Het Financieele Dagblad B.V.

LexisNexis® CompanyDashboard
1
Het Financieele Dagblad B.V.
Nieuws
1
Titel
Bron
Datum
Hongkong, heksenketel voor gevorderden;
Het Financieele Dagblad
03 oktober 2014
China zal alleen in het uiterste geval grootscheeps geweld gebruiken om het protest in Hongkong de
kop in te drukken. Liever kiest Peking een andere tactiek.
Hans Verbraeken
Amsterdam
Gevraagd naar zijn oordeel over de ontwikkelingen in Hongkong, weet Athar Hussain, Azië- en Chinadeskundige aan de London School of Economics, al snel de kwestie tot de kern terug te brengen. `U kent het
verhaaltje van de slang en de kikker? Als de slang de kikker wil verslinden, heeft hij een groot probleem. De
kikker zal zich, eenmaal opgegeten door de slang, opblazen, en dan is ook de slang de klos.'
China hoedt zich ervoor geweld te gebruiken zoals in1989 op het Tiananmenplein, toen een breed protest van
studenten en burgers bloedig werd neergeslagen. Er vielen toen honderden doden. `Rigoureus geweld zou
contraproductief werken', aldus Hussain. `Hongkong kun je niet met geweld in het gareel houden, zoals Tibet,
dat rechtstreeks door China wordt geregeerd. Een optreden van het Chinese leger zou misschien de
protestbeweging tijdelijk het zwijgen opleggen, maar op den duur veel onrust geven.'
Dat voorziet ook Peter Ho, hoogleraar Chinese economie aan de TU Delft, en momenteel op reis in China.
`Een confrontatie als in 1989 zou desastreus zijn, voor China en Hongkong.' Óok in China zelf zal het heel veel
vragen oproepen: `Is dit nu wel nodig? Kan het niet anders worden opgelost?' Hongkong is een
hoogontwikkelde stad, waar de burgers in tegenstelling tot de stedelingen op het vasteland politiek actief
zijn, vaak in het buitenland hebben gestudeerd. `Dit is een andere groep van mensen. Dit vraagt een andere
oplossing.'
Even de grote lijn. Hongkong, een vroegere Britse kroonkolonie, werd in 1997 door de Britten aan China
overgedragen. Het kreeg autonomie onder het motto: één land, twee systemen, een afspraak die tot 2047
geldt.
In tegenstelling tot het vasteland van China is Hongkong niet communistisch en kent het vrijheid van
meningsuiting en een onafhankelijke rechtspraak. Voor China had en heeft dat ook voordelen, aldus Ho.
`Hongkong was en is voor China een experimenteercentrum, en speelde een belangrijke rol bij de
internationalisering van de Chinese valuta, de renminbi.'
Dat er wordt gedemonstreerd in Hongkong is niet nieuw. De protesten stoelen al op een oud gevoel van
verontwaardiging dat af en toe de kop opsteekt, aldus Hussain. De afspraken tussen China en het Verenigd
Koninkrijk in 1984 over de overdracht zijn buiten de bevolking omgegaan. `Een fors deel van de bevolking -misschien een meerderheid had liever een `twee landen, twee systemen'- oplossing gezien.
Massale protesten waren er ook in 1989 naar aanleiding van Tainanmen, in 2003 tegen wetgeving tegen
zogenoemde `opruiïng' en in 2012 tegen voorstellen om het `patriottistisch onderricht' op de scholen te
versterken. En ook heerst er ontevredenheid over de extreem hoge woonkosten en het tekort aan banen.
De huidige protesten zijn een reactie op de aankondiging van China op 31 augustus dat de kiezers in
Hongkong in 2017 hun nieuwe bestuurder mogen kiezen, zoals overeengekomen. Maar dat zij daarbij de
keuze hebben uit twee of drie kandidaten die de steun hebben van een meerderheid van een aangestelde
benoemingscommissie. Die commissie wordt gemodelleerd naar het bestaande Peking-getrouwe
verkiezingscomité.
Ho: `China gaat tot nu toe heel voorzichtig om met Hongkong. Toch is de spanning onder de bevolking in de
loop der jaren opgelopen. Men ziet dat China steeds groter en belangrijker wordt en vraagt zich af: behouden
we onze vrijheid? Vooralsnog gunt China Hongkong die vrijheid, maar die mag niet worden opgerekt.'
Peking is volgens Hussain niet blij met het harde politieoptreden van de opperbestuurder van Hongkong,
Leung Chun-ying, van afgelopen weekeinde. Dat heeft de protesten alleen maar gevoed. `Diens dagen zijn
geteld', meent Hussain. `Maar voorlopig zullen ze hem in het zadel houden. Hem nu offeren zou een teken van
zwakte zijn.'
China wil al te drastisch optreden van politie en eventueel leger voorkomen, ook omdat het het overleg met de
in Chinese termen `opstandige provincie' Taiwan sterk zal schaden, meent Hussain. China wil Taiwan onder
zijn vleugels terugbrengen, eventueel onder dezelfde voorwaarden als Hongkong. `Maar wat zijn die waard als
China zich niet houdt aan zijn beloften zoals in Hongkong?', aldus de Taiwanese president Ma Ying-jeou.
Peking gaat waarschijnlijk indirect te werk. Het heeft ook aanhangers in Hongkong. Hussain: `Ze zal die delen
van de bevolking die pro-Peking zijn aanmoedigen ook de straat op te gaan, om daarmee Hongkong en de
wereld te laten zien dat de protesten tegen het regime niet representatief zijn'.
Volgens Peter Ho waakt een groot deel van de bevolking in Hongkong voor de economische belangen,
gedragen door een sterke commerciële elite. Die wil die instabiliteit niet, en beseft ook dat Hongkong voor
China niet meer de status heeft die het had in 1997. Hongkong is overvleugeld door Sjanghai. En Hongkong is
steeds afhankelijker van het economisch verkeer en toerisme vanaf het vasteland. De hand die je voedt daar
moet je niet bijten, denken velen.
Demonstratie bij de regeringsgebouwen in Hongkong. Honderden prodemocratische studenten blokkeren er de
toegang tot kantoren. Foto: Epa
Copyright 2014 Het Financieele Dagblad B.V. All Rights Reserved
09-10-2014 - Het Financieele Dagblad B.V. - 33176422-0000
Copyright © 2014 LexisNexis. Alle rechten voorbehouden.

Download Report