure Links 653, Gent
€ 5 EUR/persoon leden KVIV &
VIK en familie, 20 EUR/niet-lid
i kviv.be/smaakstoffen
Zaterdag 30 augustus 2014
start om 19:00 uur, einde om
23:45 uur
Golf en Countryclub Kortrijkstraat
52 9790 Wortegem - Petegem
€ 65 EUR voor leden VIK / KVIV
en partner, 80 EUR voor nietleden
i vik.be/ovl/culinair
Zondag 7 september 2014 om
14.00 uur.
Sint-Ludgeruskerk ‒ Markt, Zele.
€ 5 EUR/persoon leden KVIV &
VIK en familie, 20 EUR/niet-lid
i kviv.be/kerkrenovatie
Galerie Den Heeck
en restaurant
Eyckerhof
De avond begint met een bezoek
aan galerie Den Heeck . Nadien
hebben we een afspraak in een
uniek Flamant décor in landelijke
hoeven nl: restaurant Echkerhof (1
ster) te Bornem.
Reünie van de AIG
afgestudeerden
(promotiejaren
eindigend op 4 en 9)
Is het contact met je studiegenoten en
vrienden wat verwaterd, niets beters
dan in real life nog eens samenkomen om die momenten van vroeger
weer te beleven. Voorafgegaan door
een speciale viering voor de jubilarissen met 50, 55, 60 en 65 jaar diploma.
Vrijdag 10 oktober 2014 om
19.00 uur.
Salons Mantovani ‒ Doorn 1,
Oudenaarde
€ Prijs en details :
zie http://aig.ugent.be
i http://aig.ugent.be
22 - Ingenieur in beweging - nr. 13 - juni-juli 2014
Uitnodiging voor alle ingenieurs en
hun partner!
Ben je actief in jouw ingenieursvereniging en wens je in een aangenaam kader collega s beter leren
kennen? Dan verwachten we je al
dan niet met partner en kinderen
op dit kaderweekend.
Zaterdag 11 oktober 2014 start
om 09:00 uur - einde zondag 12
oktober 2014 om 15:00 uur
Restaurant La Pomme d or Markt
62 9700 Oudenaarde
€ Verschillende tarieven
i vik.be/kaderweekend2014 of
kviv.be/kaderweekend
Een uitdagende
kerkrenovatie!
De barokke kerk Sint-Ludgerus van
1700 met een achthoekige (jawel
achthoekige) toren is immers zeer
ongewoon. Oud-voorzitter ir. arch.
Louis Cooreman leidt u rond in
deze bijzondere kerk waarvan hij
de restauratie verzorgde. Een bezoek tot onder het indrukwekkende
dak kan u niet aanu voorbij laten
gaan!
Kaderweekend 2014
Zondag 12 oktober 2014 om
11 u
Roger Raveelmuseum ‒ Gildestraat
2-8, Machelen-Zulte
€ 5 EUR/persoon leden KVIV &
VIK en familie, 20 EUR/niet-lid
i kviv.be/raveelmuseum
Vrijdag 17 oktober 2014 start
om 17:00 uur, einde om 22:30 u
Centrum Voor Constructivisme
Den Heeck Louis De Baerdemaekerstraat 52-54 B 2880 BornemHingene
€ 55 EUR per persoon
i vik.be/mln/eyckerhof
Barry-Callebaut
België is wereldbekend om zijn
chocolade. De verwerking van cacaobonen tot chocolade is een complex meerstappen proces waarbij
vakmanschap en ingenieurstechnieken hand in hand gaan.
Woensdag 15 oktober 2014 om
18.00 uur
Barry-Callebaut Belgium NV - Aalstersestraat 122, Lebeke-Wieze
€ 5 EUR/persoon leden KVIV &
VIK en familie, 20 EUR/niet-lid
i kviv.be/barrycallebaut
Oost-Vlaanderen - West-Vlaanderen - buitenland - ACTIVITEITEN ↙
Het infrarode
universum
Vlaamse Zeevisserij en
visverwerkingsbedrijf Pieters
Van William Herschel tot het Herschel Space Observatory, lezing
door prof. Maarten Baes, vakgroep
Fysica en Sterrenkunde, UGent.
Woensdag 22 oktober 2014 om
19.45 uur
UGent, Campus De Sterre ‒ Krijgslaan 281 S9, Gent
€ 5 EUR/persoon leden KVIV &
VIK en familie
i kviv.be/infrarood
Wandeling 100 jaar
1ste Wereldoorlog
Ieder jaar organiseren de jongeren
Zuid-West-Vlaanderen een stadswandeling ergens in West-Vlaanderen. In 2014 is het 100 jaar geleden dat WOI uitbrak. Vandaar dat
we dit jaar kiezen voor een wandeling in het kader van Honderd Jaar
Eerste Wereldoorlog.
Zaterdag 28 juni 2014 start om
13:45 uur, einde om 18:00 uur
Sporthal Wijtschate Vierstraat 31.
8950 Heuvelland (Wijtschate)
€ 6 EUR voor VIK/KVIV leden en
kinderen, 8 EUR voor niet-leden
i vik.be/zwv/oorlog
Kaderweekend 2014
Bij VIK is het Kaderweekend intussen reeds een gevestigde waarde. Dit jaar
wordt het voor de eerste keer ook voor álle ie-net leden georganiseerd.
Ben je actief in jouw ingenieursvereniging en wens je in een aangenaam
kader je collega s beter leren kennen? Dan ben je samen met je partner
en kinderen op 11 en 12 oktober van harte welkom op dit kaderweekend.
In onze voedselketen is een belangrijke rol weggelegd voor de
Vlaamse Zeevisserij en de daarbij
aansluitende visverwerking.
De
KVIV Senioren bieden u een unieke
gelegenheid om het ganse proces,
van aanvoer tot en met de verwerking van de verse vis, van nabij te
beleven. We bieden uiteraard de
mogelijkheid om te overnachten in
een hotel dicht bij de visveiling.
Donderdag 9 oktober 17.00 uur
Antwerpen, Ingenieurshuis : 17.00u
Gentbrugge, Parking Land van Rodelaan : 18.00u Zeebrugge, visveiling
€ Verschillende tarieven
i kviv.be/visveiling
Zeilinitiatie op het
Veerse meer
Op zondag 13 juli gaan we zeilen.
Het Veerse Meer is een in 1968 afgesloten Schelde-arm gelegen tussen de Wester en de Oosterschelde.
Het is een prachtig natuurgebied,
een waar paradijs voor watersport
liefhebbers.
Zondag 13 juli om 9.15 uur.
De Arne, Muidenweg 2, 4341 PZ
Arnemuide, Nederland.
€ 25 euro per persoon voor leden
en gezinsleden; 50 euro per persoon voor niet ie-net leden.
i kviv.be/zeilen
Programma
ZATERDAG 11 OKTOBER 2014
- Ontvangst en verwelkoming in het restaurant La Pomme d or
te Oudenaarde
- Voor leden: Themavergadering ‒ bepaal mee het image van ie-net 2.0
- Voor partners: Van Arbeiders en Baronnen
- Broodjeslunch
- Netwerking avant la lettre !
• Volkse verhalen van Oudenaarde
• Klassieke monumentenwandeling
- Jongeren: Spannend citygame: Team Me Up
- Vrij inchecken in het gloednieuwe Leopold Hotel Oudenaarde die het
eerste boutique hotel is in de Vlaamse Ardennen.
- Receptie en diner in La Pomme d or
- Overnachting in het Leopold hotel die op een wandelafstand ligt
van het restaurant
ZONDAG 12 OKTOBER 2014
- Ontbijt in het Leopold Hotel
- Golfinitiatie in de Golf & Countryclub te Wortegem-Petegem
- Middagmaal in het plaatselijk restaurant Comte de Flandre
PRIJS
• Gratis: enkel vergadering
• 10 € Vergadering met broodjeslunch
• 50 € Volledige zaterdag
• 80 € Volledige zaterdag met logement (DR)
• 95 € Volledige zaterdag met logement (SR)
• 110 € Volledig weekend met logement (DR)
• 125 € Volledig weekend met logement (SR)
Meer info: ie-net.be/kaderweekend2014
juni-juli 2014 - Ingenieur in beweging - nr. 13 - 23
ie-novator2014: een inspirerend
initiatief rond scharniermomenten
in de ingenieursloopbaan
“ie-novator2014” omvat zowel een enquête bij
twee doelgroepen van ingenieurs, 2 tot 12 jaar
afgestudeerd & tussen de 50 en de 65 jaar oud,
als een panel- en discussieavond met prominente
bedrijfsleiders en jonge ondernemers. De enquête
biedt een inzicht in factoren die een impact hebben
op de evolutie van de carrières van enerzijds jonge
en anderzijds senior ingenieurs en de wijze hoe die
ingenieurs externe omstandigheden percipiëren
en ermee omgaan. De panel- en discussieavond
vertrekt van die informatie, waarbij de panelleden
deze resultaten in een ruimer perspectief plaatsen,
aanvullen met persoonlijke en professionele ervaring
en tenslotte hun visie geven.
