MEEdeler van 2014 - Voedselbanken Nederland

Jaargang 2, nr.6, november 2014
MEEdeler
Nieuwsbrief vol vitamines voor de voedselbanken
Inhoudsopgave:
Artikelen over voedselverwerving:
Van appels tot appelmoes
Souprise: medio december start
soepproductie
Samen vieren we Kerst: Jumbo in actie
2
2
2
Artikelen over voedselveiligheid gemarkeerd met:
Lions club gaan weer DE punten inzamelen 2
In oprichting: Opportuniteitenfonds
Voorwoord
2
Zeg nooit NEE tegen voedsel
Verantwoord ja zeggen op speciale
2
leveringen
3
We kleuren steeds groener
3
Dirk gaat wederom inzamelen voor ons
3
Zin in een feestje?
3
De decembermaand is voor veel voedselbanken een drukke periode. Veel
organisaties en particulieren denken aan
de medemens die het minder goed heeft.
Voedselbanken kunnen ook dit jaar weer
rekenen op veel sympathie van grote
en kleine organisaties, van nationale,
regionale en lokale media, kerken en
particulieren. De steun blijft hard nodig
want we verwachten ook in 2014 weer
gegroeid te zijn in aantallen klanten.
De voedselpakketten zijn lang niet elke
week in elke regio goed gevuld met
producten van de schijf van vijf.
Voedselbanken Nederland slaat stapje
voor stapje nieuwe wegen in om aan meer
voedsel te komen. Voedsel dat anders
verspild dreigt te worden, proberen we te
verduurzamen. In deze MEEdeler en op
de website kunt u lezen over deze nieuwe
ontwikkelingen.
Wel of niet samenwerken met zeker
besparen.nl?
Ook dit jaar weer veel bedrijven solidair
4
Oranje Fonds biedt hulp met NLdoet
4
Uitgelicht: Voedselbank De Bilt. Handboek
voor koelwagen
Namens het hele bestuur wil ik alle vrijwilligers bedanken voor de tomeloze inzet in
het afgelopen jaar. En vooral ook hele fijne
feestdagen voor jullie en jullie dierbaren.
4
5
Succesvol eerste symposium
5
Zes lessen uit de praktijk
5
Tips
5
Kalender 2014/2015
5
Leo Wijnbelt
EU-handelsboycot: vooral veel appels
Op de ALV in september berichtten wij
over de doorbraak op het Ministerie; de
door Rusland geboycotte groenten en fruit
mochten aan de voedselbanken geleverd
worden. We hoopten met elkaar op veel
verse producten voor de klanten.
Om diverse redenen is de vloedgolf aan
verse producten niet zo groot geworden
als wij allen gewild hadden:
•de regeling werd wegens misbruik al
opgeschort voordat de eerste landelijke uitlevering had plaats gevonden
•twee weken na de opschorting kwam
de Nederlandse overheid met een tussentijdse regeling die slechts voor een
klein aantal telers relevant bleek
•weer twee weken later werd de EU
regeling weer opengesteld
•In de tussentijd hadden Nederlandse
handelaren hun weg naar het buitenland gevonden
•De marktprijzen voor de meeste groenten en fruit bleken dankzij de goede
weersomstandigheden boven de
interventieprijzen te liggen. Het aanbod
aan de voedselbanken bleef (en blijft)
daardoor beperkt tot voornamelijk
appels, peren en paprika.
Wij hebben gedurende de afgelopen
maanden wekelijks aan de Distributie
Centra gevraagd om aan te geven hoeveel
kilo’s zij willen ontvangen om te verdelen over de voedselbanken in hun regio.
Sommige DC’s plaatsten slechts minimale bestellingen bij ons. Zij gaven er de
voorkeur aan groenten te ontvangen van
bestaande relaties en willen niet ingaan
op het aanbod van leveranciers onder de
interventieregeling.
De Interventieregeling loopt einde jaar af.
Inmiddels staan we in Den Haag op de
kaart. Als zich in de toekomst weer
dergelijke boycotten dreigen dan kunnen
wij snel schakelen.
