Wijken van de toekomst: duurzaam mobiel?

Wijken van de toekomst: duurzaam mobiel?
Klankbordgroep Wijken in beweging
7 maart 2014
Op het programma
Visies op de stad van de
toekomst
SUMP’s – stedelijke
mobiliteitsplanning
Richting geven in visie
Klassieke en minder klassie
knelpunten
Inspiratie voor het omgaan met
knelpunten
Visies op de stad van de toekomst
Koen Stuyven
SUMP’s – stedelijke mobiliteitsplanning
Context
Achtergrond:
behoefte aan meer duurzame en inclusieve
planningsprocessen
in het bijzonder ook in sectoren die verband
houden met stedelijke mobiliteit
Europees niveau:
belang SUMP stijgt
Action Plan on Urban Mobility (2009)
White Paper: Roadmap to a Single European
Transport Area (2011)
State-of-the-Art, handboek, bewustmaking en
training workshops
Waarover gaat het?
strategisch plan
mobiliteitsbehoeften
vandaag/morgen
betere kwaliteit van leven
bouwt voort op
bestaande planpraktijken
integratie, participatie en
evaluatie
Doel
Duurzaam stedelijk vervoerssysteem
toegankelijkheid van diensten en
werkgelegenheid voor iedereen;
verbeteren van verkeersveiligheid en
sociale veiligheid;
het verminderen van vervuiling en
energieverbruik;
verhogen van de efficiëntie en de
kosteneffectiviteit van het vervoer van
personen en goederen;
het bijdragen aan een aantrekkelijke en
kwalitatieve stedelijke omgeving.
Kenmerken
een participatieve aanpak doorheen heel
het proces
duurzaamheidsprincipe (sociale
rechtvaardigheid, omgevingskwaliteit en
economisch ontwikkeling in balans)
een integrale benadering
meetbare doelen in lijn van een lange
termijn visie
kosten en baten, met inbegrip van externe
effecten
beleidscyclus, van analyse huidige situatie
tot en met monitoring en evaluatie
Aanpak
State-of-the-art
Toch nog iets voor ons?
SUMP als voorwaarde voor EU subsidies
Geen doel, wel een middel:
methodiek om mobiliteit(sbeleid) meer
duurzaam te maken
verbeteren/waarborgen van de kwaliteit
van leven en niet het oplossen van
verkeersknelpunten centraal
aanleiding om inhoudelijke en
procesmatige verbeteringen door te
voeren
SUMP cyclus
Richting in visievorming
Mens als maat (Gehl)
STOP-principe
Regel van 3
- Verplaatsingen vermijden
- Verplaatsingen verkorten
- Verplaatsingen verduurzamen
Aandacht voor omgeving, voertuig en
mens
Integraal denken i.p.v. eiland-denken
Ruimtelijke ordening = richtinggevend
Knelpunten
Parkeren
Doorwaadbaarheid en slimme schakels
Integratie van openbaar vervoer
Hoe gebruik van (deel) - alternatieven
stimuleren?
Inspiratie: parkeren
Fietsparkeerplan
- Inpandig parkeren in verordening
- Buurtstallingen
- Flankerende maatregelen
- Fiets Suite
Inspiratie: parkeren
Voorbeeld-verordening
Inspiratie: parkeren
Auto-parkeren
- Normen minimaal houden (1 of lager, Vauban =
0,1)
- Passen in breder parkeerbeleid
- Flexibiliteit in te realiseren parkeerplaatsen
(Utrecht)
- Randparkeren – gegroepeerd parkeren
(Vauban, Eva-Lanxmeer, Südstadt)
- Voorrang aan e-auto’s, deelauto’s,
carpoolparkings
- Flexibel gebruik van parkeerplaatsen
Inspiratie: parkeren
Succesfactoren parkeren op afstand
randparking
Park & ride
Park & cycle
Ligging buiten de
stad
Afstand voldoende
groot voor zinvolle
overstap
Fietsbare afstand
(0,5 – 5km)
Nabijheid centrum
(400-1000m)
Bereikbaarheid
zonder file
Aanbod van fietsen
Bereikbaarheid
1 overstap, geen 2
Beschutting
Financieel voordeel
Voordeel
Diefstalpreventie
Looproutes
Financieel voordeel
fietsroutes
Minimale wachttijd
Bron: Vademecum Duurzaam parkeerbeleid
Inspiratie: parkeren
Flexparkeren in Copenhagen
- 7u00 – 17u00: fietsen
- 17u00 – 7u00: auto’s
- Kost: 4,022 euro (schilderwerk +
infocampagne)
Doorwaadbaarheid
Eerst de voetganger, dan de
gebouwen
Dus G. trage wegen in RUP =
Slimme schakels
1. Directheid
Informatie over de functionaliteit van de doorsteek:
Aarschot
Aantonen van de verkorting a.h.v.
situeringsplan
Belangrijkste gebruikersgroep en waarom
o.a. verbinding centrum met randparking,
woonwijk met centrum, woonwijk met park,
woonwijk met station, G
Wijze waarop barrières “overbrugd” worden
Wijze prioriteit aan zachte weggebruiker t.o.v.