Met ie-novator2014 focust ie-net op de twee doelgroepen die
ofwel net voor ofwel na een belangrijk scharniermoment in hun
professioneel leven staan. De jongere doelgroep die na een eerste functie, enkele jaren ervaring, in een groot aantal gevallen
voor een keuze staat en de senior doelgroep die, soms onder
invloed van externe omstandigheden, beslissingen moet nemen
hoe de laatste fase van de loopbaan ingevuld wordt. Het spreekt
voor zich dat deze twee belangrijke scharniermomenten inspiratie bieden voor alle “tussenliggende scharniermomenten”.
19 MEI – ATLAS COPCO – WILRIJK: DE IE-NOVATOR
PANEL- EN DISCUSSIEAVOND
Meer foto’s, alle resultaten en grafieken op
www.ie-net.be/ie-novator2014
24 - Ingenieur in beweging - nr. 13 - juni-juli 2014
ie-net nodigt de Vlaamse ingenieursgemeenschap uit op een
inspirerende avond rond loopbaanuitbouw en omgaan met
scharniermomenten. Bij deze gelegenheid biedt Atlas Copco
de kans om een uniek bedrijfsbezoek mee te maken: de vestiging van Atlas Copco, Airtec Division, in Wilrijk is de wereldtop. 80 ingenieurs grijpen die kans en melden zich reeds om
17:45 uur aan op de parking aan de Atomiumlaan.
Voor de panel- en discussieavond zelf stelt gastheer Atlas
Copco zijn Sporthal ter beschikking. ie-net decoreert de ontmoetings- en conferentieruimte met posters van de toekomstige “kennisdoorstromingsactiviteiten”. De dynamiekpartners Umicore, Besix Group, Ineos, Atlas Copco en Randstad
Insel informeren over hun bedrijf, projecten en loopbaanopportuniteiten. Om 19:30 uur nemen 200 ingenieurs plaats,
de helft onder hen, 35 jaar of jonger.
Hans Romaen, projectleider
Nancy Cantens, projectcoördinator
ie-novator2014
Foto s © Stefan Dewickere
ie-net voorzitter, Ing. Hans Van Heghe,
heet de deelnemers, de panelleden en de
partners van harte welkom, stelt ie-net als
organisatie voor en duidt de ie-net visie
a.d.h.v. 3 kernwoorden: maatschappij,
netwerk en ingenieurs. Philippe Ernens
neemt over en bedankt ie-net om aan Atlas
Copco te denken als gastheer voor deze
avond. Hij informeert over de bedrijfsactiviteiten en carrièremogelijkheden bij dit
internationaal bedrijf. Aansluitend stelt
ir. Ing. Hans Romaen de enquêteresultaten ie-novator2014 voor. Vervolgens
neemt Jasmin Dielens, VRT Terzake, en
moderator van de avond, het roer in handen, en start de discussie onder de 8 panelleden. De avond wordt afgesloten met
enkele tips en een netwerkreceptie. Vol
enthousiasme vertrekken de deelnemers
om 23:00 uur huiswaarts met de enquêteresultaten, bruisende ideeën en nieuwe
contacten in het ingenieursnetwerk.
Bedrijfsbezoek Atlas Copco
De sporthal van Atlas Copco,
omgetoverd tot een heuse
conferentieruimte
Jasmin Dielens,
moderator
Napraten op de netwerkreceptie
Hans Van Heghe,
voorzitter ie-net
DE ENQUÊTE: 12 CIJFERS
(BEKIJK ALLE RESULTATEN IN GRAFIEK VIA WWW.IE-NET.BE/IE-NOVATOR2014)
• 438 respondenten, waarvan 87 % man
en 17% vrouw
• 66% werkt in de privé-sector, 8% in de
universiteiten, 11 % zijn zaakvoerder
• 52% van de jongere ingenieurs ziet
vooral positieve signalen i.v.m. een
langzame heropleving van de economie ‒ 64% van de oudere ingenieurs
ziet vooral negatieve signalen
• Onder die positieve signalen scoren
nieuwe aanwervingen, investeringen
in innovatie en productie hoger dan
50% bij de jongeren
• Van wie bij de jongeren/seniors positieve signalen ziet, ervaart 30%/50%
nu persoonlijke gevolgen op de eigen
loopbaan
• De jobtevredenheid scoort bij ingenieurs traditioneel heel hoog: 88% bij de
jongeren ‒ 84 % bij de seniors
• 25% van alle ingenieurs stellen dat
hun job nu omwille van stijgende complexiteit en meer communicatie, meer
tijd vraagt dan 3 jaar terug
• 98% van alle ingenieurs geven aan dat
hun ingenieursdiploma een neutrale
HOE SPELEN OVERHEDEN IN OP HUIDIGE ECONOMIE
juiste beslissing
niet juiste beslissing
De verschillende overheden (gewestelijk, nationaal en Europees) bepalen het kader voor het maatschappelijk,
economisch en industrieel gebeuren. Bovendien tekenen ze daarvoor de krijtlijnen uit. De grafiek geeft
aan hoe ingenieurs (zowel de jongere als de senior) de beslissingen van die overheden ervaren tegen de
achtergrond van het inspelen op de huidige economische tendensen.
juni-juli 2014 - Ingenieur in beweging - nr. 13 - 25
↘ CARRIÈRE
•
•
•
•
tot positieve invloed heeft op de wijze
hoe de carrière reageert op economische signalen
28% van de ingenieurs zijn ervan overtuigd dat ze binnen 5 jaar dezelfde job
zullen doen, hetzij bij dezelfde of bij
een andere werkgever
60% van de ingenieurs zijn ervan
overtuigd dat ze binnen 5 jaar nog bij
dezelfde werkgever zullen actief zijn,
waarvan 20% meent in dezelfde functie, 40% wenst echter een andere functie uit te oefenen in het bedrijf
65 jaar dit is de pensioenleeftijd voor
ingenieurs: willen = moeten
De helft van de ingenieurs wil na hun
pensionering nog actief blijven als consultant of bestuurder
BEREID JE ACTIEF
VOOR OP KOMENDE
SCHARNIERMOMENTEN
DE 6 TIPS
• Jouw ingenieursdiploma is goud
waard: besef, gebruik en relativeer dit
• Jouw loopbaan moet je meer en meer
zien als jouw eerste eigen onderneming
• Spijker jouw talenten constant bij &
zorg dat sterke punten in lijn liggen
met de vraag
• Informeer je constant: zowel in je bedrijf, de omgeving als omtrent maatschappelijke trends
• Durf kiezen! Neem uitdagingen op! Ga
voor groei
• Plezier moet je hebben en blijven hebben!
Hans Romaen
DE PANELLEDEN BIJ HET SLOT VAN
DE DISCUSSIE:
• Jean Polet (General Manager Europe,
Besix): Investeer in jezelf!
