netwerken dolteng2014

06/05/2014
Elektrische Netwerken
1
Dolteng netw BSNJ
Project
Dolteng netw BSNJ
1
06/05/2014
Info te verkrijgen via:

http://www.hanese.nl/~jonokiewicz/
Dolteng netw BSNJ
Programma
Week 1:
DC stromen en spanningen
W k 2:
Week
2
Serie
S
i en parallel,
ll l stroomdeling,
t
d li
spanningsdeling
Week 3:
Kirchhof
Week 4:
Uitwendige karakteristieken
Week 5:
Super positie
Week 6:
Gestuurde bronnen
Week 7:
Nullor voorwaarden
Week 8:
Opamp schakeling
4
Dolteng netw BSNJ
2
06/05/2014
Inleiding
5
Dolteng netw BSNJ
Definities
Lading = Charge= q [C] (electron -1.602e-19C)
St
Stroom=
C
Current=
t I[A off C/s)
C/ )
Spanning= Voltage= U [V of J/C]
Vermogen=Power [W of J/s] P=U*I
Energie= Energy [J of Ws] E=U*I*t
Dolteng netw BSNJ
3
06/05/2014
Formules
Energie:
Vermogen
Dolteng netw BSNJ
Spanningen en stromen
Spanning is potentiaal verschil tussen 2
punten.
punten
+
0V
8
Dolteng netw BSNJ
4
06/05/2014
Tekenafspraken
Dolteng netw BSNJ
De wetten van Kirchhoff
Dolteng netw BSNJ
5
06/05/2014
Ideale spanningsbron
Dolteng netw BSNJ
Ideale stroombron
Dolteng netw BSNJ
6
06/05/2014
De wet van Ohm
Dolteng netw BSNJ
Ideale weerstand
Dolteng netw BSNJ
7
06/05/2014
Opgave
Dolteng netw BSNJ
Opgave
Dolteng netw BSNJ
8
06/05/2014
Resumerend
Ideale spanningsbron: U= constant
onafhankelijk van I
Ideale stroombron: I= constant
onafhankelijk van U
Ideale weerstand: U/I= constant = R
Ideale verbinding: U= 0 onafhankelijk van I
Ideale open: I=0 onafhankelijk van U
Dolteng netw BSNJ
Voorbeeld
Dolteng netw BSNJ
9
06/05/2014
Opgave
Dolteng netw BSNJ
Voorbeeld
Dolteng netw BSNJ
10
06/05/2014
Netwerkschema
Dolteng netw BSNJ
Van werkelijkheid naar netwerkschema
Dolteng netw BSNJ
11
06/05/2014
Samenvatting
Dolteng netw BSNJ
Les 2: Onderwerpen vandaag

Vervangingsweerstand

S i en parallelschakeling
Seriell l h k li

Stroom- en spanningsdeling

Systematische probleemaanpak
Dolteng netw BSNJ
12
06/05/2014
Vervangingsweerstand
R1
R3
A
A
R2
R4
Rv
R5
R6
B
B
Dolteng netw BSNJ
Serieschakeling
Dolteng netw BSNJ
13
06/05/2014
Systematische probleemaanpak
Dolteng netw BSNJ
Uitwerking
I
I1
U
R1
I2
R2
Gegeven: U, R1 en R2
Gevraagd: Rv als f(R1 en R2)
Geschat: Rv lager dan R1 of R2
U gegeven
I1=U/R1
I=I1+I2
Gevraagd: Rv
U/I
R1 gegeven
I2=U/R2
Ug
gegeven
g
gegeven
g
Ug
R2 gegeven
Dolteng netw BSNJ
14
06/05/2014
Opgave
Dolteng netw BSNJ
Opgave
Dolteng netw BSNJ
15
06/05/2014
Opgave
Dolteng netw BSNJ
Opgave
Dolteng netw BSNJ
16
06/05/2014
Stroomdeling
Opdracht: Bepaal op dezelfde
systematische manier,
manier de I1 van een
stroomdeling met 2 weerstanden.
Zie schakeling:
I
I1
I
I2
R1
R2
Dolteng netw BSNJ
Uitwerking
I
+
I1
I
R1
I2
R2
U
Gegeven: I, R1 en R2
Gevraagd: I1 als f(I
f(I,R1
R1 en R2)
Geschat: I1 lager dan I
-
R1 gegeven
Rv=R1*R2/(R1+R2)
U=I*Rv
Gevraagd: I1
I1=U/R1
R2 gegeven
I gegeven
R1 g
gegeven
g
Dolteng netw BSNJ
17
06/05/2014
Spanningsdeler
Opdracht: Bepaal op dezelfde
systematische manier,
manier de U2 van een
spanningsdeling met 2 weerstanden.
Zie schakeling:
R1
+
I
U1
R2
U2
-
Dolteng netw BSNJ
Uitwerking
R1
+
I
U1
R2
U2
Gegeven: U1, R1 en R2
Gevraagd: U2 als f(U
f(U,R1
R1 en R2)
Geschat: U2 lager dan U1
-
R1 gegeven
Rv=R1+R2
I=U/Rv
Gevraagd: U2
U2=I+R2
R2 gegeven
U gegeven
R2 g
gegeven
g
Dolteng netw BSNJ
18
06/05/2014
Opgave
Dolteng netw BSNJ
Opgave
Dolteng netw BSNJ
19
06/05/2014
Opgave
Dolteng netw BSNJ
Opgave
Dolteng netw BSNJ
20
06/05/2014
Opgave
Dolteng netw BSNJ
Samenvatting Les 2
Dolteng netw BSNJ
21
06/05/2014
Les 3: Maasstromen en Knooppunt
vergelijkingen

