Geweld tegen vrouwen vanuit internationaal perspectief Ineke Boerefijn College voor de Rechten van de Mens Belangrijkste ontwikkelingen sinds1993: Mensenrechten breed  VN Comités  Algemene aanbevelingen over mensenrechten van vrouwen  Aandacht voor geweld tegen vrouwen in landencommentaren  Input van NGO’s en NHRI’s voor bespreking landenrapporten  CRPD  Veel aandacht voor vrouwen met beperking  Specifieke bepaling over geweld, met aandacht voor genderspecifiek geweld 2 Belangrijkste ontwikkelingen sinds1993  Instanties met specifiek mandaat t.a.v. vrouwen  CEDAW  Diverse klachten onder FP  Structurele aandacht in landencommentaren  Commission on the Status of Women: Agreed Conclusions 2013  Special Rapporteur on Violence Against Women  Resoluties Algemene Vergadering VN  Veiligheidsraad resoluties over seksueel geweld in conflicten 3 Ontwikkelingen Raad van Europa  EHRM 2009: Opuz t. Turkije  Ernstig huiselijk geweld schending art. 3 EVRM  Bewezen dat er sprake is van discriminatie (art. 14)  Latere uitspraken: soms art. 3, soms art. 8, onduidelijkheid over art. 14. EHRM vindt het ingewikkelde materie  Verdrag van Istanbul 2011  Mensenrechten  Genderspecifiek 4 Algemene uitgangspunten  Accepteer geen enkel excuus  EHRM in Kalucza t. Hongarije; schending art. 8 omdat nationale rechter geen contactverbod oplegt, omdat het slachtoffer ook heeft geslagen  Explanatory report bij Verdrag van Istanbul: provocerend gedrag mag geen belemmering zijn voor beschermingsmaatregel.  Maar soms ….  EHRM in Wilson t. VK: het was de alcohol die een gerespecteerd lid van de samenleving over de kling joeg. Geen schending EVRM nu alleen een voorwaardelijke straf is opgelegd. 5 Algemene uitgangspunten  Staten moeten ervoor zorgen dat alle organen zich aan verdragsverplichtingen houden  Én moeten voortvarend optreden om geweld tegen vrouwen door niet-statelijke actoren te voorkomen, onderzoeken en bestraffen en slachtoffers te compenseren 6 Preventie  Verander sociale en culturele gedragspatronen  Vergroot netwerk  Politieke en maatschappelijke participatie  Bestrijd vroegtijdig schoolverlaten  Bewustwording  Deskundigheidsbevordering en bewustwording  Betrek iedereen, ook mannen en jongens  Tijdige interventie  Daderbehandeling 7 Bescherm en steun slachtoffers  Goede opvang  CEDAW in A.T. t. Hongarije over opvang van een vrouw met een kind met een beperking  Bevorder economische onafhankelijkheid  Informatie over opvang en hulpverlening  Bijstand, ook juridisch  CEDAW in R.P.B. t. Filipijnen over vergoeding van gebarentolk in strafproces tegen verkrachter  Bescherming van kinderen die getuige zijn van geweld in de huiselijke sfeer  EHRM in Eremia t. Moldavië 8 Voortvarend optreden in de praktijk  CEDAW: Goekce t. Oostenrijk  Vrouw gedood door haar echtgenoot  Alomvattend beleid was op papier in orde  Politie handelde niet adequaat op laatste meldingen: wist / had moeten weten dat zij in gevaar was.  OM had eerdere verzoeken om echtgenoot in hechtenis te nemen na mishandelingen moeten honoreren  Ook al was dader vervolgd en bestraft: toch schending Vrouwenverdrag 9 Naar volledig en gelijk genot van mensenrechten  Benoemen als mensenrechtenkwestie  Laat zien dat het een maatschappelijk probleem is  Erkenning van de urgentie  Mensenrechten zijn alomvattend: ondeelbaarheid en onderlinge afhankelijkheid van rechten => kaders voor aanpak  Biedt handvatten voor maatregelen voor preventie en bestrijden 10 Aandachtspunten  Geen neutrale benadering, maar genderspecifieke aanpak nodig  Structurele oorzaken aanpakken: investering nodig in verbetering positie van vrouwen binnen gezin en in de maatschappij  Oftewel: versterk mensenrechten van vrouwen 11