Preventie - Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid

Preventie- en Handhavingsplan Alcohol 2014-2018
Gemeente Bergeijk
Vastgesteld: 1en 2 juli 2014
Preventie en Handhavingplan Alcohol gemeente Bergeijk
Inhoudsopgave
Samenvatting
Hoofdstuk 1 Inleiding
1.1
Aanleiding
1.2
Doel notitie
1.3
Opbouw notitie
Hoofdstuk 2 Waar staan we nu
2.1
Inleiding
2.2
Wetswijziging Drank- en Horecawet
2.3
Lokaal alcoholmatiging beleid
2.4
Handhaving
Hoofdstuk 3
Preventie en handhaving: waar willen we naar toe
3.1
Inleiding
3.2
Doelstellingen
3.3
Preventie
3.3
Handhaving
3.4
Controles
Hoofdstuk 4 Preventie en handhaving: hoe gaan we dat bereiken
4.1
Inleiding
4.2
Activiteiten Preventie
4.3
Activiteiten Handhaving
4.4
De rol van de politie
Bijlagen
1.Begrippenlijst
Preventie- en Handhavingplan Alcohol gemeente Bergeijk
2 van 12
Samenvatting
Gewijzigde Drank- en Horecawet
Op 1 januari 2013 is de Drank- en Horecawet (hierna: DHW) gewijzigd. Met de wijzigingen wil de
wetgever:
 alcoholgebruik onder jongeren terugdringen;
 alcohol gerelateerde verstoring van de openbare orde aanpakken;
 bijdragen aan het verminderen van de administratieve lasten.
De DHW geeft gemeenten nieuwe bevoegdheden, taken en verantwoordelijkheden. Het onderwerp raakt
diverse beleidsterreinen, zoals gezondheidsbeleid, jeugdbeleid, alcohol(matiging)beleid,
handhavingsbeleid en openbare orde en veiligheid.
Het thema alcoholmatiging vraagt om een integrale aanpak en is een doorlopend proces. Voor een
sluitend verhaal is het van belang om op verschillende gebieden interventies te plegen; preventie,
regelgeving en handhaving. Op het onderdeel preventie is in de nota lokaal gezondheidsbeleid al beleid
geformuleerd. Nu ook de handhaving van de DHW bij de gemeente ligt, is het van belang om deze
onderdelen bij elkaar te brengen en een integraal plan te presenteren.
De DHW is per 1 januari 2014 opnieuw gewijzigd. Een belangrijke wijziging is de verhoging van de
leeftijdsgrens van zestien naar achttien jaar. Een andere wijziging is dat gemeenten elke vier jaar een
preventie- en handhavingplan alcohol vaststellen. De gemeenteraad stelt uiterlijk zes maanden (1 juli
2014) voor de eerste maal een preventie- en handhavingplan alcohol vast. Dit plan moet naast de
hoofdzaken uit het beleid met betrekking tot preventie van alcoholgebruik onder vooral jongeren, ook
beschrijven op welke manier er invulling wordt gegeven aan de handhavingstaken die op grond van de
Drank- en Horecawet zijn verkregen. Het nieuwe artikel 43a van de DHW geeft aan wat er in dit preventie
en handhavingplan moet worden opgenomen:
 Wat de doelstellingen zijn van het preventie- en handhavingbeleid alcohol;
 Welke acties worden ondernomen om alcoholgebruik, met name onder jongeren, te voorkomen;
 De wijze waarop het handhavingbeleid wordt uitgevoerd en welke handhavingacties in de door het plan
bestreken periode worden ondernomen;
 Welke resultaten in de door het plan bestreken periode minimaal behaald dienen te worden.
Missie
De gemeente Bergeijk heeft als missie dat jongeren onder de achttien jaar geen alcohol drinken. Een
ander onderdeel van onze missie is dat jongeren van achttien tot drieëntwintig jaar matigen in het
alcoholgebruik.
In ons beleid leggen wij een sterk accent op preventie - activiteiten. Met een positieve benadering van de
omgeving van de jongere, zoals ouders en aanbieders, denken we onze handhavinginzet tot een minimum
te kunnen beperken.
Doelstellingen
Onze doelstellingen, zoals vastgesteld in de nota Lokaal Gezondheidsbeleid 2013-2016, zijn:
1. Ouders zijn zich bewust van hun invloed en rol als ouders.
De indicator om te zien of we dit hebben bereikt is:
- Opkomst bij workshops en voorlichtingen over alcoholgebruik, minimaal 20 ouders.
2. Ouders zijn zich bewust van de schade die overmatig alcoholgebruik aanricht.
De indicator om te zien of we dit hebben bereikt is:
- Opkomst laatste bijeenkomst Alcohol Tabak en Drugs lessen in groep 8, 90% van de ouders is
aanwezig.