De website van Voedselbanken Nederland
is in dit soort roerige tijden de bron waar
altijd de meest actuele informatie te vinden
is.
pagina 2
Van appels tot
appelmoes
Met zeer grote waarschijnlijkheid zal in november appelmoes gemaakt worden van
het grote aanbod aan boycot appels.
Konservenfabriek Baltussen heeft aangeboden productiecapaciteit beschikbaar te
stellen. Vele particulieren en fondsen hebben de afgelopen weken geld ter beschikking gesteld waardoor we Baltussen tegemoet kunnen komen in de productie- en
logistiek kosten (denk daarbij aan verpakkingskosten). Kostbare appels worden zo
niet verspild en wij krijgen langhoudbare
appelmoes waar onze klanten volgend jaar
plezier van kunnen hebben. Wordt zeer
binnenkort vervolgd op Facebook, Twitter
en de website.
NIEUWSBRIEF VOEDSELBANKEN NEDERLAND
Souprise: medio december
start soepproductie
Soupalicious creëert werk voor mensen
met een afstand tot de arbeidsmarkt, viert
het de multiculturele rijkdom van de stad,
vergroot het sociale cohesie in de wijken,
geeft het een boost aan de ontwikkeling
van urban farming en draagt het bij aan de
herontwikkeling van afgeschreven kantoorpanden. En Soupalicious gaat daarnaast
soepen produceren voor de voedselbanken in de regio. Deze soepen gaan we
Souprise noemen. De grondstoffen hier-
voor zijn gratis en
niet perse biologisch. Ze worden
aangeleverd door
Stichting MannaSchermer.
Vrijwilligers van
deze Stichting
leveren nu al
wekelijks groenten voor de voedselpakketten in de regio
Noord-Holland.
Het betreft groenten die ander verspild
zouden worden. Per week wordt bekeken
welke groenten er gratis beschikbaar zijn.
Het wordt dus een verrassing welke soep
gemaakt kan worden: Souprise!
De subsidie van het Ministerie van SZW
wordt gebruikt voor deze test en voor de
eventuele uitrol over Nederland bij succes.
Lions club gaan weer
DE punten inzamelen
In oprichting:
Opportuniteitenfonds
Bij het bedrijf Soupalicous in
Amsterdam worden de voorbereidingen
getroffen om in december soepen te
produceren. Soupalicious is een sociale
onderneming die biologische maaltijdsoepen maakt en verkoopt. Maar de
neveneffecten zijn groter dan die van
een gewone soepfabriek.
Snel kunnen handelen bij grootschalige voedselverspilling
Samen vieren we Kerst:
Jumbo in actie
In de Nieuwsflits van 22 oktober
berichtten wij over de landelijke
Kerst actie van Jumbo voor de
voedselbanken. In overleg met
Jumbo zullen wij begin december jullie
uitgebreid informeren over de campagne.
Logistieke details zijn de afgelopen weken
gecommuniceerd met de contactpersonen
op onze DC’s. Eventuele tussentijdse dringende vragen over de actie kun je stellen
bij Andre Verschoor en/of Andre Nieweg,
beiden verbonden aan VB Eindhoven.
In 2014 gaan ruim 90 Lions club
uit het hele land hun best doen
om zoveel mogelijk zegeltjes
in te zamelen (vorig jaar deden 30 clubs
mee). Het doel is om 200.000 (!) pakken
koffie te doneren aan de voedselbanken in
de 90 gemeenten waar de Lions meewerken.
René Froger trapt de actie af op
22 november aanstaande. Op de website
www.lions.nl/12434/D.E._Waardepuntenactie.html wordt wekelijks bijgehouden
hoeveel punten er al binnen zijn.
Zeg nooit NEE tegen voedsel
Soms worden er lokaal partijen voedsel aangeboden waar een lokale voedselbank op dat moment niet mee uit de voeten kan. Omdat het te veel is, of er niet
genoeg vrijwilligers zijn etc. Onze oproep is om nooit NEE te zeggen. Er kunnen
andere voedselbanken zijn die er wel raad mee weten. Bij twijfel: meld het aan
op [email protected]
Regelmatig krijgen wij bericht
als er weer veel voedsel verspild wordt.
