Je staat niet alleen - Magazine Kracht

20
Beeldend - tekst brigit kooijman en brecht van der meulen fotografie robin de puy
Waar kankerpatiënten zijn, zijn mantelzorgers.
Gezinsleden, familie, vrienden, buren, kennissen,
collega’s. Jong en oud. In heel Nederland zorgen
naasten voor hun zieke dierbaren. Hun steun is
van enorme waarde.
Baroche
en Betty
Baroche (72) uit Amsterdam en Betty
(67) uit Deventer
Soms moet ze een paar dagen naar
het ziekenhuis. Dan komt haar zus
Betty om voor de poes te zorgen.
Dat soort dingen. Maar al heeft ze
minder energie dan voor ze kanker
aan haar stembanden kreeg, over
het algemeen redt Baroche zich nog
helemaal zelfstandig. Toch heeft ze
haar familie – haar zus en haar kinderen – hard nodig. Baroche hield van
praten, zingen, lachen, ze had een
stem als een klok, maar sinds ze haar
stembanden kwijt is en een keelstoma heeft, praat ze moeilijk. Vroeger
was ze een reiziger, ze kwam overal,
maar die nare hoestbuien houden
haar nu tegen. Betty is een van de
mensen die haar meeneemt, naar
het Stedelijk Museum of het Rijks,
naar een restaurant, kortom: de
deur uit! Binnenkort komt Betty
weer een paar dagen logeren, en dan
gaan ze samen met de trein ergens
naar toe, om Baroche ook over die
drempel te krijgen.
21
Baroche (links) en Betty (rechts)
kracht 27
22
Beeldend
Delphine en Elles
Delphine (41) en Elles (47) uit Nijmegen
“Ze zijn in de eerste plaats vriendinnen – en bijna buurvrouwen. Delphine waakt ervoor dat Elles een ‘mantel-iemand’ wordt, al zou die eigenlijk veel méér willen helpen. Afgelopen mei bleek Delphine borstkanker te
hebben en raakte ze haar linkerborst kwijt. Maar ze wil geen patiënt zijn, ze voelt zich ook niet ziek, alleen
na de chemo heeft ze steevast een paar slechte dagen. Elles weet precies welke dagen dat zijn. Dan sms’t ze ’s
ochtends: “Hoe heb je geslapen?” En ze past als het nodig is op de jongens, of ze kookt. Ze is er gewoon. Bijvoorbeeld toen er een pruik uitgezocht moest worden, nadat Delphines dikke, grijsblonde haar in grote plukken
uitviel. Elles, met haar oog voor mode en stijl, wist precies wat stond en wat niet. Van haar kookkunsten is
ze minder overtuigd; voor een van oorsprong Frans gezin koken vond ze in het begin best eng. Zouden ze
haar eten wel lusten? Nou en of! Vooral haar zelfgemaakte satésaus was een grote verrassing.
Elles (links) en Delphine (rechts)
23
Dennis en Bernadet
Bernadet
en Dennis
Bernadet (39) en Dennis (40) uit
Zwolle
Ze zijn al sinds hun 17e samen, dus ze
kennen elkaar door en door. Na het
slecht-nieuwsgesprek in het ziekenhuis afgelopen april was Bernadet
flabbergasted en in tranen, ze had
steeds gedacht dat er niets aan de
hand was. Nu bleek ze toch borstkanker te hebben. Ze wilde naar
huis en wel onmiddellijk, maar Dennis trok haar mee een hoek in en kalmeerde haar. Een zware operatie en
een paar heftige chemo’s later kunnen Bernadet en Dennis rekenen op
de steun van een netwerk van vrienden en familie. Toch neemt Dennis
vooral tijdens de chemoweken heel
wat gezinstaken over van Bernadet.
Hij kookt, brengt de kinderen naar
bed. Of hij gaat bijvoorbeeld met ze
naar de opticien. Dat gebeurt vanzelf, zoals ooit Bernadet die dingen
als vanzelf is gaan doen. Ze houden
elkaar goed in de gaten. Soms stuurt
Bernadet Dennis weg, zodat hij even
bij kan komen. ‘Ga maar even naar je
broer,’ zegt ze dan. En hij fluit haar
terug als ze zich te druk maakt: ‘En
nu even rustig op de bank, jij.’
kracht 27
24
Beeldend
Gerrit
en Albert
Gerrit (67) en Albert (59) uit Assen
Gerrit is een man van weinig woorden. Als collega’s maakten Albert en
hij met hun ploeg 1400 maaltijden
per dag in een grote GGZ-instelling.
Albert was eerste kok en teamleider,
en moest weleens weg voor overleg. Aan een opgestoken vinger had
Gerrit genoeg om te weten wat hem
te doen stond in de keuken. Toen Albert vier jaar geleden de ziekte van
Kahler kreeg, een vorm van beenmergkanker, zei Gerrit eerst heel
lang niks, en daarna alleen: “Klote”.
Gerrit (links) en Albert (rechts)
En hij kwam in actie: hij ging in de
tuin werken bij Albert. Die zat namelijk maar thuis en keek tegen die tuin
aan, die langzaam verwilderde. Daar
werd hij ook niet blij van. Koken deed
Gerrit ook, voor Albert en zijn vrouw.
En hij reed hem keer op keer naar het
ziekenhuis in Groningen, vanuit hun
woonplaats Assen. Nu heeft Gerrit
de ziekte van Parkinson, dus in de
tuin werken doet hij niet meer. Maar
hij wipt elke week nog wel een paar
keer binnen en dan drinken ze koffie,
of een biertje.
25
Gülay
en Berfin
Gül ay (44) en Berfin (23) uit
Amsterdam
Toen Gülay vijf jaar geleden de
diagnose melanoom kreeg, een
agressieve vorm van huidkanker, praatte ze daar niet over
met haar dochter Berfin. Ze wilde sterk zijn om Berfin haar onbezorgde studentenleven niet
te hoeven afnemen. Je emoties
verbergen hoorde daarbij, vond
ze. Zo werd de ziekte van Gülay
een taboe in huis. De kanker verdween, maar kwam weer terug,
en Berfin wist van niets. Totdat
ze nieuwe littekens ontdekte op
haar moeders arm. Berfin, die
in Engeland woonde en net een
prachtbaan in Amerika aangeboden had gekregen, nam een
kloek besluit. Ze sloeg de baan
af en ging bij haar moeder in
Amsterdam wonen, gewoon
om bij haar in de buurt te zijn.
Als twee vriendinnen lachen en
roddelen ze heel wat af. Ze gaan
samen uit. En Berfin heeft Gülay
aan haar verstand gebracht dat
ze niet altijd sterk hoeft te zijn.
Eindelijk práát Gülay over die
kanker. Berfin gaat nu ook mee
naar controles, al zou Gülay
haar eigenlijk nog steeds het
liefst beschermen tegen slecht
nieuws.1
i Bij inloophuizen kunnen kankerpatiënten en naasten elkaar ontmoeten. Kijk
op ipso.nl voor een inloophuis in uw
buurt. Of discussieer mee op kanker.nl/
discussiegroepen/54-naasten.
Berfin (links) en Gülay (rechts)
kracht 27