Groenbemesters 2014 Verbeter de bodemweerbaarheid.

2014
DSV groenbemesters
Met bodemverbeteraars de bodemweerbaarheid
verbeteren en extra voer produceren
www.dsv-zaden.nl
ng?
Bodemverdichti
reekt door
b
s
a
n
e
m
m
a
R
Tillage
03
TerraLife
04
TerraLife en mycorrhiza
05
TerraLife mengsels
07
TerraLife en aaltjes
08
Bodem verbeteren en voer telen
09
Bladrammenas
10
Groenbemesteroverzicht
12
Groenbemesters
Bodemverbeteraars om bodemvruchtbaarheid te behouden
De bodem is het meest waardevolle productiemiddel in de
landbouw. Iedereen is het erover eens dat we de bodemvrucht­
baarheid moeten bewaken. Dat valt niet mee omdat in de
praktijk vaak de economische beweegredenen zwaarder
wegen dan de biologische. Denk hierbij aan de intensieve
vruchtwissel­ingen van monoculturen in ons land.
Groenbemesters zijn onmisbaar om de bodem te verbeteren
en langdurig hoge opbrengsten te halen bij een intensief
bouwplan.
Hoe kunnen groenbemesters bijdragen in het verbeteren
van de bodemvruchtbaarheid en bodemweerbaarheid?
• Organische stof toevoer
• Opbouw van humus
• Bestrijden van ziektes en plagen
• Vastleggen stikstof
• Activeren van het bodemleven
• Verbeteren van de biodiversiteit
• Voorkomen van erosie
TerraLife
TerraLife,
t
uw bodem leef
De teruglopende bodemweerbaarheid en bodemvruchtbaarheid speelt niet alleen in Nederland maar ook in Duitsland.
DSV heeft door praktijkervaring en samenwerking met verschillende onderzoeksinstituten het TerraLife groenbemester­
concept ontwikkeld. Inmiddels zijn de TerraLife mengsels ook in Nederland een begrip. We willen het bodemleven
stimuleren door een gevarieerde vruchtwisseling. Het telen van groenbemestermengsels is een efficiënte manier om
binnen een monocultuur van hoofdgewassen toch meer diversiteit in de vruchtwisseling toe te passen.
TerraLife groenbemestermengsels hebben veel voordelen:
• Snelle groei
• Hoge organische stof productie
• Stimulering bodemleven door verschillende exudaten
Bron: DSV, verandert naar Don et al, 2008, Max Planck Instituut, Jena
Wat is bodemweerbaarheid?
Een plant die groeit in een goede bodem heeft minder last van aanwezige ziekteverwekkers dan eenzelfde plant die groeit in
een minder goede bodem. Dit noem je bodemweerbaarheid. Door het bodemleven op de juiste manier te stimuleren wordt de
bodemweerbaarheid verhoogd.
3
TerraLife
TerraLife en mycorrhiza
Een mycorrhiza is een symbiose tussen schimmels en plantenwortels. Daarbij ondersteunt
de schimmel processen die tot extra productie van het cultuurgewas kunnen leiden door:
• Leveren van nutriënten voor de plant
• Verbeteren van de vochtbalans
• Hogere weerstand tegen ziekten en plagen
• Structuurverbetering door schimmelnetwerken
De veelsoortige TerraLife mengsels stimuleren veel bodemfuncties. Hiervan profiteren ook arbuskulaire mycorrhiza schimmels.
De meeste vlinderbloemigen, grassen, granen, zonnebloemen, mais, vlas en aardappelen stimuleren deze bodemschimmel.
Kruisbloemigen zoals gele mosterd, bladrammenas maar ook suikerbieten gaan geen symbiose met mycorrhiza aan.
TerraLife stimuleert mycorrhiza. Arbuskulaire mycorrhiza zijn een symbiose tussen
schimmels en planten.
De schimmel dringt de plantenwortel binnen en vertakt zich tot een boomachtige
structuur, de zogenaamde arbuskel. Deze arbuskels spelen een belangrijke rol bij
de uitwisseling van voedingsstoffen.
