Raad van de Europese Unie Brussel, 21 november 2014 (OR. en) 15635/14 JEUN 109 EDUC 328 SOC 792 CULT 131 EMPL 165 SPORT 57 NOTA van: het secretariaat-generaal van de Raad aan: het Comité van permanente vertegenwoordigers/de Raad nr. vorig doc.: 15366/14 JEUN 105 EDUC 322 SOC 769 CULT 128 EMPL 155 SPORT 54 Betreft: Sectoroverschrijdende aanpak voor het jongerenbeleid als instrument om de sociaal-economische uitdagingen beter te kunnen aangaan en een meer jongerengericht beleid te kunnen voeren - Oriënterend debat (Openbaar debat overeenkomstig artikel 8, lid 2, ROR [voorstel van het voorzitterschap]) Na raadpleging van de Groep jeugdzaken heeft het voorzitterschap de bijgaande discussienota opgesteld, die als basis zal dienen voor het oriënterend debat tijdens de zitting van de Raad Onderwijs, Jeugdzaken, Cultuur en Sport op 12 december 2014. 15635/14 rts/DAU/sv DG E - 1C 1 NL BIJLAGE Sectoroverschrijdende aanpak voor het jongerenbeleid als instrument om de sociaal-economische uitdagingen beter te kunnen aangaan en een meer jongerengericht beleid te kunnen voeren Discussienota van het voorzitterschap De huidige sociaal-economische uitdagingen voor jongeren In de zes jaar van 2008 tot heden hebben overal in de Europese Unie jongeren het het hardst te verduren gekregen door de economische crisis. Hoewel er recentelijk in veel lidstaten een verbetering is opgetreden in de werkgelegenheidssituatie van jongeren tussen 15 en 24 jaar, is de jongerenwerkloosheid (21,6% in augustus 2014) nog altijd meer dan twee keer zo hoog als het totale werkloosheidspercentage in de EU. Daarnaast heeft 40% van de jonge werknemers een tijdelijk contract, en werkt bijna een kwart van de jongeren deeltijds. Bovendien is het percentage jongeren die zonder werk zitten en ook geen scholing of opleiding volgen (NEET) gestegen van 11% in 2008 tot bijna 13% in de periode 2010-2014 1. 1 Europese Commissie, Kwartaaloverzicht van de werkgelegenheids- en sociale situatie in de EU, september 2014. 15635/14 BIJLAGE rts/DAU/sv DG E - 1C 2 NL De negatieve effecten van de crisis op jongeren reiken verder dan hun situatie op de arbeidsmarkt, en leiden tot een verlies van vertrouwen in de toekomst, een toenemend risico op armoede en sociale uitsluiting, een groeiende afstandname van maatschappelijke betrokkenheid en grotere moeilijkheden om op eigen benen te staan. In veel lidstaten is het aantal jongeren die bij hun ouders wonen de afgelopen jaren gestegen 2. De mogelijke bijdrage van een sectoroverschrijdende aanpak van het jongerenbeleid Om die reden doet zich op alle niveaus in Europa steeds scherper de noodzaak gevoelen om strategieën en beleidsmaatregelen te ontwikkelen die een concreet antwoord vormen op de noden van jongeren, die hen in staat stellen om actief aan het sociale, economische en politieke leven deel te nemen en die hen tegelijkertijd steunen in hun natuurlijke progressie naar volwassenheid. Om aan die uitdaging het hoofd te bieden, moeten we een nieuwe visie op het jongerenbeleid ontwikkelen, waarbij een sectoroverschrijdende aanpak de doorslaggevende factor zal zijn. Het Italiaanse voorzitterschap is van mening dat het jongerenbeleid gericht moet zijn op het individu, d.w.z. dat acties/maatregelen eerder moeten worden toegesneden op degenen voor wie zij zijn bestemd dan op de inhoud van het betrokken optreden of beleidsgebied zelf. Dat houdt in dat het perspectief van het jongerenbeleid moet veranderen en niet langer tot één enge sector beperkt blijven, waardoor de "jongeren"-dimensie in andere verwante beleidsgebieden kan worden geïntegreerd. 