Helse loopgraaf op kaart vereeuwigd

en
rum. Buiijn die er
illen ook
centrum
an de beintussen
van Dodren is op-
plannen
architechnisch is
drie stuen twee
gemaakt
de oudeerdiepindak komt
or de beift bij de
raat kunen berei-
ngen koenten en
per AH.
erkt, kan
n een
ouden
en
en waarUbbergen
op straat
bewoners
p, op de
eden we
verzoek
gemeenchuwing
te stopbewoners
g, ook voderneemt
en
park
et Nedern de
npark in
De 200
gepland
srand bij
Werksbeek
leen voor
vormen
or trekvoen-Zelrgs burd om uitde planvan Gende windda zetten.
De Gelderlander 07/02/2014
DE GELDERLANDERto
VRIJDAG
7 FEBRUARIfrom
2014
Copy Reduced
%d%%
original to fit letter page
NIJMEGEN EN OM
TWEEDE WERELDOORLOG
Helse loopgraaf op kaart vereeuwigd
De Duivelsberg
zit vol littekens
van de oorlog.
Archeologen
brengen die in
kaart.
NIJMEGEN
RELIËFKAART VAN DEEL DUIVELSBERG
loopgraaf
schuttersputjes
door
Roeland Segeren
[email protected]
infographic DG
BERG EN DAL – Veel meer dan een
kuil met bladeren is het nu niet
meer. Maar voor de militairen die
in de Tweede Wereldoorlog vochten om de berg was de schuttersput het verschil tussen leven en
dood.
Het maanlandschap dat de minibunkers op de Duivelsberg vormen, wordt in kaart gebracht
door amateurarcheologen van de
Vereniging van vrijwilligers in de
archeologie (AWN). Met meetlint
in de aanslag noteren zij afstanden tussen putten, het traject van
de bijbehorende loopgraaf en
eventuele andere vondsten.
„We zitten al op ruim zeshonderd sporen”, zegt Paul Klinkenberg. Kisten, kogels, en dat soort
materialen liggen er nauwelijks
meer. Helaas. „Er liepen hier al
veel mensen rond met metaaldetectors. Daardoor zijn er nog weinig bodemvondsten over.”
De leden van de AWN meten dezer weken een vlak in van zo’n 60
bij 80 meter. De omvang van een
loopgravenstelsel aan het front tijdens de operatie Market Garden,
september 1944. „Dit moet een
soort voorpost zijn geweest. Hierachter kijk je uit op de Rijksweg
richting Duitsland. Een strategische positie.”
Klinkenbergs collega Willem Kuppens noteert de centimeters. Die
Koste wat kost die
Duivelsberg veroveren
BERG EN DAL – Terwijl de regio tij-
worden gekoppeld aan de gpscoördinaten. Een computerprogramma schuift de gegevens over
elkaar en plot ze op een landkaart. Vastleggen nu het nog kan,
is het uitgangspunt. Klinkenberg:
„Dan weten we precies wat we
hebben, waar het allemaal gebeurd is. Dit is onze geschiedenis.”
Een geschiedenis van Amerikaan-
䊳 Een computerprogramma
schuift de gegevens
over elkaar en plot ze
op een landkaart
se luchtlandingstroepen die de
Duitsers van de Duivelsberg verjoegen. Na hevige gevechten in
september 1944 groeven de Amerikanen zich in om hun positie
vast te houden. Onder het maaiveld vonden de troepen bescherming tegen artillerievuur en rondvliegende kogels. In november
werden de Amerikanen afgelost
door Canadese collega’s. Die
maakten dankbaar gebruik van de
kant-en-klare stellingen. „De Canadezen hebben de stelling waarschijnlijk uitgebreid”, vermoedt
Klinkenberg. „Ik denk dat zij de
loopgraaf hebben gegraven.”
Het gaat de AWN om het bundelen van kennis. Maar ook terrein-
NIJMEGEN
NIJMEGEN
Oude bios centrum Nijmegen
in teken bombardement 1944
In de race voor boek
De voormalige Luxor-bioscoop op
de hoek Bloemerstraat-Doddendaal in het Nijmeegse centrum
komt in het teken te staan van het
bombardement op Nijmegen op
22 februari 1944. Eind van de
maand worden de raampartijen
van dit gebouw, waarin tot voor
kort Intersport zat, voorzien van
grote affiches die tonen hoe na
het bombardement het vuur door
de stad trok. Ook worden enkele
bijzondere ‘herinneringsgedichten’ over die ramp gepresenteerd.