• Ann Caluwaerts (senior vice president
Public Affairs & Media Management,
Telenet): Een carrière is een trektocht:
vul je rugzak met extra competenties
-novator
innovatie – carrière - verandering
26 - Ingenieur in beweging - nr. 13 - juni-juli 2014
De panelleden Bram Vandewalle
en Sander Goossens
De panelleden Hans Casier, Philippe Ernens
en Jean Polet
De panelleden Jo Cornu, Ann Caluwaerts
en Hans Casier
• Philippe Ernens (president Airtec divisie, Atlas Copco): Ga niet boven je niveau ‒ doe de job die bij je past
• Hans Casier (CEO, Ineos Oxide): Denk op
langere termijn ‒ kies het juiste moment
• Bram Vandewalle & Sander Goossens
(oprichters, Endare): Doe wat je graag
doet ‒ leg de lat iedere dag wat hoger
• Jos Ulens (oprichter, Belparts): Grijp
een moeilijk moment in de loopbaan
aan voor verandering: ik ben ondernemer geworden
• Jo Cornu (CEO, NMBS): Je moet proactief netwerken en competenties
behouden en aanscherpen is cruciaal
ENKELE STATEMENTS UIT HET
PERSBERICHT:
• Grote ingenieursenquête ontkracht
clichés over generaties: generatie Y
blijken niet de jobhoppers te zijn en de
babyboomers wachten niet op hun
pensioen.
• De job van ingenieur wordt complexer
De panelleden Jean Polet, Jos Ulens
en Sander Goossens
en vraagt meer tijd: vroeger had een ingenieur wellicht genoeg aan vakkennis.
Vandaag heeft een ingenieur veel meer
nodig: je moet mensen kunnen aansturen, je project verdedigen, netwerken, ...
• De crisis weegt zwaarder op oudere
ingenieurs. Zij wijzen de toenemende
concurrentie door globalisering en met
buitenlandse ingenieurs als oorzaak
daarvoor. Wellicht is het zo dat jongeren veel gemakkelijker in de huid van
andere culturen kruipen. Verschillende
onder hen hebben ook al via Erasmusuitwisselingen in het buitenland gestudeerd en houden contact met vrienden,
wereldwijd verspreid, via sociale media.
• Ingenieurs vinden dat Europa op politiek vlak beter scoort dan de regionale
en de nationale overheden. Verder
vinden ze dat de overheid meer ondernemerschap, innovatie en jobcreatie
moet stimuleren en dat loonlasten, en
belastingen omlaag moeten.
Meer info: atlascopco@finn.be
Reed
ds 80 jaar on
ndersteunt SECO
S
de bouwwereld me
et zijn experrtise en zijn innovatieve oplossingen
n. Klantgericcht,
op maat
m
van uw project.
De in
ngenieurs va
an SECO, datt optreedt als onafhanke
elijke derde
e partij, make
en deel uit vvan het team
m dat uw pro
oject
vorm
m geeft.
SECO
O begeleidt projecten m.b.t.
m
gebouw
wen en werk
ken van burg
gerlijke bouw
wkunde
Gebouw
wen
Burgerlijk
ke bouwkun
nde
Residentiële
R
p
projecten
Kantorren
Superm
markten en Shoppingcentter
Hotells
Schoolgebo
ouwen
Rust en zorg
gcentra
Logistieke centra
Industriegeb
bouwen
Stations…
Maritie
eme werken
Waterbouwkunde
Win
ndmolens
Spoorin
nfrastructuurr
T
Tunnels
Bruggen
W
Wegen…
S
– Bo
ouwfysica – Bouwschil
B
–G
Gevels en sch
hrijnwerk – Te
echnische uittrusting Staallstructuren –
gebieden - Stabiliteit
Vakg
Afwe
erking – Wate
er – Milieu – Energie
E
– Hoo
ogbouw – Grrondmechanica
nisch advies – Expertise – Na zicht van de studies – Opvolging van de uitvoe ring Onderho
oud –
Dien
nsten - Techn
Commissioning – Energie – Co
omfort (visue
eel hygrotherrmisch, akoesstisch) Brandvveiligheid – KKwaliteitssysttemen –
Duurrzaamheid – Technical du
ue diligence Sustainability
S
y (Valideo cerrtificering, BR
REEAM, DGNBB) – Risk man
nagement
Veilig
gheidscoördiinatie
“Ingenieurs werf je aan
op basis van inhoud”
Het Nederlandse hightechbedrijf ASML ontstond precies 30 jaar geleden uit een joint venture
tussen Philips en Advanced Semiconductor Materials International (ASMI). De corebusiness van
het bedrijf is de productie van complexe lithografiemachines die chipproducenten inzetten
bij de productie van geïntegreerde schakelingen. Het hoofdkantoor en bedrijvencomplex van
ASML ligt in het Nederlandse Veldhoven, waar zowel onderzoek en ontwikkeling als assemblage
in cleanrooms plaatsvindt. Als internationale marktspeler telt het bedrijf 70 locaties in veertien
landen. Wereldwijd werken 13.000 mensen voor het bedrijf, onder wie 10.000 ingenieurs. De
geconsolideerde omzet voor 2013 bedroeg 5,245 miljard euro.
Tekst: Wouter Peeters
28 - Ingenieur in beweging - nr. 13 - juni-juli 2014
D
e grootste opgave voor ASML is om
steeds kleinere details op de chips
te kunnen aanbrengen, waarbij die meer
reken- of opslagcapaciteit krijgen bij een
lager energieverbruik en tegen lagere
kosten. Kortere afstanden tussen componenten hebben ook een snelheidsverhoging als gevolg. Tot nog toe volgde het
aantal componenten per oppervlakteeenheid de Wet van Moore. Die stelt dat
het aantal transistors in een geïntegreerde schakeling door de technologische
vooruitgang elke 2 jaar verdubbelt.
“Wat ons als wereldspeler uniek maakt, is
dat ASML erin is geslaagd om de Wet van
Moore te realiseren”, aldus John Dreessen, head of global recruitment ASML.
“Ook tijdens economisch mindere tijden
slaagde onze onderneming er in om het
budget voor onderzoek en ontwikkeling
op peil te houden en de aanmaak van
chips te verbeteren en goedkoper te maken. Dat leverde ASML een belangrijke
voorsprong op ten overstaan van onze
concullega’s. Door de uitbreiding van het
toepassingsgebied boden we de financiële crisis het hoofd, want desondanks wil
toch iedereen nieuwe consumptiegoederen als notebooks, mobiele telefoons
en MP3-spelers, naast professionele apparatuur. Dat maakt dit bedrijf minder
conjunctuurafhankelijk. Als ASML in staat
blijft om die technologische vernieuwing
te blijven realiseren, creëren wij meteen
ook onze eigen markt.”
UITDAGINGEN
“Daarom willen we de beste medewerkers aantrekken om die doelstelling
voor ASML te helpen verwezenlijken.
John Dreessen, head of global recruitment ASML
Jojanneke Meewis, senior labor market
communications specialist
De instroom van nieuwe medewerkers
moet ons helpen om de voorsprong te
behouden”, zo vult Jojanneke Meewis,
senior labor market communications
specialist, aan.
“Maar door de sterke groei van de onderneming lukt het ons niet om uitsluitend
jonge mensen aan te trekken die in het
bedrijf tot volwassen engineers kunnen
uitgroeien. Wij blijven uiteraard graag
investeren in jong talent, maar daarnaast
zoeken we ook mensen met een heel specifieke competentieset om onze huidige
technologische uitdagingen meteen beet
te pakken en op te lossen.”
“De ‘time to competence’ verschilt van
mens tot mens”, stelt Dreessen. “Voor
sommigen duurt het 5 of 10 jaar om het
gewenste niveau te bereiken; bij anderen is dat een termijn van amper enkele
weken. De technologische ontwikkeling
gaat te snel om een onderneming te laten wachten tot iedereen de gewenste
maturiteit bereikt heeft. Vandaag moeten er voldoende competente medewerkers zijn om de huidige uitdagingen aan
te kunnen, maar we hebben ook potentials nodig om klaar te stomen voor de
volgende generaties. Als je als bedrijf
uitsluitend rekent op medewerkers die
nu competent zijn, creëert dat een bepaalde afhankelijkheid. Want als dat
talent niet langer beschikbaar is, staat
de onderneming droog. Dan kan men
nog meer globaal vacatures uitschrijven
of nog hogere salarissen betalen, maar
daar zit ook geen rek op. Daarom moet
een bedrijf zelfvoorzienend zijn in die
competentie-ontwikkeling en er in de
toekomst voor zorgen dat het talent al
in huis is, zodat men niet afhankelijk is
van de arbeidsmarkt.”
REGIE IN EIGEN HANDEN
John Dreessen: “Tot voor een paar jaar
publiceerden we nog vacatures in dagbladen, maar nu lukt het niet meer om
de juiste sollicitanten via die weg te bereiken. Daarom posten we wat vacatures
via jobboards, social media en andere digitale kanalen. Daarmee bereiken we actieve zoekers. Dat is dus prima. Maar om
de echt heel goede mensen uit de markt
te halen, lukt het via die kanalen maar
deels. Die toevalligheid voelt niet zo lekker aan, want die kan negatief uitpakken.
