Het Oude Westen Schrijven | Magazine

Het Oude Westen
krabbelt langzaam op
TEKST: REMCO STUNNENBERG
BEELD: RANDY RUIJTER
Het Oude Westen. Wie zijn of haar leven lief was, kon
daar lange tijd beter niet komen. Er was veel overlast van
drugsverslaafden, dealers, hangjongeren en criminelen. Nadat
camera’s waren geplaatst en het befaamde Perron Nul naast
het Centraal Station werd gesloten, verplaatste de criminaliteit
zich deels naar andere delen van de stad. Het Oude Westen
droeg echter nog lange tijd het predicaat ‘onveilig’. De zware
tol van het verleden.
tachtig
Hoe anders is de actuele situatie. “Het
opkopen van vijf overlastgevende kroegen vier
jaar geleden, luidde het keerpunt in”, vertelt
Alice Fortes, werkzaam bij De Alliantie WestKruiskade. Deze beheerorganisatie voor de
West-Kruiskade en directe omgeving steekt
veel energie in het gebied. Met name de
West-Kruiskade - de levensader van het Oude
Westen - krijgt veel aandacht. En met resultaat.
Fortes: “Onze investeringen betalen zich
terug. Bewoners, ondernemers, bezoekers
en toeristen vinden de West-Kruiskade steeds
aantrekkelijker. Daar wil je zijn. De straat is
bijna letterlijk herrezen uit de dood.”
Zo zijn er veel nieuwe ondernemers de wijk
ingetrokken, is er weinig leegstand en wordt
er volop gewerkt aan renovatie. En, heel
belangrijk, de sfeer op de kade en in het Oude
Westen zit er goed in. Dat merken we tijdens
een wandeling door de wijk samen met Fortes.
“Het Oude Westen is een dorp binnen de
stad”, vertelt ze onderweg. “Iedereen kent hier
iedereen.”
Hangjongeren
Is het dan allemaal pais en vree in het zo
kleurrijke Oude Westen? Zeker niet. Denk aan
overlastgevende hangjongeren. Al wordt ook
daar hard aan gewerkt. Zo is er het project
Werken aan de Kade, een initiatief vanuit de
winkeliers zelf met als doel hangjongeren in
contact te brengen met ondernemers en hen
zo te helpen aan stageplekken. Dat bevordert
de veiligheid op straat en biedt de jongeren
perspectief. Erik Hoeflaak, namens Woonstad
Rotterdam actief als programmamanager
in de wijk, is bovendien van mening dat de
hangjongeren ‘geen specifiek probleem van het
Oude Westen zijn’. Hoeflaak is binnen de wijk
verantwoordelijk voor de gebiedsvisie Binden
en Verleiden, het uitvoeringsprogramma en
voor de bewaking daarvan. “Ik zorg ervoor dat
zaken niet in een la eindigen.”
Perspectief is key
“Een veel groter probleem is het
geringe maatschappelijke
perspectief
dat
veel
jongeren
hebben”,
vervolgt Hoeflaak.
“Al is ook dat probleem
niet specifiek gebonden aan het Oude
Westen. Dat zien we
op veel plekken in
veel steden. Door een
gebrek aan perspectief
lonkt het snelle criminele
geld. Daarom juich ik het
project Werken aan de Kade zo
toe. Perspectief is key.”
Een belangrijk punt van zorg in het Oude
Westen ligt volgens Hoeflaak achter de
voordeur. “Bij meer mensen dan je denkt. In
deze wijk wonen veel mensen die van dag
tot dag leven, survivors. De crisis en alle
overheidsbezuinigingen doen dat probleem
geen goed. Mensen voor wie onze moderne
samenleving iets te complex is en die ver
achterblijven bij mensen die wel kansen zien.
Die komen wij als corporatie veelvuldig tegen
in deze wijk. Ook die mensen verdienen
individuele ondersteuning. Ik hoop in ieder
geval dat de verlichting van de crisis ook bij
die mensen enige verlichting brengt.”
Woningdifferentiatie
Hét sleutelwoord in de genoemde
(gebieds)visie Binden en Verleiden
is
woningdifferentiatie.
Hoeflaak: “Toen wij hier
in 2006 samen met
de gemeente en de
deelgemeente
aan
de
slag
gingen,
kwamen wij al snel
tot de conclusie dat
de wijk veel potentie
had. Dat tot wasdom
laten komen, vereist
woningdifferentiatie. Er
was hier een overschot aan
sociale huurwoningen. Door
hierin meer verscheidenheid
aan te brengen, ontstaat differentiatie.
Dat is onze overtuiging en dat zien we nu ook
daadwerkelijk ontstaan.”