Er komen verder verwijzingen
naar de wandelingen die het Gil-
de vanaf 22 februari gaat houden
langs de brandhaarden.
In het pand komen mogelijk ook
exposities die verwijzen naar alles wat in het laatste jaar van de
oorlog gebeurde in Nijmegen. Ontwikkelaar Ton Hendriks stelt het
gebouw hiervoor beschikbaar.
Onder meer het Bevrijdingsmuseum Groesbeek denkt na over
een mogelijke invulling, zoals een
verwijzing naar de activiteiten
die dit jaar plaatsvinden onder
het motto ‘zeventig jaar na de oorlog’. Op termijn komt nieuwbouw op de plek van Intersport.
Ismae van Gils uit Nijmegen
maakt kans op een eigen boek.
Met haar roman ‘Ik zie, wat jij
niet ziet’ staat ze met 39 andere
schrijfsters in de finale van
Jouw Verhaal. De beste tien verhalen geeft uitgeverij Wind
Publishing uit in één bundel.
NIJMEGEN
Kunstdiner in LUX
Bij LUX wordt eenmaal per
maand een Kunstdiner gehouden met een kunstenaar. Komende maandag 10 februari
schuift Ria Roerdink aan om
18.30 uur en vertelt ze over
haar werk. Bij iedere gang van
het diner wisselt ze van tafel.
Copyright (c)2014 De Gelderlander 07/02/2014
䡵 Vrijwillige archeologen meten de loopgraaf op de Duivelsberg in. Willem
Kuppens (rechts) noteert de afstanden, terwijl Paul Klinkenberg (links) de
bijbehorende gps-coördinaten noemt. foto Bert Beelen
beheerders – Staatsbosbeheer in
het geval van de Duivelsberg –
willen weten wat er in hun achtertuin ligt. Stadsarcheoloog Paul
Franzen is eveneens blij met de
vrijwillige historici. „We hebben
elkaar hier echt gevonden. De informatie die de AWN vastlegt, is
weer bruikbaar voor toekomstige
ontwikkelingen, bijvoorbeeld planologisch.”
Budgetten van gemeenten en provincies zijn niet toereikend om alles in de regio te onderzoeken.
Daarom juicht Franzen het pro-
ject toe. De vrijwilligers mogen
dan ook gebruik maken van materialen van de Nijmeegse archeologische dienst. „Voor ons is dit een
soort pilot. De hele regio ligt vol,
dat kunnen we nooit allemaal zelf
in kaart brengen. We denken dat
we alles van het verleden weten,
maar we weten eigenlijk niet veel.
We hebben veel herinneringen
op schrift. Maar hoe nauwkeurig
zijn die? Met dit soort projecten
kunnen we verhalen bevestigen
of ontkrachten. Het levert weer
nieuwe inzichten op.”
dens de operatie Market Garden
(september 1944) werd gezuiverd
van Duitsers, kreeg luitenant
John Foley opdracht de Duivelsberg te veroveren. Een ander peloton wist de Duitse verdediging
niet te slechten, dus trok Foley
met zijn A-compagnie de berg op.
De berg moest in handen komen
van de Amerikanen, tot elke prijs.
De Duivelsberg verschaft immers
zicht op de Rijksweg tussen
Duitsland en Nederland. Wie de
berg bezette, controleerde de aanvoerroute van eventuele versterkingen of bevoorrading.
Er werd niet veel weerstand verwacht. Even het peloton versterken en dan met zijn allen de berg
op wandelen. Dat viel behoorlijk
tegen. Zodra het contact was gelegd met het aanwezige peloton,
onderaan het Filosofendal, braakten Duitse mitrailleurs een kogelregen over de manschappen. Tijdens pogingen om de mitrailleurnesten vanaf de flank uit te schakelen, sneuvelden een tiental geal-
lieerde soldaten. Vanuit de onhoudbare positie besloot Foley de
berg dan maar frontaal aan te vallen.
Onder het angstaanjagende geluid van van ratelende geweren
en oorlogskreten bereikten Foley
en zijn mannen ten koste van opnieuw enkele mannen de top van
de berg. ‘Hier blijven en ingraven’, had de luitenant bovenaan
gecommandeerd.
De Duitsers probeerden de berg
meteen terug te pakken. Tevergeefs, de A-compagnie maakte
dankbaar gebruik van het achtergebleven Duitse materieel, aangevuld met eigen wapens.