3. Het comazuipen is in 2016 met 50% afgenomen (ten opzichte van 2012).
Preventie- en Handhavingplan Alcohol gemeente Bergeijk
3 van 12
4. Startleeftijd bij alcoholgebruik is in 2016 verhoogd (ten opzichte van 2012)
De indicatoren om te zien of we dit hebben bereikt zijn:
- Afname van 5 % van alcoholgebruik < 12 jaar
- Afname van 8 % van alcoholgebruik 12-13 jaar
- Afname van 5 % van alcoholgebruik 14- 16 jaar
Uiterlijk in 2015 zal door middel van de jeugdmonitor een 0-meting worden gehouden voor het
alcoholgebruik bij jongeren van 17 jaar.
5. Horecagelegenheden, sportkantines en supermarkten verstrekken geen alcohol aan jongeren onder
de leeftijd van 18 jaar.
De indicatoren om te zien of we dit hebben bereikt zijn:
- Aantal boetes omtrent verstrekken van alcohol aan jongeren onder de 18 jaar neemt af met 50 %;
- Supermarkten, horecagelegenheden en sportkantines verstrekken geen alcohol aan jongeren
onder de 18 jaar, in 85% van de gevallen voldoet men hieraan.
Risicoscan /-analyse
Om beter zicht te krijgen op de verkoop van alcohol aan jongeren onder de achttien jaar hebben we een
risicoanalyse gemaakt van de plaatsen in de gemeente waar veel jongeren komen en alcohol proberen te
kopen (hotspots). De hotspots zijn geen statische hotspots maar kunnen doorlopend worden aangepast.
Bij de risicoanalyse is eerst een inschatting gemaakt hoe groot de kans is dat een jongere onder de 18 jaar
in een bepaald type inrichting, alcohol kan kopen en vervolgens is gekeken naar de negatieve effecten die
het schenken van alcohol aan jongeren in dat type inrichting heeft. De kans en negatieve effecten zijn met
elkaar vermenigvuldigd waardoor een risicoscore wordt berekend. De discotheken / jongerencafés,
kantines van sportverenigingen en evenementen scoren hierin het hoogst.
Toezicht en handhaving
Wij zullen onze controles met name richten op de naleving van artikel 20 DHW (bedrijfsmatig of anders
dan om niet verstrekken van alcoholhoudende drank aan personen < 18 jaar) en op de naleving van artikel
45 DHW (het is voor een persoon beneden de 18 jaar verboden om op een voor het publiek toegankelijke
plaats alcoholhoudende drank aanwezig te hebben of voor consumptie gereed te hebben). Indien bij ons
signalen binnen komen (via de politie, Koninklijke Horeca afdeling Bergeijk, ouders enz.) dat de regels in
een bepaalde lokaliteit niet worden nageleefd zal een controle van die lokaliteit worden ingepland.
Daarnaast zal een zestal controles worden ingepland op in deze nota aangewezen hotspots. Bij een
geconstateerde overtreding van artikel 20 DHW en / of artikel 45 DHW zal een hercontrole plaatsvinden.
Voorts zullen we op het moment dat we signalen ontvangen dat paracommerciële rechtspersonen de
bepalingen van artikel 2.34b van de APV niet naleven bij hen controles inplannen.
Handhavinginstrumenten
De DHW bevat strafrechtelijke en bestuursrechtelijke handhavinginstrumenten.
Op grond van artikel 41 DHW zijn binnen de gemeente de door de burgemeester aangewezen buitengewoon opsporingsambtenaren (BOA’ s) belast met het toezicht op de naleving van de DHW. Als
overtredingen worden geconstateerd kan door de burgemeester een bestuurlijke boete worden opgelegd.
Het bedrag van de boete komt geheel toe aan de gemeente. De gemeente heeft verder de mogelijkheid
om aanvullende handhavingmaatregelen te nemen.
Met betrekking tot artikel 45 DHW is opgenomen dat de afhandeling strafrechtelijk kan geschieden door de
politie of een aangewezen BOA:
- 16-17 jarige overtreders krijgen een geldboete van € 90,00;
- Jongeren < 16 jaar krijgen een geldboete van € 45,00.
- Ook is afdoening via een Halt procedure (taakstraf) in plaats van een geldboete mogelijk.
Controles zullen worden uitgevoerd door van andere gemeenten in te huren BOA ’s. De politie heeft een
signalerende rol en houdt een vinger aan de pols door actief te kijken naar het schenken, dan wel in het
bezit hebben van alcohol door jongeren op straat. De politie spreekt jongeren hierop aan en kan proces
verbaal op maken. In dat geval wordt het ook bij de gemeente gemeld. Afhankelijk van de leeftijd van de
Preventie- en Handhavingplan Alcohol gemeente Bergeijk
4 van 12
jongere en het promillage dat een jongere gedronken zal de burgemeester een brief naar de ouders /
verzorgers sturen.