Bij grote oogsten of calamiteiten ontstaan
vaak voorraden die leveranciers aan
de voedselbanken zouden willen geven
(appels, peren en tomaten) maar die
als ze bijvoorbeeld verwerkt worden tot
appelmoes of tomatensaus veel beter in
de logistieke processen zouden passen.
Denk ook aan de ganzen die afgeschoten
worden bij Schiphol, of de herten op de
Veluwe. Nu kunnen we slechts lijdzaam
toezien hoe mooie grondstoffen wordt
weggegooid; dat gaat volledig in tegen de
uitgangspunten van voedselbanken.
Ervaring heeft geleerd dat er kosten
gemaakt moeten worden in het logistiek traject om deze grondstoffen op een
voedselveilige manier bij de klanten van
de voedselbanken te krijgen. Dat kunnen
kosten van slachten, verpakken en bijvoorbeeld invriezen zijn. Er zijn zeker partijen
bereid om de werkzaamheden uit te voeren, maar deze zien vaak op tegen deze
kosten. Voedselbanken Nederland kondigde daarom aan om een Opportuniteiten
Fonds op te richten. Met middelen uit dit
Fonds kunnen bereidwillige producenten
tegemoet worden gekomen en daarmee
verspilling worden tegen gegaan. Inmiddels hebben we een mooi startkapitaal van
€4000 ontvangen van Foodreflection.
NIEUWSBRIEF VOEDSELBANKEN NEDERLAND
pagina 3
Verantwoord ja zeggen op speciale leveringen
Als voedselbanken krijgen we te maken
met allerlei meer of minder spontane
leveringen. Soms wordt daar geen rekening gehouden met de voedselveiligheid. Het is natuurlijk heel mooi en goed
bedoeld, maar onze klanten lopen dan
het risico op een voedselvergiftiging en
onze bestuurders van de voedselbanken
het risico om aansprakelijk te worden
gesteld voor de gevolgen.
Enkele recente voorbeelden uit
de voedselbank praktijk.
Offervlees
De lokale moskee komt offervlees brengen. Halal vlees dat we zelden krijgen
en zeer welkom is. Toch zullen we als
voedselbank er meer van moeten weten
voordat we het kunnen aannemen. Zaken
zoals: waar is het geslacht (slachtvergunning / eeg nummer), wat is de houdbaarheidsdatum, waar is het geportioneerd,
hoe is het ingevroren of gekoeld, wat voor
soort vlees is het, etc. Als deze zaken
duidelijk en betrouwbaar zijn kunnen we
het vlees aannemen, anders niet.
etc. Dit zijn zaken die in een industrieel
productie proces tot op de graad en de
minuut geregeld worden om uitgroei tot
grote hoeveelheden bacteriën en het
ontstaan van giftige stoffen te voorkomen.
Bij particuliere productie is deze veilige
productie vrijwel onmogelijk.
Daarom staat er in ons Handboek Voedselveiligheid de regel dat particulier geproduceerde producten niet aangenomen
kunnen worden.
Zelf gemaakte soep of jam
Er zijn acties gehouden om de voedselbanken te voorzien van zelfgemaakte,
jam of soep. Wat vaak niet bekend is dat
aan deze soort productie grote risico’s
kleven. Tot welke temperatuur en hoe lang
zijn deze producten verhit? Hoe snel zijn
ze afgekoeld en bij welke temperaturen,
Kunnen we dan nooit JA zeggen?
Natuurlijk wel, maar dan onder onze
condities.
Maak met de initiatiefnemers van de
activiteiten vooraf afspraken over dit soort
zaken. En leg uit waarom we die eisen
stellen. Zorg voor professionele productie of verwerkingsomstandigheden, weet
waar het vlees geslacht wordt en hoe en
waar het wordt verwerkt tot consumenten
We kleuren steeds
groener
Dirk gaat wederom
inzamelen voor ons
Het team voedselveiligheid
constateert met vreugde dat
het traject voedsel veiligheid
goed op schema ligt. Iedereen
die betrokken is in een voedselveiligheid traject realiseert zich hoeveel
inspanningen het kost van alle vrijwilligers
om de status groen te verwerven.
