kinderen

Kinderanesthesie
D cursus 13 mei 2014
Laura Blok, kinderanesthesioloog
Inhoud
•
•
•
•
•
•
•
Wat is een kind?
NVA richtlijnen
Juridisch
Algemeen
Specifieke kinderchirurgische ingrepen
Regels en rekenen
(ex) prematuren
Definities
• Wat is een kind?
• Het Verdrag inzake de rechten van het kind omschrijft
kinderen als iedereen onder de 18 jaar. In het alledaagse
spraakgebruik spreekt men van kinderen tot een leeftijd van
12-14 jaar, waarna men 'jongere' of 'puber' genoemd wordt.
(wikipedia)
• In ziekenhuis tot 16 of tot 18 jr
Definities
• De leeftijd waarop men nog als kind (minderjarige)
geldt staat niet absoluut vast. Het recht om aan
verkiezingen deel te nemen begint in veel landen met
18 jaar, het recht gekozen te worden met 21 jaar,
maar er bestaan ook andere minimumleeftijden.
Verscheidene internationale verdragen bevatten
bepalingen over de rechten van het kind.(amnesty)
Richtlijnen NVA
• Richtlijn anesthesie bij kinderen in ontwikkeling
• Verenigingstandpunt: anesthesiologische zorgverlening aan en ingrepen bij
kinderen.
• Verschillende niveau van ziekenhuizen:
• Kindercentrum
• 24 uur per dag kinderanesthesiologen, speciele specialisten voor
kinderen, kinder IC, speciaal geschoolde verpleegkundigen,
mogelijkheid voor opvang voor verwezen kinderen
Verenigingsstandpunt NVA
• Anesthesioloog met aandachtgebied anesthesie bij kinderen
• Als aanspreekpunt in algemeen ziekenhuis
• Competenties in keuzemodule kinderanesthesiologie 5e
opleidingsjaar
• In kindercentrum
• Na verdieping een jaar werkzaam als fellow in een kindercentrum,
alle facetten van kinderanesthesie zelfstandig uitvoeren
Faciliteiten
• Vereist voor verantwoorde anestheise en chirurgie aan
kinderen;
• Kinder afdeling
• Voldoende voorzieningen op SEH,OK, afdeling, etc
• Poliklinisch spreekuur
• Schriftelijke voorlichting aanwezig
• Begeleiding door ouder mogelijk
Waar hoort het kind?
• Kindercentrum
• Kinderen tot 1 maand na normale zwangerschapsduur
• Kinderen tot postconceptuele leeftijd van 60 weken na vroeggeboorte
• Kinderen met aandoeningen die extra risico met zich mee brengen
• Algemeen ziekenhuis met kinderafdeling
• Kinderen ouder dan 1 maand a terme geboren, ouder dan 60 weken na
premature geboorte
• Ziekenhuis zonder kinderafdeling
• Alleen dagbehandeling kinderen ASA 1 en 2, ouder dan 1 jaar
Juridisch
• Een kind tot 12 jaar heeft geen recht te beslissen over medische
handelingen die hemzelf aangaat.
• Van 12 tot en met 15 jaar is er toestemming van kind en ouder ( wettelijk
vertegenwoordiger) nodig
• Vanaf 16 jaar mag een minderjarige zelf een behandelingsovereenkomst
aangaan als hij / zij wilsbekwaam is.
• Kind op poli met oppas, tante, oma, een van de ouders?