Hoofdstuk 1:
Inleiding
1.1
Aanleiding
Op 1 januari 2013 is de Drank- en Horecawet (hierna: DHW) gewijzigd. Met de wijzigingen wil de
wetgever:
 alcoholgebruik onder jongeren terugdringen;
 alcohol gerelateerde verstoring van de openbare orde aanpakken;
 bijdragen aan het verminderen van de administratieve lasten.
De DHW geeft gemeenten nieuwe bevoegdheden, taken en verantwoordelijkheden. Het onderwerp raakt
diverse beleidsterreinen, zoals gezondheidsbeleid, jeugdbeleid, alcohol(matiging)beleid, handhavingbeleid
en openbare orde en veiligheid. Door een passende invulling en uitvoering van deze wet heeft de
gemeente de mogelijkheid om te sturen op het terugdringen van de negatieve effecten van alcohol
gebruik. Dit kunnen we niet alleen, we hebben hier de betrokkenheid van de marktpartijen bij nodig.
e
De gemeenteraad heeft in zijn vergadering van 19 december 2013 de 2 wijziging van de Algemene
Plaatselijke Verordening (APV) vastgesteld waarin regels rondom schenktijden, alcoholverstrekking tijdens
bijeenkomsten van persoonlijke aard en tijdens niet- verenigingsgebonden activiteiten van
paracommerciële rechtspersonen zijn opgenomen.
Het thema alcoholmatiging vraagt om een integrale aanpak en is een doorlopend proces. Voor een
sluitend verhaal is het van belang om op verschillende gebieden interventies te plegen: preventie,
regelgeving en handhaving. Op het onderdeel preventie is in de lokaal gezondheidsbeleid 2013 - 2016 al
beleid geformuleerd. Nu ook de handhaving van de DHW bij de gemeente ligt, is het van belang om deze
onderdelen bij elkaar te brengen en een integraal plan te presenteren.
Per 1 januari 2014 is de DHW opnieuw gewijzigd. Een belangrijke wijziging is de verhoging van de
leeftijdsgrens van 16 naar 18 jaar. Een andere wijziging is dat gemeenten elke vier jaar een preventie- en
handhavingplan alcohol vaststellen. De gemeenteraad stelt uiterlijk zes maanden na inwerkingtreding (1
juli 2014) voor de eerste maal een preventie- en handhavingplan alcohol vast. Dit plan moet naast de
hoofdzaken uit het beleid met betrekking tot preventie van alcoholgebruik onder met name jongeren, ook
beschrijven op welke manier er invulling wordt gegeven aan de handhavingstaken die op grond van de
Drank- en Horecawet zijn verkregen. Het nieuwe artikel 43a van de DHW geeft aan wat er in dit preventieen handhavingplan moet worden opgenomen:
 Wat de doelstellingen zijn van het preventie- en handhavingbeleid alcohol;
 Welke acties worden ondernomen om alcoholgebruik, met name onder jongeren, te voorkomen;
 De wijze waarop het handhavingbeleid wordt uitgevoerd en welke handhavingacties in de door het plan
bestreken periode worden ondernomen;
 Welke resultaten in de door het plan bestreken periode minimaal behaald dienen te worden.
1.2
Doel notitie
In deze nota worden onze nieuwe bevoegdheden/taken in het kader van de gewijzigde DHW beschreven.
Daarnaast schetsen wij een beeld van wat al is afgesproken/wordt ondernomen met betrekking tot
preventie. Verder geven we aan welke acties we gaan nemen om alcoholgebruik door jongeren te
voorkomen. Tevens vermelden we op welke manier we toezicht en handhaving vorm willen geven.
1.3
Opbouw notitie
In hoofdstuk 2 is in beeld gebracht waar we staan op het gebied van regelgeving, handhaving en
preventie. Hoofdstuk 3 bevat een beschrijving van de doelstellingen ten aanzien van preventie en
Preventie- en Handhavingplan Alcohol gemeente Bergeijk
5 van 12
handhaving en welke indicatoren we daarvoor willen gebruiken. Ook wordt hier beschreven welke hotspots
er binnen onze gemeente zijn en waar we op willen inzetten in de vorm van toezicht/handhaving.
In hoofdstuk 4 beschrijven we welke activiteiten we ondernemen om de preventie en toezicht /handhaving
(verder) vorm te geven.
Hoofdstuk 2 :
Waar staan we nu
2.1
Inleiding
Dit hoofdstuk beschrijft de stand van zaken op dit moment. De gemeente Bergeijk heeft ter uitvoering van
de wijziging van de DHW per 1 januari 2013 al een aantal zaken geregeld. Ook zijn in het kader van
preventie al verscheidene maatregelen / activiteiten uitgevoerd c.q. in gang gezet. In dit hoofdstuk geven
we aan waar we op dit moment staan.
2.2
Wetswijziging DHW per 1 januari 2013
e
De gemeenteraad heeft in zijn vergadering van 19 december 2013 de 2 wijziging van de APV vastgesteld.
Daarin zijn regels opgenomen waaraan paracommerciële rechtspersonen (sportverenigingen, gildes en
gemeenschapshuizen etc.) die in eigen beheer horecafaciliteiten exploiteren zich te houden hebben bij de
verstrekking van alcoholhoudende drank. Dit om oneerlijke concurrentie te voorkomen.
Daarnaast zijn bepalingen opgenomen om de onverantwoorde verstrekking van alcohol aan in het
bijzonder jongeren tegen te gaan.
2.3
GGD jeugdmonitor 12 tot en met 18 jaar 2011
Het percentage jongeren in Zuidoost - Brabant dat bij de meting in 2011 de maand voorafgaand aan het
onderzoek alcohol had gedronken is ten opzichte van de meting in 2007 afgenomen van 49% naar 41%.
In Bergeijk is dit percentage ook afgenomen, van 54% in 2007 naar 46%.
De cijfers uit 2011 laten zien dat 25% van de drinkende jongeren in Bergeijk hun eerste glas dronk op de
leeftijd van 12 of 13 jaar. Alhoewel dit fors is gedaald, in 2007 was dat nog 40%, is dit nog steeds meer
dan in de regio (18%).
De mate van alcoholgebruik was in 2011 verontrustend; ongeveer de helft van de jeugdige
drinkers was een maand voorafgaand aan het onderzoek dronken geweest en drie kwart was is binge
drinker. Deze personen hadden de afgelopen weken voorafgaand aan het onderzoek bij minstens één
gelegenheid 5 glazen alcohol of meer gedronken.
2.4
Laat je niet flessen
Het in 2006 gestarte regionale project “Laat je niet Flessen” is in 2013 afgesloten. Het project had twee
hoofddoelstellingen:
1.Opschuiven startleeftijd qua alcoholgebruik richting 16 jaar.
Deze doelstelling is gehaald. De startleeftijd waarop jongeren hun eerste glas alcohol drinken is sinds de
start van het project flink gestegen en ligt gemiddeld rond de leeftijdsgrens van 16 jaar. Ook het aantal 16minners dat regelmatig drinkt is in de tijd gehalveerd.
2.Afname dronkenschap in het gehele publieke domein.
Deze doelstelling is niet bereikt. Zowel 16-minners als dronken jongeren kunnen nog steeds heel
gemakkelijk alcohol kopen. Als ze eenmaal alcohol drinken, dan drinken ze behoorlijk veel. De integrale
aanpak leidt op dit punt langzaam maar zeker tot verbetering.
De projectleiding van het project ' Laat je niet flessen!' is per 1 januari 2014 overgedragen aan GGD
Brabant - Zuidoost.
2.5
Uit met ouders
Om ouders te informeren over wat alcohol en andere genotmiddelen doen met jongeren, hoe jongeren hier
mee omgaan en hoe de huidige uitgaanswereld van jongeren er uit ziet hebben we de afgelopen jaren in
samenwerking met Jeugdpunt, Novadic-Kentron, politie en enkele plaatselijke horecaondernemers
speciale informatieavonden gehouden. Tijdens een ‘kroegentocht’ krijgen de ouders uitleg over alcohol,
drugs, geweld en de werkwijze in de horeca.
Preventie- en Handhavingplan Alcohol gemeente Bergeijk
6 van 12
2.6
Instructie Verantwoord Alcohol schenken
De DHW vereist dat een barvrijwilliger, werkzaam in een horecagelegenheid van een paracommerciële
rechtspersoon, de instructie verantwoord alcohol schenken (IVA) heeft gevolgd. In de afgelopen jaren
hebben wij aan paracommerciële rechtspersonen de instructie verantwoord alcohol schenken gratis
aangeboden. In totaal hebben zo’n 100 barvrijwilligers de instructie met goed gevolg afgelegd. Zij zijn
daarmee op de hoogte van de spelregels omtrent verantwoord alcohol schenken.
2.7
Blaastesten onder jongeren
Eens in de twee jaar wordt bij de uitgaande jeugd op ’t Hof op vrijwillige basis een blaastest afgenomen om
te bezien of en zo ja in welke mate zij al hebben ingedronken voor ze op stap gaan. De ouders van
jongeren die een behoorlijk promillage blazen krijgen een brief van de burgemeester. Deze spreekt daarin
zijn bezorgdheid uit over het geconstateerde alcoholgebruik en maakt ouders / verzorgers attent op de
bestaande manieren om met in hun kind in gesprek te gaan over het drinken van alcohol.
2.8
Evenementen
Organisatoren van evenementen die (met name) door jongeren worden bezocht moeten maatregelen
nemen om te voorkomen dat alcohol geschonken wordt aan jongeren onder de 18 jaar. Te denken valt
daarbij het gebruik van polsbandjes, barpersoneel moet ouder zijn dan 18 jaar, frisdrank moet voldoende
aanwezig zijn. De organisatoren van het evenement ontvangen een folder over verantwoord schenken.
2.9
Voorlichting aan ouders via sportverenigingen
In 2014 zijn vaders van jeugdigen in de leeftijd van 10-14 jaar tijdens een voorlichtingsbijeenkomst
geïnformeerd over de effecten van alcohol en zijn aan hen handvatten geboden als opvoeder. Vanuit een
opvoedkundig en preventief oogpunt is deze leeftijdgroep (10-14 jaar) nog goed ontvankelijk voor regels
en het maken van afspraken over alcohol. Vanaf 2014 worden ouders via voorlichtingsavonden van
verschillende sportverenigingen nadrukkelijk betrokken bij de alcoholboodschap “geen alcohol onder de 18
jaar”. De initiatiefnemers van de avonden zijn de gemeente en de sportverenigingen. Een arts van de
alcoholpoli van het Catharina ziekenhuis zal op deze avond spreken.
2.10
Alcoholvoorlichting voor jongeren op het Rythovius College.
Jaarlijks wordt in de Week van de Opvoeding voorlichting gegeven aan jongeren over wat alcohol doet met
je lichaam en geest. Er wordt jaarlijks bekeken welke klassen hiervoor in aanmerking komen. Dit gebeurt in
overleg met het Rythovius College.
2.11 Alcoholverbod in openbare ruimte in het uitgaansgebied
Wij hebben op grond van artikel 2.48 van de APV een gebied aangewezen in het centrum van de kern
Bergeijk waarbinnen het verboden is met alcohol over straat te lopen. Dit verbod geldt voor iedereen. Voor
jongeren onder de 18 jaar is het op basis van de per 1 januari 2014 gewijzigde DHW verboden om alcohol
houdende drank bij zich te hebben op voor publiek toegankelijke plaatsen in hele gemeente.
2.12 Verbod alcohol te gebruiken in de optochten met carnaval
Zowel in de evenementenvergunning als in de daarbij behorende algemene voorwaarden is opgenomen
dat er geen alcohol mag worden gebruikt in optochten.
2.13 Jeugdgroepen
Blij een inventarisatie van jeugdgroepen in september 2012 waren er in onze gemeente 3 hinderlijke
jeugdgroepen waarvan de leden ook alcohol dronken. Bij een meting in april 2013 was dit nog slechts 1
hinderlijke groep. Bij de laatste meting in september 2013 zijn geen problematische jeugdgroepen meer
gerapporteerd in de gemeente.
2.14 Horecastappenplan
Een aanpak van horecabedrijven die zich niet aan de regels houden is van belang voor de openbare orde
c.q. voor een goed woon- en leefklimaat en de ontwikkelingsmogelijkheden van de bonafide horecainrichtingen. In het horecastappenplan hebben wij ons het handhavingsbeleid uiteengezet ten aanzien van
de meest voorkomende overtredingen uit de DHW.
Preventie- en Handhavingplan Alcohol gemeente Bergeijk
7 van 12
2.15 Handhaving door Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit
Tot 1 januari 2013 heeft de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) het toezicht en handhaving
van de DHW uitgevoerd. Uit een overzicht van de NVWA over de periode 2009 tot en met 2012 blijkt, dat
binnen de gemeente in totaal 46 controles hebben plaatsgevonden. Er zijn geen boetes / waarschuwingen
uitgedeeld ten aanzien van leeftijdgrenzen. Er is 1x een boeterapport opgemaakt en 1x een schriftelijke
waarschuwing uitgereikt voor het uitoefenen van het horecabedrijf zonder de daarvoor vereiste vergunning
(artikel 3 DHW).
2.16 Leerstraf alcohol
Door de politie zijn jongeren de afgelopen jaren verwezen naar de door de Stichting HALT in
samenwerking met verslavingzorg Novadic - Kentron ontwikkelde Leerstraf Alcohol. De Leerstraf Alcohol
wordt opgelegd indien een jongere een strafbaar feit pleegt onder invloed van alcohol. In 2010 werd de
Leerstraf Alcohol 2 keer opgelegd; in 2011: 0; in 2012: 1; 2013:4. Het betrekken van de ouders maakt
onderdeel uit van deze leerstraf.
2.17 Polikliniek Jeugd en Alcohol
Zuidoost - Brabant heeft een polikliniek jeugd en alcohol. Deze is gevestigd in het Catharina Ziekenhuis in
Eindhoven. Dit houdt in dat jongeren tot 18 jaar, die met een alcoholintoxicatie in het ziekenhuis terecht
komen, worden doorverwezen naar het natraject van de polikliniek Jeugd en Alcohol in het Catharina
Ziekenhuis. In 2011 zijn in totaal 75 jongeren opgenomen op de polikliniek waarvan 4 uit de gemeente
Bergeijk. In 2012 en 2013 zijn geen jongeren uit de gemeente Bergeijk naar de alcoholpoli verwezen.