Doorworteling
De verschillende soorten in de TerraLife mengsels laten zowel boven als onder de grond een verschillend groeipatroon zien.
De wortelmassa van groenbemesters bereikt 33-50 % van het gewicht van de bovengrondse biomassa. Door het combineren
van verschillende soorten worden licht, water en mineralen efficiënter benut. De oppervlakkige en diepere lagen worden optimaal
doorworteld. Hiermee wordt voorkomen dat mineralen zich ophopen in diepere lagen of uitspoelen naar het grondwater.
Deeptill Tillage Rammenas (TR)
Deeptill Tillage Rammenas is een innovatie in groenbemesters.
In de TerraLife mengsels met ‘’TR” zit Tillage Rammenas.
Deze vormt een paalwortel die een lichte bodemverdichting
kan doorbreken. In de winter vriest deze af en laat een lucht­
kanaal over dat bij draagt aan een snelle opwarming van de
bodem in het voorjaar.
4
TerraLife
TerraLife SolaRigol TR
Biologische bodemverbetering door specifieke plantensoorten als Tillage
Rammenas en Squarrosum klaver. Deze soorten zijn door hun specifieke
wortelgroei in staat bodemlagen te doorgronden en verbeteren de
infiltratiecapaciteit.
• De andere plantensoorten in het mengsel dienen voor een snelle
bedekking en intensieve doorworteling
• Naast een goede beworteling ook een flinke bovengrondse biomassa
• Vlinderbloemigen zorgen voor stikstof-productie, goede humusopbouw
en mineralenbinding. Wikken stimuleren bovendien anti-pathogene
bodembacteriën. Vlas verbetert de beschikbaarheid van silicium.
• Past o.a. vóór aardappelteelt maar ook als akkerrand
Samenstelling
Alexandrijnse/ squarrosum klaver, Tillage Rammenas,
deder, vlas, gingellikruid, Japanse haver, zomerwikken
Zaaiadvies
30-35 kg/ha
Optimale uitzaai
tot 20 augustus
TerraLife BetaMaxx TR
TerraLife BetaMaxx TR is ontwikkeld vóór de teelt van suiker­bieten en past
op bodems met voldoende hoge pH. De diep­wortelende Tillage Rammenas
vriest ’s winters kapot en laat zuurstof in de bodem toe, waardoor de bodem
in het voorjaar sneller opwarmt. Eerder zaaien is daardoor goed mogelijk!
• Past zeer goed na een vroegruimend gewas
• Geschikt op bedrijven die mulchen en directzaai
van bieten toepassen in het voorjaar
• Met Tillage Rammenas om een ploegzool te
doorgronden en zuurstof in de bodem te brengen
• Activeert het bodemleven
• Kies voor TerraLife NemaControl indien percelen besmet zijn
met bietencystenaaltjes
Samenstelling
Tillage Rammenas, Alexandrijnse klaver, erwten,
facelia, gingellikruid, Japanse haver, zomerwikken
Zaaiadvies
30-35 kg/ha
Optimale uitzaai
eind juli - tot 20 augustus
5
TerraLife
TerraLife BioMax TR
TerraLife BioMax TR brengt extra biomassa en kan veel bodem­stikstof vastleggen.
Snelle beginontwikkeling en grote wortel­diepte maken ook de mineralen uit de
diepere bodemlagen beschikbaar.
• Past zeer goed na een vroegruimend gewas
• Geschikt op bedrijven die mulchen en directzaai toepassen
• Met Tillage Rammenas om een ploegzool te doorgronden en zuurstof in
de bodem te brengen
• Activeert het bodemleven
• Nu met Ethiopische mosterd Redbone met extra droog­tetolerantie
Samenstelling
Tillage Rammenas, Ethiopische mos­terd, boekweit, vlas,
zonnebloemen, haver, Japanse haver, facelia, deder
Zaaiadvies
25-30 kg/ha
Optimale uitzaai
tot 20 augustus
TerraLife NemaControl
TerraLife NemaControl is ontwikkeld voor percelen die besmet zijn met
plantparasitaire aaltjes.