We nemen dus de regie van dat proces in
handen door zelf de potentiële kandidaten op te zoeken. We bouwen intelligence op over de arbeidsmarkt, proberen
potentials te spotten, leggen contacten
en stellen ASML voor. Zodat bekend is
wat we doen, waarvoor wij staan en ‘employer of choice’ zijn als de potential een
carrièreswitch overweegt.”
TRANSPARANT COMMUNICEREN
“Een echt talent weet dat hij iets te bieden heeft. Terecht zijn zulke mensen
kritisch over waar zij dat talent verder
zullen ontwikkelen. Het is dan ook de
taak van het bedrijf om te tonen wat het
te bieden heeft bij de verdere ontwikkeling van dat talent. Dat doet ASML
door de organisatie van events, business
courses, master classes, opendeurdagen,
innovatieachtige settings, ... We trachten
daarbij zo transparant mogelijk te zijn.
Ingenieurs neem je immers aan op basis
van inhoud. Daarom tracht ik mijn rejuni-juli 2014 - Ingenieur in beweging - nr. 13 - 29
↘ CARRIÈRE
Wat ons als
wereldspeler uniek
maakt, is dat ASML
erin is geslaagd om
de Wet van Moore
te realiseren.
cruiters weg te houden en de mensen uit
de business naar voor te schuiven. Want
engineers willen met engineers praten.
Zij willen van hen vernemen wat zij precies bij ASML doen, wat de uitdagingen
zijn, enz. Dat raakt of raakt niet, maar zo
kom je wel in de ziel van het bedrijf terecht. Want een recruiter die een mooi
verhaaltje vertelt, daar prikt een talent zo
doorheen. Dus ik probeer potentials zoveel mogelijk in contact te brengen met
medewerkers van ASML.
DANKZIJ CRISIS
Jojanneke Meewis: Voor België onderhouden we zo heel nauwe contacten met
o.a. de hogeschool in Diepenbeek, de KU
30 JAAR ASML
Sander Hofman, global communications manager - 30th
anniversary at ASML: Op 1
april vierden wij wereldwijd het
30-jarige bestaan van het bedrijf. Ook de rest van dit jubileumjaar werd toen voorgesteld:
de projecten our story, our diversity en our responsibility.
In our story dragen medewerkers persoonlijke anekdotes en
herinneringen aan waar wij een
kortfilm van maken. Dat is het
filmproject. Omdat degelijk onderwijs de innovatiemotor van
ASML is, stelden onze medewerkers wel 100 educatiegerelateerde goede doelen
voor. Daar selecteren we 15 sleutelprojecten uit om die via de ASML Foundation te ondersteunen. De 87 verschillende nationaliteiten die op de ASML-campus
werken komen aan bod in het project diversiteit. Die willen we eren door samen
een kookboek te maken waarin meer dan 100 verschillende gerechten staan uit
verschillende culturen. In juli zullen de verschillende nationaliteiten zich een week
lang feestelijk voorstellen aan hun collega s en in november wordt een groots
personeelsfeest georganiseerd, waarbij al die projecten weer samenkomen.
Leuven, Imec, … We proberen daar te
zijn waar ook de studenten zijn. Gericht
zoeken we in de niche. In die universiteit,
die vakgroep of die faculteit gaan we op
zoek naar bepaalde competenties.
John Dreessen: Zo kijken we bijvoorbeeld in de universiteit van München
uit naar mensen van Aziatische origine.
Omdat het Duitse bedrijfsleven niet zo
sterk is in de Engelse taal, landen sommigen van die studenten daar niet. Velen
van hen zoeken dan verder en dat is voor
ons natuurlijk een best interessante doelmarkt. Om heel specifieke nichevacatures ingevuld te krijgen, moeten we echt
wel flink ons best doen. Het ging ASML
voor de wind, omdat er ruimte op de
arbeidsmarkt ontstond door de wereldwijde economische crisis. Die bood ons
de mogelijkheid om snel de gewenste
kandidaten aan te trekken. Als die crisis
voorbij is, zal ASML dat eerder voelen
dan een ander bedrijf, omdat het aanbod
beperkt is in onze specifieke niche.
BELOON DE SPECIALIST
Bij ASML kan een specialist meer verdienen dan een manager. Iemand die
heel goed is in zijn vak, hoeft geen
manager te worden om in een hogere
salarisgroep te raken. Dat werkt heel
relaxed. Want anders is de onderneming een heel goede specialist kwijt en
krijgt ze er een slechte manager voor in
de plaats. Dus laat die specialist vooral
specialist zijn en beloon hem daarin.
Bij de meeste bedrijven kan men enkel
verticaal groeien, maar bij ASML kan
men ook buiten zijn afdeling groeien,
in de breedte. Als iemand bijvoorbeeld
bij ontwikkeling werkt, dan kan die ook
naar research of customer support. In
die optiek organiseren we ook elk jaar
een internal careertour waarbij 50 afde-
INFO & INSCHRIJVINGEN:
VIVES/ BRUGGE BUSINESS SCHOOL
Xaverianenstraat 10
B-8200 Brugge
POSTGRADUAAT
10/10/2014
SUPPLY CHAIN MANAGEMENT
Ann Maeckelberghe
T 050 30 51 92
POSTGRADUAAT
DOUANE & ACCIJNZEN
19/09/2014
Gilbert Van Nieuwenhuyze
GSM 0495 321 485
EXPERT CLASS
BEDRIJFSMANAGEMENT
21/11/2014
30 - Ingenieur in beweging - nr. 13 - juni-juli 2014
e-mail: [email protected]
WWW.BRUGGEBUSINESSSCHOOL.BE
lingen hun werking in verschillende stands
voorstellen. Iedereen is uitgenodigd, ook
uitzendkrachten, om te komen kijken wat zij
met hun competenties voor ASML kunnen
betekenen , aldus Meewis.
YES WE CAN
Het personeelsverloop bij ASML is met 3,2 %
op jaarbasis bijzonder laag , zegt John Dreessen. Enig verloop is natuurlijk niet erg, want
dat zorgt voor dynamiek en voor de mogelijkheid om nieuw talent aan te trekken. Maar uit
de employee engagementonderzoeken maken
we op dat onze mensen zich sterk betrokken
voelen bij de onderneming. ASML blijkt over
een sterke Yes we can -factor te beschikken
die zoveel inspiratie en energie geeft om te
realiseren dat iedereen zich hier waardevol en
relevant voelt , besluit John Dreessen.
Onze bedrijfsactiviteiten zijn erg hightech, op
de grenzen van het mogelijke. Hier wordt zodanig multidisciplinair gewerkt dat alle afdelingen
betrokken zijn, dat met allen naar één resultaat
wordt toegewerkt. En als je dat ultiem haalbare
op technologisch vlak bereikt, is dat voor een
techneut het mooiste dat er is op werkgebied.
LIEVER NAAR VELDHOVEN
DAN NAAR BRUSSEL
Dirk Geens (33) is een van
de 300 Belgen die voor
ASML werkt. Dat doet hij
sinds 2004, momenteel als
group leader system qualification. Hij studeerde af als
master of science in electromechanical engineering, optie automation en behaalde
een bijkomende master in
industrial management .
Ik werk voor een van de
belangrijkste spelers van de
chipindustrie, die met zijn
vooruitstrevende technologie het leven van iedereen op deze aarde beïnvloedt. Bovendien doe ik dat in een open en vrije werkomgeving waarin ik
de vrijheid krijg om mezelf verder te ontplooien. Ik moest even wennen aan
de directe mentaliteit van de Nederlanders, maar als je hier eenmaal aan
gewend bent, weet je ook wat je aan elkaar hebt. Dat ligt sterk in lijn met
hoe ikzelf in elkaar zit. Een goede match dus. En vanuit Hasselt is het een
filevrije verbinding en ben ik binnen een uurtje op mijn werk. Ik rij liever
naar Veldhoven dan naar Brussel!
www.asml.com
Al die sluizen, bruggen, dokken en
kades, kunnen die jou inspireren?