Complimenten aan allen die er dagelijks
zo druk mee bezig zijn!
In navolging van de succesvolle statiegeld
inzameling in 2013 roept Dirk in december
de klanten weer op om statiegeldflessen
in te zamelen voor de voedselbanken.
De actie start in week 49 en loopt tot
25 januari 2015.
Aantal groene banken:
49
Aantal (geplande) 0-metingen:
100
Aantal ingeschreven leden:
141
Aantal nog niet ingeschreven
banken17
eenheden. Wanneer het b.v. zelf geproduceerde producten van professionele
kleinschalige bedrijven zijn (bijvoorbeeld
een slagerij of cateraar die zelf diepgevroren soep of maaltijden heeft gemaakt)
vraag dan aan het bedrijf welk voedselveiligheidsplan er wordt gebruikt en of de
instructies worden toegepast.
Accepteer uitsluitend producten die
volgens een vooraf afgesproken en door
de Voedselbanken akkoord bevonden
procedure aan de Voedselbanken worden
geleverd.
Als u twijfelt of er risico’s kleven aan een
actie kunt u het team voedselveiligheid
om advies vragen. Met elkaar hebben we
bij de voedselbank hetzelfde doel: zo veel
mogelijk veilig voedsel aan onze klanten
te geven.
Zin in een feestje?
Q-Music organiseert wederom de
Q-Santarun in de Efteling
Vorig jaar liepen honderden mensen
verkleed als Kerstman door een sprookjesachtige Efteling. Attracties langs de
route waren prachtig versierd en veel
deelnemers besloten hier maximaal van te
genietenen in rustig tempo deze Santarun
te voltooien. Om daarna een mooi feest te
vieren met de DJ’s van Q-Music.
Op 20 december organiseert Q-Music wederom dit spectaculaire evenement voor
de voedselbanken. Een gedeelte van de
opbrengst is voor ons. Meer details vind je
op www.q-music.nl/acties/q-santarun-2014
pagina 4
NIEUWSBRIEF VOEDSELBANKEN NEDERLAND
Wel of niet samenwerken met zeker besparen.nl?
De laatste tijd zijn verschillende voedselbanken benaderd door de organisatie
onder deze naam. Deze organisatie wil
mensen helpen die financieel krap en/of in
de problemen zitten. Zij werken op basis
van no cure no pay, maar de niet goed
oplettende klant loopt behoorlijk risico om
enkele jaren aan hen vast te zitten. In hun
voorlichting geven zij aan al met diverse
voedselbanken samen ten werken. Bij
navraag is ons gebleken dat zij wel met
verschillen voedselbanken in gesprek zijn
geweest, maar voor zover ons bekend
hebben zij nog nergens vaste voet aan de
grond.
Het is goed om te bedenken dat we te maken hebben met een commerciële organisatie die er belang bij heeft om zoveel mogelijk klanten te krijgen. Op zich is het werk
dat zij doen als positief te kenschetsen:
met behulp van een soort huishoudboekje
willen zij hun klanten duidelijk maken waar
zij hun geld aan uitgeven en hoe zij daar
op kunnen besparen. Het gaat dan vooral
om kosten op het gebied van verzekeringen, energie, telefoon, etc..
Ook dit jaar weer veel bedrijven solidair
Deze tijd van het jaar komen er weer van allerlei kanten leuke mailtjes binnen van
bedrijven die in het kader van de Kerst iets willen doen voor de voedselbanken. Om er
enkele te noemen: Kerstpakkettenplaza, Uitgeverij Marmer, RedLoyalty, Sterconcepts, ter
Brugge Geschenken, Simmons en Simmons en ook onze trouwe relatie Makro natuurlijk.