• Brede resistentie tegen aaltjes waaronder bietencystenaaltjes (BCA1 gemiddeld)
en Chitwoodi aaltjes (MC1 gemiddeld)
• Meerdere soorten zorgen voor aaltjescontrole in de toplaag maar ook in
de diepere bodemlagen
• Met BlackJack, de unieke bladrammenas met een zwarte wortel die bijdraagt
aan de aaltjesreductie in de toplaag
• Verbetering van de bodemweerbaarheid op meerdere niveaus
• Snelle bedekking en intensieve doorworteling
Samenstelling
Radetzky en Reset bladrammenas. Black Jack bladrammenas
met zwarte wortel
Zaaiadvies
25-30 kg/ha
Optimale uitzaai
tot eind augustus
BlackJack bladrammenas met zijwortels
voor aaltjesbestrijding in de toplaag
6
TerraLife
TerraLife en aaltjes
Door de intensieve vruchtopvolging met monoculturen in
Nederland vergen schadelijke aaltjes steeds meer aandacht.
De TerraLife mengsels zijn ontworpen om een gezonde bodem
ook gezond te houden en niet om specifieke aaltjes problemen
te verhelpen (met uitzondering van TerraLife NemaControl).
Toch proberen we via onderzoek in beeld te brengen hoe
TerraLife mengsels ingrijpen op diverse groepen aaltjes.
In 2011 is er aaltjes onderzoek gedaan door BLGG-Agroxpertus
op een TerraLife demo in Ven-Zelderheide. Dit onderzoek
betrof 5 TerraLife mengsels en 1 herhaling:
Voorlopige conclusies:
Bij de 0-meting waren er lage aantallen Meloidogyne,
trichodorus en paratrichodorus aaltjes aanwezig. Na de TerraLife
groenbemesters werden nog steeds lage aantallen van deze
aaltjes groepen gemeten. In 2013 en 2014 vindt verder onderzoek
plaats waarbij TerraLife praktijkdemo’s worden bemonsterd op
aaltjes.
Pottenproef aaltjes
In een pottenproef door HLB in 2012 op TerraLife BioMax en
BetaMaxx in 4 herhalingen kwam TerraLife BetaMaxx het beste
naar voren (minst goede waardplant op vrijlevende alen).
Het testen van een mengsel van plantensoorten op een complex
van aaltjes is wetenschappelijk gezien erg ingewikkeld.
Het roept snel weer aanvullende vragen op. Het mengsel
TerraLife NemaControl bevat diverse typen blad­rammenas
die resulteren in de hoogste aaltjes resistentie voor
bietencystenaaltjes en Meloidogyne chitwoodi.
Roofaaltjes
Roofaaltjes zijn een goede indicator voor de kwaliteit van het
bodemvoedselweb. Ze staan namelijk aan de top van de onder­
grondse voedselpiramide. Roofaaltjes voeden zich met bodem­
diertjes, waaronder plantenparasitaire aaltjes. Geen roofaaltjes
betekent dat schadelijke aaltjes en andere bodemorganismen vrij
spel hebben. Aaltjes zijn op meerdere plaatsen in het bodem­
voedselweb aanwezig. Plantenparasitaire aaltjes tasten planten
aan. Maar er zijn ook schimmel- en bacterieëtende aaltjes.
De aanwezigheid van aaltjes is dus niet altijd negatief,
roofaaltjes kunnen goed werk verrichten in de bodem.
7
Bodem verbeteren en voer telen!
WinterGreen
WinterGreen is een wintergewas dat past na een maisras dat tijdig afrijpt. Een maisgewas kan groeien in 5 maanden en
laat 7 maanden ruimte voor bodemverbetering met WinterGreen.