Geen wereldhaven zonder topinfrastructuur. Met meer dan 10 grote
projecten werken we aan de uitbouw van die infrastructuur.
Werk jij mee om de haven nog vlotter toegankelijk te maken?
Vind je inspiratie op www.portofantwerp.be/jobs
BELGIË
BELGIQUE
2014
CERTIFIED EXCELLENCE IN EMPLOYEE CONDITIONS
juni-juli 2014 - Ingenieur in beweging - nr. 13 - 31
↘ OPLEIDING & VORMING
Bedrijfskunde
Tijdstudie als innovatiebasis
Lean Thinking: intro & value
stream mapping
7 oktober – 14 oktober 2014
Ingenieurshuis, Antwerpen
23 oktober – 13 november 2014
• Wat en waarom
• Wanneer welke tijdstudie technieken
• Meer bereiken met tijdstudie
• Van theorie tot praktijk
Ingenieurshuis, Antwerpen
• 5 principes van Lean
• 14 management principes van Toyota
• Value Stream Mapping
• Hands-on case met de cursisten
 MGO
 MGO
i www.ie-net.be/tijdstudie
i www.ie-net.be/leanthinking
Bedrijfskunde
Bouw en infrastructuur
Agility
Praktische invulling van EC7 bij
het ontwerp van diepe en ondiepe
funderingen
21 november 2014
Ingenieurshuis, Antwerpen
• Snel inspelen op veranderingen
• Soorten wendbaarheid?
• Wendbaarheid in een dienstensector.
• Voorbeelden van technische
wendbaarheid
• Voorbeelden van strategische
wendbaarheid
22 september – 29 september 2014
Ingenieurshuis, Antwerpen
• Afleiding van grondkarakteristieken
• Ontwerp van ondiepe funderingen
• Ontwerp van diepe funderingen
• Met oefeningen
 MGO
 MGO
i www.ie-net.be/agility
i www.ie-net.be/ec7
Bouw en infrastructuur
Bitumen-asfalt: de link
41ste Hogere Cursus Akoestiek
23 september – 25 september 2014
29 september 2014 – 9 februari 2015
Ingenieurshuis, Antwerpen
Ingenieurshuis, Antwerpen
• Basiseigenschappen bitumineuze
bindmiddelen
• Invloed mengselcomponenten op
laboratoriumprestaties van asfalt
• De link – the gap – naar de praktijk
• Aanvullende opleiding op vlak van
akoestiek
• Fysische inzichten in geluid- en
trillingsleer
• Kennis van geluidperceptie
• Drie domeinen ; bouwakoestiek,
zaalakoestiek, elektro-akoestiek
MGO
 CMO
i www.ie-net.be/bitumen
i www.ie-net.be/akoestiek41
Bouw en infrastructuur
Uitvoeringsmethoden voor het
bouwen van kademuren en
aanlegsteigers
14 oktober – 4 november 2014
Ingenieurshuis, Antwerpen
• Types kademuren en steigers
• Uitvoeringsaspecten en dimensionering
• Grondonderzoek
• Kademeubilair en verankeringen
• Reële cases en recente
praktijkvoorbeelden
32 - Ingenieur in beweging - nr. 13 - juni-juli 2014
Hellend Dak Specialist
13 oktober 2014 – 30 maart 2015
VDAB, Herentals
• Theoretische aspecten
• Dakopbouw
• Gevels
• Praktijkmanagement
 MGO
 MGO
i www.ie-net.be/kaaimuren
i www.ie-net.be/hellenddak
OPLEIDING & VORMING ↙
Bouw en infrastructuur
Plat Dak Specialist
Spoortechnieken
14 oktober 2014 – 19 mei 2015
13 november 2014 – 26 februari 2015
Confederatie Bouw Waasland, Sint-Niklaas
Ingenieurshuis, Antwerpen
• Overzicht meest courante materialen en
uitvoeringstechnieken
• Normen, reglementeringen en
wetgevingen
• Praktische oefeningen
• Case-studie
• Modulaire cursus
• behandelt zowel aspecten rond het
ontwerp, onderhoud en veiligheid van light
rail/tram en conventioneel/HS spoor
 MGO
 CMO
i www.ie-net.be/platdak
i www.ie-net.be/spoortechnieken
Chemie ‒ Kunststoffen
Communicatie
Drukvaten, warmtewisselaars en
opslagtanks
Heldere taal in technische
rapporten
9 oktober – 16 oktober 2014
30 september – 7 oktober 2014
Ingenieurshuis, Antwerpen
Ingenieurshuis, Antwerpen
• Toelichting normen
• Aandacht voor materiaalkeuze, corrosie
en inspectie
• Basis breukmechanica, fatigue, brosse
breuk
• Safety valves en hun ontwerp
• Schrijfstrategieën beheersen voor
rapporten en aanverwante teksten.
• In een hedendaagse stijl en taal schrijven.
• De boodschap helder formuleren.
• De boodschap duidelijk naar de lezer richten
• Advies op maat via bespreking
eigen rapporten
 MGO
 MGO
i www.ie-net.be/drukvaten
i www.ie-net.be/rapport
Energie
Energiebesparingen in de
procesindustrie
HVAC: Heating, Ventilation and
Air-Conditioning
2 oktober – 23 oktober 2014
15 oktober – 10 december 2014
Ingenieurshuis, Antwerpen
Ingenieurshuis, Antwerpen
• Systematische aanpak om energiekosten
te reduceren
• Talrijke voorbeelden uit de praktijk
• Distillatie, stoomproductie, verdamping,
elektrische motoren, warmtepompen, …
• Fysische processen
• Praktische realisatie
• Rentabiliteit op langere termijn
 MGO
 MGO
i www.ie-net.be/energiebesparing
i www.ie-net.be/hvac
Management
Reliability Engineering
Bedrijfsmanagement
27 augustus – 17 december 2014
12 september – 28 november 2014
Ingenieurshuis, Antwerpen
Ingenieurshuis, Antwerpen
• Verbeter het rendement van uw
installaties
• Verbeteren van de betrouwbaarheid en
beschikbaarheid van assets
• Praktisch: stoommachine en spel “den
ooievaar”
• Financieel management en
investeringsbeleid
• Business-to-business marketing
• Contractenbeheer
• Wegwijs in financiële rapportering
• Management accounting:
kostprijssystemen en budgettering
• Strategisch en performance management, HR
 MGO
 MGO
i www.ie-net.be/reliability
i www.ie-net.be/bedrijfsmanagement
juni-juli 2014 - Ingenieur in beweging - nr. 13 - 33
↘ OPLEIDING & VORMING
Management
Business-to-business marketing
Human Resources Management
19 september 2014
17 oktober 2014
Ingenieurshuis, Antwerpen
Ingenieurshuis, Antwerpen
• Inzichten worden aangereikt
• Het vakjargon wordt toegelicht
• Elementaire begrippen worden
geïllustreerd met praktijkvoorbeelden
• Betere prestaties
• Aanwerven en functioneringsgesprekken
• Coachen, opleiden
• Remuneratie, ontslag
• Hoe communiceren
 MGO
 MGO
i www.ie-net.be/b-to-b
i www.ie-net.be/hrmanagement
Management
REACH voor beginners
Contractenbeheer
5 november 2014
7 november 2014
Ingenieurshuis, Antwerpen
Ingenieurshuis, Antwerpen
• Praktische cursus
• Hoe intern organiseren
• Afgewerkte producten of preparaten
• De precontractuele fase
• De contractuele fase
• Soorten contracten en hun eigenheid
• Telkens met voorbeeldclausules en
voorbeeldcontracten
 MGO
 MGO
i www.ie-net.be/reach
i www.ie-net.be/contractenbeheer
Materialen - Machinebouw
Mechanica
Inzicht in lastechniek
Veiligheidskleppen in de
procesindustrie
6 oktober – 24 november 2014
Ingenieurshuis, Antwerpen
18 november – 20 november 2014
• Pragmatische aanpak
• Theoretische basis lastechniek
• Basisbegrippen oa carbon equivalent,
HAZ,
• percentage ferriet, heat input, …
Ingenieurshuis, Antwerpen
• Overdruk beveiliging
• Codes en standaards
• Geluid, design en installatie
• Dimensionering en selectie
• Onderhoud
 MGO
 MGO
i www.ie-net.be/lastechniek
i www.ie-net.be/veiligheidskleppen
Mechanica
Meet- en regeltechniek ‒ Automatisering
Piping en engineering
Procesinstrumentatie
1 december – 15 december 2014
25 augustus – 8 september 2014
Ingenieurshuis, Antwerpen
Ingenieurshuis, Antwerpen
• Een stortvloed van reglementen en
normen
• Aspecten van materiaalkeuze
• Stromingsleer en drukvalberekeningen
• Appendages en beveiligingsapparatuur
• Sterkte- en flexibiliteitsberekening van
buisleidingen
• Amerikaanse code B31.3
• Correct meten van procesgrootheden
• Sensoren
• Corrigerende organen
• Stoom in de procestechniek
34 - Ingenieur in beweging - nr. 13 - juni-juli 2014
 MGO
 MGO
i www.ie-net.be/pene
i www.ie-net.be/procesinstrument
OPLEIDING & VORMING ↙
Milieu - Veiligheid
Onderhoud
Water in de industrie
23 september – 18 november 2014
Planning en scheduling van
onderhoudsactiviteiten
Ingenieurshuis, Antwerpen
2 oktober – 16 oktober 2014
• Modulaire cursus
• Hoe duurzamer omgaan met
basisgrondstof water ?