Een opmerkelijke actie is die van CRM Resultants die hun medewerkers aanbieden om
aan een digitaal Rad van Fortuin te draaien. De naald stopt altijd op een van de producten van ons boodschappenlijstje. Op voedselbankennederland.nl proberen we een
actueel overzicht met landelijke acties bij te houden. Uiteraard voor zover één en ander
bij ons bekend is. Hieronder willen we enkele acties met name noemen:
Groupon lanceert campagne
Groupon is een veel bezochte website die
aantrekkelijke acties aanbiedt variërend
van een dagje naar de sauna tot goedkope
rijlessen. In december komt er een special
actie voor de voedselbanken. Wij zullen
hier over berichten op de website.
Ook etenbestellen.nl helpt
ons
Klanten van etenbestellen.nl, een website
waar je online allerlei warme maaltijden
kunt bestellen, kunnen sinds kort een
kleine bijdrage geven aan de voedselbanken. Op die manier steunen deze ondernemers en hun klanten de mensen die
niet makkelijk hun eten (al dan niet online)
kunnen bestellen.
Uitjes.nl ondersteunt
de voedselbanken
Bedrijven die een dagje uit willen met
hun medewerkers kunnen op de website
uitjes.nl inspiratie op doen. De organisatie
achter uitjes.nl regelen de mooiste team
evenementen, voornamelijk nog in de grote
steden. Ze bieden sinds kort een maatschappelijk verantwoord uitje aan: met veel
vragen over de voedselbank. Een gedeelte
van de opbrengst gaat naar de voedselbanken. Zie ook http://www.uitjes.nl/uitje/voedselbank
Als de klanten goed weten van de hoed en
de rand en goed voor zichzelf weten op te
komen is er naar ons idee best zaken met
hen te doen. Voor de meeste klanten van
de voedselbank geldt dat echter niet! Men
zal erop vertrouwen dat wanneer zij via de
voedselbank op deze organisatie worden
gewezen dat het allemaal wel vertrouwd
zal zijn. In een gesprek dat er is geweest
tussen een bestuurslid van voedselbank
Nederland en een vertegenwoordiger
van hun organisatie zijn wij niet overtuigd
geraakt van hun souplesse in handelen.
Daarom is aan hen voorgesteld dat zij beter kunnen samenwerken met de afdelingen schuldsanering van de gemeenten en
bewindvoerders.
Ons advies aan de voedselbanken is om
zelf geen klanten bij deze organisatie aan
te melden.
Klusjes teveel en handjes te weinig?
Oranje Fonds biedt
hulp met NLdoet
Jaarlijks organiseert het
Oranje Fonds in maart
NLdoet, de grootste
vrijwilligersactie van
Nederland. Afgelopen
editie staken er zo’n
325.000 vrijwilligers bij
ruim 8.500 klussen de
handen uit de mouwen. Komende editie
valt het op 20 en 21 maart.
NLdoet is een mooie gelegenheid om
nieuwe vrijwilligers kennis te laten maken
met de werkzaamheden van de voedselbanken. Tevens biedt NLdoet een kans
om nieuwe netwerken aan te boren.
We zien dat er veel bedrijven zich van hun
maatschappelijke kant willen laten zien en
deelnemen aan NLdoet.
Vanaf eind oktober kunnen er klussen en
activiteiten aangemeld worden op www.
nldoet.nl. Zo word je zichtbaar en kun je
je omgeving laten weten dat je een klus te
doen hebt. Vanaf februari voert het Oranje
Fonds campagne en roept heel Nederland
op om de handen uit de mouwen te gaan
steken. Ook dat kan nieuwe vrijwilligers opleveren. Daarnaast stelt het Oranje Fonds
maximaal 400 euro per kluslocatie beschikbaar om de klus te kunnen uitvoeren.
Dit geld kan ingezet worden om iets op te
knappen of aan te pakken. De exacte voorwaarden worden vermeld op hun website.
