PDF Kolossaal energiepotentieel

AFVALWARMTE TE KOOP
Kolossaal
energiepotentieel
© Vereniging Afvalbedrijven • juli 2014 • www.verenigingafvalbedrijven.nl • 1
KOLOSSAAL ENERGIEPOTENTIEEL
De afvalsector kan de Nederlandse aanpak van
hernieuwbare energie uit het slop trekken. Het
duurzame aandeel stagneert, terwijl een forse
groei vereist is. De afvalsector kan voor een
trendbreuk zorgen. Alleen al aan overtollige
afvalwarmte is 32 petajoule beschikbaar. Dan
moeten de energie-kansen wel worden benut.
Auteur: Sander Ruijsbroek
Afvalwarmte scoort
keurig op CO2vermindering.
Afvalbedrijven voorzien huishoudens
van duurzame energie
E
nergie uit afval voorziet in een stijgende
behoefte aan duurzame en CO2-neutrale energie.
Afvalenergiecentrales (AEC’s), biomassa-energiecentrales, gft-vergisters, slibverbrandingsinstallaties,
stortplaatsen: met elkaar leveren ze maar liefst 18 procent van
de totale Nederlandse duurzame energieproductie. “De bijdrage
van de afvalsector aan hernieuwbare energie was in 2012 18
petajoule. De verwachting voor 2023: 32 petajoule”, vertelt Peter
Simoes, strategisch adviseur bij AEB Amsterdam. De stijging
tot 2023 komt volgens hem hoofdzakelijk door meer warmte te
leveren aan de directe omgeving. De afvalsector heeft veel afvalwarmte in de aanbieding. “AEC’s hebben de ideale warmtebron
om afnemers betrouwbaar, duurzaam en betaalbaar van warmte
te voorzien”, aldus Simoes.
Het energiepotentieel van de afvalsector is groot. Met dat
potentieel kan de sector het aandeel hernieuwbare energie
in Nederland een impuls geven. Dat aandeel stageert namelijk: afgelopen jaar bleef het percentage steken op 4,5 procent.
Volgens het Energieakkoord, dat vorig jaar is afgesloten door het
kabinet en ruim veertig organisaties, moet in 2020 14 procent
hernieuwbare energie zijn bereikt, en 16 procent in 2023. Er is
dus nog een lange weg te gaan. Een trendbreuk lijkt nodig.
Warmtepotentieel
PIETER JAN WITVLIET
(ENECO)
Afvalwarmte biedt een grote kans om de stagnatie om te buigen
naar een stijgende lijn. Het warmtepotentieel ligt voor het
grijpen. “Maar”, zegt Simoes. “Dan moet hernieuwbare energie
wél rendabel zijn voor producent, leverancier én afnemer. Voor
het fysieke warmtetransport is een netwerk nodig. Dat betekent
grote voorinvesteringen van tientallen tot soms wel honderden
© Vereniging Afvalbedrijven • juli 2014 • www.verenigingafvalbedrijven.nl • 2
KOLOSSAAL ENERGIEPOTENTIEEL
Warmtepotentieel
Een recente inventarisatie van de Vereniging Afvalbedrijven
wijst uit dat de afvalsector een totaal warmtepotentieel heeft
van 32 petajoule, waarvan 21 petajoule aan duurzame warmte.
Dit potentieel ligt voor het grijpen, wanneer het op de juiste
wijze wordt gestimuleerd en aan een aantal randvoorwaarden
wordt voldaan. Afvalenergiecentrales (AEC’s) zijn met afstand
de grootste warmteleveranciers binnen de afvalbranche. Daar
ligt ook de meeste potentie. Bij de AEC’s kan de duurzame
warmtelevering groeien van 4 petajoule naar 9 petajoule in 2020
en tot 15 petajoule in 2023. De warmte uit biomassaverbranding
kan groeien naar 3 petajoule in 2020 tot 6 petajoule in 2023.
Warmte uit gft-vergisting kan van 0,18 petajoule in 2020 bijna
verdubbelen naar 0,33 petajoule in 2023.
35
30
25
warmte (PJ)
miljoenen euro’s.” Ook Twence
hamert op investeringen. Het bedrijf
ziet grote potentie in duurzame
warmte. Peter Koel, beleidsanalist
energie bij Twence: “Het is kapitaalintensief om leidingen aan te
leggen in woonwijken. Eén aansluiting in de woning alleen al kost
zo’n duizend euro. En dan moeten
de leidingen nog de grond in.” Die
investeringen moeten aan de ene
kant worden terugverdiend en aan
de andere kant moet de energie
betaalbaar zijn voor particulieren en
bedrijven. Dat vergt visie en ambitie
met een lange tijdshorizon van de
overheid.
