Collegebesluit interbestuurlijk toezicht.

Xr
@
gemeente Roermond
VOORSTEL AAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN DE GEMEENTE ROERMOND
datum
indiening:
19 augustus 2014
datum/agendapunt B&Wvergaderi
afdeling:
Onderwerp:
ng
=
26081 4 I 1 08
Strategie en Bestuur
I
nterbestuurlijk toezicht
Voorstel:
1. ln te stemmen met de reactie aan de Provincie Limburg op de concept-nota 'lnterbestuurlijk toezicht door de
Provincie Limburg'en de concept'Verordening op toezichtinformatie'via bijgaande brief.
Behandeling in:
raadscommissie:
gemeenteraad van
overleqorgaan:
Beslissing B&W
akkoord
Handtekening gemeentesecretaris:
op:
onderwerp:
lnterbestuurlijk toezicht
pagina: 2
Bijlagen:
1. Concept-nota lnterbestuurlijk toezicht door de Provincie Limburg / uitgangspunten en
randvooruvaarden;
2. Verordening systematische toezichtinformatie Limburg;
3. Concept- brief aan college Gedeputeerde Staten.
Toelichting op voorstel:
lnterbestuurliik toezicht door de Provincie Limburg
Op 1 oktober 2012 werd de Wet Revitalisering Generiek Toezicht (wet RGT) ingevoerd. Met deze wet wordt
het bestuurlijk toezicht door de provincie op lokale overheden vereenvoudigd. Het doel is om het toezicht
eenvoudiger en transparanter te maken en de toezichtlasten te verminderen. ln 2015 wordt het nieuwe toezicht
ingevoerd.
Uitgangspunt van het interbestuurlijk toezicht nieuwe stijl is het onderling vertrouwen in de taakuitvoering door
de gemeente, een sobere en terughoudende uitvoering van het toezicht en een benadering op basis van
risico's. Samengevat: sober, op afstand en risicogericht.
De provincie zal toezicht houden op de terreinen ruimtelijke ordening, bouwen, wonen en milieu, archiefzorg en
informatiebeheer, huisvesting van verblijfsgerechtigden, monumentenzorg en gemeentefinanciën.
Het interbestuurlijk toezicht is alleen gericht op de uitvoering van wettelijke medebewindstaken. lngrijpen
gebeurt alleen als wettelijk vastgelegde medebewindstaken (niet) worden uitgevoerd. Er zijn dan uiteindelijk
twee instrumenten:
lndeplaatsstelling bij taakverwaarlozing: in dit geval kan de Provincie de taak overnemen;
Schorsing en vernietiging: besluiten die door de gemeente worden genomen die in strijd zijn met het
recht of het algemeen belang kunnen via de Provincie ter schorsing of vernietiging bij de Kroon worden
aangedragen.
Om te bepalen of tot ingrijpen wordt overgegaan, doorloopt de toezichthouder een 'interventieladder'. Deze
start met signaleren en eindigt met het definitief toepassen van het instrument.
1.
2.
Het interbestuurlijk toezicht raakt meerdere portefeuilles. ledere betrokken wethouder is verantwoordelijk voor
zijn of haar specifieke onderdeel. ln de lijn van zijn coördinerende rol, waarin hij volgens artikel 170, lid 1 onder
a, Gemeentewet toeziet op de voorbereiding, vaststelling en uitvoering van het gemeentelijk beleid, is de
burgemeester (coördinerend) portefeuillehouder interbestuurlijk toezicht. De burgemeester heeft daarnaast in
uitzonderlijke gevallen al een taak bij de schorsing en vernietiging van besluiten (artikel 268 Gemeentewet).
Toezichtinformatie
Om interbestuurlijk toezicht te kunnen uitoefenen is het essentieel om tijdig over voldoende informatie te
kunnen beschikken. Een deel van deze te ontvangen toezichtinformatie is opgenomen in wet- en regelgeving,
met name voor medebewindstaken. Hiervoor hoeft niets aanvullend geregeld te worden.
De Wet RGT heeft in de Gemeentewet (aft. P4Ð een wettelijke basis gecreëerd voor een Algemene
Maatregel van Bestuur over de toezichtinformatie. Op grond van deze AMvB kan het provinciebestuur regels
stellen (via een provinciale verordening) voor de systematische toezichtinformatie die het gemeentebestuur als
ondertoezichtgestelde beschikbaar moet stellen.
onderwerp:
lnterbestuurlijktoezicht
pagina: 3
Op grond van het Besluit systematische toezichtinformatie mag jaarlijks terugkerende informatie of informatie
van meerdere gemeenten alleen opgevraagd worden via een verordening. ln de verordening wordt een
informatievraag opgenomen voor zaken die onderdeel uitmaken van de reguliere verantwoordingscyclus
binnen een gemeente, of voor zaken die wettelijk zijn voorgeschreven maar niet verplicht aan de provincie
moeten worden toegezonden.
ln dat opzicht kan de website'waarstaatjegemeente.nl' - ontwikkeld door het Kwaliteitsinstituut Nederlandse
Gemeenten (KING) - in de toekomst van belang zijn. Het gaat hier om een internetappllcatie waarin de
horizontale verantwoording van het college aan de raad wordt ondersteund door het invullen van een aantal
kritische performance indicatoren (KPl's).