NIEUWSBRIEF VOEDSELBANKEN NEDERLAND
pagina 5
Uitgelicht: Voedselbank De Bilt. Handboek voor koelwagen
Recent schafte voedselbank de Bilt een
nieuwe koelwagen aan. Dat zal in de
toekomst wel vaker gebueren bij voedselbanken en het bestuur van VB De Bilt was
zo attent om hun ervaringen te delen. Ze
produceerden een compleet handboek
met tips over fondsenwerving, verzekeringen, vereisten voor de wagen etc etc.
Het Handboek is beschikbaar op het
VB Servicecentrum.
Succesvol eerste symposium
Tips
•Op voedselbankennederland.nl staan
overzichten met beschikbaar PR- en
communicatie materialen.
•Het aantal info bulletins over tal van
onderwerpen groeit. Overzicht staat op
de website.
•Op het VB-Servicecentrum zijn IT vrijwilligers aanwezig die kunnen helpen
bij vragen over voedselbank.nu (klanten registratie) en Emalo
•Het sjabloon van de website is beschikbaar voor alle voedselbanken.
Kalender
2014/2015
Continue:Inzameling statiegeld
bij Lidl
22 november:Start inzameling DE
waardepunten door
Lions
28 november:Start actie Kellogs:
Breakfasts for Better
Days
29 november:Algemene Ledenvergadering
vanaf 1 december:Start Dirk van de Broek
statiegeldinzameling
Groupon actie
vanaf 7 december:Regionale Omroepen
in actie voor de voedselbanken
Jumbo Kerstactie
20 december:Q-Santarun in de
Efteling
18 april:Algemene Ledenvergadering
29 augustus:Algemene Ledenvergadering
28 november:Algemene Ledenvergadering
Op 17 oktober jl. deelden veel vrijwilligers
van de voedselbanken en enkele externen
hun ervaringen op terreinen als fondsenwerving, Schijf van Vijf, sociale netwerken.
Vrijwilligers van de VU en Hogeschool
Utrecht werken de verslagen uit en deze
zullen worden gedeeld met alle voedselbanken. Judith Neter (VU) zal de komende
weken handige boekjes en kaarten over
de Schijf van Vijf (alles in het kader van
het samenstellen van gezonde pakketten)
versturen naar de voedselbanken. Op het
VB Servicecentrum zullen enkele extra
exemplaren beschikbaar zijn.
Movisie werkt samen met vijf voedselbanken aan het activeren van klanten
Zes lessen uit de praktijk
In het project ‘Wat aandacht krijgt dat
groeit’ werkt Movisie samen met vijf
voedselbanken aan het activeren van
gebruikers. Doel? De situatie van gebruikers van de voedselbank verbeteren
door coaching en training in groepen.
Lokale instellingen worden als co-trainer of coach betrokken bij het project en
nemen de rol van Movisie over.
In Almere, Den Haag en Gorinchem
draaien vanaf mei 2014 trainingen en
coachingstrajecten. In Utrecht en LimburgZuid wordt dit najaar gestart. In LimburgZuid hebben zich vanuit tien voedseluitgiftepunten 28 vrijwilligers aangemeld die
meedoen aan de training ‘Motiverende
gespreksvoering’. Meer weten over de zes
lessen die ze samen leerden?
https://www.movisie.nl/artikel/zes-lessenuit-praktijk-voedselbank
Colofon
Bezoek en like ook onze
Facebook pagina:
https://www.facebook.com/
voedselbankennederland
twitter:
@VoedselbankenNL
Linkedin-groep:
voedselbanken nederland
Deze nieuwsbrief is een uitgave van
Voedselbanken Nederland.
Eindredactie: Pien de Ruig
Vormgeving: Walter Luykenaar
Met dank aan: bestuursleden Voedselbanken Nederland en diverse vrijwilligers bij
de voedselbanken.
© Vereniging Voedselbanken Nederland
Meidoornkade 22, 3992 AE Houten
E-mail:
[email protected]
www.voedselbankennederland.nl
Overname van artikelen in andere publicaties is toegestaan. Vermelding van
Nieuwsbrief Voedselbanken Nederland als
bron wordt daarbij op prijs gesteld.

Download Report