Presentatie - Gemeente.nu Congressen

het Tijdschrift
voor de Politie
i ei sj nvi zn wg
T r e n d s e n COennt twr iukmk evl oi no gr ePno li in t iOe ns dt ue dr m
Jaarcongres van het Tijdschrift voor de Politie
Dag van de Ondermijning: de signalen, impact en aanpak
7 november 2014, Hoofdbureau Politie, Den Haag
Trends en Ontwikkelingen in Ondermijning
aul
onsaers
27/10/201
1
1. Georganiseerde criminaliteit
Trends en Ontwikkelingen in Ondermijning
Georganiseerde Criminaliteit
• Het planmatig plegen van misdrijven die elk op zichzelf of in hun totaliteit van aanzienlijke
betekenis zijn;
• vanuit het streven naar winst of macht;
• waarbij meer dan twee betrokken personen samen handelen;
• gedurende een vrij lange of onbepaalde periode;
• met verdeling van taken waarbij:
₋ gebruik gemaakt wordt van commerciële structuren; en/of
₋ toevlucht wordt genomen tot geweld of andere intimidatietechnieken; en/of
₋ waarbij invloed wordt uitgeoefend op het politieke leven, de media, het openbaar
bestuur, de justitie of het bedrijfsleven
27/10/201
2
1. Georganiseerde criminaliteit
Trends en Ontwikkelingen in Ondermijning
B v. B e l a n g r i j k s t e d o m e i n e n ( V e r h a g e , 2 0 1 1 )
Drugs: druggerelateerde criminaliteit, narcotica
Eigendom: diefstal, illegale trafiek wagens, inbraak, heling
Economie: investeringsfraude, subsidiefraude, betalingsfraude
Geweld: gewapende overval, geld beschermen, kidnapping
Nachtleven: illegaal gokken, prostitutie, mensenhandel
Wapens: nucleair, doorbreken van embargo
Wapens
20%
Drugs
40%
Nachtleven
10%
Geweld
5%
Economie
15%
27/10/201
Eigendom
10%
3
2. Ondermijning van het bedrijfsleven …
Trends en Ontwikkelingen in Ondermijning
B v. C r i m i n e l e O r g a n i s a t i e s
Crime in business
Business in crime
White Collar
Crime
Criminele
Organisatie
Organisatie
Criminaliteit
Blue Collar
Crime
‘Criminaliteit die gepleegd wordt
door leden van een organisatie,
terwijl de organisatie zelf legaal is’
27/10/201
‘Criminaliteit met behulp van een
organisatie, met de intentie
criminaliteit te plegen’
4
2. Ondermijning van het bedrijfsleven …
Trends en Ontwikkelingen in Ondermijning
B v. C r i m i n e l e O r g a n i s a t i e s
Georganiseerde Criminaliteit
White Collar
Crime
Criminele
Organisatie
Organisatie
Criminaliteit
Blue Collar
Crime
Tegengaan van “ondermijning” impliceert het tegengaan van het
instrumentaliseren van het bedrijfsleven
27/10/201
5
2. Ondermijning van de economie …
Trends en Ontwikkelingen in Ondermijning
B v. W i t w a s
Het onderliggend misdrijf
Aard van de inbreuk
Strijd tegen
27/10/201
in %
Ha ndel i n verdovende mi ddel en
54,39%
Wa penha ndel
3,51%
Mens enha ndel
1,75%
Ontvoeri ng en gi jzel i ng
0,88%
Afpers i ng
0,88%
Terrori s me
1,75%
Di efs ta l met gewel d
0,88%
Ha ndel i n ges tol en cheques
0,88%
Opl i chting (en pogi ng)
7,02%
Onwetti g a a ntrekken va n openba re s pa a rgel den
2,63%
Beurs del i cten
0,88%
Mi s brui k va n vertrouwen
1,75%
BTW-ca rrous el
4,39%
Doua nefra ude
2,63%
Fi s ca l e fra ude (pers ./venn.)
1,75%
Na ma a k
0,88% misdrijven
witwas
is
tegengaan
van
onderliggende
Bedri egl i jke ba nkbreuk
0,88%
intoxiceren
van
de
legale
economie
Ni et va s tges tel d of ni et gekend
12,28%
100,00%
TOTAAL
en het
6
2. Ondermijning van het openbaar bestuur …
Trends en Ontwikkelingen in Ondermijning
B v. C o r r u p t i e ( D o r m a e l s , 2 0 1 4 )
Perceptie van corruptie
Diversiteit naargelang status
& beroepsgroep
Maatschappelijke reactie
Aanpak van corruptie
Exposure? Meldgedrag?