De interbestuurlijke toezichthouder kan gebruikmaken van de geboden informatie. ln de verordening wordt een
bepaling opgenomen dat informatie die beschikbaar wordt gesteld via 'waarstaatjegemeente' niet afzonderlijk
aan de provincie hoeft te worden toegezonden.
Op dit moment doen wij niets met genoemde applicatie. ln het verleden heeft de gemeente hier wel enige
ervaring mee opgedaan. We hebben meegedaan aan een onderzoek over de beleving van de klanten die
producten afnemen van de afdeling Publiekszaken. Deze afdeling doet ondertussen zelf onderzoek naar de
klanttevredenheid, die dan ook voortdurend wordt gemonitord.
De Provincie heeft een concept-nota 'lnterbestuurlijk toezicht door de Provincie Limburg 'met daarin de
uitgangspunten en randvoonruaarden van het toezicht nieuwe stijl en een concept 'Verordening systematische
toezichtinformatie Limburg'toegezonden. ln overleg met de Vereniging van Limburgse Gemeenten is de
reactietermijn verlengd tot I september 2014.
lnterne reacties op het toezicht nieuwe stUl
Zoals vermeld omvat het toezicht nieuwe stijl de werkterreinen archiefzorg en informatiebeheer, huisvesting
van verblijfsgerechtigden, gemeentefinanciën, monumentenzorg, ruimtelijke ordening en bouwen, wonen en
milieu.
Aan de betreffende afdelingen is gevraagd te reageren op het toezicht nieuwe stijl
a
Archiefzorg en informatiebeheer
Met de invoering van de wet RGT wordt de uitvoering van het toezicht op de archieZorg bij de gemeente
neergelegd (horizontaal toezicht), waarbij het voor de hand ligt dat de gemeentearchivaris de coÖrdinatie op
zich neemt. Door de VNG en het IPO zln zgn. Kritische Prestatie lndicatoren (KPl's) opgesteld om inzicht te
geven in archiefzorg en -beheer. De informatie uit de KPI's die wordt opgenomen in een zgn. KP|-verslag, is
geschikt voor de verantwoording van het college aan de gemeenteraad en vervolgens aan GS. Bij het
opstellen van het KP|-verslag laat de gemeentearchivaris zich adviseren door collega's uit de vakgebieden
DlV, ICT en informatievoorziening. Het KP|-verslag wordt vervolgens opgenomen in het jaarverslag van de
gemeentearchivaris aan het college, dat op grond van de Archiefwet 1995 en de Archiefuerordening wordt
opgemaakt. Op grond van het jaarverslag van de gemeentearchivaris bepalen GS dan of er bij een gemeente
"ingegrepen" moet worden.
De invoering van de wet RGT heeft v.w.b. toezicht op archiefzorg en -beheer gevolgen voor gemeenten in die
zin, dat de gemeentearchivaris (jaarlijks) extra tijd voor zijn coördinerende taken, de feitelijke archiefinspectie's
en het maken van het KP|-verslag moet maken. Of dat alleen voor het jaarverslag 2013 geldt, dat is immers
een soort nul-meting, is nog maar de vraag. Gemeenten zonder archivaris, veelal de kleinere gemeenten,
zullen extra menskracht moeten inhuren.
onderwerp:
lnterbestuurlijktoezicht
pagina: 4
De concept-verordening en -nota zijn voor dit onderdeel uitvoerbaar
a
H
uisvesting van verblijfsgerechtigden
Nieuw zijn de beoordelingskwalificaties goed, slecht of matig. Voor het overige zijn er geen opmerkingen
a
Gemeentefinanciën
ln de concept- verordening zijn geen bepalingen opgenomen met betrekking tot het financiële toezicht
van provincies op gemeenten. Het financiële toezicht is in de gehele herziening van het
interbestuurlijk toezichtstelsel buiten beschouwing gelaten. De bepalingen over financiële toezichtinformatie
zijn - onveranderd - opgenomen in de Gemeentewet. Geen opmerkingen dus.
a
Monumentenzorg
Het is vreemd dat monumentenzorg wordt genoemd als beleidsterrein waarop het nieuwe systeemtoezicht van
toepassing is. Vreemd omdat het college van Gedeputeerde Staten in de concept-nota op pagina 7 schrijft dat
op dit terrein geen systeemtoezicht zal plaatsvinden. ln de concept-reactie is dit meegenomen.
