WOENSDAG 19 MAART 2014 ZAA204 Zaanstreek ZAA205 Blijf Groep is sinds begin deze maand gevestigd in het Jan Slothuis in Wormerveer. Op de eerste drie verdiepingen van het flatgebouw zijn werkruimtes en zestien appartementen voor de vrouwen en hun kinderen. Voorheen woonden zij op de geheime groepslocatie in Koog aan de Zaan of in een van de zes over de stad verspreide satellietwoningen. Vandaag is de officiële opening van het nieuwe onderkomen aan de Albert Meijnsstraat. Zaanstreek ’Het gaat niet om één klap, die mannen blíjven maar doorslaan’ José Pietens ,,In de satellietwoning deed ik geen oog dicht. Ik was altijd bang. Als er een vreemde voor de deur stond, dacht ik dat het mis was. Mijn kind voelde mijn onrust aan en sliep daardoor ook slecht.’’ Hanan voelt zich in het Jan Slothuis veilig. Ze slaapt weer. En haar kind ook. Sinds vorig jaar is Hanan een alleenstaande moeder en dat vindt ze ’niet makkelijk’. Maar bij haar man blijven was geen optie. In de twee jaar dat ze samen zijn geweest, sloeg hij haar herhaaldelijk. Een aantal malen was ze zelfs zo bang voor hem, dat ze de politie belde. ,,Als de politie er was, deed ik uiteindelijk toch geen aangifte. ’Waarom laat je ons komen, als alles goed gaat?’, zeiden ze dan. Daar hadden ze natuurlijk wel gelijk in.’’ Maar ja, ze bleef hopen dat het goed zou komen. Ze gunde haar pasgeboren kind een vader. Ze schaamde zich voor het huiselijk geweld, hield het verborgen. Tegen weggaan zag ze op. ,,Dat zit in de Marokkaanse cultuur. Ik was bang dat mensen over me zouden gaan praten als ik zou gaan scheiden. Dat zou me ook pijn doen.’’ Ze bleef maar uitstellen, zegt ze. ,,'Ik ga als ik ben bevallen', dacht ik. En toen ik was bevallen, was het: 'ik ga als mijn kind groot is'. Ik wilde hem een kans geven vanwege ons kind. Maar het werd steeds erger.’’ Keerpunt Het keerpunt kwam toen haar ex ontkende dat de baby van hem was. ,,Het had dus geen zin meer om bij hem te blijven.’’ Ze had haar vader al in vertrouwen ge- Geweld kent vele vormen nomen over het huiselijk geweld. ,,'Nu is het genoeg', zei mijn vader. Hij denkt heel vrij, hij heeft me nooit geslagen. Hij zei tegen mij: ’Je man is niet jouw baas. Je bent toch geen hondje?’.’’ Slaan is niet typisch Marokkaans, zegt ze, en ook niet islamitisch. Al kent ze wel excessieve situaties. ,,Dan halen mannen een bruid uit Marokko en nemen haar paspoort en verblijfsvergunning af. Ze leeft hier geïsoleerd, zonder familie en hij maar slaan. Het gaat niet om een klap, maar ze blíjven doorslaan. Zo’n vrouw vindt zichzelf niets meer waard. Wat is dat nou voor huwelijk? Sommige vrouwen durven pas te gaan als ze achttien jaar zijn getrouwd en al zes kinderen hebben. Ik ben gelukkig na twee jaar al weggegaan. Ik ben nog jong genoeg om mijn leven weer op te pakken.’’ Teammanager Kristine Evertz (op de stoel) met een bewoonster in een van de nieuwe appartementen. FOTO JOSÉ PIETENS Nieuwe locatie Blijf Groep Zaanstreek niet op geheim adres ✱ Door openheid huiselijk geweld bespreekbaar maken Ruimte om eigen leven in te richten José Pietens ,,Huiselijk geweld is universeel. Ook Rihanna is het overkomen.'' AFP PHOTO/FRANCOIS GUILLOT WOENSDAG 19 MAART 2014 Wormerveer ✱ Al is Blijf Groep nog maar twee weken geleden verhuisd naar het Jan Slothuis in Wormerveer, teammanager Kristine Evertz merkt nu al een groot verschil met de vorige locatie in Koog aan de Zaan. ,,De sfeer is heel relaxt. De vrouwen hebben nu meer ruimte en vrijheid om hun eigen leven in te richten. Ze vinden hun eigen ritme, hebben een eigen appartement en kunnen elkaar opzoeken als ze dat willen. Op de vorige locatie woonden ze met hun kinderen in een kamer van vier bij vier meter, moesten ze keuken en sanitaire voorzieningen delen en kwamen ze elkaar altijd tegen.’’ Die rust is volgens haar ook toe te schrijven aan de veiligheidsvoorzieningen: camera’s en een sluisdeur. Vooral dat laatste is belangrijk, zegt Evertz. ,,Als je in Koog aan de Zaan de deur binnenkwam, stond je met- een in de ruimtes waar de vrouwen ook waren. Nu moet je meerdere deuren door en kom je op een gang uit. Je staat niet direct bij de bewoners binnen. Dat geeft toch een heel ander gevoel.’’ Wegvluchten Het adres van de nieuwe vrouwenopvang is bewust niet meer geheim. Blijf Groep hanteert sinds enkele jaren een nieuwe werkwijze. Was het voorheen vooral ’wegvluchten voor huiselijk geweld’ op een geheime locatie, nu ligt de nadruk op het stoppen van geweld en hulp aan het hele gezin. In 2011 werd in Alkmaar het Oranje Huis geopend, de eerste opvang nieuwe stijl. De open setting moet een tegenwicht bieden aan de schaamte waarmee huiselijk geweld vaak gepaard gaat. ,,Als je vrouwen en kinderen opvangt op geheime adressen , dan moeten zij tijdelijk de banden met hun familie, regio en werk verbreken. Het verlies van net- werk en economische zelfstandigheid werkt averechts. De meeste vrouwen willen uiteindelijk terug naar de regio waar ze vandaan komen. Dus moeten ze daar hun leven weer kunnen oppakken. Groot voordeel van een bekende locatie is dat vrouwen er bezoek kunnen ontvangen en de kinderen gewoon met vriendjes en buurtkinderen kunnen spelen. En daarbij: huiselijk geweld is nog steeds een groot maatschappelijk probleem met heel schadelijke gevolgen. Door daar in alle openheid mee om te gaan, kun je het onderwerp bespreekbaar maken.’’ Huiselijk geweld is universeel, zegt Evertz. ,,Het komt voor op alle werelddelen, al eeuwenlang, in alle klassen, culturen en kleuren. Het heeft niets te maken met inkomen of intelligentie. Ook Whitney Houston en Rihanna hebben het meegemaakt. Het enige verschil met de meeste andere vrouwen is dat zij hun eigen beveiliging kunnen beta- Van verzet naar klushulp De komst van Blijf Groep, bekendgemaakt in 2012, stuitte op verzet in de flat. Achttien bewoners moesten verhuizen en de rest vreesde dat er agressieve mannen bij het gebouw zouden komen. Na voorlichtingsbijeenkomsten waren de gemoederen bedaard. Een aantal bewoners hielp zelfs mee met klussen in de Blijfwoningen. len. Kijk, het is natuurlijk wel zo dat een vrouw met een hoge opleiding, baan en netwerk, in staat is om te scheiden en andere keuzes te maken. Bij de vrouwen in de opvang spelen problemen op bijna alle gebieden. Ze zijn vaak laag opgeleid, hebben geen netwerk en zijn daardoor beperkter in hun mogelijkheden. En bij de meest extreme vormen van geweld, red je het sowieso niet om er in je eentje uit te komen.’’ In Wormerveer wonen vrouwen die via het Alkmaarse Oranje Huis zijn gekomen. ,,Zij verblijven zes weken in het Oranje Huis. In die tijd wordt onderzoek gedaan naar de gezinssituatie. Er wordt met name gekeken naar de veiligheid en of er contact met de dader tot stand kan worden gebracht. Wij gaan dan in gesprek met de vader. Dat haalt voor hem de frustratie weg van het niet weten waar zijn vrouw en kinderen zijn en het gesprek biedt een opening om te praten over veiligheid. We stellen een gezinsplan op, waarin aandacht is voor slachtoffers, plegers, getuigen en kinderen. Het geweld zelf is het topje van de ijsberg; daar zitten meerdere problemen achter, zoals middelengebruik, schulden en psyische problemen. Die moet je allemaal aanpakken. In Wormerveer voeren we het gezinsplan uit. Met onder meer cursussen en programma’s voor de vrouwen en kinderen.’’ De vrouwen blijven circa zes maanden in Wormerveer. Dat is best lang, zegt Evertz, maar het duurt nog langer voordat zij het gevoel hebben de wereld weer aan te kunnen. Daarom is er ook begeleiding nadat zij Blijf Groep hebben verlaten. Eigenwaarde ,,Het gevoel van eigenwaarde van de slachtoffers is vaak minimaal. Huiselijk geweld gaat over het verleggen en overschrijden van grenzen. Het begint niet bij die ene klap. Een slachtoffer past continu het idee aan van wat wel en niet oké is, omdat ze wil dat de relatie werkt. Maar als iemand steeds over je grenzen gaat, is dat heel slecht voor je eigenwaarde.’’ Geen enkele vorm van geweld komt in Nederland zo vaak voor als huiselijk geweld. Per jaar zijn er 200.000 slachtoffers van ernstig huiselijk geweld. Worden daar ook de slachtoffers van lichtere vormen van huiselijk geweld bij opgeteld, dan komt het geschatte aantal slachtoffers uit op een miljoen. Jaarlijks maken in Nederland zo’n 13.000 slachtoffers gebruik van de vrouwenopvang. Van dat aantal gaat het in vijf tot tien procent van de gevallen om extreem geweld (waaronder stalking, eergerelateerd geweld en bedreigingen). Deze slachtoffers kunnen niet terecht in een opvang met een bekend adres. Zij worden daarom opgevangen in geheime safehouses. Onder huiselijk geweld vallen zowel fysieke als psychische mishandeling, seksueel geweld, verwaarlozing, vernedering of overmatige controle en kan ook voortkomen uit schadelijke traditionele praktijken zoals meisjesbesnijdenis, kindhuwelijken en huwelijksdwang. Het komt niet alleen voor in man/vrouw-relaties, maar bijvoorbeeld ook tussen broers en zussen en ouders en kinderen. Vijfentachtig procent van de daders is man; de vrouw kan ook dader zijn. Al heeft door vrouwen gepleegd geweld minder fysiek schadelijke gevolgen. (Bron: Blijf Groep)