MEMO Aan Afdeling : Gemeenteraad : nvt Van Afdeling : JJ Kalverboer : Openbare Werken Datum Onderwerp : 20-05-2011 : bermen maaien Aanleiding Het maaien van de bermen is afgelopen woensdag 18 mei 2011 stilgelegd, nadat meldingen waren ontvangen over het verstoren en mogelijk beschadigen van vogelnesten als gevolg van de maaiwerkzaamheden en de commotie die hier vervolgens over ontstond. Achtergrond Binnen de gemeente Langedijk worden de bermen 2x per jaar gemaaid. De werkzaamheden starten elk jaar in mei en in september. Aangezien vorig jaar meldingen zijn ontvangen en vragen zijn gesteld over verstoren van vogelnesten als gevolg van het maaien van de bermen en het schouwen van de sloten, is dit jaar de start van de maaibeurt zo’n 2 weken naar achteren geschoven. Verwacht wordt dat nog zo’n 1,5 week nodig is om de maaiwerkzaamheden af te ronden. De Flora- en faunawet schrijft geen werkperioden voor. In principe is er dan ook ruimte voor jaarrond onderhoud tenzij het om beschermde gebieden gaat. In alle andere gevallen valt het beheer in de Flora en Faunawet tot bestendig beheer. Broedseizoen Vogels worden met name beschermd tijdens het broedseizoen. Een belangrijke vraag is dus: Van wanneer tot wanneer duurt het broedseizoen? Vaak wordt als grove lijn gezegd dat het broedseizoen duurt van 15 maart tot en met 15 juli. Vogels broeden inderdaad met name in deze periode. De bescherming van vogels is echter niet gebaseerd op een datum, maar op het daadwerkelijke broedseizoen. Dat kan ook al voor 15 maart of na 15 juli zijn. Het broedseizoen begint niet pas wanneer de eieren gelegd zijn. Het broedseizoen gaat al van start met de paarvorming, territorium afbakenen en het bouwen van nesten. In deze tijdsspan worden vogels, hun nesten en eieren beschermd door de Flora- en faunawet. Het nest mag niet verwijderd, verstoord of leeggehaald worden. De Flora- en faunawet schrijft geen specifieke werkperioden voor. In principe is er dan ook ruimte voor jaarrond onderhoud. De wet staat puur voor de bescherming van soorten. De opdrachtgever kan werkperioden voorschrijven (bijvoorbeeld op basis van een natuurkalender/gebiedsspecifieke risicotabel en een natuurzonering). In algemene zin dient rekening gehouden te worden met de volgende perioden: • broedseizoen; • voortplanting amfibieën; • winterrust zoogdieren, vogels, amfibieën en reptielen. Maaibestek In het bestek is opgenomen dat de aannemer de Flora- en faunawet dient te respecteren en na te leven. In het bestek is een post opgenomen, zodat het van te voren aflopen van de bermen, registreren en het markeren van de nesten betaalbaar gesteld wordt. MEMO In de startvergadering met de aannemer is de aannemer er op geattendeerd de Flora- en faunawet na te leven. De aannemer heeft in dit overleg aangegeven dat de bermen van te voren worden afgelopen en dat de nesten worden gemarkeerd. De aannemer houdt de locaties bij en informeert de directievoerder over de locaties van de gevonden nesten en de aannemer rapporteert wat zijn bevindingen zijn. De maaiwerkzaamheden worden op de gevonden vogelnesten afgestemd, zodat de broedende vogels niet worden verstoord. Op deze wijze is invulling gegeven aan de algemene zorgplicht en zorgvuldig handelen, zoals genoemd in de landelijk erkende “gedragscode Flora- en faunawet, bestendig beheer gemeentelijke groenvoorzieningen”. Schouwen sloten Dezelfde systematiek wordt gehanteerd bij de werkzaamheden voor het schouwen van de sloten. Deze werkzaamheden starten in het algemeen twee weken na het maaien van de bermen. Voor deze werkzaamheden geldt dezelfde zorgplicht. Op dezelfde manier als bij het maaibestek zijn de maatregelen en werkzaamheden opgenomen in dit bestek. Ook bij dit bestek wordt een controle uitgevoerd op nesten en broedende vogels. Gedragscode Flora- en Faunaweg De gemeente Langedijk werkt in de lijn van deze gedragscode. Het is echter raadzaam om de voor de specifieke Langedijkse situatie het beleid nader uit te werken en te laten vaststellen door het college en de raad. Vervolg De werkzaamheden zijn woensdagochtend stil gelegd. Na overleg met wethouder en afdelingshoofd is besloten om op donderdag 19 mei de werkzaamheden weer op te starten, aangezien de gemeente Langedijk voldoet aan de wet en regelgeving en de aannemer zorgvuldig handelt. Daarnaast zijn er extra zorgvuldigheidsmaatregelen genomen, omdat wij de signalen zeer serieus nemen. Hiernaast is het van belang de maaiwerkzaamheden te continueren, dit in verband met bestrijding berenklauw, distels, zorgdragen van voldoende uitzicht op kruispunten en fietspaden en tevens om het verschil in beeld en kwaliteit van de bermen te voorkomen en daarmee de veiligheid voor de weggebruiker te kunnen waarborgen. Als aanvulling op de huidige werkwijze is met de aannemer afgestemd de controle en vastlegging verder te intensiveren. Tevens wordt gevraagd om in een logboek de voortgang van het voorlopen, locatie, tijd en datum bij te houden. Ook als geen nesten zijn geconstateerd, zal dit worden vastgelegd. Daarnaast wordt er extra controle op de uitvoering door de afdeling verricht, zodat de werkzaamheden conform worden uitgevoerd. Het is gebruikelijk dat na afronding van de maaiwerkzaamheden het proces en de uitvoering worden geëvalueerd, zodat de ervaringen worden vastgelegd en meegenomen kunnen worden in volgende opdrachten en beleidsaanpassingen. Voor de specifieke Langedijkse situatie zal de gedragscode aangescherpt worden en in het gemeentelijk beleid worden opgenomen. De zal in een later stadium aan u worden voorgelegd ter besluitvorming. MEMO Ter illustratie: een foto van het voorlopen, voor de maaiwerkzaamheden uit. En hoe het achterblijft na het maaien: