1/2 Optima Farma Beroepsvereniging Optima Farma werft leden! januari/februari 2014 jaargang 28 Gimmics – Het grote apothekersspel Roken beïnvloedt werking medicatie Vakblad voor apothekersassistenten, farmaceutisch consulenten en farmaceutisch managers Paroxetine-stop: ‘Opeens wilde ik echt dood…’ Optima Farma 2014 def.indd 1 29-01-14 15:28 03 januari/februari 2014 jaargang 28 Optima Farma Inhoud 04 Nieuws 06 Bestuursleden Optima Farma stellen zich voor 11 Nieuws over de KennisTest 16 Roken beïnvloedt werking medicatie 18 ‘Ik was verbaasd over de lage therapietrouw’ Bij dit nummer 20 Valdoxan: wees alert bij buikpijn Een beloftevol begin 22 Farma begint dit jaar met ledenwerving – een lsp: Met één druk op de knop alle gegevens bij elkaar Een nieuwe look voor Optima Farma. En Optima historisch moment. Want hoe meer leden, hoe 24‘Opeens wilde ik echt dood…’ meer slagkracht. In deze tijd kan de beroeps- 26 Waarom een kwaliteitsregister? zonder een representatieve vereniging die haar groep van apothekersassistenten niet meer belangen behartigt, de kwaliteit bewaakt en 08 zorgt dat het vak zich blijft ontwikkelen. Niet voor niks luidde de uitslag van de kerstpuzzel: ‘De apothekersassistent als zorgprofessional’. Olga Noz was de gelukkige hoofdprijswinnaar. Zij is daarom de assistent van de maand. Het overbekende goede voornemen voor het nieuwe jaar, stoppen met roken, vereist motivatie en volharding. Wist je dat stoppen met 12 KNMP-voorzitter en -directeur: één gezamenlijke stem roken de insulinebehoefte bij diabetici vermindert? Longarts Wanda de Kanter vertelt hoe dat komt. Tot slot: om de beroepsvereniging een vliegende start te bezorgen, doen we je een aanbod dat je niet kunt weigeren: bij een lidmaatschap voor twee jaar krijg je hét (net verschenen) handboek voor de apothekersassistent cadeau. Dus tenminste één goed voornemen voor 2014, lid worden, laat zich gemakkelijk realiseren. Kortom: dit jaar biedt volop beloften en kansen... Het grote apothekersspel: een sprong in het diepe Optima Farma 2014 def.indd 3 Mariël Croon Hoofdredacteur 29-01-14 15:28 04 nieuw optima farma nr 01/02 - n i e uw s Onvolledig EPD schaadt medicatiebewaking Apothekers missen essentiële bewakingssignalen door onvolledige elektronische patiënten ws dossiers (epd). Dat blijkt uit onderzoek onder zestig Nederlandse apotheken van Annemieke Floor uit Leiden. Bij negentig procent van de patiënten is het elektronisch patiëntendossier (epd) onvolledig, waardoor bewakingssignalen worden gemist. Dat blijkt uit onderzoek van Annemieke Floor, verbonden aan sir Institute for Pharmacy Practice and Policy. Vooral het gebruik van nsaid’s en contra-indicaties, zijn vaak niet bekend bij de apotheek. De aandoeningen die niet bekend zijn, maar wel een contra-indicatie kunnen vormen, zijn voornamelijk reflux, nierproblemen, astma/copd en hartfalen. >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> Onjuist gebruik bètablokkers rond operatie kost levens Het gebruik van bètablokkers rond de operatie om bij hartpatiënten de kans op hartinfarcten te verminderen, heeft wereldwijd waarschijnlijk duizenden levens gekost, zo blijkt uit een analyse door Britse onder zoekers in het wetenschappelijke tijdschrift bmj. Het gebruik van de bèta >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> blokkers werd ingevoerd nadat onderzoek van de Rotterdamse hoogleraar cardiologie Don Poldermans uitwees dat dat gunstig was. De richtlijn van de cardiologen werd B12– tekort door maagzuurremmers daarop aangepast. Poldermans blijkt echter Patiënten die langer dan twee jaar een maagzuurremmer (protonpomp- pleegd. Wanneer zijn onderzoeken buiten wetenschappelijke fraude te hebben ge remmer of H2-antagonist) gebruiken, hebben een verhoogde kans op beschouwing werden gelaten, bleken vitamine B12-tekort. Dat blijkt uit een groot Amerikaans onderzoek dat de bètablokkers juist de kans op sterfte, werd gepubliceerd in het Amerikaanse wetenschappelijke tijdschrift door een beroerte of een te lage bloed nieu ws jama. Vitamine B12-tekort kan leiden tot bloedarmoede, maar ook tot druk, te verhogen. Deze zomer wordt de geheugenproblemen en hersenschade. Vrouwen en jongere patiënten richtlijn van de cardiologen aangepast. In leken gevoeliger voor deze bijwerking van de zuurremmers dan mannen en de tussentijd zullen de cardiologen voor ouderen. En hoe hoger de dosering, des te groter de kans op een B12-tekort. de operatie niet meer zomaar bètablokkers toedienen. Optima Farma 2014 def.indd 4 29-01-14 15:28 05 ws nieu w januari/februari 2014 jaargang 28 E-learning inhaleren Met de gratis online training ‘Communiceren over inhaleren’ kunnen zorgverleners leren hoe zij motiverende gesprekstechnieken kunnen inzetten bij astma- en copd-patiënten. Naast de communicatie met de patiënt behandelt de training ook de inhalatietechniek. GlaxoSmithKline en AstraZeneca ont- wikkelden de training in samenwerking met de Stichting Inhalatie Medicatie Instructie School. De training is bestemd voor apothekersassistenten, praktijkondersteuners en -verpleeg- kundigen, maar ook apothekers en Minder medicijnen bij reflux baby’s huisartsen worden uitgenodigd de e-learning te bekijken: www.communicerenoverinhaleren.nl Artsen moeten terughoudend zijn met het voorschrijven van medicatie bij reflux klachten bij zuigelingen. Het is onvoldoende bewezen of medicijnen zoals maagzuurremmers effect hebben, en ze kunnen voor praktische problemen zorgen. Dat schrijft kinderarts Erim van Os in mfm, het tijdschrift voor praktijkgerichte farmacotherapie. Het gebruik van maagzuurremmers bij baby’s zou de afgelopen tien jaar sterk zijn toegenomen. De kinderarts vindt dat er meer voorlichting aan ouders gegeven moet worden. Het opgeven van wat voeding is normaal, en komt meer voor in de zittende houding en bij overvoeding. Om spugen te voorkomen kan de voeding (ook moedermelk) verdikt worden met johannesbroodpitmeel. Meestal zijn de klachten onschuldig en na anderhalf jaar weer verdwenen. Alleen wanneer de voedingsadviezen niet werken, en de baby door het spugen niet goed groeit, kan de huisarts op proef medicatie geven. >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> Google ontwerpt ‘smart lens’ voor diabetici Google test een contactlens die suikerwaarden in traanvocht kan meten bij diabetici. Dat schrijft het bedrijf op zijn eigen blog. De lens bevat een sensor die elke seconde de glucosespiegel meet. De drager zou met miniatuur ledlampjes gewaarschuwd moeten worden wanneer de glucosewaarden te hoog worden. Dit moet diabetespatiënten helpen om hun ziekte goed te managen. Het is nog niet zover dat de lens al op de markt kan komen, zegt Google. Het internetbedrijf zoekt partners om de smart lens verder te ontwikkelen. Optima Farma 2014 def.indd 5 29-01-14 15:28 06 optima farma nr 01/02 - n i e uw b e s t uur Zelfstandig werkende zorgprofessionals die hun nascholing in eigen hand nemen. Zo zien de vier nieuwe leden van het bestuur van Optima Farma de apothekersassistenten, farmaceutisch consulenten en farmaceutisch managers van de toekomst. door: Linda de Graaf Bestuursleden Optima Farma stellen zich voor Optima Farma is dé beroepsvereniging voor voorzitterschap. “Als voorzitter kan ik mijn Trudy de ruim 15.000 apothekersassistenten, far- kennis en expertise breder inzetten.” Zij werkt al ruim dertig maceutisch consulenten en farmaceutisch vindt dat apotheekmedewerkers “verant jaar in apotheek de managers. Het bestuur bestaat uit vijf woordelijkheid moeten nemen voor hun Sluis in Driebergen- apothekersassistenten, farmaceutisch con- ontwikkeling en hun werkplek”. Met name Rijsenburg, eerst als sulenten of farmaceutisch managers, die farmaceutisch managers en consulenten apothekersassistent en ook in de praktijk werken. Eén bestuurs- daagt Van Engelen uit om zich te profileren: sinds vier jaar als far lid wordt nog gezocht, de andere vier “Zij kunnen een groot deel van de taken maceutisch consulent. “Ik wilde voorlichting bestuursleden stellen zich hier voor. van apothekers overnemen, maar krijgen geven in tehuizen en aan de thuiszorg. De van Geffen of nemen daarvoor minimale ruimte. opleiding tot farmaceutisch consulent was ‘Neem verantwoordelijkheid Apotheekmedewerkers krijgen een grotere precies wat ik zocht”, vertelt Van Geffen. voor je eigen ontwikkeling’ rol bij de advisering rond zelfzorg, denkt “En ik vind dat er iets moet gebeuren in de José van Engelen, voorzitter. de voorzitter. Nu er minder vergoed wordt, farmacie. De werkdruk is groot en de zorg Portefeuille: externe relaties, zoals an- gaan meer mensen zelfzorgartikelen ge verzekeraar heeft het voor het zeggen. Een dere beroepsorganisaties, zorgverze- bruiken. Goede adviezen geven is bij bestuursfunctie bij Optima Farma is daarom keraars en patiëntenverenigingen. uitstek een taak voor de gediplomeerde echt iets voor mij.” Van Geffen is voorzitter José van Engelen is apotheekmedewerker. Die moet dan wel van het kwaliteitsregister voor apothekers farmaceutisch consu weten wat de aandoening inhoudt en assistenten, het kaof. “Het is niet meer van lent en werkt als zorg- welke middelen beschikbaar zijn.” deze tijd om geen nascholing te volgen. consulent bij Alliance Vanaf oktober dit jaar kunnen farmaceutisch Healthcare, waar zij ‘Het is niet van deze tijd om consulenten zich ook inschrijven in een Boots- en Kring apo geen nascholing te volgen’ kwaliteitsregister, het KvFC. Farmaceutisch theken begeleidt bij Trudy van Geffen, vice-voorzitter. consulenten volgen nu vaak nascholingen de patiëntenzorg rond diabetes mellitus. Portefeuille: kaof, nvfz, contacten roc’s, voor apothekers, maar Optima Farma heeft “Na de gemeenteraad kwam Optima Farma beroepenveldcommissie farmaceutisch gezorgd dat deze ook voor farmaceutisch op mijn pad”, motiveert Van Engelen haar consulenten. consulenten beschikbaar komen.” Optima Farma 2014 def.indd 6 29-01-14 15:28 07 januari/februari 2014 jaargang 28 ‘Apothekersassistent is zelf standige zorgprofessional’ Marian Ottens, bestuurslid. Portefeuille: commissie opleidingen, roc’s. Marian Ottens, al dertig jaar apothekers assistent, is docent bij roc Deltion en werkt in Service-apotheek Holtenbroek in Zwolle. Een van haar doelen in het bestuur van Optima Farma is dat de apothekersassistent, farmaceutisch manager en farmaceutisch consulent ge zien worden als zorgprofessional en als belangrijke schakel in de eerste lijn. “In het verleden was de apothekersassistent ‘het hulpje van’, nu kan zij, onder supervisie van Lid worden* Dit jaar start Optima Farma haar ledenwerfcampagne. Bij het Optima Farma lidmaatschap 2014 ontvang je onder andere het boek De apothekersassistent, twee e-learningcursussen en je krijgt korting op het jaarlijkse congres van Optima Farma. Hoe groter de achterban, hoe meer de beroepsvereniging gedaan krijgt. Voorzitter José van Engelen: “Wij gaan graag met onze achterban in gesprek. Met de informatie uit het veld gaan wij ook echt iets doen richting werkgevers, opleidingen, kwaliteitsregisters, de minister en Zorgverzekeraars Nederland. Ik hoop dan ook dat wij veel gediplomeerde apotheekmedewerkers als lid van Optima Farma mogen verwelkomen. Zo krijgen we een sterke stem om de belangen van apothekersassistenten, farmaceutisch consulenten en farmaceutisch managers te behartigen.” * zie voor meer voordeel verder in dit blad de apotheker, zelfstandig haar werk doen. Daarvoor is goede scholing en nascholing van belang”, vindt Ottens. “Daarom ben ik lid van de werkgroep voor de ontwikkeling van het kwalificatiedossier.” Leden moeten niet schromen om hun wensen en ideeën bij het bestuur van Optima Farma kenbaar te maken”, stelt Ottens. “Alleen als één front kunnen we de belangen van onze beroepsgroep goed behartigen.” ‘Het eerste symposium voor consulenten was een succes’ Sharda Jhanjhan, secretaris. Portefeuille: verenigingsaangelegenheden en ledenadministratie, bestuurslid kabiz en Alumni farmaceutisch consulenten. Sharda Jhanjhan werkte 22 jaar als apothekerassistent in de openbare apotheek, tot zij in studeerde als 2010 af farmaceutisch consu- farmaceutisch consulenten te betekenen. dels negen e-learnings ontwikkeld voor lent. Ze is nu bij de “Met de huidige economische malaise is farmaceutisch consulenten. Ook was zij Service Apotheek verant woordelijk voor er vaak geen geld voor een farmaceutisch betrokken bij de organisatie van het eerste de nascholing van apotheekmedewerkers. consulent en blijf je als assistent werken. Die alumnisymposium voor farmaceutisch con- Een bestuursfunctie bij Optima Farma was situatie veranderen zie ik als mijn taak.” sulenten. “Dat was met 130 bezoekers een haar kans om iets voor de 400 andere Bij Service Apotheek heeft Jhanjhan inmid- enorm succes.” Optima Farma 2014 def.indd 7 << 29-01-14 15:28 08 optima farma nr 01/02 - i nt e r vi e w De ontwikkelingen in de farmacie gaan razendsnel. Het is belangrijk dat apothekersassistenten krachtig kunnen parti ciperen in overleg hierover, vinden directeur en voorzitter van de KNMP, want de apothekersassistent is een belangrijke schakel in de eerstelijnszorg. door: Linda de Graaf Eén gezamenlijke stem In de openbare apotheek werken ruim melden, hoe beter Optima Farma zich als Dat daar behoefte aan is bleek afgelopen 16.000 apothekersassistenten, maar zij beroepsvereniging kan manifesteren. jaar tijdens het onderzoek van de verkenners hebben geen gezamenlijke stem. Dat is “Het moet duidelijk zijn dat Optima Farma van de extramurale zorg Rinnooy Kan en vreemd, vindt Léon Tinke, directeur van het geluid van de hele beroepsgroep laat Reibestein. Zij wilden weten hoe apothekers de apothekersvereniging knmp. Verpleeg horen”, zegt Léon Tinke. “Andere partijen, assistenten bepaalde zaken ervaren. Ze heb- kundigen, verzorgenden, apothekers en zoals zorgverzekeraars, overheid en be ben immers veel patiëntcontact en zijn de artsen hebben allemaal een eigen belangen- roeps verenigingen van andere zorgver eersten die de impact van maatregelen uit vereniging. Daarom gaat Optima Farma leners kunnen dan met Optima Farma ‘Den Haag’ merken. nu leden werven. Hoe meer apothekers afstemmen over de ontwikkeling van het assistenten, farmaceutisch consulenten en vak, de opleidingen en de positie van de farmaceutisch managers zich als lid aan apotheekmedewerkers.” Schakel Ook de knmp zelf is geïnteresseerd in de mening van apothekersassistenten. “Zij zijn voor een apotheek de belangrijkste schakel in de farmaceutische zorg”, zegt Léon Tinke. Actuele onderwerpen zijn het uitvoeren van medicatiebeoordelingen en het toepassen van laboratoriumwaarden bij de medicatie bewaking. “De farmaceutische zorg van apothekers ontwikkelen betekent de zorg met het hele apotheekteam ontwikkelen”, licht Léon Tinke toe. “De knmp wil graag weten hoe zij apothekersassistenten daarbij optimaal kan begeleiden.” Daarom heeft de knmp een samenwerkings overeenkomst gesloten met Optima Farma. Optima Farma 2014 def.indd 8 29-01-14 15:28 09 januari/februari 2014 jaargang 28 De doelstelling: Optima Farma wordt dé de enzymen die geneesmiddelen afbreken. beter kunnen besteden aan het verlenen beroepsvereniging die een aanzienlijke “Wil je als apothekersassistent daarbij een van zorg, dan is dat een krachtig geluid.” groep apothekersassistenten verenigt. ondersteunende rol vervullen, dan moet je “Ook voor de ontwikkeling van het vak is je die kennis nu al eigen maken. Dat is best Zorgprofessional het belangrijk dat apothekersassistenten ingewikkeld, maar het maakt het vak ook Een sterke beroepsvereniging geeft de goed zijn georganiseerd”, vult de voorzitter heel leuk”, zegt Tinke. apothekersassistent ook een duidelijkere van de knmp, Rik van der Meer, aan. De Ook bij deze beroepsinhoudelijke ontwik- identiteit. “Apothekersassistent is een be ontwikkelingen gaan op dit moment razend- kelingen kan Optima Farma een rol spelen. roep dat zich individueel ontwikkelt. Net snel. “Zowel over inhoudelijke ontwikke Een laatste reden voor een sterke beroeps- als de doktersassistent of de wijkverpleeg lingen als over wet- en regelgeving moet je vereniging is de toenemende regelgeving kundige is de apothekersassistent een zelf- je als apothekersassistent een mening vor- van de overheid en zorgverzekeraars. Tinke standige zorgprofessional”, vindt Rik van der men”, vindt de voorzitter. gelooft dat apothekersassistenten een Meer. “Apothekersassistenten moeten meer Een ontwikkeling die al op korte ter sterke en geloofwaardige rol kunnen vervul- laten zien wat zij de maatschappij te bieden mijn plaatsvindt is de verschuiving van de len om zichtbaar te maken hoeveel ergernis hebben, waarmee zij de farmacie en de zorg ouderenzorg naar de eerste lijn. “Steeds en irritatie nieuwe regels kunnen geven. in de eerste lijn kunnen verbeteren. Maar meer ouderen en minder ontwikkelde “Al die regelgeving kost zoveel tijd en ook aangeven: dit hindert daarbij.” Daar mensen zullen een beroep doen op de huis- energie. Als 16.000 apothekersassisten is Léon Tinke het mee eens. “Apothekers- arts, op de wijkverpleging, de poh-er, maar ten daarvan hinder ondervinden en via hun assistenten zijn, net als apothekers, best ook op de apothekersassistent”, vertelt Rik beroepsvereniging aangeven dat zij hun tijd wel braaf. Zij mogen meer voor zichzelf opkomen. Wij hebben in Nederland een Optima Farma laat geluid van beroepsgroep horen van der Meer. Bovendien moet meer werk worden gedaan voor minder geld. Bij de ontzettend goed systeem voor de verstrekking van geneesmiddelen en de medicatiebewaking. En daar spelen apothekersassistenten een heel belangrijke rol in.” << Bereiden: een unieke meerwaarde verschuiving van zorg voor ouderen naar Tussen apothekersassistenten zal over tien jaar veel meer variatie bestaan, denkt knmp- de eerste lijn moet het apotheekteam een voorzitter Rik van der Meer. “Sommige apothekersassistenten zullen zich specialiseren in bereidin duidelijke plek hebben, vindt Léon Tinke: gen, andere in de werkzaamheden aan de balie of bij het distributieproces.” Maar een groot aantal “Apothekersassistenten zullen bepaalde apotheken bereidt geen geneesmiddelen meer. Dat is een punt van zorg voor Rik van der Meer. vaardigheden moeten ontwikkelen, bij “Ik vind dat in de opleiding tot apothekersassistent veel te weinig aandacht aan bereiden wordt voor beeld communicatieve vaardigheden. besteed. Bereiden gaat niet alleen over het daadwerkelijk maken van een geneesmiddel. Het gaat Richting de patiënt, maar ook naar collega ook over de beoordeling van het recept: is de bereiding rationeel, past het bij de patiënt? Kennis zorgverleners.” van bereiden betekent niet per se dat je het geneesmiddel zelf kunt maken. De apothekersassistent Een ontwikkeling die de knmp op de moet zich ook afvragen: Dit is een beetje raar recept, hoe zou het beter kunnen?” De apotheker en langere termijn ziet plaatsvinden, is de de apothekersassistent zijn als enige gekwalificeerd om geneesmiddelen te bereiden. “Dat is een farmacogenetica: aangeboren variaties in cruciale meerwaarde, dus die moet je niet kwijtraken.” Optima Farma 2014 def.indd 9 29-01-14 15:29 - 11 d e k enn is T e s t januari/februari 2014 jaargang 28 Twee nieuwtjes over de KennisTest: deze is niet meer kosteloos beschikbaar door het aflopen van de bijdrage van SBA, en er zijn vanaf 2014 individuele abonnementen mogelijk. Met vijftig procent korting als betalend Optima Farma-lid. Nieuws over de KennisTest betalen € 140 per jaar. De apotheker De knmp kreeg voorheen een finan KennisTest-abonnement per openbare apotheek ciële bijdrage van sba om de KennisTest Werk je in een openbare apotheek nascholingen regelt), moet dit abon- kosteloos uit te leveren aan alle open- en willen meerdere collega’s gebruik nement afsluiten. Vervolgens kunnen bare apotheken. Per 1 januari 2014 liep maken van de KennisTest, dan is een alle apotheekmedewerkers het hele deze bijdrage af, waardoor de knmp dit abonnement per apotheek in veel ge- jaar gebruik maken van alle Kennis- niet meer kosteloos kan doen. Nu is vallen het voordeligst. Dit kost € 280 Testen. << het nog wel mogelijk per apotheek een per jaar. Openbare apotheken die zake- abonnement te nemen. Nieuw is de lijke contributie aan de knmp betalen, Niet kosteloos beschikbaar (of degene die binnen de apotheek de optie van een individueel abonnement voor apothekersassistenten. KennisTesten zijn korte digitale nascholingen voor apothekersassistenten, gemaakt door de knmp. Er zijn 27 KennisTesten over zelfzorg, medicatie Individueel bewaking of eerste of tweede uitgiften van de grote aandoeningen. Elke Wil je graag je vakkennis op peil houden, KennisTest begint met een animatiefilmpje met twee casussen over praktijk maar ben je niet werkzaam in een situaties en een kort stuk theorie. Na de animaties vul je de vragen in (10 basis openbare apotheek? Of is een Kennis vragen en 10 moeilijke vragen). Zo kun je checken of je voldoende kennis in Test-abonnement via je werkgever echt huis hebt om een goed advies te geven. Het gaat hierbij niet om losse weetjes, niet te regelen? Dan is het individuele maar om zaken die belangrijk zijn voor het geven van advies in de praktijk. KennisTest-abonnement iets voor jou. De KennisTesten zijn sana-geaccrediteerd, dus je kunt er nascholingspunten Ook om punten te behalen voor je mee behalen. Zie voor meer informatie www.knmp.nl/kennistest. kaof-registratie. Het individuele Kennis- Test-abonnement kost € 70 per jaar. Ben je betalend lid van Optima Farma, Meer informatie en aanmelden dan krijg je vijftig procent korting en Op www.knmp.nl/kennistest vind je meer informatie over de KennisTest, en het betaal je dus € 35 per jaar. bestelformulier voor een abonnement. De genoemde bedragen zijn exclusief btw. Optima Farma 2014 def.indd 11 29-01-14 15:29 12 optima farma nr 01/02 - re po rta g e Wat zeg je tegen een patiënt die medicatie vraagt voor een vrijpartij met zijn buitenechtelijke vriendin? En hoe werk je samen voor de optimale zorg? Dit komt aan bod in het grote apothekersspel Gimmics, waar studenten farmacie praktijk situaties nabootsen. Farmaceutisch consulent Christa de Vries heeft een belangrijke rol bij de organisatie en begeleiding. door: Marieke Veldema Het grote apothekersspel: een sprong in het diepe Buiten giert de januariwind, binnen is het tje tegen wormpjes voor haar zoontje en apotheek improviseren. Het apothekersspel voorjaar en staat de kalender op 7 april misschien ook wel voor haarzelf. draait al sinds 2004 in Groningen, en kreeg 2014. De deuren van de vijf proefapothe- navolging in Utrecht en in Brussel. ken in het gefingeerde stadje Pildorp zijn Communicatie Spil in de organisatie is farmaceutisch zojuist geopend. Dat wordt gevierd! Bij Studenten Farmacie aan de Rijksuniversiteit consulent Christa de Vries. Naast haar apotheek Van der Werf staat een welkomst- Groningen RUG ‘spelen’ in hun laatste jaar werkzaamheden voor de RUG werkt zij als drankje klaar en op de balie van apotheek de ‘game’ Gimmics (Groningen Institute apothekersassistent bij de apotheken West Heinen prijkt een schaaltje paaseitjes. De Model for Managing in Game) een groot in Wolvega en De Tjonger in Heerenveen. eerste proefdag is begonnen. Nog on- rollenspel waarbij situaties uit te praktijk “Gimmics is een mooie koppeling van wennig ontvangen de studenten farmacie worden nagebootst. In een nagebouwde theorie en praktijk”, legt De Vries uit. de eerste patiënten. Een diabeticus voelt apotheek leren ze spelenderwijs de theorie in “Door zelf verantwoordelijk te zijn, leren de zich niet lekker en vraagt waarom hij een praktijk te brengen. Ze oefenen in de rol van studenten samen te werken, te prioriteren wisselende bloedsuikerwaarde heeft. Even apothekersassistent, ontvangen simula tie en te communiceren. Ze wisselen de rollen later vraagt een ogenschijnlijk gegeneerde patiënten en professionals die aan de hand af en staan ook zelf als assistent aan de moeder al krabbend naar een middel- van verschillende casus een bezoek aan de balie. Zo ervaren ze welke basiskennis en onmisbare bijdrage hun collega’s hebben. Iedereen draagt op eigen niveau bij om de zorg optimaal te houden. De assistenten richten zich vooral op omgang met de patiënt, zelfzorgmedicatie en kunst- en hulpmiddelen. De apothekers richten zich op de organisatie en de meer ingewikkelde farmacotherapie. Om goed Optima Farma 2014 def.indd 12 29-01-14 15:29 13 januari/februari 2014 jaargang 28 te blijven draaien is communicatie het allerbelangrijkste. Daaraan wordt tijdens de studie te weinig aandacht besteed.” Bloedserieus De studenten starten in een klaslokaal met z’n vijven een nieuwe apotheek die ze vanuit het niets moeten opbouwen. Met elkaar bedenken en bepalen ze visie en missie en hoe ze die in de praktijk gaan brengen. Hoe moet de apotheek eruitzien? Op welke klanten of patiënten gaan ze zich richten? Studenten wisselen hun functie af; de ene dag zijn ze assistent, de andere dag apotheker. >> Een moeder vraagt al krabbend naar een middeltje tegen wormen Rianne Weersink, zesdejaars student ––––––––––– “Net stond er een diabetespatiënt bij de balie. Hij vroeg waarom zijn glucosewaarden de afgelopen week zoveel afweken van normaal. Navraag leerde dat hij sinds kort tramadol gebruikt. De combinatie met insuline veroorzaakt misselijkheid, waardoor de eetlust vermindert. Dé reden voor de wisselende bloedsuikerspiegel. De patiënt was gerustgesteld en dat zag je direct terug in de puntentelling. “Je denkt dat je het vak redelijk goed beheerst, maar zelf alles moeten oplossen levert toch stress op. Je wordt in het diepe gegooid.” Optima Farma 2014 def.indd 13 29-01-14 15:29 - 15 r e po rta ge januari/februari 2014 jaargang 28 Maarten Boon, Apotheker bij Mediq Apotheek Emmer-Compascuum ––––––––––– Boon over de game die hij drie jaar geleden speelde: “Ik wilde winnen! Daardoor richtte ik me vooral op zaken waar je veel punten mee kon halen. Uiteindelijk zijn we vierde geworden. “Ik had totaal geen affiniteit met een klant die ongegeneerd meedeelde dat hij ‘hem’ niet omhoog kon krijgen en daar graag medicatie voor wilde. Viagra voorschrijven heeft risico’s, maar soms zijn de pro’s belangrijker dan de contra’s. Een gezond seksleven kan een relatie redden. Maar de patiënt gaf aan dat hij langdurige seks wilde met zijn vriendin en niet met zijn eigen vrouw. Die casus liep niet goed af; ik eiste het medicijn terug.” >> Het rollenspel duurt in totaal vier weken. verschillende stages, maar daar mag je als krant De Omroeper. De opzet leent zich Elke dag staat voor één week. De studenten stagiair of beginnend apotheker veel dingen perfect om in te spelen op de actualiteit. doorleven zo een periode van vier maan niet. Denk bijvoorbeeld aan het voeren Toen in oktober schurft was uitgebroken in den waardoor ze te maken krijgen met van een functioneringsgesprek en een Groningen, hebben we dit direct ingebracht herhaalreceptuur, het inleveren van kwar sollicitatiegesprek. In de apothekersgame in de game die op dat moment draaide.” taal verslagen en soms zelfs met fusie kan dit wel.” besprekingen. Elke casus is anders, maar de Zo krijgen de studenten te maken met het Jeuk focus blijft dezelfde: hoe sta je de klant te werven van nieuwe assistenten. Ze moe Onaangekondigd komen patiënten het woord, volg je het juiste protocol en gaat ten zelf een advertentie samenstellen en apotheeklokaal binnenstappen. De ene de klant tevreden naar huis met een juist de gesprekken voeren. Die situatie dwingt student reageert onwennig, de ander als advies of recept? Elk aspect levert punten ze om goed na te denken over de rol van bijna volleerd. De meesten weten direct dat ofwel ‘patiënten’ op. Het doel is om zoveel de assistenten; aan welke eisen moet een de klant met jeuk van achteren wormpjes mogelijk punten te verzamelen. Heb je het assistent voldoen en wat wordt van de ofwel aarsmaden heeft en geven na lang spel niet goed gespeeld, dan heb je het vak nieuwe collega verwacht? In de praktijk zoeken en uitgebreid overleg wel het niet gehaald. Gimmics is dus bloedserieus krijgt niet iedere apotheker die kans om juiste advies en de juiste medicatie. Maar en de studenten zetten alles op alles om hun zich zo in collega’s te verdiepen.” sommigen maken het bont: de een vraagt eigen vooropgestelde doelen te behalen. Studenten moeten goed nadenken over waar de wormpjes zitten en of de klant De apotheek die uiteindelijk de meeste hun handelen, zegt De Vries. Als ze ver vooral jeuk in de nek heeft, de ander geeft punten ofwel patiënten heeft, is de winnaar. keerd bezig zijn, verliezen ze patiënten. overtuigd een veel te zware kuur tegen “Ze moeten zelf nagaan waarom, want spoelwormen. Er valt nog veel te leren. Schurft wij vertellen het niet. Wij bestaan niet. Christa de Vries: “De studenten doen Wel reageren wij als inspecteur of als boze natuurlijk ook praktijkkennis op tijdens de patiënt of we plaatsen een stuk in de lokale Optima Farma 2014 def.indd 15 << 29-01-14 15:29 16 optima farma nr 01/02 - i nt e r vi e w Roken geeft veel interacties met geneesmiddelen. Soms moet de dosering daarom verhoogd worden. Stoppen met roken kan daarentegen tot een verhoogde kans op bijwerkingen leiden. door: Marc de Leeuw Roken beïnvloedt werking medicatie “Rokers hebben meer insuline nodig dan tere vooruitzichten, de kanker keert sneller Dat roken de werking van geneesmiddelen niet-rokers. Andersom geldt: als diabetes terug en ze krijgen meer hartklachten.” vermindert, komt doordat roken de lever- patiënten stoppen met roken, moet de Stoppen met roken is volgens De Kanter enzymen stimuleert die geneesmiddelen insulinedosering meestal omlaag. Mensen van wezenlijk belang bij het voorkomen afbreken. Dat effect treedt vooral op bij kunnen zelfs hypo’s krijgen als dat niet ge- en behandelen van hart- en vaatziekten, mensen die meer dan twintig sigaretten beurt.” Aan het woord is Wanda de Kanter, copd en kanker. Maar de werkelijkheid is per dag roken. Zo vermindert het roken de longarts in het Antoni van Leeuwenhoek weerbarstig. Veel mensen kunnen of wil- werking van bètablokkers bij hoge bloed- Ziekenhuis in Amsterdam. Het is maar één len niet van hun rookverslaving afkomen. druk. De Kanter: “Ik ga altijd met patiënten van de talrijke voorbeelden van interacties In de praktijk zal dat dus leiden tot veel in gesprek”, zegt De Kanter, “om hen erop tussen roken en geneesmiddelen. interacties met geneesmiddelen, waarover te wijzen dat roken de werking van hun Een ander voorbeeld speelt op haar eigen het apotheekteam dan aan patiënten voor medicatie kan verminderen en ik probeer vakgebied. Rokende longkankerpatiënten lichting moet geven. hen te motiveren ermee te stoppen.” bleken veel minder last te hebben van acne, een bijwerking van het longkankermiddel erlotinib, dan niet-rokers. “Dat wijst erop dat het middel bij rokers minder effectief is”, zegt De Kanter. Longarts Wanda de Kanter voert anti-rooklobby De invloed van roken is groot, vertelt Samen met haar collega Pauline Dekker van het Rode Kruis Ziekenhuis in De Kanter: “Roken halveert de zwanger Beverwijk voert longarts Wanda de Kanter een kruistocht tegen het roken. schapskans. En veel aandoeningen zijn te Op de site www.tabaknee.nl melden zij welke vooraanstaande personen in voorkomen door te stoppen met roken. Nederland zich inlaten met de tabaksindustrie. Een voorbeeld is de minister Als niemand zou roken, dan zouden we van VWS, Edith Schippers (VVD). De Kanter en Dekker, die samen boeken zestig procent minder cholesterolremmers schreven over het afkicken van de rookverslaving, stellen dat voorlichting gebruikers. Denk ook aan longkanker, tegen roken niet helpt zolang de tabaksindustrie de politiek beïnvloedt. De tachtig procent van ons werk als longartsen Kanter: “Mensen hebben geen keuzevrijheid, zoals de VVD zegt. Je begint te wordt veroorzaakt door roken. Vervolgens roken om erbij te horen, als puber. Binnen een paar weken treedt verslaving kan roken de werking van chemotherapie op. De tabaksindustrie richt zich volledig op de jeugd. Bovendien vergroot en radiotherapie verminderen. Patiënten de industrie bewust het verslavende effect van nicotine door ammoniak aan met kanker die blijven roken, hebben slech- de sigaretten toe te voegen.” Optima Farma 2014 def.indd 16 29-01-14 15:29 17 2014 jaargang 28 dol. Roken beïnvloedt de werking van deze twee middelen niet of nauwelijks. >Benzodiazepinen Mogelijk hebben rokers een hogere dosis benzodiazepinen nodig dan nietrokers om hetzelfde rustgevende effect te bereiken. Waarschijnlijk komt dit doordat roken het sympathische zenuwstelsel stimuleert, waardoor het lichaam actiever wordt. > De combinatiepil De combinatiepil (gecombineerde hormonale anticonceptiva) mag niet worden gebruikt door vrouwen van 35 jaar en ouder die meer dan vijftien siga retten per dag roken. Roken verhoogt het risico op hart- en vaatziekten en de pil het risico op trombose; een optelsom van risicofactoren. Deze groep vrouwen kan overstappen naar bijvoorbeeld de mini-pil (Cerazette®), het hormoon spiraal (Mirena ) of het koperspiraal. ® >Insuline “Roken verergert de insulineresistentie”, zegt Wanda de Kanter. “Stoppen met roken kan soms leiden tot een halvering van de insulinedosering. Mensen lopen bij stoppen zelfs kans op hypo’s als de insulinedosering niet wordt aangepast.” Interacties met schizofrenie. Het advies is daarom >Inhalatiecorticosteroïden Roken kan leiden tot veel interacties met om rokers (meer dan zeven sigaretten Inhalatiecorticosteroïden (ics) werken medicijnen. Een aantal voorbeelden: per dag) een anderhalf keer zo hoge bij rokers minder goed doordat ze zich >Antidepressiva dosering van clozapine en olanzapine hechten aan rookdeeltjes. De longfunctie De bloedspiegel van de antidepressiva voor te schrijven als niet rokers. Dat verbetert daardoor bij niet-rokers meer amitriptyline, clomipramine en imipra- geldt niet voor het antipsychoticum dan bij rokers die drie maanden inhalatie- mine kan bij rokers verlaagd zijn, zo blijkt quetiapine, en ook niet voor haloperi- corticosteroïden hebben gebruikt. << uit verschillende onderzoeken. Mogelijk zijn er daardoor hogere doseringen van deze antidepressiva nodig. Dat geldt ook voor het antidepressivum fluvoxamine. >Antipsychotica Roken verlaagt ook de bloedspiegel van antipsychotica, middelen die bij Tachtig procent van ons werk als longartsen wordt veroorzaakt door roken voorbeeld worden gebruikt bij mensen Optima Farma 2014 def.indd 17 29-01-14 15:29 18 optima farma nr 01/02 - De a po t h ek e r s a s s i s t e n t ‘Ik was verbaasd over de lage therapietrouw’ door: Mariël Croon ‘Mensen zijn overrompeld als ze voor de rest van hun leven medicatie moeten gebruiken’ Optima Farma 2014 def.indd 18 29-01-14 15:29 19 januari/februari 2014 jaargang 28 Olga Noz werkt al 25 jaar bij apotheek Waterwijk in Almere. Ze won de hoofdprijs van de kerstpuzzel van Optima Farma: een zilveren armband. ‘Echt een opsteker.’ Reisspecialist, dat was Olga Noz tot voor Optima Farma 2014 def.indd 19 leven, zijn ze daar niet blij mee. Ze zijn vaak kort in apotheek Waterwijk in Almere, overrompeld. ‘Ik merk er niks van, waar- waarin ze dit jaar een kwart eeuw werkt. om moet ik dat dan gebruiken’, vragen ze Ze volgde nascholingen van Travel Alert zich af. Goede voorlichting, vooral bij zo’n en adviseerde mensen die op reis gingen, eerste uitgifte, is dan essentieel. Ik merk dat voor werk of vakantie, over de medicatie ik mensen dan kan overtuigen van het be- die ze mee moesten nemen en de beno- lang van de medicatie. digde vaccinaties. Over malariaprofylaxe en “Ik heb de cursus gevolgd over inhalatie- medicatie tegen diarree. Over antimuggen- techniek. Ik was verbaasd over de lage middelen: dat je eerst de zonnebrandcrème therapietrouw. Wij checken dat actief, moet smeren en daaroverheen de deet. En vragen hoe mensen hun medicatie gebruik- dat deet niet eens altijd nodig is; soms is het en, roepen bijvoorbeeld copd-patiënten op voldoende om een klamboe te gebruiken. voor een check om te kijken naar onder- en De reisservice, die de apotheek aanbood overgebruik.” samen met de huisarts en de dokters De grootste verandering in het vak? “Dat assistent van de Zorggroep waar Waterwijk mensen steeds mondiger en zelfstandiger deel van uitmaakt, is stilgelegd. Er was te worden”, zegt Noz. “En zelf hun genees weinig vraag naar. Door concurrentie van middelen aanvragen, waarbij wij bij de de ggd, maar ook door de crisis: mensen huisarts het recept regelen. Die onafhanke- reizen minder. lijkheid is nieuw.” Noz hoopt dat de service, als de econo- De zilveren armband die Noz heeft ge- mie weer aantrekt, weer wordt hervat. wonnen door de uitslag van de kerspuzzel Maar voorlopig zijn er wel weer andere op te sturen was “echt een opsteker”, dingen te doen. Zoals de net nieuwe track vertelt ze. “Ik maak nooit puzzels, maar and trace-service, waarmee patiënten hun deze nu eens wel. Die eerste prijs was een recept kunnen volgen en precies weten leuk bericht ter afsluiting van een ver wanneer ze het kunnen afhalen. “Het drietige tijd. Ik heb de afgelopen jaren leukst aan mijn vak is de voorlichting”, mijn moeder verzorgd, ze is in oktober zegt Noz. “Je kunt mensen vaak geruststel- overleden. De nasleep was een heel ge- len. Als ze voor het eerst medicatie krijgen doe. Nu is net haar appartement verkocht. voor hoge bloeddruk, voor de rest van hun En ik heb mijn prijs gewonnen.” << 29-01-14 15:29 20 optima farma nr 01/02 - W e r ki n g e n bij w e r ki n g e n Farmakundige petra van der horst is werkzaam bij het Nederlands Bijwerkingen Centrum Lareb en bespreekt in deze rubriek het Lareb Intensive Monitoring systeem. Deze maand gaat zij in op het gebruik van agomelatine (Valdoxan®) en het optreden van buikklachten. door: Petra van der Horst Valdoxan: wees alert bij buikpijn Waarvoor wordt agomelatine deels overeenkomen met de bijwerkingen (Valdoxan) gebruikt? zoals ze beschreven staan in de bijsluiter (zie Sinds 2009 is agomelatine (Valdoxan) in kader). De meldingen die Lareb binnen heeft Nederland geregistreerd voor de behan gekregen die psychisch van aard waren, deling van ernstige depressie bij volwas traden over het algemeen binnen één tot senen. Dit geneesmiddel heeft een nieuw twee weken op nadat met Valdoxan was werkingsmechanisme ten opzichte van al begonnen. Bij bijna 75% van de patiënten langer bestaande antidepressiva. Valdoxan werd gemeld dat de klachten herstelden is synthetisch overeenkomstig met het nadat er gestopt was met Valdoxan. hormoon melatonine, dat een rol speelt in het regelen van het circadiaan ritme. Wees waakzaam bij buikklachten! Een circadiaanritme is een biologisch ritme De fabrikant van Valdoxan heeft sinds februari waarvan de cyclus ongeveer één dag duurt. 2009 meerdere meldingen gekregen van Men spreekt ook wel van een 24-uurs ernstige gevallen van leverschade (waaronder ritme of slaap-waakritme. Bij patiënten leverfalen) en heeft dit met een brief onder met een depressie zijn verstoringen in de aandacht gebracht van zorgverleners. dit ritme waargenomen. Valdoxan zorgt Om leverschade te voorkomen is het be voor normalisatie van een verstoord langrijk dat de leverfunctie gecontroleerd circadiaanritme. wordt. Dit dient te gebeuren bij de start van de behandeling en na drie, zes, twaalf Bijwerkingen en 24 weken. Na een dosisverhoging dient Tot februari 2013 heeft Lareb via het dezelfde werkwijze gevolgd te worden. spontane rapportagesysteem ruim negentig Wees alert bij klachten die kunnen wijzen meldingen binnengekregen, welke groten op een mogelijke leverbeschadiging, zoals Optima Farma 2014 def.indd 20 29-01-14 15:29 21 januari/februari 2014 jaargang 28 Bijwerkingen van agomelatine (Valdoxan) zoals beschreven in de bijsluiter een weeïg pijnlijk drukgevoel en zwelling rechts in de bovenbuik of onbegrepen buik klachten. Overleg dan met de apotheker hoe je dient te handelen. Voorlichtingstip Het is dus belangrijk de ervaringen met dit geneesmiddel bij de gebruiker nauwlettend te volgen, niet alleen via spontane rapportage maar ook via het Lareb Intensive Monitoring systeem. Geef bij een eerste uitgifte van Valdoxan de lim-folder mee en nodig de patiënt uit om deel te nemen. De folder is kosteloos aan te vragen via [email protected] of door te bellen naar 073 646 97 00. << Optima Farma 2014 def.indd 21 Vaak voorkomend (1-10%) Soms voorkomend (0,1-1%) Zelden voorkomend (0,01-0,1%) Verder gemeld -hoofdpijn -tintelingen -(hypo)manie -leverbeschadiging -duizeligheid -eczeem -hallucinaties -suïcidale -slaperigheid -onrust -rode vlekken -slapeloosheid -wazig zien (uitslag) -migraine -agressie -leverontsteking -angst -nachtmerries -misselijkheid -abnormaal -diarree -obstipatie gedachten -suïcidaal gedrag (hepatitis) dromen -jeuk -pijn in de buik -transpiratie -rugpijn -moe 29-01-14 15:29 22 optima farma nr 01/02 - La n d e lijk Sch a k e lp un t Via het Landelijk Schakelpunt kunnen apotheken, huisartsen en medisch specialisten medische gegevens elektronisch delen. “Het is het meest veilige en toekomstbestendige systeem dat we in Nederland hebben.” door: Karin Hiralal lsp: Met één druk op de knop alle gegevens bij elkaar Sjoerd de Jong (projectleider bij Pharma apotheek in één keer voldoet aan alle wet- meent Heuft. “Natuurlijk, het is nu extra partners) en Richard Heuft (productma en regel geving rondom het uitwisselen werk om de toestemming van patiënten te nager bij CompuGroup Medical Nederland) van medische gegevens. De discussies over vragen. En omdat nog niet alle dossiers zijn ondersteunen apotheken bij het aansluiten het lsp spitsen zich vaak toe op privacy. aangemeld, is het opvragen van gegevens op het lsp. Ze blijven enthousiast, ondanks Mensen zijn bang dat iedereen zomaar hun niet altijd succesvol. Maar als dat eenmaal de vele discussies. Het merendeel van gegevens kan inzien. Maar juist bij het lsp geregeld is, begint het lsp te werken. Het de apotheken gebruikt nu nog ozis is de privacy van de patiënt goed geregeld. biedt dan een veel completer overzicht van gegevens te delen. Dit om medicatie Zo moet de patiënt zijn zorgverleners vooraf medicatiegegevens dan ozis. Dat komt om- systeem verdwijnt medio 2014 langzamer toestemming geven om de gegevens te dat het lsp op een andere manier gegevens hand en wordt vervangen door het delen. En de patiënt kan altijd nagaan wie verzamelt. Landelijk Schakelpunt lsp. Eind 2013 was zijn gegevens hebben opgevraagd.” Het zoekt met het burgerservicenummer ruim tachtig procent van alle apotheken naar alle apotheken waar een patiënt in Nederland al op het lsp aangesloten. Completer en actueel komt en haalt die gegevens automatisch “Apotheken gaan meer en meer het lsp “Ik ben ervan overtuigd dat apotheken op. Zo krijg je dus, zonder een extra han- gebruiken”, signaleert de Jong. “Een de voordelen van het lsp snel gaan inzien deling te verrichten, óók de gegevens van groot voordeel van het lsp is dat je als als ze het op grotere schaal gebruiken”, de dienstapotheek binnen. Het lsp levert je een samengesteld en actueel medi- Juist door gebruik van de uzi-pas bieden we de patiënt privacy Optima Farma 2014 def.indd 22 catie-overzicht. En met een druk op de knop voeg je die gegevens toe aan je eigen dossier van die patiënt. Voorwaarde blijft natuurlijk wel dat de patiënt de af zonderlijke apotheken toestemming geeft zijn gegevens te delen.” 29-01-14 15:29 23 januari/februari 2014 jaargang 28 Signaal bij nieuwe gegevens werken met zo’n pas kan ook best lastig Het lsp kent geen afhaalbericht van de zijn. Zeker bij apotheken die gegevens aan zijn op dit moment vooral (waarnemend) dienstapotheek. Heuft: “Dat voelt wellicht de balie opvragen. Maar juist door het ge- huisartsen en apotheken die het lsp ge- wat onwennig. Maar wanneer je gegevens bruik van de uzi-pas kunnen we de patiënt bruiken. Later dit jaar gaan ook de medisch opvraagt op het moment dat de patiënt bij de privacy bieden die gewenst is. Met de pas specialisten meer en meer gebruik maken de balie staat, heb je het afhaalbericht niet stelt het lsp de identiteit vast van degene die van het lsp. Zij kunnen dan, net als huis- nodig. De gegevens van de dienstapotheek gegevens opvraagt. Het is dus een elektro- artsenposten en apotheken, medicatie zitten er dan immers automatisch bij. Wan- nisch paspoort. Je hoort vaak dat mensen gegevens opvragen. En dan gaan we met neer je proactief de medicatieverstrekking bang zijn dat iedereen in hun gegevens kan elkaar grote stappen maken op het gebied aan risicogroepen wilt volgen, dan wil je kijken. Door de uzi-pas valt altijd na te gaan van medicatieveiligheid.” het natuurlijk meteen weten als de patiënt wie gegevens hebben opgevraagd en of dat eisen en conform huidige wetgeving. Het << Wist je dat… > er jaarlijks zo’n 16.000 zieken- huis opnames plaatsvinden om dat er geen actueel medicatieoverzicht beschikbaar is? Het lsp helpt dit aantal te verminderen. > de ervaring leert dat rond de negentig procent van de patiënten toestemming geeft als de apotheek of huisarts dit vraagt? Kijk voor meer tips voor het slim stellen van de toestemmings vraag op www.knmp.nl. >het lsp sinds april 2013 een regionale opzet heeft? Op www.vzvz.nl kun je zien welke collega’s uit de regio al gebruikmaken van het lsp. > patiënten in de loop van 2014 bij de dienstapotheek is geweest. Daarom terecht was. Bij de huidige systemen is dat een e-mail kunnen krijgen zodra heeft het lsp een (gratis) signaalfunctie anders. Zo houdt ozis bijvoorbeeld niet bij een zorgverlener hun gegevens die je voor bepaalde patiënten kunt aan- wie gegevens opvragen.” heeft opgevraagd? Voor deze gratis service kan men zich aan- zetten. Je krijgt dan automatisch bericht als er nieuwe gegevens over die patiënt Grote stappen beschikbaar zijn in het lsp. Dat kan een “Mensen vragen weleens of het niet ge- verstrekking medicatie nieuwe makkelijker was geweest om ozis om te >veel patiënten ten onrechte gieinformatie. In de toekomst kunaller bouwen”, vertelt Heuft. “Natuurlijk kun je denken dat in het lsp gegevens nen apotheken via die signaalfunctie ook een verouderd systeem verbouwen en op- centraal worden opgeslagen? labwaarden ontvangen.” waarderen. Maar ik vermoed dat we dan Kijk voor de feiten over het van ozis het lsp gemaakt zouden hebben. lsp op www.vzvz.nl. Op deze uzi-pas Nu introduceren we geleidelijk een nieuwe website vind je ook een over- “Ik hoor zo nu en dan nog wel wat gemop- manier van uitwisselen van medische ge- zicht van veelgestelde vragen per over de uzi-pas”, vertelt de Jong. “Het gevens, volgens state of the art-beveiligings- (en antwoorden). Optima Farma 2014 def.indd 23 zijn of melden bij het vzvz Informatiepunt Online. 29-01-14 15:29 24 optima farma nr 01/02 - d e pati ë n t Het enige dat ze van Zyban wist was dat het een collega fantastisch had geholpen bij het stoppen met roken door: Susanne de Joode ‘Opeens wilde ik echt dood…’ Optima Farma 2014 def.indd 24 29-01-14 15:29 25 januari/februari 2014 jaargang 28 “Mijn geluk is geweest dat mijn broer, die ik Ilse gebruikt paroxetine omdat ze erfelijk had opgebeld, zo alert was om mijn zwager belast is en een bepaald stofje mist. Ze te bellen. Mijn zwager is arts en hij hoorde gebruikt 20 mg en wil nu samen met aan de telefoon dat er iets helemaal mis de huisarts proberen of de dosis omlaag was met mij. Hij kwam direct naar mijn huis, kan. Met roken wil ze helemaal stoppen. samen met mijn nichtje die psychiater is. “Over drie maanden wil ik er vanaf zijn. Ilse Overweg (57) kreeg een week nadat ze met paroxetine was gestopt een acute depressie Ze vonden me op de bank, buiten bewust- Ik ben nu al aan het minderen, en ik ga zijn. Hij bracht me naar het ziekenhuis en gesprekken voeren bij een maatschappelijk daar is mijn maag leeg gepompt. Net op werkster hier op het gezondheidscentrum tijd.” Ilse Overweg had eerder die avond in het dorp. Sinds mijn zeventiende rook ik ruzie met haar man. In een vlaag van minstens een pakje per dag en dat begin ver bijstering slikte ze alle anti verstands ik nu te voelen. Ik kan geen sprintjes meer depressiva die ze in huis had. “Ik wilde trekken. Ik wil niet dat mijn longen nog dood. Op dat moment wilde ik echt ineens verder achteruitgaan.” << dood”, herinnert ze zich. Later realiseerde ze zich dat dat kwam doordat ze een week eerder van de ene dag op de andere dag was gestopt met paroxetine. Dat moest, had de vervangende huisarts haar gezegd, anders kon ze niet met Zyban (bupropion) Nieuw: gemakkelijker veilig stoppen met antidepressiva beginnen. “Dat klopt niet. Sterker nog, als Ilse Overweg stopte veel te snel met antidepressiva. je plotseling stopt met paroxetine dan kun Afbouwen moet altijd geleidelijk en onder begeleiding je een acute depressie krijgen”, zegt Ilse. (zie ook Optima Farma van december 2013). Om dat “Maar dat wist ik allemaal niet toen ik naar gemakkelijker te maken zijn sinds kort speciale afbouwstrips de huisarts ging om Zyban te vragen.” Het voor paroxetine (vanaf 20 mg) verkrijgbaar. Gedurende 28 enige wat ze van Zyban wist, was dat het dagen gebruikt de patiënt steeds een iets lagere dosering de haar collega fantastisch had geholpen bij kans op onttrekkingsverschijnselen wordt hierdoor zo klein het stoppen met roken. “Later heb ik er nog mogelijk. De voorschrijvend arts kan de nieuwe afbouwstrips met mijn eigen huisarts over gesproken. Die bestellen via