• Hoog opbrengend wintergewas met meerdere toepassingen:
• Geschikt als vanggewas na mais
• Geschikt voor voederwinning
• Structuurverbetering en activering van het bodemleven
Samenstelling
• Maximale benutting van mineralen en extra N-productie
mogelijk door wikken en inkarnaatklaver
• Stimuleert mycorrhizza waarvan mais profiteert
• Uitzaai tot eind oktober mogelijk
70% bladrogge, 15% italiaans, 10% wikken, 5% inkarnaatklaver
Bodemverbetering/ vanggewas, geen oogst
Zaaiadvies
60-75 kg/ha
Optimale uitzaai
september – eind oktober
Voederwinning, oogst eind april- begin mei
Uitzaai
75-90 kg/ha
Optimale uitzaai
september - 15 oktober
TerraLife Landsberger Gemenge
Dit mengsel wordt gebruikt voor voederdoeleinden én voor groenbemesting.
• Hoog opbrengend tussengewas met veel eiwit en hoge voederwaarde
• Stikstofbinding door zowel inkarnaatklaver als winterwikken
• Kan ook als dekvrucht gezaaid
• Winterhard mengsel
Samenstelling
Inkarnaat klaver, Italiaans raaigras en winterwikken
Uitzaai
50-70 kg/ha (70 kg bij voederwinning)
Optimale uitzaai
tot half september. Als ondervrucht vanaf midden mei
(bv. in wintertarwe of maïs)
Analyse
Landsberger Gemenge
8
Groenbemesters
Bladrammenas
Radetzky
Radetzky is een multiresistente bladrammenas met een snelle grondbedekking
(7) en een late bloei (8,5). Radetzky is resistent tegen meloidogyne chitwoodi (R)
en bietencystenaaltje (BCA2). Wilt u meerdere aaltjes soorten reduceren dan is
multiresistente Radetzky de juiste keus. Met een geslaagde teelt van Radetzky
reduceert u chitwoodi net als bij zwarte braak. Ondertussen wordt onkruid
onderdrukt en extra organische stof geproduceerd. Hoe eerder u zaait hoe groter
het aaltjesdrukkend effect.
Zaaiadvies
20-25 kg/ha
Optimale uitzaai
tot eind augustus
Reset
Wilt u bietencystenaaltjes reduceren dan is Reset (BCA1) de juiste keuze bij
bladrammenas. Reset is ook partieel resistent tegen chitwoodi aaltjes.
Zaaiadvies
20-25 kg/ha
Optimale uitzaai
tot eind augustus
Keuzeschema aaltjesreductie
maximaal reduceren chitwoodi
verminderen bietencystenaaltjes
maximaal reduceren bietencystenaaltjes
verminderen chitwoodi
Radetzky
Reset
maximaal reduceren chitwoodi
maximaal reduceren bietencystenaaltjes
TerraLife NemaControl
aaltjescontrole in meerder bodemlagen
9
Groenbemesters
Groenbemestersoverzicht
Grassen /
overig
Kruis­
bloemig
Bron: DSV
10
Behoefte kg N/ha
sterke doorworteling speciaal vóór aardappelen
40
verbetert structuur, speciaal vóór bieten
TL BioMax TR
25-30
√
50
extra biomassa, maakt mineralen beschikbaar
TL NemaControl
25-30
√
50
reduceert aaltjes
TL Landsberger Gemenge
50-70
√
50
bodemverbetering en eventueel voederwinning
WinterGreen
60-90
√
50
vanggewas en eventueel voederwinning
Oktober
Opmerking
40
√
September
√
30-35
Augustus
30-35
TL Betamaxx TR
Juli
Akkerbouw/vollegrond
TL SolaRigol TR
Veehouderij
Uizaai kg/ha
TerraLife
optimale uitzaai
Bladrammenas
20-25
√
50
Gele mosterd
20-25
√
50
Italiaans raaigras
25-45
√
50+
vanggewas of voederwinning
Engels raaigras
25-40
√
√
50+
vanggewas of voederwinning
Rietzwenk
20-60
√
√
50+
bodemverbetering of structuurwinning
Bladrogge
60-90
√
50+
vanggewas of voederwinning
TerraLife
Bladrammenas
Bladrammenas heeft een pen­wortel
en kan snel veel organische stof
produceren. Er zijn rassen beschikbaar
met resistentie tegen bepaalde
plantparasitaire aaltjes.
