2. Ontwikkeling PPI-landschap en transparantie

Nieuwe pensioenuitvoerders katalysator
voor transparantie in pensioenstelsel?
Dirk Jan Sloots
5 maart 2014
Agenda
1. Pensioenuitvoerders in Nederland
2. Ontwikkeling PPI-landschap en transparantie
3. Belemmeringen voor verdere transparantie van het
stelsel
4. De fundamenten voor een duurzaam & transparant
pensioenstelsel
2
Nederlandse landschap
Pensioenuitvoerders verandert
• Essentie Pensioenwet:
• financiering door middel van kapitaaldekking
• afzondering pensioengelden van vermogen werkgever
• onderbrenging bij pensioenuitvoerder:
Traditionele uitvoerder
• verzekeringsmaatschappij
• ondernemingspensioenfonds
• bedrijfstakpensioenfonds
• beroepspensioenfonds
Nieuwe uitvoerders
• IORP andere lidstaat (IORP richtlijn 2003)
• premiepensioeninstelling (PPI) - 2011
• multi-opf
• algemene Pensioen instelling (API)
• algemeen Pensioenfonds (APF) - 2015
3
Oorspronkelijke idee was
Drietrapsraket: PPI / Multi –OPF / API
1. Premiepensioeninstelling (PPI):
• op zeer korte termijn te verwezenlijken (bijv. geen FTK-eisen)
2. Multi-OPF:
• noodmaatregel i.v.m. verwachte lange duur introductie API
• “oplossing” voor OPF-en die niet zelfstanding door kunnen/willen
• heeft dus niets met Europa te maken!
3. Algemene pensioeninstelling (API):
• alleskunner, ook defined benefit, FTK-regime, met ringfencing
• derhalve zaak van zeer lange adem
• “rolmodel”: Belgisch OFP (Organisme voor de financiering van pensioenen)
• Recent consultatie Algemeen Pensioenfonds (APF):
4
Nieuwe loot aan de stam: APF
Momenteel consultatieronde
• Algemeen Pensioenfonds (per 1-1-2015?):
• ingegeven door urgentie van consolidatie kleinere pensioenfondsen
• “pensioenfonds” in de zin van de pensioenwet dus:
• DB, DC regeling , mits solidair (i.t.t. DC in PPI)
• alleen pensioenvormen van de Pensioenwet (i.t.t. API)
• draagt zelf risico’s, dus FTK van toepassing (i.t.t. PPI)
• niet gebonden aan domeinafbakening
• ringfencing toegestaan
Governance:
• onafhankelijk bestuur en raad van toezicht verplicht
• belanghebbendenorgaan verplicht (wg,wn, gepensioneerde)
• mag dochter zijn van een onderneming en winstdoelstelling hebben
• kabinet voornemens om APF toe te laten als uitvoerder van
beroepspensioenregelingen, “consolidatie”
5
Welke rol krijgen APF & PPI in
consolidatie pensioenlandschap?
Het aantal pensioenfondsen neemt snel af
• 543 pensioenfondsen zijn geliquideerd sinds 2001
• Vooral pensioenfondsen < 250 miljoen geliquideerd
• Consolidatie zal naar verwachting doorzetten
Bron: Mercer 2012
6
Agenda
1. Pensioenuitvoerders in Nederland
2. Ontwikkeling PPI-landschap en transparantie
3. Belemmeringen voor verdere transparantie van het
stelsel
4. De fundamenten voor een duurzaam & transparant
pensioenstelsel
7
De premiepensioeninstelling (2011)
Meer transparantie onder motorkap
•
•
•
•
•
•
•
Pensioenuitvoerder voor zuivere premieregelingen
Uitsluitend opbouwfase
Geen biometrische risico’s
Geen financiële garanties
Rechtsvorm: NV, BV, of stichting
Kapitaalvereisten
Europees paspoort
•
Totaalpropositie met inzicht afzonderlijke delen
(stekkerdoos)
Administratie
Verzekeren
Beleggen
8
Visie Samenwerking Rabobank PGGM
Consument zelf meer en
meer verantwoordelijk voor
oude dag
Wonen
Werk/studie
Zorg
Pensioen
• Terugtrekkende overheid
• Fiscale beperking
pensioenopbouw
• Nieuwe arbeidsvormen
(flexibilteit)
• Langer leven
• Achterblijvende economische
groei
Pensioen ankerproduct
9
Basis van een pensioenregeling aangeboden
door een PPI
Pensioendatum= Knipmoment
Werknemer bouwt eigen pensioenpot op
De werkgever (en
evt. werknemer)
betalen pensioen en
verzekeringspremies
Wij beleggen
Als de werknemer
met pensioen gaat
verkopen wij de
beleggingen van de
werknemer
De werknemer
koopt een pensioen
bij Interpolis of een
andere verzekeraar
De werknemer krijgt
iedere maand
pensioen
Risico’s verzekerd
Opbouwfase
Uitkeringsfase
10
Het beleggingsbeleid is afgestemd op levensfase
Individuele risico’s voor deelnemers worden
afgebouwd richting pensioendatum door :
• lifecycle beleggen
• afdekken renterisico’s
• afdekken valutarisico’s (deels)
Deelnemer kan meer eigenaarschap nemen
van eigen pensioenpot
• individuele life cycles
• opt out
Meer vergelijking mogelijk op motor van
pensioen
• beleggingsbeleid
1
1
Impact introductie PPI
12
Agenda
1. Pensioenuitvoerders in Nederland
2. Ontwikkeling PPI-landschap en transparantie
3. Belemmeringen voor verdere transparantie en
houdbaarheid van het stelsel
4. De fundamenten voor een duurzaam & transparant
pensioenstelsel
13
Lastig om bestaande beelden los te laten