2 Eurofound (2014), "Social situation of young people in Europe", Publicatiebureau van de Europese Unie, Luxemburg. 15635/14 BIJLAGE rts/DAU/sv DG E - 1C 3 NL Maar die aanpak is niet nieuw. De voorbije jaren hebben de Unesco, de Raad van Europa en de Europese Commissie zich alle ingezet voor zo'n sectoroverschrijdende aanpak. In de Europese Unie echter blijft het potentieel van deze aanpak beslist nog onderbenut. Daarom is het van belang dat de actoren in het jongerenbeleid op nationaal en Europees niveau de idee gaan uitdragen dat er mechanismen en instrumenten moeten worden ontwikkeld om de jongerendimensie in het hart van het beleid te plaatsen en vervolgens meer dialoog en coördinatie met de verschillende beleidsgebieden te bewerkstelligen. De beleidsgebieden die in dat verband met name relevant lijken zijn onderwijs, werkgelegenheid, huisvesting, gezondheid en welzijn van jongeren, participatie en sociale inclusie. Lopende acties ter bevordering van een sectoroverschrijdende aanpak De lidstaten hebben toegezegd om een reeks maatregelen uit te voeren om jongerenaangelegenheden in het bepalen, uitvoeren en evalueren van beleidsmaatregelen en acties op andere verwante beleidsgebieden te mainstreamen. In de afgelopen jaren heeft de Raad herhaaldelijk zijn steun uitgesproken voor het bevorderen van de ontwikkeling van een sectoroverschrijdende aanpak voor jongeren. In de "Conclusies van de Raad over het optimaal benutten van het potentieel van jongerenbeleid bij het verwezenlijken van de doelen van de Europa 2020-strategie" wordt in dat verband gesteld dat de keuze voor een sectoroverschrijdende aanpak en interinstitutionele coördinatie op nationaal en EUniveau van essentieel belang is voor de uitvoering van een doeltreffend jongerenbeleid en de verwezenlijking van de doelen van de Europa 2020-strategie voor jongeren. 15635/14 BIJLAGE rts/DAU/sv DG E - 1C 4 NL Ook in de "Conclusies van de Raad over het verbeteren van de sociale insluiting van jongeren die niet werken en geen onderwijs of opleiding volgen" 3 wordt op de noodzaak van een holistische aanpak en sectoroverschrijdende samenwerking gewezen. In het recente werkplan voor jeugdzaken (2014-2015) 4 staat dat het besef van de specifieke problemen van jongeren ook moet doordringen naar andere beleidsterreinen (zoals werkgelegenheid, onderwijs, sociale diensten en gezondheidszorg). Voorts wordt in dit werkplan beklemtoond dat jeugdzaken beter geïntegreerd moeten worden in de sectoroverschrijdende samenwerking binnen de Raad, zodat bij de beleidsvorming rekening wordt gehouden met de situatie en de behoeften van de jongeren. Ministerieel debat Het Italiaanse voorzitterschap zou gaarne verdere vooruitgang willen boeken om een meer sectoroverschrijdend jongerenbeleid waar te maken. Tegen deze achtergrond zal er in de Raad een oriënterend debat worden gehouden. De ministers wordt in dit verband verzocht zich te buigen over de volgende vragen: 1) Wat zijn tegenwoordig de dringendste sociaal-economische uitdagingen voor jongeren die het effectiefst middels sectoroverschrijdende samenwerking op Europees, nationaal, regionaal en lokaal niveau kunnen worden aangegaan? 2) Wat voor maatregelen en instrumenten moeten de EU en de lidstaten toepassen om een sectoroverschrijdende aanpak dichterbij te brengen? ________________________ 3 4 (2014/C 30/03). Resolutie van de Raad en de vertegenwoordigers van de regeringen der lidstaten, in het kader van de Raad bijeen, van 20 mei 2014, over een werkplan voor jeugdzaken van de Europese Unie voor 2014-2015 (2014 / C 183/02). 15635/14 BIJLAGE rts/DAU/sv DG E - 1C 5 NL