Voorjaarsscheuren grasland: welk gewas inzaaien en welke

Voorjaarsscheuren grasland: welk gewas
inzaaien en welke bemesting toepassen
Auteur:
Alex De Vliegher – ILVO Plant Teelt en Omgeving, Merelbeke
Inleiding
Bedrijven onder derogatie of bedrijven die grasland in de vruchtwisseling willen inschakelen
scheuren het grasland in het voorjaar. Hierbij komt heel wat stikstof vrij door mineralisatie van
de gescheurde zode. Uit onderzoek en praktijk is meermaals gebleken dat ook bij grasland
scheuren in het voorjaar vaak hoge nitraatconcentraties in het bodemprofiel worden gemeten
op het einde van het groeiseizoen. De keuze van het gewas en de toegediende bemesting zijn
hierbij van doorslaggevend belang.
Binnen het ADLO demonstratieproject ‘‘Grasland scheuren en vernieuwen op maat van het
milieu” zijn LCV-partners onder coördinatie van ILVO PLANT aan de slag gegaan om het effect
van gewassenkeuze en bemesting op opbrengst en nitraatresidu te bepalen op een
zandleembodem (ILVO Merelbeke) in 2012 en 2013 en op een zandbodem (HooibeekhoeveGeel) in 2013. Er werd geopteerd voor gewassen die passen op een veebedrijf: kuilmaïs,
voederbieten en Engels raaigras. Hierop werden 3 N-bemestingsniveaus toegepast: geen Nbemesting, 170 N via rundermengmest (RM) en 170 N via RM + N tot invulling v/d MAP 4 limiet.
Effect op de opbrengst
Na het scheuren van grasland in het voorjaar is er geen bijkomende N-bemesting nodig om een
zeer hoog productieniveau te bekomen bij voederbieten en kuilmaïs. Bij herinzaai van gras is
een bijkomende N-bemesting meestal nodig o.a. omdat veel stikstof nodig is voor de vorming
van de nieuwe zode.
Een N-bemesting met 170 NRM geeft alleen bij Engels raaigras een verhoogde DS-opbrengst
t.o.v. de 0-bemesting (vb. in 2012). Als heel veel stikstof beschikbaar komt door mineralisatie
van de oude zode, dan is dit soms niet het geval omdat het opbrengstniveau van de Nbemesting dan reeds zeer hoog is (vb. in 2013).
LCV vzw: Hooibeeksedijk 1, 2440 Geel • T: 014/85 27 07 • F: 014/85 36 15 • E: [email protected]
1/3
Voorjaarsscheuren grasland: welk gewas
inzaaien en welke bemesting toepassen
Een N-bemesting gelijk aan de invulling van de MAP 4-bemestinglimiet kan een betekenisvolle
opbrengststijging t.o.v. de 0-bemesting geven: bij voederbieten in 2012, bij kuilmaïs in 2013 en
bij Engels raaigras in 2012 en 2013.
30000
25000
a a a
DS-opbrengst kg/ha
a a a
a ab b
a a a
20000
15000
a a b
a b c
10000
5000
0
Voederbiet
totaal (incl.
loof) 2012
Silomaïs 2012 Engels raaigras
2012
0N
Max org.
Voederbiet
totaal (incl.
loof) 2013
Silomaïs 2013 Engels raaigras
2013
MAP 4 norm
Figuur 1: Opbrengst bij voederbieten (biet+loof), kuilmaïs en Engels raaigras (kg DS/ha) Merelbeke 2012 en
2013 (objecten met eenzelfde letter binnen en gewas zijn niet significant verschillend)
Tegenover deze wisselvallige opbrengstverhoging door de bijbemesting met stikstof staat heel
dikwijls een hoger nitraatresidu in oktober en november bij de bemeste objecten. Dit is in beide
jaren het meest uitgesproken bij kuilmaïs met een aanzienlijke overschrijding van de
nitraatresidu drempel in het najaar 2013. Bij voederbieten wordt de norm in beide jaren niet
overschreden, ook niet bij een bijbemesting met 235 Nwerkzaam/ha! Bij Engels raaigras is het
nitraatresidu bij de hoogste N-bemesting (300 Nwerkzaam/ha) soms aanzienlijk hoger dan bij de
andere N-niveaus? In 2012 werd dit veroorzaakt door een N-bemesting met 100 N/ha na 15
augustus en in 2013 door een combinatie van N-bemesting in augustus en een hoge Nbeschikbaarheid in de bodem door de mineralisatie.
LCV vzw: Hooibeeksedijk 1, 2440 Geel • T: 014/85 27 07 • F: 014/85 36 15 • E: [email protected]
2/3
Voorjaarsscheuren grasland: welk gewas
inzaaien en welke bemesting toepassen
Nitraat-N residu kg/ha
200
150
100
50
0
biet
okt.
2012
biet
nov.
2012
maïs
okt.
2012
maïs gras okt. gras
nov.
2012
nov.
2012
2012
biet
okt.
2013
0N
MAP 4 norm
Max org.
biet
nov.
2013
maïs
okt.
2013
maïs gras okt. gras
nov.
2013
nov.
2013
2013
Figuur 2: Nitraatresidu bij voederbieten, kuilmaïs en Engels raaigras (uitsluitend maaien) in Merelbeke 2012 en
2013
Besluit
Na het scheuren van grasland in het voorjaar – vooral grasland dat ook begraasd wordt –is het
opletten geblazen met een bijkomende N-bemesting. Bij voederbieten kan een hoge Nbemesting (>> 170 NRM) hogere opbrengsten opleveren met een beperkte kans op hoge Nresiduwaarden in het najaar. Bij Engels raaigras onder maaivoorwaarden werkt een bijkomende
N-bemesting opbrengstverhogend, maar kan door een hoge N-bemesting in augustus de Nresiduwaarde aanzienlijk oplopen. Bij kuilmaïs is er een reële kans op overschrijding van de
nitraatresidudrempel als er een bijkomende N-bemesting wordt gegeven. Bij voederbieten en
kuilmaïs is de opbrengst zeer hoog zonder enige vorm van N-bijbemesting en worden de
laagste N-residus gemeten. Bij grasland zorgt een bijkomende N-bemesting voor een hogere
productie, maar moet de N-bemesting in augustus beperkt worden of zo vroeg mogelijk worden
toegediend om lage N-residus te bekomen.
LCV vzw: Hooibeeksedijk 1, 2440 Geel • T: 014/85 27 07 • F: 014/85 36 15 • E: [email protected]
3/3

Download Report