Overheden moeten initiatieven steunen, bijvoorbeeld met
een vestigingsbeleid. Koel: “De
Nederlandse biomassa-energiecentrales die voornamelijk draaien op
B-hout leveren nu alleen elektriciteit. Bedrijven willen de centrales
ombouwen voor warmtelevering.
Maar die warmte kunnen ze nog
warmte afvalsector
20
warmte AEC's
15
duurzame warmte AEC's
10
duurzame warmte overige verbranding
duurzame warmte vergisting
5
0
Als iedereen zijn
schouders eronder
zet, halen we de
doelstellingen.
PETER SIMOES
(AEB AMSTERDAM)
2012
2020
2023
niet volledig kwijt. Wat provincie en
gemeenten kunnen doen? Bedrijven
stimuleren om zich op lege industrieterreinen te vestigen rondom
die centrales.” Simoes vult aan:
“Afvalbedrijven willen zekerheid.
Investeringen moeten ze terugverdienen. Dus overheid: maak warmte
uit afval interessant voor gebruikers. Woningbouwcorporaties willen
wel duurzame energie, maar zonder
beloning kiezen ze voor andere
vormen.”
Kosteneffectief
Over het Energieakkoord is Simoes
te spreken, vooral omdat het
akkoord breed wordt gedragen in de
samenleving: een lange stoet van
meer dan veertig organisaties en de
rijksoverheid, schaart zich achter
de energie-ambities. “Er is nu
© Vereniging Afvalbedrijven • juli 2014 • www.verenigingafvalbedrijven.nl • 3
KOLOSSAAL ENERGIEPOTENTIEEL
De afvalsector heeft
warmte in de aanbieding
die bijvoorbeeld gebruikt
kan worden voor de
verwarming van huizen,
kassen en bedrijven
méér draagvlak. Als iedereen zijn
schouders eronder zet, halen we de
doelstellingen”, aldus Simoes. Maar
dan moet ook iedereen meedoen.
Hernieuwbare warmte voor nieuwbouw is minder problematisch.
Voor de aanleg van woonwijken
kunnen immers afspraken worden
gemaakt over volumes en aanleg.
Bij bestaande bouw ligt dat anders.
“Je hebt dan met andere partijen
te maken. Denk aan woningbouwverenigingen, Verenigingen van
Eigenaren enzovoorts. Die staan er
vaak anders in. Het is belangrijk dat
we die partijen meekrijgen.”
En wat als er straks geen afval
meer is? Dan zitten betrokken par-
tijen met peperdure investeringen.
Simoes maakt zich geen zorgen:
“Afval blijft de komende decennia
bestaan. Oók als Nederland met
succes grondstoffen terugwint uit
afval. Afval kunnen we importeren
uit landen die hun afval massaal
storten. Sterker, dat doen we al. Uit
Engeland bijvoorbeeld.” De concurrentie met investeringen in andere
vormen van duurzame energie,
zoals wind en zon, wint afvalwarmte
glansrijk. Koel: “Warmteproductie
uit afval is erg kosteneffectief. Het
prijskaartje per gigajoule ligt veel
lager dan bij andere vormen van
duurzame energie, zoals zonne- en
windenergie.”
© Vereniging Afvalbedrijven • juli 2014 • www.verenigingafvalbedrijven.nl • 4
KOLOSSAAL ENERGIEPOTENTIEEL
De afvalsector heeft
een warmtepotentieel
van
32 petajoule
Greep uit vele energieprojecten afvalsector
• Leiding over Noord
Eneco vervoert restwarmte vanuit de industrie
over een lengte van bijna 17 kilometer naar het
stadsverwarmingsnet van Rotterdam. De warmte
ontstaat bij de verbranding van afval in de afval- en
energiecentrale van AVR in Rozenburg.
• Arnhemse huizen verwarmd
Het energiebedrijf Nuon legt een koppelleiding
aan die de AVR-energiecentrale in Duiven verbindt
met Arnhem. Arnhemse woningen krijgen hun
warmte straks door restwarmte van de Duivense
afvalenergiecentrale.