• 5 lesdagen, kunnen individueel gevolgd
worden
• Afwisseling tussen theorie en praktijk
• Testcases en workshops
Ingenieurshuis, Antwerpen
• De onderhoudsorganisatie
• Werkvoorbereidingstechnieken
• Werkinstructies
• Preventief en standaardonderhoud
• Risicoanalyse
• Planning
• Werkvoorbereidingsanalyse
 CMO
 MGO
i www.ie-net.be/waterindeindustrie
i www.ie-net.be/planonderhoud
PC-training
Vaardigheden
MS Project: werken met het
softwarepakket
Projectplanning en –management
4 september – 11 september 2014
Ingenieurshuis, Antwerpen
Ingenieurshuis, Antwerpen
• Ingeven van de projecttaken
• Het inbrengen van resources
• Het opvolgen van een project
• Aanmaken van views en rapporten
• MS Project als bedrijfstool
• Nieuw in de laatste MS Project relaeses
2 december – 13 januari 2014
• Praktijkgerichte oefeningen
• Accent op de planning maar ook andere
technieken
• Earned value analysis en performance
indicators
• Teammanagement en leiderschap
• Bruikbare tips uit de praktijk
 MGO
 MGO
i www.ie-net.be/msproject
www.ie-net.be/projectplan
Vaardigheden
Coachen van medewerkers
Tablet University, verdien uw
tablet terug in 2 weken
4 september – 2 oktober 2014
Ingenieurshuis, Antwerpen
15 september 2014
• Sterkere en slagvaardigere medewerkers
• Meer tijd voor managementstaken
• Beter gemotiveerde medewerkers
Ingenieurshuis, Antwerpen
• Voor de ingenieurs “on the move”
• Cloud storage
• Evernote, Dropbox, CAD/CAM, CRM
• Papierloos werken
 MGO
 ADS
i www.ie-net.be/coachen
i www.ie-net.be/tablet
Vaardigheden
Master class creating value during
business conflict resolution
LinkedIn
17 september – 3 oktober 2014
Ingenieurshuis, Antwerpen
Kasteel Tivoli, Mechelen
• Onderhandelt u professioneel op hoog
niveau bedrijfsconflicten met technische
inslag?
• Bent u voorbereid op de verplichte
onderhandelingsfase opgelegd door de
nieuwe wet op de Class Actions?
 ADS
i www.ie-net.be/conflict
24 september 2014
• Wat heb ik aan LinkedIn?
• Wat kan ik met LinkedIn doen?
• Belangrijkste functionaliteiten
 ADS
i www.ie-net.be/linkedinnj
juni-juli 2014 - Ingenieur in beweging - nr. 13 - 35
↘ OPLEIDING & VORMING
Vaardigheden
Evernote: onthoud alles!
Collaboration Tools
1 oktober 2014
16 oktober 2014
Ingenieurshuis, Antwerpen
Ingenieurshuis, Antwerpen
• Evernote installeren
• Een account aanmaken
• Werken met Evernote
• Notebooks delen
• Overzicht verschillende collaboratie tools,
vb. OneNote, Yammer, Dropbox, ect.
• Concrete voorbeelden
• Voordelen en beperkingen van collaboratie
tools
 ADS
 ADS
i www.ie-net.be/evernote2014
i www.ie-net.be/coltools
Vaardigheden
Master your to do list
Mindmapping
13 november 2014
14 november 2014
Ingenieurshuis, Antwerpen
Ingenieurshuis, Antwerpen
• Focus- of actiemanagement
• Hefbomen om extra resultaat te behalen
• Opstap naar stressvrije productiviteit
• Zandloper model
• Focus en gewoontes
• Meteen toepasbaar
• Wegenkaart van uw gedachten
• Breinvriendelijk notities nemen
• Op efficiëntere manier uw brein gebruiken
• Uw manier van noteren optimaliseren
 MGO
 MGO
i www.ie-net.be/focusmanagement
i www.ie-net.be/mindmap
Vaardigheden
Leer uw technische kennis met
succes te verkopen
18 november – 25 november 2014
Ingenieurshuis, Antwerpen
• Potentiële klanten zoeken en identificeren
• Het verkoopgesprek en het argumenteren
• Prijsverdediging
• Offerte en verkoopovereenkomst
 MGO
i www.ie-net.be/kennisverkoop
Wenst u meer info over onze opleidingen, surf dan naar www.ie-net.be/academie
of neem contact op met één van onze coördinatoren:
 ADS - Amy Desmet ‒ [email protected] ‒ 03 260 08 67
 CBE - Christine Beckers ‒ [email protected] ‒ 03 260 08 50
 CBO - Chris Bonte ‒ [email protected] ‒ 0473 722 193
 CMO - Christine Mortelmans ‒ [email protected] ‒ 03 260 08 63
 MGO - Manuella Goyvaerts ‒ [email protected] ‒ 03 260 08 64
36 - Ingenieur in beweging - nr. 13 - juni-juli 2014
VERENIGINGSNIEUWS ↙
Puzzelaar 112
Hoofdvraag: TWEE KUBUSSEN
In de vorige editie was er in de opgave van de Puzzelaar helaas een foutje geslopen.
Je vindt hier de juiste opgave:
Stel ” n” een integer getal
Kunnen dan n + 3 en n2 + 3 perfecte kubussen zijn?
Bijvraag: hoeveel juiste antwoorden gaan we van deze puzzel ontvangen?
Stuur uw antwoorden naar Ing. Roland Mebis MSc, Tabaartstraat 23, 3740 Bilzen of mail
naar [email protected] vóór 30 augustus 2014. Voor de winnaars hebben we
boekenbonnen met een totale waarde van 50 euro klaarliggen.
Oplossing Puzzelaar111 “Rechte driehoeken”
De oplossing van Puzzelaar 111 vind je op www.ie-net.be/ilya201413.
Theo Renckens heeft een duidelijk begrijpbare oplossing ingestuurd.
Gemakshalve neem ik dit over.
Een goede oplossing ontvingen we van zomaar eventjes 49 collega’s:
(15); Kim Van Roey (8); Koen Van Houtven, Booischot, (27); Krist Blomme,
Maldegem (14); Luc De Wolf,Rotselaar(12); Luc Lornoy, Erembodegem (16);
Luc Van Linden, Schoten (16); Marc De Maeseneer , Halle-Zoersel (12); Martin
Keller, Antwerpen (11); Martin Segers, (10); Olivier de Crombrugghe, Sint
Lambrechts Woluwe (10); Peter Dyckmans; Pol De Schepper, Sint Katelijne
Waver; Raymond Boute, Begijnendijk (20); Reginald Staelens , Ieper (15);
Rudi Huysmans, Mechelen (13); Rudi Magnus, Ekeren (17); Stef Bos; Stefaan
Dhaenens Zwalm (9); Theo De Smet, Heers (15); Theo Renckens, Hamont(17);
Theofiel Demets, Evergem (13); Tom Amez, Gentbrugge (15); Willy Ronse
Deurle (8); Wim Bauwens, Aalst (15); Wim Hoeckman, Gent (25).