Er wordt vanuit gegaan dat de gemeenten in het kader van hun (horizontale) verantwoording hun
verantwoordelijkheid zullen nemen. De provinciale toezichtstaak wordt uitgevoerd op basis van het
'piepsysteem' (incidentgericht).
a
Ruimtelijke Ordening
Vanuit de afdeling Plannen en Projecten zijn de volgende (inhoudelijke) opmerkingen gemaakt over de nieuwe
vorm van toezicht.
Op pagina 6 van de concept-nota staat aangegeven dat de Provincie bestemmingsplannen nader zal
toetsen. ln het kader van het nieuwe Provinciale Omgevingsplan is echter aangegeven dat de
Provincie zich minder richt op het beoordelen van individuele ontwikkelingen met een lokaal karakter
en inzet op de provinciale belangen. Een nadere toets van alle bestemmingsplannen lijkt niet te
stroken met dit streven uit het nieuwe POL.
Handhaving van het bepaalde in bestemmingsplannen en beheersverordeningen vindt plaats via de
Wet algemene bepalingen omgevingsrecht. Toezicht en handhaving staat bij de toezichtcriteria echter
wel onder het kopje ruimtelijke ordening. Bij het onderdeel Wabo ontbreekt juist specifiek het kopje
toezicht en handhaving.
Het op grond van artikel 10.1 Wet ruimtelijke ordening op te stellen jaarverslag Wro-taken dient aan het
college van Gedeputeerde Staten te worden toegestuurd. De omstandigheid of dit jaarverslag
gelijkt'ljdig met de jaarrekening aan de gemeenteraad wordt aangeboden, bepaalt of sprake is van een
-
-
-
goede of matige uitvoering van taken. Onduidelijk is waarom dit als criterium wordt gesteld. De Wet
ruimtelijke ordening stelt deze eis niet en voor de inhoud van het verslag maakt het geen verschil.
Uitsluitend de wijze van aanbieden (gel'tjktijdig met de jaarrekening) zou bepalen in welke mate aan de
toezichtcriteria wordt voldaan. Het zou objectiever zijn om hiervoor (uitsluitend) een uiterste datum op
te nemen. Hetzelfde geldt voor het jaarverslag Wabo.
Bovengenoemde opmerkingen worden integraal meegenomen in uw reactie op de concept-nota en de
concept-verordening.
a
Bouwen, wonen en milieu
De afdeling Bouwtoezicht heeft na bestudering de volgende vragen en/of opmerkingen.
Op pagina 6 van de concept-nota wordt aangegeven dat er achterstanden zijn op het gebied van de
-
onderwerp:
-
-
lnterbestuurlijktoezicht
pagina: 5
uitvoering van de risicothema's: asbest, bodem, constructie en brandveiligheid. Worden deze
achterstanden nog nader onderbouwd?
Op pagína 11 van de concept-nota n.a.v. de tabel met de uitgewerkte beoordelingscriteria onder punt I
is de termijn voor het hebben van een actueel beleid de termijn (< 4 jaar) tekort. Gelet op het feit dat
veel gemeenten n.a.v. het in werking treden van de Wabo in 2010 beleid hebben vastgesteld, is de eis
van beleid jonger dan 4 jaar niet haalbaar. Een overgangstermijn lijkt dus verstandig. ln 2015 dient
iedereen dan actueel beleid op te stellen. Regionale afstemming i.v.m. de regionale uitvoeringsdiensten is anders niet haalbaar.
Bij de Wabo wordt verzocht om in het kader van toezicht en handhaving aandacht te besteden aan de
prioritaire RO-belangen. Er wordt niet aangeven op basis waarvan deze belangen als prioritair worden
benoemd.
Daarnaast worden risico's en gevaren met betrekking tot deze aspecten meegenomen bij het opstellen
van bestemmingsplannen. lndien sprake is van actuele bestemmingsplannen voor het gehele
grondgebied, dan kan ervan uit worden gegaan dat deze aspecten daarin afdoende zijn meegenomen
(zie toezichtcriteria ruimtelijke ordening). Onduidelijk is waarom vervolgens in het kader van het
toezicht en handhaving in het kader van de Wabo hierop specifiek moet worden ingegaan. Het betreft
geen zelfstandige toezichtstaken, maar de toezicht en handhaving van het bestemmingsplan/
beheersverordening.
ln hoeverre gelden de eisen m.b.t. beleid voor de diverse samenwerkingsverbanden zoals de RUD
Limburg-Noord, de RUD Zuid Limburg en de Veiligheidsregio?
ln hoeverre wordt of is een scheiding mogelijk van de taken van de provincie Limburg in de beide
omgevingsdiensten in het kader van het lnterbestuurlijk Toezicht
Ook deze bovengenoemde opmerkingen worden integraal meegenomen in uw reactie. Deze concept-reactie
treft u bijgaand ter vaststelling aan.
-
-
Kerntakendiscussie:
n.v.t.