Maasstromen

K
Knooppunt
t vergelijkingen
lijki
Dolteng netw BSNJ
Opgave
Bepaal van onderstaand netwerk I1..I5
5
10V
I1
I2
3
I3
I4
I5
1
2
3
20V
Dolteng netw BSNJ
22
06/05/2014
Knooppuntmethode
Stel vergelijkingen op.
L stelsel
Los
t l l van vergelijkingen
lijki
op.
Dolteng netw BSNJ
Opgave
5
10V
I1
I2
3
I3
I4
I5
1
2
3
20V
Dolteng netw BSNJ
23
06/05/2014
Maasstroom methode
Zelfde circuit, nu met maasstroom methode
Dolteng netw BSNJ
Opgave
Nu met simulator
Dolteng netw BSNJ
24
06/05/2014
Conclusies:

Alle methoden leveren dezelfde
antwoorden.
antwoorden
Dolteng netw BSNJ
Les 4: Onderwerpen vandaag

Inwendige weerstand

Uit wendige
di karakteristiek
k
kt i ti k

Theorema van Thévenin

Theorema van Norton

Superpositiebeginsel

Gestuurde bronnen
Dolteng netw BSNJ
25
06/05/2014
Inwendige weerstand
Dolteng netw BSNJ
Uitwendige karakteristiek van een
spanningsbron
Dolteng netw BSNJ
26
06/05/2014
Belastingskarakteristiek
Dolteng netw BSNJ
Instelpunt
Dolteng netw BSNJ
27
06/05/2014
Karakteristiek van stroombron
Bepaal van circuit Uopenklem, Ikortsluit en teken de
belastingskarakteristiek
belastingskarakteristiek.
Dolteng netw BSNJ
Karakteristiek van stroombron
Dolteng netw BSNJ
28
06/05/2014
Equivalentie van spanningsbasn en
stroombron
Dolteng netw BSNJ
Theorema van Thevenin
Dolteng netw BSNJ
29
06/05/2014
Theorema van Thevenin
Dolteng netw BSNJ
Theorema van Thevenin
Bepaal van vorige uitwendige karakteristiek het bron schema.
Dolteng netw BSNJ
30
06/05/2014
Theorema van Thevenin
Dolteng netw BSNJ
Theorema van Thevenin
Dit is algemener gesteld in het Theorema van Thévenin:
Iedere schakeling met twee aansluitklemmen, die bestaat uit
spanningsbronnen, stroombronnen en lineaire passieve
netwerkelementen, kan vervangen worden door:
- één spanningsbron, met een bronspanning die gelijk is aan de open
spanning van het oorspronkelijke netwerk; met daarmee in serie
- één weerstand, die gelijk is aan de weerstand tussen de
aansluitklemmen van de oorspronkelijke schakeling indien de ideale
gedeelten van alle spanningsbronnen in die schakeling kortgesloten
worden gedacht en de ideale gedeelten van alle stroombronnen
onderbroken.
onderbroken
Dolteng netw BSNJ
31
06/05/2014
Opgave
Dolteng netw BSNJ
Het theorema van Norton
Dolteng netw BSNJ
32
06/05/2014
Het theorema van Norton
Dit is netjes geformuleerd in het Theorema van Norton:
Iedere schakeling met twee aansluitklemmen, die bestaat uit
spanningsbronnen, stroombronnen en lineaire passieve
netwerkelementen, kan vervangen worden door:
- één stroombron, met een bronstroom ter grootte van de
kortsluitstroom van het oorspronkelijk netwerk; met daaraan parallel
- één weerstand, die gelijk is aan de weerstand tussen de
aansluitklemmen van de oorspronkelijke schakeling indien de ideale
gedeelten van alle spanningsbronnen in die schakeling kortgesloten
worden gedacht en de ideale gedeelten van alle stroombronnen
onderbroken.
onderbroken
Dolteng netw BSNJ
Opgave
Dolteng netw BSNJ
33
06/05/2014
Opgave
Bepaal Ix.
Dolteng netw BSNJ
Uitwerking 1
Dolteng netw BSNJ
34
06/05/2014
Uitwerking met thevenin
Dolteng netw BSNJ
Opgave
Dolteng netw BSNJ
35
06/05/2014
Opgave
Bepaal Ix.
Dolteng netw BSNJ
Uitwerking
Dolteng netw BSNJ
36
06/05/2014
Les 5: Superpositie
Als een netwerk meer dan één spannings- en/of stroombron
bevat, dan kunnen de stromen ook gevonden worden door
de bijdragen van iedere bron afzonderlijk te bepalen. Daarbij
moeten de overige (niet-beschouwde) bronnen steeds buiten
werking gesteld zijn, op de bekende manier:
- ideale spanningsbronnen vervangen door een kortsluiting (dat
levert een 'ideale bron met bronspanning nul volt');
- ideale stroombronnen verwijderen (dan ontstaat een 'ideale
stroombron van nul ampère');
- de inwendige weerstand van niet-ideale bronnen mag niet
mede kortgesloten of verwijderd worden
Dolteng netw BSNJ
Voorbeeld
Dolteng netw BSNJ
37
06/05/2014
Opgave
Dolteng netw BSNJ
Opgave
Dolteng netw BSNJ
38
06/05/2014
Opgave
Dolteng netw BSNJ
Les 5: samenvatting
Dolteng netw BSNJ
39
06/05/2014
Introductie wisselspanning en
wisselstroom

