Uitbesteden van beheer en onderhoud? Bezint eer ge begint!

Uitbesteden van beheer en onderhoud?
Bezint eer ge begint!
Even voorstellen
• Jan Spoelstra
• Clustercoördinator Techniek wegendistricten Noord en
Zuid, afdeling Beheer en Onderhoud Wegen
• Vanuit functie: contractmanager DCM-contract N302 en
IPC Stedendriehoek
• Daarnaast Trainer
2
Inleiding
•
•
•
•
Organisatie en projecten UAVgc met MJO
Verdeling van verantwoordelijkheden
Ervaring Provincie Gelderland
Vragen?
3
Beheer en onderhoud provinciale wegen
• In organisatie scheiding tussen groot onderhoud en
dagelijks en cyclisch onderhoud
• Werken in trajecten (eens per 9 jaar groot onderhoud)
• 160 medewerkers (B&O)
1.160 kilometer hoofdwegen
13.918.085 m² asfaltverharding
13.226.290 m² grasbermen
106.537 bomen (excl. boomvlakken)
20.586 lichtmasten
16.552 kolken
5.565 duikers (doorsnede ≤ 1 meter)
815 bushalten
187 verkeerslichten
4
UAVgc met meerjarig onderhoud
N302 Harderwijk (2010):
• 6 kilometer
• € 70 miljoen
• 15 jaar onderhoud
N322 Druten - Beneden-Leeuwen (2011):
• 7 kilometer
• € 27 miljoen
• 15 jaar onderhoud
Prestatiecontract Stedendriehoek (2014):
• 196 kilometer
• € 1,3 miljoen
• 2 jaar onderhoud
5
Verantwoordelijkheid wegbeheerder
Wettelijke verantwoordelijkheid. Zorgplicht voor:
• Veiligheid op de weg
• Beschermen weggebruikers
• Instandhouden en waarborgen bruikbaarheid
• Waarborgen vrijheid van verkeer
6
Verschuiving van verantwoordelijkheid
• Verantwoordelijkheid en risico’s verschuiven naar
aannemer
• Daarmee krijgt hij meer vrijheid
7
Strategische doelen bij uitbesteding
•
•
•
•
Vergroten van doelmatigheid en doeltreffendheid
Benutten van kennis markt
Reduceren van de kosten van de eigen organisatie
Uitbesteden van taken die niet (meer) tot de kerntaken
van de organisatie behoren
8
Werk en omgeving verandert
• Positie en verwachting weggebruiker en omwonenden
• Samenwerking met andere wegbeheerders en
belangengroepen
• Relatie markt en overheid
• Provincie zelf
(kleinere organisatie, meer markt betrekken en regierol
pakken)
Doel uitbesteding Provincie:
• Ervaring opdoen met contracten
• Met de tijd meegaan
9
Ervaring Provincie Gelderland
Hoe pakt de verschuiving van verantwoordelijkheden uit?
10
Ontzorgen is een illusie!
• Belangen zijn verschillend en soms tegenstrijdig
• Belang aannemer: continuïteit (omzet / resultaat)
• Belang wegbeheerder: zorg voor weg(gebruiker)
 Benoem samen risico’s en neem elkaar mee in ‘eigen’
wereld
 Wees deskundig opdrachtgever (contractbeheersing)
 Wees bekwame opdrachtnemer
(kwaliteitsborging)
11
Wat is ‘normaal’ gebruik?
• Gebiedskennis is lastig
overdraagbaar
• Aannemer heeft deze wel nodig
voor calculatie
• Black-spots en knelpunten versus
ontwerpverantwoordelijkheid
 Benoem vooraf risico’s
 Benoem bijzonder gebruik in
vraagspecificatie
 Zorg dat aannemer goed beeld
krijgt van areaal
12
Ruimte voor innovatie moet je creëren
• Productinnovatie alleen bij grootschalig nieuwbouw met
levenscyclus onderhoud
• Procesinnovatie in alle gevallen
 Geef ruimte aan innovatie
 Onderschat eigen ‘impliciete’ kennis niet (innovatie kan
tegenvallen)
13
Ken je areaal goed!
• Aannemer moet van achter het bureau kunnen calculeren
• Opdrachtgever is verantwoordelijk voor juistheid
gegevens
 Zorg dat je het areaal goed kent
 Weet wat je vraagt
 Deel (juiste!) relevante informatie (ter indicatie)
14
Onderschat gevolgen organisatie niet
• Consequenties voor organisatie kunnen groot zijn
• Andere kennis en vaardigheden nodig van OG én ON
Organisatie:
Per discipline
Onderhoudsbeleid
Sturen op maatregel
Toezicht
Etc.
 Zoek naar werkbare en
bestendige structuur voor
contractmanagement
UAVgc:
Multidisciplinair
Onderhoudsplan
Sturen op beeldkwaliteit
Toetsing
Etc.
Leren is gemakkelijk.
Onthouden is iets moeilijker.
Loslaten is het moeilijkst.
15
Financiële voordelen zijn beperkt
• Gewenst: personeelskosten en aanneemsom blijven
maximaal gelijk
• Realiteit: personeelskosten blijven gelijk en er is een
‘overhead’ (hoofd)aannemer (10-20%). Wordt er per saldo
minder onderhoud uitgevoerd? Of liggen prijzen lager?
€
UAV/RAW
UAVgc
Ontwerp
Ontwerp
Voorbereiding
Overdracht
verantwoordelijkheden
Voorbereiding
Uitvoering
Uitvoering
5%
95%
5%
> 0%
< 95% 16
Sluit aan bij standaarden
 Investeer in een gemeenschappelijk referentiekader
 Gebruik voorbeeldcontracten (CROW / WOW / RWS / …)
 Werk met Systeemgericht Contractbeheersing (SCB)
 Werk met Integrale Projectmanagement rollen (IPM)
 Maak een ‘standaard’ contractbeheersplan
 Houdt maatwerk beperkt
Met als doel:
• Verlaging transactiekosten
• Betere beheersing risico’s
17
Hoe nu verder?
Huidig:
• Voordelen zijn voor ons tot nu toe beperkt
• Langjarige contracten > grote overhead, klein deel areaal
• Prestatiecontract > beperkte duur / veel discussie / (nog)
weinig procesinnovatie
• Instabiele organisatie > geen langjarige verplichtingen
Toekomst:
• Dagelijks- en cyclisch onderhoud in meerjarige
UAV/RAW-bestekken met risicogestuurd toezicht
• Integrale contracten
• Procesoptimalisatie door combi met plan van aanpak
(EMVI)
• UAVgc met MJO in de vorm van verlengde ‘garantie’
18
Vragen?
• …
• In de workshop verdere verdieping
• Bel/mail gerust!
Jan Spoelstra
088-8807110
[email protected]
nl.linkedin.com/in/janspoelstra
19