Dit alles in combinatie met de renovatie van
de buitenruimte. “Het één kan niet zonder het
ander. We hadden hier te maken met veel
smalle straatjes, dikke rijen auto’s, weinig
groen, verpauperde binnenterreinen. Ook daar
‘Het is hier een
dorp binnen de
stad. Iedereen
kent iedereen’
eenentachtig
WEST-KRUISKADE
‘De straat
is bijna
letterlijk
herrezen
uit de
dood’
zijn we volop mee aan de slag gegaan.” Een
wandeling met Hoeflaak door het Oude Westen
levert direct bewijs op. We zien prachtige
gerenoveerde gevels, een gedifferentieerd
woningaanbod, opgeknapte buitenruimtes,
veel groen en weinig blik in het straatbeeld.
Dat laatste is een gevolg van het eenzijdige
parkeerbeleid in steeds meer straten.
Daarnaast waren de partijen van mening dat
de West-Kruiskade een facelift nodig had.
“De West-Kruiskade is de levensader van het
Oude Westen. Zonder die ader aan te pakken,
draag je water naar de zee”, zegt Hoeflaak.
Sterke toename veiligheid
Een belangrijke uitkomst van alle inspanningen,
is de sterk toegenomen veiligheid in de wijk.
Hoeflaak: “We hebben portieken en nissen
afgesloten, foute kroegen gesloten. Met name
dat laatste heeft veel rust gebracht. Dat zien
we bijvoorbeeld terug in de verhuur. Mensen
willen hier weer graag wonen.”
De sleutel van alle behaalde successen
is het samenspel in de wijk. Samen sterk.
“Dat is de reden dat we dit al vijf jaar lang
consequent volhouden”, zegt Ron van
Gelder, procesregisseur bij De Alliantie
West-Kruiskade. “Er ligt een goede en breed
gedragen visie. Wijkvernieuwing vereist tijd,
visie en sterk samenspel.”
Een vraag die opkomt is hoeveel tijd nog nodig
is voordat het Oude Westen weer op eigen
benen kan staan. Hoeflaak voorspelt dat de
West-Kruiskade over anderhalf jaar volledig
op kracht is. “Dan moeten de ondernemers
het ‘overnemen’. Daar werkt Ron hard aan.
Wat betreft het gehele Oude Westen: ons
programma loopt tot 2020. Tegen die tijd is alle
troep wel opgeruimd. Al komt er ook altijd weer
tweeëntachtig
rotzooi bij. Als corporatie is het kortom zaak
continu alert te blijven.”
Dreigend gevaar
Een moeilijkheid daarbij vormt de nieuwe
wetgeving. Zo worden de spelregels voor
woningcorporaties aangepast via de herziene
Woningwet. De verwachting is dat deze
wet in 2015 wordt ingevoerd. De herziening
is een belangrijk gevolg van incidenten bij
woningcorporaties. Hoeflaak: “Corporaties
werden door de overheid uitgedaagd te gaan
ondernemen. Daarbij is een aantal corporaties
over de schreef gegaan. Het is jammer dat
alle aandacht daarop gevestigd is. Ik zou
willen dat er reëel werd gekeken naar wat
corporaties doen om wijken te verbeteren.
Neem alle succesvolle inspanningen van
Woonstad in het Oude Westen. Als gevolg van
de nieuwe wetgeving dreigt het gevaar dat
het in de toekomst moeilijker wordt dergelijke
successen te boeken. Met het bijkomende
risico dat partijen gaan roepen ‘laat de markt
het dan maar oplossen’.”
Toekomst
Dat laatste is bijvoorbeeld geprobeerd in de
Tarwewijk op Zuid, vertelt Hoeflaak. “Dat
is uitgelopen op een fiasco. En waarom?
Zodra een marktpartij zijn aandeelhouders te
weinig rendement biedt, trekt hij de stekker
eruit. Korte termijnvisie en winstbejag. Ik
hoop daarom dat de politiek bij zinnen komt.
Ga de verantwoordelijkheid nu niet naar
marktpartijen verschuiven. Op het moment dat
ze zien dat er niet of nauwelijks rendement is,
zijn ze verdwenen. Dus ja, voor wat betreft de
toekomst maak ik me zorgen over de aanpak
van wijken als het Oude Westen…”
‘Een plek waar je je
talent ontdekt’
‘Het rauwe randje
past ons prima’
Anthony Lobato, stichting MAEH
Ani & Haakien, hostel Rotterdam
In de Van Speykstraat zit stichting MAEH.
Een muziekstudio die op 1 maart 2013 z’n
deuren opende en onder leiding van Anthony
Lobato en Martin Jaccot staat. “Wij willen
jongeren een omgeving bieden waar ze hun
talent kunnen ontdekken en ontwikkelen”, legt
Lobato uit. “Talent in kunst, cultuur en taal. Wil
jij je dromen waarmaken, maak er dan werk
van.”
“Jongeren kunnen worstelen met conflicten
en negatieve emoties. Muziek vormt een
belangrijke sleutel tot de oplossing daarvan.
Dankzij muziek kunnen mensen hun emoties
beter herkennen, onderscheiden en plaatsen.