Spijtoptant - Getuige
Preventie
Vervolging
• Lagere beroepsgroepen zijn toleranter
tav. kleine vormen van corruptie
• Hogere beroepsgroepen zijn toleranter
tav. ernstige vormen van corruptie
• Politiemensen zijn het minst tolerant,
maar grote ≠ in perceptie
• Gespecialiseerde bestrijders zijn
selectiever in beoordeling (StrWet)
Anti-corruptieprogramma’s moeten zich richten op “empowerment” van
specifieke groepen tegen “ondermijning”
27/10/201
7
2. Ondermijning van de buurt …
Trends en Ontwikkelingen in Ondermijning
B v. S l a c h t o f f e r s c h a p e n o n v e i l i g h e i d s g e v o e l ( P a u w e l s &
Hardyns, 2010)
Extreemrechts stemgedrag
Omgevingsoverlast
Slachtofferschap
Criminele overlast
Onveiligheidsgevoelens
Sociale overlast
Buurtaanpak moet zich richten op bestrijding van criminele overlast en
tegengaan van dreigende “ondermijning”
Institutioneel wantrouwen
27/10/201
8
2. Ondermijning van het samenleven …
Trends en Ontwikkelingen in Ondermijning
B v. R a d i c a l i s e r i n g ( N o p p e , 2 0 1 2 )
Radicalisering als dynamisch proces
→ Radicalisering als proces
→ Radicalisering als organisatie
→ Radicalisering als crisismoment
GEWELDADIG
Terrorisme
FINALISERING
Extremisme
INDOCTRINERING
Buurtaanpak moetRadicalisme
zich richten op preventie van geweld
SPOTTING
(voedingsbodem), rekrutering
en
alert
reageren
in
crisismomenten
VOEDINGSBODEM
GEWELDLOOS
27/10/201
9
2. Ondermijning van het leefmilieu …
Trends en Ontwikkelingen in Ondermijning
B v. T r a n s p o r t v a n e - w a s t , h a r d h o u t ( B i s s c h o p , 2 0 1 4 )
Land 1
Land 2
Legaal
Illegaal
Land 3
Legaal
Bestrijding van milieucriminaliteit wordt gehinderd door gebrek aan
internationale afstemming, hetgeen ondermijnend werkt
27/10/201
10
3. De bestrijding ervan …
Trends en Ontwikkelingen in Ondermijning
B v. S a m e n w e r k i n g m e t i n s p e c t i e d i e n s t e n
Strafrechtscodex
27/10/201
Bijzondere Strafwetten
Eén strafcodex:
“Ultieme bewaarder van sociale waarden”
Diversiteit aan bijzondere strafwetten:
“Regulering van de sociale interactie”
• Moord,
• Geweldpleging,
• Diefstal,
•Verkrachting,
•Hold-up, …
• Sociale zekerheid,
• Arbeid,
• Landbouw,
• Leefmilieu,
• Handel, …
Normatief, waardegedreven, eeuwig,
voorgegeven, …
Regulerend, ordenend, tijdelijk, menselijk
product, …
Mala in se
Mala prohibita
“Het kwaad an sich”
“Het verboden kwaad”
11
3. De bestrijding ervan …
Trends en Ontwikkelingen in Ondermijning
B v. S a m e n w e r k i n g m e t d e p r i v a t e s e c t o r ( c o m p l i a n c e )
Rechtbank
Recherche parket/politie
Financiële Investigation Unit (FIU)
Rapportering verdachte transacties > compliance officer
Monitoring verplichting, financiële instelling
27/10/201
12
3. De bestrijding ervan …
Trends en Ontwikkelingen in Ondermijning
Publiek onderzoek
Feit
Privaat onderzoek
Politie
Parket
Capaciteit? Prioriteit?
Recherche
Personeelszaken
Vervolging?
Rechtbank
27/10/201
13
3. De bestrijding ervan …
Sociaal en preventief dispositief
Sociaal en preventief dispositief
het Tijdschrift
voor de Politie
i ei sj nvi zn wg
T r e n d s e n COennt twr iukmk evl oi no gr ePno li in t iOe ns dt ue dr m
Jaarcongres van het Tijdschrift voor de Politie
Dag van de Ondermijning: de signalen, impact en aanpak
7 november 2014, Hoofdbureau Politie, Den Haag
Trends en Ontwikkelingen in Ondermijning
aul
onsaers
27/10/201
15