Adriaan Coosemans, Kortrijk; Bart Knaeps, Bonheide (15); Bart Laeremans,
Zottegem (16); Ben Wildemeersch, Wilskerke (12); Bart De Clercq, Zele; Eric
Ceuterick, Keerbergen (11); Eric Laermans , Kapellen (13); Erik Janssens,
Kapellen (16); Gilbert De Mey, Zwijnaarde (10); Gustaaf Bos ,Sint Niklaas (7);
En de winnaars: Willem Van Wittenberghe, Gentbruggekouter 36, 9050
Guy Van Dijck, Kessel (15); Hans Janssens, Vloesberg; Herman Van Damme,
Gentbrugge (47) en Willy Maes, Burght 34, 1547 Bever (30) zullen weldra een
Landegem (19); Hilde Van Linden, Schoten (10); Jan Doornaert, Wondelgem
boekenbon van 25€ ontvangen.
(7); Jean Paul Coppin, Aalst (7); Jens Mincke, Brakel (12); Jens Nyman ,
6071_ADV_CORP
ADV_ILYA_DOC_KUL_ADV_FUNDAMENTALS_DETIJD
19/03/14
14:50 voor
Pagina
Antwerpen (12); Johan Verhoeve, Zwijnaarde (11); Johan Deneir, Edegem
Proficiat
alle1deelnemers!
(13); Johan Vanalme , Wevelgem (13); Johny Lanckriet, Groot Bijgaarden
Ing. Mebis Roland MSc
☞
☞
☞
☞
Je wil je kennis over management en bedrijfswetenschappen uitdiepen
Je wordt aangesproken door een opleiding die theorie en praktijk combineert
Je zoekt een éénjarige opleiding met lessen op vrijdagavond en zaterdagochtend
Je hebt een academisch diploma uit een andere richting dan Economie en Bedrijfswetenschappen
Postgraduaat in de Bedrijfskunde
Fundamentals in Management
Infoavonden nieuwe lessenreeks
Voor info en inschrijvingen:
☞
www.econ.kuleuven.be/ond/postgraduaten/postgraduaatbedrijfskunde
12 juni en 2 september 2014
om 19.30 uur
FEB, Naamsestraat 69, 3000 Leuven
[email protected]
tel. 016 32 66 23
juni-juli 2014 - Ingenieur in beweging - nr. 13 - 37
↘ MENSEN
Onder druk
Karel Joos
Uitgeverij: Houtekiet
ISBN: 9789089242983
Verkoopprijs: € 19,99
Op zoek naar
een spannend
vakantieboek?
Benoeming leden van
de Federale Raad voor
Wetenschapsbeleid
Wat dacht je van ‘Onder druk’
van bouwkundig ingenieur Karel
Joos? Een debuutroman over
liefde en politiek, engagement
en obsessie. In Onder druk loopt
een man verloren tussen passie
en ambitie. Hij hoopt, twijfelt en
probeert waarheid en bedrog uit
elkaar te houden, voor zichzelf
en voor anderen.
Op voorstel van staatssecretaris voor Wetenschapsbeleid
Philippe Courard keurde de ministerraad een ontwerp van
koninklijk besluit goed met de benoeming van de leden van
de Federale Raad voor Wetenschapsbeleid. Onder hen onder
andere ook volgende ingenieurs: Peter A. Grognard, Henk
Robberecht, Ignace Lemahieu en André Oosterlinck.
INGENIEUR
PERSONALIA
IN DE KIJKER!
Overlijdens
• Geert Deroo, b.ir. (KMS 1961), ° 22/3/1936,  20/5/2014
• Roger De Schepper, b.e.ir. (UGent 1952), ° 23/5/1929,  16/4/2014
• Raymond Tritz, b.e.ir. (KUL 1948), ° 14/7/1924,  17/5/2014
Ben jij een ingenieur en heb je iets
bijzonders verwezenlijkt? Of ken je zo
iemand? Laat het ons dan zeker weten via
[email protected]. ie-net biedt haar rouwbeklag aan.
We helpen graag mee via onze kanalen
om bijzondere ingenieurs in de spotlights
te zetten.
IE-NET - KVIV - VIK - KALENDER
JUNI 2014 vr 20
za 21
za 21
za 21
za 21
wo 25
za 28
za 28
zo 29
zo 29
ma 30
19.00
14.00
09.45
14.00
19.30
19.00
13.45
14.15
14.00
07.30
18.30
Sociaal
Sportief
Sociaal
Cultureel
Sociaal
Bezoek
Sportief
Sociaal
Sociaal
Sportief
Sociaal
Regionale ledenvergadering Oost-Vlaanderen
Stadswandeling Mechelen
Familiedag te Geraardsbergen en Lesse
Bezoek Fort van Steendorp
Gastronomisch etentje
Geleid bezoek historische havenkranen
Wandeling 100 jaar 1ste Wereldoorlog
Art-deco stadswandeling
Familiefietstocht : de lus van het zwarte goud
24ste Fietst- en wandeldag tegen kanker
Herdenking Paul De Schepper
JULI 2014 zo 13
do 17
vr 18
vr 25
09.15
08.15
19.15
14.30
Sportief
Sociaal
Sociaal
Sociaal
Zeilinitiatie op het Veerse Meer
Isvag Wilrijk en Red Star Line Museum Antwerpen
Slechte vrienden - een luchtige intro tot de Gentse Feesten
Wandeling Gentse Feesten : ze kwamen binnen in Gent zonder bellen
Arnemuide (Nl)
Wilrijk/Antwerpen
Gent
Gent
AUGUSTUS 2014
di 12 08.00
za 23 15.00
Sociaal
Sociaal
Geraardsbergen
Mechelen
Geraardsbergen
Steendorp
Kuringen-Hasselt
Antwerpen
Heuvelland (Wijtschate)
Ronse
Beringen
Diepenbeek
Sint-Niklaas
Gentse kanaalzone : Eurosilo, Alco Bio Fuel en Floreac
Ontdekking van de vernieuwde Vaartkom in Leuven
38 - Ingenieur in beweging - nr. 13 - juni-juli 2014
Gent/Lochristi
Leuven
vik.be/ovl/geraardsbergen
vik.be/mln/stadswandeling
vik.be/ovl/familiedag
vik.be/wld/steendorp
kviv.be/tafelaer
vik.be/sen/havenkranen
vik.be/wvl/oorlog kviv.be/ronse
kviv.be/mijnstreek
vik.be/lbg/kanker2014
vik.be/wld/pauldeschepper
kviv.be/zeilen
kviv.be/isvag
kviv.be/slechtevrienden
kviv.be/gentsefeesten
kviv.be/eurosilo
kviv.be/vaartkom
IE-NET - KVIV - VIK - KALENDER ↙
ma 25 14.00
wo 27 13.00
za 30 19.00
Cursus
Cursus
Sociaal
Procesinstrumentatie
Reliability Engineering
Culinair etentje / cursus etiquette
Gent Antwerpen
Wortegem - Petegem
SEPTEMBER 2014
ie-net.be/procesinstrument
ie-net.be/reliability
vik.be/ovl/culinair
di 2
14.00 Bezoek
Bezoek aan het Ursulinenklooster
O.L.V.-Waver
vik.be/sen/ursulinen
do 4 14.00 Cursus
Coachen van medewerkers
Antwerpen
ie-net.be/coachen
do 4 14.00 Cursus
MS Project: werken met het softwarepakket
Antwerpen
ie-net.be/msproject
zo 7 14.00 Bezoek
Een kerkrenovatie : uitdaging voor architect én ingenieur
Zele
kviv.be/kerkrenovatie
zo 7 13.00 Bezoek
Bezoek Zoo Antwerpen: achter de schermen
Antwerpen
vik.be/awn/zoo
zo 7 13.15 Bezoek
Bezoek dierenpark Planckendael
Muizen / Mechelen
vik.be/mln/planckendael
vr 12 14.00 Cursus
Bedrijfsmanagement
Antwerpen
ie-net.be/bedrijfsmanagement
ma 15 14.30 Workshop Tablet University
Antwerpen
ie-net.be/tablet
wo 17 09.00 Cursus
Master Class Creating Value During Business Conflict Resolution Mechelen
ie-net.be/conflict
do 18 19.30 Sociaal
Levensgenieter: Tasting whisky met optie sigaar
Mechelen
vik.be/mln/windels
do 18 09.00 Studiedag 15e Isolatiedag RENOVATIE BESTAANDE GEBOUWEN Antwerpen
ie-net.be/isolatiedag2014
- hoe isolatie- en energieprestatie opkrikken - optimale integratie EED(2012) en EPBD(2010)
vr 19 14.00 Cursus
Business-to-business marketing
Antwerpen