• Nieuwe gft-vergister
Indaver Nederland bouwt in Alphen aan den Rijn
een nieuwe gft-vergister. De vergister maakt
uit organische afvalstromen biogas, dat wordt
omgezet in groen gas. Dat gas wordt ingevoerd
in het aardgasnetwerk. Dit jaar wordt de
vergistingsinstallatie operationeel.
• Schone gaswinning
Juni dit jaar werd een revolutionaire gasturbine op
de voormalige stortplaats Schinnen van Attero in
gebruik genomen. De nieuwe installatie produceert
energie uit stortplaatsen die weinig stortgas
leveren. De gasturbine kan uit een extreem lage
gaskwaliteit nog stroom produceren.
• Afvalwarmte van HVC
HVC laat het warmtenet voor Alkmaar
en omgeving groeien naar een capaciteit
voor warmtelevering aan 10 duizend
woningequivalenten. Daarnaast bestudeert
HVC de uitbouw naar bestaande warmtenetten
in Heerhugowaard en Langedijk.
• Stadswarmte Amsterdam
Sinds 1993 voorziet Westpoort Warmte
(WPW), een dochteronderneming van AEB en
Nuon, een deel van Amsterdam van warmte.
Bronnen van stadswarmte zijn onder meer
de afvalenergiecentrale van AEB en de
vergistingsinstallatie van Orgaworld. In 2013
zijn 2.400 nieuwe woningequivalenten (weq)
aangesloten op het warmtenet.
• Stoom- en warmtelevering Twence
In vier jaar tijd is de duurzame
energieproductie van Twence verdubbeld. Die
verdubbeling komt vooral door de start van
de stoomlevering aan AkzoNobel en die van
warmtelevering aan het stadsverwarmingsnet
in Enschede.
© Vereniging Afvalbedrijven • juli 2014 • www.verenigingafvalbedrijven.nl • 5
KOLOSSAAL ENERGIEPOTENTIEEL
Energie uit afval
levert 18 procent
van de
duurzame
energieproductie
Grootste warmtecontract
Eneco ziet brood in afvalwarmte.
Pieter Jan Witvliet directeur
Business Strategy bij Eneco: “Als
je als duurzaam energiebedrijf
kunt kiezen, dan kies je voor de
duurzaamste variant. Maar dan
moet die wel betaalbaar zijn, op
redelijke afstand liggen en goed
beschikbaar zijn.” De energieleverancier vroeg Ecofys Consultancy
om duurzame warmtebronnen in
kaart te brengen. Resultaat: een
‘warmteladder’ met een afwegingskader voor warmtebronnen op basis
van duurzaamheid, betaalbaarheid
Warmteproductie
uit afval is erg
kosteneffectief.
en betrouwbaarheid. “Afvalwarmte
scoort keurig op CO2-vermindering.
Maar ook op continuïteit en duurzaamheid. De warmte is 24 uur per
dag beschikbaar”, zegt Witvliet.
Recent tekende Eneco met AVR
een contract voor de levering
van warmte uit afval. “Het is het
grootste energiecontract uit de
Nederlandse geschiedenis. Begin
oktober 2014 is de eerste levering.
Dan krijgen 95.000 Rotterdamse
huishoudens warmte uit afval. De
milieuverbetering ten opzichte van
individuele gas- en cv-ketels is aanzienlijk, namelijk 95 kiloton minder
CO2-uitstoot per jaar.”
Warmte transporteren vanuit
Groningen? Te ver, vindt Witvliet.
“De Botlek is als achtertuin van
Rotterdam ideaal. De afstand is
overbrugbaar. Daarom investeerden we in dikke transportbuizen
die dwars de Nieuwe Waterweg
oversteken. Via Vlaardingen en
Schiedam naar Rotterdam. Totale
lengte: 16,8 kilometer. De diameter
aan de binnenkant is 700 millimeter, aan de buitenkant 900 millimeter. Zo’n grote investering doe je
niet voor tien jaar, maar voor veel
langer. Die wil je terugverdienen.”
Meer lezen:
•W
ebsite Afdeling Energie uit Afval van de Vereniging Afvalbedrijven
•E
nergiecijfers CBS
•A
rtikel ‘Belang hernieuwbare energie in 2013 niet toegenomen’
op CBS-site
•A
rtikel ‘Energieakkoord stuwt afvalwarmte’ op VA-site
PETER KOEL (TWENCE)
Vormgeving: Suggestie & illusie, www.illusie.nl
© Vereniging Afvalbedrijven • juli 2014 • www.verenigingafvalbedrijven.nl • 6

Download Report