Veranderlijke en niet-veranderlijke signalen

Gelijkspanning en wisselspanning

Periodieke en niet-periodieke signalen

Zuivere en niet-zuivere signalen

Golfvormen

Frequentie en periodetijd

Momentele gemiddelde en piekwaarden

Effectieve waarde van een signaal

Topfactor en vormfactor

Voorstellingswijzen
Dolteng netw BSNJ
Spanning en stroomsoorten
Dolteng netw BSNJ
40
06/05/2014
Periodieke en niet periodieke
wisselspanning
Dolteng netw BSNJ
Begrippen bij periodieke signalen
Dolteng netw BSNJ
41
06/05/2014
Effectieve waarde
Dolteng netw BSNJ
Root mean square
Dolteng netw BSNJ
42
06/05/2014
Aanduidingen voor sinusvormige
grootheden
Dolteng netw BSNJ
Versterken
Dolteng netw BSNJ
43
06/05/2014
Doel
Dolteng netw BSNJ
Gestuurde bronnen
Dolteng netw BSNJ
44
06/05/2014
Les 6 Versterker

Inleiding

M d l
Model

Gain

Loading effects
Inleiding
A1
+
+
Uin
-
+
Ro
+
Versterker
Avoc*U
U
Ri
vi(t)
-
-
RL
vo(t)
-
Vo (t )  AvVi (t )
45
06/05/2014
Model van versterker
A1
Rs
Uin
+
+
vi(t)
-
U
Ri
-
+
-
Ro
Avoc*U
+
v0(t)
-
RL
Gains
Av 
Vo (t )
Vi (t )
vo
R
i
R
Ai  o  L  Av i
v
RL
ii
i
Ri
G
Voltage
Current
Po Vo I o
2 R

 Av Ai  Av i Power
Pi Vi I i
RL
46
06/05/2014
Loading effects
A1
Rs
Uin
+
vi(t)
-
+
U
Ri
-
Rs=1K
Ri=4K
Ro=5
Rl=30
Avoc=10000
Uin=5mV
+
-
Ro
Avoc*U
+
vo(t)
-
RL
Bepaal Vo
Bepaal Vo/Vi=Av
Bepaal Ai
Bepaal G
Samenvatting

Versterker

M d l
Model

Gains
47
06/05/2014
Van ABM model naar Opamp
AV
R1
U1
Uo
Rin
R2
R3
Bepaal Uo/U1
netwerken BSNJ
De opamp
Universeel blok.
S
Spanningsversterker
i
t k mett A iis zeer h
hoog.
Is niet zomaar bruikbaar
Met een paar weerstanden zijn alle
versterker schakelingen te maken.
48
06/05/2014
Nullor voorwaarden
Gelden alleen als circuit teruggekoppeld is.

A=∞

Ingangsimpedantie = ∞

Uitgangsimpedantie = 0

U+ - U- = 0
Spanningsversterker
49
06/05/2014
Transimpedantie versterker
Doel
Dolteng netw BSNJ
50
06/05/2014
Geluid
Black Box
1 of 0
Dolteng netw BSNJ
Dolteng netw BSNJ
51
06/05/2014
Rekenen met geluid
Luchtdruk: 100000 Pa of N/m^2
 p 

SPL(dB)  20 log
p 
 ref 
pref= 2E-5 Pa
Bepaal
p
aantal p als SPL= 100dB
Hoeveel spanning komt er van de
microfoon?
Dolteng netw BSNJ
Schakeling
Dolteng netw BSNJ
52
06/05/2014
Werking van de comperator
Dolteng netw BSNJ
Versterker
1
0
Dolteng netw BSNJ
53
06/05/2014
Basis bouwstenen
Componenten:
+
i
uc
C
i
-
duc
dt
1
W  Cu 2
2
+
ul
L
i C
-
ul  L 
di
dt
W
1 2
Li
2
BE1 BSNJ
Versterker

Wat is de benodigde versterkingsfactor

H ziet
Hoe
i t het
h t schema
h
er uit
it
BE1 BSNJ
54
06/05/2014
Comperator

Werking van de comperator

I t ll van de
Instellen
d comperator
t
Dolteng netw BSNJ
Totaal schema simulatie
Dolteng netw BSNJ
55