En niet onbelangrijk, weer kwijtraken. Ik zat
vroeger ook met negatieve gedachten. De
muziek heeft mij gevormd en ervoor gezorgd
dat ik positief ben gaan handelen en denken.
Muziek stimuleert.”
Het idee van de studio ontstond nadat een
vergelijkbare studio in de Witte de Withstraat
dicht moest. Lobato: “Martin en ik waren daar
kind aan huis, het was onze bakermat. We
vonden het een morele plicht iets vergelijkbaars
te beginnen. Dat wat wijzelf hebben ervaren in
de Witte de Withstraat willen we doorgeven:
tijd vrijmaken voor jongeren. Hen helpen, zoals
anderen ons hebben geholpen.”
Waarom juist in het Oude Westen? “Hier
liggen onze roots”, verklaart Lobato. “Hier
zijn we geboren en getogen. Wij kennen de
mensen, we weten met wie we te maken
hebben. Jongeren van wie wij weten dat ze het
niet zo goed hebben, brengen wij in contact
met muziek. Zo geven we hen een nieuw,
perspectiefvoller beeld. Dat is onze missie!”
“Acht jaar geleden begon ik samen met twee
vriendinnen aan een wereldreis. Rusland,
Mongolië, China, Azië, India, Australië… We
trokken van hostel naar hostel. Daar voelden
we ons thuis. Zo ontstond het idee om ooit zelf
een hostel te starten.”
Aan het woord is Joyce Brouwer. Samen met
reisgenoot Daniëlle opende zij in juli vorig jaar
de deuren van hostel Ani & Haakien aan de
Coolsestraat met 54 slaapplaatsen. Dat ging
niet zonder slag of stoot. “We hebben jarenlang
gewerkt aan ons plan en ons verdiept in de
regelgeving. Op een gegeven moment kwam
dit pand op ons pad. We zijn met de bank gaan
praten. Dat verliep heel positief. Maar ja, puntje
bij paaltje gaf de bank niet thuis. We waren te
jong, te onervaren, het was crisis. Teleurgesteld
en boos waren we. We voelden ons genept.”
Er bleef slechts één manier over om aan geld
te komen: crowdfunding. “Doodeng, maar we
hadden geen keus. Uiteindelijk ging dat als
een speer. Binnen no time hadden we ons
benodigde bedrag. De gunfactor bleek hoog.
Wat overbleef was onze angst: wie betaalt,
bepaalt. Maar daarvan is in de praktijk geen
sprake. We hebben goede afspraken en binnen
vijf jaar lossen we de geleende bedragen af.
“De keus voor het Oude Westen had alles
te maken met het pand, het warme onthaal
en de nabijheid van het Centraal Station. Ik
weet dat mijn ouders vroeger niet wilden dat
ik hier kwam. De West-Kruiskade stond slecht
aangeschreven. Hoe anders is dat nu. Het leeft
en bruist hier, het is enorm internationaal. En
ja, natuurlijk heeft het ook nog wel een rauw
randje, maar dat past prima bij onze doelgroep.”
drieëntachtig
‘Ik geloof in een positieve benadering’
Khalid Chennouf, Thaiboksschool Oude Westen
Hij wordt in het Oude Westen gezien als een
held. Ex-wereldkampioen kickboksen Khalid
Chennouf wil zelf van een heldenstatus niets
weten. Het is vooral bescheidenheid die
deze man zo siert. En liefde en compassie
voor mensen. Sinds 2008 haalt hij moeilijk
hanteerbare jongeren van de straat. Hij
praat met ze en biedt ze bovenal een nieuw
perspectief. Hoe? Door middel van sport,
kick- en thaiboksen in Thaiboksschool Oude
Westen aan de Gaffelstraat.
Of deze jongeren de top in deze sport
bereiken, is volstrekt irrelevant zegt hij. “Geef
mij duizend jongeren om te trainen. Hooguit
vijf daarvan zijn goed genoeg voor de top. Dan
blijven er 995 over die ook talenten hebben.
vierentachtig
Om die groep is het mij te doen. Die wil ik
helpen bij het vinden van hun talenten. Ik geef
ze zelfvertrouwen en wakker hun ambitie en
eerzucht aan. Ze moeten iets willen bereiken
en iets willen betekenen. Ik bied ze daarbij
houvast en veiligheid. Dat is de bron, de kern.
Van daaruit kun je gaan werken met mensen.”
Over politiek wil Chennouf niet spreken. “Ik
hou me daar niet mee bezig. Laat ik er dit
over zeggen: door mensen continu in een
hoek te schoppen, verbeter je de situatie
niet. In tegendeel. Schop een hond continu
in een hoek. Dan komt er een dag dat hij van
zich afbijt. Ik geloof in positieve beloning en
benadering. In respect. En, als gezegd, in
houvast en veiligheid.”

Download Report