ie-net.be/b-to-b
vr 19 12.00 Studiedag Optimalisatie Bouwproces Trillingsgevoelige Structuren (OPTRIS) Antwerpen
ie-net.be/optris
Praktische invulling van EC7 bij het ontwerp van diepe en ondiepe funderingenAntwerpen
ie-net.be/ec7
ma 22 13.00 Cursus
di 23 14.00 Cursus
Bitumen-asfalt: de link
Antwerpen
ie-net.be/bitumen
di 23 13.00 Cursus
Water in de industrie
Antwerpen
ie-net.be/waterindeindustrie
wo 24 09.30 Bezoek
Belgoprocess en SCK-CEN/BR3
Dessel/Mol
kviv.be/sck-belgoprocess
wo 24 18.00 Workshop LinkedIn
Antwerpen
ie-net.be/lindedinnj
wo 24 09.30 Studiedag Technische regulering voor aansluiting van decentrale productie Antwerpen
ie-net.be/regulering
do 25 09.00 Studiedag Bodemsaneringsdag Sanering en herontwikkeling van historisch
verontreinigde sites met aandacht voor industrieel erfgoed
Antwerpen
ie-net.be/bodemsanering2014
ma 29 10.15 Cursus
41ste Hogere Cursus Akoestiek
Antwerpen
ie-net.be/akoestiek41
di 30 09.00 Cursus
Heldere taal in technische rapporten
Antwerpen
ie-net.be/rapport
di 30 12.00 Seminar Managing, handling and modelling uncertainty in structural
engineering codes
Gent
ie-net.be/structuralengeineering
OKTOBER 2014
wo 1 20.00 Voordracht Smaakstoffen betekenen ook levenskwaliteit
Gent
kviv.be/smaakstoffen
wo 1 18.00 Workshop Evernote
Antwerpen
ie-net.be/evernote2014
wo 1 16.00 Cursus Gevorderdencursus Grondmechanica
Antwerpen
ie-net.be/gevorderdengrondmechanica
do 2 13.00 Cursus
Energiebesparingen in de procesindustrie
Antwerpen
ie-net.be/energiebesparing
do 2 14.00 Cursus
Planning en scheduling van onderhoudsactiviteiten
Antwerpen
ie-net.be/planonderhoud
ma 6 14.00 Cursus
Inzicht in lastechniek
Antwerpen
ie-net.be/lastechniek
di 7
10.00 Cursus
Tijdstudie als innovatiebasis
Antwerpen
ie-net.be/tijdstudie
wo 8 14.00 Cursus
Innovatie en verandering: leren omgaan met weerstand
Antwerpen
ie-net.be/weerstand
do 9 09.00 Cursus
Drukvaten, warmtewisselaars en opslagtanks
Antwerpen
ie-net.be/drukvaten
do 9 14.00 Cursus
Teammanagement
Antwerpen
ie-net.be/team
do 9 17.00 Sociaal
De Vlaamse Zeevisserij en visverwerkingsbedrijf Pieters
Zeebrugge
kviv.be/visveiling
vr 10 19.00 Sociaal
Reünie van de AIG afgestudeerden
Oudenaarde
kviv.be/reunie
za 11 09.00 Sociaal
Kaderweekend 2014
Oudenaarde
vik.be/kaderweekend2014
zo 12 11.00 Cultureel Bezoek aan het Roger Raveelmuseum
Machelen-Zulter
kviv.be/raveelmuseum
ma 13 16.00 Cursus
Hellend Dak Specialist
Herentals
ie-net.be/hellenddak
di 14 13.30 Cursus
Uitvoeringsmethoden voor het bouwen van kademuren en aanlegsteigers
Antwerpen
ie-net.be/kaaimuren
di 14 16.00 Cursus
Plat Dak Specialist
Sint-Niklaas
ie-net.be/platdak
wo 15 18.00 Bezoek
Barry Callebaut
Lebbeke-Wieze
kviv.be/barrycallebaut
wo 15 19.00 Cursus
HVAC: Heating, Ventilation & Air-Conditioning
Antwerpen
ie-net.be/hvac
do 16 18.00 Workshop Collaboration Tools
Antwerpen
ie-net.be/coltools
vr 17 14.00 Cursus
Human Resources Management
Antwerpen
ie-net.be/hrmanagement
vr 17 17.00 Cultureel Bezoek galerie “Den Heeck”, restaurant bezoek “Eyckerhof”
Bornem - Hingene
vik.be/mln/eyckerhof
wo 22 19.45 Voordracht Het infrarode universum
Gent
kviv.be/infrarood
do 23 10.00 Cursus
Lean Thinking: intro & Value Stream Mapping
Antwerpen
ie-net.be/leanthinking
juni-juli 2014 - Ingenieur in beweging - nr. 13 - 39
Boeiende
projecten
Boeiende
perspectieven
Total, een gas- en oliemaatschappij van wereldformaat, is actief in meer dan 130 landen. Ook in de chemische industrie speelt de Groep
een toonaangevende rol. Tot de activiteiten behoren exploratie en productie van olie en aardgas, raffinage en chemie, verkoop en distributie
van aardolieproducten, zonne-energie en, binnen afzienbare tijd, ook biomassa.
In België telt Total meer dan 4600 medewerkers, verspreid over verschillende vestigingen. Het grootste geïntegreerde platform
voor raffinage en petrochemie van de Groep bevindt zich in Antwerpen. De vestiging in Feluy omvat een onderzoekscentrum en
een petrochemische fabriek. Een nieuwe activiteit is Total Gas & Power Belgium, die onlangs is gestart met de levering van aardgas
voor de bedrijfswereld.
Voor haar filiaal in Antwerpen zoekt de groep een (m/v)
Maintenance Engineer (0411N)
Taak: In deze functie sta je in voor het verbeteringsproces in de onderhoudsdienst en het predictief onderhoud. Je spoort bad actors op,
onderzoekt ze en zorgt zo voor een optimale bedrijfszekerheid en een reductie van de onderhoudskosten. Ook de engineering en uitvoering
van betrouwbaarheidsprojecten vertrouwen we je toe. Het is een veelzijdige job, waarin strategie, coördinatie, advies, assistentie en
budgettering een belangrijke rol spelen. Ten slotte ben je nauw betrokken bij de procedures van het ISO9002-kwaliteitssysteem.
Profiel: Je bent een industrieel ingenieur, met liefst 1 à 3 jaar ervaring. Een grondige en brede installatiekennis op het gebied van
mechanica en machinebouw is vereist. Bovendien ben je vertrouwd met de wetgeving en normering inzake mechanische installaties
en heb je een basiskennis elektriciteit en instrumentatie. Ook een goede talenkennis (Nederlands, Engels, Frans) is belangrijk.
Goede communicatieve vaardigheden, teamspirit, zelfstandigheid en coördinatietalent behoren tot je troeven.
In ruil bieden wij belangrijke projecten en verantwoordelijkheden in een internationaal, hoogtechnologisch bedrijf. Je krijgt niet alleen
boeiende en uitdagende loopbaanperspectieven, maar ook permanente vorming en opleiding. Het motiverende salaris is aangevuld
met uitgebreide extralegale voordelen.
Interesse? Solliciteren kan via www.careers.total.com. Wij garanderen een snelle en efficiënte afhandeling van je kandidatuur.
Voor meer informatie kun je terecht op 02 288 91 29.
www.careers.total.com

KJV leesgroep 2

Adjunct-operationeel directeur (m/v)

Jaarverslag KVIV 2013

Personalia (in blokletters invullen s

2 PRODUCT DEVELOPMENT ENGINEERS (M-V)

Nomineer nu! - Dag van de Ingenieur

DE EUROPESE GASROTONDE

Tarieven Koude Warmte Opslag Veld F

Beginners 1 cursus - innerlijke kracht / uiterlijke gratie stralend

Influencing the public and political agenda by highlighting employee