Hoofdstuk 3
Preventie en handhaving: waar willen we naar toe
3.1
Inleiding
Zoals eerder al aangegeven zijn we verplicht om uiterlijk 1 juli 2014 een preventie en handhavingplan op te
stellen. In dat plan moet aan de orde komen wat de doelstellingen zijn van het preventie- en
handhavingsbeleid alcohol en welke resultaten minimaal behaald moeten worden, welke acties worden
ondernomen om alcoholgebruik, met name onder jongeren, te voorkomen, de wijze waarop het
handhavingsbeleid wordt uitgevoerd en welke handhavingacties in de door het plan bestreken periode
worden ondernomen. Deze onderwerpen zijn opgenomen in dit hoofdstuk.
3.2
Preventie
Het primaire doel van de gewijzigde DHW is het verminderen van alcoholgebruik onder jongeren en
alcohol gerelateerde verstoringen van de openbare orde aanpakken. Een ander doel is het bijdragen aan
het verminderen van de administratieve lasten.
De aanpak van alcoholmatiging is een continu proces, we willen draagvlak zoeken en creëren in onze
samenleving voor dit thema. Wij hebben als missie dat jongeren onder de achttien jaar geen alcohol
drinken en jongeren van achttien tot drieëntwintig jaar matigen in het alcoholgebruik.
Het is van belang om onze jeugd, maar ook de ouders en (para)commerciële instellingen goed te
informeren over de wetswijziging, de doelstellingen van de wetswijziging maar ook de consequenties bij
overtreding hiervan.
We willen beter zicht krijgen op de verkoop van alcohol aan jongeren onder de 18 jaar. Hierdoor kunnen
we zorgvuldiger omgaan met de beschikbare middelen, we zullen geen uitgebreide handhavingacties
starten maar zetten onze handhavingcapaciteit gericht in op vooraf bepaalde hotpots. Deze hotspots
passen we indien nodig aan.
Onze doelstellingen voor de komende jaren, zoals vastgesteld in de nota Lokaal Gezondheidsbeleid 20132016 zijn:
Preventie- en Handhavingplan Alcohol gemeente Bergeijk
8 van 12
1. Ouders zijn zich bewust van hun invloed en rol als ouders.
De indicator om te zien of we dit hebben bereikt is:
- Opkomst bij workshops en voorlichtingen over alcoholgebruik, minimaal 20 ouders.
2. Ouders zijn zich bewust van de schade die overmatig alcoholgebruik aanricht.
De indicator om te zien of we dit hebben bereikt is:
- Opkomst laatste bijeenkomst Alcohol Tabak en Drugs lessen in groep 8, 90% van de ouders is
aanwezig.
3. Het comazuipen is in 2016 met 50% afgenomen (ten opzichte van 2012).
4. Startleeftijd bij alcoholgebruik is in 2016 verhoogd (ten opzichte van 2012)
De indicatoren om te zien of we dit hebben bereikt zijn:
- Afname van 5 % van alcoholgebruik < 12 jaar
- Afname van 8 % van alcoholgebruik 12-13 jaar
- Afname van 5 % van alcoholgebruik 14- 16 jaar
Uiterlijk in 2015 zal door middel van de jeugdmonitor een 0-meting worden gehouden voor het
alcoholgebruik bij jongeren van 17 jaar.
5. Horecagelegenheden, sportkantines en supermarkten verstrekken geen alcohol aan jongeren onder
de leeftijd van 18 jaar.
De indicatoren om te zien of we dit hebben bereikt zijn:
- Aantal boetes omtrent verstrekken van alcohol aan jongeren onder de 18 jaar neemt af met 50 %;
- Supermarkten, horecagelegenheden en sportkantines verstrekken geen alcohol aan jongeren
onder de 18 jaar, in 85% van de gevallen voldoet men hieraan.
3.3
Handhaving
Met de wijziging van de DHW, is toezicht en handhaving op de naleving van de DHW verschoven van de
NVWA naar de gemeente. Doelen van de gewijzigde DHW zijn het verminderen van alcoholgebruik onder
jongeren en het voorkomen van alcohol gerelateerde verstoringen van de openbare orde.
Hieronder is aangegeven de wijze waarop het handhavingsbeleid wordt uitgevoerd en welke
handhavingacties in de door het plan bestreken periode worden ondernomen. Gelet op de doelstellingen
van het handhavingsbeleid, komt het speerpunt te liggen bij de leeftijdgrenzen - controle. De controles
richten zowel op de verstrekker als op de jongere.
Leeftijdsgrenzencontrole: de leeftijdsgrenzencontrole wordt uitgevoerd bij zogenaamde ‘hotspots’. Dit zijn
locaties waar veel jongeren komen en alcohol proberen te kopen. De leeftijdsgrenzencontrole richt zich op
de naleving van de geldende leeftijdsgrenzen, zowel door de verstrekker als de jongere.
Bepalen hotspots door risico - analyse
Het is van belang te bepalen wat de ‘hotspots’ binnen de gemeente zijn. Dit zijn locaties waar veel
jongeren komen en alcohol proberen te kopen. Voorbeelden van hotspot locaties zijn: jongerencafés,
muziekevenementen, sporttoernooien en -evenementen, schoolfeesten, supermarkten.
Voor het bepalen van de hotspots is een risico -analyse uitgevoerd. Van de locaties waar alcohol verkocht
wordt, is allereerst een inschatting gemaakt hoe groot de kans is dat een jongere onder de 18 jaar alcohol
kan kopen. Die kans is beoordeeld van:
 zeer klein (1)
 klein (2)
 gemiddeld (3)
 hoog (4)
 zeer hoog (5).
Vervolgens is gekeken naar de negatieve effecten die het schenken van alcohol aan jongeren heeft:
 Aantasting leefbaarheid/hinder (1)
Preventie- en Handhavingplan Alcohol gemeente Bergeijk
9 van 12
 Verstoring openbare orde (1)
 Gezondheidsrisico’s door toename alcoholgebruik (1)
De eventueel aanwezige negatieve effecten worden bij elkaar opgeteld, met een score van maximaal 3.
Tot slot is de score van de kans dat jongeren alcohol kunnen kopen (K) en score van de negatieve
effecten die mogelijk kunnen ontstaan (NE) met elkaar vermenigvuldigd. Hierdoor ontstaat een risicoscore
(R).
Dit heeft geleid tot het volgende overzicht van locaties/type inrichtingen waar alcohol wordt verkocht met
de daarbij behorende score van de risico - analyse:
Soorten horeca
Alcohol schenken
Negatieve
Effecten Risico
Kans
Commerciële vergunning
Discotheek / jongeren café
Café/restaurant
Restaurant
5
4
2
3
2
1
15
8
2
Paracommerciële vergunning
Sportkantine
Dorpshuis
Jeugdcentrum
5
2
4
2
1
2
10
2
8
Ontheffing artikel 35 DHW
evenement
5
3
15
Alcoholverkoop voor gebruik elders
Commerciële vergunning
Slijterij
2
1
2
Zonder vergunning
Snackbar
Supermarkt
3
4
1
2
3
8
Van bovengenoemde soorten horeca scoren het hoogst de discotheek/jongerencafé, de sportkantine en
het evenement.
3.4
Controles
Door de Voedsel- en Warenautoriteit zijn in 2013 geen controles gehouden. In de jaren 2009 tot en met
2012 zijn door hen in totaal 25 handhavingacties gehouden onder de horeca, slijterijen, sportkantines en
supermarkten.
In de begroting is een bedrag opgenomen van € 2.500,-- voor het houden van controles. Wij stellen voor
om, indien bij ons signalen binnen komen (via de politie, Koninklijke Horeca afdeling Bergeijk, ouders enz.)
dat de regels in een bepaalde lokaliteit niet worden nageleefd, een controle van die lokaliteit uit te voeren.
Daarnaast stellen we voor om bij elke categorie van de hoogst scorende locaties twee controles in te
plannen. De controles zijn gericht op naleving van artikel 20 DHW (bedrijfsmatig of anders dan om niet
verstrekken van alcoholhoudende drank aan personen < 18 jaar) en op de naleving van artikel 45 DHW
(het is voor een persoon beneden de 18 jaar verboden om op een voor het publiek toegankelijke plaats
alcoholhoudende drank aanwezig te hebben of voor consumptie gereed te hebben).
Preventie- en Handhavingplan Alcohol gemeente Bergeijk
10 van 12
Bij een geconstateerde overtreding van artikel 45 DHW krijgen 16-17 jarige overtreders een geldboete van
€ 90,00 en jongeren < 16 jaar krijgen een geldboete van € 45,00.
Een ondernemer die artikel 20 DHW overtreedt krijgt, overeenkomstig het horecastappenplan, een
schriftelijke waarschuwing waarin het voornemen tot het opleggen van een last onder dwangsom is
opgenomen wanneer de overtreding nogmaals wordt begaan.
Bij een geconstateerde overtreding van artikel 20 DHW en / of artikel 45 DHW zal een hercontrole
plaatsvinden.
Voorts zullen we op het moment dat we signalen ontvangen dat paracommerciële rechtspersonen de
bepalingen van artikel 2.34b van de APV niet naleven bij hen controles inplannen.
Hoofdstuk 4
Preventie en handhaving: hoe gaan we dat bereiken?
4.1
Inleiding
Met de nieuwe wetswijziging moeten gemeenten een preventie en handhavingplan opstellen. Het is van
belang dat preventie en handhaving op elkaar aansluiten. In dit hoofdstuk is inzichtelijk gemaakt welke
acties we uitvoeren op deze twee gebieden. Uitgangspunt is dat we de reeds bestaande aanpak blijven
continueren en daar waar mogelijk uitbreiden.