Radetzky BCA2
multiresistent, resistentie tegen bietencystenaaltjes en meloidogyne chitwoodi
Reset BCA1
resistentie tegen bietencysten en een partiële
resistentie tegen meloidogyne chitwoodi
Uitzaaitijd
tot eind augustus
Zaaiadvies
20-25 kg/ha
Passion BCA2
late bloei en BCA2 resistentie tegen
bietencystenaaltjes
Uitzaai
tot half september
Zaaiadvies
20-25 kg/ha
Engels raaigras
Met name tetraploïd Engels raaigras
wordt ingezet als groenbemester.
Engels raaigras heeft een vlotte begin­
groei en goede bodembedekking.
Prana
breedbladig tetraploïd Engels raaigras
met een snelle ontwikkeling
Uitzaai
tot half oktober
Zaaiadvies
25-40 kg/ha
Italiaans raaigras
Met name tetraploïd raaigras wordt
ingezet als groenbemester. De begin­
groei is nog sneller dan bij Engels raai­
gras maar de winterhardheid is minder.
Fabio/Macho
rassen van tetraploïd Italiaans raaigras
met een bewezen betrouwbaarheid ook
onder minder gunstige omstandigheden
Uitzaai
tot half oktober
Zaaiadvies
25-45 kg/ha
Rietzwenk
recreatietype
rietzwenk met een aangepaste spruit/wortel
verhouding zorgt voor meer ondergrondse
massa
Lipalma
rietzwenk voedertype, wordt ook ingezet
als groenbemester
Uitzaai
met wintertarwe: 15-20 kg/ha over vorst in
wintertarwe: december/februari: 15-20 kg/ha
Bonfire
snelste beginontwikkeling,
ook bij late zaai
Uitzaai
tot eind oktober
Zaaiadvies
60-90 kg/ha
Gele mosterd
Een snel groeiend gewas dat goed
past na granen. Het levert veel
organische stof in een korte periode.
De juiste rassen zorgen voor afname
van het bieten­cysteaaltje.
Rietzwenkgras
Na een aanvankelijk trage ont­wikkeling
kan rietzwenk zeer diep wortelen en
is dan goed bestand tegen droogte
of wateroverlast. Rietzwenk wordt
ook steeds vaker ondergezaaid in
wintertarwe.
Bladrogge
Vanggewas na mais dat de meeste
stikstof vangt en de meeste organische
stof produceert.
11
Kantoor en binnendienst
DSV zaden Nederland
Zelder 1
6599 EG Ven-Zelderheide
tel. nr. 0485 550 610
fax. 0485 515 225
[email protected]
Buitendienst
Bernard Bles
Sales manager
06 2123 8600
[email protected]
Jos Deckers
Sales director
06 5425 1831
[email protected]
Sebastiaan de Swart
Ruwvoerspecialist
06 1895 8529
[email protected]
Steven Wiersema
Sales, productmanager recreatiegrassen
06 2127 0058
[email protected]
TerraLife,
groenbemestermengsels
voor een betere
bodemweerbaarheid
www.dsv-zaden.nl
De in deze brochure gebruikte ras informatie, teeltadviezen en producties
komen tot stand uit kennis en inzicht, maar zonder garantie op volledigheid
en juistheid. Wij kunnen buiten alle zorgvuldigheid niet garanderen, dat de
beschreven eigenschappen in de landbouwpraktijk in ieder geval herhaalbaar/traceerbaar zijn. Zij kunnen alleen beslissingshulp vertegenwoordigen.
DSV sluit aansprakelijkheid voor directe, indirecte, atypische, toevallig
ontstane of andere gevolgschade of schadeclaims, die zich in samenhang
met het gebruik in deze brochure beschreven ras- en teeltinformatie
resulteren, uit. Mengselsamenstellingen zoals weergegeven in deze brochure
zijn op basis van beschikbaarheid. Bij onvoldoende beschikbaarheid zullen
rassen van vergelijkbare kwaliteit ingezet worden. Met de uitgave van deze
www.dsv-zaden.nl
brochure verliezen alle vorige uitgaven hun geldigheid.