Algemeen
• Kinderanesthesie tov volwassenen
•
•
•
•
•
Kinderen zijn kleiner
Orgaansystemen onrijper
Grotere oppervlakte tov inhoud
Psychologisch onrijper
Typische zaken die bij kinderen horen
Formaat
• Gevolgen van het formaat van kinderen
• Alles berekenen per kg lichaamsgewicht
• Als alleen leeftijd bekend is bij trauma, gewicht schatten
• Formaat maakt ook technisch lastiger, intubatie, IV toegang, etc
Anatomie
• Luchtweg:
• Nauwste gedeelte van de larynx ligt onder de stembanden
• Bij volwassenen zijn de stembanden het nauwste deel
• Larynx ligt meer anterieur, lastiger een lijn bij laryngoscopie te krijgen
• Syndromen met bekend lastige luchtweg
• Pierre robin
Algemeen
• Veel voorkomende ingrepen
• Liesbreuk
• Pyloromyotomie
• Buisjes
• Tonsillectomie / adenotomie
•
•
•
•
Bijoortjes
Extra vingertjes
Laterale hals cyste
appendicitis
•
•
•
•
Schisis
Neurochirurgie
Trauma
Ingrepen bij andere ziekten: CVL, MRI, CT
Pre-operatieve polikliniek
• Algemene anamnese
• Zwangerschap en geboorte
• Groei
• Congenitale afwijkingen
• Ziekten in familie
• Vaccinaties
• Na DKTP 2 dagen
• Na BMR 2 weken
Algemene maatregelen
• Alles in verschillende maten aanwezig
• Tubes
• Infusen
• LMA
• Laryngoscope bladen
• Zn kinderslangen op toestel
• Evt dubbelmasker
• OK verwarmen
• Warmte deken
Algemeen
• Reken Regeltjes
• Gewicht voor leeftijd
• 8kgr + (2,5 maal leeftijd)
• Tubemaat 4 + Leeftijd: 4
• Half maatje kleiner met cuff
• Tube maat 3 bij 3 kg
• Tubemaat 2,5 bij 1500 gr
• Tubemaat 3,5 bij 4500 gr
Algemeen
• Vochtbeleid.
• Bijvoorbeeld 4-2-1 regel
• ( 4ml/kg eerste 10 kg, 2 ml/kg 2e 10 kg, 1 ml/kg alles daarna)
• Wat voor vocht?
• Onderhouds infuus vanaf 6 maanden ringerlactaat
• Jonger of bij laaggewicht of exprematuriteit glucose nodig
• Hoeveel glucose:
• 5 mg/kg/min reken maar uit!
Algemeen Vochtbeleid
• Hoe zie je aan een kind dat er een hypovolaemie is?
hypovolaemie
•
•
•
•
•
Bleek
Vasoconstrictie huid
Saturatie curve schommelt
Rr kan normaal zijn
Hartfrequentie hoog
•
•
•
•
•
Behandelen door vulling, welke?
Algemeen nauwelijk colloiden gebruikt
Neonaten vullen met Nacl 0.9%
Grotere baby’s en kinderen ringerlactaat
Start met 5-10 ml/kg
• Stoppen bloeding, indien sprake van bloeding
algemeen
• Circulerend bloedvolume
• Normaal waarden RR?
• Normaal waarden Hfreq?
• Normaal waarden diurese
Algemene basics bekend?
•
•
•
•
•
Vochtbeleid bij kinderen
beademing
Urine productie
Bloedvolume
Doseringen:
•
•
•
•
•
•
Atropine
Sux
Fentanyl
Propofol, thiopental
Rocuronium
Mannitol
• http://www.kinderformul
arium.nl/search/stof.php
?id=218
•
•
•
•
4,2,1, glucose neonaat
Neo 4-6 ml/kg, kind 6-8
Neo 2 ml/ kgr, kind 1ml
80-90 ml/kgr
• 10-20 ugr/kgr
• 1-2 mgr/kgr
• 2-10 ugr per OK
• 0,3-0,6 mgr/kgr
• 0,5 – 1,0 gram per kgr
Basics
• Tube maten
• 3 kgr
• 5 kgr
• 8 kgr
• Blaascatheter
• Maagsonde
• Gewicht bij leeftijd
•
•
•
•
•
•
Maat 3
Maat 3,5
Maat 4
2 maal tube maat
2 maat tube maat
8 kgr + 2,5 X leeftijd
casus
• Baby 4 kgr pyloromyotomie
Casus
• Leeftijd 4-6 weken
• Vaak jongetjes
• Anamnese:
• projectiel braken
• Niets blijft binnen
• Geen koorts / andere verschijnselen
• Onderzoek:
• Soms palpabele zwelling in Pylorus hypertrofie veel voorkomende
oorzaak van braken bij jonge baby’s
• bovenbuik te voelen
pyloromyotomie
•
•
•
•
•
Hypochloremie
Hypokaliemie
Milde metabole alkalose
Ten gevolge van excessief verlies HCl
Renale compensatoire mechanismen
• Vocht resuscitatie met glucose 5% en Nacl om pH te normaliseren
• Eerst corrigeren, dan opereren
Casus
• Wat gaan we doen?