In de dagen daarna raakte Foley
omsingeld. Via de radio kon de
commandant de noodzakelijke artilleriesteun inroepen om de Duitsers van zich af te houden. Alle
aanvallen van de Duitsers werden
afgeslagen.
De verovering van Hill 75.9, zoals
de berg in militair jargon werd genoemd, kostte uiteindelijk zo’n
vijftien soldaten het leven.
Stemwijzer met een uitstapje naar Facebook
NIJMEGEN – ‘Vergelijk jouw mening over actuele kwesties in je
gemeente met die van de politieke partijen én je Facebook-vrienden. Met wie komt je mening het
meest overeen?’
Dat is de inleidende zin op de
website destemvannijmegen.nl,
die gisteren is gelanceerd. Deze
nieuwe stemwijzer telt 21 stellingen, vooral over typisch Nijmeegse kwesties. Nieuw is dat de gebruiker ervoor kan kiezen zijn
keuzes te delen via Facebook en
zo ook kan zien hoe Facebookvrienden erover denken.
Ook nieuw: de mogelijkheid om
op de site zelf ideeën aan te dragen (‘wat moet er écht gebeuren
in Nijmegen?’) of te stemmen op
de beste ideeën van andere gebrui-
kers. ‘Schaf de groene afvalzak af,
kom met containers: rollende bakken in woonwijken, ondergrondse containers in het centrum en
bij appartementen’, zo luidde gistermiddag één van de eerste ideeën waarop kon worden gestemd.
Terug naar de stellingen. Die gaan
over veiligheid (‘meer cameratoezicht op straat’), ouderenbeleid
(‘gratis bus voor ouderen weer invoeren’), verkeer (‘geen bussen
door de Burchtstraat’, ‘op alle toe-
gangs- en uitvalswegen de snelheid verhogen naar 70 per uur’).
Ook actuele kwesties over parkeren (‘betaald parkeren op zondag
afschaffen’) komen voorbij, net
als vraagstukken over bewonersparticipatie (‘bewoners verantwoordelijk maken voor openbaar
groen in de buurt’) en het in sommige wijken heikele punt van de
te hoge studentenconcentraties
(‘maximum stellen aan aantal studentenwoningen per straat’).
Verder is de positie van de sportclubs een thema (‘extra investeren in sportvoorzieningen’), evenals duurzaamheid (‘eigenaren van
energiezuinige woningen korting
op de ozb geven’) en de hoogte
van de lokale lasten. Stelling bij
dat laatste thema: ‘Lokale lasten
Alle
ope
nieu
plek
verlagen’. Net als bij alle andere
stellingen kan de gebruiker na
zelf een keuze te hebben gemaakt
zien hoe dertien deelnemende politieke partijen (de Piratenpartij
vulde de stemwijzer niet in) erover denken. Voorzien van motivatie. Dan blijkt bijvoorbeeld dat
bijna alle partijen de lokale lasten
willen verlagen in de stad (CDA,
Nijmeegse Fractie, VSP en D66
antwoorden hier zelfs ‘helemaal
mee eens’); alleen GroenLinks en
PvdA zijn geen voorstander. Ook
de SP wil lagere lasten, maar geeft
bij een volgende stelling aan
(iets) liever de lasten te willen verhogen dan te bezuinigen om de
stadsbegroting sluitend te maken.
destemvannijmegen.nl
Februari 7, 2014 8:34 am / Powered by TECNAVIA
sephschol
megen ga
ken onder
schikte lo
Brakkenst
of de Heye
Hierbij ki
aspecten,
duur van
gingslocat
laat Rini B
der van
een brief w
deze zes w
eenkomst
deze quick
derzoek, d
den besp
men stich
besluit.
„Alle opt
zegt Braat
gaan we o
oplossing.
van onde
Tjeerd va
meester: „
rijk dat
wordt gem
lende mo
het belang
gemeente
zing van d
de Heyen
der comm
veelal oud
name zorg
ligheid op
Andersom
niet van d
ken vanw
bouw op
ruim 1,8 m
ten dan e
Van den
geen prob
te is veel
de Heemr
de stichti
staan. Zod
locatie be
hoeft te ko
䊳 De ko
wordt
beste
basiss
Hage
prijs v
Wille
NIJMEGEN
Hagemans
heeft een
Duurzaam
mans kree
menwerki
derhoud 2
Willemsk
407 wonin
veerd. Hoo
heeft volg
gewerkt m
ven. Niet a
daar in
energiezu
leefbaarhe
dens het r
lijks aange