www.cinderella-tx.org (zoek op ‘afbouwstrips’) gaf toe dat het nooit had mogen gebeuren. Optima Farma 2014 def.indd 25 29-01-14 15:29 26 optima farma nr 01/02 v e r e n igi ng s n i e uw s - Waarom een kwaliteitsregister? Het Kwaliteitsregister voor apothekers assistenten en farmaceutisch consulenten is een initiatief van de beroepsgroepen zelf. Daarmee voldoen ze aan de opdracht van de overheid om zelf zorg te dragen voor hun eigen deskundigheid en kwaliteit. De onderstaande kwaliteitsregisters zijn een aanvulling op de Wet Beroepen Individuele Gezondheidszorg (big). De kwaliteits registers stellen voor herregistratie een kwantitatieve eis: apothekersassistenten en farmaceutisch consulenten moeten in vijf Kwaliteitsregisters voor de zorgprofessionals in de farmacie: KAA, Kwaliteitsregister om voor herregistratie in het kwaliteits Apothekersassistenten register in aanmerking te komen. Dit kwaliteitsregister (voor apothe kers Werk ervaring alleen is niet genoeg om KAOF, Kwaliteitsregister Apothekers- assistenten werk zaam in ziekenhuis– patiënten en cliënten deskundig te kunnen assistenten Openbare Apotheken apotheken, apotheek houdende huisarts helpen en kwaliteit te kunnen garanderen. Dit kwaliteitsregister is opgericht op praktijken en dergelijke) is ook op 1 juli Apothekers assistenten en farmaceutisch 1 juli 2009. Dit betekent dat de eerst 2009 opgericht en betekent ook voor consulenten moeten actief werken aan ingeschrevenen per 1 juli 2014 opgaan de apothe kersassistenten die zich toen des kundigheidsbevordering om op de voor hun eerste herregistratie. De kosten hebben geregistreerd dat zij per 1 juli 2014 hoogte zijn van de laatste ontwikkelingen van dit kwaliteitsregister worden voor opgaan voor hun eerste herregistratie. binnen hun eigen vak. nu nog gefinancierd uit cao-gelden. Het Kosten: registratie bestuur van dit kwaliteitsregister bestaat dan ook uit de beroepsvereniging Optima Website: www.kabiz.nl assistenten en farmaceutisch consulenten Farma en cao-partijen: vza, aska, fnv Aantal geregistreerde apothekersassis om aan te tonen dat zij hun deskundigheid Bondgenoten en cnv Publieke Zaak. tenten op 1 januari 2014: 438 op peil houden en daarmee aan de eisen jaar tijd een bepaald aantal uren werken € 65 Het kwaliteitsregister is een eenvoudig en herregistratie € 85 gemakkelijk hulpmiddel voor apothekers Kosten: geen, website: www.kaof.nl van de beroepsgroep voldoen. Aantal geregistreerde apothekersassis KvFC, Kwaliteitsregister voor tenten op 1 januari 2014: 6000 Farmaceutisch Consulenten Verplicht of niet? Dit kwaliteitsregister is per 1 oktober Registratie en herregistratie in een van de 2013 gestart en is specifiek voor de hbo- kwaliteitsregister zijn (nu nog) op vrijwillige De kwaliteitsregisters kaa en de KvFC opgeleide farmaceutisch consulenten. basis en wordt aan de beroepsprofessionals zijn beiden ondergebracht bij de kabiz Kosten: registratie (Kwaliteitsregister en Accreditatie Be roeps beoefenaren in de Zorg) en zijn Website: www.kabiz.nl door de beide beroepsverenigingen Aantal Optima Farma en nvfz opgericht. consulenten op 1 januari 2014: 86 KABIZ € 65 zelf overgelaten. herregistratie € 85 geregistreerde Kwaliteitsregister toegankelijk farmaceutisch voor anderen? Voor patiënten, cliënten, zorgverzekeraars en werkgevers is algemene informatie op de Optima Farma 2014 def.indd 26 29-01-14 15:29 27 januari/februari 2014 jaargang 28 Colofon Het vakblad Optima Farma is een uitgave van vinden. Het digitale portfolio (persoonlijke Lid? Handboek en nascholing cadeau! en inhoudelijke informatie) is alleen toe Als je je nu aanmeldt als lid van de Het maand blad bereikt apothekersassistenten, gankelijk voor de geregistreerde zelf. beroepsvereniging beide websites over de kwaliteitsregisters te Optima de beroepsvereniging Optima Farma en knmp. Farma farmaceutisch consulenten en farmaceutisch ontvang je naast interessante kortin- managers, die werkzaam zijn bij de openbare, Beroepscode Apothekersassistenten gen een e-learning nascholing + boek: huisarts-, of ziekenhuisapotheek, poliklinische De beide beroepsverenigingen voor De apothekersassistent. Het gaat in op apotheek of farmaceutische groothandel. Een kersassistenten, Optima Farma & apothe alle facetten van wat je aan de balie persoonlijk abonnement kunt u aanvragen nvfz, hebben samen een beroepscode voor meemaakt. Of het nu gaat over klant- via het formulier op de website van Optima de apothekersassistenten ontwikkeld. Het vriendelijkheid, eerste of tweede uit- Farma: www.optimafarma.nl. Oplage 14.500 bestaan van een beroepscode is een teken gifte, zelfzorg of lastige situaties; het exemplaren (verstuurd naar privé-adres) van professionalisering. In de beroepscode boek bespreekt alles in heldere taal. gaat het vooral om de normen en waarden Uit de talrijke tips blijkt de jarenlange die voor een goede uitoefening van het ervaring van de schrijver, Peter Felen. beroep belangrijk gevonden worden. Veel aandacht is er daarbij ook voor de beroepshouding van de apothekers- assistenten. Door het professionele handelen in een beroepscode te beschrijven, Agenda 29 maart be oefenaren en bevestigen de beroeps 25e jubileumsymposium nvfz apothekers assistenten hun identiteit. Zij ‘Van zorgoverheveling tot natuurlijke zorg’ laten daarmee zien wie zij willen zijn en www.nvfz.nl wat anderen van hen mogen verwachten. 12 april In die zin past een beroepscode dan Optima Farma Congres ook goed in de huidige aandacht voor ‘Samen werken aan de toekomst van transparantie en de eis verantwoording af ons vak’, www.optimafarma.nl te leggen. De beroepscode geeft immers criteria waaraan men het professionele handelen kan toetsen. Advertenties Monique Ruigrok Kevin Aniba tel. 070 373 74 07 [email protected] [email protected] Redactieadres Postbus 30460 2500 GL Den Haag tel. 070 373 73 02 fax. 070 346 49 26 [email protected] Hoofdredacteur Mariël Croon Doorgaans bevat een beroepscode een aantal vaste onderdelen: zo wordt er meestal Aan dit nummer werkten mee: Margo Briejer, Linda de Graaf, Karin Hiralal, Peter Huijs, Susanne de Joode, Marc de Leeuw, Petra van der Horst, Marieke Veldema aandacht besteed aan de kenmerken en de ontwikkeling van het beroep, aan de relatie van de beroepsbeoefenaar met de zorgconsument, aan de samenwerking met collega’s en aan de relatie met de Optima Farma samenleving. Naar inhoud wordt het accent Voor vragen en/of opmerkingen gelegd op de vier basishoudingen: respect, over je beroep of de vereniging: verantwoordelijkheid, deskundigheid en Optima Farma, Margo Briejer integriteit. (ambtelijk secretaris) Postbus 13166, 2501 ED Den Haag T 070 373 72 15 Voor meer informatie zie: [email protected] www.optimafarma.nl www.optimafarma.nl Optima Farma 2014 def.indd 27 Adreswijzigingen & abonnementen Administratie KNMP Postbus 30460 2500 GL Den Haag tel. 070 373 71 41 e-mail: [email protected] Ontwerp Ton Sampiemon, TSdesign Almere Fotografie Hans Oostrum Fotografie Het volgende nummer verschijnt 7 maart ISSN 0920 -2110 29-01-14 15:30
© Copyright 2024 ExpyDoc