• Welke medicatie klaarleggen?
• Oplossingen
• Vocht
• Beademing
• Post-operatieve pijnstilling?
Onrijpheid
• Glomerulaire filtratie snelheid is bij neonaten slechts 20% van de
volwassen waarde, ook de tubulaire functie is (nog) verminderd 
verlengde halfwaardetijd voor met name renaal geklaarde farmaca
• Glucuronidatie vindt plaats m.b.v. bepaalde enzymen:
• UDP glucose dehydrogenase
• UDP glucuronysyltransferase
• Bij geboorte nog sterk verminderde activiteit  hierdoor verlengde half
waarde tijden voor farmaca die afhankelijk zijn van glucuronidatie
Enkele (anesthesiologische) voorbeelden:
• Morfine (glucuronideert tot M3G en M6G)
• Propofol
 verlengde werkingsduur bij pasgeborenen
Onrijpheid
• Functie surfactant: vermindering van oppervlakte spanning
Wet van La Place
• Vergelijk alveoli met bubbels lucht in water
• Door oppervlakte spanning wordt de bel kleiner
• De druk die nodig is om evenwicht te behouden tussen de oppervlakte
spanning (imploderende kracht) en de kracht van de lucht in de bubbel
(expanderende kracht) bij een radius r wordt uitgedrukt als: P = (2 * T) / R
Onrijpheid
(ex)prematuren
(ex)prematuren
Controle van ademhaling via chemoreceptoren:
• Centrale (medullair)
• Reageren op (gevolgen van) CO2 stijging
• Respiratoire acidose (CO2 verhoging) stimuleert chemoreceptoren,
ademhaling neemt toe
• Bij neonaten wel respons maar veel minder sterk
• Perifere (aorta en carotis)
• Reageren op hypoxie
• Receptoren hebben enkele dagen nodig om te “resetten” na geboorte
• Reactie veel minder sterk bij neonaten
(ex)prematuren
Antwoord 3i
Post-operatieve apneu in ex-premature neonaat:
• Onrijpheid van de chemoreceptoren en met name de perifere
chemoreceptoren waardoor relatieve ongevoeligheid voor daling van de
zuurstofsaturatie.
• Verhoogde activiteit van de Hering-Breuer reflex
• Verhoogde gevoeligheid voor kleine stimuli (b.v. vocht in de hypofarynx) 
activatie van de nn. laryngeus sup.  reflex apneu
• Verhoogde gevoeligheid propioreceptoren in thoraxwand
• Vertraagde afbraak opioïden
• Overigen: hypothermie, anemie, hypoglycemie, sepsis
(ex)prematuren
Aanbevelingen voor anesthesiologische zorg bij ex-premature patiënten:
• Niet essentiële chirurgie uitstellen tot na apneu risico
• Post operatieve monitoring tot 18 uur na ingreep
• Optimaliseer medische condities
• Aandacht voor ontwikkeling en longfunctie
• Informatie andere specialismen
• Cave intraoperatief bronchospasme
neurotoxiciteit
• Niet alleen apnoe risico
• Ook risico op schade door / na anesthesie op jonge kinderleeftijd
• Beschreven mn in dierstudies (ivm microscopisch onderzoek mogelijk)
• Sterke aanwijzigen voor een zeker mate van neurotoxiciteit mn bij
herhaalde anesthesie op leeftijd onder 1 jaar.
• Niet heel hard, geen duidelijk oorzaak gevolg
• Wel reden om niet essentiele chirurgie uit te voeren na 1e levensjaar
• Informatie naar ouder alleen bij specifiek hiernaar vragen
literatuur