autoverkeer
Turnhout
Gent
Slimme schakels
2. Gebruikscomfort
Functionele vormgeving
- Breedte
- Keuze van bestratingsmateriaal
- Overbrugbare niveauverschillen
- Onderhoud
Informatie
- Doelgerichte bewegwijzering
Brugge
Nieuwpoort
Schilde
Aartselaar
Slimme schakels
3. Verkeersveiligheid
Infrastructurele oversteekvoorzieningen
- Oversteekbeveiliging aan kruisende
verkeerswegen
- De inplanting van de doorsteek zelf
Signalisatie
- Verkeersborden
Mechelen
Mechelen
Hoeilaart
Slimme schakels
4. Belevingskwaliteit
Vormgeving & maatregelen die sociale
veiligheid verhogen
- Zichtlijnen (openheid in ontwerp) verlichting
- Aangepaste groenvoorziening
- (Informeel) toezicht / handhaving
- Afspraken onderhoud, openingssluitingsuren parken
Vormgeving die beeldkwaliteit en
verblijfskwaliteit verhogen
- Straatmeubilair, groen,
bestratingsmaterialen
- Aangepaste verlichting
doorsteek identiteit geven
- Herkenbare naamgeving, kunstwerk
Duffel
Hasselt
Leuven
Doorwaarbaarheid - voetgangers
Bron: Timenco 2011
Integratie openbaar vervoer
Niet altijd en – en verhaal
Aandacht voor toegankelijkheid
Opletten concurrentie OV-fiets
Intermodaliteit
- Aansluiting stap- en fietsnetwerk
- Park and Ride
Debat basismobiliteit – bereikbaarheid
Alternatieven aantrekkelijk maken
Automobiliteit voorkomen
- Nabijheid – locatie
- Goede ‘level of service’
Automobiliteit ontraden
- Parkeer- en toegangsrestricties
- Voorrang aan alternatieven
- Autoluwe wijken
Alternatieven aantrekkelijk maken
- Sensibiliseren
- Segmenteren
- Persoonlijk reisadvies van bij de start
Fietsdelen: kritische succesfactoren
Endogene factoren
Exogene factoren
Design
Grootte van de stad
Hardware en technologie
Klimaat
Design van de dienst
Mobiliteitsgedrag
Institutioneel design
Bevolkingsdichtheid
Type van operator
Economische situatie
Contracten en eigenaarschap
Geografie
financieringsbron
Bestaande infrastructuur
tewerkstellingskansen
Financiële situatie
Politieke situatie
Bron: OBIS, 50 fietsdeelsystememen geanalyseerd
Fietsdelen: kritische succesfactoren
Succesvolle systemen
Niet-succesvolle systemen
Infra en onderhoud
Geen flankerende maatregelen
Bestaande fietscultuur
Onveilige fietsomgeving, geen
fietscultuur
Integrale mobiliteitsplannen
Hoog fietsbezit
Toegankelijke systemen met hoge
beschikbaarheid
Slechte externe condities
Gebruiksvriendelijk, eenvoudig en
opvallend
Ruimtelijke beperkingen
Weinig diefstal en vandalisme
Kwetsbaar voor vandalisme
Lage kost per fiets / rit
Te duur voor gebruikers
Duurzame financiering
Niet rendabel
Intermodaliteit met OV
Slechte fietsen, slechte vormgeving
Vlotte en beperkte herverdeling
Te veel herverdeling nodig
Sensibilsering
Hoe werken campagnes?
awareness
understanding
action
Awareness
Is er een probleem?
Awareness
Begrijp je doelgroep
- Huidig gedrag (modal split)
- Percepties t.o.v. huidig en nieuw gedrag
- Attitudes t.o.v. nieuw gedrag, methodiek
en communicatiedragers
Methoden
-
Veldonderzoek (tellingen)
Survey
Focusgroep
Deskresearch
Awareness
Hoe bewustmaking veroorzaken?
-
Harde informatie
Humor
Emoties
Verrassing
Afhankelijk van strategie en doelgroep:
- Communicatiedrager (poster, flyer, spot, G )
- Tone of voice
- Look and feel
Awareness (voorbeelden)
Harde info & emotie
- Sara: 8 jaar G voor altijd
Humor & verrassing
- Spot : Kies niet automatisch
Understanding
Er is een probleem en ik ben deel van
de oplossing
Understanding
Informatie:
-
wat is de oplossing?
Hoe kan ik deel zijn van de oplossing?
Wat wordt er van mij verwacht?
Wat heb ik erbij te winnen?
Duidelijke projectinformatie
Duidelijke Call to Action
Duidelijke reward
Understanding (voorbeelden)
Mijn Korte Ritten
Action
Wat moet ik doen?
Hoe moet ik het doen?
Waarom zou ik het doen?
Call to action
Ondersteuning bij uitvoering
Extrinsieke motivatie (honing – azijn)
intrinsieke motivatie versterken
Extrinsieke motivatie
Voorbeeld BOB-campagne
- Honing
Leuke spots en affiches (Het is feest als Bob rijdt!)
Beloning als je niet gedronken hebt
- Azijn
Controles
Boete, rijverbod als je gedronken hebt
Intrinsieke motivatie
Gamification
Intrinsieke motivatie door gamification
Intrinsieke motivatie door gamification
Intrinsieke motivatie door gamification