In ons beleid leggen wij een sterk accent op preventie - activiteiten. Met een positieve benadering van de
omgeving van de jongere, zoals ouders en aanbieders, denken we onze handhavinginzet tot een minimum
te kunnen beperken.
4.2
Activiteiten preventie
Communicatie
1.Interventies met betrekking tot educatie, draagvlak en vroeg signalering voor jongeren, hun ouders
en verenigingen, worden gecommuniceerd door het Centrum voor Jeugd en Gezin, het gemeentelijk
huis aan huis blad, de gemeentelijke website, inzet van foldermateriaal en sociale media.
2.Communicatie campagne met behulp van folders, posters, deurstickers, tapruiters e.d. in de reguliere
horecabedrijven en in de bedrijfsruimten van paracommerciële rechtspersonen (zoals sportverengingen
en gemeenschapshuizen).
Gedragsbeïnvloedende activiteiten
1.Uitvoeren van Alcohol Tabak en Drugsvoorlichting (ATD) aan alle groepen acht van het
Basisonderwijs.
2.Uitvoeren interventie “Uit met ouders”.
3.Workshop ontwikkelen om ouders weerbaarder te maken en grenzen te kunnen stellen aan hun
kinderen. Dit in samenwerking met de GGD-ZOB.
4.Alle paracommerciële rechtspersonen hebben een bestuursreglement, huisregels en nadere
uitvoeringsafspraken vastgesteld waarin maatregelen zijn opgenomen om het schenken van alcohol
aan jongeren te voorkomen. Deze afspraken zijn / worden middels een convenant bevestigd.
5.De horecagelegenheden in het uitgaansgebied Hof hanteren uniforme huis- en gedragsregels die
er mede op gericht zijn het schenken aan jongeren onder de 18 jaar te voorkomen.
6.Wij bieden paracommerciële rechtspersonen nog eenmalig aan hun barvrijwilligers de Instructie
Verantwoord Alcohol schenken, op kosten van de gemeente te laten volgen.
4.3
Activiteiten handhaving
1.Het bestaande horecastappenplan zal worden vervangen door een nieuw alcohol- en horecasanctie
beleid. Hierin zal de aanpak van overtredingen door alcoholverstrekkers worden vastgelegd.
2.Controles houden op het moment dat signalen bij ons binnen komen dat de artikelen 20 en 45 DHW niet
worden nageleefd.
3. Ingeplande controles uitvoeren bij een zestal hotspots op de naleving van artikel 20 en 45 DHW.
4.Controles bij paracommerciële rechtspersonen houden als bij ons signalen binnen komen dat artikel
2.34b APV niet wordt nageleefd.
Preventie- en Handhavingplan Alcohol gemeente Bergeijk
11 van 12
4.4
Rol van de politie
De politie heeft geen expliciete taak bij de handhaving DHW, behalve bij misbruik of verstoring van de
openbare orde. De politie heeft voornamelijk een signalerende rol.
Tijdens reguliere controles/surveillances in de openbare ruimte en bij evenementen, houden zij een vinger
aan de pols door actief te kijken naar het schenken dan wel het in bezit hebben van drank door jongeren.
Wanneer geconstateerd wordt dat jongeren drank bij zich hebben, spreken zij de jongeren hierop aan en
/of maken zij proces verbaal op.
Als proces verbaal wordt opgemaakt stellen zij tevens de gemeente hiervan in kennis. Indien de jongere
een erg hoog alcoholpromillage heeft zal de burgemeester, afhankelijk van de leeftijd van de jongere, een
brief naar de ouders / verzorgers sturen. Daarin spreekt de burgemeester zijn bezorgdheid uit over het
geconstateerde alcoholgebruik en maakt ouders / verzorgers attent op de bestaande manieren om met in
hun kind in gesprek te gaan over het drinken van alcohol.
4.5
Rol van gemeentelijk opsporingsambtenaren
De gemeentelijk opsporingsambtenaren hebben een observerende en signalerende rol met name bij de
zogenaamde categorie 3 evenementen. Zij hebben geen verbaliserende bevoegdheden in het kader van
de Drank- en Horecawet omdat zij daarvoor niet zijn opgeleid.
Bijlage 1.











APV
BOA
College
DHV
DHW
GGD-ZOB
GOA
HUP
NVWA
VNG
Wmo
Begrippenlijst
Algemene Plaatselijke Verordening Bergeijk
Bijzonder Opsporingsambtenaar
College van burgemeester en wethouders
Drank- en Horecavergunning
Drank- en Horecawet
Gemeenschappelijke Gezondheid Dienst Zuid - Oost Brabant
Gemeentelijk Opsporingsambtenaar
Handhaving uitvoeringsprogramma
Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit
Vereniging Nederlandse Gemeenten
Wet maatschappelijke ondersteuning
Preventie- en Handhavingplan Alcohol gemeente Bergeijk
12 van 12