Benadrukken uitersten
Oplossing complex
discontovoet | RAM | LAM | AFS | dekkingsgraad | nominaal | reëel | VEV MVEV
| kostendekkende premie | DB | DC | DA | CDC | iDC | rekenrente
opbouwpercentage | langleventrend | last liquid point | UFR | yield curve swap
curve | driemaandsmiddeling | UPO | pensioenrichtleeftijd Witteveenkader |
FTK | herstelplan | dekkingsgraadstaffel | franchise | IFRS premiedemping |
voorwaardelijk | onvoorwaardelijk | afstempelen premieopslag | aftopping |
overgangsrechten | VPV | rentehedge doorsneepremie | doorsneeopbouw | life
cycle | PSW | WFT | factor A kapitaaldekking | risicobasis| OP | NP | AP |
excedent | hiaat | pensioengat waardeoverdracht | 97,5% zekerheid | slaper |
pensioengerechtigde | afkoop conversie | verevening | commissie Goudswaard
| commissie Frijns commissie Don | uitsmeerperiode | egalisatiereserve |
haalbaarheidstoets
vloerregel | prudent person | pensioenakkoord |
uitwerkingsmemorandum
hoofdlijnennota
| consultatiedocument
|
indexering | UPO | 4% staffel | 3% staffel| Pensioenknip | opting out | tweede
pijler | Banksparen | Lijfrente
Durven loslaten
14
Wettelijk kader werkt beperkend
Verplichte conversie
Doorsnee premie/ opbouw
Progressieve DC staffels
Leeftijd
Premie
20-24
5,30%
25-29
6,40%
30-34
7,80%
35-39
9,50%
40-44
11,60%
45-49
14,20%
50-54
17,40%
55-59
21,50%
60-64
26,80%
65-66
31,50%
Complexiteit wetgeving
15
Maatschappelijk rol pensioenuitvoerders?
Pensioenpot in beeld bij grote financieringsvraagstukken
Pensioenen
>1000Mld
woningschuld 600 Mld
staatsschuld 500 Mld
“Iedereen” kijkt naar de grote pensioenpot:
• Financial Transaction taks
• BTW op pensioenuitvoering
• Investeren in de BV Nederland: NHI, NII
• Toekomstige facilitering wordt afgebouwd
(Max 100.000, van 2,25% naar 1,875%)
• Onderzoek naar mogelijkheid
werknemerspremie aanwending voor aflossing
eigen woning
16
Geen belemmering, wel een feit
Verbinding van domeinen
Welke risico’s delen we?
Verdienmodel onder druk
Meer toezicht
17
Agenda
1. Pensioenuitvoerders in Nederland
2. Ontwikkeling PPI-landschap en transparantie
3. Belemmeringen voor verdere transparantie en
houdbaarheid van het stelsel
4. De fundamenten voor een duurzaam &
transparant pensioenstelsel
18
Bouwstenen voor duurzaam & transparant stelsel
Eenvoudig financieel product
Transparante solidariteit
Verbinding van domeinen
Lange opbouwperiode
19
Bouwstenen voor duurzaam & transparant stelsel
Samen goedkoper dan alleen
Financiële planning mogelijk
Governance doet recht
aan belang deelnemers
20
Take aways
• Pensioen / financieel stelsel is onderweg naar meer transparantie
• Er zijn flinke stappen gezet
• Nieuwe uitvoerders (PPI, APF) zijn katalysator
• Impact van PPI op klein marktsegment kan blauwdruk zijn voor verandering
stelsel
• Uitkijken dat “wij” achterban / einddeelnemer niet vergeten. Discussies hebben
neiging om over techniek te gaan. Gevolg zou kunnen zijn dat je ook de goede
dingen van stelsel kwijt raakt
• Per domein (pensioen, zorg, wonen, werk) een oplossing zoeken kan leiden tot
suboptimale uitkomst voor BV Nederland.
• Er wordt van de actuaris een bredere kijk buiten kerndomeinen verwacht.
Traditionele werkzaamheden van de actuaris veranderen door verandering
stelsel. PPI is bv pensioenuitvoerder zonder actuariaat…
21
Disclaimer
Deze presentatie is met zorg samengesteld door de Stichting Rabo PGGM
PremiePensioenInstelling, de pensioenuitvoerder van het Rabo BedrijvenPensioen en
Rabobank Nederland. Rabobank is de adviseur en bemiddelaar van het Rabo
BedrijvenPensioen
De informatie in deze publicatie is mede ontleend aan betrouwbaar geachte externe bronnen.
Aan de informatie in deze publicatie kunnen geen rechten worden ontleend. Er wordt geen
garantie of verklaring omtrent de juistheid of volledigheid gegeven, noch uitdrukkelijk, noch
stilzwijgend. Dit document is niet bedoeld voor distributie aan of gebruik door enig persoon of
entiteit in enige jurisdictie of land waar de plaatselijk geldende wet- of regelgeving een
dergelijke distributie of een dergelijk gebruik niet toestaat.
De waarde van uw beleggingen kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden
geen garantie voor de toekomst.
Alle copyrights, octrooien en andere rechten op de informatie in dit document zijn het
eigendom van Stichting Rabo PGGM PPI en/of Rabobank. Er worden geen rechten van welke
aard dan ook in licentie gegeven of toegewezen of op andere wijze overgedragen aan personen
die toegang hebben tot deze informatie. De Nederlandsche Bank heeft een vergunning
verleend aan de Stichting PremiePensioenInstelling Rabo PGGM.