Arbeidsefficiëntie verhogen: waarom en hoe?

Arbeidsefficiëntie verhogen:
waarom en hoe?
Jelle Zijlstra, Wageningen UR Livestock Research
18 november 2014, VAB Amersfoort
Waarom is arbeidsefficiëntie van belang?
 Invloed op bewerkingskosten: personeel, machines,
installaties en loonwerk
 Bedrijfsomvang NL groeit mee met mogelijkheden die
technologie biedt voor # koeien/VAK
 Is hoge arbeidsefficiëntie de reden waarom NL
melkveehouderij nog steeds concurrerend is?
Meest succesvolle groeiers hebben hogere
arbeidsefficiëntie
MinstSuccesvolleGroeiers
Samenvatting kengetallen
02/03
08/09
Mutatie
A
MeestSuccesvolleGroeiers
02/03
08/09
Mutatie
B
Ver-schil
B-A
Economie
Saldo
29,0
26,1
-3,0
27,0
27,4
0,4
3,4
Bewerkingskosten
6,1
7,8
1,6
7,8
7,5
-0,3
-1,9
Marge
3,8
-1,0
-4,8
-1,3
0,7
2,0
6,8
430.879
564.908
134.028
503.121 719.666 216.545
82.516
54
67
13
Arbeidsefficiëntie
Kg melk per VAK
Melkkoeien per VAK
62
87
Bron: 2 groepen van 8 MiSu en 8 MeSu
25
12
Redenen voor groei
Kenmerken Groeiers: competenties,
houding en gedrag
Minst Succesvolle Gr
Meest Succesvolle Gr




Meerdere doelen bij groei

Meer aandacht voor gezin/vrije tijd
Veel focus op economie en
arbeidsefficiëntie
Harde werker, hoog melk/VAK

Belangstelling voor
personeelsmanagement


Verdiept zich meer in plan











Verantwoordelijkheid willen hebben
Liever uitbesteden bij groei
Meer gebruik van adviseurs en
externe info
Eigen kwaliteiten tonen aan
anderen
Kansen voor opvolger vergroten
Communicatie met omgeving
Meer zelfkritiek
Liever zelf doen bij groei
Liever geen personeel
Beperkt gebruik van adviseurs
Minder behoefte aan externe info
Minder zelfreflectie
Vaker tweede ondernemer
betrokken bij besluitvorming
De weg van de goede beslissingen
Zelf doen of
uitbesteden?
Organiseren en
time-management
Investeren in
machines?
Rendabel
groeiplan?
Personeel of
automatisering?
Rendement
Hoge
arbeidsefficiëntie
Lage
bewerkingskosten
Investeren in automatisering of
personeel?
Investering
Investering
Extra
jaarkosten
Bespaarde
uren
Jaarkosten/
bespaard uur
€
€
Uren
€/uur
Jongveestal aanpassen
7.000
500
150
3
Kalverdrinkautomaat
5.000
750
200
4
Mestrobot
13.000
2.000
165
12
Beweegbaar voerhek
35.000
5.500
365
15
Boxenstrooier
7.500
1.100
75
15
100.000
15.000
300
50
7.000
1.000
15
66
Voerrobot
Bredere maaier
Investeren in minder uren melken?
Investering
Investering
Extra
jaarkosten
Bespaarde
uren
Jaarkosten/
bespaard uur
€
€
Uren
€/uur
Melkstal 2x5
naar 2x10
60.000
7.900
550
14
Melkrobot
250.000
29.000
1100
26
Draaimelkstal
365.000
27.000
800
34
Melker 5x/wk
0
12.500
500
25
Melker 10x/wk
0
25.000
1000
25
Verband arbeidsefficiëntie, gewerkte uren en
bedrijfsomvang
Activiteit
Correlatie arb.eff.
en bedrijfsomvang
Correlatie u/wk en
bedrijfsomvang
Melken
-0,53
0,20
Voeren
-0,52
-0,01
Veeverzorging
-0,17
0,38
Veegezondheid
-0,24
0,08
Jongvee
-0,41
0,16
Onderhoud machines
-0,11
0,14
Onderhoud onroerend goed
0,01
0,22
Beheer
-0,41
-0,14
Totaal alle activiteiten
-0,57
0,29
Hoe wordt arbeidstijd besteed?
Gemiddeld praktijk (excl. teelt)
Onderhoud
onroerend goed
11%
Lage Kosten Bedrijf
Beheer
15%
Melken
34%
Onderhoud
machines
5%
High Tech Bedrijf
Jongvee
11%
Gezondheid
4%
Veeverzorging
9%
Voeren
11%
Nieuwe technieken en hun effect op AE
Nieuwe techniek
Effect
op AE
Nieuwe techniek
Effect
op AE
Teelt: minder grondbewerkingen
*
Veeverzorging
GPS-aansturing/onbemande voertuigen
*
Sensor- + cameramonitoring
*
Meer loonwerk
*
Separeer- en behandelstraat
**
Minimale grondbewerking
**
Automatische mestrobot
**
Afrasteringsrobot
*
Ligboxinstrooier/stroverdeler
*
Teeltadviesprogramma
*
Strohokreiniging
*
Melken: On farm melkanalyse
*
*
Melkstal grotere capaciteit
**
Minder zieke koeien/behandelingen:
voeding/dierenwelz./huisv. verbeteren
Robot in (carrousel)melkstal
**
Werkorganisatie/planning/protocollen
**
Voeren: Gemengd voeren
*
Koppelbehandeling o.b.v. lactatiestadium
*
Voerrobot
**
Stier bij koeien/pinken
*
Sensoren diermanagement
*
Onderhoud meer gepland
*
Beweegbaar voerhek
*
Jongvee: Kalverdrink- + brokautomaat
*
Management/beheer
Internet/software/smartphone/app’s
*
Samenwerking met andere
ondernemers/adviseurs/specialisatie
*
Schaalvergroting
**
Nieuwe technieken
Geschatte
marktpenetratie en
arbeidsbesparing
van nieuwe
technieken in 2020
Ontwikkeling arbeidsefficiëntie 2009-2020
Ontwikkeling arbeidsefficiëntie 2009-2020
Conclusies strategisch belang arbeid in de
melkveehouderij NL
1. Arbeidsefficiëntie bepaalt sterk perspectief melkvee NL.
In komende 10 jaar: arb.eff. neemt met 70% toe
2. Kg melk per uur: grote verschillen tussen bedrijven, dus
nog veel mogelijkheden voor verbetering
3. Veel kleine aanpassingen zijn aantrekkelijk
(in € en arbeid)
4. Arbeidsorganisatie wordt steeds bepalender voor
arbeidsefficiëntie
5. Grote vraag: waar moeten we verstandiger afwegen
wel/niet automatiseren?
Conclusies bedrijfsbeslissingen
1. Arbeidsefficiëntie speelt grote rol in economisch resultaat:
● Bewerkingskosten verlagen
● Investeringen in arbeidsbesparing beter vooraf
doorrekenen
● Hoe arbeidsorganisatie verbeteren?
2. Grote stappen voorwaarts in arbeidsefficiëntie komende 10
jaar:
● Melken en voeren
● Veeverzorging: monitoring en behandeling
● Jongvee-opfok: idem